Felle aanval op De Geer Lente ook in Duitschland Het bedrijfsleven MEMORANDUM-GERBRANDY Oud! mm. - president beschuldigd aan desertie H ij nei naar een compromis met den vijand jrivOF: >ik;' p., s. gerbrandy Democratie in den aanval Persbesluit O Y ET feit, dat het wetsontwerp I—I op de bedrijfsscbappen door. het ministerie in- ruime dis cussie Is gebracht buiten het kader van hetpar-; lement vóór de verkie zingen, heeft ten gevolge gehad, dat bei doel, dat het .ministerie voor oogen stond, niet is bereikt Men moet'waardeering hebben voor het sportlef gebaar waarmee mi nister Vos en zijn collega's, meer in het bijzonder* de Excellenties Lief- tinck, Drees, Mansholt, Ringers, De Booy en Van Schalk, alle be langhebbenden in kennis hebben willen stellen van den inhoud van bun voorstel. Wanneer men.demo cratie en openbare behandeling van zaken bepleit, dan is hiermee een voorbeeld gesteld, dat in een giooten kring van ondernemers en werkgevers in de eerste dagen van. dit jaar naar waarde werd geschat. Het Centraal Werkgevers verband, de Sticb ting van den Arbeid, ver schillende Kamers van Koophan- del, groepen werkgevers in clubs als .Sociaal Overleg" vereeniga, hebben op waardige wijze. nawoor verspreidmg der teasten met oöjec- ■tieve toelichting hunnerzüds,. ge zorgd te nebben,-Hun bezwaren te gen het ontwerp besproken, gefor muleerd en ter kennis van het mi nisterie gebracht. Het Ministerie zal zeker niet ver wacht hebben, dat handel en in- dus trie het ontwerp zonder meer, ais een uitweg uit velerlei moeilijk heden, in een koor yan eensgezinde instemming, zouden hebben be groet. Het ging er juist om de critiek uit. te lokken. Voor welover wogen suggesties hield men zich met name aanbevolen. Het ministerie was natuurlijk voorbereid op te genwerping^ Alles ging goed, tot de verkiezingen een ander element dandat van gedegen, principieele en felle critiek in de discussie brachten. WIJ zijn laat met de verkie zingspropaganda.' De Par tij van den Arbeid werd pas begin Februari opgericht. De fusie nam daarna nog veel tijd in beslag. De Partij van de Vrijheid kam half Maart met haar .eerste manifest en.moest toen alles nog voorbere den. Oók andere partijenhadden problems van interne organisatie. Zalen, en papier zijn schaarsch. Br heerschte een betrekkelijke rust tot voor kort. Maar nu is de politieke arena opengegooid. Het. vunzige schandaal van De Gelderlander is de meest krasse en meest absolute tegenstelling van het van beide zijden op zoo hoog peil gevoerd de bat De VriesSchermerhom. Wjj weten nü hoe het kan en hoe het .niet moet. In de critiek cp het ontwerp bedrijfsschappen is een element van onwaarachtigheid ge treden. Het gaat b^j velen niet meer om het ontwerp, maar om het ministerie, dat met dit ontwerp kwam. Dat is even kwalijk als ge vaarlijk. Wanneer men elkaar gaat beoordeelen niet naar wat in con crete gezegd en gedaan wordt, maar wat in abstracto over en weer als axioma's van opvattingen terecht of ten. onrechte, met of zonder vooroordeel als geldend worden aangenomen, dan zal met één slag verloren zijn, wat wij gedurende de bezetting aan onderling begrip en onderlinge waardeering, aan eer bied'voor elkanders eerlijke opvat tingen gewonnen hebben. DE Federatie van Nederiand sche Bedrijven maakt het in dit verband wel erg bont. Haar blad nadert in toon en uiting, vaak de grens der persoonlijke ver dachtmaking. De demagogie is niet van de lucht. Lieden, die vroeger en nu voor de politiek geen waar deering hadden politici be schouwden als tweederangslandge- nooten vermengen in. deze zaak, op inconsequente manier, de poli tiek met-hun economische critiek. Men kan bezwaren hebben tegen het- ontwerp. Schrijver dezes heeft ze ook. - Critiek is er om geuit te worden, om de zaak van het ontwerp, maar niet om een ministerie of een mi nister te treffen, waartegen men op geheel ander gebied bezwaren --heelt..: Het bedrijfsleven moet georgani seerd worden. Daar zal ledereen het over eens zijn. Dat de overheid t als hoedster inhet algemeen be lang, daar niet onverschillig tegen over staat, is toch niet zoo gek. De staat past overal millioenen bij.