Een schouwburg in aanbouw
„Onze voorstellen gaan verder
dan de dominionstatus"
VRIJ, ONVERVEERD
J
Pr. van Mook:
Dr, v, Mook komt vandaag naar
Nederland
Betere mogelijkheden tot
overleg
Een jaar van lijden en
teleurstelling
Achtec het nieuw
K
Kolen voor de
Ministers
Beulen van Belsen
terechtgesteld
Minister van
vrijwilligers op
„Het gaat om de eer en de toekomst
van Nederland en Indië beide"
Strijd om de bovenste plaats
in district I
Schoolgeld 1945 vast
gesteld
Bevio in Berlijn
Het volgend seizoen
is zij klaar
Het daagt
t/aoe dt vtouw
POSTZEGELS
-mm
/V; /ï/SÖSiS
REDACTIE EN ADiL EEN DRACTITS WEG 4:
ROTTERDAM. TELEFOON 25430 (3 LIJNEN)
ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK 31 CENT
PER KWARTAAL S 4— LOSSE NUMMERS 10.10
Ban ld er: AMSTERD. BANK TE ROTTERDAM
Gtro 1153 ten name van Amsterdnmsche Bank
HET PARGDI
ADVERTENTIES EN INLICHTINGENDIENST:
SCHTEDAMSCHESINGEL No 42. ROTTERDAM
TELEFOON NOS. 27859 - 24155 24155 243fli
ADVERTENTIES UITSLUITEND TEL EE. 21153
INLICHTINGENDIENST UITSL. TELEF. 21158
VIJFDE JAARGANG No. 220
Onafhankelijk Dagblad voor Rotterdam en Omstreken.
ZATERDAG 15 DECEMBER' 1945.':
|f|f' Huidige conflict allereerst een aangelegenheid
tusscher. Neder/anders en Indonesiërs
Dr. Van Mook heeft gisteren tijdens zijn wekelijksche persconferen
tie medegedeeld, dat hy Zaterdag naar Nederland zal vertrekken. Hij
voegde er aan toe, dat liij verwachtte, dat tijdens zün afwezigheid,
wanneer dr. Idcnburg zijn politieke vertegemvoordiger zal 2ijn, verdere,
besprekingen tusschen Nederlanders en Indonesiërs plaats zullen vinden.
Op de vraag, of hij bereid was zich te houden aan de beslissingen
van de „Vcreenigdc Volken" ten aanzien van het huidige conflict,
antwoordde dr. Van Mook: „Ik ben er meer toe geneigd een uitweg te
vinden door directe besprekingen dan door een beroep op een orga
nisatie, die volgens de nieuwsberichten in haar eigen gelederen de eens
gezindheid nog niet geheel gevonde n heeft".-
Dr. Van Mook zeide voorts, dat
hij dacht binnen drie weken terug
te zijn. Ten aanzien van de tweede
regeeringsverklaring in de Tweede
Kamer verklaarde hij, dat het niet
Juist was te zeggen, dat Soekafno
ongevraagd bij de eerste samen
komst aanwezig was geweest. De
ultnoodiging was toen gericht ge
weest tot .allen, die wilden komen.
H\J herhaalde, dat verdere be
sprekingen tijdens zijn afwezigheid
konden en fraarschljnlijk zouden
worden voortgezet, en hij voegde er
aan toe: „Ik heb mijn reis uitge
steld, omdat erop een bepaald
ocgenblik contacten waren met de
republikeinen en ik wist niet, hoe
deze zich zouden kunnen ontwik
kelen. In de algeloopen week zijn
meer besprekingen met de republi
keinen geweest en meerdere zullen
waarschijnlijk volgen."
Op het oogenblik bestaat er een
betere mogelijkheid tot overleg. Ten
aanzien van de verklaring van Sjah-
rir, zelde dr. Van Mook, dat deze
voornamelijk een herhaling was,
terwijl de antwoorden van Sjahrir
op de vragen, die hem gesteld wer
den na zijn voorlezing van zijn ge
schreven verklaring, gegeven kun
nen ziln onder den druk der vra
gen.. Het huidige conflict is aller
eerst een aangelegenheid tusschen
de Nederlanders en de Indonesiërs.
De Engelschen treden hier op als
vertegenwoordigers van de „Ver-
eenigdc Volken".
In antwoord op een vraag ten
aanzien van de., vragen In het Brit
sche parlement, of de Nederlander*
den Indonesiër» een dominion sta
tos hadden aangeboden, vraarbU
La boer led en de Nederlander» had
den beerftiseerd, antwoordde dr. Van
Mook, dat hfj In feite geloofde, dat
onze voorstellen verder zullen gaan
dan de dominion status, aangezien
zij het deelnemen aan de bultcn-
landsche politiek van het Konink
rijk In zich sluiten.
Via het radiostation van de ge
allieerden te Batavia heeft dr. Van
Mook in het Nederlandsch en daar
na in het Engelsch een rede ge
houden.
„Landgenooten zoo zeide hy
nu ik aan het eind van het. jaar
voor een kort bezoek aan Nederland
moet- vertrekken, omdat de onge
looflijke moeilijkheden en verwar
ring in den toestand hier een mon
deling overleg daarginds noodzake-
Japan in de smeltkroes
Terwijl in Europa alle aandacht
utgaat naar het Duit9Che probleem,
blijft het oog der Amerikanen aller
eerst gericht op Japan. Tot nu toe
wordt dit land practlsch door Ameri
kanen gecontroleerd cn, hoewel er
nu een geallieerde commissie naar
Tokio onderweg Is, die o.m. Rusland
en ook ons land omvat, ziet het er
niet naar uit, dat in die situatie veel
verandering zal komen. ;111.
