Rapport over de Javaansche
Tooneel in Luxor
VRIJ ONVERVEERD
Strijd der tegen-
Ds, Buskes spreekt in
de Rivièra-hal
Maandag 5 November 1945 ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e jaargang nummer 185
De bespreking
van Mook-Soekarno
WEERBERICHT
Staking beëindigd
Christiansen naar Nederland
Centraal Duitsch bestuur?
Rede van Bidault
Samenwerking'vakbonden
De S.T.A R.T.
Opbouw van Rotterdam?
Redactie en Admlnlstr.:
£ENDRACHTSWEG 42
Tel 25430 (3 Ujnen)
Abomjcmcntipr^» p. ▼eek
p. kwartaal 4«
losse ntimmcrs ƒ0.10
Bankier: Amsterd. Bank
te Rotterdam, giro 1153.
AdTsiieottflS ts
Inlichtingen.
dienst:
SCHIEDAMSCHE-
SINGEL 42
Telef.nr». 27839 24155
24155 24399
Advertenties nitsl, 24155
Inlichtinjendieost: 24156
'De Nederiandsche regeering
heeft van den luitenant-gou
verneur-generaal de gevraagde
inlichtingen ontvangen, om
trent een bespreking met na
tionalistische vertegenwoordi
gers, waarbij ook ir. Soekarno
aanwezig was, aldus meldt
de regeringsvoorlichtings
dienst. Het antwoord licht toe
onder welke omstandigheden
en op welke motieven de heer
v." Mook "gemeend heeft tegen
de aanwezigheid van Soekarno
bij deze oriënleerende bespre
king geen bezwaar Ie moeien
maken- De regeering acht het
'niet in 's lands belang thans
in nadere beschouwingen bier-
omlrent te treden. In het af-
wijzend s'ahdpunt ten opzichte
van overleg met Soekarno is
ook bij den hoer. v. M,ook geen
v wijziging gekomen:
''-Indf rtnsschen heeft de repu-,
bliV.eTnfeBe regeering" verklaard,
dat de verkiezingen - van de le
den der vertegenwoordig.ode
colleges in Januari gehouden zul
len, worden.
Perscommentaren.
Het heroTsmc van den vrij
heidsstrijd, de afkondglng van
de idealen dér verecnigdc vol
keren dit alles gaf .de kolo
niale volkeren hoop op een ver
andering in den voor oorlogschea
locs land, schrijft de. Prawda. Dc
oorlog ging r.ieL ongemerkt voor
bij 'aan dc economie van do
meerderheid der koloniale vol
keren; die jarenlang van hun
kapitaal afgesneden zijn ge
weest. Voor de koloniale wereld
zijn <le oude tijden voorgoed
voorbij.
„Of de Nedertandsclie regec-
ring wordt traag, of zij wensclit
l»et geheele Indonesische con
flict met de wapenen te be
slissen", schrijft de Times. „Zoo
als de meas'e Nederiandsche re
sidenten hier leeft de regeering
nog steeds in een wereld van
jTala". Als Britsche troepen eer
der op Java gekomen waren, als
de Britten krachtiger hadden
opgetreden, als de Britten Soe
karno. hadden gearresteerd, enz.
Er is slechts ëén politiek, die
zin heeft voor de Nederlanders
endie' is het programma over
t - te nemen, dat een groot aan
tal Britten, Amerikanen en In
donesiërs e-rr'rjk en rechtvaardig
zouden nchlen."
javaansche cultures.
Dij een onderzoek.' naar den
toestand van de Javaculturcs
werd de volgende ruwe lalans
opgemaakt.
Naar de laatste schatting be
droegen de suikervoorraden op
Java anderhalf millioen ton.