-Ei, zijn geen of weinig ondernemingen, die niet op een of andere wijze, direct of indirect, staatssteun genieten. Dit wordt heel gewoon gevonden en onvermijdelijk door dezelfde menschep, «Üe het be zwaarlijk achten, dat men dan ook eenige contröle en eenig toezicht van de zijde der gemeenschap moet aanvaarden, niet achteraf, ais er moeilijkheden gerezen zijn, maar bij het begin. De regeering heeft in het-ont- werd en In de behandeling 'n paar psychologische fouten gemaakt. De discussie heeft zij tot inzet van verklezlngslawaai laten degradee- ren. In de terminologie van het ontwerp is de titel van commissa ris inplaats van voorzitter zeer on gelukkig. Voor 1940 was een onaf hankelijke voorzitter, die bij sta king van stemmen besliste, en die de uitvoering van een besluit voor korten tijd kon schorsen, volstrekt niets ongewoons,-maar in 1946 heeft men nu eenmaal zeer be grijpelijk. afkeer van commissa rissen, ook a] hebben ze niets me' r bevoegdheid dan de voorzitter van vroeger, v Mr, H. WILLEMSE „FEEST DER MUZEN» De manifestatie, van „Dei Kurist gaat door het "Vrije; Land", die deze maand zal gehouden worden, heeft, ook een nieuw maandblad „Feest der Muzen" onder redactie van Hail G. Hoekstra en Ed. Hoomik opgeleverd. Onderwerpen op de verschillende gebieden van de Kunst betrekking hebbend, worden er in behandeld. CorrieHartong schrijft over: De Dans heeft vooral vrijheid noodlgrS. Vestdijk stelt de vraag: Wat is literatuur? en ge-, sprekken worden gehouden "met" Jo Vincent, Fien de la Mar en ChariL Kohier. „Bezield door de gedachte van het geroepen zijn om He overwinnen, heelt hel Londènsche kabinet zijn da— gelijk-schen en wekeiqkschen arbeid verricht, trachten de alles dienstbaar te maken aan het ééne, groote doet. Van die taak en die opvatting heelt het naar beste weten getracht het Nederiandsche volk deelgenoot te maken, opdat Regeering en volk in de verdrukking één zouden zijn. "Wat tn het kader van dit beleid1 paste, •werd bevorderd, wat tegen dit streven Indrnischte, moest daarom ter zijde gesteld. Bij dit beleid-,, dat één en ondeelbaar is geweest van September 1940 tot Mei' 1945. gedurende welken tijd veel tegenslagen ons deel werden.'hebben wij nooit veronachtzaamd het beginsel, dat de ministeiieele verantwoordelijkheid een hoeksteen Is in ons Staatsgebouw en zulks 'olijit, ook al is er tijdelijk geen Parlement Nooit is er verzuimd bij car- dinale beslissingen ons dit beginsel voor oogen- te stel- letj, al is een enkele maal verschil geweest over de toepassing". Aldus oud-minister Gerbrandy in het laatste hoofd stuk van zijn lang-verbeide en thans eindelijk versche nen en publiek verkrijgbaar gestelde omvangrijke nota over het Regeeringsgebeid gedurende de oorlogsjaren in tonden. De nóta>vormt een hoek van 250 bladzijden en bevat 19 hoofdstukken, die te zamen de hoofdpunten van bet gevoerde beleid behandelen. Ver scheidene. dezer hoofdstukken zijn van uitvoerige documentaire bijlagen voorzien, die nadere olflcieelc toe lichting geven op het behandelde onderwerp. Na een kort inleidend hoofdstuk, dat het heengaan van de Regeering naar Kinden behandelt, spreekt prof. Gerbrandy. uitvoerig in twee hoofdstukken over de lotge vallen van de Regeering zelf. Eerst over het heengaan van den heer De Geer en daarna over de wisselingen inzijn eigen kabinet. De figuur De Geer Breedvoerig en steunend op tal van doenroenten- behandelt prof. Ger brandy de rol, die de heer Dë Geer voor