Russisch-Turksch verdrag van
vriendschap verloopt
-= VRIJ ÖNVERVEER
Amerikaansch memorandum
Dinsdag 6 November 1945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e Jaargang nummer 186
De toekomst van Indonesië
':WiyS;T^ IT
Londensche haven werkt
weer
Installaties naar Engeland
Legale ondergrondschc
Schuschnigg in Neurenberg
1 Export van Jenever g
Actie voor volkszang
Registreert tijdig
Labour wint opnieuw
Aangifte oorlogsmisdrijven
Spaarbank te Rotterdam
De atoombom
Toewijzing penicilline
Deblokkeering bij huwelijk
Kedacti* ci* Admifilstr.:
EENDRACHTSVVEG 42
Tel, 25430 (3 lijnen)
Abonnementsprijs p. week
0.31, p. kwartaal 4.—
1 o s a e nummers 0.14
Bankier: Atnsterd. Bank
te Rotterdam, giro 1153.
Advertentie» en
Inlichtingen-
dienst:
SCHIEDAMSCHE-
SINGEL 42
Tdef.nrs. 27839 24155
24155 24399
Advertenties uïtsL 24155
Inlichtingendienst: 24156
Tc Ankara zijn nog geen voor
stellen van. tie Sowjet-Unie ont
vangen tot hernieuwing van het
vriendschapsverdrag tusschea
Turkije en de Sowjet-Unie, dat
Woensdag afloopt.
Men herinnert eraan, datliet
oude verdrag in April 1945 door
de Sovjet-linie is opgezegi en
dat de Sowjet-Unie bij d;0 ge
legenheid haar wensch te kennen
heeft gegeven, dat een niemv
verdrag zou worden aangegaan,
dat meer in overeenstemming zou
zijn met don uaoorlogschen
status.
In gezaghebbende kringen te
Ankara wordt evenwel niet ver
wacht, dat nieuwe ontwikkelin
gen zich binnen den termijn van
21 uur zullen voordoen.
De Arnerikaanscbe ambassa
deur heeft de Turksche regee
ring een memorandum overhan
digd, waarin het Amerikaansche
standpunt inzake de Dardanellen
wordt uiteengezet. Officieel is
weinig over den intioud bekend,
doch men neemt aan, dat Aim»-
-i4e-<<i!euh zal-. weigeren aan
elke actie, welke dé Turksche
onafhankelijkheid in gevaar zóu
brengen, of Turksch grondgebied
in de - waagschaal-; zou slellen.
Men verwacht thans „nog een
-iBritschVcommuniqué en een ine-
morandum van de Sowjet-Unie,
i voordat het vriendschapsverdrag
tusschcn Turkije en Rusland - op
November afloopt. Volgens ecu
verklaring van president inönii
ziet. Turkije, dat zich pas in
Maart openlijk aan de zijde der
geallieerden schaarde, dc uitein-
dolijke reactie der grootc mo
gendheden 'met ocnige bezorgd-
beid tegemoet.
De „Daily Herald'' meldt uit
Batavia, dat de Néderlandsche
.regeering. aangaande Indonesië
reen olficieelé 1 verklaring (hoeft af.
geic-gd, waarin, wordt gezegd, dat
de regeering aandringt op „we
deropbouw in samenwerking op
Java on Sumatra onder garantie
va'n'behoud van het Indonesische
(zelfrespect".
De verklaring bevat verder
het voorstel- tot het onmiddellijk
houden van een ronde.tafeicon-
fèrentie ton eindegezamenlijk
plannen te ontwerpen. Het on-
der wijs zal op een ruimere
:leest geschoeid worden. Er zal
een einde worden gemaakt aan
het. analpliahetismceu de Indo.
nesischc taal wordt naast dc Ne-
derjandsriie erkc-üa. Er komt een
Indonesisch parlement op demo
cratische basis met eenmeerder
Imiil van In 'oacs'ërs, maar on-
doVgc^hhikt, aan de ,,'algemeeiie
refter -/<" De kwestie van liet
K-vIt"met nader: in oegen.
