Dertien Parool-vrienden
Verplaatsing van boeren
De naziaanslag op het
Christendom:
Groote en kleine verraders
VRIJ, ONVERVEERD -
Grutterswaren en peulvruchten
spoedig vrij
Rede van Min. Mansholt
Oordeel over atoombom
1 thank ty&u
Brief van Bormann
ee het nieuws
De Kadt niet naar Sydney
Wachtgeldregeling 1946
Pioniers van den strijd tegen de
Duitsche bezetters
Voor het bijzonder
Gerechtshof
KRIJN BREUR
Gevallen op de heide
bij Soesterberg
REDACT! E EN4i^ApM-"j<SENDRACHTSWEG 42
ROTTERDAM: iXELEEOON 2543D (3 T.TJNT2N1
ABONNEMENTSPRIJS P£R WEEK H [CV.KT
PER KWARTAAL J 4.— LOSSE NUMMERS J D 30
Baa Kier: JvMSTERD. BANK TE ROTTERDAM
Giro/U53 .ter. nT"ne van Arostérdamsche Bank
HET PARGDI
ADVERTENTIES EN INUCKTINGENDIENST:
SCHIEPAMSCBESINGEL No. 4S, BOTTERDAM
TELEFOON NOS. 27839 24155 24156 24S8»
ADVERTENTIES UITSLUITEND TELEF. 24165
INLICHTINGENDIENST UTTSL. TELEF, MISS
VIJFDE 'JAARGANG No. 222
Onafhankelijk Dagblad voor Rotterdam en Omstreken
DINSDAG 18 DECEMBER 1945
hiv Binnenkort zullen verschillen-
fe// de van onze bodemproducten
|S vrij verkocht kunnen worden.
II Hierbij beliooren grutterswaren
p en peulvruchten. ,a
m. Deze' mededeeilng is. afkom-
P stig van minister,Mansholt. die
fe tijdens eenf eestvërgadering ter
gelegenheid van het 100-jarig
1| bestaan van - de ^Geldérsche
maatschappij van landbouw een
:p toespraak hield. De minister
verklaarde, dat spoedig 4000
p ambtenaren uit zijn departe-
M ment zullen afvloeien. De hui-
P dige toestand is nog niet roos-
:M kleurig. De hippenstapel is ver
:p; minderd van 32 millioen tot .4
millioen. Wij moeten niet- ver-
ig geten, aldus spr./ dat -de .wereld
markt geenliefdadigheidsin
stelling is. Onze: kostprijs van
boter bedraagt f .4.50 perkg., d.i.
f 2 meer' dande wereldmarkt
prijs. Het veevoer, is schaarsch
en de veestapel kan daardoor
niet aanmerkelijk opgevoerd
worden. De pluimveestapel zal
tot' 16 millioen kippen, uitge
breid kunnen worden. Zeer be-.'
langrü kachtte de minister de
veredeling van onze, producten.
Wij moeten de methodes in het
buitenland" ten deze bestudee
rden. Voor ons is het van be-
I lang, dat Duitschland-_econo-
I misch. weer op de been komt.
f De regeering bestudeert inmid-
dels plannen voor den' bouw van
talrijke koelcentrales. Footgoed,
zaaizaad, melkpoeder' en con
dens zijn op de wereldmarkt
veel gevraagd- Wij moeten, Wil
li len wij exporteeren,. vooral in
Amerika betere producten bren-
|gen. >',.- ,i/./y- W-
I Het is; noodzakelijk, dat wij
|in het buitenland crediet kwee-
ken en 'dit brengt met zich mé
lde, dat hét Nederlandsche volk
//zich een Versobering moet. opleg-,
•geit Als; wij beseffen en ernaaj;
|handelen, dat wij een arm land
zijn, komen wij wellicht sneller
uitde misère da n andere lan
den. y -
Verplaatsing Van boeren.
/Een splinterbedrljJ kan niet
concurreeren.
Herverkaveling en samenvoe
ging vis daarom noodzakelijk en
!dit gebéurt reeds op Walcheren.
:Er.5.komt hiervoor .een speciale
ween deel der boeren naar elders
o verge bracht ral moeten wor-
i'den,
Spr. propageerde het brengen
van klein-bedrijven in. een eco
nomische eenheid, waar natio
naal gewerkt wordt-
Tegenover de plichten, van
den boer staan* ook rechten en
die rechten geven, wij inde
stichting voor den landbouw,
die een deel der regeeringsmaat-
regelen moet overnemen. Minis
ter Mansholt hoopte dat er geen
harde maatregelen noodig zui
len, zijn en steldé Engeland als
voorbeeld, waar men geen C. C.
D.' kent.
Spr. deed een dringend be
roep op den boerenstand geen
volle melk op de. boerderij'te
voeren. Er is een groot melk-
tekorfc., Per rantsoenperiode is
er 11.000 ton noodig.
Als er weer een half jaar ver
streken ig^zal het graan voor
eigen gebruik misschien vrij
zijn. - De varkenstee!tbepérking
wordt opgeheven. Voor de vee;
houderij, wordt het veeboèkje
afgeschaft. Ook zuivelbepalin-
gen zullen zoo, spoedig mogelijk
weggenomen worden Voor de
paarden worden alle bewijzen
afgeschaft.
