li
De wederopbouw van ons land
Chaotische toestand op Java
I;
mm
VRU ONVERVEERD ==-
r
Materiaalpositïe
wordt beter
WÊ w
Krachtiger toezicht op de Ned. Bank
Botsingen, en*
arréstaties
üllil
mmmm
™MÉ
I
IIIiS
mï
PÜ
Donderdag II October 1945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e jaargang nummer 164
Aantal noodwoningen bepaald
op 6000
I I WEERBPRICHT; 11J
Schermerhorn „op de brug',
Soekarno verliest controle op
nationalisten
Nationalisatie is in
voorbereiding
Oud-minister Reijmer
gearresteerd
Verlaging sigarettenprijs
.Tabak op den tabaksbon
In plaats van Soekarno
mm
Pü
Jfl
Êm
#i
m
mm
Redactfo en Admlnlstr.:
EENDRACHTSWEG 42
TeL 2M30- (3 lünen)
AbonnementspriJ® p. week
0.31, p. kwartaal t-
t oas e nutnmera; 0.10.
Ad Tertentfea on
Ialichtlngen.
'dienst;
5CHIEDAMSCHE-
SINGEL 42
Telef.nrs. 27839 24155
24156 24399
Advertenties uitsl. 24155
Inlichtingendienst: 24156
W'P-
S£.W'
«Er zijn 130.000 woningen in Nederland tijdens den oorlog
vernield of zwaar beschadigd; licht beschadigd (tot een schade
van minder dan 3000) zijn 300.000 woningen» En van deze laaf"
ste zullen voor het einde; van het jaar 200,000 weer in bewoonbar
ren staat verkeer en*', zoo deelde dr. Ir. Z» Y» van' der Meer, lid
van bet College van Algemeene Commissarissen voor den Weder*
opbouw van Nederland mee op een te Groningen gehouden pers"
conferentie.
gcfcocht 375.000 M3. Voor bouwdoel
einden is reeds aangekomen 75.000 M3
Glas. De glaspositie 1$ slecht, Er
is/uit België gekomen 60.000M2.; - en
minister Vos heeft dezer dagen, per
soonlijk in dat land geprobeerd meer
tc krijgen en bet zal hem; waarschijn-'
lijk; gelukken. D a k. p a rin e n^ea
steen e n. Dc. productie. "van dak-
panncn en stccncn neemtslechts
langzaam toe, als gevolg Van het ge
brek aan* kolen. In toenemende mate;
kan, dank zij een iets ruimeren "in
voer van asphalt-papier van dit dak-
bcdekkingsmiddel gebruik worden ge
müökt.v waardoor een voortdurend
grooter wordend aantal huizen, regen-
vrij gemaakt kan worden, y \-y-i
(AVER de inundaties deelde spï.
V mede dat 195.000 H.A, van ons
land onder water heelt gestaan; dat
Lb 8.2 pCt. van de totaal bebouwde
Oppervlakte (gras-, bouw- en 'tuin
land). De datum'van "droogvallen van
ÜÜpü''v:de AVieringermeer, dieVbepaald was
fi&/y/:.;;3p/2QDecember, - zal waarschijnlijk
cenige weken vroeger zijn. Deze
maand zullen nog dc zes noodgema-
'Icnv.die leder; 300 kubieke meter,
V waters per', minuut kunnen wegslaan,
j§£> in gebruik worden genomen en- ,hct
is rniet uitgesloten; dat een belang-:
rijke bijdrage tot de droogmaking van
^^Wxdo^Wierinfierraeer ook nog kan wor-
I® Óen verwacht van dc elf Amerikaan-
i;-ache pompcri, die inmiddels te ,;KoI-
IpH/iy'hornzijn: aangekomen ;en die,; geza-
mcnlijk; 1100 kubieke; meter /per mi-;
ffii/^'vauut tullen ':;wegwrkëiuV///?:-■
Walcheren "staan de zaken .an-
t^'deriJ.^Errijn moeilijkheden geweest:
ét.' Noll egat;|"dat fastf* gedicht/ia?
fe.^maai^4iUcs^hpoj^.;m^Jn^het7werk^^
an d rie/ ga ten LV.op tföhfe
in va II feit v dit;v d ëti .^winter^dldbt^'io;
krijgen Het '-vzóu te '/water/,'.,. heeft -'/hier,
S^^yéei- schade 'gebracht/.',;i/ci//.?;:;•->•;*
lV' iM'rz Noodhcrsfcl van
||g-7 gebouwen»'.
