M
,/:P
Ernstige botsingen op Java
Sparta en Neptunus verliezen
van tweede klassers
Oneenigheid over Oostenrijk
'i
VRIJ ONVERVEERD
Wie besilst over
den export?
Ike" verwelkomd
Hooge scores
1
crfJlPW**
Maandag 8 October (945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
Se Jaargang nummer (61
V
Soekatno ter verantwoording geroepen
i-l
yWEERBERlCHT
Oorlogsellende
in Nijmegen
Nasleep van de
Londensche conferentie
Het andere fndonpsië
ij
p
i,,
-1 f'J"
v r-?|
#i
\'A.
I - *«j il'*V y.'^ n^\>'i'iVi *i" Jf. A
t TT5
-**?vair»-»* rfv^w^
Redactieen Admlnfstr.:
EENDRACHTSW EG 42
Tel. 25430 (3 lijnen)
Abonnementsprijs p week
0.31, p. kwartaal f 4.
losse nummers ƒ0.10
HET FARGOL
Advertentie* en
Inlichtingen
dienst.
SCHIEDAMSCHE-
SINGEL 42
Teieï.nr». 27839 2415S
24156 24399
Advertenties uitsl. 24155
inlichtingendienst: 24156
i»
De toestand op Java heeft een
ernstige wending aangenomen,
tengevolge van botsingen in Ba
tavia, Socrabaja en andere steden
tusschcn Japansche en nationalis
tische elementen aan den eencn
kant en pro-Nederlandsche en
anti-nationalistische aan den an
deren.
In Ba la via werden acht per
sonen gedood in botsingen tus
schcn Japanners en Indonesiërs
na plunderingen, die do I&alSte
drio dagen plaats vinden. Be
richten uit Soerabaja zijn nog
steeds verward. V.oigens een rap
port hebben de Japanners, toen
rij zagen, dat zij de contröle
steeds meer verloren, de nationa
listische leiders voor een bespre
king op het hoofdkwartier van
te kempeitaï ontboden. Toen
do nationalisten kwamen, zoo
;aat het bericht verder, openden
de Japanners lief vuur. .Dit was
hot sein voor een opstand, waar
bij volgens- berichten honderd
personen gedood werden. 1
Dr.. van Mook heelt op 4 Oc-
f loberi'eetv ondérhou(Vgehad met
■Jih-gcEL-Chrislisoa en zichtrrover
hekiaagd, dat' Soekarno zijn be
lofte niet nagekomen is, om de-
ord'e en de rust te liandhaven.
Memorandum van
Soekarnöl
Dr. Soekarno heeft aan' de ge
allieerde autoriteiten een me
morandum overhandigd van zijn
„kabinet", met verzoek, dit aan
admiraal Mountbatten door le
geven.
GeneraalChristison heelt den
Nederlanders nog een slag toege
diend door te verklaren, dat
aan het,'Japansche geld op Java
eenigo waarde moet worden ge
geven.
Soekarno is hij den militairen
commandant brigadier King ont.
-boden, die hem heeft gezegd dat
hij niet, tevreden was met het
gedrag der nationalisten in Ba
tavia. Generaal King haalde
verschillende gevallen van, wette
loosheid aan en verklaarde dat
de partijleiders ve ran two orde' ij k
gesteld zullen worden voor de.
door hun volgelingen veroorzaak
te onlusten. Soekarno was tij
dens dit bezoek vergezeld van
Ilatta en zijn m'nïster van buï-
lenlandsche zaken Soebradjo.
Soekarno beloofde, dal hij'alles
zou doen om de orde te hand
haven, .maar dat' de onlusten ver
oorzaakt werden door een aantal
'jongeren,'die heel moeilijk in de
hand te houden waren.
- Suiker naar de V.S.
y. Waarnemers,, hebben bericht,
'dat de suikervoorrad en op Java
dejVereenigde Staten zullen hei
yen door de moeilijke komende
j, ,269?maanden heen, te komen.