De voorzitter ridder van Rap-
pard wees op het bevolkings
overschot van 100.00Ü per jaar.
Wij .hebben grond tekort én
kunneneen vruchtbaar stuk
Duitschgrondgebied zonder
Duitschers best gebruiken.
Mackenzie King aan het 'woord
De Canadeesche minister
president Mackenzie King heelt
in het parlement voor het eerst
mededeelingen gedaan" over de
besperkingen, welke "te Was?*
hington over de. atoomenergie
zijn gehouden. Hoe meer men',
zeide hij, de: problemen, waar
voor de wereld door de ontwik
keling van cleatoomenergie is
geplaatst; beschouwt.- des te
moeilijker wordt het een op
lossing" te zien anders dan met
het, /in zekér opzicht prijs/ ge-1
ren van de nationale souverei-
niteit. 'In de plaats hiervoor "zal
een zeggenschap mogelijk moe
ten zijn ten. einde oorlog, te
voorkomen en de internationale
veiligheid te handhaven. De or
ganisatie van de vereènigde vol-
Minxster Mansholt.
Reis van Dr. Van Mook het
gesprek van den dag
Zaterdag is Van Mook per vlieg
tuig van Batavia naar Nederland
vertrokken en zijn reis Is in Bata
via het gesprek van den dag.
Het is in Batavia overigens een.
publiek geheim, dat' Van Mook veel
verder vrtlde.gaan dan <te Nederland
sche voorstellen voor hervorming van.
Indonesië, zoo schrijft de correspon
dent van U-P.
Omtrent de posltié der Engelscben
schrijft Bower, dat zij op het oogen-
biifc wel degelijk lii' de politiek ge
mengd zijn, hoewel zij in den be
ginne juist verkondigden er buiten te
willen blijven. Er bejtaan spanningen
tusschen Engelschert en Nederlan
ders, bedekte Britach-Indonesisch
vijandschap en opèniijke vijandelijk'
heden tusschen de Nederlanders en
de Indonesiërs. Duidelijker beeld van
den verwarden tosstand op het
twaalfde weekend sedert de herbezet
ting van Java kan] men eigcnlijJc
moeilijk geven.
Ik hoop, dat je die boaze DuitscJtcrs, die zoo gemeen heden zooveel
menschen waren nooit meer zutt zien. Mijn pappie teas yi Rotterdam,
net voordat de Duitschers er. kwamen en hij heeft een piar klompjes
en allerlei andere mooie dingen voor mij meegebracht.
- Zoo begint een brief van een Engclsch meisje aan eon
•lammert je, voor, mie zjjwal van hóór. eigen bezit heeft t f gestaan.
'Dergelijke briefjes ynivangt de U.A.7t.K. by tientallen
Jongens en meisjes, weten jvJlic, dat de Engelsche e>
scha^ kindertjes het erg prettig: sullen vim den, dis jullit
schrijven en hen bcdanlcen? Als pappa of mamma je 3
misschien in het EngcUch zeggen, hoe lende je Mt vindt-,
Jict ook in het Jfóllnndsch doen. Scïtryf Jiet adres maar
doé dien brief i» ccn enveloppe waarop staat: Cei
dl—d.R.JL,,- JT ühclïtiivaJcadc $3 a, Rotterdam., AJs je wilt an je op dat
adres dal; mooie ansichtkaarten krijgen, waarop „dank jelwcl" gedtuld
xtmt.dlfgesprokén?. Thank yon very much. f
klein Rot ter-
Amerikaan-
hen tcrüy-
elpt, kdn je
maar je mag
op den brief
traal bureau
wétgevingv~i>fttA;beteekentl--dat^ keriui-is .wéL.deiéerate- stap -op
den;wég naar de samenwerking
tusschen de hatiès, welke eëni
essentieel veréischte is voor het
behoud van de beschaving, docli
zij is niet de definitieve stap.
Men kan niet veronderstellen,
dat de controle op dé atoom
energie, zooals deze thans'door
de Vereenigde Staten, Enprdand
en Canada was overeengekomen,'
langen tijd de ontwikkeling in
andere landen zal kunnen voor
komen; v v-':
Ipe bedreiging van Sjarifoedin
M Met betrekking tot het be-
f richt dat via de radio van'de
Egeallieerde strijdkrachtente
||Eatavia ls uitgezonden, volgens
pwelk bericht Amir Sjarifoedin
gdoor Nederlandsche militairen
jj|bedreigd met/een geweer was,
ijdat' men. 's nachts in. zijn huis
K-was binnengedrongen"en dat zijn
pbedreigers hem. hadden
gdwongen -een Roode Kruis
gfrrachtauto over te geven, deelt
||de regeeringsvoorlichtingsdienst
ixaede, dat in opdracht van het
iihilitaire gerechtshof hiernaar
sdoor de militaire politie een
pvolledig onderzoek zal worden
l'ihgesteld.