en na zijn aftreden als minister president heeft gespeeld. Zijn be toog, hoewel, volkomen in den mede deelenden trant gehouden en. zonder eenlg spoor van. felheid, heeft het karakter gekregen van een uiter mate scherp requisitoir, dat de figuur van den heer De Geer voorgoed de verdiende plaats in onze staatkundige geschiedenis toewijst. Reeds in het eer3te hoofdstuk - wijst prof. Ger brandy erop, dat cte heer De Geer faalde ln het leiding geven aan het kabinet. Terwijl het meerendeel der J7iinlsters gedurende de oorlogsdagen ook. *s nachts bijeen bleef, althans beschikbaar bleef op het Departe ment van Economische Zaken, ver toefde de heer De Geer eiken, ook den meest, kritieken nacht, thuis. De leiding die hij in deze dagen gaf, was niet krachtig, in Londen mani festeerde zich spoedig zijn onduide lijke houding,, die, naar later bleek, neigde naar een compromis met den vijand. De heer De Geer verzette zich tegen het capitulatie-commu niqué, waarin de positie van Neder land als doorvechtende natie duide lijk werd gesteld. HIJ weigerde öe tcekenlüg van het A.L besluit. Hij- hield een radio-toespraak, die Sn Engeland een allermiserabelsten in druk maakte. Drie maal kwam hU itt de ver gadering van den Ministerraad met een of ander opzet, gericht op het vinden van* contact met den vUantl. Als voorbeeld drukt prof. Gerbrandy tn zijn nota een eigen handig door «Jen heer De Geer ge schreven en geteekend voorstel af, dat bewaard bleef. Dit voorstel luidt als volgt: „Naar aanleiding van het beroep, door den. Führer van het Duitsche RUk In zj}n Rijksdagrede van 19 Juli ƒ,1. gedaan op. redelijk eh ge zond verstand, ter beëindiging van den oorlog, verzoekt de Nederiand sche Regeering te mogen vernemen, óp" welken grondslag (met name wat de positie van Nederland be treft) de Führer zich voorstelt, dat op dit oogenblik vruchtbare be sprekingen ter bevordering van den vrede zouden kunnen worden geopend". <w.g.» DE GEER. Ie zijn eerste onderhoud met Mr. Churchill had h|j al gesuggereerd een soort vrede van Amiens", Het laat zich dénken, dat deze houding crltlsche reactie wekte. De ongerustheid van H. M. de Koningin steeg. Tegen het einde van Augus tus 1940 vroeg de heer De Geer ont slag, zonder dat deze aanvrage be titeld kon worden als „vrijwillig". De heer De Geer werd niet meer opgenomen ln het nieuwe kabinet, hoewel hijzelf om de portefeuille van Financiën vroeg. Na zijn aftreden leefde hij vrij teruggetrokken in Boxmoor bulten Londen. H. M. de Koningin verleende hem op grond van zijn verdiensten ln het verleden en omdat zijn houding toen nog niet aan oneervolle motleven scheen te moeten worden toegeschreven, krach tens éénstemmig besluit in den Mi nisterraad, een hooge onderscheiding. Was het daarbij gebleven, dan had de heer De Geer zijn rust in eere kunnen genieten. De heer De Geer echter vertoonde spoedig de neiging om Engeland te verlaten en zich naar Zwitserland te begeven. Dé Re geering verzette zich daartegen, om dat zij de. overtuiging-was toegedaan, dat Zwitserland, blijkens haar tn- lichtingen, reeds vol Duttsclae spion nen. eerlang hetlot van Nederland zou deeien en dat de heer De Geer dus, - wanneer hij ..zich daar zou be vinden, vroeg of iaat ln banden van de Duitschers zou vallen, die zich zelfs tegen zijn wil propapandistisch. van hem zouden bedienen. Aange zien de heer. De Geer echter vurig verlangde naar den troost van het familie-contact, werd in overleg met hem besloten, hem in de gelegenheid te stellen zich op Rijkskosten naar Nederlandseh-Indië te begeven, waar hem een bepaalde regeerlngsop- dracht zou wachten, in Neder- landsch-lndlë bevonden zich twee ,van zijn kinderen. Naar möië Onder deie uitdrukkelijke af spraak begaf de heer De Geer zich naar Lissabon. Spoedig echter bleek de Nederiandsche