EuIr.APPEL
„Nova Zembla is nog steeds
onherbergzaam!"
SCHOEVERS
SPROOKJES UIT OE KINDERJAREN
u
den schilder H. Chabot
en nu nog
ons kopje
ECHTE
Hollandsche schipbreukelingen kunnen
daarover meepraien
Een ronde zeeman aan
het woord
Jodjana danst
Tentoonstelling Guus Romij'n
Bliksem-interview
Luxe uitgave „Volk in nood"
Operaconcert
VOOR DE VROUW
koffie en thee!
Wie werkt
sal eten!
G.M.C Vrachtwagen
6 ton laadvermogen
direct leverbaar
Job. de Heer
Automobielbedrijf
AANVANG
BOEKHOUDEN
TALEN
SftecioAfccuiA.
Kapitein van der Mei'j:
'XX Ierland kwam de „Prins
Willem va» Oranje" aa drie ©i-
uialeu in Rotterdam aaru KapiNa
F. A. vau der Meij, met zoo'n bollen,
gezonden kop aid alle Nederlandscbe
zeekapiteins schijnen te moeten heb
ben, glundert onder zijn groote uni-
formpet: alle 160 ossen en de O
paarden, een goschenk van Ierland
voor liet Nederlandscbe volk, heeft hij
levend overgebracht, en in zijn kajuit
komen wo zoo wal te praten rivet
varen in oorlog en vree.
Want de reeks onderscheidingen op
zijn broede borst hoeft hij stellig
niet verdiend met koeien overmen
Wel blijkt hij een matador to zijn
in het levend overbrengen van dieren
èn menschen, en dat wil voor de
afgeloopen vijf jaar wel iets zeggen.
Toen do oorlog in Mei 1910 over
ons land losbarstte, lag kapitein Van
der Meij met do „Amndo" to Vlis-
s jagen; daar ontdekten Duilscho bom
menwerpers hol schip, dat rinmiddoHijk
zeo koos, en erin slaagde, open zee
te boreikon en de vliegtuigen kwijt
te rakem Hot zette koers naar St
Nazairo en Kantes- Toen zakte Frank,
rijk ia elkaar on opnieuw moost het
schip voor den vijand vluchten,
maar,,., het was laag water en
de „Arundo" raakte aan den grond.
Hulp voor het lichten was er niet
en de bemanning werkte met do be
perkt© eigen krachten om vlot te ko-
men. Bij het volgende hoogwater
lukte het en het schip voer opnieuw
den; Oceaan op, he»t laatste dat uit
Fra:ikrijk ontsnapte. Weer verschenen
do Duitscho bommenwerpers en wéér
waren ftl hun bommen erna asL
Toen volgden er. vijf jaren van
voortdurend gevaar/ van voorlduren-
strijd^ tegen.onderzeeërs en duik.
r bommeTiworpers,/ van Ncrord.atf nntjfoho
reizen, mot munitie, proviand en
•troepen. V
Hebt u eenig idee, wat het zeggen
wil, midden in een Atlantisch convooi
van omstreeks honderd schepen te
varen, terwijl acht dagen lapg een
schooK van 30 onderzeeërs loerend
meevaart en regelmatig slachtoffers
met haar torpedo's maakt? Kapitein
Van der Meij kan ervan meepraten:
toen hij als derde In het convooi voer
én" twee schepen vlak voor zijri. oogen
zag explodeercn en zinken, gaf hij
onmiddellijk order „Voïlo kracht ach
teruit''. Daardoor geraakte hij op do
vierde plaats en de Noor die in zijn
plaats derde werd, zonk eveneens in
weinige- oogenblikken weg...; Wijs
heid? Louter geluk I
Op Nova 'Zembla.
JFTAAR' ook geluk' is een betrek
kelijk begrip. Toen kalptein Van
der Meij in .- Jul] 19-12 in een convooi
'van Engelandnaar een Russische
.haven voer, mot de 10.090 ton me
tend© „Paulug Potter", werd het con
vooi^ „dat uit 38 schepen bestond, 80
0.minuten. lang docr zeven duikbommen-
1. werpers aangevallen- Dertig schepen
zonken achtereenvolgens in do koude
golven van de Noordelijke rjszee weg
en een klein vlootje van onbeschutte
..reddingssloepen, waaronder twee Amo-
rikaansche, zeilde vijfdagen lang
door de „verlaten Nootsche wateren.
