Twee
I
Van Duitsch offensiei
Handel, Verkeer en Industrie
n8®s ®§sa
Een grooter contrast is
nauwelijks denkbaar
Ontplooiing Cultureeileven
m
mn
WÈÊMÊÊÊÊÊÈ.
bieden nieuwe kansen
Oude roem zal herleven
E
Pond en ons zijn)
verboden
Korte terugblik
1944: ellende en honger
1945', vrijheid en voedsel
Wï:
ess
li
DE SPORT IN 1945
„IVat een vecschit!"
Weer sfeer in de
tempels der Muzen
ÉS 4
Jaariijksche balans
tot Wereldvrede
Stemming van
afwachting
Wederopbouw krijgt
j: zijn beslag
WMM
iiiiS
aliïiïS
ii
•-.w
Officieele sterfdag
31 December 19491
e&h;*-::.
HET kost alweer eenige moei
te om, hoe kort ook nog
maar geleden, zich alle ar
moe en ellende van het vorige
jaar waarin ce gehate, zich
steeds meer bedreigd gevoelende
bezetter ons eens. zoo welvaren
tic '.andje had gedompeld, dui
delijk voor den geest te halen.
Oudjaar 1944geen gas,
geen electricltelt, geer. brand
stof, geen vervoer, maar wèl
honger. Op 1 kg. aardappelen
en 1000 gram brood per week
moesten wij het leven zien te
houden, voorzoover wij de fan
tastisch oploopende prijzen der
„zwarte" levensmiddelen niet
konden betalen. De bonnen
voor de luttele beetjes vleesch.
kaas en spijsolie konden slechts
zeer ongeregeld en met moeite
worden gehonoreerd. Groente
was er vrijwel niet meer, tap
temelk en suiker werden niet
meer verstrekt. Suikerbieten en
bloembollen, hadden hun intre
de gedaan als voedingsmiddel
en katten en m ssch.en waren
hun' leven niet meer zeker.
Het. straatbeeld werd steeds
triester. Bedelen en stelen be
hoorden tot de orde van den
dag. De rijen uitgehongerden,
die voor de winkels en de uit-
deelingscentra van de centrale
keuken geduldig hun beurt af
wachtten, boden eer. troosteloo-
zen aanblik, evenals de honder
den, die er dagelijks op uit
trokken, te voet of met. de
meest vreemdsoortige vehikels,-
om elders, zelfs tot in Friesland
toe, w&t eten te bemachtigen.
Oudjaar 1B44Wie nog
wat te"' stoken had in zijn
kacheltje, achtte zich gelukkig,
en terecht, want hoe velen ble
ven maar in bed om kou, hon
ger en ellende te vergeten. Bij
de voor dezen avond zuinig ge
spaarde kaars werd het oude
jaarsavondgerecht anno 1944
verorberd: een pannekoek van
suikerbletenpulp met bleten-
stroop, waaraan heel wat moei
te en arbeid was ten koste ge
legd: van het opscharrelen van
bleten en brandstof tot de
uiterst tijdroovende bereiding
van de „lekkernij" en het aan
houden van het noodkacheltje
toe.
dn dezen avond dacht men
a« in November weggevoer
den, aan de Jongste ver-
p. ug tot registratie van
alle nog overgebleven mannen
tusschen de 17 en 40 jaar, aan
de onderduikers en aan hen, die
gevangen genomen waren. In
vele--;* gezinnen heerschte leed
wiens.-lot in- het.afge-
ioopen jaar door den kogel be
zegeld was
Mannen durfden zich prac-
tisch niet meer op straat be
geven, bang voor de bezetters,
die op de meest infame wijze
alle mannelijke arbeidskrachten'
op straat oppakten om die in
hun ondervoede oorlogsindustrie
tewerk te stellen.