Regeering uit inlichtingen van haar gezant - aldaar, dat de heer De Geer zich In Lissabon tegen tiitdrnkkeljjken wil van de Regeering en ln strijd met een afspraak, waaraan bU zich zelf had onderworpen, met het plan rondliep zich niet slechts naar Zwitserland, doch naar Nederland zelr te begeven en deswege contact, opnam met dc Deutsche autoritei ten in Lissabon. De Nederiandsche gezant en de Nederiandsche zaak gelastigde hebben verschillende malen met hem gesproken, hem het bijzondere van zijn positie voorge houden, hem de mogelijkheid voor oogen gesteld zijn vrouw naar Lis sabon te laten overkomen, hem herinnerd aan zijn uitdrukkelijke afspraken. Het hielp alles niets, De. heer De Geer beloofde nader be raad, tcrwUi hij het passage-biljet naar Berlijn al ln zijn zak had. Eenmaal ln Nederland terugge keerd, publiceerde hU een brochu re waarin Hitler ais de Führer de Koningin werd niet met name genoemd als „de meest bevoegde autoriteit" ten tooneele werd ge voerd. HU zond den tekst van deze brochure tevoren naar Londen en beloofde haar niet te zullen publi- ceeren zonder toestemming van de Koningin. Die toestemming werd hem nimmer verleend; doch binnen enkele dagen was de brochure ge publiceerd. Is het wonder, dat de heer Ger brandy aan het slot van zijn hoofd stuk meedeelt, dat hij in begin Juni 1943, vóór zijn aftreden als Minister van Justitie, opdracht gaf een voor onderzoek in te stellen t eneinde te komen tot een .antwoord op de vraag of strafrechtelijke vervolging van den heer De Geer op haar plaats was? De nota deelt het resultaat van deze opdracht nfet verder mee;' steenberghe cn Weiter In het tweede hoofdstuk wordt bij zonder in den breede aandacht he- steed aan het heengaan van de heeren Weiter en Steenberghe uit het kabinet Terwijl het heengaan van andere ministers met enkele regels wordt afgedaan, publiceert prof. Gerbrandy hierover zeer lange documenten, die bovenal in het Ucftt stellen, dat de aanleiding tot de ontslagaanvrage der beide katho lieke ministers gelukkiger gekozen bad kunnen worden. in de volgende hoofdstukken be handelt prof. Gerbrandy verschillen de maatregelen, door de Nederiand sche Regeering In Londen getroffen. Eerst den maatregel tot behoud van het Nederlandsch vermogen, dan een monetair accoord met Engeland, vervolgens de beschikbaarstelling van de Nederiandsche handelsvloot ten hate van de geallieerde oorlogvoe ring en de wijze, waarop onze mili taire macht, met name de Konink lijke Marine, tot de oorlogvoering werd aangewend. Buitcnlandsch beleid In het achtste hoofdstuk ontwerpt Prof. Gerbrandy een beeld van de positie van Nederland temidden der overige staten van de wereld. Daar bij schetst hij de kern van het bul- tenlandsch beleid ais volgt: „In daad en woord steeds tot uiting brengen, dat de strijd gewonnen zou worden, omdat hij niet verloren mocht worden. In de oorlogvoering, loyaal en welbewust als gelijkge rechtigde alle krachten ter beschik- Churcill komt ook in Rotterdam Het programma van zijn bezoek vastgesteld Zooals gemeld zal de right honourable Winston Spencer Churchill van 8 tot 13 Mei In Ne-, derland vertoeven op uitnoodiging van H. M. de Koningin en de Ne deriandsche regeering. D& heer Churchill zal vergezeld, zjjn van mevrouw Churchill en miss Churchill. De gasten zullen verblijf houden in heb palels op den Dam te Amsterdam. Het vliegtuig waarmede de heer. Churchill den overtocht maakt, zal Laag over Walcheren cirkelen, al vorens het op Schiphol landt. Donderdag 9 Mei wordt den heer Churchill door de regeering een dejeuner aangeboden. Des middags om 3,30 zal de Brit- sche staatsman in de vereenlgde zitting der Staten Generaal worg den toegesproken door den voor-: zitter en de rede van den heer De Vos van Steenwijk beantwoorden. Vrijdagmiddag vindt de eerepro