Koloniaal systeem ten doode
gedoemd
Petitie aan Schermerhorn overhandigd
VRIJ ONVERVEERD EE-
LINKS WINT IN
FRANKRIJK
Rotterdam wereldhaven
Maandag 22 October *945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e jaargang nummer 173
J
Amerikaansche persstem
Overheersching heeft
afgedaan
WEERBERICHT
Overwinning van Labour
Deensche Nazi's mogen
stemmen
Vertrouwen in de toekomst
NederlandscSie uitvinding
Artsen op tournée
Geen aanval op de
regeering
De 4e Republiek
Stakers van de Sibajak
Naar Nederland
Paarden uit Canada
Redactie en Adminlsfr.:
EENDRACHTSWEG 42
TcL 25430 (3 lijnen)
Abdhncmentsprijs p, week
0.31, p. kwartaal 4.—
losse nummers 0.10
Bankier: Amsterd. Bank
te Rotterdam, giro 1153.
Adrerteatfes en
Inlichtingen
dienst:
SCHIEDAMSCHE-
SINGEL 42
Telcf.nrs. 27S39 24155
24156 -
Advertenties uitsL
Iniicbtingendienst:
24399
24155
24156
De „San Francisco Chronicle'
schrijft onder kop „Koloniaal
systeem ten doode opgeschre
ven", dat de toestand in ,No-
derlandsch-Indiis bewijst, dat het
koloniale systeem op zijn laat
ste beenen loopt. Do overheer
sching van beschaafde volkeren
door anders, omdat deze ster
ker zijn, heeft onzes inziens af
gedaan. Een eeuw geleden zou
den opstanden als die op Java
mot algotneene goedkeuring in
bloed gesmoord zijn. Thans ech
ter is men een geheel andere
meening toegedaan enspeelt elk
land, dat gedwongen is met ge
weld van wapenen de volkeren
aan zich te onderwerpen, die
naar vrijheid streven, in do oog en
der wereld, ongeacht de omstan
digheden, de rol van den boos-
doener.. Men is het er algemeen
over eens, dat geen enkel kolo
niaal bestuur goed is, als het
daaraan onderworpen volk dit
niet meer wenscht. Het probleem
van de vrijmaking van onder
worpen volkeren is zeer inge
wikkeld, maar zal aangepakt die
nen te worden in het besef,
dat zij niet langer op de vrij
heid wenscben te wachten.
Strijd te Scmarang
geëindigd.
Na de landing van de Gliurka-
troepen, is de strijd to Scmarang
gisterenmorgen geheel en al ge
staakt. In den afgeloopen nacht
hebben geallieerde officieren, In
donesiërs en.Japanneezeu gecon
fereerd, niet iiet gevolg, dat do
nationalisten toestemden in het
neerleggen der wapenen, behalve
de politie. Deze staat uti onder
geallieerde controle en helpt de
Gliurkas in de stad. De .lapari
sche troepen trekken uit deshui
terug.
Een officieel© mededeeling, ont
vangen uit Kandy, houdt in,
dat jfeneraal Christison niet ge-
machtigd is, zich te mengen in
y aangelegenheden van interaên po-
litieken aard, Nederlaiulsch-hi-
dië betreffende.
De Friuischen kozen gisteren
522 leden uit 2S0Q candidaten
voor het interim parlement. Naar
schatting is 85 procent der kies
gerechtigden ter stembus gegaan.
De kiezerslijsten omvatten 2-1 mil-
üoen kiezers, waarvan J3 mil.
j.lioen vrouwen. Bij de verkiezin
gen is een referendum gesteld.
"Uit de voorloopige uitslagen blijkt,
dat het-meerendeel der kiezers
tegen de oude grondwet is. Ook
Harde wind, aanvankelijk wisselende
bowoiking niet piaalsetïjk enkele kuien
vooral aan do kust een matige Z.W.
wind. Morgen in den loop van den
dag* toenemende bewolking en kans
op regen niet loencmcmlcn .wind tus-
schen Z.W. en Zuid- Zelfde tem
peratuur-
HOOG WATER TE ROTTERDAM.
23 Oct.: Ie tij 6.21 u., 2e tij 10.42 u.
de vraag, of men, zooals De
Gaulle voorstaat, de macht van
het parlement wenscht te beper
ken, werd bevestigend beant
woord, alhoewel door een zeer
kleine meerderheid. Vele conser
vatieve kiezers stemmen gema
tigd links. De partij der vooruit
strevende katholieken, de mou
vement republicain populaire,
hoekte groote vooruitgang. In de
groote steden hebben de commu
nisten en socialisten een groot
deel der stemmen tot zich we
ten te trekken.