I Jayasuiker zal niet r-'oor den
eersten .Januari op de .Amerf-
■- kaansche markt verschijnen. An-
verschepingen, 7 voor -Euro-
ij" tl?? rioótdtUike provincies tijdelijk
f„f ?e«'we6tcltlke.,i wind,meest
jwaar.bewolkt, p],0tsc]ijk eenlgc re-
-Wtniile temperatuur) in de
Provincies matige westelijke
X x Jmlf bewolkt,over-
,^'tt nQrrn*lw temperatuur,
pa, zullen ook plaats vinden.
Er bestaat dus- een redelijke
kans, dat er ook Indische suiker
naar Nederland komt en niet de
geheele uitvoer voor Amerika
bestemd is. Wij meenen trou
wens, dat Nederland nog eenige
zeggenschap heelt over de ha-
stemming der Indische export.
ÏJ
MIke" Elsenhower is In Den Haag
en Amsterdam met overweldigend
enthousiasme ontvangen. Jn de resi
dentie heeft men hem schier onder
confetti bedolven; op de stoep van
de Amedkaansche ambassade, vloog
een charmante jongedame hem om
den hals, kuste bem en reide, dit te
doen alt nanm van olie jonge vrou
wen In Nederland, Toen stond zelfs
de bevrijder van Europa even ont
hutst, seinde onze Haagsche collega.
Na een kort bezoek aan de ambas
sade,is de generaal op het paleis
aan het Voorhout ontvangen door
Prins fiernhard en prof. Schermer-
horn. de Koningin bood Eisen-
hower^daarila" een lunch aan.
De rit door Amsterdam was één
lange triomftocht, die waardig be
sloten werd in dc Burgerzaal, waar
alle hoofdstedelijke autoriteiten," een
deputatie van het spoorwegpersoneel,
dat destijds op bevel van Eisenho
wer het werk neerlegde en hoogge
plaatste officieren aanwezig waren.
Burgemeester De Boer J .sprak het
welkomstwoord en bood, bij genus
aan goud*-alvast een.oorkonde aan.
Ontstellend zijn de cijfers Van
de vernielingen en verliezen aan
tncnschcnlevefls, welke .door' den
oorlog in Nijmegen zijn veroor
zaakt. 60 straten zijn geheel weg,
2260 huizen vernield/ 13Q0Ö ernstig
beschadigd, 400 winkets van het
zakencentrum verwoest. 7 kerken
en universiteitsgebouwen, dc ho
tels en vier bioscopen verwoest,
Ï6.0ÜO menschen gedood, 3150 voor
hun gehceie leven verminkt. We
gens woninggebrek leven nog
steeds 800 menschen in schuil
kelders.
Op 65-jarigen leeftijd overleed
le Den Haag pruf. dr. ir. N. Koo-
mana, oud-chef van het rijksfdio-
Jaboratorium- Op het gebied van
radio- oo elcctrolechnick deed hij
velerlei" vindingen, waarop octrooi in
bijna alle landen der wereld werd
verleend.
De rninisler van Onderwijs, Kun*
<3jen en Weten-chappen heeft ingesteld
een rijkscommissie van advies inzake
het uitgeven van boeken en tijd-
schriften.* Tot lid en voorzitter van
deze- coimnis-ie ie benoemd de heer
M. A. Rehmlda eti zijn aangesteld
lot secretarissen de hoeren A. IE L.
Bultman en U. J. W. Jd* Michael.
Hel Bureau Papierverdeeling ynn
hel ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, ve-tigt er de aan
dacht van belanghebbenden op, dat
bezoekers slechts -op Maandag-- eti
Vrijdagmiddagen kunnen wordenu pnfc-
vangenï
'Ernstige moeilijkheden zijn ge
rezen lusschen de Russen en
de andere geallieerden .in de
controlecommissie voor Oosten
rijk, De Sovjet-vertegenwoordi
gers hebben op bet al'erlaatsto
©ogenblik hun veto tttgj.~pro7.en.
tegen twee belangrijke manlrege-
len, waarover men hel aanvanke
lijk eens was geworden. Zij heb
ben' nl. ge wei gard een nieuwe
wet op do geldcirculatie goed
te keuren, welke zich richt legen
de ernstig dreigende inflatie. Bo
vendien heb' en' zij hun. vc'o uit
gesproken over een clausule in
een te sluiten handelsovereen
komst tusschen Oester -ijk en
Tsjecho-Slowakije. De Russen
hebben than?; de 'olieprod actie
van Oostenrijk onder hun eon-
trdlo gesteld. Volgens gezag
hebbend© kringen is hier mede
een zeer ernstige situatie ge
schapen: het is de eerste con
crete consequentie* vair de mis
lukking der Londensche confe
rentie. -
Amerikaansch standpunt.