'A-"'d;n genomen
".ï'-(^'ar' ;g. spreékl zich uit
-kl;k.;gAty;:i(:k,i-;io e-nhe'd.
k-r. "C'en-it 0"er-
t i'-T' -s h" ,Ek.
i *ie 1 jim
V-.' - i fl(V -'CKUM
i
f(:;kf'((..'(;aévf;i gC-nuj an riwewl
llüuijWAtitll TE nqTTKItiïAJI.
U tij G.12 2è tg US 23 u.
De Londensche havens herkre
gen gistermorgen hun (normale
aanzien, hu de arbeiders bet
werk hebben hervat. Men poogt
zoo snel mogelijk de (120 sche
pen, welke door de: staking zijn
blijven liggen, te laden ol te
lossen.
-De Rrilsche minister van han
del,- Stafford Cripps, heeft in
antwoord op een vraag in het
Engelsche Lagerhuis,'medege
deeld, dat het in het voornemen
ügt bepaalde Duitsebe industrieën
en fabrieken naar Engel and over.
te brengen. Het betreflt machi
nerieën, die niet noodzakelijk zyn
voor Duilschland's vredesecono-
mie. _v.-/
Uit Berlijn wordt een uitge
breide ondergrondschc activiteit
gemeld. Naar verluidt,^ vervoert
'do'-' Berlijnschè óndergrondsche
weer. ruim vijf rridlioen passa
giers per weok.
Schuschnizg, de vroegere; kan
selier van Oostenrijk, (die na de
„Anschluss" door Htilsr naar een
concentratiekamp wérd gezonden,
is te Neurenberg aangekomen:
Hij zal misschien als getuige-op
treden tegon Seyss-Inquart,den
man, dien Hitier tol Schusch-
nigg's opvolger -maakte.
Id "Wiwïbauten zija 4a nazi's
Tban» bczij met bet herstellen vaa
de vernseW» - craven en grafsleeflen
iran een Joodsch kerkhof, welke tijdens
'nazhbetooglngenwarm (neVéhden.
ACHTER HET NIEUWS
•tuuauBuiiluuMiiuuiiiiiiitluuiiiiuiliiniimiiiiiittiiiniiiiiui
De èzport^ van jenever zal
weldraworden hervat. Onze re-
geering onderhandelt eenerzijds
I met het buitenland over de be-
schikbaarstelling/ van deviezen
voor Invoer,, en anderzijds met .5
Nederlandsche reiportdistlllatears» 1
die elk een quotum voor den
uitvoer toegewezen ,kr|jgen, De'S
onderhandétfiigen verkeeren ia i
een vergevorderd stadinm.
riiimumHiiitnuMiHiuuiiuiutiniiniiuiimiuKutiaiiiitMiiai
Reeds7,vaak zijn 'er pogingen
;mngewend_.oin .N-ederlandaan
het zingen te*krijgen(De. eertijds
door de ^óp. yereenigihg „Het
N-ederiaiidsche I.ied" gevoerde
actie, zal- thans door het Na
tionaal Inftiluu! op groole schaal
worden -'^bertgezet:' Onder alge-
meeno leidfng .'vaJi Piet Tiggers
en; dr. Jof£.jPollmann zullen, in
194G z^tiénLwoëkcursussen wor
den gegeyen voor de vorming
v;m volkszamgleiders, terwijl op
vier andekóT woekcursussen liet
accent "meer; komt te liggen op
de volksmuziek.:
De\ ciirsüsseif i worden achier-
eenvolgens ip^rle. streken van
het land, .gegeven.
Mej. Dieii Kes,Fred; Heynea
en Jos' Lèrmerd zullen assisten
tie verleeneii.