WM ';Noodherstel vormt de eerste phase
mm '- viniden wederopbouw, en daarom
Wg wordt een b el an grij kv deelvan v het
Bp// materiaal 'dat beschikbaar is; gere-
,W serveerd voor dit herstel.Dé:inder-;
tijd geuite wenscb, dit jaar 2/3 van
diegevallen - „ónder dak'' 4c; hebben,
zal in vervulling gaan.
opzet wordt hier gesproken van
®;.-:;^brider;:dak,;;omdat/ceri volledige her-!
|^vStc Hingwelke' ook rui ten, dakpannen
enz;;.zou/Inhouden,;;in vele gevallen
niet kon geschieden. Vaak heeft men:
^zfchmoe te n/be h clpenv met'asphalt-.
püpier 'inplaats van pannen/;en met
LCart°nglasof cellophaanglas Inplflats
nste rgl as. Toch zalhetnog
Ï^y/V;.zoo zijn/;citttj er valleen al vande
zgii/^300.000-- I ïcli te gevallen/: nog
lö0.C0Ö;;hi etrbthanJeldAunneiiiwor-;
afelff'd en'vcVdór: het /invallen v van /den win-!
öS''?'er* -'j; r 'f-Ï&M T2'-'v
Noodwoningbouw,
fWr'A?' Nóód woningbouw is ;eén öoodzakc-
1 'j k kwa ad-V Nóód zak el ijk/ Om d at. d vc r -
geheel eland ron d/t 60.060 fwónin/
gen vzijnvernield én zoodanig- bescha-
dIgd/vdat zevoor' ^bewoning/''.niet/
meer geschiktv of/géschikt te maken
KHet/iahtal^ noodwoningen^!ia;
^p//:t>epaaid op 6000/De eerste- honderd
g^zijnreëds 'gereedgekomen, terwijI
S/^ruim 1500 op: het punt; staan get eed:
0P//v'
f^^Z/rHoekyëii; Hollandzagsinds de berV;
fficiArrïjding in Mei van dit jóurXtot op
omen t/5ó3-, k o a p vaa r d ij s ch cp en
i»';§V^P*ssécrên in Cdc^richting./Rotterdotn,
IJmuiden met richting Amsterdam
i t/a im tal*t209/i?Totbcgi n Sep-
temb erpass e erden; cr:te;I Jm u i denl 05
oopvaardljschepen//,
v;-;De óementpositie /ïs^niet ongunstig/,
p ;\Er .'wordtinhêt>Zuiden 25: tot;,30.000
fe^-lón^;pëTg/maandï&>'ervniirdigd;^;-Het''
S^jjHoö jfoyèn-cèmcn tbed rij f^in;aHVejsen-!
l^prod u c eert: tb Óns; 8000 tón! per; maan d
gr- Ook; de invoef vvan de in' hety buitcn-
8^§dttnd;'ibes te 1 de.;o c éni en t/ b ég i n t téIkö^i
en o u't// Het ver b rul k/yan/hóu t;
j^^'iSAyöo ë/'d ebo wnïj yërjji e id /geschat/óp/'
f 700,000 M3/TEr,/is ili ;het/buitènlnrid:
l/yj^/bewpl kti,^ilat«r^|brekén dé/-'bewolking;
mët^h och tendniiat/j
- k'a e I r /S"C; vc vv/:'
l'ëê^lIÖOG/|iWJVTER'^TE|,ïRÖ1p^RDA3itó
sM: 12 :Oct: "le-tij' 8.1?'; i,-. SeUj2Ü.3?
Laval1 vcrdedigt zlch' tijdens een van
dc weinige zittingen/ waarbij hij
'rli:;/aanwezig ;was»y;v-/-tv/,
Prof-, Schermerhorn zal a.s.