motie plaats in de St. Pieterskerk te Lelden. Zaterdag 11 Mei zal de stad Amsterdam den heer Chur chill een goudenmedaille aan-^ bieden. Zondag 13 Mei zullen de heer en mevrouw Churchill en hunne doch ter dejeuneeren op het palels So est dijk. Tenslotte zal op 13 Mei een be zoek aan Botterdam worden, ge bracht. Na een officicele ontvangst door den burgemeester, een de* jeuner in het raadhuis en indien daarvoor tijd is een rondvaart door de havens verlaat de heer Chur chill ons land in den namiddag. king stellen tegen den gemeenschap- pelijken vijand, daarom alle mede werking verleenen in de militaire, maar ook In de economische en psy chologische oorlogvoering. Tegenover andere Staten de consequenties van het staan aan de zijde der geallieer den beslist, maar beleidvol trekken. Medewerken aan die maatregelen, welke in den loop van den gemeen- schappelUken strijd het onderling overleg als nuttig en noodzakelijk erkent Helpen bevorderen oen na- oorlogsch herstel der Internationale samenleving,; met open oog voor de eigen plaats van het Koninkrijk der Nederlanden voor de grenzen aan een unlverseele internationale organisatie en Japansehe gevaar en voor de noodzaak, vast te houden aan begin- elgen, voor het permanente Duitsche selen van moraal en recht" De overwegingen, welke de Ne deriandsche Regeering ln Londen er toe brachten het herstel van het gezantschap :bi| den Paus te bevor deren, ondanks de vroegere afwij zen öe houding van. het parlement, mogen hier nog even in bet kort worden samengevat: Ten eerste: HetVaticaan werd in den oorlog een waarnemingspost van groot belang op diplomatiek gebied. Ten tweedet Verscheidenen onzer bondgenooten onderhielden nor male betrekkingen met het Vati-:. eaan; gelijkheid van politiek, in dezen zin tra? gewenscht Ten derde: De versterking -van de diplomatieke relaties tusschen het Vaticaan en Japan in ISC maakte het temeer gewenscht, dat de daarvoor lo aanmerking komen de geallieerden, die tegen Japan levensbelangen hadden, te verdedi gen,. In de representatie op het- Vaticaan niet ontbraken Ten vierde: De houding van de Roomsen-Katholieke geestelijkheid en van het Roomsch-Katholieke volksdeel in Nederland, voor wie destijds het verwerpen van de voor het gezantschap op de begroeting aangevraagde gelden toch een teleurstelling had beteebend, ver diende in de behandeling van deze zaak ernstige overweging Daarnaast ls getracht zooveel mogeiyk te pellen, welke de reac tie van Protestantsche zijde in Ne derland zou zUo Op grond van de hem door ztl.i ambtgenooten ver strekte Inlichtingen kon de minis ter van Bultenlandsche Zaken con- cludeeren, dat het herstel meer toegejuicht dan becritlceerd zou worden" De hoofdstukken XI en XH han delen over de oorlogsverklaring aan en de oorlogvoering tegen Japan. Zij bevatten, geen schokkende mededee- lingen. Dan komen aan de orde de maatregelen in verband met de be vrijding van Nederland en het herstel het financieel beheer, den voorlich tingsdienst en de verhouding tot de overzeesche gebiedsdeel en Prof. Ger brandy besluit zijn boek met eenige beschouwingen, waarin hij nog eens de zwaarte van de oorlogstgak deed uitkomen en de laatste doeleinden samenvat, waar het om ging. Mr. J. A. W. Burger; EEN fijn ontwikkeld, levend rechtsgevoel, dat bestaande toestanden,, hoe gewend men er aan moge zijn, doorloopend op hun werkelijken zin blijft on derzoeken, heeft den Dordtschen advocaat, mr. J. A W. Burger, reeds vroeg in. den oorlog tot de overtuiging gebracht, dat de ver dere uitoefening van zijn praktijk in uen rechtloozen staat, welken de Duitschers hier hadden gevestigd, geen zin had. Wijn en geschenken vormden machtiger argumenten dan het recht en deze overtuiging bracht hem er toe den weg naar Londen te zoeken, waarheen zijn goede kennis