MET DE WEGENWACHT OP VERKENNING
Gele rijders, pech bestrijders
Enthousiastebrieven
bewijzen het succes
Tabaksdistributie nog langer
wenscheüjk
Feest in het kamp
Vianda
En de walvisch krijgt een vSag
achter zijn oor
Doodencei 601 zal nooit meer
een gevangene herbergen
RONKEND stuift de „solo-motor" voor ons uit over het gladde asphalt
van Sen Rijksstraatweg: naar Den Haag. De wegenwacht Is op ver
kenning en wij volgen hem In een gastvrije propaganda-auto van den
A-N.WJÏ. Den Rotterdam, Rotterdam—Den Haag, drie maal
heen en weer. wy stoppen bfl de brttg aan tto- F"*naalweg om het ver
keer gade te slaan. Zonder ophouden suizen auto's voorbij: gammele
Fordjes op versleten banden en de nieuwste Ameriteansche modellen,
die glimmen en blinken in hun hm en lak. Daar tuschendoor razen mi
litairen In jeeps en trucks en daveren kolossale vrachtwagens van en
naar de Maasstad.
WIJ hebben pech, want er Is'geen
pech.,., op deze weg 1 Geen
van al die voorbij vliegende auto's
krijst een lekken band, een verstop
te benztae-Ielding of een gebroken
voor-as.
„Vreemd", zegt de wegenwacht, „Oc
heb nog geen enkele patiënt gehad
vanmorgen. Anders help ik op dit
traject tien tot dertig automobilisten
per dag, En het verkeer is toch niet,
minderdruk dan, op andere dagen.
Maw ze zijn fortuinlijk vandaag".
WIJ wenschen den motorist een
goeden en rustlgen dag, hobbelen in
de auto terug over de kinderhoofdjes
van Rotterdam en snorren dan de
tunnel door. om ons dp weg te bege
ven naar de Moerdijk. Wellicht, heb
ben we daar meer geluk, d.wjs. mis
schien vinden wij daar meer pech
op denweg.
Vóór Dordrecht al kennen we bij
na de gehcele geschiedenis van de
Wegenwacht De A-N.W.B. met
haar 200.000 leden stelde op 15
April van dit Jaar deze hnipdie.nsi
In, met acht zïjspancomblnatles. de
Intusschen bekend geworden gele
Harley Davidsons. Aanvankelijk
reed men alleen op de voornaam
ste verkeerswegen In het Westen
van het land. De kosteJooze hulp
aan buiten de steden „gestrande"
auto's 'was direct een doorslaand
v succes. Onmiddellijk werd het
hoofdkantoor in Den Haag over
stelpt met enthousiaste brieven en
telefoontjes van geholpen automo
bilisten.
Dewegenwacht verricht geen groo-
te reparaties, maar grijpt alleen zoo
danig in, dat de gestrande automo
bilist thuis kan komen of de dichtst
bijzijnde garage kan bereiken. Alle
hulp ls gratis. De wegenwacht, d.w
z- de gele rijders zelf,, de pechbestxy-
ders dus, zijn allen eerste klas auto
monteurs, die ln bijna alle gevallen
vrijwel direct de diagnose van- de
zieke auto kunnen vaststellen. Zij
ztfn zeer -streng getest op hun tech
nische kennis en rijvaardigheid en
hebben bovendien een E.H.B.O. cur
sus gevolgd, zoodat zij bi} ongevallen
eerste hulp kunnen verleenen.
In het zijspan of btf de z-g-o. solo-
rüders in to kist achterop de motor
bevinden zich behalve tientallen sleu
tels tangen en andere gereedschap-
stukken, een blik benzine, een blik
water, een sl een kabel »n een
verbaiHW-*
Naar; nngelsch voorbeeld
IN Engeland is de wegenwacht al'
jarenlang een graag geziene fi
guur en het is ook naar Engelsch
voorbeeld en met Engelsche hulp,
dat de wegenwacht in Nederland ls
Ingesteld. Toen ln het conservatieve
Engeland de eerste auto's gingen rij
den, rezen er ernstlvp bezwaren van
de reeeering teven deze „dulveLsma-
chlnes", In 1869' vaardigde z!J de
„Red Plag-Act" ul J. waarin bepaald
werd, dat alle auto mobielen moester
worden vooraf gegaan door.,., een
man met een rooden vlag.