Vrijttagavonil 9 uur door de radio
een kort Wooril spreken over
Indie. -
„Het: word 14steeds duïdeUjkrj dat
de nationalistische iV be weging ia
Ned, Oost-Indie niét:! meer tc con-
trolceren laMf schrijft /de!. Times-
correspondent te Batavji, V.Soekat-
no en zijn. zei fbcnoemde„regeering','
schijnen machteloos tc staanv. tegen-;
over dc extremistische; én oproerige
elementen in bet:,land en zij maken
zich zeer ongèr ust hieróye r,/-: wan t
zij beseffen dat het; gevaar,/bestaat/
dat de politieke V kwestie:,#!op den
ach tergrorid 'geraakt t! tegenóverdc
noodzaak wet en -orde - tc - hand-
have n- 1 V'A
Er ko m en verohtrus tende .;bcricli-
tenbinnen/^ult verschillendc Hand-
streken, op /V/Javar :Extremistén - ih
Bandoeng hebben Britschc en/ Ne
derland achê.-/-}?.^p n dcr-cómma ndant cn
van/'oud-krijgsgevangenen organisaties
gearresteerd en ondanks hun. pro
fes tén'i^c'c n \i«ya ii>:/hüh /K' hospl tale n
overgenomen/ Zij//hoiideii^oófc^Né/
dërlandsch e /vrouwen/ op/stria t 1 aan'
om, haar te fouiUeéreh.v Ih/Sberabaja
verhindere n /;üj; v.vlieg tui geny~-r: ;öo k
die yan /de organisatics;^yan terug-
gckeerdc - krijgsgévangenën -—-'./ te
1 anden.In Djokjakartu/ maakten/zïj
h e t; /Vli ëgy eld on brui kb a a r/rd oor er,;
ongeveer/40 ;.;;Japühschc//,yliègtuifjcn
to/.verbranden/ tc .zijn botsingen cn
gevechten tusschen. nationalisten i en
Japanners^w'üBrbij/aün/beidc/zijden
d6ódcn/y*Uene;Spccialc;:trêinèn/;4ie
gebruikt /werdcn voor. het f/vérvoer
van/^bevrijde/•/krijgsgevangenen -v! en'
geïnterneerden -ff/yan-^dc^: kampea-
naar/ dc nieuwé/:plaalsény/;werden
teruggezonden en/er/Zw erden fyzoo'
dikwijl s ;'auto*s.; aangehoudcn/': dat? d
autoriteiten zooveel-/; mogelijk;//het
reizen1 over; /den/we g /ycrmijdeh''///
De correspóndent;: besluit:;t^D"ver1
het geheelgenomen//vertóÓpt^^Java-
hét p celd <v an%een yolksbcweging/
die: niet; mèer> té controléercn is/.Het
zal? bclangwekkendy zijn ï/öm/të/vzién
of Sockarnov en zyn?; c^ncga's/pfwei
ëen ;totaal ;anderc^groep;.vfériïde/rcon-!
trolcv over/ kan; Krijg en ,:én5 haar? to t-
eëni/éindé f kan 'Kbrenge
Ook1 in/Bandoeng begint>fdéy span/;
ning groo ter/ te' word en/^'Dé hatfo/:
na lis ten/zjj n.S;'hic éi: dé ëèni gé n/i;dïé;
doel tréffiend gezag/ui toef e nën;/Soort/
ge lij ké /Zb e r ich ten kom en ;*ui t; Sc m a-;
rang ['cn:Ghcribon//dièy^ handen
d r n d t ion a 1 i ate n i/z ij nté r,w ij 1ge
meld^lsi'g^ii't:'? allé^lu ehtyérblsi d^ïngeti J:
?wegtransport/:éói!:ni0gelijk/póky.trein/
^rbindihgéri^óUb/éfgcbróken^^^?^
^•Eciïy/Ned ëriah dsch :lu i ten an t&fci.y er/
telde/dat/dë? national! stën| hëm?1-tóënj
Jhys^Bai^en^^^bïnnënkwomiJ^zyi^
itonim ygun#met;/gewcldy Óhthiméh^l
^yAlfetwerkïaamhédën^v^
wff (de/hulporganisatie voorV jgevan-
flecen - n '/geïnternëerdëh)> /zijn/'/op
yfiva''^ topgez ët/Iö^yër bimdTm ët^ on---
geregëVdheden) pp het.- eiland.:?v^.,:
Paut''de /Groot sprak.;'vóór?/ dé
C.P.Nvi tc: Amsterdam /-'en s këerde
zich tegen/ het verbreken vair; de
bandcn^/.met -ïndoncsic/ Ons land»
aldus spr;, zal niet slechtstijdfeiyk;
do^ih blijvendtot armoede verval-
Jen,.- Wanneerde banden met Indo
nesië verbroken worden. Juist daar-;
om verheffen de communisten zfch,
niet ^kracht tegen -degenen, die tót
gewelddaden ophitsen. \Vij beschou-:
wen hen als agenten van het buiten
landen t wij. zulten voor geen. middel
terugdeinzen, om hen tegen tc hóu
den, wknpeer, zijgewapenderhand
willen/optreden. r
Da- tgderis <tó bezetting ter
zijdo geschoren Bankrot is in
eere hersteld. In het desbetref
fends K.B. zijn tevens eenlge
wijzigingen, in het oude hanlc-
statuut aangebracht. Onder meer
is bepaald, dat de minister van
Financiën, ter coördinatie van
de monetaire en financieels po-
:itiek van regeering en Neder-
iandsche Bank aanwijzingen kan
geven, welke do directie der,
bankgehouden ia- op te volgen.