John Dulles, die als speciaal
adviseur van' Byrnes aanwezig
was bij de Imsprekingen* te Lo-n-
,den, heeft in een radiorede over
de gebeurtenissen te Londen o.m.
het volgende gezegd„Het stand
punt der V. ,5. is, bepaald door,
deze .vijf overwegingen: Territo
riale beslissingen moeien zooveel
mogelijk worden genomen in
overeenstemming met de wwm
schcnl-dcr volkeren;men ■- moet
trachten to komen tot een inter
nationale t,'„bill of .rights";', koV
lonialo problemen'moeten worden
behandeld- met, voor' -alles het
.belang"*' der koloniale bevedking
wapening der vroegere vjjanden
vredesonderhandelingen zijn
slechts mogelijk met staten, die
dc binneiüandsche vrijheid in
practijk hebben weten te brengen.
Vervolgens gat Duiles. een over
zicht van de Londensche bespre
kingen. Ten aanzien van Joego
slavië maakte .Rusland inbreuk
op ons eerst geformuleerde prin
cipe. Ook wilde Rusland voor
zichzelf aanspraken doen gelden
l.o.v. de ttaliaansche koloniën,
hetgeen in strijd is met ons
derde principe. Rusland, was
tot vredesonderhandelingen mei
Roemenie en Bulgarije be
reid, wij ,nieL. Nadat op
Hel afgelopen weekeinde was hoofd
zakelijk aan Koning Voetbal gewijd.
Het begon Zale.-dagmiddjg in Homo
bonus, 'vaar de ofdeelmg Rotterdam
haar veelbesproken en druk berechte
vervolgvergadering hield met als voor
naamste resultaat de herkiezing van
het geheele bestuur.
Tezoltder tijd gingen op het Sparta-
terrein Xerxes en V.O.C. elkaar op
de meest vriendschappelijke wijze te
Iijr, waarbij Xerxes het heel wal
bescheidener, V.O.C. heel wat eer
voller deed dan een week tevoren- Een
half uur lang hielden de rood-zwarten
stand en bij rust waren ze steehts
met 1—0 achter. Toen zfj in de
tweede helft hun achterstand tot 2—1
verkleinden, wen! het zelfa spannend.
Een ietwat dubieus Xerxea-doelpent
besliste definitief den strijd 3U
Zondagmorgen was 't al vroeg (voet),
hal op het R.F.C-terrein. waar R.F.C.
en Feijcnoord 2 elkaar ontmoetten
voor de voorronde van het lierstel-
tournooi. Niettegenstaande liet kiasse-
vcrselitl en do aanwezigheid van ex-
eerele elftallers als Hens, Hoek, Iler-
wijnen, Smulders en I, Barendregl in
hun gelederen, konden dc Feijenoord-
r"serves het niet verder dan een gelijk
spel 11 brengen. Een uur later trad
oji hetzelfde veld onder het oog van
den heer Triebei van de Technische
Coinmisye. .Neptunus als -gastvrouwe
op van'Overstaan. Het werd een zeer
levendige wedstrijd, waarin de tweede
kla5sere zich van stond af kranig
weerden.
Nrntunis leed hier haar eerste neder
laag; Overmaas behield nog een kans
Om geplaalst te wo-den.
- Groote zege van Xerxes.
Sparla, dal met een zwak olilal
uitkwam cn op verschillende p'a'U-cn
noodig verandering moet aanbrengen,
had weinig in le brengen tegen Ea.
celsior. met haar uitstekenden spil
Vermeer en haar productieven tnid-
voor Braams, die vier doelpunten.
den elfden Sept. was over
eengekomen, dat Frankrijk en
China alle zittingen zouden bij
wonen, ontkende gelijkt be
kend Rusland zijn instemming
daarmede eenige dagen tater.
De Russen' heb7en bemerkt, dat
wij niet van zins zijn onze histo
risch© vriendschap "met China
en met Frankrijk prijs te geven.