van de Zuidholland- sche zeeboezems hem, en onder zijn hoede elf anderen, bracht van den vijfden op den zesden Mei van '43. Enkele maanden na zijn aan komst werd deze nuchtere, met een sterk gevoel voor humor begiftigde advocaat, die reeds in zijn studen tentijd overtuigd was van de nood zaak, dat .ieder intellectueel ten minste een goed gefundeerd inzicht heeft van richting, waarin de sa menleving moet worden geleid, van hoefd tot voeten in de bestuurs- vraagstukken betrokken.. Zijn be noeming tot minister van BLnnen- landsche Zaken, waarvan de Ko ningin op merkwaardige wijte rr - dedeeling deed, toen zij hem en een aantal andere Engelandvaar ders onderscheidde, plaatste hem midden in het politieke leven. De Londensche ervaringen deden dezen overtuigden socialist en de mocraat duidelijk inzien, waarheen de terugwerkende krachten na zijn ontslag en dat van de andere mi nisters het bestuur van ons lan^ poogden te dirigeeren, op een m:4swm oogenblik, dat ons volk slechts door krachtige democratische vemieu- ningsmiddeien zou kunnen worden geholpen. - Slechts in een volledige overwin ning van de Partij van den Arbeid ziet de oud-minister een mogelijk heid om in den korst mogelijken tijd tot herstel van rechtszekerhe en van de.sociale en economische verhoudingen te komen. „Geen van de politieke partijen met uitzondering van de P. v. d, A. zal hier na de verkiezingen har r program, voor zoover zij dat heb ben, kunnen uitvoeren, omdat geen van de andere partyen een regee ring zal kunnen vormen, op - meerderheid, in het parlement be rustend. Slechts de Partij van den -Arbeid zal die meer derheid kunnen behalen en ons volk dient in te zien, dat zij om die meerderheid te vormen, vol ledig dient mede te werken «art die overwinning, ,wy hebben een ur- gentieprdgram, dat slechts dingen belooft, welke te realiseeren zijn, HERSTEL IN BEELD Do regeoringavoovllciitingsdienst beeft een brochure uitgegeven, die in beldstatistick een overzicht geeft van het. herstel in ons land sinas dc bevrijding. Overzichtelijkheid is Mer nagestreefd en de duidelijkheid wordt nog ten zeerste verhoogd door de smaakvolle typografische verzorging en uitvoering-. Deze publicatie zal in de eerste plaats in do Engelsch spre kende landen .worden verspreid. Bin- neuk or t zullen ook een Franschcen Nederiandsche editie verschijnen. en welke ook gerealiseerd zullen worden, indien wij de vereischte meerderheid zullen behalen. Ai n anderen zullen coalitie-regeeringen moeten vormen, d.wjz, zij zullen compromissen moeten sluiten, wel ke de uitvoering van. haar program zal verhinderen. Een compromis- re geering zal nimmer den wederop bouw van ons land kunnen aan pakken op een wijze, zooals wij dat zullen kunnen doen. De huidige regeering, ook een compromis-re- geering, is daar een voorbeeld van. Wat ons verweten wordt, kan slechts dit compromis worden ver weten. Dat ons volk dit wel inziet! Een niet volkomen overwinning van de Partij van den Arbeid zal den. wederopbouw en het herstel van de rechtszekerheid jaren ver tragen." (Van omen pmrlemeutsredacteur). ln. het vooriooplg verslag, van de- Tweede Kamer inenke het Ingediende wetsontwerp Wijziging TijóellJk. Pers- besluit 1945 wordt vaak zeerscherpe critiek geuit op; vrijwel alle onder deden. Sómmige leden - trokken zelfs de rechtskracht van. dit besluit In twijfel, terwijl anderen, die niet zoo ver zouden willen gaan, niettemin van oordoel waren, det eeij geheei nieuwe Perswet o i de verkiezingen tot stand behoort te worden gebracht. Deze "leden wenschten zuivering en ordening streng gescheiden te houden en gaven dc voorkeur aan een conti nuatie van den'bestaan den toestand, totdat behoorlijk rechtsherstel op grond van een deugdeUJke. wettelijke regeling kan volgen. De navolgende bepaling: „Geen. ontzetting