Tevens: Is een Bankraad met'
advlseerende functie ingesteld,
bestaande uit den Koninklijken
Commissaris der bank als voor
zitter en-acht door den minister
van Financiën te benoemen
1eden.
Benoeming van directeuren der
bank vereischt in het vervolg
goedkeuringvan den minister
van Financiën. Zooals bekend,;
werden voorheen: reeds de pre
sident en de secretaris der bank
door de Kroon benoemd.
Tenslotte' zal: de minister van
Financiën een commissie benoe
men, welke zal' advisee ren in
zake wenscbelijkheid: van een
geheelo of gedeelteljjke nationa
lisatie der Nederlandsche Bank,
In. laatste instantie zal hierover
uiteraard door de Staten-Gene-
raal moeten wordenbeslist
~C{ Om den weg te effenen voor
.ee,n.;sp6edige. herziening, van het
statuut; 'ia in: hétonderhavige
K.B. het' - - aan de bankver-
leende octrooi opgezegd,waar
mede het recht, om in den ouden
vorm ais circulatiebank op te
treden, na 1 Januari 1946 kan
worden herzien:-
De bank verkrijgt de bevoegd
heid tot;: aan- en verkoop van
overheidspapier van derden,
waarmede oen openmarkt-politiek
ter versteviging van don rente
stand kan worden gevoerd. Bij
K.B. zullen do dekkingsvoor
schriften wordenvastgesteld.
De president en de secretaris,
die tijdens de bezetting zijn ont
slagen, worden geacht, met in
gang van 7 Mei 1945, weder
in functie te zijn getreden. IX)
eerstgenoemde, mr. Trip, üio
den. wensch,heeft te kénnen' ge
geven, zijn functie nee r to leg
gen, heeft, zich bereid verklaard,
zijn ambt te blijven - bekleeden,
tot. de regeering het tijdstip ge
komen acht, om aan zijn .ver
zoek: te voldoen.
Do vroegere Roeriaondscho
burgemeester, oud-minister mr.
P. J. Reymer, ia,te Haarlem ge
arresteerd eh door den P.O.D.
naar RÓermond overgebracht-
Mr. Reymerwas' weliswaaT
geen ,N,S.B.-er, doch hij genoot
in Limburg een slechts reputatie
door zijn toewijding' voor allés
wat met .do nieuws orde samen
hing.
Vaaaf 1 October rijn de opcenten
jp do: - accijnzen van Rhodesia-
ïlgarcttcnveclaagd. De praija wordt
50 ets. De nog aanwezige voorraad
bij den winkelier blijft op: den
juden prijs. Voor de tijdelijk'af-te
xveren ongebanderöllcerdopakjes
^ordt eveneens 60/ ets. berekend.
Pakjes met oude; banderolle moeten
lérs uitverkocht v' r worden, daarna
:esp, de ongebanderolleerde en die
net ni euweban dér olie./ v
Op ds'bonnen, die op 13.en
27 Oct. zullenworden aange
wezen voor hetkoopen van 2
rantsoenen rookartikelen, zal
eveneens naar keuze 40 gram
tabak kunnen worden gekocht.
Het publiek zal genoegen moe
ten nemenmet hetgeen de win
kelier in voorraad heeft.
Naar Tase mddf, hebbesdo
Russischs troepsa Teheran de 'hooH-
stad vanIran,verlaten, ook do BriU
sehe -en Amorikaanschs troepen ver
laten do stad. vé::..-
ACHTER HET NIEUWS
1Wij zijn hard op weg naar
een situalie, waarin de regeering'
alleen nog maar .de keus heeft
tusschen hel gebruik' van ge
weld -en. ren aanzienlijk vei hos
vaii 'prestige. Datgeneraal Chris-
tisöh de Nèdcrlands'chs régeering
wilde dwingen tot onderhandelen,
was natuurlijk- geen oplossing.