Onder de gekozen candidaten be
vinden zich Milliöux, Diethelm.- Til-
lon, Lacostc. i.c Troquer, Thorez,
Vincent Auriol. Louis Marin, Pierre
Cot cn Pierre Bourdan,
Daladier en Martinaud werden ver
slagen.
Communisten winnen.
Hedenochtend Is het eindresultaat
der verkiezingen bekend gemaakt. De
groote partijen bezetten 434 van de
522 zetels. Hiervan bezitten de com
munisten 142, de tn. r. p. t40. cn de
socialisten 133 zetels. De radicalen
hebben er slechts 19 behaald
Het door de Britsche Labour-
partij beheerschto Parlement heeft
de regeering Altlee vérstrekken'
de economische volmachten ver
leend, waartegen do oppositie
het bezwaar maakte, dat nog
nimmer in vredestijd een regee-
ring dergelijke volmachten had
verkregen. Een overs! elpende
conservatieve oppositie werd
door de Labourparlij met 190
legen 108 stemmen -overstemd,
waardoor de uitgebreide econo
mische controles irt oorlogstijd
voor vijf jaar werden verlengd.
Met deze uitgebreide volmach
ten zat do Britóchc- arbeiders-
regeeritig in staat zijn:
1. Menschen naar de mijnen le
sturen,
2. Iedereen, die werkt zoekt,
te laten inschrijven bij de
Arbeidsbeurs, om welke baan,
die zich ook voordoet, aan te
nemen.
8. Ih: prijzen te con troleoren
van voedsel, bleeding, loonei),
bouwmatoriaal en café'.naa'tijdeii.
4. Huizen le vorderen.
5. Fabrieken voor zekere ar-
beidsdoeleinden aan te wijzen.
Do Deensche nazi-partij zal deel
mogen nemen aan de verkiezin
gen, die op 30 October zullen
\vorden_ gehouden. Dit wordt
medegedeeld in een officieclo ver
klaring van. hot Deensche mi
nisterie van lunnonlandsche za
ken. Weliswaar heeft de partij
nog geen candidaten gesteld,
maar aldus do verklaring
het is grondwettelijk onmogelijk
een partij uit to sluiten, die
bij do vorige verkiezingen ver
tegenwoordiging kreeg jn het
parlement.
Rotterdam kan de toekomst
met groot vertrouwen tègemoet
zien, deelde de directeur van
het Gemeentelijk Havenbedrijf, do
heer N.. Th. Koomans, mede. Er
zit vooruitgang in het herstel
van de havens en gerekend naar
den toestand van het oogenblik
is Rotterdam weer in staat onge
veer .24 millioen ton goederen
per jaar te verwerken, verdeeld
als volgt: graan 3.000.000 tot
4.000.000 ton, olie l.óOO.COO tot
2.000.000 ton, kolen, erts cn
hout 12.000.000 tot15.000.000
ton en diversen 4.000000 tot
5.000.000 ton. Het aantal sche
pen, dat nu wekelijks den Nieu
wen Waterweg binnenloopt, be
draagt 40 a 45, met een tonnage
aan goederen van 100,000 tot
120.000 ton. Nu tevens de toe
gang tot den Nieuwen Waterweg
weer voor de grootste schepen
toegankelijk is gemaakt en het
lossen niets aan de befaamde snel
heid h^eft ingeboet, beteekent dit,
dat onze wereldhaven gereed is
haar voorname pos'lie van vóór
den oorlog te hernemen.
Op een- persconferen!ie te New-
Yors hebben de heeren dr. J. L.
Yerschure en dr. A. C.Lips
medegedeeld/ dut zij' door het
departement van sociale zaken
uitgezonden worden om de- medi
sche vooruitgang in de-Ver. Sta
ten gedurende- den oorlog te
onderzoeken. Tevens haddjn zij
de opdracht om medische voor
uitgang cn uitvindingen van Ne
derland gedurende da bezetting,
waarvan een uitvinding de kunst-
matige nier is, bekend te maken.
Hot verblijf in de Ver, Staten
zat C maanden duren. Beide dok
toren zijn specialisten voor in
wendige ziekten.
Do minister-president, prof. Jr.
W. Schermerhorn, heeft een tien
tal leden van do Nederiandsch-
Indonesische delegatie ontvangen,
die, zooals reeds gemeld werd,
Zaterdag een petitionnement in
zake de Indische kwestie zouden
aanbieden. Onder degenen, die
ontvangen werden, bevonden zich
de hoeren 11. M. van Rand
wijk, mr. dr. E, J. van Heu-
ven Goedhart, Hoofdredacteur
van „Het Parool", en dr. J.