De' huidige toestand van de
suikerplantages en fabrieken is
slecht, hetgeen te wijten is aan
bet gebrek aan deskundig beheer
en gebrek aan toezicht op den
inhcemschen arbeid gedurende
de Japansche bezetting. Van de
meer daru tachtig fabrieken zijn
er slechts zeventig voortdurend
in bedrijf geldeven, daar er vele
overgeschakeld zijn naar:de pro
ductie van munitie, alcoholica
en vitaminen. Schade werdverder
aangericht aan de installaties,
doordat de Japanners veel ma
chines, gereedschappen, voertui-
gai, rails enz. naar Japan heb
ben gestoept. Om deze redenen
is een spoedige aanvoer van
nieuwe machinerieën 'uit Ame
rika en Engeland van bot groot
ste belang.
Het hervatten van dé rubber-
productie zal vrij spoedig kunnen
geschieden, daar een groot deel
van de rubberboomen onmiddel
lijk afgetapt kunnen worden.
De toestand van de kïnacuituur
is eveneens vrij goed te noemen,
daar de Japanners zicli vee!
moeite hebben gegeven de pro
ductie op een zoo boog mogelijk,
peil te houden. De Japanners
steunden zelfs financieel de kina
cultuur, zoodat de toestand van
de plantages vrij goed is.
De theeplantages ia het ge
bied vnh Tjandoeojj staan er
echter"slocht voor, -daar de Ja
panners, die weinig 'belang: bij
dé thee hadden, zeer veel hoo
rnen vernield hebben Van de
1500 hectares in het Patoeadis-
trict zijn slechts 30 HA ver
woest, zoodat de toestand daar
miiidir slecht is. Ouder de tegen
woordige omstandigheden van
voortgaande onrust is het echter
nog onmogelijk den economi-
schen wederopbouw van Java ter
hand te nemen.
UIT ZWEDEN, waar er door de
gisteren dc eerste twee locomotiev
wordt op de rails geplaatst.
rejecting 50 zijn besteld, arriveerden
en per schip. Een van de kolossen
Weinig verandering
plaatselijke opklaringen.V
behoudens
Dc staking der Engeische, ha
venarbeiders, welke ruim een
maand heeft geduurd, eri waar
bij in de laatste weken meer dan
veertigduizend arbeiders betrok
ken waren, is thans beëindigd.
De twee kwesties, waarom de sta-
king was begonnen, zijn echter
nog onbeslist gebleven; n.l. de
cischen tot verbetering van ]oo-
uen en- voorwaardenen de re
geling van de betrekking der ar-
beiders niet; de unie van trans
port- en andere arbeiders, welke
de slaking van liet begin af heeft
veroordeeld.
Stakingsleiders hebben geadvi
seerd het werk voorloopig gedu
rende 50 dagen to hervatten in
de hoop, dat er in dien tijd een
bevredigende regeling wordt ge
troffen. De Engelsche levensmid.
dclenvoorziening komt thans in 'ri
gunstiger positie. Ook in Neder
land zal de beëindiging -der sta.
king betere perspectieven openen.
Christiansen, de voormalige
Duitsche militaire bevelhebber
in Nederland, zal binnenkort aan
de Nederiandsche autoriteiten
worden uitgeleverd. - Hij zal te
recht staan wegens zijn optreden
tegen het dorp Putten.
Do voorni alpresident van de
91owaaksche schijnregecrlnp, Joscf
Tjso, is door de AmerikaunSdie auto.
fiteiten aan'de Tsjechen overgeleverd
en daarnapervliegtuig mol .verschil
lende van zijn vroegere ni^lemiuisters
naar BratieJava overgebracht-
De Berïijnsche correspondent
van de „Columbia Broadcasting
System" heeft bericht, dat Ame
rika, Sowjet-Rusland en Enge
land besloten zouden hebben een
centraal Duitsch bestuur voor ge
heel Duitschland in te richten, on
geacht Frankrijk's oppositie hier
tegen.
De Fransche minister, van bui-
tenlandsche zaken, Georges' Bi-'
dault, heeft te Parijs eon rede
gehouden, waarin hp te kennen
gaf,..dat Frankrijk zich zou blij
ven" verzetteni'-tegen devorming
van eon centrale Duitsche re-
geerihg, terwijl zijn land zich. ver
der het récht voorbehield re-
gionalë pacten te sluiten, onaf
hankelijk van de, kwestie, of men
ai dan niet zou wenschen te
spreken van vorming van een
„westelijk, bloc". Geen enkele
plek op aarde, zal in vrede kun
nen leven, tenzij de geheele we
reld in vrede leeft.