Doch ons volk verzette zich
en bleef zich verzetten hoe
scherp de maatregelen der Hun
nen ook werden. De mannen en
vrouwen die in dc "Illegaliteit
zich verdienstelijk maakten,
deinsden voor niets terug. Zij
bleven hun taak met soms ware
doousverachting vervullen, hoe
uitgekamd hun gelederen ook
werden, zich ervan bewust zijn
de, dat door hun werk het va
derland in zijn meest moeilijke
periode gediend werd. Verschei
dene stoutmoedigen trokken
met belangrijke opdrachten
over dp lijn, die het bezette
Noorden van het bevrijde Zui
den scheidde. Op dezen avond
dachten wij aan onze tiendui
zenden spoorwegmenschen die
in hun staking volhardden en
die zich evenals de andere on
telbare onderduikers op de
meest vreemde plaatsen voor
het Fruissische gevaar schuil
hielden. Onze gedachten, gin
gen verder uit naar de jood-
sche volksgenooten die1 etter-
lij k1 en figuurlijk door de laar
zen der moffen werden getrapt,
en die bij tienduizenden in de
gaskamers der concentratie
kampen het leven lieten...,
Het leven was moeilijk,
uimmer werd zoo intens naar
den zomer verlangd.
EN nu staat oudejaarsavond
1945 voor de deur, De po
litieke hemel is nog aller
minst onbewolkt, maar ons land
is weer vrij en aan alle kanten
wordt er hard gewerkt/Vele in
dustrieën werken weer, er
heescht weer!bedrijvigheid in de
haven, de Wierlngermeer is
weer droog, de voedselvoorzie
ning is weer redelijk te noe
men. Bij normalen arbeid^ heeft
eèn volwassene ongeveer 3000
calorieën 'noodig, en daarvan
zijn wij niet meer zoo héél ver
af, 't vorig jaar 500—600 calo
rieën! De gaarkeuken- en nood-
kacheltjesellende is voorbij: er
is weer gas en electriciteit en
een beperkte hoeveelheid brand
stof. Wij behoeven niet meer te
verduisteren en de straten zijn
behoorlijk verlicht. De zoo noo-
de ontbeerde tram rijdt weer
en bracht ons nog juist een
verrassing: de weder-lnvoering
van den f avonddienst tot half
elf. Tooneel, muziek, dans en.
film bieden weer ruimschoots
gelegenheid tot ontspanning.
Wij c l-zullen op.iOudej aarsayond
echte koffie kunnendrinken,
oliebollen of appelkoekjes eten
en sigaretten rooken.
Voor de
ürouu)
We kunnen weer reizen en
trekken. De electrische treinen
zijn bijna zoo comfortabel als'
voor den oorlog en de stoom
treinen..wie geluk heeft
treft een zitplaats in een ver
warmde rijtuig met een coupé
waarin ramen zijn. Doch wien
dat geluk niet ten deel valt,
dient te staan in een tochtige
trelnafdeeling, maarhij heeft
de wetenschap, dat hij in ieder
geval komt op de plaats van
bestemming zonder op een ban-
delooze fiets tegen de wind in
te moeten trappen.
En .de algemeene perspectie-.
ven? Zij zijn niét slecht te-noe
men! De dlsfcrlbutledienst heeft
ons over eéhigen tijd verschei
dene bonlooze artikelen toege
zegd, waaronder niet alleen
cacao doch ook varkensvleesch.
De kolenvoorziening is nog wel
niet rijkelijk, maar het ziet er
toch niet naar uit, dat we er
op uit moeten trekken om
boomen te kappen.
Wel is er nog veel, dat wij
beter zouden wenschen en juist
daarom is het goed, een oogen-
blik stil te staan bij dat.vorige
oudejaar en zich dan te bezin
nen op de enorme verbeterin
gen; die sedertdien ons deel zijn
geworden!.
De Sport heeft in dé eerste maan-
den'? van het jaar volkomen \stllge-
legen. Honger, vrees voor razzia's,
transportmoeilijkheden en wat; niet
al. maakten alle sportbeoefening on-
mógelijk. Enkele clubs 'zetten de
1 training in het geheim voort, bij!
andere werd. ze gestaakt, omdatde
animo! geheel verdwenen was. Maar
nauwelijks waren onze bevrijders., is
?:het land. of ,er was plotseling weer
verdubbelde belangstelling voor
sport. De voetballers en korfballers,
de bok ^rs en de athleten, de wiel-
renners en dé hockeyspelers gbigen
>h!et'.vfeld len de baan weer op ol den
•ring. weer; in. Overal leefde de sport'
op .Wedstrijden, werden gespeeld om
"piaafseiUkekampioenschappen en
bevrijdingsbekers.. Reeds eén maand
ie,'na de bevrijding,kon in een uitver-
•,v'b. kocht .Feïjenoord-stadlon een voet-:
-.„bahvedstrtJd gespeeld- worden tus-
seï en een Engelsche ploeg en een
Bondselftal. De onzen leden een
zeer eervolle 3—1 nederlaag. Intus-
schennis"wel .gebleken; dat de spel-,
kwaliteit van ons voetbal zeer. heeft
geledenen, dat er :hard gewerkt zal
moeien worden om 'n NederlanOsch
ia^lftaTop de bëén te brengen, dat op
^flëï'ihternationale markt een .rol van
.'/V be teekenis zal kunnen spélen.