Eindelijk kwam land in .zicht/*,. ii
Nova ZemMa. Op 70 gr. 30min.
Noorderbreedte gingen allen aan/ land
Kapitein Van der Mey, een der wei.
nlgea, die nog in etnat was zich te
Itewegen, volgde de sporen van
de overwinteraars. Heemakerck en
Barendsz.
Nova Zembla in sedert dio helden-
laad van. onze vnüerlandsche geschie-
lenls nog niets minder onherberg-
<aam geworden. Van de 73 uitgeputte
mannen, die zich sinds - hun schip
breuk met chocola en blikjes melk
niuiitUfUuuiunuiuiuiunuiiinmiiiuiuuiimiiuniiiuimtiiM
Kapitein F. A. v. d. Mejj, die
met een schip vol vreedzame
i ossen en voedsel uit Ierland
kwam, heeft in den oorlog ge- 5
vaarlijker en scnsatloneelere din- Z
S 'gen beleefd. Over een rel» in 5
1 convooi van Engeland naar Rus-
land, waarbg 3D van de 38 sche-
pen verloren gingen, waaronder e
ook het zijne, leest men in
nevenstaand relaas. f
CuuuiuuiunjinumuunjiuuiuuuuiiiiiiiiummHiNinrawË1
hadden moeten voeden, totaal onvol
doende gekleed waren en geen dekking
hadden, konden er 27niet meer
loopen, doordathun voelen of andere
ledematen bevroren waren. Op de
plaats der landing konden zij niet
bUjvQn en dus ging het gezelschap
opnieuw in de booten. Na 24 uur
zeilen om den Zuid, gingen de man
nen weer aan land; ze hadden het
fortuin 140 eenden te schieten. Deze
werden in de- latrine-emmers tot
soep gekookt, of geroosterd aan -Blok
ken boven houtvuurtj-os die men volop
kon aanleggen, doordat do kust vol
drijfhout lag.
Weer stapten zij in de sloepen en
na een verschrikkelijke reis doemden
eindelij k de omtrekken van een schip
op. Do vreugde was voorbarig: het
was do Amerikaan „City of Winston»
Salem", die op de rotsen goloópèn
was. Weliswaarkon de bemanning
warmte bieden, maar geen onderdak.
Er, kwam eon Russische schoener, het
Amcri kaansche schip te hulp; die nam
de veróngelukteV mannen over. -Na£
enkele dagen van behelpen óp ketj
overv tilde schip; stapten de /passa.'
giers over op de „Empire Tidè'%/tiié'
henria tien dagen in een /Russische
haven rafzette. - Vijftig dagen bleven
zij in - Rusland, ónd erzeer slechte
omstandigheden van huisvesting, voe
ding, klooding en lagging. *-\:.v
Opnieuw volgdeem zware- reis te.
rug naar Engeland, maar daar wachtte
debelooning: de eerste Sealord
Alexander, spelde kapitein Van der
Mey het kruis van Distinguished; Ser
vice op do borst En bij die eene onder
scheiding bleef het niet, want ook
bot Fraaie bronzen kruïfl voor 4 jaren
onafgebroken dienst prijkt op de uni
formjas. •/--'• /v />/£v'.v
Nu vaart de „Prins Willem van
Oranje" vreedzame Luiingen ossen
en levensmiddelen, de kanonnen zijn
van boord verdwenen; duikboolen nócli
duikbommenwerpers behoeven te wor
den gevreesd en het zou misplaatste
heldhaftigheidzijnte beweren, dat de
Hollandsche bemanning terugverlangt
naar het oorlogsgedoe. Want de Hol
landsche zeeman is een vreedzaam
mensch, hij stelt" zijn leven als dat
moet prijs yoor zijn vaderland,; maar
liever, is het hem, aan liet vredes-
•front £e vochtenI
De Javaansche danser Raden
Mas Jodjana, die na jaren van
afwezigheid in ons land is terug
gekeerd, zal 20 en 21 October;
twee uitvoeringen geven in. het
?;dansateüer. ym,f Corrie Hartong."