Van Mook's reis
|De drie/hoofdpunten uit van Mooks
Vcvoering waren: dat het oude In-
niet meer terugkomt, dat' h«rt
foeonfllct niet kan worden opgelost
^iloor een/ oorlOiï, <lat de oude men-
If-ischen voor het opbouwen van een
hbieuwe verhouding onbruikbaar/zijn.
fAlle. drie opmerkingen zön voortref-
[felijk en. als meh goed doordenkt'van
faeer vèrstrekkenden aard. Zij komen
[in. hoofdpunten overeen met. Sjdhrlrs
rl^iaatete verklaring, maar zij hebben
^®?.een nadéélzij zlj-n negatief. Dat wij
kunnen, doen van verouderde
plUuale/ of wan-llluesles, het?,.is; be-
1jk, maar' nog niet gennee: wü
^moeten duidelijk verkla'ren "wat, wij
^ervoor.in.'de paats~st«13en.
Dat/van -Mook' tot die. zoo veel ver-,
||tier gaande verklaring .ls gekomen,
■flgtoewiist/ meer Aan '.lets anders hoe-
Kfj^ser -hijzelf or nu van overtuigd ls,
J^pat' zijn vorige rede, die een Inter-
^pretatle moest geven', van de Verkla-
s^xing;:/vah de Koningin; niet ver ge-
Minoeg ging. maar 'net ia nu geen tijd
^ptéer. voor Indirecte manoeuvres:
M moet een nieuwe verklaring, een
jgniéuwe interpretatie komen, uitvoerig
"J/W vooral ruimhartig.-
l&pe. toestand ls nog niet .geheel ho-
5upeloos, al. t is; hijvoor '-pns; zeer slecht
jïgeworden: nog filtijd hebben wij
gSJahrir le^s te bieden: ml. de vrlj-
fbeld zonder bloedvergieten, de zelf-
ariindlgheid in vrede. Dit aanbod ls
dzoo belangiijk vooral nu de Engel-
Vichen er nog zitten dat de repu
blikeinen het. met belde handen zou-
|oén aangrijpen, en de ontspaimLng
^dde. er het gevolg van ie zou ruimte
cheppen voor een economische rege-
Vig, die onsvolk in alle opzichten
-tv. goede-zou komen. .-.
Op een ding lean met genoeg üo na-
druk 'gelegd worden: de oude nien-
hen zijn onbruikbaar, Nederland
et niet/nieuwe menschen/en yoor-
•^•/met/'/hleu'we ieidlr.g-' komen,.dlè,
/rog-niet',door de koloniale, sfeer-be-
•lprvën,: onbevangen"; en: frisch" tegen-
-'ver denieuwe indones-ische werke-
kh^dsiaari.' "Uit detallooze brie-
/drt- 'onsbereiken van Neder-
landsche krijgsgevangenen' in: Arid
spreekt slechts een klacht: de leiding
van dc oude Indische Maatschappij;
voorop de oude legerleiding, heeft
volkomen gefaald, voor 1M2 en het
ergste Inden oorlog vim' 1942, die
mor ons con débscle werd. Zij heeft
ons daarna niets nagelaten, wat haar
waardigheid/ afbreuk kon doen' en bij
de Nederlandsche soldaten en het
beste deel der officieren alle pres
tige -verspeeld. Geen /verbetering is
mogelijk, zoolang deze menschep aan.
tien top blijven, aldus het: oordeel
van menschcn die w|j i' m» eens als
deskundigen aankondigen. s i
Prijsbeheersching slaat toe
De opsporingsdienst voor de prijs
beheersching heeft in den laats ten
tjjd weer rake klappen uitgedeeld.
Al moge dan na de geldzulvering de
zwarte handel goeddeels zijn wegge
vaagd, toch maken „handige" koop
lieden nog altijd gebruik van den
besta anden warenhonger om bij
het publiek prijzen te vragen, die
alle bestaande normen verre té bui- -
ten gaan. En het publiek wil veelal
bedrogen worden, hoe anders zou
het mogelijk zijn, dat prullige uit
België geïmporteerde broches en
oorbellen ter waarde van 'eenige
dubbeltjes als koek bij heb pu
bhek er in gaan voor f 25 en meer?
Om enkele concrete voorbeelden
te noemen: Op één middag werden
op Voorne en Putten vier personen
verbaliseerd wegens/het clandestien
verknopen van boter, kaas, auto
banden, meubelen en kolen. Té
Rotterdam, werd de 33-jarige R. G.,
alsmede zijn vrouw, gearresteerd
wegens het verkoopen van tweede-
handsch naaimachines voor f 400,
terwijl - een prijs van f 60 a f 10D
toelaatbaar zou zijn. De 31-jarige.
meubelfabrikant R. v. R. te Zeven-,
hulzen verkocht graote hoeveel
heden hout via fcusschenpersonen
aan schoenenhandelaren in Den
Haag en Gouda. Daar werden uit
dat hout sandalen vervaardigd, die
werden verkocht voor f 4.10 in
plaate van voor f 1.29, den maxima-
len prijs. Te Rotterdam werden
deze sandalen zelfs voor f 6.50 ver
kocht, terwijl ze hier slechte 11.89
mochten kosten. De caféhouder L.
V. verkocht zfin toewijzing jenever
125 liter voor 124.500.
De leidende figuren in'de N.S.D-A.