!/'v-'i:-?.-bë v-, wielrenners, ofschoon - gehan-;
dicapt'' -/vdoor materiaalschaarschte,
b^bbenvzicn geducht geweerd. Zij
de grenzen getrok-
-keri.-en;zij' hebben vooral in- België
successen gehad,- .Theo Middelkamp,:
die-„ook. het.; zoo zware -kampioen-
schap op den Cauberg won, behaal-
-h.de/overivirinitigr,T
/.België. Maanook
A
Detkfen kunnen"met- eere:genoemd:
worden.y jMet. weemded herdenken'
^iwer-^dv^anJ^Anisterdam^d^ddt^
?3."4de;'; porjogshandelingem: van hett/vo-/
I'ngé .'jaar; in Brabant/invalide werd'
boksers hebben theti'cón^
£tacKmet$Belgie ."hêritéld^Enkel^j tö§|f
ilen^«ds,^hgeh^om^jongenk;it»ait
Brussel of Antwerpen en kwamen
er Belgen in den Nederlandschen
ring. De zware nederlaag van Luc
van Dam en .-de goede prestaties van
een amateurploeg .tegen de Ameri
kanen mogen hier gereleveerd wor
den..
Onze athleten en zwemmers heb
ben het nog bescheiden aan gedaan
dit jaar, al was de fraaie tüd van
Kees Hoving op de 100 meter borst-
crawl tijdens de winterkampioen-
schappen veelbelovend. De terug
keer van Willy den Ouden deed de
belangstelling voor de zwemsport
nog eens extra opleven.
Als. we dan nog herinneren aan
de pogingen van de schaatsenrijders
om tot de oprichting van een nieu
wen: bond te komen en aan de ver
sterkte' overheidsbemoeiing met de
sport en de lichamelijke opvoeding,
dan zijn daarmee de belangrijkste
feiten van het sportjaar 1945 vast
gelegd. -
Als straks de koffie geurt,
dc oliebollen, rondgaan en
het manvolk van het gezel
schap ;al steëlsche blikken
gaat werpen op de flesschen
bU den warmen haard, als
de vrouw des huizes nog
eeii: extra schemerlampje
aanknipt om liet nog gezel
liger ën intiemer te maken
in de van zorgelooze gesprek
ken vervulde kamer; als er
na tienen een Jate gast bin
nen: komt en men de tram,
die hem vervoerde feestelijk
rellend xvcider hoort rijden,
'«al -/zélfs'de grootste Nurks
liioeten /Instemmen met, de
stellig algemeene," - dankbare; -
,W atten.verschil ;niet.<,ver-r".
W AICTEER wij het cultu-
reele leven Ln den winter
1944—1945 nader beschou
wen, dan denken wij aande
uitvoeringen in de ^huiskamers
'van hen, die ondanks verdruk
king en kommervolle materieele
zorgen het geestelijk element in
ons bestaan allerminst wilden
verwaarloozen. De bezetters
hadden ook de Kultuurkamer-
genooten zonder vuur en licht
aan hun lot overgelaten. De
zalen, voor concerten en too-
neelvoorstellingen waren verla
ten; ln de musea werden maat
regelen getroffen om de schil
derijen tegen vocht en ".nvloed
van lage temperaturen te be
waren. Kunstenaars zetten-hun
werk in besloten kring voort.
De kleine, in het geheim; bijeen
geroepen groepjes luisteraars
genoten op Vrije middagen en
avonden van een ongecensu
reerde kunst waarbij, de ac-
tueele onderwerpen vaak een
belangrijke plaats op het pro
gramma innamen en het con
tact was er, ook al door de om
standigheden en de overeen
komst in' gezin dhe i d tussch en
uitvoerenden en aanwezigen
des te. nauwer en vruchtdra-
gender door
N.i'! de capitulatie .herstelde
zich het openbare kunst
leven naarmate de alge
meene toestand normaler werd.