ACHTER HET Mgü WS
DAT In Itidic -«'at grootsch is ver
richt, wij erkennen het volmon
dig, Dative dc vergelijking m,et an
dermans -koloniën rustig kunnen
doorstaan, het verheugt Ons. Maar is
het ,.vcl geoorloofd, dat uitsluitend-
nis een fiift onzerzijds te beschouwen?
Vanaf- het oogenblik, dat we Indo
nesië veroverden, cn de autochtone
ontwikkeling der Indonesische vol
keren onderbraken, droegen wc niet
olleen dc verantwoordelijkheid voor
ons bestuur, maar ook voor hun ont*
■wikkeling. Van ,dien kant bezien
beeft ecu Indonesiër het recht flict
slcchs te kijken naar wat wij ge
bracht hebben, maar naar wat wij er
hadden kunnen en dus moeten
brengen.nEn dienen wij dan niet een
algemeen menschelijke ma*t«tai aan
te leggen? In de drie ecuwen, din
:>ind£ het .optreden van Jan. Pieterszn.
Coen vervlogen, daalde het analpha-
beten percentage bij ons tot nul. In
Endoncsië staat het .op 96. Dat ligt
niet aan den aanleg der Indonesiërs,
maar aan. de begrootingspolitiek, In
Indonesië gingen in 1940 per duizend
inwoners 32 kinderen naaf school. In
Nederland 158. Een soortgelijke ver-,
gelijking zou te maken zijn na Ar aan
leiding van ,dcn medischen^ dienst cn^
van het levenspeil*" We zijn trotsch"
op watv Nederland In Indonesië aan
moderne vooruitgang heeft, gebracht*.,
maar dat wij verzuimen bovenstaande
moeilijk het is, buicen het eigenbe
lang om te denken, hoe noodig het
is. dat de Indonesiërs de macht krij
gen om hun zienswijze op de werke
lijkheid tc laten inwerken. Eerst als
fact technisch beschavingspeil* maar
ook het levenspeil aan het Holland»
sche is aangepast, kan Indonesië het
enorme afzetgebied worden, dat uit
eindelijk ons werkelijk belang is.
Om dat te bereiken, moeten wij
hen de gelegenheid geven zich te
emnncipecren, men emancipeert zich
echter alleen door practische ultoefe»
ning der zelfstandigheid. In een tijd
waarin iedereen over personalisme
spreekt, hoeven wij er toch niet aan
te herinneren, dat mcnschenrtchtcn
zaken zijn, die wij niet anderen kun
nen schenken, maar die aan deze
anderen uit hoofde van hun mensch-
zijn toebchoorcn.
ER zjjn er die onder zelfstandigheid
verstaan, dat men de Indische ge
meenschap losser raaakt van Holland,
maar de 4 koloniale verhouüjng laat
voortbestaan. De decentralisatie zou
dan alleen ten goede kometj aan een
handjevol Nederlanders, die daar
ginds de leiding beziten en de ran
cune voéden van „Buitenzorg" tegen
„Den Haag''. Daarbij is noch bet Ne-
derlandsche, noch het Indonesische
volk gebaat. Er moet een overdracht
tvan macht plaats vinden van Neder
landers'naar Indonesië, om'het popu
lair te zeggen, van blank naar bruin.
Dat alleen brengt opleving van het
euvel der koloniale verhouding en
dat is ook in-uitzicht gesteld in 1942*
w.o. eenige zeer Iraaic, voor ztjn
rekening nam, terwijl cr nog tuee ge
annuleerd moesten worden. Linksbui
ten Ver voorn, hoewel in buitenspel-
positie, kojjelde ook éénmaal in, terwijl
tot overmaat van Sparta's ramp, dat
in den loop van den strijd drio
spelers moest mi-sen- Loning -hard in
eigen doel schoot. Invaller Maaien
was de maker van een matig tegen-
punt, terwijl Bonte, invaller voor jn>
vailer Maaien, den eindstand op 2—6
bracht.