A. Verdoorn.
Bij het overreiken van de peti
tie door den heer van Rand
wijk, sprak dezo den minister
president toe.
Hij zeide, dat deze petitie niet
werd aangeboden als een aanval
op de regeer! ng, maar om op
deze wijze de stem van groote
groepen, uit onze bevolking, die
niet voldoende in de volksver
tegenwoordiging tot uiting komt,
te doen hooren.
Do aanwezigen hebben allen
persoonlijk ervaren, -hoe in den
bezettingstijd een nieuwe ver
houding, gebaseerd op do vriend
schap en de wederzijdsche eer
bied van vrije volkon en vrije
burgers, is gegroeid.
Het is dit besef, dat hen drong
hun bezorgdheid uit te sproken
over den gang van zaken en er
nogmaals de regeering op te wij
zen, dat geweld deze vriendschap
en samenwerking voor langen
tijd onmogelijk maakt.
Het antwoord van den mi
nister-president hieid in, dat de
regeering do wijze, waarop do
petitie werd aangeboden, beeft
gewaardeerd. De regeering onder
schrijf! de laatste alinea uit do
petitie en zat zich door dit
besef laten leiden.' De moeilijk-
iuxlen zijn. echter zeer groot*
eenerzijfls is er de erkenning
Dagelijks komen ^ruim veertig
aanvragen voor huwelijken tussehen
Nederlurtdsche meisjes en Canadec-
sehc militairen bij het Canadeesche
hoofdkwartier binnen, Zootffti de
militaire autoriteiten schcepsruimte
beschikbaar gesteld zullen hebben,
kan de NederUndsche bevolkings
groep in Canada, welke 140,000 zie
len telt, op een flinke versterking
uit het moederland rekenen.
ACHTER HET NIEUWS
pRANKRIJK moest zich gisteren
uitspreken over 2.vragen:
a. Wilt ge ecu nieuwe grondwet.
b. Moet in die nieuwe grondwet
de macht van het parlement ingekort
worden, zoodat de regeering bij elk
wissewasje omgekeerd kan worden.
De radicaal socialisten, dc partij
van boeren cn kleine spaarders,
partij van het bedaarde midden, die
dc bransche politiek tot 1940 hc-
hecrscht had. was tegen een nieuwe
grondwet, omdat zij haar vroegere
politiek, groot geworden onder de
oude grondwet, niet wilde verlooche
nen. Om die redenen was zij tegen
ieder verlangen, ook dus tegen vraag
b. cn haar vcrkïezingsparool luidde:
nee nee.
Dc socfaal-dcmocratcn wilden een
nieuwe constitutie, om nu ruimte te
krijgen voor hun vernieuwingsstre-
ven. Dc nieuwe kamer zal geen se
naat kennen; het remblok tegen pro
gressieve politiek is weggevallen.
Maar dc socialisten waren ook voor
een vernieuwing der parlementaire
zeden, voor eenzelfde beperking van
het parlement, die dc vernieuwing
van vraag 1 in evenwicht kan hou
den. Het advies van Leon Blum was
dus: ja ja.
Dit was ook het advies der Ka
tholieke Volksbeweging, -een partij,
die in de laatste jaren voor den
oorlog door den arbeid van een aan
tal radicaal-Katholieke intellectuee-
len is voorbereid cn tijdens dc be
zetting vasten vorm 1 heeft aangeno
men. De filosofen, die het begrip
personalistisch socialisme lanceerden,
ontwikketden zich tot dc belangrijk
ste leiders van het verzet.
De communisten tenslotte waren
voor een nieuwe grondwet, maar
tegen de inperking van dc bevoegd
heid van het parlement, omdat dit
de posmc van De Gauüe moest ver
stevigen. De Cdulle nu is het zwarte
SliOT' U nrs ,hi^ zijn Pro" Russische
politiek heelt laten varen. De com
munisten kalken op de muren, ja
nee. J
Met overweldigende m eerderheid
heeft hot volk op dc le vraa»*; ja ^e-
a n (woord. 1
Linde <ler 3o Republiek; electorale
verzegeling van dc militaire nodor-
laajr, anno 1910 jn Noord-Frankrijk
geleden. Ook opdo 2e vraag wordt
het ja, zij het met geringer .over
wicht.