Herinneren we aan het open
stellen van de bioscopen, gedu
rende eenige uren per dag en
aan de dabaretvertooningen bij
daglicht/Naarstig is er gear
beid om den vrijen kunstuitingen
weer de plaats te geven waarop
zij ten volle recht hadden. Een
drachtig zijn de kunstenaars
aan -het werk getogen waarbij
zij, die zich niet onderworpen
hadden aan de door den bezet
ter genomen maatregelen meer
malen zich te weer stelden, te
gen een: samenwerking met
hen, 'die hun kunst in dienst
hadden gesteld van nationaal-
sociali.stïsche of daaraan geli
eerde instanties. De van te
veel zijden, ter hand genomen
zuivering en de contr61e_ daar
op heeft tot* allerlei moeilijkhe
den en verwarring aanleiding
gegeven en het is te wenschen,
dat in. het nieuwe jaar aan de
chaotische toestanden een ein
de zal komen, waarbij inder
daad, waar. dit noodig blijkt,
doeltreffend gezuiverd zal wor-
dèn'.
TTRAGEN .wij ons af wat tot
1/heden bereikt is, dan is al-
f lereerstvermeldenswaard
het streven om in Rotterdam
een groot tooneelgezelschap een
vast pied, a teire te Verschaf
fen. In het verbouwde Luxor
treedt' het Amsterdamsch-Rot-
terdamsch Tooneel reeds gere
geld óp. De schouwburg ln de
Aert van Nesstraat zal in 1946
voltooid v zijn.v-:Dan zullen de
voorstellingen, die de .verschil
lende toon eel g e zeis cha ppen en
cultureele ifisteilingen. op de
enkele beschikbare ürerï in de
bioscopen/geven alleen het
r o t ter d ams chToon ee lh e f tih;
ipalace een onderdakwaar
schijnlijk tót-hetv verleden ber-,
hoören.'Daarbijvzal/tie 'mogelijkf
heid geopend *zijh;>'omYdapsult^
;Voeringen:H- de; ^isëchool<vap vaijtS bedrijvigheid. een^werél
Córrie Hartong gaf. na. jaren?
weer de eerste openbare uitvoe
ring in een passende omge
ving te doen plaats vinden.
VOOR de concerten, vooral
die van het Philharmonisch
Orkest, is men in den regel
nog op het gebruik van kerkém-
aangewezen.- Ondanks het ge
ring aantal, beschikbare zalen
heerscht in onze stad een druk.
muziekleven. Bij de recitals
doen rich musici van velerlei
schakeering hooren.
Bij het gebrek aan nieuwe
films hebben de bioscoopexploi
tanten hun toevlucht genomen
tot de veelal eertijds! gewaar
deerde rolprenten, waardoor de
gelegenheid tot een hernieuwd
zien van deze films door de
TC' het jaar ten einde yaat, kan
J\f hei geen kwaad, dat toy vrou-
tL'fi eens de rekening opwalen
over hétgeen 1945 bracht. Er *yn
swure verliesposten, maar er e\jn
ook groote winstposten, die dank
baar moeten worden herdacht.
Over de eerste be
hoeft niet veel ge
zegd Wif uien om
ons heen, siende
stoelen. die met
Keretmis en Oude
jaar in den familiekring ledig
blijven, ff 0 kenneit veel verdriet in
de harten en weten de wereld rond
om ons op vele plaatsen een- aan
geveegde puinhoop. Maar er-is on-
danks dit alles een: -winst, die my
TM et mogen onderschatten. Het de
bevrijding is ons het besef ie beurt
gevallen, dat de wereld van vóór
1040 niet terugkan keeren. Ret
dringt ook tot de vrouwen door, En
tegelijk met dit besef rijst voor ons
op de zware taakdie niet. alleen
nist op de schouders der viannen,
maar ook op die der vrouwen. Wij
willen reëel zijn. Wij willen vooral
datge-ne zien, wat onmiddellijk voor
ons ligt en doen wat onze handen
te doen vinden. Er is nog veel stof
felijke nood ie lenigen maar tot
de winstposten van'onze balans be
hoort- zeker het feit, dat er veel
stoffelijke nood geleden is, want
■weerwil van vele klagers, gaan rny
in alle opzichten vooruit. Wij zijn
er echter nog lang niet, want pas
als de zwaarste materieele zorgen
zijn opgeheven, kan begonnen war
den- aan het iaerk voor de geestely-
ke nooden, die misschien nog ten
hemelschreiend er zijn dan de eerste.