Het probleem Japan ls moelUJKer
nog dan het Duitsche. Daar zijn de
obstakels van de tooi en 't schrift (l)
die ten direct contact bijna onmoge
lijk maken. Ernstiger nog is. dat de
Japansche ideologie, het „Japansche
fascisme", zooals men het wel eens
simplistisch genoemd heeft, veel meer
in den volksgeest verankerd is dan
hot Duitsche. Het is ln Japan niet
de moderne politieke verpakking van
*n ouden mlLitaristischen geest, gelijk
ln Duitsehland, het ls daar de on
onderbroken voortzetting van een met
den staat vergroeiden godsdienst. Een
zuivering ls haast onmogelijk, aan
gezien er geen ambtenaren zijn en
ruimer genomen, zelfs geen intellec
tueel. dlc niet op een of andere wijze
sjintoïst ls of ls geweest, wat men
hoogstens kan doen ls de maatschap
pelijke lagen door elkaar gooien en
daardoor breken: hen, die tot nu toe
de physieke macht uitoefenden de
politie en het leger, beide geënca
dreerd door de ruwe militaristische
samoerai-kaste - uit deze functie
::fVverwijderen en een nieuwe politie op-
V houwen uit aUe elementen, die ln elk
geval tot nu toe van de physieke
machtsuitoefening uitgesloten waren.
Iets is ln deze richting gebeurd en
dat ls belangrijk, want door de Sa-
moeral uit "nun functies te verwijde
ren, breekt men niet alleen hun
uiterlijke macht, maar ook hun re
laties en is deze onzichtbare /aanvul
ling van hun zichtbare macht, die
zoo drukkend werkte, een maatregel
van verdere strekking dan de ont
eigening van het gTOOt-grondbezit.
Hiermede wordt werkelijk een der
krachtbronnen van het imperialisme
aangetast. De zoons der landhongerlge
boeren vormden het meest revolutio
naire element ln het Japansche leger.
De dochters, vaak aan de fabrieken
verkocht, leverden 't slavenmateriaal
voor de Industrie, wier geforceerde
export de Japansche verovering ls
voorafgegaan. De spits van het Ja
pansche groot-grondbezlt was ver-
vlochten met den top van het bank-
'i kapitaal en hierop 'was eenmonopolie'
/gebouwddat^;:dobr;: raiddel-:: Van', een
$8CKaarateIoözofeculatie-polltlek
|iniet\alechtii de" boeren^rnaar. feitelijk
lijk maken; zou ik niet willen gaan,
alvorens een paar woorden tot u te
hebben, gericht. Ik ben er zelfs eer
der toe gedwongen, omdat het over-
winningsjaar 1945 voor de meesten
van .u een jaar van lijden en te
leurstelling is geworden. Dat het
voor Nederland en Indonesië zoo
erg zou worden, zou niemand heb
ben, kunnen vermoeden,
Het bljjft daarbij moeilijker, dan
ooit voor leder individu de situatie
te overzien en er de oorzaken van
te doorgronden. Door de ellende, die
nog steeds door velen geleden wordt
en door het gevaar,dat hun nog
steeds bedreigt, is het begrijpelijk,
dat velen van u vervuld zijn van
bitterheid en teleurstelling en een
uitweg zoeken in de critiek. Maar
het antwoord Voor hen allèn is, >dat
hetslechts zeer langzaam kan
gaan."
Dr. Van Mook zeide voorts, dat in
de eerste maandenna. de landing
der geallieerden de veiligheid van
geïnterneerden en gevangenen al
hun aandacht in beslag nam. Het
vraagstuk ls echter nog slechts voor
enkele duizenden opgelost, na een
groot - lijden en na bijna ondrage
lijke spanning, en zelfs toen waren
nog velen het slachtoffer, geworden.
Nog duizenden bulten de
.'••OS'veiligheidszones.
Naast al deze - groepen werden
tienduizend andere; ^Nederlanders,
Indonesiërs en Chirieëzen-- bedreigd!
Er zijner nog steeds "duizenden in
het binnenland van Java, buiten-de
veiligheidszönes. Wanneer 'inen
denkt aan de' opstandigheid-tegen
zooveel ellende, diegevolgd
zooveel onrechtvaardigheid, veroor
zaakt, door- den vijand, dan.-thoet
men ook denken aan wat onze Brit
se!» en Britscii-Indische geallieer
den, die ook ver van huis zijn en
die het in die Jaren in de jungle
van Birma hard te verduren hebben1
gehad, hebben bereikt door moed en
zelfbeheersching en niet zonder eln-
delooze opofferingen.
De krijgsgevangenen bulten Indië
hebben ook moeilijke tijden gekend.
Het scheen, dat er in dit eens zoo
gastvrije land voor hen geen plaats
was,'Het is. zelfs nog moeilijker op
nieuws van verwanten te moeten
wachten, wanneer men aan slag wil.
gaan,; v \_;t.
De toekomst aan de
i-V.jongweffl."*
„Een nog moeilijker jaar ligt voor
ons, zoo ging dr. Van Mook verder.