Sprekende over de binnen-
landsche politiek der mouve
ment répubiicaih populaire, reide
Bidault, dat zijn partij bereid is
samen te werken met de so-
dalisten en communisten in een
regeering van drie partijen
maar dan als gelijkwaardige par-
tij. Frankrijk heeft behoefte
aan eenheid en niet aan partij
strijd. Daaróm moet de toekom
stige regëcring solidariteit toonen,
zoowel haar binnen; als. tiaar bui-
ten.
In Fransche politieke kringen
wordt de .rede van Bidault be-
schouwd als. een beginselverkla
ring, die de deur open_ houdt
voor een,.regeringsvorming 0n
basis van een driepnrtijen'delsel.
Het is evenwel overduidelijk ge
worden, dat de M.R.P, er niet
aan denkt zich onder een dic
tatuur van communisten cn so
cialisten te laten stetlen.
Wij hebben vernomen dat de
.E.V.C. binnenkort zou overgaan
tot samenwerking met de be-
staande oude vakbonden. Beves
tiging van dit bericht hebben \vq
nog niet kunnen verkrijgen, doen
het is wel;-zeker dat eou ge
meenscha npelijk procram van
actie niet weinig zal bijurn gen
tot het behoud van de arbcids-
vrode7 in Nederland.
Do BeïsUhce mini^er-prosldcnt
van Acker anntekondtgd, dat
(ie Belgische Bnnk genationaliseerd zal
worden.
Sir John Bovd Orr, dc Schotsche
voedingsdeskundige» Is gekozen tot
directeur-gen èra al Vin', de voedsel -
cn tand bouw organisatie van de vcr"
cc nigde volken, V-=;v 'Ai
Het ligt in het voornemen van
de leiding van dé Stichting Am-
sterdamsch-Rotterdamsch Tooneel
uitvoerig berichten wc in dit
blad hierover nader om de
openingsvoorstelling hier ter ste
de op 24 November in Luxor te
doen plaats vinden met de pre
mière voor Nederland van De
Schending van Lucretïa van A.
Obey..
In de komende weken zal de
verbouwing van - Luxor, de
toekomstige pied h terre van* de
S.T.A.R.Tuitgevoerd worden.
.Het tooneel, dat 6 M. diep
is, zal 6 M. ia de zaal worden
uitgebouwd. Het er aan toe te
voegen deel zal niet het karak
ter krijgen vau oen proscenium,
maar het zal, daar ook de
manteau,* de omlijsting van de
speelruimte, naar. voren geplaatst
wordt, geheel in het te bespelen
deel worden opgenomen. Zoo
wordt dan een tooneel verkre
gen met een breedte van 12 M.
en een hoogte van 10 M. Voor
bet voetlicht komt bovendien een
afgeperkt deel voor orkest. Hier
door is het mogelijk geworden
stukken met groote monteering
als de Ifidzomernachtdroom en
operavoorstellingen te geven. De
zaal, die plaats, biedt .voor ruim
1100 bezoekers, heeft dan nog
een diepte van 25 M.
De S.T.A.R.T. zal verschillen
de avonden de beschikking over
Luxor .krijgen, -Terwijl de .rest
van de week gereserveerd blijft
voor de Ensa.
,.Wij achten de fouten van het
stadsplan zoo ernstig, zoo fun
damenteel, dat wij mét klem zou
den witten'pleiten voor het ont
werpen van een nieuw stadsplan,
dat in zijn uitwerking getuigt van
een verlangen naar oen nieuwe
stadsgemeenschap en dat ook de
rivier" niet vergeet".
Aldus schrijft dr. J. Ph. Backx
':n zjin brochure „De opbouw van
Rotterdam" verschonen als no.