i t uit k /oer - e
f.al een toelichting gegeven wor
Opvallend is In het werk van Guus
Romiju, dat Üians in /den Kunst
handel ./Van Zanten:/is tentoonge
steld, de tegenstelling; de kleinere
plas ti eken, portreik oppen 'en jlgu urtj eg*
in kloi geboetseerd, en do groote uit
zandsteen gehakte,, sculpturen^ In de
eerste een voorzichtig natas ten van
den uiterlijken -verschijningsvormr'vari'
bet onderwerp, bewust-/goarchaiséerd
hier en daar zooals in de kleine
vrouwen torso's,, uiterst gevoeliggeob
serveerd als* 1n den vroüwéakop of
in het meisjesportret, alles als hét
ware omgeven -door eeu waas van
genegen teederhejd' In de groote beel
den, voor bet meerenJeel kóppen,is
meer geweld, meergrootheid van
visie, minder detailwerk/, maar toch
ook daar trert weer diegevoeligheid.
Ook leekenlngen heeft 'Romijn ge-,
maakt, - eommi^e meer dan levensgroot,
typische beeld houw srsteekenmgen in
het met weinige middelen aanduiden
van den voliea tastbaren vorm// Ze
hebben iiets monumentaals dat eerlijk'
is, verraden bovendien een wooderlijke
gedachten wereld,/ d je begrensd wordt
dóörËeen^'diep overtuigde religiensheïd
eénerzijds//fdéGekruisigde b-v.)ifen
'n boasl djonylische levensvreugdaan
3 en /-'anderen kant,/ aooals /:;mén/Ëin'
„De Dans" of het kjeine;. Naakt knh
consüiteeren- "ti V P-7.VGs.*:i:
met
Bossen rijden er niet naar Je laag,
aan den weg langs de Rotte, gelegen
boerenwoning; de Biadslratn lieert baar
eindpunt er een half uur vandaan en
drie werklieden zijn al dagen lang
bezig om de telefonische verbinding
met de rest van de wereld lot aland
te brengen. Na het rumoer van den
oorlog in Rotterdam meegemaakt ie
hebben, heelt de schilder Ghahot
zïeh bier, op zyn „landgoed",, terug
getrokken.
Eenzaam?
Rustig. Om le beeldbouTven, dut
ik zoo graag gedaan had, was do ge
legenheid niet gunstig. Hakken in
steen valt op. En ik was niet gesteld
op Duïtsch bezoek.
Geschilderd?
In: de afgeloopen jaren is veel
werk. ontstaan. Aan verf ben ik
geholpen. Soms ook alleen aan de
grondstoffen. Dan moest or wel eens
een andere kleur gebruikt worden,
maar mei kennis van het vak was
dsar een oplossing voor tevinden-
Hel maken van verf uit de grond-,
stoff&n levert vaak uitstekende resul
taten op. De oude meesters, licbbeo
dat ook met succes gedaan.
De invloed van de omstandig
heden op ;het werk? -
Zijn er natuurlijk geweest, al
spreekt het niet direct uit bet ge
kozen onderwerp. Een schilderij heelt
geen illustratie te zij a van oen be
paalde gebeurtenis. Hot is; als ieder
kunstwerk, ©en belevenis van binnen
uit ©ri hetgeen een kunalcnaar op
een bepaald moment ondergaan heeft,
kan wol. degelijk in wat hij maakt,
tot uitdrukking komen. Over ©igen
werk valt moelek te praten. U zult
het wel zien.
Gauw?
Drie tcntoonstellmjen zijn in hot
jvooruitriebt gesteld. Exposeeren haalt
^0;Vuii pnijn gewone doen. Er rnoet
•yÓÓrV alléo gezorgd worden- Lijsten
zijn moeilijk' te krijgen ep van on-
ïngélijate doeken, waarbij de kanten
van het linnen en de spijkersËzicbt-
baïu* blijven, houd ik niet.; Ik ga
het liefst kalm eti gestadig met mijn
werk verder. /Mét intensief arbeiden
worden de beste resultaten bereikt.
j-— BelangsteUïng van 'goïuterefiseer-
den? v
*- Ongetwijfeld is het nut van
tentoonstellingen niet teonderschat
ten/ Maar dun moeten zo geregeld,
met interna Lion ale 'deelneming^ ge
houden worden in een gunstige om-
geving. Do initiatieven om hiertoe
le komen,, worden op het oogenblik
genomen en het kómt aan op dc
uitvoering van do bestaande plan
nen. Bovendien moeien er middelen
zijn, en daarin zat van overheids-
Voor de uitgave van „Volk in
Nood", waarvan de 'opbrengst ten
göcdo komt aan het Ncderlandsche
Roede Kruis, heelt de graficus C. H-
Jung, een plaatwerk, bevattend 100
lithografieën op oud-HoIjandsch pa
pier, welke een aangrijpend beeld
geven van de ellende, waarin ons
volk gedurende 6 jaren was gedom
peld, samengesteld.