Het zal. een -jaar zijn van vechten
tegen destructieve krachten, maar
ook een Jaar van opbouw. Het In
donesische vraagstuk kan niet op
gelost worden zonder het bedwin
gen van wetteloosheid, maar het
kan ook niet opgelost wordendoor
den strtfd van het eene volk tegen
het andere. Het oudeIndië zal
nooit terugkeeren, maar in het
nieuwe Indië moet plaats zijn voor
allen, die hier thuis hooren, hetzij
door geboorte ol door afkomst.
Deze veranderde wereld vraagt
nieuwe jonge krachten. De ouderen
moeten plaats maken, hoe hard dit
ook móge zijn na de bittere jaren
van bezetting en gevangenschap.
Maar veranderingen kunnen slechts
door jongeren worden aangebracht.
Zij zullen ontdekken, nadat de mist
van wanbegrip en verwarring fc op-,
getrokken, dat zij voor een groot
deel kunnen bouwen op hetgeen
hun' voorgangers gepresteerd heb
ben Zij zullen in staat zijn de fun
damentele krachten van beide vol
ken in constructieve banen te lei
den. En zij; die niet in staat.zijn,
volledig deel te nemen aandit her
stelwerk, zullen de voldoening^-
ben te weten, dat veel van hetgeen
zU verricht hebben, gespaard kan
worden voor de vernietiging-
Moge het onzen beiden volken ge-
POTIV Üjn MO
Mook elkaar te vinden enmObe
in 1948 de werkedlijke vrede her
steld zijn. Moge dat jaar ieder de
voldoening brengen, die wij aken
wenschen."
Op het oogenbUk doen in den
lande geruchten de ronde als zou
den enkele ministers-groote hoe
veelheden brandstoffen zwart ge
kocht hebben. De regeeringsvoor-
lichtingsdlenst deelt mede:
Het Rijkskolenbureau heeft bij
alle ministers thuis opgenomen,
welke de minimum hoeveelheid
brandstoffen ls, die iedere minls-
•fèmoo&lg heeft om zich 's avonds
thuis ln - zijn werkkamer, aan de
staatszaken te kunnen wijden.
Vanzelfsprekend varieeren deze
hoeveelheden.sterk al naarmate
de mogelijkheid van stoken in de
verschillende woningen. Op. basis
hiervan 'isaan de ministers een
bepaalde hoeveelheid brandstoffen
boven het rantsoen, toegewezen.
Het was ons', al «énigen tijd be-
.kend, dat geruchten van dezen
;aard de- ronde dedën en vandaar
.dat wijbe zaak- hebben onder
zocht/ In beginsel achtén wij het
alleszins redelijk, dat de leden
van het Kabinet., die, man voor
tr?an,_ een bove'nmenschelijk 'zware
"taak'te vervullen hebben, wat ex
tra-brandstof krijgen.', om een
werkkamer te kunnen verwarmen.
Toen. er; toe wérd overgegaan,'hun
die extra-brandstof te verstrek
ken, had men, ter voorkoming
van geruchten, een'korte zakelij
ke mededeellng eigenerzijds moe
ten uitgeven. Door dit na te la
ten heeft de Regeering helaas zelf
ruimte voor geroddel geschapen.
Het is reeds daarom nuttig, dat
de zaak uit dé doeken wordit ge
daan. Overigens varieeren de toe
gewezen exfra-hoeveeiheden van
plm. 20 tot plm. 50 mud per geval,
hetgeen toch bij. het publiek "het
gevoel moet wekken, dat niet de
alleruiterste zuinighéld Is be-,
.tracht. "V
i Kunnen wij mét dit laatste voor
behoud de extra-toewijzing aan de
leden van het Kabinet wel begrij
pen beter warë 'de indruk ge
weest van de mededeellng, dat de
ministers des 'avonds hundepar
tementale werkkamers gebruiken
onverdedigbaar ls, dat ook offi
cieren van het Militair Gezag (dat
per 1 Januari van de baan ls) ex
tra-kolen hebben ontvangen. De
Instantie, die voor dit cadeau
aansprakelijk, ls, dient hardhandig
op de vingers te worden getikt.
De voorbereidingen tot een
nieuwe partij
(Van onzen parlementairen rédacteur)
Naar wü vernemen, zullen de
onderscheidene delegaties der par
tijen, die sedert eentgen tijd onder
handelen over :een samensmelting,
op 29 December voor het laatst
bijeenkomen.Er is gegronde hobp,
dat zij dan totvolledige: overeen
stemming zullen geraken. Eenlge
punten zijn nog.niet opgelost en
ook moet er, nog beraadslaagd
worden over de uiteindelijke redac
tie, van het beginselprogrammader
'te stichten nieuwe partij.
Het ligt in de bedoeling, dat de
delegaties het; alsdan; bereikte re
sultaat ter goedkeuring zullen voor
leggen aan de partijbesturen c.q.
partijraden, waarna de aangelegen
heid in openbare discussie zal ko
men in de partüvergaderingen. Er
wordt naar gestreefd deze vergade
ringen in de eerste helft van Fe
bruari tehouden. Uiteraard ligt de
definitieve beslissing ln handen
van de leden.
Er wordt bij de besprekingen fen
voorbereidingen de grootst moge
lijke spoed betracht, ten einde te
bereiken, dat alles in kannen en
kruiken zal zijn voor het begin der
verkiezingscampagne.