1 uit de serie van de Bottcr-
damsehe Gemeenschap: „Hoe
bouwen wij Botterdam?"
In dit ,j-an liefde en zórg
voor onze stad getuigende inte
ressante geschriftje,, houdt dr.
Backx oen warm pleidooivoor
een sterker gemeenschapsleven in
wijkverband, cehter zonder be-
nerking van den geeslelyTén ho-
rizon en verzwakking van het
aevoel voor de stad als geheel.
Onze bouwkundige medewerker
zal binnenkort een critischo be-
schouwing ann deze brochure
wijden.
De federatie Rotterdam van
de S.DA.P. hield Zaterdagmid
dag in de Rivièrahal een zeer
druk bezochte vergadering, waar
ds. J. 3. Buskes het woord ge
voerd heeft over Christendom,
socialisme en communisme.
Een rechtvaardiging ,vaa het
toetreden der orthodoxe dominé's
tot de S.B-A.P., vornjdo de in-
leiding van zijn betoog. Er is ge
zegd, dat iemand,,die achter het
roode vaandel trekt,geen goed
Christen kan zijn, maar .dat de
goede Christen het banier van
het Kruis heeft to volgen. Spr.
achtte het echter een beleediging
te spreken van de banier van
het- Kruis, omdat het Kruis het
hart van het evangelio is. Spr.
wilde naast het Kruis geen vlag
zien, noch een roode, noch een
rood-wit-hlauwc, omdat het
Kruis van Jezus Christus, het
Kruis der verzoening Is.
In het vervolg van zijn rede
hesprak ds. Buskes de oude an-
tithese tusschen kerk en moderne
-M^eidcisbeweging, die onverbre
kelijk aan het Marxisme verbon
den was. Kerk en socialisme gin-
gén in'de vorige eeuw aan ei
kair voorbij. Zoowel aan.dekerk
als aan dé arbeidersbeweging is
daardoor groote schade berok
kend. Do kerk kon geen kerk
zijn voor héél oris volk. Op dit-
oogonblik leeft, hij duizenden het
besef dat het in het verleden
verkeerd is geweest.
Het moet tot nieuwe politieke
en maatschappelijke groepeerin-
gen komen. Grond, productiemid
delen, consumptie en distributie
moeten komen in handen van
de gemeenschap. Dan behoeft er
geen sprake meer to zijn van
klassenstrijd. Spr. ging hierop
dieper in en zeide, dat het
vraagstuk van den klassenstrijd vol
misverstand is. Men moet onder
scheid maken tusschen klassen
strijd en klassonleer. De klasscsi-
strijd is slechts de tegenstelling
tusschen maatschappelijke groe
pen. Die maatschappelijke tegen
stellingen vormen nog altijd de
werkelijkheid. De strijd die deze
tegenstellingen mistis uitzicht
loos. Spr. legde er den nadruk op,
dat het in den socialistïschen
strijd wel degelijk om machtsvor
ming gaat. Er moet een machts
strijd gestreden worden ter wille
van het recht. Zoo gezien is de
klassenstrijd geen belangenstrijd,
doch een strijd die ten doel heeft
de wereld voor de menschan en
hun kinderen iels meer bewoon
baar lo maken. Werkloosheid, die
voor een volk een vloek cn een
schande is, zal niet meer mogen
bestaan. Alle mannen en jon-
gens, die aan de hel van Duitsch
land ontsnapt zijn, moeten een
plaats vinden in de rechtsorde
van deze maatschappij.
Onze strijd voor hét socia
lisme, zoo zei ds." Buskes, moet
een strijd zijn voor bét demo
cratisch socialisme. Daarin ligt
liet versclii] met het commu
nisme. Onze strijd wordt gestre
den tegen don achtergrond van
het West Europeesche cultuurle
ven. Het communisme is louler
en eenzjjdig aardsch. Tot slot
zei spr.. dat aan do, noodlottige
verdeeldheid in de arboirtersbr.
•weging een einde moet komen.