UJct Fransche volk hoeft zich ver-
niemvd. Do middengroepen van
wier houding dc vernieuwing afhan
kelijk ia- zijn echter niet overgc-
loopen naar de soeianl-demoentlen
maar naar de M.IU>, do Katholieke
volksbeweging: Jfag daarin een ze
kere roservo uitgedrukt zijn legen
het lo radicaal klinkende proletori-
sche socialisme van Leon Bïum, het
drukt ook het verlangen uit naar een
nieuwe partij,dio in geen enkel op-,
zicht door do vooroorlogscho verhou
dingen en gebeurtenissen is decqmpro-
miltoerd^ en een groot door de
illegaliteit nog gestaald, geestelijk pres-
(ïge bezit
Wat do communisten belreft, hun
hoop op een doorslaggevemlo positio,
is door do successen der JT.R.P. den
bodem ingeslagen. Do M.R.P. moet,
om aan do volmachten 1c voldoen, een
équipe van frlsscho ejiergiek-dcinocra-
lischo persoonlijkheden naar voren
brengen. Dan echter mogen wij ook
verwachten, dat nieuwe politieke (rans*
acties geschapen worden en een ge*
zonde republiek Frankrtjk3 wederge
boorte zal omspannen.
A cister het nïeuw3 2.
van de noodzaak vaa een goede
verhouding tussclien liet Neder-
landsche volk en do Indische
volkeren groepen, anderzijds zijn
er toestanden, die een gezag,
dat zichzelf respecteert, niet kan
dulden, Daartusschen moet de
regeering zijn weg zoeken. Na
alles wat gebeurd is, kan dit
helaas niet geschieden zonder
maatregelen, die voor heide par
tijen met droefheid gepaard zul
len gaan.
Tot het tiental personen, die
door den minister-president wer
den ontvangen, behoorden nog
de heeren: mr. G. II, Sloternaker
de Bruïnc, lid van het hoofd
bestuur van de S.D.A.P.; G.
VVagenaar van do communisti
sche partij Nederland, R. M.
Setyadjit Soegondo, lid van do
G.A.C.; drs. M. M. Daroesman,
voorzitter van de Perhimpoenan
Indonesia, N. M. Soenito, lid
van do N.A.C. en dr. Ong En-
Die.
Vijftig Indonesische zeelieden,
die op 19 dezer in staking
gingen, zuilen naar Nederland
worden gezonden. Zeventig an
dere leden der bemanning bleven
"aan boord, om tezamen met 120
Nederlandsche zeelieden een
nieuwe bemanning te vormen.
Do vijftig stakers gaan met do
Sibajak mee tot Southampton,
waar zij zullen debarkeeren en
op eigen verzoek op liet volgende
schip naar Holland zullen wach
ten. Het is niet waarschijnlijk,
dat er tegen hen disciplinaire
maatregelen zullen worden geno
men als zij in Nederland aan
komen, want zij hebben-zich ge
durende do onderhandelingen met
den kapitein in alle opzichten
goed gedragen, en zij hebben
iiun grieven op volkomen cor
recte wijze kenbaar gemaakt.
Zaterdagavond kwamen met
het Amerikaansche schip de
Henry Dearborn" in de Rot-
terdamscho haven 370 paarden
aan, die den Nederlandschcn hoer
een „pootje" komen helpen. Het
zal wel een'stevig pootje zijn
ook, want men kon liet de dieren
aanzien, dat zij in do beste con
ditie waren. Een der oppassers,
dio de paarden moeten verzor
gen, vertelde, dat er tijdens de
reis van Canada naag hier, wan
neer de zee woelig was, vaak
dag en nacht gewerkt moest
worden om do dieren voor
ziekte (e behoeden. Mesi is di
rect met lossen begonnen, waar
na men de paarden in de stal
len van de itotterdamsche Vee
markt heeft ondergebracht.
Binnenkort wordt nog oen
een schip verwacht, dat met 900
van dezo welkome helpers aan
boord een dezer dagen uit* Ca
nada zal vertrekken.
Dc Russische hoofdstad was^
Woensdag-met een dikke sneeuwlaag
bedekt. Dit was het gevprj van een
sneeuwstorm, die in den nacht was
begonnen en de heeic morgen voort
duurde, Zooveel sneeuw is ongewoon
voor dezen tijd van het jaar, en
voorspelt meestal een strengen win
ter.
Uitg.: Stichting „Hef Parool", Am
sterdam. 'Veitegenw. voor Rotter,
dam: B. de Vries, Chef-redacteur:
Th. Ramaker, Druk H, A. M,
Roelants, Schiedam.