Het Rijksregeeringsdirectoraat
Motorvoertuigen ia met man en
macht in actie, om alle motor
rijwielen, vrachtwagens en luxe
auto's, te registreeren. De rijks
verkeersinspectie heeft het R.D.M,
alle gegevens verschaft over da
motorvoertuigen, dié met vergun
ning van den weg gebruik ma
ken. De houdershiervan krijgen
een. oproep la verschijnen voor
de administratieve: inspecteurs.
,Naar. men ons mededeelde, heeft
de registratie een bevredigend-
verloop. Degenen, .die geen op
roep hebben gekregen, of geen
(rijvergunning bezitten,©u.; dege
nen, wier voertuig in reparatie
is, zuilenzich bij. een na-
registratie nog kunnen meiden.
- Voertuigen, die binnen den
vastgestelden tijd niet geregis
treerd zijn,- worden in beslag
genomen,- zoodra zij zich op dea
weg- vertoonen. Men maakt ons
erop attent,;dat koop en ver
koop van mo'.orvoertuigen. zón-
Her vergunning vérbodSi is en
ook; in dit geval beslagname zal
-volgen: i Rij vergunningen wordea
in het. algemecü i tijdens-'do re
gistratieperiode niet; verstrekt
Over de komende, .vorderingen
zullen .hadero publicaties voi-
gco.
p\E verkiezingen .voor Üe gemeen»
terndcn hebben' de arbeiderspartij
opnieuw een grootc 'meerderheid op
geleverd. Londen kwatnïgeheel in
banden van Labour en - andere groo
tc. steden volgdeh, Hoe belangrijk
randsverkieaingen zijnV men beseft
het. als men bedenkt, dat het kader
der Labour-partiJ in - de gemeente
raden zijn politieke scholing en Sn de
collegesvan wethouders zijn be-
stuurservaring heeft/: opgedaan. Lo
cale democratie is eén Engclsche tra
ditie en een 200 sterke, dat de La
bour-ministers v hadden aangekondigd,
hungi gan tïsche ta*k'(Va n soci aJe
vernieuwing slechts te kunnen uit
voeren, indien dc gemeenteraden
zich ten volle voor deLabour-
politiek inzetten. De twee grootste
problemen van het huidige 'Engeland,
dc demobilisatie en de wonïngvoor-
zienlng, kunnen - slechts v volgens plan
opgelost wordenj indien de- gemeente
raden de regeering met locale plan
nen te hulp komen, altijd bereid biy,
ven J hun projecten aan net -nationale
project ondergeschikt te maken. Dat.
veronderstelt: saarahoorigheid met 'dc
rcgcering en daar voorzijn. thans dc
vöo r w aar d en g c ach a pen, f.
Dei- uitstag bcwii st toch wel de so -
lïditcit: der Ëncclsche;;:yerhoudingen.
De regeering-maakt thatis haar moei-
IIjkste pcriode doort, het eeraleen
thovisf asm e over - dc' overwinning w as
gekalmeerd;-men" heeft-yï ternauwer
nood nog tijd gehad de grootc pro
blemen te verkennen, en dc gespan
nen verwachting/-4v de; geremde daad
drong//iiï/dcr /aanhangers kreeg alle
gelegenheid zich om te' 'elten In
onte vr e denhei dHe tA-is/ ni c t zoo ge -
gaatit al hat geschreeuw over bureau
cratische vertraging der demobilisa
tie, al le-, Woningmisère (die na het
wegvallen vari.-i den oorlogsdruk on
dragelijk waSi.'geworden) en zelfs de
havenstaking ^hebbende Engelsche
kiezers nier>Vïn hun voornemen af
gebracht ^Labour een goede kans tc
geven ont,i propte schoonmaak te
houden. En dit/ is het bewonderens
waardige in hetEngelsche volk; dat
het hoofdzaak van bijzaak weet te
onderscheiden, dat het, in alle kalm
te, bereid is groote dingen groot te
doen, i;.'