Ook.een progressiovo poli!iekver
onderstelt een minimum- aan
'waardigheid.: Dc regoeringheeft
do onderlüindelingeii afgewezen,
maar .dat is negatief. Zij heelt
verderde gelofte .vandc; JKo
ningin herhaald, maar wat is do
positieve: inhoud daarvar. 7 :Een
iiaderé:/ interpretatie ontbreekt.
Bovendien, is'dsitiiajia sindsde
verklarhig' werdsge'gevon, veran-
derd. -Het 1-ipansclié bewind "is
ingezakt"; de 'Soekarno groep heeft
zich, meester gemaakt van een
stuk it ch
- /Eerst moet het' gezag hei-steld
rdet l in - prabn i ei
Sofljrègeèrihgsyporlichtingrdiéóst,'
:Dit;;heteekent; ;<Lat.'geweld -a'l-eeii
;yermSlon.t'' kan worilèpj. indien SM
njtionahsfische beweging zich
volleih'g' osderwerpL' Dat .er na-
tionahaten zijii, die niets op-
hehhen met Boekaruo, wil' nog
ter ons staan. De machtsverschui-
msimm
■sÏÏK-
-'a'u-v
ÉS-SiffiB
ving van blank naar bruin ten
ten zijzeker niet zonder meer
af. Gebruikt men gewéld, dar.
drijft; men deze groep inét kracht
•naar'Soekarno toe. 1
"lfet geweld zou ook voor Ne-
derlaiKlfunesïo'gevolgénhehben.
Het zon alle reactioniure elemen
ten niemven moed inblazen, het
zou dc progressieve sfeer bre
ken, waarin de illegaliteit geleefd
heeft cn waaruit ook deze re-
geering is vooitgekomen. Daar
mede sticht de regoering verwar-
ringonder haar3> aanhangersen
ondermijnt-haar eigen posi'ic. Nrg
is een andere politiek mogelijk.
Er is een groep natiénaliston,
dio zich niet mét Japan heeft
gecompromitteerd. Welnu, dan
gaat-men met die groep in zee,
niet nadat, maar vóórdat geweld
ie ui (geoefendMen roept haar
aan do 'ronde tafel. Nu, num
legt haar een programma voor,
zoo progressief en duidelijk-, dat
snelle /overeenstemming (mogelijk,
is. Eerst dan is een basis ge
legd .vóór! gezag, want: het heeft
dari - steunpunten, zoowel: ia/liet
".Nwlerlaudscho a!s liet Indonesi-
sciio volk.In plaats van' do
goede nationalisten' van ons af
se drijven, irekti'nén-,'-'ze jnaar-
öna ii j I- i i d
'corhproinütr-crdéliiatioiialistiscl'.o
TerstértdiigcB'/toepte /yoèreii, "iso-;
leert men ze. Overeenstemming;
,.i
met Nederland wordt thans een
nationaal belang.:;/Wij hebben
c-isclien. Men moet ons econo
misch belang niet ruw schenden,
doch een politiek voeren,dio
ook onzo welvaart - ten. goede
komt. Maar wij heb ben ook-iets
té bieden. Het is tot nogi toe
niet mogelijk gebleken grooto
analphabelische massa's in- be
dwang to houden, zonder .dat
men zijn toevlucht neemt tot
demagogischemethoden en die
methoden/liepen: altijd uit op een
partij- of een generaalsdictatuur.
Samen, met ons kan deweg in-
geslagen worden naar. een: ge
leide democratie, die voortdurend
wordt;: verruimd.
Wij bieden hen. echter meer,
n.l. eeti kans, om do vrijheid to
krijgen' zonder geweld. Door deze
politiek af te wijzen, laden dc
nalionalistwi een grooto verant
woordelijkheid :op .zich eii het
is dan do vraag, of do. domo-
cratenonderhendaartoe bereid
zijn.
Waar het, op aankomt is,
dat de vrijheid - voor de Indone
siër^ gaat leven, dat zij inhoud
krijgt door een ferme interpei--
latie, en vastenvorm door een
contact, dat heide, partijen vast-
Cezagsuitoeftning' komt dazr-
na, want dan heeft de regeering
vooraf allo' progressieve e'Omen-
ten hier'eh. ginds om zich'-?er-
eemgd.
tmi
fflfk.