Het comité heeft van dit pracht
werk 250 genummerde en gesigneerde
exemplaren laten maken- In verband
met de groote btbliopliiele Wfiarde
vün dit werk is do prijs go&teld op
1 1000 per exemplaar.
Drio sopranen (Mnrisa Marï, Greelje
'Timmers eu Anne Mario Miens); een
alt (Marcello France); tweo tenoren
(Juc. Turner en Henk Brouwer), do
bas Arnold van Mill en oon pro
gramma met een keur van aria's en
duetten uit do bekende Fraiisphe,
Duitsche eu Italiaanscbe opera's
het beloofde den opera-minnaars een
schoonen avond. Men werd teleurge
steld. Deze zangeressen en zangers
hebben, elk wel hun mm of meer ver
dienstelijke kwaliteiten, ra aar het zijn
toch niet de opera-krachten, waar
wij met ongeduld; naar uitzien. Tör-
willé van de goede zaak dor opera
moet men hooger eischsn stellen.
Nochtans was' de oven'olle Blauw©
Zaa] ntet karig met applaus. Mr.
PieLer Hoogcnbergh begeleidde aan
den vleugel, wpl vol^aam, maar al tc
weinig streefde hij er naar ons het
gemis van orkest-begolelding te ver
goeden.
Bij den aanvang wérd medegedeeld,
dal het concert, invbrhaud mot de
zuivering/ niet onder auspiciën van de
Nederi: Opera werd gegeven. R- V.
wege voorzien moeten worden/ waarbij
het onbezorgd werken van den kunste
naar op langen termijn gewaarborgd
wordt i De na den oorlog opgerichte
F ederatie van Kunstenaars ijvert bier.
sterk voor en het. is te wenschen,
dat: zij door de betreffeade instanties
daarbij gesteund wordt
Chabot, de voorkomende gastheer,
Chabot, de voo.koinende gastheer, zet
*t gesprek geanimeerd voort: al iaat bij
meermalen duidelijk uitkomen, dat er
dikwijls to veel gepraat wordt en te
weinig ernelig gewerkt Wat hij ver
langt i3 over een. grooter atelier te
kunnen beschikken, vooral voor liet
beetdhouwen. Immers het maken van
plastieken vraagt ruimte,
Het üefst trok ik verder den
polder in.--..
Het verlangen van ©en kunstenaar
dlo vrij en ongestoord zijn eigen
weg vvit gaan.
|/pe ministerraad beeft bestol en// fn
verband//m©t/ d© moeit;{ké/<- Jtolenpo-
/I»le;//d{t/Jaar^den/MUden-Erirope©-
scheal tijd 'te';; bandbavetL^'
Een moeder deed onlangs in de
pers een beroep/op dc uitgevers om
toch vooml eett deel van het papier
dat binnenkort beschikbaar komt, tc
beetemmen - vorj kinderboeken, spe.
c ia al die met prettige verhalen, om
voor te lezen.. Stellig een, goed idee!
Want voorlezen en vertellen; bet
instellen van een vast/ uurtje (of
lialf uurtje) hiervoor, kort voor 'i
naar bed; gaan, is één van de dingen
waarmee ouders hun kroost ongeloof
lijk; kunnen binden en boeien; We
zeiden 't pp deze plaats al eerder*
een der eerste en noodigsté dingen
bij/ de normalisatie van /het gezlna-
léven is tte lerugkéerlot een vasten
régel en dito orde, zoodut het óp-
Rroeiehde kind precies weet waar het
ïn dit/opzicht aan toe is. Natuurlijk
moeten die rogol en orde niet zoo
dwingend zijn, dat zo gatn tcnellen,
maar anderzijds leggen zj'j de ./na-'
tuurlijke" ongebondenheid der jeugd
toch wel aan zekere banden. Welnu,
bet vertel uurtje kan worden inge-
laècht om te bewijzen, dat ook de
regelmaat- der dageüjksche jndeeling
zijn heerlijken kant beeft. Voorlezen
dusl Nog fieververtéllenI Ver-
teUen, zoo maar voor* de,1 viiist weg.