Maar uilslag was toch ook
alleen mogelijk, doordat do oppositie
volkomen heelt aangevallen. Van de
noodlottige spcpch af, waarin Churchill
hét socialisme te lijf ging, heeft do
consmutieve "pat-lij alles gedaan om
zich nuam -té verschaffen ran burcht
der reaclióv was niet nooJ ig ge-
weesl. Eens /onder Disraeli hoeft de
conscnmlïeyó/ /parti; zich van een
'nederlaagjjpr^iejd door de jonge op
komend 6 arb&fderèk'a.-so aan. zich to
binden, dooï/jnlddel: vaneen sociaal
progmihf-Üh u.docontrovoreo agrarilirs
Indusirieeleii, ;i Iwerd verbreed tot do
logcnsloding:7f0ftlaal-cön9crv4fisme - yw,
eiis lai&ser. fajrediheralisine. ./.Op dion-
wég*v'wdsgepa" "terugkeer mogelijk,-
want do In'du^tria'isalie van Enfe'and
nam slcéds - ioo-en dc Inlensivcering van
dvn EtigQi&chen land bouw, dié 't gevolg
is van den oorlog li ooft een nieuwen
hoorenstand; géschajien, dié niet Ie
voet gomoen heeft mei de grcolgrond-
bazitlors.-f;«f
DeVaopposHic in -conservatieve,
pnrlljwpni is er. een vun' jon-;
geren, die£;{eenmeer sociale politiek
wencellen,1'zal-Vaan dezen, uildag wel
nieuwe krflpht- ontleenen.
JAN DE BR UIJR- (rechts) boks to
Maand«gayond_ «n .uitstekenden' wed.
strijd tegca den Belg Staf Jacobs.
Men zie het verslag elders in/dit
nummer,
Dezer dagen zal door, middel vun
aanplakbiljetten de'/Nederlandêghe be.
volking worden opgeroepen tot 1; het
doen van aangifto ^van oorlogsmisdrij
ven tijd ens den'oorlog waar ook ge.
pïeegd, door anderen dan Nederlan
ders of Nederlandscho onderdanen.
Van slachtoffers van oorlogsmisdrij
ven, nabestaanden en allen ,diö hier-
omtrent verklaringenku rmen /afleggen,
wordt verwacht ,dat zij' daarvan mede.
deeling doen bij do politie. Deze aan
gifte moet vdór 15 November schrif
telijk geschieden. Voor nadere bijzon
derheden verwijzen wij naar do aan
plakbiljetten. -
Er wordt een drinzend beroep op do
bevolking gedaan,baar volle mode-
werking lo vorlocnon.
In October is ingelogd een bodrag
van f345.352 legen f 13.094.GG5 in
September cn tegenf937.239 /ia Oc
tober .1944, Do 1 tenigbotalingen bo*
droegen In October,/ f 2.791,403tegen
f 1.411.C44 ih Seplembor en tegen
f 1.014.G04 'Tn 0ctober 1044. Deze ver-:
a nderingén houden' verband met do
geldzuiraring; - wanneer, dezozuive
ring geheel //haaj/ beslag gekregen
lieeft, kaïn een 'normaler© gong van
zaken in het bedrijf wordon verwacht.'
DE angst der pacifisten, dtxsr den
laatsten oorlog nog voor het
grootste deel weerlegd, dreigt thans
■werkelijkheid te worden. Wij hebben
kennelijk een periode bereikt, waarin
om met Hegel te spreken da
kwantiteiten der uitvindingen om
slaan in de kwaliteit. Vandaar do
angst der geleerden, die bfj deze uit
vinding betrokken zijn. Eerst ll^eft
men gedroomd, dat do.oorlog zichzelf
onmogelijk zou m^ken: er zal een
middel komen, 200 verschrikkelijk,
dat niemand hot zal durven hantee-
rca,'/Maar dat heeft men voor eiken
nieuwen oorlog gedacht.* v
Friedrich Engels, dc wetenschappe
lijke bondgenoot van Ktrl/ mrx.
heeft eens bewezen, dat de moderne
zee-oorlog zichzelf onmogelijk maakte.