P. hadden .plannen om het gods
dienstonderricht in Duitscldand te
vervangen door onderwijs in de nat.-
soc, levensbeschouwing. Zij overwo
gen de samenstelling van een soort
nat.-soc. katechismus, die eerst in.
de partij, doch later op de scholen
zou moeten worden/ingevoerd. Een.
brief van Bormann, persoonlijken
adjudant van'Hi tier, aan VonRib-
bentrop. welke rich;: ondér het vele
tegen de partij ieidere gerichte bewijs
materiaal bevindt, brengt; bijzonder
heden aan het licht over de gedach
ten, die daaromtrent in de hóógste
kringen werden gekoesterd.
Synthese tusschen nat.-sociahsine
en christendom was volgens Bor
mann niet-mogelijk, en hij somde in
"rijft""'brièï**TaachiIlêridé christëüjkë
leerstellingen op, die nooit door het
nat.-sodalisme zouden kunnen wor-
den erkend. Als zoodanig noemde hij
de positie der christelijke kerken
tegenover de rassentheorie, tegenover
„vernietiging van minderwaardig le
ven", tegenover huwelijk en priester
celibaat.
De ware bedoeling van de nazi-lei
der over het christendom bomt wel
licht het beste tot zijnrecht in een
passage, waarin Bormann zegt:
„Kerken kunnen niet worden over
wonnen door een compromis tus
schen de nat.-soc. en de christelijke
leer, maaralleen door een geheel
nieuwe ideologie, die, gijzelf(Rosen-
berg)hebt aangekondigd. Daarom
hebben wij er steeds zorgvuldig voor
gewaakt geen hervorming na te
streven van hebchristelijke dogma,
noch invloed te oefenen op kerkelijke
richtlenen voor het godsdienstonder
wijs."
Het
/Treintje" in
hersteld
Wi.'Mook resultaten/ bren^n,.;.
Vandaag is de dienst binnendoor
naar Den Haag geopend, met dit
verschil, dot de treinen niet van
het station Hofplein, doch van het
station D.P. zullen 'vertrekken. Zij
volgen daorna ae Ceintuurbaan, en
stoppen vervolgens 'te Schiebroek,
Wilgenpias, Rodenrijs, Berk el,. Fijn-:
akker/ Leldschendam, "Voorburg, L.
van Nieuw; Oost-Indië, Den Haag
H..S. Daarna gaat de trein via de
Laan van Nieuw Oost-Indl& over
Wassenaar naar de Renbaan-Ach
terweg. Dc vertrektijden te Rotter
dam zijn gesteld op' 5.30, 8.30, 11.30,
14.15, 17,15, 20.15. Van de eerste
treinen is door het publiek een druk
gebruik gemaakt.
- Hel soa brt. groot nu. Ponza van
deHoutfmndel Pont, In 1940 té z^an-
ctanj gebouwd.-heeft na slgehcelc re
paratiezijn proeftocht gehouden. Het
schip zal*dezer dagen met een iadlns.
cijpelen .naar Engeland vertrekken.
Spanje heeft aangeboden 50.000'
Joodsche kinderen uit de door den
oorlog, verwoeste ge tri eden .'t-'ideUJIc-.te
herbergen. Valencia zal '2DOO doxer
kinderen opnemen,
Blinde zangers
In 1940, toen kruitdampen en és-:
plosies het licht der wereld, poogden
aan te tasten en het bij tijden ver
duisterden, nam. de heer Hugo
Ouwendijk het initiatief tot de op
richting van een gemengd koor, ge
vormd uit leden van de werkinrich
ting voor hulpbehoevende blinden.
En deze muzikale boekhouder der in
richting, aller blinden vriend en lelds
man, had rijn menschen geen groo-
ter weldaad kunnen bewijzen. Want
die in het donker'moeten leven wer
den binnengeleid in het rijk der
toonen, waar een licht van hooger
orde in alle nuances sclujnén kan,
diep donkere schaduwen werpend of
hel opstralend. met een kracht, die
de ziel in gloed .-zet.
Dat het gemengde koor ernstig ge
oefend heeft, bleek gisteravond - wel
heel duidelijk, toen het onder leiding
van Hugo Ouwendijk, in de Piinse-
kerk een Kerstdeclamatorium uit
voerde: De dirigent leidde hët koor
aan den vleugel. Een groot aantal
Kerstliederen werd voortreffelijk ge
zongen en de spreekteksten, meeren-
deels ontleend aande Kerstevange-
lies, genoten, vooral van de heeren,
een voordracht, die van meer dan
gewoon talent getuigde. Ais men be
denkt, dat dit alles uit het hoofd en
zonder zichtbare leiding geschiedde,
moet men respect hebben, zoowel
voor de uitvoerders als voor den diri
gent.
De leden van het koor huldigden
hun leider na afloop met bloemen
een boekwerk. Ds. J. J. Stam
opende, en sloot de bijeenkomst roet
gebed en sprak de hoop uit, dat-het
aantel contribueer enden, dat door de
oorlogsomstandigheden sterk, terug-
geloopen'was, zich weer zou uitbrei
den/"want/er is-een groot bedrag,
noodig voor den bouw van een nieu
we blindeninrichting. waarvoor de
plannen al klaar liggen.R V.
Bormann schreef verder, dat hij er
zich evenwel van bewust was, dat het
godsdienstonderwijs /ook niet kon
worden afgeschaft, zonder er iets
voor in de plaats te stellen. De tien
geboden waren namelijk nog steeds
de voornaamste richtlijnen voor het
moreel van het volk.'/
Deze brief werd geschreven in Fe
bruari 1940 en Bormann stelde toen
een discussie onder de party leiders
over deze kwestie in het uitzicht.