De elf verdachten van het
proces-Bergen Belsen, die ter
dood veroordeeld werden, zijn
Donderdag in de gevangenis
van Hameln door ophanging
terechtgesteld. Elisabeth vol-
kenrath was de eerste die
moest sterven, een half uur
later gevolgd door Irma Grese.
De executies begonnen 's mor
gens om halftiem en duurden
tot ongeveer vier uur. De ge
vangenis stond onder strenge
bewaking van Britsche en
Duitsche politie, "i
Voor de executie was de Britsche
scherprechter Pierpoint speciaal uit
Londen overgekomen. Naar verluidt,
heeft de terechtstelling hem 10
pond sterling opgeleverd.
Tot het laatste oogenblik behield
Kramer een optimistisch geloof in
zijn goede gesternte. Klein en Höss-
ler bleven volkomen onverschillig.
Diepbewogen daarentegen was Irma
Grese, die sedert haar veroordee
ling niet opgehouden had te snikken
en t« blctden.
Nederlandsch koopvaardij-
officier onderscheiden
Voor de eerste maal in de ge
schiedenis der Nederlanclsche
Koopvaardij heeft" een Neder
landsch officier uit handen van
Koning George op Buckingham
Palace het .distinguished ser
vice cross ontvangen. Deze eer
viel te beurt aan hoofdmachï-
nist Willem van der Zwan van
de voormalige f „Koningin
Emma" van de maatschappij
Zeeland, dat aanjviijwel alle
Britsche invasies, zooals bij Nar
vik, Dieppe, in Noord-Afrika, op
Sicilië en Normandië heeft deel
genomen. t i
De minister van Oorlog deelt bet
volgende mede:
In mijn radiorede van 28 Septem
ber 1SW5 werd door mij medege
deeld, dat ik voor de taken, welke
ons leger in'Indië te wachten staan,
nog 15.000 oorlogsvrijwilligers zou
noodlg hebben.
Nu in de afgeloopen periode met
het oproepen dezer oorlogsvrijwilli
gers een begin werd gemaakt, is ge
bleken, dat zeer velen aan dezen
oproep geen gehoor meer gegeven
hebben. Dit is begrijpelijk. Immers,
zij, die' het langst op hun beurt
hebben moeten wachten, hebben in
verschillende gevalien werk gevon
den.
Er is hiervoor echter nog een be
langrijke oorzaak, namelijk dat tal-
looze oorlogsvrijwilligers, die als eer
ste voorkeur dienstneming, bij de
luchtmacht, marine of mariniers te
kennen hadden gegeven, niet bereid
bleken, deze voorkeur te wijzigen en
zich voor de voor Indië bestemde
troepen te doen Inschrijven ondanks
het feit, dat er voor hen geen plaats
bijhet dienstvak hunner keuze be
schikbaar, was.
-2- Het zaI niet mogelijk zijn de
Passiespelen te oberammergau, waar
voor ook bet buitenUmd altijd gïoote
belangstelling toonde, /de komende
lente te laten doorgaan. Drié ui-tvoe-
renden AloLs Lang (de Cbrislusver-
tolker)Arani Rutz (Maria) en W1U1
BiesJlng (Johannes) hébben, daar zij
actieve leden van de nazi-partij wa
ren, van de ^merikaansche politie
geen toestemming gekregen /om op
te treden. Zij zijn trouwens nog ge
ïnterneerd.
het géheele japansche volkuitbuitte.
Tusschen den top en de boeren zweef
de een. apparaat/van tusschenperso-
nen," half zakenmannetiea,hali pach-'
ters én deze' middenstanders, die: ge/,
heel afhankelijk waren van/de feodale
agrarische wanordening .leverden de
Inteilectueelen en half-lntcllec.tueelen
voor bet sjlnto-kadër. De hervorming
ontwortelt ook hen cn. treft .daarmee
het regiem tn het hart. - Hoe de uit
werkingzal/zijn1 moet de toekomst
Ieeren, maar men "kanvAvel .zeggen,
dathqt.Amerlkaansche.beEtuur.hoe-
weliLangzamer'opgangRckoincim'lri.
radicalLsme .,niet-.onderdoet yoor:.;het.
BIJ K.B. is de Schoolgeld-
regeling van 1945 vastgesteld.
Indien men minder dan f15
per jaar inkomstenbelasting
betaalt, behoeft men geen
schoolgeld te betalen.
Bij een Ink. Bel. van f 100
bedraagt het schoolgeld f 5,75
per jaar.
Bij f 150.— Ink. Bel. 17.25 p.-
Bij f 200 Ink. Bel. f8.50 p: j.
Bij f250 Ink. Bel. f 9.50 p. j.Bij
f300 Ink. Bel. f 11 p. j. Bij f350
Ink. Bel. f 12 p. j. Bij f 400 Ink.
Bel. .113.50 p. j. Bij f450 Ink.
Bel. f 14.50 p. -j.
Voor uitgebreid lager onder
wijs bedraagt het schoolgeld
4.50 bij een Ink. Bel. van ƒ15;
tot f 42 bij een Ink. BeL van
f450. - -v* /v.:
Bij gewoon Lager onderwijs
is 'tmaximum schoolgeld- f 100.
Voor U.L.O. onderwijs f300 per
kind per jaar.
De Gemeenteraden zijn, be
voegd deze bedragen door. toe
passing van een vermenigvuldi-
gingscljfer te verhoogen, met
dien verstande echter, dat de
hierbij genoemde maxima niet
worden/overschreden.