In 1903 werd eerst op meer nor
male wijze de maximumsnelheid voor
motorvoertuigen geregeld en vastge
steld op 20 mijl cpl. min. 32 km.)
per uur En de politie hield er streng
de hand aan. Overal op de buiten
wegen werden contröleposten opge
steld. die de overtreders bekeurden
De au to-eigenaren verzetten zich
echter tegen deze maatregelen en
ginaen zich organlseeren in de „Au
tomobile Association". Deze ,.A,A
stelde de Road Patrols" in. Het wa
ren mannen, die op de flets en met
cpzlchtiee uniformpetten, langs de
wegen reden om de automobilisten
te waarschuwen tegen autovallen. De
re peering verbood natuurlijk prompt
dit verklikken, want het was een be
lemmering voor de „ambtenaren in
functie" Maar de „A.A-" vond er
iets anders op De „R-oad Patrols"
bleven fietsen en salueerden lederen
automobilist, behalve.... als er een
autoval was opgesteld. De chauffeurs
Wisten dan dus toch, dat de weg
„onveilig was".
Toen de toegestane maximum
snelheid werd opgevoerd en het al
of niet groeten niet meer noodig
was, werd de „R.P." omgevormd tot
Service-dienst, die, vooral omdat de
leden zich gedurende den vorigsn
oorlog vrijwillig voor het leger meld
den, spoedig populair werd en zich
na 1918, nu gemotoriseerd, snel uit
breidde
De Nederlanilsche wegenvracht ai
ln 1939 voorbereid, heeft zich sinds
'5 Augustus van dit jaar uitgebreid
tot de drie Noordelijke provinciën
Zd zal aan het einde van deze maand
de beschikking hebben over twintig
voertuigen en waarschijnlijk half
September landelijk geregeld zijth
We hebben „beef l. u
MTDDEN op de MoerdJJkbrug heb
ben we plotseling „beet" l Een
opgewonden marechaussee rent ons
hijgend tegemoet „Hé, wegenwacht,
kom gHuw, het heeie verkeer zit
vast!" De politieman springt op de
treeplank van onze auto en we rij
den door tot het smalle gedeelte van
de brug. waar het verkeer uit Bre
da vandaan komt. Daar staat een
onmetelijke file auto's te wachten en
te toeteren, omdat de voorste
Veen dam eerst volgend jaar
«ferèèd
In verband met den grooten om
vang- der herstelwerkzaamheden, die
aan boord van het te Amsterdam
liggende stoomschip 'Veendam van.
de Holland-Amerikalijn verricht
moeten worden, is het niet mogelijk
het schip in November .naar Atne-
•Jika te laten vertrekken, zooals aan-
vaakelljk ln de bedoeling lag.Dé
Veendam zal eerst in Januari of
Februari 1947 voor het vertrek ge
reed kunnen zijn.
wagen, precies op den oprit op de
handrem is „vastgeloopen". Fluks
tast de gele rijder in zijn gerecd-
schapkist Hij haalt 'n lange schroe
vendraaier te voorschijn en kruipt
er mee in de cabine van de, de brug
blokkeerende, auto. Tien seconden
later is het euvel verholpen. De rem
Is losgewerkt, de wagen kan weer
rijden. „Denk er om, meneer, al
leen de voetrem nog gebruiken; geen
handrem meer. Anders schiet-ie
wéér vast". En tot ons: „Dat ge
beurt hem nog wel tien keer onder
weg. Hij heelt er veel te hard aan
'getrokken". -
De wegenwacht wil al naar zijn
rapportenboek grijpen, .als een nieu
we kreet om hulp klinkt. De fue
kan nog niet verder. Het is de chauf
feur van een vuurroode P.T.T.-auto,
die om assistentie roept.
in zijn Ijver den „op zijn rem ge
schoten" voorsten wagen op te du
wen heeft hij nog al veel van zijn
motor gevergd en die is toen afgesla
gen. Herhaalde verwoede pogingen,,
oin te starten mislukken nu. De we
genwacht bergt zijn rapportenboek
weer op en holt naar de postauto.
-Hij duwt de motorkap omhoog, voelt
en knutselt wat aan de motor en
roept dan: „Man, je motor verzuipt.
Je hebt de choke te veel gebruikt."
Er ls niets aan te doen. De motor
laten uitrusten ls het eenige genees
middel. Ka vijf minuten probeert de
postbeambte het nog eens. Grom-
,mend begint de motor te loopen en
'zonder schokken trekt de brieven-
auto nu de brug op. Een dankbare
groet aan den wegenwacht en de
tweede gelukkige komt over het Hol-
landsch Diep.
Nog rr.eer pech
MAAR nog loeien de claxons, nog
komt er geen beweging ln de
wachtende colonne. Als de pechdui-
vel werkelijk bestaat, moet hij nu
bovenop een van de stalen brugge
bogen zitten grinneken 1 Ook de
derde auto vertikt het om te rüden.
Chauffeurs steken hun hoofden uit
de portierraampjes en schelden, dat
het- „slachtoffer'* er verlegen van
wordt. „Ik rit heusch niet voor het
eerst achter het stuur", beweert hij.
In de meests gevallen stelt' de J
wegenwacht .binnen enkele minu-1
ten de diagnose.
„Maar wat er nu aan de hand is,
weet ik werkelijk niet".
Doch de A.N.W.B. motor-specia
list weet het na twee minuten des
te beter.
.Heeft U misschien Uw motor la
ten loopen meneer, terwijl TJ stond
te wachten??", vraagt hij.
„Ja. En wat zou dat?"
„Och, meestal geeft dat niets. Maar
ln dit geval ls Uw benzine-leiding te
sterk verhit geworden, zoodat de
benzine verdampt, vóór hij in de
carburateur komt. We zullen U even
een.zetje laten geven. Dan kunnen
de anderen doorrijden. U zelf zult
even moeten wachten om de leiding
te laten afkoelen".
Slachtoffer nummer drie wordt nu
door een reu sachügen vrachtwagen
opgeduwd naar het breed ere gedeel
te van de brug en dan slaan tiental-,
ien motoren aan, hooren we de weet
wellustig benzine drinkende cylin
ders zoemen en de chauffeurs van
één op twee, van twee op drie over
schakelen. Vijf minuten later is de
stroom voorbij en kan het verkeer
van den anderen kant de brug over.
Als dé benzine-leiding van „num
mer drie", een blozenden Brabander,
ls afgekoeld, kan ook die verder. Een
gulden fooi aan den wegenwacht
wordt beleefd, doch beslist gewei
gerd.
Maar een gedraaide sigaret van
den dankbaren, marechaussee, wiens
brug weer „schoon" is, wordt graag
geaccepteerd. Een vlammetje, nog, n
groet en dan wordt de „Harley" aan
getrapt Heftig zuigend aan zijn si
garet, zoodat de rookslierten achter
hem aanwaaien, rijdt de pechbestxy-
der de Moerdijkbrug over. terug naar
Rotterdam, op zoek naar nieuwe
panne.
iDit is de solo-motor, met de I
„«vatruTnenten-lcoffer" achterop
Kanlteekening bij een radio-vraaggesprek
Waarom brengt de regeering niet
zelf een groot aantal import-clga-
retten tegen hooge prijzen in den
handel om daarmede den zwarten
handel tfen kop in te drukken? Deze
vraag stelde een radio-reporter ty-
dens een vraaggesprek voor tie mi
crofoon op Vrydag 30 Augustus aan
den directeur van het rdksfabak-
burean.
Het antwoord van den directeur
kwam hierop neer, dat de regee
ring dit moreel niet verantwoord
achtte, daar dan de beter gesitu
eerden meer cigareiten zouden kun
nen koopen dan de minder draag-
ferachllgen.
Deze uitlating heeft heel wat
meuschen In het geweer gebracht,
o.a. den chef van dé economische
recherche te Rotterdam, die naar
aanleiding daarvan opmerkte dat
ook vóór den oorlog de meer ge
goeden betere en duurdere «garat
ten kochten dan b.v. de steuntrek
kers. Thans is het zoo, dat iemand
die geld heeft zooveel Lucky Stri
kes of Camels kan koopen als hij
maar wil, wanneer hij maar be
reid ls 8,— voor een pakje neer^
te tellen. De mindere man stellff
zich tevreden met af en toe een cl-
garetje van drie voor één gulden
en verder vult hfj zijn karig rant-r
soentje aan met „goedkoope" Bel
gische shag.:
De regeering koopt wel import-
cigaretten ten behoeve van butten-
landsche schepelingen, waarvoor zij
zelf 15,—per 1000 stuks betaalt,
betgeen neerkomt op 0,30 per
pakje. Van waar dan het gezegde
van den directeur van ret rijks ta
bakbureau, dat import-cigaretten
aileen maar door den beter gesitu
eerde zouden kunnen worden ge
kocht!
Maandelijks worden enkele tnilli-
oenen clgaretten via buitenlandsche
schepen ingevoerd, waarop de rijks;
belastingdienst invoerrechten heft
Van 1-25 Mei b.v: .werden m dén
belastingsector 12, op met minder
dan één mihoen. 2öo duizend «ga
ratten invoerrechten <100V« van de.
waarde) betaald. Het grootste ge
deelte van dezen „import" ver
dwijnt prompt m den zwarten han
del en dit is eveneens het geval met
de mlllloenen cig&retten die maan
delijks ons i&nd binnengesmokkeld
worden en waarop de regeering geen
kans krijgt te verdienen.
Zeker duizenden Nederlanders leven
van den zwarten handel ln «garat
ten. Bovendien worden zij aan het
wederopbouw werk in ons land ont
trokken waarvan de regeering uit
eindelijk voor een deel zelf de
schuld draagt. ZU beweert, geen de-
vlezen voor den invoer van «ga
ratten beschikbaar te kunnen stel
len, doch wat zij hiermede be
spaart, wordt weer teniet gedaan
door het blijven voortbestaan van
onzen volkskanker, den zwarten
handel en door een vertraging van
ons maatschappelijk herstelt
Op zoek near B.N.V.-
dossiers
In opdracht van den minister-presi
dent heeft de wnd. hoofdcommissaris
van politie te Den Haag, de heer
Paul, een verhoor afgenomen aan
den voormaligen chef van het Bu
reau Opsporing van het Bureau Rati
onale Veillghod, den heer W. San
ders. Naar wij vernemen zijn bij dit
verhoor en de daaraan verbonden
huiszoeking eenige- honderden dos
siers voor den dag gekomen, die de
heer Sanders te rijnen huize onder
zich gehouden had. Een gren aantal
ontbrekende dossiers ls nog wiet te
recht. Na het verhoor ls de 'heer
Sanders op vrije voeten gesteld.
In het bestek van- het liquidatie-
schema van het B.N V. was het Bu
reau' Opsporing op 1 Augustus opge
heven en het personeel ontslagen.
Ambtshalve Konden de ambtenaren
dus geen dossiers meer onder zich
hebben Den minister-president-be
reikten evenwel klachten, dat onaf
gewerkte dossiers zich in het bezit
van dengewezen chef van het Bu
reau Opsporing zouden bevinden.
Deze klachten zijn blijkbaar, aanlei
ding geweest tot het onderzoek, dat
met dit eerste verhoor nog niet ls
afgeloopen. nu er nog zoovele dos-
,sier.s ontbreken. Het gaat hier, naar
wij te bevoegder plaatse vernamen,
niet om een of meer speciale geval
len. waarop de regeering het oog
heeft doch zuiver om het feit, dat
alle dossiers terecht moeten komen
op de plaats waar zij behooren. t.w.
het archief van hetBNV
Ket was ln Den laag" reeds gerul"
men tijd een publiek geheim, dat het
niet boterde tusschen den heer San
ders eri zijn chef kol. mr. L, Eind
hoven. Deze laatste ls thans het
hoofd van den Centralen Veiligheids
Dienst ln oprichting, waarheen
slechts enkele ambtenaren van het
B.N.V. zijn overgegaan
VOORSPELLING VAN
CLEMENCEAU
De gedenksteen van de wapen
stilstand van isis is weer op het
kruispunt van ïtethandes aange"
bracht. Deze steen werd tl No
vember I9Z2 onthuld ln tegen
woordigheid van Foch, Joffre,
Poincaré en Millerand.
Kort na deze omhulling vroeg
men „den TÜger" waarom hy
met naar Cotnplègne was gegaan
Clemencean antwoordde: „Wij
beSonn™ den DoJtsehers
geld te geven, door hun te Spa
toe te staan ons Ln steenkool te
betalen Vqor er zo jaren verloo-
P **1®» zullen onze landgenoo-
slavenarbeid moeten gaan
verrichten ln de miinen van Sile-
zlS.
GALGENHUMOR
Volgens de „Sunday Pictorial"
maakte Goering zich, toei hf] na
de laatste zitting voor het over
drie weken volgende vonnis van
nen gerechtshof te Neurenberg te
ruggeleid werd naar zijn cel blijk
baar weinig illusies over de uit
spraak.
Met galgenhumor merkte hy op
tegen zijn medegevangenen: Ze
zullen ons allemaal ophangen,'be
halve Speer. Die zullen ze yri;laten
om het gebouw ,o» te trekken
waarin wij worden gehangen",
Volgens dr. Droestt, door de
Zuidafrikaansche regeering belast
met onderzoekingen inzake gedroog
de groenten, zullen de liefhebbers
van picnics binnenkort zes h zeven
kg. versche groenten kunnen mee
nemen in een verpakking niet groo-
ter dan een pakje sigaretten
Op vragen van den beer Van Poll
tn verband met de viering van het
éénjarig bestaan van het bewa-
rtng5kamp „Vianda" te Hoekvan
Holland en betreffende het Instel
len van. een onderzoek naar de ern
stige klachten, welke over de behan
deling der in dit kamp geïnterneer
den ruchtbaar zijn geworden, heeft
de minister van Justitie bet volgen
de geantwoord:
Inderdaad is er geen reden tot
verheugenis over de noodzaak dat
bewarinsskampen bestaan en er is
dan ook geen aanleiding het één
jarig' bestaan van zulk een kamp te
vieren. De kampcommandant heeft
ln het belang van een goede onder
linge samenwerking het éénjarig be
staan van het kamp aangegrepen,
om het personeel, dat met Paschen,
Pinksteren en de bevrijdingsfeesten
geen verlof had gehad, eenlee ont
spanning te geven en tevens ora
aan enkele plaatselijke autoriteiten
erkentelijkheid te betuigen voor
ondervonden medewerking, De
kampleiding heeft overigens inge
zien. dat de tekst van de gezonden
uitnoodgingskaart tot; misverstand
aanleiding kan geven. Daar echter
de maaltijd een In alle opzichten
correct verloop heeft gehad, kan de
minister geen aanleiding vinden, om
bijzondere maatregelen ten aanzien
van den kampcommandant te
nemen.
Een recent ingesteld onderzoek
naar verschillende klachten over. de
behandeling van geïnterneerden ln
het bedoelde kamp heeft uitge
wezen, dat mishandelingen in dit
kamp niet plaats vinden. Of ln an
dere opzichten geuite klachten ge
grond zijn, wordt nader onderzocht
Holland neemt een eeuwenoud beroep
weer op
HET tijdstip, waarop de Hol
landers ter walvlschvangst
zullen gaan en daarmee een
eeuwenoud beroep weer opne
men, bet protest ten sp«t, ts niet
zoo ver meer af. In October
hoopt de Nederlandsche Maat-
EchapplJ voor Walvfscbvaart haar
walvfseftvaarder Willem Barendsz
zeilklaar te hebben, zoodat het
schip vergezeld van zes jagers
nog dit seizoen olt- de Antster-
damsche haven kan vertrekken
om. naar men hoopt, tn de Ms-
zee, zooveel mogelijk walvlsschen
te verschalken, v''
Vier Jagers worden tn Amsterdam
herzien en twee, vroeger Pack Ice
etl Squall, thans EHy W Vinke en
René Vinke geheeten, werden tn
Rotterdam door de K V. Scheepswerf
H de Hoog voor hun taak ln ge
reedheid gebracht. Bij hun aankomst
uit de Zuidelijke IJszee ln de Rot
ter damscfae haven zagen de. 275 ton
metende -stoomscheepjes er zoo ha
veloos utt, dat rij wel voor den
slooper bestemd leken. Dat was ech
ter maar schijn, zij waren nog ln
goede conditie en v'het opknappen
zeker waard.
Vröegér en nu
We hebben een. kijkje genomen ln
één der gemeentedokken, waar de
belde walvischvaarders netjes ach
ter elkaar op de steunblokken ston
den en de typisch gebouwde rom
pen. slank en spits, met sterk hel
lende voorsteven, eerst goed tot hun
recht kwamen. Dat rijn dus de mo
derne lagers, onderdeel yan het ge
moderniseerde apparaat, waarmee
men thans op groote schaal de
traan, vleeseh en beendermeel le
verende zoogdieren uit de tJszeëen
wegvangt Een groot verschtl met
vroeger! Toen kon men het een
spon noemen mei een kleine sloep
een walvisch te attaqueeren, een
werk opgedragen aan een speelalen
mannetjesputter, die den zwaren
harpoen met de hand in het lichaam
van het dier slingerde.
De moderne waivtschvaarder kiest
zee met vliegtuigen aan boord de
Willem Barendsz krijgt ze hoogst-
waarschijnl'lk ook waarmee het
zeeoppervlak wordt afgespeurd en
radiografisch wordt gewaarschuwd
wanneer een school walvlsschen ls
'ontdekt Jagers als de Elly W Vinke
en de René Vinke, 9chleten er met
een vaart van 16 mijl per uur op af
en manoeuvreeren zoo. dat de schooi
„duikelende" dieren het schip te
gemoet komt. Dan ls het zaak mid
dels het zware op de voorplecht op
gestelde dubbelloops harpoenkanon
de walvisch met een stalen staaf,
scherp gepunt en voorzien van
groote weerhaken, te treffen: en met
de aan den staaf verbonden lijn
vast te houden. Deze lijn, die vèr
kan worden uitgevierd, loopt vla
katrollen tot onder in het schip.
Het is bUna niet te gelooven
hoe groot d® trekkracht van een
walvisch ls, wanneer het soms
40 ton wegende dier voor zijn
leven vecht. ZIJ is dan gemakke
lijk ln staat zelfs een modernen
walvlschvaarder, een schip van
ruim 270 ton, met rich mee te
sleuren. Otn het gevaar van een
brenk ln de vanglön te onder
vangen beeft men het eind be
vestigd aan een onder tn bet
schip staand mechanisme, waar-
In 61 butferveeren de hevtga
schokken opvangen. Geeft de
walvisch geen tecken van leven
meer en dit gebeurt gelukkig
snel dan wordt ril langszij ge
haald, de compressor aangezet -.
en het lichaam vla een daarin
gestoken buis vol lacht gepompt-
De bemanning steekt het heest
ter herkenning de maatschapplj-
vlag achter liet oor en laat het
kadaver verder rnstlg' dobberen
tot het wordt opgepikt door het*
gronte moederschip, dat ls betast
met de Inzameling en verwerking
van de bult.
Ook het vangen van walvlsschen
Zoo lagen de twee walvischjagcrs
achter elkaar in één dok.
gaat dus tegenwoordig In het groot
én het gevaar dat dit groote zoog
dier zal worden uitgeroeid ls zeker
niet denkbeeldig, vooral ntet als
men bedenkt, dat het zich zeer lang
zaam voortplant of zooals onze zegs
man bet uitdrukte: walvlsschen zijn
geen witte muizen!
Nader vernemen wij, dat de Neder,
landxche maatschappij voor Walvisch-
vaart twee „Walrus' amphlbietoestel-
!en heeft aangekocht. ZIJ zuilen wor
den gebruikt voor het opsporen van
walvlsschen en als hulp bij de navi
gatie in de Poolstreken. Het ministe
rie van Marine zal ervaren personeel
ter bediening van do vliegtuigen
afstaan.
Kort en krachtig
Men schijnt ons meer en meer te
willen opvoeden en goedmaken door
middelvan korte rijmpjes. Het is
misschien de eenige kans: langs,
dierbare betoogen worden gewoonlijk
alleen gelezen door lieden, die al
voorbeeldig van nature zijn. Zonde,
van de moeite ven het schrijven
dus. Korte, rake rijmen op slechte
menschen afschieten, dat is de me
thode. Als ik door de polders, fiets
of wandel op de hel, knoop ik on
willekeurig het bovenste knoopje
van m'n overhemd dicht, want staat
er niet geschreven op alle aanplak
zuilen:
In Gods stralende natuur
Geen Germa&nsehe naaktcultuur.
Wie durft er nog een prutmenpit op
straat te spuwen, nu de vuilnis
auto's cr leeren en vermanen:
Buiten eten is gezond.
Maar geen afval op den grond.
Er moest veel meer van deze ten-
denspoëzie gedicht worden. Al te
-zeer missen wij een Vader Cats en
toen Goethe nog leefde, waren de
moffen lang niet zoo onaardig als
vandaag den dag. Doen wij dus
atlen tn deze richting ons best. Op
alle terreinen 1s er nog wel een
kernachtige tip te geven. Neem de
politiek. Ellenlange stukken lees je
ln de bladen over de vrijlating.
Waarom niet op de vuilnis-auto's,
of ergens anders op, geschreven:
Haat en wraak zijn ongezond,
Maar geen Nieuw Fasclstenbond!
Het is naar dat niemand met zün
salaris uitkomt. Achterop raken
ts deprimeerend. Hier ls troost en
raad noodig. Daarom:
Sober leven is gezond,
Eet. niet, woon niet en kom rond.
Een volk, dat op deze wijze, spelen-
derhand wordt opgevoed, komt er
snel bovenop. Het krijgtweer be
grip van goed en kwaad en doordat
het geen lange preeken hoeft te
lezen, he6ft het meer tijd om zich
op den volgenden oorlog voor te be
reiden. DE5IDERIU5.
Uit offleleele bron wordt ver
nomen, dal de evacuatie van geïn
terneerden uit het binnenland van
Java binnen enkele dagen zal worden
i hervat.
Simpele hulde aan hen, die hun lactsfen
strijd streden in het Oranje-hotel
Op den post van de deur. Juist
onder den knop van de bel, zijn met
een spijker de woorden „Bondshotel
met kofrie" in hét hout gekrast. Het
ls de eenige spot op dé muren ven
de doodencei 60t ln het Oranjehotel,
tusschen de honderden in het hout en
het steen gegrifte woorden van
troost, van vertrouwen en van ge
loof, tusschen de zuchten, welke eer
lijke strijders voor een goede zaak, in
dg laatste dagen en uren van hun
wanhopigen ook in de doodenceüen
voortgezetten strijd tegen het onrecht
met de naalden, of uit het hout ge
trokken spijkers op de kale wanden
hebben geschreven, De eenige spot
tusschen de honderden turven, welke
de dagen optelden, die tot de tallooze
laatste morgens zijn doorgeworsteld
tusschen verterende zekerheid en nog
altijd brandende hoop. „De redding
ls nabij, kop op!", en elders boven de
schamele ruwhouten krib. „Vader,
Gij zult uitkomst brengen,...."
Niemand, die weet wat er ls om
gegaan ln hem. die een rij van 35
turven op den laat3ten morgen met
een vluchtig gekrasten datum afsloot.
Niemand ook, die maar bU benade
ring kan denken, wat er- geleden is ln
deze tien of twintig doodencellen,
waarvan cel 601 er één uit de rij is.
Ook de laatste gedachten, de IngebeU
telde Onze Vaders, ln het Neder
landsen en in het Engelsch, laten het
slechts bij benadering gevoelen. Wie
ook, die weet, hoe tn die andere zes
of zevenhonderd cellen ondanks onze
eigen zorgen onze gedachten toch
altijd weer gingen naar hen op gang
D, die, achter de dubbel gegrendelde
deuren met de altijd openstaande
luikjes, het oogenbllk wisten nade
ren. waarop de deuren nog één keer
voor hen zouden opengaan, Als wij ln
ganzenmarsch door de lage gangen
naar den kapper of naar het bad
marcheerden, draalden do hoofden
zich soms btf de groote deuren van
de hoofdgang even naar de voor-,
plaats, het voorportaal van de vèr-
verwljderde, maar altijd in de ge
dachten zijnde vrijheid. Maar altijd
vonden de oogen nog een oogenbïik
om een stillen groet te zenden naar
achter de uitgeslagen' luiken van de
cellen op gang D, waar wij de besten
van ons allen wisten, naamlooze
vrienden, en altijd anderen, wachtend
en reeds in 1941 en 1942 hun laatste
hoop bouwend op de redding, die
nabij werd gehoopt, doch die-voor de
meestcn te laat is gekomen.
Thans getuigen nog slechts inscrip
ties op de muren, op de bruine deu
ren Ln de doodenceilen van wat in
deze cellen is doorleefd. Op de open
gelaten plekken griffen thans an-
De gehate deur cal nooit meer
gesloten e\jn.
deren, degenen wellicht, die zelf het
lot van de vroegere gevangenen van
de - doodenceilen op hun geweten
hebben, hun bittere klachten, terwijl
ze wachten op de straf voor hun
walgelijk bedrijf, wachten ook op de
gratie, welke voor hen meer pleegt
te komen dan de kogel, welken zij
hebben verdiend. Thans geen witte
naamlooze kaartjes, of kaartjes met
een roode Davidster meer. maar
smalle strookjes met namen en ge-
toofsaandulding ln het raam op de
deur van de cellen, waarvan thans!
ook do luiken openstaan en waarach
ter spiedende blikken naar de bewa
kers loeren, die op öe stille gang
langs de achttien of twintig cellen
heen en weer gaan. Doch cel 601 zal
nimmer meer. voor een gevangene
worden geopend. In; deze cel zal den
bekenden en onbekenden voor altijd
heengeganen dooden van-het'Oranje- l
hotel een simpele hulde worden ge-
bracht. Nimmer zal de schamele
stroczak tn de ruwhouten krib oneer
beslapen worden, nimmer, .de pijl,
meer worden uitgegooid. Slechts op
do kleins houten klaptafel zal een
eenvoudig album I liggen met namen
en belevenissen van al dc helden, die
in het Oranjehotel om de grootheid -
van hun eerlijken strijd den laatsten
morgen .hebben moeten afwachten.
De gehate deur zal nooit meer gesto
ten zijn.
Een „atoom-stad" in
de Sowjet-Unie
De Amerlkaansche journalist;
Walter Wtachell. schrijft, dat de
Sovjet-Uhle een reusachtige stad,
„Atoom-stad" genaamd, aan ét
bouwen ls waar geleerder zich be
zig houden met dé kosmische bom
diö de atoombom ais een „kleine
voetzoeker" in de schaduw zal
stellen. Men zegty dat de stad met
een bevolking van 400 000 zielen.
Pelegen ts nabjj het hoogland van
am lr.