Onze medewerker Jacques de
Kadt, die het plan; had naar Sydney
en vervolgens naar Washington te
gaan, waar hij als correspondent van.
ons blad was aangesteld, is den toe
gang tot het vliegtuig, dat. naar
Sydney vertrekt, geweigerd, daar hij
voor raadsman van Soekamo en
Sjahrir wordt aangezien.
Het ministerie van Sociale
Zaken heeft een wachtgeldrege
ling in het leven geroepen,
krachtens welke aan onderne
mingen, die ten minste vijf
werknemers in dienst hebben,
van Rijkswege een subsidie kan
worden verleend. De subsidie
bedraagt 60 pet. van de door de
ondernemingen verstrekte
wachtgelduitkeeringen,sociale
lasten en voorzieningen. Indien
de financieele toestand van een
onderneming daartoe aanlei
ding geeft, kan een hoogere
subsidie worden verleend.. Aan
vragen moeten geschieden aan
den minister van Sociale Zaken
viaden directeurvan het Ge
westelijk Arbeidsbureau en
daarbij moet worden aange
toond dat de regeling dient om
'n periode van tijdelïjken stil
stand en slapte te overbruggen,
'n Onderneming die aanspraak
maakt op meer dan 60 pet. sub
sidie moet zich rechtstreeks met
een verzoekschrift tot den mi
nister van Sociale Zaken wen
den. Tenslotte geeft de regeling
voorschriften omtrent de hoog
te van het wachtgeld, waarbij
is uitgegaan van een werk
week van 43 uur. Gehuwden en
kostwinnersontvangen bij al-
geheele werkloosheid 38 uren
loon per week, voor ongehuw-
den en voor de niet-kostwinners
is het aantal betaalde uren ge
ringer. Voor verderebijzonder
heden verwijzen wij; naar het
Bijvoegsel van de Nederlandsche
Staatscourant van 12 December
no. 131.
Geen nieuws uit Moskou
'De conferentie te Moskou is na
een zitting van ruim twee uur ver
daagd tot vanmiddag. Er werd geen
nieuws vérstrekt In alle kringen
werd het strikste stilzwijgen over het
behandelde bewaard.
Wij herdenken:
„TOO.VEF.LS CHILD"
Verschenen is het nieuwe. Alge-
ineene Tijdschrift voor Tooneel-
kunst „Tooneelschild",, onder Tedac-
tie ven D. A. M. Binnendijk, Fenl.
Sterneberg en Hanno van Wagen
voorde. Het is op uitstekend papier,
gedrukt en bevat zeer lezenswaardige
bijdragen, o.a. over de nieuwe too-
neelzaol in Rotterdam, aanteekenin-
gen bij den „Midzomemachtdroom",
over ,De' Vliegenvanger". -,.Hoe: een
tooneelvoorstelilng, ontstaat" e.d.
*t. Was maar. goe^;/ dat rie
sché textielhandelaar ^an" GÖde-
ren bijtijds ondergedokén. was, want
in Augustus 1942 had zijn overbuur
man, de opperwachtmeester bij. de.
brandweer C. H. Boon, het blijkbaar
op hem voorzien. Den N.S.B,-huis
bezoeker Dooren had 'hij nJ. ver-
teld, dat Van Gelderen Jood was,
getn ster di-oeg, een radiotoestel en
een fiets had en zwarten handel
bedreef. Prompt kreeg de familie
Van Gelderen dan ook bezoek van
den S.D., die het huis leeghaalde.
Op de gisteren alhier gehouden zit
ting van het bijzonder gerechtshof,
waar de zaak Boon behandeld werd,
bleek," dat van het onderhoud tus
schen Boon en den N.S.B.-er Doo-
ren deze laatste een uitvoerig rap
port had opgemaakt,'dat ter zitting
werd voorgelezen- Ook toonde de
president nog briefjes, waarin de af
spraken aangaande het onderhoud
werden vermeld. Als getuige kwam
mevrouw Van Gelderea nog verkla
ren, dat Boons echtgenoote haar
het verraad had verteld. Van deze
getuigenis wilde deadvocaat-fiscaal,
zooals 'hij in zijn requisitoir zeide,
geen gebruik maken, daar de echte
lieden in onmin leefden (dit hoofd
stuk werd door het hof achter ge
sloten deuren aangesneden). Maar,
vervolgde spr., op papier heb ik
reeds genoeg, om het wettigen
overtuigend bewijs te construeeren.
Mr. Donker eischte een gevangenis
straf van 5 jaar. Beklaagde Boon
ontkende alle schuld en zeide Doo-
ren nooit ontmoet te hebben. De
verdediger, mr; W. Jaïink, vroeg vrij
spraak.
Gevaarlijke vrouwen en een
lief meisje.
In de vier volgende zaken kwam
Eva stuk voor stuk in het gedrang.
De 26-jarige slager W. Sluymers
was eerst langen tijd ongedoken ge
weest/
-- Waarom bent u dan tenslotte
wachtsman geworden? vroeg de pre
sident.