Wy vrouwen moeten dit heel zuiver
onder het oog zien. Af en moet ons
ook do ftctjij geven onze krachten
voor dit wérk te gaan gebruiken. In
de groote nol-a over het Eegeerings-
bcleid is onlangs verklaard, dat de
regeervng onder meer het probleem
van het enorme tekort aan huishulp
in studio genomen heeft. Laten wij
vurig hopen, dat deze bestudeering
spoedig in pianrcen, die voor ver-
wesenlijking vatbaar zijn, moge
worden omgezet. Natuvrljjk is het
niet de bedoeling hier een korte
bloemlezing uit onze problemen te
gevenWij willen slechts..- vooruit
zien op den weg, dien de Nederland-
sche Vrouw in 1946 te bewandelen
zal 7,-rijgen. Eet zal meMiWit nog
niet zoo 'n heel effen paadje zijn.
Dan ontwaren my hopelijk, dat wij
in de 'eerste plaats pullen moeten
dienen ons laiul en ons volk, onze
groote e/i onze kleine gemeenschap,
ons gezin. Eet is de- hoogste taak,
die wij opgedragen kunnen -krijgen.
Eet sal voor velen een eeretaak eijn
een - idealistische Nederlandsche
worden, herstelster van de oude in-
corruptie vadèrlandsche deugden,
hoedster van den haard, moedig
draagster van leed, brengster van
gedvld en liefde, xólhoudster tot in
het oneindige... -kortom -, Vrouw
van 1946. "T
Jet de Boer-van Stricn.
BUITENLAND'1945
vroegere bewonderaars of een
eerste kennismaking door de
Jongere generatie is geopend.
•Bij dit" alles moeten^de 'ten
toonstellingen van schilderijen
van oude meesters en tijdge-
nooten zeker gememoreerd wor
den./
Het begin van de bemoeiingen
in kunstaangelegenheden is ge
maakt. Ondanks nog veel te
overwinnen moeilijkheden
wordt er op energieke wijze ge
poogd de blnnenlandsche en
internationale kunst van be-
teekenis bekendheid te geven
en te doén waardeeren.
DE situatie in het begin
van het jaar werd be-
heerscht door het Kerst
offensief der Duitsèhers in
België, dat juist omstreeks de
jaarwisseling was vastgeloopen,
In Januari kwam het tegenof
fensief der Amerikanen en toen
bleek meteen, dat de Duitschers
in het Kerstoffensief hun laat
ste aanvalskrachten hadden
verbruikt. Vanaf datoogenbllk
begon de opmarsch, die op 9
Maart leidde tot het veroveren
van de brug van Remagen, de
eerste brug, die intact in han
den der geallieerden viel. Daar
na drongen de geallieerden over
het geheele westelijke front
naar voren, achter elkander
vielen de westelijke provincies
in hun handen: de opmarsch
naar Berlijn was begonnen.
Terwijl het 9e leger Diider ge
neraal Pattón voorwaarts
stormde, zetten de Russen 'hun
groote offensief in, dat hen 24
April in Berlijn bracht, juist
even. eerder dan de Amerika
nen. De capitulatie van Duitsch-
land was toen nog een kwestie
van dagen, 5 Mei werd zij een
feit. Ook Nederland was vrij.
Intusschen was MacArthur
op de Philippijnengeland; de
groote sprong werd gewaagd
naar Okinawa en vanaf dien
dag lag geheel Japan onder het
vuur der Amerikaansche lucht
macht. Slag na slag werd de
Japansche industrie toege
bracht. De nederlaag van Japan
was zeker, ze werd verhaast
toen óp 6 Augustus, een datum,
dien de geheele wereld zich nDg
vele generaties lang herinneren
zal, dc eerste atoombom
werd geworpen op Hirosjima.