DU vas ook do cijferauslagvan
5,V.Y/s overwinning op Y.D t*., na
dat zij verleden week met dezelfde
cijfers op hetzelfde terrein verloren had
Do doelpunten, waarvan er vorige
week liefst gemiddeld acht por wed
strijd werden gescoodr, waren ook
nu weer goedkoop, want bij R.F.C»—
Fortuna, was de uitslag 7—3, in
hoofdzaak bel gevolg vun iempo.
verschil. De thuisclub, die met veel
succes v. Ooischot weer op de mid- f
denvoorplaats probeerde, liep lot d—0
nit, {vóórdat- Forluna in de tweede
helft kon tegenscoren*
Feijcnoord zorgde er nok t^en Coal
voor, dat hair doel m ui^le'ijk bleef
en won met 30, waa-door zii reeds
Zeker van een plaats in de eigenlijke
ronde is.
Hcrmes-D.V S. nam de zaak tegen
de HoUandjaan aanvankelijk te lauw
op* waardoor de VJaardingers een 2—0
voorsprom? kenden nemen, Tien mi
nuien vóór rust verkleinde Stolk na
een doel worsteling den achterstand on
ee^st ver jn de tweede belfl zorgde
Daudey, die met succes mid-voor ge
plaatst werd,' voor den gelijkmaker,
zoodot Hermes-D-V.S. het ook tegen
dezo Vlaardjngsclie derde k lasser
niet tot een overwinning kon "brengen.
Het programma voor a.s, Zondag
vermeldt om.; HennesJbV.fï.—R.FC.
Fortuna—V.F-C Coal—Xerxcs, V.O.C.
C.V.V., O vermaas—SV, V., Exce'sior
—Neptunus en Sparla—V.D L-. Feijen-
oord gebruikt haar vrijen Zondag voor
teen vriendschappelijke ontmoeling le.
gen de Volewij ckers in Amsterdam- Op
21 dezer wordt nis waardig slot van
de beker-voorronde, die reeds nu een
«ucces genoemd kan worden, op
Spangen de groote strijd Xcrxos
Feijenoord gespeeld.
Korfbal-
Dc uitlazen van den Kon. Ned*
Korfbal bond luiden;
le klasse; Deetos—Ons Eibernest
3—5, Yicns Orientislï.K.V, 4,
D.K.C.—Het Zuiden 5-3, H.S.V.—
O ym nasiasten 1i.
2e klasse A: Yjcus* Orienlis 2—
AX O. 3—2 ,0rts Eibernest 2—Die
Hagho 2—7, Fluks—Ready 14, Hou
Stand—Gymnasiasten 2 1—3.
B; Deetos 2—T-O.V. 2 7—4, Zwer-
vere^-Qnick 3f, O.S.C.R,—RozenbuTg
0—5, Hel Zuiden 2—Spangen 2—3.
Voor de eerste klasse Rolterdarasche
Korf halbond werden gespeeld; Het
Zuiden 4—Schiedam 2 2—2, Baren-
drecht 2—S acces 2 5—2, D.S K.V.—
YVion 2 4—3.
De Korfbalvereeniging ,,Het Znl-
deu" hield ter gelegcnhv'd van haar
25-jarig bestaan een druk bezochte
receptie. De Nederlandsche en do
Rotterdamsche Korf halbond waren ver
tegenwoordigd door hun voorzitters,
respectievelijk de heeren S. A- Wilson
ea J. van Drie],
Springer—Roozenhurg remise*
De gisteravond gespeelde partij van
de 2-Kamp dammen tusschen Sprin
ger en Roozenburg is met remise ge
ëindigd. Dc stand is nu 4—4. De
hoogstaande partij, dïc een levendig
verloop bad, werd door Roozenburg
geopend met 33r~29 met de bedoeling
het systeem j de Haas te spelen.
Springer offerde tijdclijlc een stuk*
maar won. aan den anderen kant'
van het bord terug, Springer dreigde
in het middenspel, dc ketting-stelling
in tc Deinen. Roozenburg verhinder
de dat niet en kwam In een oogen»
schijnfijk verloren posiHe .terecht.
Door een schitterend offerwist hfi
zich te redden, waarna een gTOOte
vereenvoudiging volgde, met als re
sultaat remise* Vandaag wordt de
vijfde portjjgespeeld*
l {W
i
V*1^ J
i}
y f-i
/J.'
S \.-x
'l t iihM