heeft plaats wanneer hef feit begaan werd uit noodzaak, dan wel met het' oog merk en ln de redelijke veronder stelling. daarmede uiteindelijk eeft Nederlandsch belang te dienen", zoo als deze voor het bedrijfsleven, geldt, ■werd door een aantal leden ook. voor de perszuivering gewenscht geacht. Voorts werd critiek geuit, op de samenstellin der perszulveringscom- missie en op de werkwijze, waarbij een ambtenaar van het bureau Pers zuivering Qlsr openbaar aanklager op- treedt cn conclusie neemt. De nieuw ln te voeren mogelijkheid van be roep,, aldus eenige leden, zou wette lijk ook geopend dienen te worden ten. aanzien van reeds afgedane zaken. Minder algemeen bezwaar werd ge maakt tegen, liet openen van de mo gelijkheid. om *n zgn. besmetten naam tijdelijk of voorgoed-te doen verdwij nen; dan dient echter, vast te stain, dat de appreciatie ten aanzien van bepaalde bladen, voor zoover zij reeds van voor de bezetting dateert, daar bij geen rol speelt. Van andere zij öe werd geadviseerd, het publiek vrij te laten of het verontwaardigd wil rea- geeren dan wel zich opnieuw wenscht te abonneeren. Over de onderbewind- stelling. Hepen de.meenlngen,zeer sterk uiteen; dc tegenstandera waren van oordeel, dat deze maatregel niet past in het kader van den rechtsstaat. Gerbrandy onderscheiden in een bijzenderen ministerraad heeft de voorzitter van dien raad, prof. ir. \V. Schermerhom den oud minister-president pvof. mr. P. S. Gerbrandy toegesproken en daarby gewezen op üe zware taak, welke deze tn Londen gehad heeft. Dank zij u, aldus spr., heelt - s land een roemrijke plaats kunnen innemen onder de strijdende vol ken. Gij hebt snel weten te han delen in de o ogenblikken, waarin dit noodig was. Onder uw leiding heeft minister Van Kleffcns de diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan en de Sovjet-Unie kun nen herstellen. Beide beslissingen zijn van vérstrekkende beteekenia geweest. Als blijk van een onbaat zuchtige en daadwerkelijke activi- tein verleent, aldus spr., de Ko ningin u het grootkruis van. de Or de van den Nederiandschcn Leeuw. Maar geen.'stad of dorp langs de JRijn of zij is vernield of beschadigd (Van onzen specialen verslaggever! dat by voorbeeld maandenlang in de vuurlinie gelegen heeft, ls nog al beschadigd en ook Nijmegen heeft een leelyke klap gehad. De ,tskyline" van deze steden, als men het zoo mag noemen, is echter nog niet veel veranderd. F onzen tocht doorhet Rynland werden wij verbluft door de schoonheid van de natuur. Wie zou denken, dat Duitschland slechts een rookende puinhoop zou zyn, heeft het mis, want vroeger dan In Nederland groenen de hoornen en geuren de bloemen In al hun heerlijkheid en de Rijn blijft even mooi, ook ftl zyn alle bruggen stuk en liggen er honderden wrakken in de rivier. Hei; nation aal-socialisme was ge wend met slogans te werken. Op een groote fabriek langs den Rijn za gen wy nog vaag zoo'n zin uit de Hi tl er-periode op een grooten muur' geschilderd: „Arbeit, Trotz und Glaube, sichem cue Wacht am Tthein". En nu de bordjes zjjn ver hangen gaat men door met slogans; thans heet het: „Neues Leben blüht- aus den Ruinen", Het klinkt mooi1 en het is bovendien volkomen waar ook- Wie de schoonheid van het bloeiende geboomte rondom de oude RUnruïnes h-jeft leeren bewonderen, zal evenzeti: de schoonheid .kunnen waardeeren in de ruïnes van de twintigste eenw, als zij omgeven door bloeiende Meidoom, appel-, peren- en pruünenboomen. Het Zevengebergte, een oud en geliefd vacantieoordvoor vele Ne derlanders .en Engelschen, maakte in de warme voorjaarszon een on- vexgeteUjken indruk, ook al "is de:, fraaie stad Bonn ernstig geschonden en is de streek van Remagen hevig toegetakeld. Te Godesberg, dat vrij wel onbeschadigd is, passeerden wij het Hotel Dreesen, waar Chamber lain