Den dag daarna verklaarde Rus
land Japan den oorlóg, trok
het Mandsjoerije^ binnen en
marcheerde het op naar Korea.
15 Augustus capituleerde Jk-
pan,waarmee de tweede we
reldoorlog ten einde was.
DE vrede wierp ons on-
middelli]k zijn problemen
voor de voeten^ Het Bel
gische parlement verzocht ko
ning Leopold af té treden, het-,
geen deze weigerde.. Een heftige
verkiezingscampagne in. Enge
land leidde tót de geweldige
over winnln g van Lab our,een,
ware landslide. Attlee volgde
Churchill op en vertegenwoor
digde Engeland op de conferen
tie van Postdam, waar,Truman
de plaats Innam van Roosevelt,,
die op 12 April overleed,eén.
'dér "gróótste slagen;'die dé1 naar
vrede en vooruitgang hakende
wereld kon treffen.
Al spoedig bleek, dat de con
ferentie van Potsdam weinig
had opgelost en de ministers
conferentie in Londen voerde
zelfs tot een volkomen ixnpas-
In Oost-Europa had Rus
land een politleken druk uit
geoefend, die leidde tot het op
treden van regeeringen, welke
de erkenning door de Angel
saksische .regeeringen niet kon-
EN jaar geleden wa5 onze bewustzynskring zoodanig beperkt, dat wy
slechts aan het allernoodzakelijkste konden denken. Ons leven was
niet veel meer dan een dierlijk leven geworden en eiken dag: braken
wij ons hoofd over problemen van voeding en warmte. Toen wij dan
ook te eUder ure werden be7rijd cn w0 onzen blik weer konden ver
ruimen, is ons per slot van rekening- de geestelijke en materieele schade,
gezien den ernst van de omstandigheden, nog meegevallen.
Over de geesiebjke schade, hoe emstfe Dok, zullen wU het hier niet
hebben, omdat dit artikel een economisch karakter dient te dragen.
zelfde wijze, wanneer wU in. de stad
zelve rondzien. Het puin ligt niet
meer zinloos dood tusschen de ge
traceerde, straten. De orde is terug
gekeerd en hier en daar zien wij
langzamerhand bouwwerken verrij
zen- Het nog maar een eerste
aanloop, maar toch doet het in ons
de hoop Jeven, dat de wederopbouw
zijn beslag zal krijgen.
ÏN Mei 1940 .werd de binnenstad
verwoest. Circa 11.000 huizen met
meer dan 25.000 woningen gingen
daarbij verloren.. In den Joop van
de vijf daaropvolgende jaren van
oorlog is, als gevolg van Duitsche
vernielzucht en geallieerde bombar
dementen, daar nog veel schade bij
gekomen. Toen de Duitschers een
maal begonnen in te zien, dat zij
zouden verliezen, hebben zij een
aanvang gemaakt met de vernieling
van de haven, welk plan gelukkig
niet geheel ten uitvoer is gelegd. De
stad werd overigens bezaaid met
prikkeldraadversperringen en ver
dedigingsnesten, terwijl de bouw van
een vestingmuur een bijzonder fraai
stadsdeel ontsierde.
Het economisch leven van Rotter
dam, dat in de laatste jaren vóór
den oorlog een aardige opleving had
ondergaan, is in bezettingstijd lang
zaamaan doodgebloed. Een groot deel
van de industrie werd verwoest. Vele
bedrijven verlieten de stad, terwijl
andere op zeerprovisorische wijze
werden voortgezet. De haven, eens
het toonbeeld van werklust en
drukte, lag al dien tUd leeg en ver
laten en werd zoo nu en dan eens
bezocht door een Duitsch convooi.
Genoeg over al deze ellende. Na
5 Mei is geleidelijk de oude werk
lust van de Rotterdammers ont
waakt. Schepen liepen binnen, ver-
sperrinaen werden opgeruimd, poli
tieke delinquenten opgepakt en af
gezonderd en 'n begin werd gemaakt
met den wederopbouw. Wij willen
onze lezers in dit artikel niet ver
moeien met een overmaat van cij
fers. doch" wel dient te worden ver
meld, dat!v nog géén veertien; dagen
geleden hét duizendste „schip in de
haven van Rotterdam is aangeko
men en dat deze havèn weer zoo
danighersteld ls, dat- zijmeer .dan:
dë-Hhèlfti van/haar vooroorlogsche
capaciteit hééft r!teruggekregen;1 HU,
Öie: th'anslangs onze .havens .wan-:
:delt!? r^Aeëh!;? gelief kdosdé/beri^elü;
i'yah'ïédèri; dietyan,zün/:'5teü!;houdt.ri-t
zaLwór.dèn/gé^
4'r ■■'- --•'••'virerèldhöyent
Men hoort soms wel eens klagen
over een gebrek aan werklust, het
geen tot uiting komt ln arbeids-
schuwheid en absenteïsme. Wij. ge-
looven dat dit verschijnsel, dat
overigens bij het schelden van het
jaar goeddetV is verdwenen, van
zeer tfldelijken aard zaJ zijn. Zoodra
er weer voldoende resultaten van
den verbeterden toestand merkbaar
zijn, keert de oude werklust terug.
En nu de toekomst. Ook daarover*
is al heel wat te berde gebracht. De
oude kooplieden klampen zich vast
aan het verleden en zijn van oor
deel. dat de welvaart alleen terug-
keeren zal door een herstel van het
achterland. Niet valt te ontkennen,
dat dit achterland van groote be-
teekenisis, doch de jongeren zien
daarnaast andere mogelijkheden,
waardoor het verlies van een ach
terland geheel of ten deele kan. wor
den gecompenseerd. Rotterdam kan
door zijn gunstige ligging meer en
meer tot industriestad uitgroeien en
nu de Duitsche industrie goeddeels
is weggevallen/ liggen er legio kan
sen voor het grijpen. Ook de ver
edelingsindustrie vanuit het buiten
land aangevoerde grondstoffen
tuinbouw en veeteelt, kunnen daar
onder mede worden gerekend
kan nog verder worden -uitgebreid.
Rotterdam, kenmerkte zich voor den
oorlóg door een zekere passiviteit
ten aanzien van het internationale,
verkeer; het is thans zaak, dat wij
actief worden door handel in nieuwe
goederen en door de stichting van
eigen reederijen, óók op het gebied
van de walvischvangst. Steden kun
nen doode steden worden, als de
handelsstroomen zich wijzigen; de
werklust en de ondernemingszin van
de Rotterdammers geven ons echter
goede hoop, dat de oude bloei zal
terugkeeren en wellicht nog zal wor
den overtroffen.
StaVn-oang^ocrd E,n schip ""t 'kolehdii -
v 4
den verwerken. InGriekenland
smeulde de burgeroorlog voort,:
de conservatieven en royalisten-
kregen den steun van het.
gelsche bèzettirigsleger, tot üdfesu
Labourregeering Ingreep en
compromis afdwong. //Zi-f"
Intusschen - ontspon - zichï-\hs>e
Engeland en Amerika een. ge^|
weldlge discussie over de be-
teekenis van de atoombom,:
wijl Rusland verdere interna-"
tionale samenwerking weigerde,
zoolang het zgn; geheimwan,?
de atoombom (meer een tech-/
nisch dan een wetenschappelijk
geheim) niet gemeengoed
maakt werd. In afwachting van;=
de overeenstemming tuaschen/pl]
de groote drie leidt de órgaiïl#;
sa tie der Vereenigde Natiës;|
waarvan het Charter te San;
Francisco werd vastgesteld, eeiil.,
kwijnend bestaan. Nog.:altljd|;
rust het zwaartepunt van rdej
wereldpolitiek bij de groote
drie.- >4
China, dat op het oogenblik.'
een object van strijd is tus^
schen Rusland en Amerika,^|
wordt nog niet als gelijkwaar-!l|
dige toegelaten, evenmin .als||
Europa, dat als eenheid geheel v
afwezig is en waarvoor Frank-:i]|
rijk slechts een kreupele- reitn^p
placant is.'
De conferentie te Moskou -is
beëindigd tusschen de drie .rai-/f;
nisters van buitenlandsche za-ï||i
ken van Engeland, de Ver. Stari^
ten en Rusland. Het belangrijker'
ste van deze conferentie is, daif
er nauwe contacten tot stand
zijn gebracht, zoodat een on-/,
derling begrip bestaat tusschen^.
de regeeringen der groote drië/#
Zoo eindigt het jaar nog goed!
en zijn de 'perspectieven voötf
1946 niet slecht te noemen, on-;
danks de tallooze conflicten,, die]
het natuurlijk gevolg zijn vani
het bruuske oorlogseinde.