Rotterdamsche derby
op Spangen
De vorige Zondag is yoor de voet
balsport verloren gegain cn dat is
heel. Jammer, want wegzuilen onzen
tijd; dit seizoen broodnodig hebben.
Verloren Zondagen kunnen we werke
lijk niet. meer hebben. 8et zal echter
de vraag ztn of er morgén veel ge
speeld zal kunaen worden.. In dé
eerste klas zal het nog. wel gaan,
maar in de lagere afdeéllngen zullen
de meeste terreinen nog wel niet
bespeelbaar zijn.
In. district I hopen Iwe eindelijk
weer eens een. wedstrijd;van Xerxes
te kunnen zien. De RotterdaniBche
blauw-wltten. hebben nog'slechts twee
wé'dètrijdfen ^éspéeld, il!e ,beide-'.vér-
loren gingen en of het morgen In het
Haagschè Zuiderpark tegen A.D.O. 'n
overwinning zal worden, lijkt ons.
twijfelachtig. A-D.O, is op eigen veld
zéér sterk. Mogelijk is dit echter voor
Xerxes een prikkel om goed voor.
den dag tekomen. BI] een nieuwe
nederlaag zou het er wel donker voor
Xerxes gaan uitzien. Hermes D.v.S.
krijgt V.S.V. op bezoek en deze
wedstrijd moet gewonnen kunnen
worden. De belangrijkste wedstrijd ln
deze afdeeling is natuurlijk-die tus
schen de belde Amsterdamsche riva
len De Volewljckers en AJax. Hier
staat de bovenste plaats onmiddellijk
op het spel. Wie de verhoudingen
tusschen deze twee clubs kent, weet
bij voorbaat, dat het spannen zal op
het Mosveld.' De Volewljckers hebben
niet meer die ongenaakbaren vorm
van enkele seizoenen geleden en wat
we tot dusver van Ajax gezien heb
ben,' was zeker ook niet zoo buiten
gewoon. Een uitslag voorspellen is
niet zoo eenvoudig. We gelooven ech
ter, dat; de verdediging van De Vole
wljckers, die het stopperspilsysteem,
ondanks het ontbreken van Konradt,
nog altijd tot ln de perfectie speelt,
sterker zal zijn, dan de aanval van
Ajax. Een kleine overwinning van de
thuisclub achtten wij daarom niet uit
gesloten. -
In district H wordt de plaatselijke
ontmoeting Sparta-Neptunus gespeeld.
Geen van tweeën zal het van 't jaar
vermoedelijk erg ver brengen, maar
desondanks kan deze wedstrijd toch
wel aardig worden. Landman zal het
doel van Neptunus weer verdedigen
Van de 40 beschuldigden ln hét
te. Dachau gevoerde proces tegen
Duitsche oorlogsmisdadigers, die al
len schuldig zijn bevonden, zijn er
gisteren 3B ter dood veroordeeld.
1 De Pan-American Airways heb
ben hun passagetarief -over den
Oceaan verlaagd van g 572.- -tot /27S.-.
Vóór 'den oorlóg was het tarief g 375.-.
Deze tariefverLaglpg ls mogelijk ge
worden' dank zij het! gebruik van
landvliegtuigen in plaats van vlieg-
booten. Als straks nog economischer
landvliegtuigen ln dienst worden ge
steld, zal de passage prijs.verder kun
nen dalen.
en dat beteekent, dat de voorhoede
van Sparta niet gemakkelijk doelpun
ten zal kunnen maken. Sparta's laat
ste goede prestatie tegen Blauw-Wlt
doet ons niettemin een overtvinnlng.
der rood-witten verwachten. Van be
lang 'voor de bovenste plaats is D.H.C,
H.B.S- De Delftenaren starten hier
stellig met de beste kansen, doch
H.B.S- mag dan zeker niet onderschat
worden. D.W.S. ls -na do nederlaag
tegen D.H.C. wat afgezakt. In den
wedstrijd tegen V.U.C. zullen de Am-
eterdammers echter welde baas
kunnen blijven. Het. zoujuist Iets
voor het onberekenbare Haarlem zijn,
ids het na de geweldige overwinning
op D.F.C.. Zondag tegen. Blauw-Wlt ln
het Amsterdamsche stadion zou sne
ven. Stormvogels—D.F.C. kan een
kleine overwinning- voor de gasthee-
ren-opteveren.
Feljenoord is vrij. De Rotterdam
mers en met hen 't stadion Feljen
oord N.V„ benutten die vrijen dag
met een vriendschoppelijken wedstrijd
tegen de Belgische club uit de 1ste
divisie. Uccle Sport. Het zal zeker
interessant zijn, weer eens Belgische
voetballers aan het'werk te zien.
Byrnes doorgereisd naar
Moskou
Ernest Bevin, de Éngelsche
minister van Buïtënlandsche
zaken, is op doorreis naar-Mos
kou ter deelneming aan de con
ferentie der „Big Three", gister
middag aangekomen op het Ber-
lijnsche vliegveld. Bevin' is te
Berlijn de gast van sir William
Strang, politiek adviseur van
veldmaarschalk Montgomery.
Vandaag reist hij in de skyraas-
ter door naar Moskou. De Ame-
rik aansche minister van buiten-
landsche zaken, Byrnes, is gis
termorgen op het Berlijnsche
vliegveld aangekomen en na het
ontbijt gebruikt te hebben door
gereisd naar de hoofdstad der
Sowj et-TJnie.
Woensdag kregen. 2.379.OMinwo
ners van Berlijn de eerste van een
drietal Inentingen tegen typhus^ Vol
gens de gezondheidsdienst van het-
geallieerde militaire bestuur ls dit
de meest omvangrijke poging
massa-immurüsatle, die ooit plaats
vond. voordien waren reeds 1.940.000
Berlijners driemaal lngeent.
De commandeerende officier van
het militaire hospitaal, waar generaal
Patton verpelegd wordt, zei Donder
dagavond, dat er een „goede kans"
was, dat de Amerlkaansche bevel
hebber weer op de been zou komen.
De.officier van gezondheid liet zich.
■echter niet uit over de tijd, die de
genezing van Fatten van zijn toe
stand van verlamming, ln beslag zou
Een half. jaar geledf.n stonden we
nog gebogen. .oeêr[-de ■iéëJeértwgen
van den tockonistfaen. '- schouwburg
aan de Aert>'van' Nc.3strnat. Nu is,
de bouw
de orchil eet oim tot een theater-
becoefc 7:on uitnoodigen, waarvoor,
gren speciale Needing verzocht, doch
««wr later bleek wel wentelt clijk v:ós
geweest, immers onze tochtmet den
bouwmeester nh gids; ging over
snuiUe plankei', om de waterplassen
te onthopen. Als wc dqor de ruim
te. die voorbestemd tv om «ls vesti
bule dienst te doen en langs de opat
vul l et', die lal er dc «rtrttH tflit gar
derobe ndlen dragen, dc hoe fijt cr-
ronnigc zoal bereiken, da:i teèkent
zieti dé liestevbmng van het gebouw stond, maar voor de aytontetfvan plaats, dw de zaal, opgiet :oogenbUt:
'dui'kJük af. breeds '-'gat 'voor het licht, die viin deze .plaats in de is, om de neervallende plodders >spe-
óiis ls de' opening vertf het. tconccl zaal het vèsuUadt van zijn arbeid de te ontgaan en om niet irn aan-
mei-Lef acMt'iïaTiiïl eii* heel in de tijdens hd* f voorstelling in oogen- rdkvng te ^Jcóingn.; met het ijzeren ge
ver tè is :'ecn doorkijk naar* de fan. khoiiw-zdtdainnen nemen. Een, an- raamte, dat voor liet halcon bestemd
't)ldenVafrièrei(htr(u>i..:.: J)oor- dit dm-c: .noviteit is. de terrasindceUng is. Maarcaw het eind van. den 'so-
acJtiériïèurtjc, fa, viiktèfmén paar- nvqtt dè prlccsthak. Set diepst het vier zvtlkn we liicr iii- éên der corn-
dèrifïitg acuoand, cal de decor fin- v'ersf verwijderd - von dpi drnjcnf fortabelo /ditfetiiis fcim
ti'engèrcden'lm'fm-- wonled.': Sctoo- '-intUen'de 'blazers zitten: en hét ■meest nemen,ter bijwoning van_.een.,tpo:.
ne'rfml hiedi.verschitlendèverras-, .-nabij -en hei -hoogst '-de strikers. ncel- of operavoorstelling in dil eer-.
in ic oo üTc moeten nog pi on i r ecg a te en i corloopig -i
Minister Tegnen.
Helaas heeft zich bovendien de
toestand in Indië na 28 Septem
ber In ongunsfclgen zin ontwikkeld.
Deze ontwikkeling maakt het nood
zakelijk om tusschen heden en het
tijdstip, waarop de eerste divisie
kan worden uitgezonden, nog ster
kere contingenten troepen naar In
dië te zenden.
Ik ben overtuigd, dat het noch de
bedoeling is der Nederlandse!» be
volking, noch der oorlogsvrijwilligers
om ln dit moeilijk tijdsgewricht voor
ons vaderland verstek te laten gaan.
De: regeering doet dan- ook een
dringend beroep op alle jongeman
nen, die zichals oorlogsvrijwilliger
hebben lateninschrijven, om aan
de oproepen, welke hen nu berei
ken, gehoor te geven. Dit geldt ook
voor de oorlogsvrijwilligers, die ge
boren zijn in de jaren 1925, '26 en
27, welke ik eerst meende niet di
rect noodig te zullen hebben. Hun
wordt verzocht, zich alsnog ten
spoedigste te- melden bij het aan-
meldingsbureau. ''waar zij geregis
treerd zijn,' - teneinde hun inschrij
ving te vernieuwen. Hun uitzending
kan binnen korten tijd tegemoet
worden gezien. .w
Het gaat om de eer en de toe
komst van Nederland én Indië beide
De'.'Minister van Oorlog,
V. "-'Mr. 3. MEYNEN.
Vervolg van de zevende kolom
dien ztj daarmee ons politieke leven
bewezen heeft.
ook deze dag moet niet worden
geprezen eer het avond ls. De begin
selen der partij in wording zijn nog
niet geformuleerd en uiteraard vor
dert de eindbeslissing-een teruggrij
pen op congressen of algemeene ver
gaderingen der partijen, en groepen,
die aan de besprekingen deelnamen.
Maar er is, zegt het verslag der stu
diecommissie, „mogelijkheid van een
gunstige ontwikkeling". BJj het lezen
van die hoopgevende mededeeltng
men geneigd, op allen, die het aan
gaat, een.beroep te doen. Een beroep
om dit moeizame, maar zoo uiter
mate belangrijke bundellngswerk tot
een goed einde te helpen. Een pro
gressieve, een democratisch-socialifi-
tische volkspartij, onderdak biedend
aan eiken socialist, van christelijken
of humanistischen huize, protestant,
katholiek o£ onkerksch; een partij,
die in de groots maatschappelijke en
politieke problemen,die nu aan de
orde gaan komen een. principieel de
mocratisch en socialistisch geluid laat
hoor en en die ln de nieuwe volksver
tegenwoordiging de grootste, ja ver
reweg de grootste tractie zou vormen
zulk een partij zou de vernieu
wing van ons politieke leven inluiden.
Er is hoop. Moge weldra vernomen
worden, dat ook het verder overleg
der studiecommissie die hoop beves
tigt, en moge. de achterban der veri
schillende vertegenwoordigers haar
vertrouwen; schenken aan haar lei
ders, die in eersten aanleg deze be
sprekingen tot een goed einde brach
ten,. .r'. .-
Goed nieuws van het
politieke front
In de zee van gegevens over heé.
Regeeringsbeleld, die over de dag»;
kolommen is gespoeld, verdronk te»
naastebü een bericht, dat misschien
over 25 jaar zal worden te voorschijn
gehaald als een nieuwtje „van histo
rische beteekents". Wij doelen op de
mededeeltng, dat tusschen vertegen
woordigers van de sociaal-Democra
tische Arbeiders Partij, de Neder-
landsche Volksbeweging, den Vrtjzln-
nlg-Democratischea Bond, de Chris
ten-Democratische Unie en een deel
van de Katholieke Chrlstofoorgroep
vruchtbare besprekingen zijn gehou
den, dlc hoogst vermoedelijk zullen
lelden tot de vorming van één groote
deze partjen cn groepen omvattende,
socialistische volkspartij. Het „histo
risch belangrijke" van Ule mededee-
llng ligt vooral ln de medewerking
van „een deel van de Chrlstofoor
groep". want het is die. uitermate
heuglijke, medewerking, die het be
gin beteekent van «1e doorbraak der
oude, vermolmde, partijverhoudingen.
Anderzijds ligt het in het feit, dat
hier, voor het eerst gesproken kotx
worden v&n oorlogswinst. Het ls de»
vcrzctsperlode geweest, die zoowel":
den weerzin van de jongeren tegen:
de vastgeloopen politieke vcrhoudln-1
gen aan het licht gebracht als verte
genwoordigers van zeer uitecr.loopcn-
de politieke afkomst ln nauwe samen
werking en veelal ongekend-vaste
vriendschap vcreenlgd heeft. Oorlogs
winst ls het voorts, dat het Inzicht in
de dwingende noodzakeh.khuid van
prlnclpleele wijziging van ons maat
schappelijk productiestelsel gemaakt
heeft tot gemeengoed ook ver buite»'
den onvruchtbaar afgesloten ouden
soclallstiKchen kring. ïn steeds bree
der logen ging men Inzien, dat dc
oude antithese van „christelijke" en
„nlet-chrlsteUjke" partijen geen en
kelen zin meer had en dat de Iden
tificatie van christendom met poli
tiek conservatisme een volkomen on
aanvaardbare, zoo niet zelfs een on
christelijke moest heeten. De grond
beginselen van het socialisme werden
meer cn meer aanvaard door landge
nooten, die, naar hun belijdenis, ln
de „christelijke" partijen thuisbehoor-
den, en tot liet christendom bekeer
den zich zeer velen, die van - huis
uit socialisten waren, in deze ver-
schuivingen, raakte de oudé antithese
onder den voet. Een politieke ver
nieuwing was voor ons land hard
noodlg. De scheidingslijn zou veeleer
tusschen conservatief en voorultstre--
vend, tusschen socialistisch en anti
socialistisch. dan tusschen christelijk
en niet-christelijk moeten gaan loo-
pcn.
Toen de Nederlandsche Volksbe
weging onlangs mededeelde, geen
party- in den poütieken 2ln van het
woord te willen zijn. maar mochten
haar bundelingspogingcn mislukken,
wel met een „comité"-en een candl-
datenlljst voor den dag te zullen
komen, hebben wü de vrees uitge-'
sproken, dat de bundeling zou mis-,
lukken - en dat er dan van succes-'
voor het „comité" niet bijster veel te
verwachten zou vallen. WÜ zijn, gev
lukklg, te pessimistisch geweest, me*,
name ten aanzien yen. de rekkelijk»/,
beid der s.D.AJ». In de besprekingen:
was deze trouwens door vier van/
haar voortreffelijkste menschen ver-1
tegenwoordlgd: Drees, Vorrink, Van'
der Goes van Na te ra en Stufkeni.
vier, die ruimte van blik combine*--
ren mot een onwrikbare democr#-
tlach-soclallstische overtuiging. Hun:
aandeel in de besprekingen was-,
daérora zoo belangrjk, omdat zij d«
verantwoordelijkheid voor de op één
na grootste politieke partij dragen en
zij zich van de consequenties van een
baslsverbreedlng dus terdege reken- -
schap h8dden te geven. Basiaverbrce-
ding zou stellig nimmer afglijden
naar het midden mogen beteekeneru;
daardoor toch zou een deel van den'
ouden aanhang onverbiddelijk naarj
uiterst links worden afgestooten. D«
,te vormen socialistische volkspartij
zou een principieel-socialistlsch prof
gram moeten voeren, maar niet be
last moeten zijn met de beperkingen'
die zich uit de historie en de hlstorl-<
sche traditie van de S.D.A.P. hebben]
ontwikkeld.' voor ons lijdt het geen
twijfel of de vier socialisten, dia voo*!
de S.D.A.P. aan de bundeiingsbespre-;.
kingen deelnamen, hebben dJe nood-;
zakelijkheden voor oogen gehouden.!
Maar din is het positief resultaat va»
die besprekingen.ook des te meer be
lovend l Want dan hebben de repre-
aentanten der andere deelnemende-
groepen: van de Volksbeweging van
de C.D.U. van den V.D.B. en va»,
Christofoor, een principieel democra-^
ttsch-sodahstlsch program aanvaard.j-
hetgeen pielt voor een linksche evo-
lutle ln den christen cn vrijzlnnig-1
democratlschen kring en voor do'
geestelijke onafhankelijkheid van al-:
thans een vleugel der Christofoor-'
groep, vertegenwoordigd door dria
„oud-Illegalen": dr. Al. Geert Ruljgen
eo J. wiUcms. Wat de Volksbeweging
aangaat: haar komt de eer toe van
het geduld en de toewijding, noodlg
om deze rondetafelconferentie op
gang te krijgen. Groot ls de.dienst.
Vervolg in de aes.e kolom
harmonieuze stemming in huls, het"
voorgaan in de goede dingen, die we
zoo graag bij onze kinderen aanwezig
zien, het bevorderen van een gezind.
doder iuer]<-fEotterdaviscliefthcateri'-
- VUI i i.y
De donkere daoeo eenheld- waaraan allen kunnen mee-
a bouwen en dat ln het besef, dat
voor Kerstal]SJ ons gezin toch ook niet een op zich-
tt„ t j ze" staand» beslotenheid is, maar
t Wij leven thans een déél uitmaakt van het groote
in de beruchte „donkere dagen" er geheel onzer maatschappij,
vóór. Zijn ze dit jaar weer zoo be- wie Kcrstmis-lfiW vergelijkt met
rucht? Of Is er in ons een drang, een Kerstmis-194 5 voelt een golf van
spanning om ze te zien en te gebrul- dankbaarheid het hart omspoelen,
ken als ©en voorbereiding voor een ook al weten wij wel, dat we bij lan-
goede viering van het eerste Kerst- ge na nog niet leven in een paradijs
feest in de bevrijding? Het Feest van <jp aarde. De meesten onzer moeten
het Licht is aanstaande. Wie, zooals nog steeds leeren de duurverkregen
wij, lange jaren vtrn duisternis moes- vrijheid te verdienen mogen de
ten doormaken, beseffen misschien overwegingen bij het naderende
thans beter dan ooit lets van de groo- Keretfeest ons daarbij helpen. Ieder©
ts bet eekenis ervan. In een oud- vrouw weet uit ervaring hoezeer héar"
Fransen Kerstboek wordt verteld van houding, hóar voorbeeld het gezins-
een man, levende ln verre voor- leven stuwen kunnen. Die stuwing is-
Christelijke tijden, misschien een der thans noodiger dan ooit, maar dat ze
cerate mens chert op aarde, die, toen kén gegeven worden, heeft de ma
de wlnterwereld op z*n donkerst en nier waarop Nederland het eerste
koudst was,plots ontdekte dnt de Sinterklaasfeest sedert de bevrijding 1
bleefce gloed van de zon. iedercr. dag vierde, bewezen. Kerstmis gaat veel
Iéts langer ging stralen, dat de duLs- dieper dan het traditlefeest van de:
ternis des morgens iéts vroeger week, gunen heilige uit Spanje: ctaaron.
de haan enkele seconden eerder Kerstmis ook hoogere etschen
kraaide. Die man beleefde Kerstmis aan ons. Maar als' wij ernstig trach-
óók.ten daaraan te voldoen, zullen zij
Wij, ln bevrijd Nederland, willen ook zooveel tc rijker maken. De
het beleven in de allereerste plaats gedachten aan déze dingen, gedach—/
in onze harten en onze-huizen,twee (eni die aanstonds tot daden zulle»*
plaatsen, the de vrouwen van cuds- verstollen, geven aan' de donkerd -
her het dierbaarst zijn geweest. Door dogen vóór Kerstmis van dit jaar'
van naderend Kerstmis vooral te ma- hun eigen spanning en hun eigen
ken het féést van de goede gezind- gioedt
de Boer-vi
i Strien»/
held, doen .we dat in óns hart
het zal niet alleen ln -de Kerstweek
zijn zegenrijke/ultyrerWng hebbenl
We helpen er mee bevorderen, dat
een, weerschijn van wérkëlljken „vre-
dó óp Aarde" over /het - geplaagde en
vermoeide menschdom kan komen./
Kerstsfeer kweeken in- onze
is/niet alleen een kwestie'van hulst te9en ho°9tn PnJs te *OOp gevraagd
met roode besjefi^ecn- kerntboom en.lvsV^'B, J"DE HEERX
een lekker Kerstmaal, arispelen deze m "Jx'w
dingen mlsschlenhun -rol f óók wel:CoolsingelB^5>_"l.-';'--r/-:r_-Tèlcf.25774
VERZAMELINGEN EN
- -éi LOSSE -POSTZEGELS