Ik had een gevaarlijke vrouw,
Edelachtbare. Zij kon haar mond
niet houden. Zij kletste ook met de
moffen
Mr. Donker eischte jaar. De
verdediger, mr. G. J. dé Ruyter,
vroeg vrijspraak en onmiddellijke
invrljheldsteHing, hetgeen geweigerd
werd.
De 34-jarige J. H. W, de Wit was
nog in erger mate het slachtoffer
van zijn echtgenoote geworden. Ge
heel van streek door haar ontrouw,
had hij zich in Januari '45 een
maand met. de N.S.K.K. afgegeven.
De t:.an, die onder tranen, zijn spijt
over'dezen misstap betuigde,, kwam
er goed af. De advocaat-fiscaal
wbeg 6 dagen en het hof deed on
middellijk uitspraak in dien geest
Wat ga je nu doen, als; je vóór
Kerstmis vrij komt? vroeg de presi-
'dent
M'ri vrouwwil weer bij me te
rug komen, Edelachtbare, antwoord
de/de man zielsgelukkig en even
later wuifde hij zijn herwonnen
echtgenoote op de publieke tribune
toe.
Ook de wachtsman J. Dulleraond,.
êen N.S.B.-er, beweerde, dat de on
trouw van zijn vrouw oorzaak was
van zijn dienstnemen. Eisch: 5 Jaar.
Tenslotte stond de 27-jarige A.
Pijpers terecht, die als Roode Kruis-
solttaat bij de moffen gediend had.
Daar hij den eed op Hitler niet had
willen afleggen, was hij naar Da
chau gezonden. Daar leerde hij eer.
men'met het lieve meisje ontsnapte
hij uit het- kamp, woonde een tijdje
bij de ouders van zijn bruid,maar
moest, toen weer vluchten. Bet avon
tuurlijke jongmencsh hoordeacht;
méafiöëtf.'tegen"zlcE ëlsÖiên?^
Uitspraken
Het bijzonder gerechtshof, uit
spraak doende -in de veertien dagen
te voren behandelde zaken, veroor
deelde:. v-i; --' -
den Engelandvaarder, die'na het
mislukken van den tocht korten tijd
bij de N.S.K.K. had gediend,: tot een
gevangenisstraf .van 6 dagen (eisch
1 Jaar);/ p-
den wachtsman D. Smits tot 5
Jaar (eisch 6 jaar);
de N,S.K.K,-ersJ. Brouwer, G.,
Goossens, M. J. van Heek, J. H.
Elderson, M. Gaikema; Tj. Gaikema,
W. A. de Keizer/en A. den Hoek
tot resp. 3 jaar (eisch 2 jaar), 4
jaar (eisch 4 jaar), 4 jaar (eisch 5
jaar), 4 jaar (eisch 4 jaar), 6 jaar
(eisch 8 j aar)2 jaar (eisch 3 jaar)
5 jaar; (eisch 5 jaar) en 1 Jaar (eisch
1 Jaar);
De N.S',K.K.-er C. Geluk, tegen
wien de advocaat-fiscaal vrijspraak
had geelscht, werd ontslagen van
rechtsvervolging.
Tegelijk metde slachtoffers uit
het eerste Parool-proces wordt
Krijn Breur begraven, die in Amers
foort met de menschen van de
Parool-groep bevriend raakte.
Breur was journalist; hij werd op
25 Mei 1917 geboren, speelde ais
jongen een rol in de A.J.C., was van
1937 t°fe 1939 ia
Spanje als poli-
§^3 tiek commissa
ris en ging. te
ruggekeerd
statenJoóze, voor
de C.P.N. wer
ken. In 1941
maakt hij deel
uit van de z.g.
„Militaire groe
pen" van de
ondergrondsche
communistische
partij. Hi] neemt deel aan aanslagen
op Duitsche instanties, leert tijd
bommen ver\'aardigen, verspreidt
„De waarheid", vervalschtP.B.'s.
Ook aan hetverbergen van Jood-
sche landgenooten geeft hij zijn
activiteit. Verraden, wordt hij op
19 November 1942 gearresteerd en
in het bezit van wapens bevonden.
Men sluit hem op; ook zijn vrouw
en zijn dochtertje komen in de ceL
Het kind' heeft daar acht maan
den moeten verblijven, In Decem
ber 1942 veroordeelt het Peldgericht
hem ter dood, Oj> 5 Februari 1943,
maakt het salvo van het vuur
peloton een einde aan Ercurs dap
pere leven.
Het eerste Parool-proces, dat in
December 1942 voor het Feldge-
richt in Utrecht werd gehouden,
vond plaats met gesloten deuren.
Behalve de rechters en. de 23 be
klaagden,. waren vier Duitsche en
twee beambten vande Feldgendar-
merie aanwezig, die voor den aan
vang van het proces plechtig moes
ten beloven, dat zalles, wat zij
tijdens de zittingen zouden hooren,
voor .ledereen en voor altijd volko
men geheim zouden houden. Dat
men met twee man bewaking kon
volstaan, was toe te schrijven aan
den miserabelen toestand, waarin
de 23 verdachten zich bevonden.
Wij hadden één tot anderhalf Jaar
in Duitsche gevangenschap doorge
bracht. Verscheidenen hadden bon-
ger-oedeem. zoodat'zij slechts met
moeite loopen tonden. Allen wa
ren broodmager, verzwakt en uit
geput door de misère van het leven
in het concentratiekamp. Voor ons
stond een rechter, die zijn instruc
ties klaarblijkelijk van tevoren van
den SB. gekregen had. Hij stond
ons geen stukje papier noch een
stompje potlood toe. De toegewezen
verdedigers hadden de dossiers niet
mogen inzien. Zij ontvingen vlak
vóór de zitting een - uittreksel uit
de aanklacht en voor het overige
kregen zij, toen het proces reeds
aan den gang was, gelegenheid om
vijf minuten met hun cliënten te
spreken.-
Het proces verliep betrekkelijk
kalm. Er deden zScb slechts een paar
kleine incidenten voor. De beklaag
den waren te zwak voor een energiek
verweer. "Wie een jaar ol langer in
cel en kamp heeft gezeten, raakt
bovendien 2bn* geheugen kwijt. Na
een kwartier herinnert men zich niet
goed meer wal de openbare aankla
ger Je ten laste heeft gelegd. Het
grauwe leven om je heen schijnt je
herinnering/met een grauwe spons te
vervagen cri uit te wisschen. De hon
ger, die onophoudelijk voortduurt,
neemt trouwens alle aandacht in be
slag. Hij. snoert alle belangstelling
voor andere zaken af. Toen vrij in het
kamp in Amersfoort naar de gevan
genis In Utrecht overgebracht wer
den, waren we zonder uhzondóring
verheugd, ofschoon we allen begre
pen, «iat er een groot aantal dood-
von.pisscn. jou vallen. Maar wat zou
dat? Utrecht beteeken.de familiebe
zoek, ■waarbij Je een. pakje met le-
venOTZïddelen kon verwachten. Dat
was voor ons veel belangrijker dan
rms procés. Shakespeare had ongelijk.
'Tö^eal(t*"éé~ hot' is"Wë"
queetton. Maer dot ken men slechts
begrijpen, wanneer men d>e Jionger-
..xazernlj zelf gekend heeft.
Na een week van formaliteiten, ver
klaringen, verhoeren' en pleidooien
waarbij den-hemel-sdj-dank slechts
een beperkt gedeelte van de waarheid
aan het licht kwam stond de man.
met het verbeten en fanatieke nazt-
gezlcht, die als president fungeerde
op, om zeventien maal achter elkaar
een doodvonnis uit te spreken. Zeven
tien maal zei hij „Zum Tode!" en hij
deed het plechtig alsof hb de geloofs
belijdenis van zijn partij en van rijn
Reich, uitsprak. De meesten van de
Jongemannen, die dit vonnis over.
zich hoorden vellen, had men niets
anders kunnen aanwrijven, dan dat
zij eenige tien- ol honderd-tallen
exemplaren van Het Parool hadden
verspreid. Behoort een rechter, die
op grond daarvan een doodvonnis
uitspreekt, niet tot de oorlogsmisda
digers?.
Een van de, toegewezen verdedigers
was een braaf man, al was hU dan
ook een Duitsch er. Bij zei, dat v/e in
ons gratieverzoek moesten herinne-
"ren aan het feit, dat we vlak voor
Kerstmis stonden. Mit Welhnachten
kann. man ein Mensch doch nicht
hinrichten!
Dan doen - Jullie het wel na
WelhnachtenI zei Jaap Melkman, die
ndet veel vertrouwen hi de grootmoe
digheid van den Führer had.
Laat ze barsten met bun. dood
vonnis en met. hun gelpirter over
Weihnachten.1 was/het oordeel van
Jan'Zwanenburg..
H'.'Ze vèrliezen den oorlog toch en
ze zullen hier het land weer uitge
smeten worden, ook. al schieten ze
ons dood! was de conclusie, waartoe
Herman Meinardl kwam.
Dat is het -'m nou Juist.......
verzuchtte een der jongens. Ons
schieten ze dood
Van Utrecht werden we naar
Amersfoort en vandaar naar Vught
gebracht. Op den avond van den -ten
Februari IS43 kwam er bevel van de
Koinmaiuiantux, dat een twintigtal
ter dood veroordeelden hun burger-
kleeding moesten santrekken, dat zij
niet naar bed mochten, maar dat rij
den nacht onder bewaking in. de eet
zaal van een dei- barakken moesten
doorbrengen. Dertien, van onze groep
waren erbij. Van de anderen herin
ner ik me nog Krijn Breur, die ver
oordeeld was wegens 't vervaardigen
van tijdbommen en het doen van aan
slagen op Wehrmachts-Insta 11aties en
verder Jan Naut, Bill Rpeske en Dick
Groenveld met enkele hunner kame
raden, die indertijd in Haarlem ge
poogd hadden «en paar S.D.-kereb
uit den weg te ruimen.
Dien nacht kaai niemand <tte «r-blj
Morgen worden de ge-
fusilleerden uit het eerste
Parool-proces op den
Eeregrafhof te Over-
Veen ter aarde besteld
was. ooit vergeten. Er kon geen twij
fel aan bestaan: dit alles kon slechts
executie beteekenen. Niemand sprak
er echter over. Iemand beweerde,
dat de heele troep den volgenden
dag op transport naar Dultschland
zou gaan. Zij zouden samen een Sop-
dericommando vormen, dat in het
Kuhrgebied voor de Duitschers niet
ontplofte Engelse he bommen zou moe
ten opruimen. Zou dat waar zijn?
vroeg een van de Jongens me, ter
wijl hij me met groote oogeri vol
spanning-aankeek. Het waren oogen,
die nog gulzig van het Leven wilden
genieten, die wilden kijken naar
vroolijke kleuren, naar spelende kin
deren, naar den gloed van den zon,
naar het vertrouwde gericht van zijn
ouders en vrienden, naar mooie vrou
wen, naar alles wat fleur en geur
heeft. Zijn vraag verwachtte van mij
het verlossende woord. Hier kon ik
toch geen blik geven van scepticisme?
Het is bes*, mogelijk dat het waar isJ
zei Ik. Je kunt op die Moffen geen
peil trekken! Ze doen soms de gek
ste dingen.
In de vroege ochtendschemering
van den volgenden morgen reed er
een autobus voor met een tiental
zwaar gewapende SS-lieden. Het:
„SOTiderkommando" moest Instappen.
Maar het ging niet naar het Ruhr-
gebied. niet naar DuitschLand. Het
ging naar Utrecht en van daar ergens
naar de heide, in de buurt van Soes
terberg, waar de twintig mannen in
koelen bloede neergeschoten zijn.
Ik weet heel goed, aat gij geen
misdadigers zijt! had. de president
vsn het feldgericht ons toegevoegd,
kort voordat hij het vonnis velde.
Maar het Reich" moet op zijn belan
gen letten en het kan oppositie, zoo-
als gij geboden hebt, niet onbestraft
loten, wie rich thans tegen ons ver
zet, moet dit met zijn leven betalen!
Zij hebben met hun leven betaald.
Maar hun verzet heeft bijgedragen
tot de overstelpende moeilijkheden,
waaronder het Reich tenslotte bezwe-...:
ken Is, Daarom zuilen wij hen blijven
gedenken, niet alteen als goede ka
meraden en dappere kerels,maar'
vooral ais pioniers van den strijd, die
ons van de Duitsche tyrannle verlost
en die ocs de vrijheid terugbezorgd
beeft, -'..-Pieter',*t ;Hioen,://
Misbruik van leed en nooddruft
De weekmarkten worden regel
matig gecontroleerd, waarby, goéde-
ren alslucifers,"-garen en band 3»
beslag genomen werden, omdat sfc
tegen te booge prijzen werden ver-
tocht. Ook begrafenisondernemin
gen maken soms grof misbruik van
het leed, dat door de nabestaanden
der gestorvenen wordt geleden, en
tengevolge van de heerscbende
schaarschte aan woonruimte wor
den soms bovenmatig booge huur
prijzen gevraagd. Een kettlnghandei
in meubelen, met als basis Schoon
hoven, leverde 28 verdachten op/
Slaapkamers en huiskamers, welke
niet meer dan f 700 behoorden te -
kosten, gingen voor f1600 A f 4000
van de hand. Ook bij de koopers
die in dit geval niet uit nooddruft,
doch bij wijze vangeldbelegging
hadden gekocht werd beslag ge- -
gi 1
En zoo zouden wij kunnen voort
gaan methet noemen van voor
beelden. Als het publiek nu maar
eens over de geheeie linie wilde in
zien, dat het door het geven van
te hooge prijzen niet alleen zichzelf,
doch ook een ander benadeelt. Zoo-:
lang de goederen achaarsch zyn,
zal de neiging tot het geven en vra
gen van te hooge prijzen blijven
bestaan en zoolang zal de opspo
ringsdienst voor de prijsbeheer
sching in samenwerking/ metds
economische recherche biyven vech
ten tegen het kwaad, dat vooral de"
minst draagkrachtigen van onze'
gemeenschap bedreigt. :f:
Aflevering van spijsolie
Van heden af zal op de bonnen
368 en 468 der bonkaarten K 513
de spysoüe worden' afgeleverd, waar-/;
voor men' de bonnen 328 en 422
heeft vooringeleverd. Zooals bekend,
is per bon 2 dHpl-m. 180 gr.) spijsolie
verkrijgbaar. Zy, die om eenigerlei
reden de bonnen 323 of 422 niet heb
ben kunnen inleveren en dit aannè-/
melilk kunnen maken, kunnen zich
tot de plaats, distributiediensten wen
den: Deze /diensten zullen de bon-
nen 368 en 468 in deze gevallen rui-
len tegen rantsoenbonnen voor spijs-
dlie:■-
De vroegere Jopansche amüat-
sadeur in Dultschland, Gsjima, is
volgens de Amerika an sche radio door
Amerikaansche autoriteiten gearreB-
teerd-
Bovenste rij van Knifcs Kaar rechts: P. Downa, J. B. Varw\pc, F. Bobbo,
W, A. de Telia, Jacobus Melkman, Bcrtus Rirna. Tweede rij van links
naar rechts: N Snijders, J. v. Leeuwen, J. Zwanenberg, S. J.
Meinardi, L. F. terresse, W. S. Lans.
verlucht met "oorspronkelijke foto's; schoone Itallaanschè kennen en sa-.