Er/zullen, ouders zijn, die glimlachend
knikken omdat ze dit allang dóen en
zélf haast net zooveel ynn ;'t yerlel-,
uurtje /geniéten als de kinderener
zullen/er/ook zij n./, d Ie zuclUend z©g-
genr/'/Maarv dat/kan;tk niet! Ik kan
niels// bedenken/ Wannéér v/dflt
laaiste/wérkénjk/het éevarmocht zij n;:
Ié - het/Hét. befte om helgoed e /kind©rl-
.ywlèlMlboe^ te^.»eiien
d eda afi n/gel ezen/verhn a1 tresdma^ n
Ket/krooet/ na/tévértelton/; ónidat/ve^;
tell en 16ch '/.ïtltrjd ïntT»m*fc***'
slreeksér werkt dan voorlezen. Maar
streekscher werkt dan. voorlezen. Alaar
zegt men wet eens niet een beetje
gauw „dat kan ik niet?" /Bijna
iedereen herinnert zichnog wel
sprookjes uit de eigen kinderjaren, die
toen, diepen iritlruk maakten I En ziet
men er een tikje legen op 'om do
heel-kjeinen te vórtellen van Rood
kapje of de Gelaarsde/ Kat er
z ij ri bezwa ren tegenin te brengen, at
moeten wij die anderzijds niét over
schatten I weet/ men 2ich dan geen
kleine gebeurtonisiien uit de eigen
jeugd linnen te brengén?Kin
deren vinden het altijd prachtig
om to huören j ver!ellen yan' toen
moeder (of vader) klein, waren, zoowel
wat huis- als schoolervaringen betreft
Elcusch, riienïge moeder, /dip altijd
wat verlegen was om het te wagen*
met het vertellen, zal ervaren hoe
gezellig ze op dreef komt, als ze
maar eenmaal begonnen is, en hoe
do vertelstof baar dan nls_ 'twaro
lonstroomt.
Een Vast verteluurtje dus. al hoeft
men dat „uurtje" niet letterlijk té
nemen/ waaraan niet getornd kon wor."
den, liefst kort voor de/kinders gaan
stopen.*:/Dat; rfe/ verhaaltjes niet té
opwindend moeten zijn ligt voor de
hand. maar mem make ze ook niet
te. „flauw" gééf den ktejnén gerust
iets waarovsr ze rip hun7eisenmanier
ook; nogeven k unneri nadenken, /vóór
ze17 Btraks Vutléri: Hrislapén. 7 En/woel u
rijk/ beloond /als/ ze den volgenden
dag (misschienI)met een verlegen
slem m et je z ecgen.datzené t/zoo htrri
Hest\wiHén:J/iJóen^als dat^fon2ëtjé/itof..
■da l riiei^^/iiltnjiet//ywh aaUj;é'/>V:;i'v'
u v wé 6t/'wel(v-.t/' '".-.i )-
r J:>,DE/'R0F.*H^yAN
Ceti«eJ Neritrlood
toont nu wat het woofd
H. Wh willen er weet
bovenop kamen. Ook
onze medewerker*-ee
wij steken de otmeft
uit dc mouwen. Strak*
leveren wij weer ome
primo xeepptoduOen.
Atirtanr-proJnrt c prlmmt
11 11
Op vergunning der Rijksver
keersinspectie. In Rotterdam
heden gearriveerd!
Voor het verstrekken van inlich
tingen en voor aflevering 3teU
zich gaarne beschikbaar;
AdmiralIteitakadeS2, Rotterdam
Telefoon 270S0 (2 lijnen)
nieuwe cursus
MATHENESSERLAAN 145
Telefoon 25542
RANDWEG 18, Tel. 71229
NOORDMOLENSIRAAl 21-23:
ROTTERDAM TELEF. 45362
METSELAARS
gevraagd voor Viaariüeren.-
Aanmelden N.V.'p:iaaxro.-pleler de
1 ToogllstraaT S'J I11i-C-.:-.