De kanonnen werden steeds zwaar
der,, de bepantsering .moest .dus ook
zwaarder worden en tenslotte zouden
de schepen zinken. Men vond toen
15,000 ton-schepen - onmogelijk - groot,
en nu hebben wij er van 45.000 ton.
Nergens blijkt, dat vrees den mensch
weerhoudt van het hankecren van den
atoombom. Frankrijk gaat. ezperi
menten uithalen in dc Sahar*,: Enge
land, hoewel deelgenoot van het ge
heim. gaat een eigen* proefstation
oprijten om niet afhankelijk to zijn
van de Amerikaansche wetenschap.
Rusland heeft dc wetenschappelijke
gegevens der Dultschers, die het Mj
zijn op mar sch aantrof, zelfs tijdens
den oorlog geheim eehouden. Ieder
gaat,kennelijk zijn eigen weg.
De geleerden^ hebben nu voorge
steld het. geheim tc publiceeren en
aan een wereldbestuur ter bewaring
te géven. Hier worden wij critlsch.
Tenslotte zijn zij natuurkundigen,
geen politici. WaI waarborgt ons, dat
openbaarmaking van het geheim het
wantrouwett -opheft?' Dat wantrouwen
berust op heel andere factoren. .Het
kan alleen verdwijnen, als die> facto
ren worden opgeheven. Men moet
niet eerst het geheim prijs geven in
de aj te gemakkelijke veronder
stelling, dat dan de vrede1 vanzelf
komt. Mén moet omgekeerd eerst dien
vrede consolideeren.Men moet ,de-
groote mogendheden tot overeenstem
ming brengen en een blok smeden,
dat sterk genoeg is om den vrede
tc dicteercn, Zoodro het wantrouwen
tegen dit vredesblok verdwenen is,
m.a.w, zoodra iedereen zich heeft
neergelegd bij den status quo is *t lijd
genoeg om/ft geheim van; den atoom
bom gemeengoed tc,Z maken. Want
controle er op is onmogelijk. Ameri
ka, Canada, China, Rusland hebben
grooto vlakten, waarin men gemak
kelijk zelfs Mammocth-ïnstallaties
verbergt Amerika heeft dat bewezen
met Oak Ligc, de stad waarin de
atoombom werd gemaakt
Penicilline, gedurende de oor
logshandelingen uit Canadee-
scdien legervoorraad verstrekt,
wordt nu uitsluitend door een
Ncdcrlandsehe inslantie in Den
Haag over het Jand gedistri
bueerd. Do toewijzing gescliied-
de vroeger door do Shaef-missie,
thans door do Britsche militaire
missie, zij staat onder cóntrOie
van Lovengenooiude instantie in
Don Haag. Doktoren, die peni
cilline noodig hebben, moeien
zich tot haar richten. Slechts in
uitzonderingsgevallen staat het
loger hiervan iets uit zijn voor
raad af, ;ondcr toezicht van een
Canadeeschen legerdokter. Do
tegenwoordige toewijzing in Ne
derland staat gelijk aan die van
de Canadeescho burgerbevolking
gedurende dan ooriog.
Het ministerie van financiën vestigt
er do aandacht op, dat do f200 in
contanten «a f 200 giraal legood, welke
bij een huwelijk voor ecu der partijen
krachtens do aJgomcene vergunning Ho.
30 kunnen wordon gedeblokkeerd, uit-
aluilend bod0old 2ijn -voor do huvre.
lijkssluhing en do daaraan verbonden
feeslolijkbedeu. Voor zoover men over
onvoldoendo giraal logood of con tan.
ton Leschikt voor woninginrichting e.d.
dient men Individueels doblokkeedng
aan te vragen b|j de Instelling; waar
men een rekening heeft: