Bevredigende resultaten
te Londen
Verkenning in Boymans
A. M. de Jong slachtoffer
van veemmoord
Hoe deze schrijver in 1943 viel
Revue der meeningen
VRIJ, ONVERVEERD
Geall. commissie naar
Boekarest
Kath. geestelijkheid
gewaarschuwd
Eu we wint te
Hastings
Hulp voor hout- en
metaalhande!
Uniek museum
Helpt gcrepatrieerden
jan Musch gehuldigd
REDACTIE EN -ADM. EENDRACHTSWEG *2
ROTTERDAM. TELEFOON 554S0 <3 LIJNEN")
ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK 11 CENT
PER KWARTAAL f 4.~ LOSSE NUMMERS f 0.16
Bankier: AMSTSRD. BANK T£ ROTTERDAM
Giro 1153 ten sin me van Amsterdamsche Bank
VIJFDE JAARGANG No. 230
ADVXRTpnTES KN DfUOTTTNGENDIENST: I
SCHIEDAMSCnZSINGEL No. 42. 'ROTTERDAM^-
TELEFOON No?, nm-0 £4155 24154 T-4S83
ADVERTENTIES UITSLUITEND TELE1-, 2-U55
INLICHTINGENDII3JST UITSU TELBF, a«5fl t'v
v
Onafhankelijk Dagblad voor Rotterdam en Omstreken
ZATERDAG 29 DECEMBER 1945
Britsche regeering over de Nederlandsche
politieke gedragslijn in Indië ingelicht
Gisteravond is het volgende communiqué door, Downingstreet
uitgegeven*
De Britsche eerste minister vergezeld door den minister van
Staat, den chef van den Imperialen Generalen Staf en den
Britschen ambassadeur te '5 Gravenhage hielden gisteren een
bespreking te Chequers met den Netlerlandschen minister
president, minister Logemaan en minister van Boyen, tezamen
met dr. v. Mook en den Ned! ambassadeur te Londen.
De bespreking betrof den toestand op Java, die in den
laatsten tüd is achteruit gegaan en de meest doelmatige wijze
om rust en orde te herstellen. In den loop van deze besprekin
gen/ die een bevredigend resultaat hadden, werd de Britsche
regeering volledig op de hoogte gesteld van de consequentie
en vooruitstrevende politieke gedragslijn, welke de Nederland
sche rcgcering gevolgd heeft en voornemens is te volgen met
betrekking tot het Indonesische vraagstuk. Dc Britsche regee
ring bevestigde haar verplichting jegens haar Nederlandsche
geallieerden om zonder uitstel een toestand van veiligheid te
scheppen, waarin het voor de regeering van Nederlandsch-
Indié mogelijk zal zijn besprekingen met representatieve
Indonesiërs voort te zetten.
De respectieve regeeringen
waren het er over eens, dat een
oplossing van het politieke con
flict beschouwd moet worden
als een essentieele bijdrage tot
de succesvolle vervulling van de
taak, .door het oppercommando
van de geallieerde mogendhe
den toevertrouwd aan Groot-
Brittannie om de Japansche
bezetting van'deze gebieden te
liquideeren en dat dit een
meenschappelijke zaak is van de
Britsche en Nederlandsche re
geeringen en van het Indonesi
sche volk.
De Britsche en Nederland
sche regeeringen zijn het daar
om eens over de gedragslijn om
te bevorderen, dat de leiders
van de nationalistische; bewe
ging tot overeenstemming ko
men met de Nederlandsche
autoriteiten.
Middelerwijl zullen onmiddel
lijk verdere stappen worden ge
nomen om zooveel als mogelijk
is, de veiligheid te verzekeren
van de krijgsgevangenen en ge-
interneerden in Indonesië, die
bedreigd worden door geweld
der extremisten.
Overeenstemming is
waarschijnlijk
Nadat de besprekingen in
Londen waren afgeloopen,
heeft van. Mook op een pers
conferentie nadere uiteenzet
tingen gegeven.
„De besprekingen met de
Britten leidden tot bevredigen
de ovëreehstémhiing '"tusschen
het Britsche eri "Nederlandsche
gezichtspunt. Bevredigende re
sultaten werden bereikt"
Zoo zeide van Mook. Hij legde
er den nadruk op, dat er tus-
schen hem en de Nederlandsche
regeering nooit verschil van mee
ning was geweest, en dat hij
nooit tevoren een zoo groote
overeenstemming in politiek en
gezichtspunt had meegemaakt.
„Het kabinet en ik zijn een
voor wat gedaan 20U moeten
worden en kan worden."
Van Mook. 2ei verder: „Ik
denk niet dat het lang zal du
ren eer iets meer bepaalds kan
worden gezegd na de aan
staande hernieuwde besprekin
gen met de Indonesiërs, daar
ik van meening ben, dat een
overeenstemming niet alleen
zeer wel mogelijk maar zelfs
waarschijnlijk is.
Wij erkennen, dat de Natio
nalistische aspiraties in Azië
vasten wortel hebben gescho
ten sn op realistische wyze be
vredigd zouden moeten wor-
den.- - f
Dr. van Mook heeft het
voornemen op 5 Januari naar
Batavia terug te keeren:
De „Times" over Indonesië
In een hoofdartikel in het
blad van gisteren schrijft de
„Times": „Het antwoord der
Nederlandsche regeering van
Jongstleden Zaterdag op de on
gerustheid. die in de verklaring
van de Amerikaansche State-
Department werd uitgedrukt,
Indonesische politie is
ontwapend
De geheele Indonesische
burgerlijke politie te Batavia
is door generaal Christisön
intbonden. Alle leden van
de politie, officieren en man
schappen beide, zijn ontwa
pend en in hun hoofdkwar
tieren opgesloten. Het - dra-
;en van uniformen is ver
ten. Een grootscheepsehe
o\erval door de Britsche nü-
'itaire politie op de Indone
sische politie-hoofdkwartle-
'ên had geen volledig succes,
laar vele Indonesische poli-
tie-manschappen niet aan
wezig waren. De aanwijzin
gen zijn. dat zij een „tip"
hadden gekregen omtrent de
Britsche voornemens.
maakt het duidelijk, dat deze
verdenking zonder grond is en
dat de/ Nederlandsche autori
teiten-vastbesloten ;zijri voort te
gaan met - liet Indonesische
probleem tot een oplossing te
-.brengen, die zal overeenstem
men, met de principes van het
handvest der Vereenigde Vol
ken'5.' i:Z/x
Hetis te hopen dat de In
donesische leiders volledig wil
len samenwerken bij het onder
drukken van deze yerschrikkin.-
gen' -r-' die dé geheeleNationa
listische. beweging: Ivoor /hëbjpog
yan.de beschaafde "wereld
discrediéfc dreigen te brengen
en de eigenaardige.combina
tie van primitief 'bijgeloof en
verfijnde wreedheden op reke-r
ning van de geheime organisa-,
ties zal kunnen schrijven.
„Prcssereferenf" Jankc
gevonden
(Vaa onzen Haagsehen redacteur.)
Naar wij vernemen, is Willi Janke,
de Dultsche journalist, die de eer
ste jaren van de bezetting in Den
Haag dc Nederlandsche pers na
mens zijn Berlljnsche meesters heeft
geknecht, ontdekt in een gevangen
kamp in de Fransche zóne in
Dultschland. Er was sprake van, dat
de Fransche autoriteiten hem zou
den vrijlaten, maar de Nederland
sche regeering onderneemt thans
stappen om dit ie voorkomen. Zoo
dra voldoende materiaal tegen hein
zal zijn verkregen, zal zijn" uitleve
ring als oorlogsmisdadiger gevraagd
■worden. Hij zal dan terecht staan
voer het bijzonder gerechtshof in
dezelfde zanl, waar hij dag in dag
uit zijn inlichtingen „van bevoegde
zijde" placht te spuien.
Na zijn vertrek u'.t Nederland was
Janke werkzaam als Duitsch consul
te Ziirich.
De Nederlandsche krantenlezer
heeft nog een rekening te vereffe
nen mét Janke, die de gastvrijheid
van ons land heeft misbruikt door
zijn positie als derderangs corres
pondent voor Duitsche bladen ge
durende tal van jaren vóór den óor-
log ,te misbruiken ten dienste van
de Duitsche oorlogvoering. Zijn wij
.goed ingelicht, dan was hij één der-
genen, die reeds voor den oorlog
door hvt Duitsche gezantschap aan
de Laan Copes van Cattenburch
gebruikt werd voor het contact met
de nazipers ia ons land.
Montgomery naar Den Haag
Maarschalk sir B. Montgomery is
^voornemens op 17 Januari a.s. naar
■Den Kaag te komen, óm Britsche
onderscheidingen uit te reiken aan
Nederlandsche militairen
Radio Moskou méldt, dat de
geallieerde commissie, bestaan
de uit Wysjioski. ;Harriman én
Archibald Clark Kerr naar Boe
karest vertrokken zijn, tenein
de aldaar de/ taak op .zich te
nemen, welke door de confe
rentie .van Moskou aan deze
commissie is opgedragen.
Storm slaat schepen op drift
Door dén feilen storm zijn giste
ren. in de Rotterdamsche havens
tien 'zeeschepen van hun trossen
geslagen, namelijk de Algol, de "Wil
liam Brewster, de Motto, de Corri
da, de Jane Moore, de Lottinge, de
Empire Snipe en de- Keilehaven,
alle liggende in de Waalhaven; de
John Eilioth, liggende iri de Maas
haven, en de Tibia, liggende in de
Petroleumhaven. Sleepbooten zijn
ter assistentie- uitgevaren, maar het-
zware weer was een geduchte han
dicap. InAde stad is aan de huizen
de gebruikelijke stormschade aan
gericht.Hier en. daar zijn burgers
gewond, maar voor zoover thans
bekend, zijn de verwondingen niet
van ernstigen aard. In een twaalf
tal gevallen is de Geneeskundige
Dienst er aan te pas moeten komen.
■~~9 1
Inbrekers hebben pech
Niet altijd is het: geluk met de
stoutmoedigen, want toen een twee
tal inbrekers, in eerste instantie zijn
durf beloond hadden gezien en met
het resultaat van eer nachtelijke «eheeie bevoikine
inbraak.: bestaande uit een carrier heeft Send gebrek
met .zeven balen suiker, naar huis aan schoenen en textiel
terugkeerde, liep dit tweetal pardoes,
tegen eenige agenten van politie
aan. De inbrekers betrokken in hun
De Paus heeft een apostoli
sche boodschapgericht tot kar
dinaal Faulhaber, aartsbis
schop van München, waarin
hfj de Duitsche geestelijkheid
waarschuwt tegen het deel ne
men aan de politiek.,,;
Hij voegde hier echter aan
toe, dat de geestelijkheid moet'
helpen in het herstellen van de
orde en veiligheid. Duitschland
moet de hoop niet verliezen. De
geschiedenis leert, dat een
Christelijk". volk, dat in wan
hoop en lijden, het vertrouwen
in i de .woorden van Godbe
houdt, weer kan bloeien. De
Paus besloot'met te zeggen, dat
hij voortdurend voor het. Duit
sche-volk had. speciaal voor-de
bewoners van Berlijn en West-
DuitöChland,
Het internationaal schaaktóur-
nooi te Hastings, waaraan ook dr.
Max Emve deelneemt, is begonnen.
De wedstrijd is met een teleurstel
ling voor de spelers, begonnen, daar
de sterke Russische schakers Bot-
vinnik en Smyslov verstek hebben
laten gaan. Niettemin zal men te
Hastings nog fraaie partyen zien
spélen, want van de twaalf deel
nemers zijn er zes kampioen van
hun land Yan herkomst, met name
Denker (U.S.A.), Ekstroem (Zwe
den). Chris tof fel (Zwitserland), De-
vos (België). Aitken (Schotland), en
Euwe (Nederland). Bovendien
néémt- de bekende Nederlandsche
speler L. Prins aan het toumooi
deel.
De eerste ronde is. intusschen ge-
speeld en heeft een overwinning
van Euwe gebracht op Aitken. Ver
rassend was de nederlaag van Den
ker tegenEkstroem, in een wilde
partij, waarin Ekstroem de sterkste
zenuwen bleek te bezitten.
MiesesTartakower. eindigde met
opgeven van eerstgenoemde, in een
positie, welke nog alle mogelijk
heden op remise bood.
Steiner bracht tegen Devós een
pionnenof f er en won reeds ha zes
tien zetten. De partij Prins—Sear-
geant werd afgebroken. Prins staat
een pion en een kwaliteit voor. Ook
Cïiristoffel—Thomas werd. afgebro
ken.
Het programma voor de tweede
ronde luidt: Euwé—Mieses. Thomas
•Tartakower. Devos—Aitken. Ek
stroem—Steiner, Seargeant—Den
ker en ChristoffelPrins.
—9—.
Tennisranglijst 1945
Ofschoon- er in 1.945 weinig: wed
strijdspel geweest is, heeft de K.N.L.
T2. 'een officlëeleranglijst opge
steld. Deze is als volgt:;.heeren 1-2.
I. Rinkel—H. van 'Swol, (gelijk); 3'.
H. Wilton; 4.':D; Tcschrnacher; S. drs.
A, Borren; G. L; Krijt: 7. F. Wlegers;
B: fire. A. Beidt; 9.Ch. Koels; 10-12-12
w, Heynen, mr. W. Marinkelle en B.
Kerssemakers (gel ijk). En voor de
dames: -.1. mevr. Blalsse-Terwindl; 2.
mej.- J.v. d. Wal: X: mej. Hevmsen;
4;-1 mevTT -Borren-Die mer Kóól 5.-. me-j*-
Knottenbelt; 6.. mevr. Schol ten-Klein;
7. mevr.Vlèugels-Schuttei'.Wrej.
'Rollhi Couquerqne speelde tn 1945
nSet.. ^.f.4
De vakgroep groothandel in
metaal- en houtbewerkingsma
chines hield te -Amsterdam een
spoedvergadering, waarin werd.
medegedeeld. dat Neder
landsche machinehandelareh in
de gelegenheid worden gesteld
om voor Nederlandsche reke
ning in Engeland bestelde werk-;
tuigmachines over te nemen
van de officieeie instanties.
Van deze machines zijn 10
stuks reeds in Nederland gearri
veerd, terwijl het,,geheel zijn
de In totaal .400 stuks, waar
onder revolverbanken, schaaf
banken en boor- en fraismachi-
nes in totaal voor een waar
de van 3 millioen. gulden in
1947 moet .zijn uitgeleverd./
Minister-President (prof. SchermerJiora AVenseltt 'den nieuto benoemden
kardinaal, dr. J. de Jong geluk.
Zelfs zij, die. betrekkelijk on
verschillig staantegenover al
wat kunst ii; kunnen nietan
ders dan onder den indruk ko
men van Museum Boymans.
Dit; gevoel vun,V ontzag wordt
nog versterkt -döor de indruk
wekkende entré^ door de trap
pen, die omho6g voeren naar
de statige, witte hal. Inderdaad,
men krijgt hiér wèl de over
tuiging in een tempel der kunst
te komen.
Eenigszins beschroomd dus
ik me dé zalen in met
het "edele voornemen alles goed
te bekijken en-h niets over te.
slaan. Helaas, het bleek .niet
makkelijk voor. l een eenvoudig
mannetje om, oppervlakkig nog
maar,op de hoogte - te komen
van de topografië van. het mu
seum. Bovendien! had de direc
tie schalks bij Ijelken; uitgang
een bordje „verboden toegang"
neergepoot, zoodat ik bitter- ge
stemd den weg t?rug moest po
gen te vin den.; D afdeëlihg mo
derne kunst was? een paar we
ken door een architectuurten-
CINEAC
De van de Kerstvakantie genietende
schooljeugd, die .in deze. dagen b!j
drommen Cineacjés „plki", amaseert
zich kostelijk met' de geteeftencie
kleurenfilm „Het Kerstmannetje". De
sport is in dit programma weer goed
vertegenwoordigd. We zien hoe de
Amerikaansche matroosjes getraind
worden tot all round sportman en de
liefhebbers van schaatsenrijden
krijgen tien minuten om te water
tanden. Behalve het wereldnieuws
draalt er nog een aardig Ulmpje over
Virginia, het land van den eersten'
Amerikaanschen president. Washing-
ten.
Mijn medewerkiiig is gewaagd
voor .de/ onderbrébgiag' vètn .de
uit Indië alhier 'aangekomen en
nog te -verwachtéV Nederlanders,
die niet onmidde^jjk bij familie
ofvrienden huisvesting kunnen
vinden. .jj l
Ik ben er varif overtuigd, dat
nog vele Rotterdammers in'.staat,
zijn, om met wat inschikkelijk
heid eenigewoonruimte inhun
huis aan te wijzèp en, eventueel
vrij te maken, óm .voor korten
tijd (vermoedelijk}/voor niet lan-
get—dan „eehptócdmwaiL..twfie„
maanden) ter beschikking te
worden gesteld van" een uit Indië
terugkeerend gezin of één of
meer leden van zulk een gezin.
Wanneer wij terugdenken aan
de achter ons liggende jaren:
van bezetting en verdrukking en
wij bedenken daarbij het af
schuwelijke lot, dat velen onzer
landgenooten tijdens de Japan
sche overheersching hebben, on
dergaan, dan kan de dankbaar
heid voor onze ^herkregen vry-.
heid moeilijk anders dan de
spontane reactie tengevolge heb
ben, dat wij onze woningen gast
vrij openstellen voor onze terug-
keerende landgenooten.
Mijn beroep op deburgerij
van Rotterdam, om in deze alle
medewerking, te verleenen, ls te
ernstiger, omdat vry willige mede
werking voor alle belanghebben
den verre te verkiezen is boven
gedwongeninkwartiering.
Ik vertrouw dan ook, dat het
aantal aanmeldingen zoo groot
zal zijn, dat ik geen gebruik zal
behoeven te maken van de mij
bij de Wet verleende bevoegd
heid om woonruimte te vorderen.
Schriftelijke aanmeldingen van
ter beschikking te stellen woon
ruimten met vermelding, van het
aantal mannen, vrouwen, jon
gens en meisjes, hetwelk, men
meent 'te kunnen ontvangen,
worden zoo spoedig mogelijk in
gewacht door den Directeur van
het Districtsbureau "Verzorging
Oorlogsslachtoffers, Calandstraat
62, alhier, die voor de verdeeling
van de gerepatrieerde -Nederlan
ders over de daarvoor in aan
merking komende adressen zorg
draast. 1
i De Burgemeester van
Rotterdam,
OUD.
toonstelling in beslag genomen
en voorloopig gesloten; de ten
toonstellingszalen geblokkeerd
door „verboden toegang5' zoo.
schoot er alleen de oude kunst
en kunstnijverheid over. Niet,
dat ik daar spijt van had: Boy-
mans heeft een unieke collectie
oude kunst, die 'alléén ai één
gang naar het museum over
waard maakt. Er zijn tusschen
al deze tópprestaties van den
menschelijken geest eenige
hoogtepunten, die een bijzon-
deren -indruk maken. Zoo bij
voorbeeld de primitieven, het
middeleeuwsch beeldhouwwerk
en de zaal, waar een monumen
tale Toscaansche fontein. de
stemming, opgeroepen door EL.
Greeo en Tintor etto nog verhe
vigt. Dan, temidden van. onze
oude Hollanders,': de: drie blanke
SaenredamSjdie zoo wonderlijk
„modern"- aandoen. Saënredam,
de bouwkundig-opzichter, die
nog niet zoo lang geledén weer
opnieuw .ontdekt'? werd en
met recht' 'dit keer.min of
meer;in de mode l^wam. Het is
de groote kracht van deze stille
kunst, .'die zich nooit opdringt,
dat zij nu, na eeuwen, nog be
vruchtend werkt. /Wie sprak
hier' van „modern" of; /oud"?
Wat zou een Verster- met zijn
w ask rij tteekeningen geweest
zijn en - bescheidener; méj.
van Hettinga Tromp, .zonder 't
klassieke voorbeeld van Pieter
Sa en re dam? Pr ach tig:harnio-
ni eer en in al die zalen de rood
gelakte snelblussehers. niet bij
voorbeeld' een,-Oud bidstoeltj Of
een Toscaansche - fontein/, een-
vondst l/Hét; was. overigene
de eenigewanklank,dien ik er
kon ontdekken! Boymans is een
uniék museiun!
PRANGE—
Goed knnstenaar en goed
vaderlander
Eerste „Silbertanne'
misdaad
A. M. de Jong, een der populair
ste auteurs van vóór den oorlog, die
grooien opgang maakte met eijn
,Jdcrijntje G^een''-cyclus, maar ook
de schrijver was van „Het Evangelie
van de Raat" en de brochure „De
dans op de vulkaan" (in '59 bij
Querido verschenen, en een felle aan
klacht bevattend .tegen de democra-
tische leiders r en de kerk den
strijd tegen het fascisme) werd. op
IS October IMS in s\}n woning te
Blaricnm vermoord. Naar de daders
werd een onderzoek ingesteld, meld
de destijds de gelijkgeschakelde pers,
maar Jiet eon Juni 194S worden, vóór
deze laaghartige moord tot klaarheid
sou worden gebracht.Want A
3/. de Jong werd door dd' i'.D. uit
Amsterdam doodgeschoten
Dat hier sprake was van een
moord met politieken achter
grond bleek onmiddellijk; soort
gelijke aanslagen waren in dien
tfjd trouwens niet zeldzaam, al
leenhet waren steeds be
ruchte landverraders, die door
de verzetsbeweging uit den weg
werden geruimd. En daartoe
kon De Jong tocli allerminst
worden gerekend. Integendeel!
Trouwens, de wijze, waarop de
ze moord geschiedde, wees al
direct in de richting van een
laaghartige wraakneming van
den kant van den vijand en het
sprak -vanzelf, dat een politie
onderzoek tóen op niets zou
uitdraaien.
Wel werd door „goede", politiemen-
schen in het geheim allerlei mate
riaal verzameld, maar uiteraard ge
schiedde dit geheel buiten de DuSt-
schers om en werd alles bewaard,
dc „luchtbeschermers" te woord. De'.-
quasi-overtreding ïiad niets te bedui
den, maar..,, dienst is dienst en of
ze meneer toch maar even mochten
spreken. En zie, beiden wekten zoo'iv
vertrouwen, dat.'mevrouw De Jong
ben naar de studeerkamer' van den
schrijver bracht. Daar maakten ze
een genoeglijk praatje. O, natuurlijk,
ze kenden „Merijntje" heel goetl
enne.... nu Ja. ze kwamen natuurlijk
n.et uit eigen beweging....; ze wer-
- ?.l,ook maar Het gemoe-
oeiijke. praatje wekte zooveel ver
trouwen, dat mevrouw De Jong zelfs
thee aanbood en met hun vieren Bin- V
trap,af- b" de'gang hingen
enkele Japansche prentjes en een der
luchtbescnermers had daar veel be-
J^ngstelling voor. Mevrouw De Jong.
die al in de keuken bezig was. hoor- -
de hen praten.
r.»^ii5„nu eigenI«k barok, meneer
De Jong?' vroeg een der bezoekers,
maar bijna onmiddellUk hamen ze.
afscheid en met een vrlen-
Sen rti. 2- ^'ens' .njeneert" vertrok
ken de neeren. Een klik van bet
c.e,n knal.... mevrouw De
de sanK ln haar
dochtertje.... en vond dtn sehrü-
reeds stervende. Buiten gingen
honden (helaas aan den ket-
ting» ais bezeten te keer.
A hclaas nog niet gelukt de
twee S.S.-manEen, die dezen moordt
op hun geweten hebben, te achter-1®
NaluurlJjk heeft men ook ge
dacht aan de mogelijkheid, dat oen
der mmuicn van de bende van Nijland
beeft gelost, maar uit het
7^ t! ,e bekende politie-
HJuIst 131611 instelde in
zajee de moorden In Beverwijk (De-
15131 kwam. vast te staan,
2^,de JIloorcl op rie .Jong moet zijn.: r
gepleegd met een pistool van hetzelf-
de kalioer als waarmee de aanslaccn
te Beverwijk zijn bedreven.' Niet v.
waarschijnlijk iS het. dat dezelfde
ook zijn mee geweest
naar de Beemster en Purmerend.
OehlschiJgel schijnt overigens (sa
men met Lages en Blumenthal) als
vader" van dezen
moord te moeten worden' beschouwd.
°lcn ^e5t' ;verd h« Ib Maart
1945 te Amsterdam uit den west se-
ruimd.
A. 31. do Joiig. Naant ecu icckctiing
opdat na de bevrijding sou kunnen
worden toegeslagen.
Het 'iE thans mogelijk den moord
te reconstrueeren.
Op 16 October was n.1. een aan
slag gepleegd door mannen van een
Gooische verzetsgroep op den be-
ruchten hopman van de W.A. en
Het comité, dat zich de huldiging" Sturmführer" bij het N.S.K.K.,
van Jan Musch ten doel had ge- J Nyland, die twee hulzen van De
stdd, heeft Donderdagavond in in-afwoonde. Nijland werd niet
lïemen kring van een zestigtal oude gedood en hield nog dienzelfden
vrienden in Laren, de woonplaats avond een conferentie met zijn ka-
van den zeventigjarigen Jubilaris, meraden. te weten Jan vam.Werven,
dezen een even hartelijke als spon- Rtenks, Oor, De Jonge, Donse-
tane huldighig bereid. In de onde laar.enJan Hajen. welke laatste
pittoreske Larënsche herberg „Dcovengens spion voor de „onder-
BHenknrf" vao Ant, Hartman, werd grondsche" was! Wat er besproken
- is tusschen dez^ lieden, weten we
Byenkorf'
eerr eenvoudige maaltyd aangebo
den.
pech een vijftal even bekende col
lega's. De recherche kwam er name
lijk spoedig achter, dat de inbraak
gepleegd was b\j den groslser in sui
kerwerken D. J. Hoogendnm aan de
Dirk Smitsstraat, waar behalve de
zeven nog zes andere balen suiker
waren verdwenen. -
Door de aanhouding van 't twee
tal kon het geheele politie-apparaat
onmiddellijk in werking komen,
waardoor behalve de aanhouding
van de zeven daders elf balen van
de dertien weer aan de normale
consumptie kon worden terugge
geven. De politie van het bureau
Boezemsingel beschouwt dit als een
eerste succes van de decentralisatie,
waardoor- zij alle aandacht kon con-
centreeren op enkele beruchte straat
jes in de Croogwijkbuurt.
BESTUUR RADIO NEDERLAND
:Het; bèstuur der stichting
„Radio Nederland in Over
gangstijd? /heeft benoemd tot:
leden van hét dagelijksch be
stuur,/ de lieeren: ,J. B. Broeksz
en mr, L./ G. 'A.- Schlichting; tot
secretaris van het bestuur: mr.
Ph. de Vries, tevens tijde
lijk adviseur: tob programma
directeur: ds. E. D. Spelberg, en
lot directeur voor den Wereld
omroep: H.J. v. d. Breek.
Voorzitter van het dagelijksch
bestuur is. mr. L. A. Kesper,
vice-vporzitter.:/H. E.. K. Ezer-'j
het ls begrijpelijk
dat er ontevredenheid
ontstaat, wanneer be
paalde groepen perso
nen In de gelegenheid
zijn, ziel) deze begee-
renswaardlge zaken
zonder weel moeite te
verschaffen. Een: kan
toorbediende, nog maar
kort bij de .Rijksver
keersinspectiewerk
zaam, heeft aan dit feit
reeds een paar nieuwe
schoenen te danken.
Iedereen kan toch niet
ingelijfd worcen bij een
Rijksbureau of andere
overheidsinstantie of bij
het Roode Kruis, meent
een onzer lezers, die er
ziel) aan ergert, dat er
wèl textiel ls voor al-
lerlei soorten unifor
men, terwijl de rest van
de bevolking er niet
aan kan komen. Geldt
hier: „wie. !t dichtstbi)
het vuur zit..,'.**? BIJ'/
den heerschenden nood
t3 dit nlel eerlijk.
Troepentransporten.
De gezagvoerder van
een troepentransport-
schip schrijft ons: Gis
teravond het Neder-
Icndsch Nieuws vanuit
Melbourne beluisterd cn
een herhaling gehoord
van he Troonrede,
waarin' Hare Majesteit
dc Koningin o.m. zcidc.
de verbittering van het
Nederlandsche volk in
verband met de evacu
atie van geïnterneerden alles alleen doen
uit Java te kunnen fcc- heeft bovendien een
grijpen. zieken n:an van. 71 jaar.
Tevens hebben wij Ze.ontvangt een uitkee-
vernomen dat" crniet ring vanf 14.50 per -
genoeg schepen voor
zijn/ Wij willen onder
Uw aandacht brengen
dat hi Er in de Pacific,
praetiseh onder den rook
van Java. op dit^oogên-
blik minstens zes "Hoï-
landsche transportsche
pen varen om :u.S. sol
daten weer naar huls te
vervoeren. Eik schip
heeft een capaciteit van
minstens 1500 man, in
gericht voor lange rei-
zen met hospitaal, keu
kens etc.
Verder 'vragen wij ons
af, wanneer het werke-
lijk de bedoeling is alle
geïnterneerden zoo vlug
mogelijk 'te evacueeren,
waarom een schip als
de „Oranje" met slechts
8do evacuees naar Aus
tralië vertrekt, terwijl
wij later vernemen dat
het de 'bedoeling is, dat
de „Nieuw Amsterdam"
1500 passagiers zal mede-
nemen. Dit schip had
gedurende den oorlog
een capaciteit van 8000
man. De brief ls onder-
tcekend door eenige
zeer vei bitterden (met
f and'. les eigens op Java)
Oorlogsslachtoffers
Een zielig geval, en
helaas ccn uit vele,
kwam ons via de Ne
derlandsche Vercenl-
g'.ng voor Lichamelijk
Cebrekklgen ter oore.
Het betreft hier een G3-
jarige vrouw, door het
bombardement van '40
alles kwijt er. voor het
Invalide. Zij moet
week. Vrijwel zonder
ondergoed pas her
steld van een longont
steking op bloote
beenen, in- veel te
groote schoenen zij
behoort. aangemeten
schoenen' te hebben,
daar zij gebrekkig ls
beugels draagt, maar
dié ontbreken wordt
zij van Instantie naar
instantie gestuurd
zoo kwam zij via het
Bureau voov Oorlogs
slachtoffers.: terecht- bij
de Nederlandsche Ver-
eeniging voor Lichame
lijk Gebrekkïgen. waar
men dagelijks deze
vallen ontmoet, met een
smeekbede om hulp.
Wjj VTagen, mèt bo
vengenoemde vereenï-
ging: wordt het niet
hoog tijd, dat aan zulke
gevallen iéts gedaan
wordt? .Zij ontvangen,
evenals de gezonde
mehschen, hetzelfde
briefkaartje op smeek
beden, nl, oen afwijzen-'
de beschikking en de
meöedeeiing, dat protes
ten of eventueele recla
mes. terzijde worden
gelegd. Moet hier nu
nieteer.s hel oude af
schuifsysteem verlaten
worden en kan »er nfet
een speciale commissie
benoemd worden van
menschen. dié voor hun
taak berekend zijn-'
Deze getroffenen, naar
Hcharm en ziel ge
knakt, moeten, verder
leven en aan medelij
den hebben zij niets.
Er dient geholpen te
worden. Wij mógen
deze ernstige oorlogs
slachtoffers niet verge-
ten.'
De heer Clemens Meuleman, een
der oudste vrienden van den jubi
laris, haalde oude herinneringen, op
en Marie 'Hamel deelde mede, dat-
Musch benoemd is tot eerelid van
de sectie Tooneel van de Federatie
van Beroepsverenigingen van Kun
stenaars.
In tusschen werd het stille
uit zijn vredige rust gewekt door <ie
muziek van het Larensche muziek
gezelschap, dat den jubilaris eer
serenade kwam brengen en ver
gezeld tvas van een - groote schare
belangstellenden. De Larensche
dansclub „De Klepperman van Bi
leven" voerde op de maat der. mu
ziek en terwijl burgers en f eest-
vrienden een rondedans maakten
enkele folkloristische dansen uit.
Tot slot ging Musch op.de schou
ders of h« wilde of niet en werd
spontaan ..Lang zal hij leven" aan
geheven, Hierna voerde Bram Men-
des het woord als een der intiemste
vrienden van Jan Musch. Burge
meester Van Nispen hield een gees
tige speech.
Ieder in ons vaderland zeiae
spr. kent Jan Musch als een
man met groote talenten,veel hu
mor en fantasie. „Je hebt gewerkt
als een goed kunstenaar en als een
goed vaderlander". Spreker bood
hem als waardeering een fraai, al
bum aan. voorzien van de namen
van tal van vooraanstaande perso
nen uit ons vaderland, onder wie
die van Koningin Wilhelmina,-prin
ses Juliana en prins Berahard, mi
nister-president Schermerhom en
een a'chttal ministers.
Hierna hieven alle aanwezigen
het Wilhelmus aan. De burgemeester
overhandigde tot slot nog een ge
schenk .onder couvert.
Jan Musch heeft daarna op gees
tige wijze dank gebracht voor de
hem gebrachte hulde.
PHILIIARMONISCH ORKEST.
Op liet Kerstconcert, (georga
niseerd door de Volksuniversi
teit, heeft'men een zeer goeden
indruk gekregen: van den -zang
van Dora van Doorn-Lindeman
(sopraan). Zij zong de Aria uit
de Cantate 151 van J. S. Bach
eii de sopraan-solo „Wir ;ge-
niessen die hiinmlischen Freu-
den'' uit "de Vierde van Mahlèr.
Naast een zeer muzikale/ voor
dracht/ bezit' •mevrouw., ,van.
Doom stemmiddeleti, die 'zich
bij uitstekleenentót hét ver
tolken van werken van boVèn-
genoemden aard/ Het timbre
is warm en strlend in de hoo-
ge registers; het vibrato van
het juiste karakter voor gewij-
den zang. Paul Pella gaf ons
een doorgaans uitstekende uit
voering van Mahler's meester
werk, vooral van het derde
üééLv
niet, maar de haat van Ntfland je
gens A. M. de Jong was genoeg be
kend. Talrijke malen reeds had hij
bij den schrijver huiszoeking laten
verrichten, echter zonder succes. De
S.D. had De Jong en zijn zoon vele
malen gehoord en Nij land verkon
digde in „Hamdorf" te Laren eens,
dat hij wel wist, wie de leider was
van den „Bloedraad", die telkens
N.S.B.-ers uit den weg ruimde. Dat
was.... A. M. de Jong, zoo meende
hij.
Lages krijgt iustmctic
Natuurlijk- werd de S.D. te Am
sterdam onmiddellijk van den aan
slag op den W.A.-hopman In kennis 1
gesteld. Lages, die in de Euterpe-
straat -den scepter zwaaide, stelde op
zijn beurt Rauter weer op de hoogte
en deze, geprikkeld omdat het ver
zet in Nederland in plaats van te
verminderen 'met den dag toenam,
liet zijn ondergeschikte Lages toen
weten, dat nu het oogenblik voor de
„Aussenstelle Amsterdam des S.D."
was gekomen om-de eerste „Silber
tanne" ilit te voeren, den eersten
veemmoord, waarover Rauter kort te
voren met ,zijn vertrouwden uitvoerig
van gedachten had gewisseld.
Lages, op zün- ueurt, verwittigde
zijn vrienden Oehlschlagel en Blu
menthal en samen ontwierpen zij
het plan voor hun eersten moord.
Kun eersten „officieelen" moord wel
te verstaan. Wie hem op de gedach
te heeft gebracht als slachtoffer De
Jong uit te kiezen,'is tot nu toe. niet
gebleken. Het ligt voor de hand te
veronderstellen, dat Nijland zijn
buurman zal hebben opgegeven, die
bekend stond als vijand, van het na-
tionaal-socialisme, ofschoon dat nog
niet behoeft te beteekenen, dat hij
ook met het moordplan op de hoog
te is geweest, want de heeren SB.-
ers zwegen over de „Silbertanne"
steeds.... als een mofl Dat was
„geheime Relch&sache", waarover
met niemand, gesproken mocht wor
den..- 1
En Lages was ook gemachtigd, In-'
dien geen namen van„anti's" opge
geven konden, worden. Rauter een
„keuze" voor te leggen uit dé gijze-
laarslljsten. En De Jong was korten
tijd te Haren als gijzelaar opgesloten
Hoe het zij, in den avond van den
18en October reed een auto van den
S.D. uit Amsterdam naar Blaricum,
In den wagen zaten vijf personen:
Lages, Oehlschlagel, Blumenthal en
twee ieden van de Nederlandsche S.
S. Op den hoek van een laan stopte
de wagen; drie inzittenden bleven
achter, de S.S.-mannen gingen'naar
no. 12 in de Prof. van Reeslaan en
belden aan. Zij waren iri burger ge
kleed.
„Luchtbescherming"
Het was al laaf en mevrouw De
Jong lag ziele te bed. De Jong zelf
zatnog >te werken; en het dochtertje
opende.^ de deur. „Luchtbescherming!"
deelden/ de heeren mede en .viegttl-;
meenden: 2ichprompt.-,Dé verduiste-
rmg:;is -niet'. Inorde.././'; Wilt" meneer
De Jong zelf even roepen?"
/,.vMev«uvrsDe;-!30ng;:S.^or^hetLjiiidi
'"gepr®at"./gewekt/:-;en. v eror.tr ust,-: begaf
zich!daarop.'; naar.' beneden.;.,en;' stoafl/
Poppenkast voor jong en oud
De poppenkast, plaats van vermaak/
ook nu nog zoowel voor de Amster-
damscne kinderen op den Dam. als'
voor die ven Parijs in de Jardln du
Luxembourg, heeft bij oni 7 meer
malen als tribune gediend voor de
verhandeling van actueele politiekev
onderwerpen. Het nieuwe ensemble
Kesler-Bounoan en
k 25esljïr de leiding hebben, ge-
btLÜkt. De Lachende Spinnekop om
m vier scènes zijn hart te luchten
over den hedendaagschen gang van
zaken betreffende - het regeeringsbe-
ield en de 'genomen maatregelen op
verschillend maatschappelijk terrein/
pe samenstellers van. deze tafereelen
laten de bekende poppenkastperso-
nages en enkele vooraanstaande fi-,
garen uit den Haag in hat bijzonder
redekavelen over de zuivering en zij
wisselen die gesprekken af met een
voudige liedjes en grapjes. De, uit
drukkingsmogelijkheden van feand-i.-
poppen xijn beperkter en de variatie
tn beweging en gebaar is minder/*-
groot dan bij de marionet. In De-//
Varjaardag van KatrijntJe,üe..kin«-
derhiiddaa;. vin. dezelfde, .cöt^inotie,/:.'/'
kon met een directe aanknooping
aan do tnadltloneele poppenkast vol-/.
staan Worden; bij de ver too ning voor/;'/
volwassenen, waarbij zooals de toe-
lichting zegt, gestreefd wordt, naar
een tn eere herstellen, van een kunst^
vorm, dienen de els Chen hooger
steld te .worden: een fijnere afwer-
king van de koppen de gelijkenis'*
van Koos Vorrink was bet meest ge- Z
slaagd een artistieker uitvoering
van de costumes en decors en..voor
alles een grootere mat-e van oorspron- v
kelljkheld. Of dk poppentheater zich:
in deze richting verder zal ontwik-1!?1
kelen, moet worden afgewacht. Het
nu gebod enewerd door de LecLenvari;//
de V.U. welwillend aanvaard, Kn.V:;,-
Voor den wan d-ka lender,die bij dé
NetL Etalage Industrie, den Kaag, te:!
verschenen, heeft Jan Kamman een.--/
twaalftal foto's gemaakt en de ■typo^.:/--'
grafische verzorging op zich genomen.
Distributieoieisws
DOOR DETAILLISTEN IN TE LE
VEREN BONNEN IN DE WEEK VAïtf
3o i)RC. te.m. 5 JAN. isw
Zout 3JJ, 452 en rest. 320. 415
(2 rts.)
Peulvruchten 35S cn rest. 322 (i t.yttë
Jatn 357, 451 en rest, 321, 416 t
rts.) v
Brood 500 t.c,m. 508, 6(H) en
681 (8 rtB.) BD 41-42
- <4. rtej '."-y: V"i
Gort MS* 456 en'.••rest, >.'"319,/i-'-;
414 (1 rts.>
Vermicelli 359, 453 en rest. 159,
ti± 253. (1 rts.)
Ontbijtkoek 354, 419 en rest. 169,- 254
O rts.) I .'r'i
Eieren rantsoenbonnen
Melk A43, A35 (V, rts.)
C 43 en B. C 35 <1V»
rts.) filo en rest 455
(21Ó rts.) .-"U
Waschpccder 364, 458 a rts)
Aardappelen 520 en rest 362 (Z rts.)
521, B44 en rest. T63,;-1.*
B 36, (1 rte.) S15 en
rest. 457 (l rts,)
Tabak (gTDssIers Nummer-' V/ï
coup. 510, ^ss (veeiv.
109 rts.) en rest, Num-
raercoup. 4ta)mav/
90 rts.)
Petroleum IG9, 269 (i«/, rts.), 369,
469 a'b rts.), 13
- 16, 64 „petr,", m en
116 (2 rts.)
bekende bonnen - 'Z
43 te ju. 46 B.V. a rts.)';;:;(S
Leder
Brandstoffen
Brandstoffen
industriekolen j Coupures
MUncokes ,,B.c.D.E. verbr. -/.
Texticlgoederen punten I Ue.m. 15 VAf-S
i 510, punten 1 en 30
Smeermiddelen periode G en H
Sinaasappelen F 03 Afronden naar
:v boven, in te leveren/
op 31 Dec. *45 en 2?
Jan. '16. -;V"U./'-;/:/./v/
Rotterdam helpt Rotterdam
In alle bioscopen van Rot
terdam draait deze week eén
filmpje, dat iedere inwoner
van Rotterdam moet hebben
gezien. Het Iaat zien, hoeveel
ellende er in onze stad nog
wórdt geleden en in hoe
kommervolle omstandigheden
vele gezinnen nog leven. Wij
raden een leder aan deze
week eens naar debioscoop
te gaan, al was het alleen
maar om dit filmpje te zien;
Hedenavond/ na de metrwg-
berichten van 7 uur, spreekt!
via de Rotterdamsche Radiol
disrtibutie Ds. J. H. F. Engel,1
Ned. Herv» Predikant» 'alhier/
Morgenavond op denzelf-1
den t(jd zal 3ïevr. X;/Bi
Sjpllema-s1 Jacob, voorzitster
/vandeq.T.V., het/woordrich-^
ten/tot de ihwonersvyan^Rot^