Ze zijn vogel vrij. verklaard,I,
neen erg er nog: ze zijn reedsit!
ter dood gebracht op 1 Januarii
1941/ maar niettemin voor ^hëtl
groote! publiek leven ze - nog://
het pond,, de el, het ons,. de kahW
de roe, de bundel, de duim, ent
hoe al de andere inhouds-/i|
lengte- en oppervlaktematè:
uok mogen heeten, waarmëdé.
onze voorouders geheel 'eri/diS
tegenwoordige generatie! nog
voor een groot deel. plachtëni
te reken en, meten- en wegerui-^vi
De Nederlandsche IJkwetvVaSfl
April 1937 ,is op 1 Jan.1942Ï
kracht geworden en daarrnë'
zijn met één pennestreek/ ön_
oude door en door vertróu\7cl<^
benamingen ver vangen, rdop^j
standaard-aanduidingen, dié be£?
ter aansluiten bij d'e interna^
tlonaaivan kracht 'zijnde/régu
len. Sindsdien mogen we allee:
maar spreken van meters^"'''"
grammen met de! daarbij -ftii
hoerende afleidingen. Zoo/héip
het pond dus stadstRea//5,Öi
gram of een halve kilograt'
het ons 100 gram of een; hectj
gram enz. Maar toch
Oude liefde roest niet, eiï::/™
zal op.den' duur niemand'hiee^
tegen een winkelj uffrouw' zeg
gen: mag ik een ons kaas, va
daag-aan-den-dag zegt, het'-nö:
practïsch iedereen, vóorzóovè^
er natuurlijk kaas opden /bon
te verkrijgen 'is. -
Is de IJkwet thans naar: bë
hooren geregeld? Eigenlijk ge"^
zegd: neen. Want de oude .bë^
naming en, die men zoo graaf
dood wil hebben ten gunste vahf
de nieuwe aanduidingen, mógen
nog tot 1 Januari 1950 op - oudte;
schalen voorkomen. -
Bij de voorlaatste hefzienfnas
der IJkwet, in 1869, werden/hétf
aloude pond en'de el gehand^f
haafd, doch kregen een anderk
beteekeiiis. Met dien versta!ndp^
dat de wet voortaan het pönd/,_
gelijk stelde met een kï!ógraiïÊl|
en een el met een meterh
Theorie en praktijk
De praktijk heeft zich aa
deze theorie weinig gestoord^
Dat weet de lezer en vooral def
lezeres uit eigen ondervinding//
Want wie een winkel binnen
stapte en daar een el stof-,
van couponnetje liet knippen
verkeerde zeker niet in
meening, dat men haar 10s 4
centimeter van de-begeerde stóf]
zou aanbieden. Evenn
wel ooit iemand geprdlesteerd
hebben, wanneer hem 500 gran
peren werden verkocht, als
een pond bestelde.
Het aardige is intusschen.,
dat zoo'n protest, aangenomen
dat het was ingediend, ohgè;
twijfeld „rechtskracht";' '/zói
hebben gehad. De wet zei/htf|
mers heel nadrukkelijk, dat/een"
Nederlandsch pond geen/150^
maar/ 1000gram zou -
wegen.
Aan dezen dwazen'
is nu definitief een eind.
maakt. Al deze „oude'!/.bë
mingen zijn voorgoed vei
nen uit i de.! wet en, mieh/s"
ernaar ook al heeft dit'S
ven" nog weinig succes-
tegelijker/tijd uit !iiet;;spri
bruik .te verbannen, f •/.-*$
Handelt men dus zooalsi
behoort, dan vraagt "mëi
nenkórt met l een'-.-<
ringsbonnètjë v gewap/
"chocolaterie om een -,hect<
bonbons ïn plaats van*bL_
ons; maar. dan .'behoor t 'de"/b
vrouw./ ook aan-den .alagéi^t?
vragen':; of /h'U 250_, gram^soepX4
vleesch wil bezorgen^F^^
tlsch doet ;;/hiemahii?Idat/
zêlip(3!a^|0e|^m^^|gëp^^
denude v be geert»':.'oni/bij-r
.likten i.,v