in 1933 de gast van Hitler was en boven op den berg ligt nog altyd- het hotel Petershof dat den Engel schen gast tot slaapplaats diende. Alles een onzalige nagedachtenis aan hen die den oorlog hebben wil len uitstellen, wetende, dat hij toch- zou komen. Königswlnter, de Drachenfels, Rolandseek, al deze plaatsjes zien er nog even lief uit als weleer, wanneer .wij ze gekoes terd zien in het zonlicht .en omge ven door het prille groen. „Vater Rhein" De Duitscher-spreekt met de ons bekende en de zoozeer door ons ver achte: weeë sentimentaliteit van „Vater Rhein" en inderdaad, aan alles kan men merken, hoezeer de' rivier zijn aantrekkingkracht behou den heeft. Het zal echter nog wel jaren duren voordat de nog bestaan de haat zoodanig.is afgekoeld, dat Duitschland -weer een vacantle-oord voor de buitenlanders zal worden. Dit laatste hangt overigens voor een goed deel van de Duitschers zelf af en wat dat aangaat behoe ven wij niet veel goeds te verwach ten. Een vergelijking. Wie zou denken, dat Neder land zwaar door den oorlog is ge troffen, heeft het ten eenenmalc mis, wanneer hij een vergelijking; met Duitschland maakt. Wij voe ren over de Nederiandsche rivie ren van Rotterdam naar Lobith; men ziet dan nog wel enkele liecle bruggen cn enkele onge schonden dorpen af steden. Tiet, Als men echter de Nijmeegsche bruggen onderdoor is, heeft men de laatste bruikbare bruggen gehad, want alle Rijnbruggen op Duitsch gebied zijn zoo' grondig vernield, dat er aan herstel nauwelijks kan1 wor den gedacht. Geen stad of geen dorp langs den. Rijn of het heeft de slagen van den oorlog moeten incasseeren; zelfs de ongeschonden boerenhoeven zijn. een. zeldzaamheid. Het begint al met de stadjes Emmerik, Rees en Wezel. Slechts stoffige roodgrijze ruïnes, met hier en daar nog een bruikbare woning, zyn van deze ty pisch Duitsche: stadjes overgeble ven: Verder stroomopwaarts komen wy- langs het groote industriecen trum van het Ruhrgebied. Richten wy de kijker op de groote fabrieken dan kan men overal Beschadigingen van zulk een omvang waarnemen, dat herstel welhaast onmogelijk; lijkt. Keulen Hoogerop komt men. langs het in dustrieel e Krefeld en langs de eens zoo fraaie luxe-stad DÜsseldorf. Beide hebben zwaar geleden, doch een beschrijving van de schade te Keulen ïykt welhaast een onbegon nen taak. In de buitenwijken van deze eens zoo machtige stad ziet men nog wel een enkel bewoonbaar huis, doch het centrum alsmedb ahe groote industrieën In de voorsteden zij* slechts gevelresten en puinhoo- pen. Wij moesten onwillekeurig een vergeiyklng maken met Rotterdam in. de Meidagen van 1940. Keulen is echter niet voor 20 maar voor 80 verwoest en boven deze ruïne torent boog uit de Dom als symbool der oude beschaving. Hij lijkt .wei nig beschadigd, doch deskundigen gelooven, dat het herstel eeuwen zal kosten. Als men weet, dat er aan den bouw van dezen prachtigen Gothischen tempel bijkans tien eeu wen ls gewerkt, behoeft ons dit nog niet af te schrikken. Het is in ieder geval te liopen, dat men by den wederopbouw van het verwoeste Duitschland niet in eeuwen behoeft te. rekenen. ZEG I1ET MET BOLLEN De tentoonstelling van Nederiand sche tulpen te Moskou, georganiseerd door het centraal bloembollencomité te Haarlem, een groot succes ge werden. De Nederiandsche delegatie, die met het vliegtuig, dat de bloe men heeft overgebracht, Is meege reisd, beeft aan alle Russische auto riteiten bloemen van de voornaam ste variëteiten gezonden, welke zeer de bewondering trokken. De delega tie werd uitgenoodied, om bij-de 1 Mei-parade te Moskou aanwezig te zijn. De ontvangst van de Neder landers is zeer hartelijk en er wor den onderhandelingen gevoerd oVf den invoer van bloembollen in -Ru- land.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1946 | | pagina 3