Dr BEEL OPENT DE STATEN-GENERAAL
„Met de spade op den schouder
aan den slag"
Najaarsbeurs geeft reden tot
tevredenheid
Schermerhorn c.s. kómen op
een goed oogenblik
DE SCHIEDAMMER
Kerkelijke hulp
voor Squatters
Onderscheidingen
toegekend
Doodstraf gecischt
tegen verrader
Niet opgehelderd
Exportdagen een
groot succes
Verschil in kijk op de
troepen:-
Hazeihoff Roelfzema
ontslagen
Heele volk moet
rentgenolog isch
onderzocht
Twee uitzendingen y
RED. EN ADM. LANGE HAVEN 141 SCHIEDAM
ADMINISTRATIE: TELEFOON 89300
«REDACTIE;.TELEFOON B85QS-
ABONNEMENTSPRIJS PEK WEEK>1, CENT
PER KWARTAAL f 4.- LOSSE NUMMERS 10.09
ADVERTENTIES EN i INLICHTINCjENDIENSTr
SCHIEDAMSCHESINGEL ROTTERDAM
TELEFOON NRS; 35430 EN «9300'
POSTGIRO NO. 398841
Bankier: amsterd. bank te Rotterdam
ZESDE "JAARGANG NO. 216
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1946
DE. minister-president dr. L. M. Beel, heeft heden in de
Veresnigde Zitting van beide Kamers tot opening van
de 'zitting 1946—1 947 der Staten-Generaai devolgende
rede uitgesproken:
1 „Hare Majesteit de: Koningin heeft mij opgedragen, deze
Witting in Haar naam te openen. Voor het eerst sinds Jaren-;
is het weer mogelijk het. grondwettelijk voorschrift, vervat
in de artikelen 103 en 06 onzer, hoogste staatswet, na te
leven en de gewone jaarlijksche zitting der Sfaten-Generaai
op den 3den Dinsdag in September te openen. Met U
verheugt de regeering zich, dat aldus de normale paden
weder. ïn vollen omvang betreden worden.-Op tal. van ge-
bieden doen zich intusschen de gevolgen van den oorlog
nog schier dagelijks gevoelen en zijn de problemen, welke y
om oplossing vragen, ontelbaar.
Van Raar verantwoordelijkheid te dezen is de
regeering zich diep-bewust. Haar voornemens zijn U
uit de Troonrede bekend en zij wenschtthans met de
•••-• spade op den schouder— om het beeld van Thorbecke
- te gebruiken -7— aan'den slag tè gaan.
Zij is er van overtuigd, dat ook U, leden van de Staten-
Generaai, bereid bent het op u rustende deel der verant
wóórdelijkheid, VDor 's lands zaken te aanvaarden en in
gemeen overleg met de regeering de ter zake noodige maat
regelen te treffer», Dat het voor: de. regeering slechts dan •-
mogelijk is haar bijna onmehschelijk zware taak <naar
behooren te verrichten, indien'", zij zich gesch raagd.weet
door Hef vertrouwen van een zoo breed mogelijke meerder
heid uit de Staten-Generaai. behoeft nauwelijks vermelding.
Moge Gods zegen ons werk ten deel vallen en het ons
gegeven-zijn voor het Nederiandsche. volk 'den .weg te banen
naar een minder zorgvolle toekomst.
In naam der Koningin en daartoe door, Haar gemachtigd, -
verklaar ik dé jaarlijksche gewone zitting der Staten-
Generaai te zijn geopend".
De vijfcommunistische leiders
- die, in, verband: met de actie der
- Squatters te Londen:: voor" den po-y
lltierechter in Bows^eet^versche-
- jiénj-zijn- v<x>rldopig ;in -^heidi ge.-
steld -tot 24 September,,uy^',3
:d&g'?aangeruk^TfVódTTüé^-'gehéele
y'& Ooveni;., Garden-Wijk: Ju y hét 7 hart;
van .Londen,1
De regeering' haalt de" teugels
strakker- aan, ehrih Tegeeringskrin-
gen vertrouwt men, dat er spoedig
een oplossing gevonden wordt voor
de nu acht-dagen oudé. crisis,-of-
V- schoon er nog steeds 150ff Squat
ters in de leega luxe-flats in het
West End genesteld zijn.
Eén rector van de Kerk van En
geland hield Zondagavond een
'dienst Ln een weelderig flat, waar
de politie voortdurend patrouil
leert om te beletten, dat er nieuwe
Squatters bijkomen
Hij verklaarde te zullen trachten
matrassen te verschaffen aan v^jf
vrouwen, die in de ongerae. de
appartementen een kind ver-
-wachten.:
De kapelaan van: een dorpskerk
verzocht de geloovigen voot de,
Squatters te bidden en zeide in zijn
preek, dat men door het opsluiten
van een paar aanstichters hetwo-
nihsrprubleem. niet zou oplossen,
Zaterdag ïs bet eerste Squatters-
broidspaar gehuwd. Het vestigde
zich. In een barak van "en verlaten
militair kamp in Derbyshire. -
Vrije Faroer, of nief nog
niet uitgemaakt
De voorzitter der SambandparUj
der Far Oer, samuelsen, heeft
aangaande hetplebisciet over'de-
onafhankelijkheid der eilanden,
waaruit, bleek, dat de; bevolking
zLch met een zeer kleine meerder
heid voor onafhankelijkheid uit
sprak, verklaard, dat met het oog
op de groote oppositie tegen do af-
scheiding van Denemarken hiervan
waarschijnlijk geen sprake zaT zijn.
Hij zelde tevens, dat, aangezien het
•Deensehe voorstel om de - eilanden
meer onafhankelijkheid te. verlee-
nen ln het plebisciet niet was. aan-
genomen, deze kwestie ook zal ko-,
men te vervallen -
De Deensehe premier Knud
Rasmussen, heeft verklaard.; dat de
Deensehe regeering zich zal neer-
leggen bij het resultaat-var.: het op
de Far Oer gehouden plebisciet -
de bevolking heeft.ztch voor de af
scheiding van Denemarken ver-
klaard, dus....
Bij Koninklijk Besluit zijn, zooals
eertijds op Koningins verjaardag ge
bruikelijk was, vele onderscheidingen
aan verdienstelijke Nederlanders toe
gekend.
Op pagina 3 geven wjj een Uit
treksel van bedoeld besluit.
WEERBERICHT
Van Dinsdagavond tot
Woensdagavond:
Gedeeltelijk bewolkt,
overwegend droog weer
met weinig wind en Iets
boogere temperatuur
lan vandaag.
Zon op 6,20 uur, onder 18,52 u., Maan
onder 15,14 uur op-22,44 uur L.K.
Waterstanden Rotterdam ie tU «,2-1
uur, 2o tU 22,07 uur.
- Tegen dit hoogst ongunstige
individu kan Ik niet anders dan
y de doodstraf, eischen, zei^mr. J.
C. Dónker gisteren in' zijn'requisi-
tolr voor het Bijzonder«Gerechts-,
dat de 'zaak .behandelde: tegenden
gewezen wachtmeester,1 dér' Staats-:
^poiittér-t^ Moelker;- Dit:-23-jarige
-Jid van Groep --10 had zlcbjri>nder
"den- naam Henk Globach, als spion
gevoegd by een groepiilegale wer
kers tevMeerkerk. Nadat-hij "geheel
op de hopgte was gekomen van
hun. verzetswerk,.had bijde man
nen -verraden; Negen' hunner wer-y
den gearresteerd en twee dappere
strijders hebben in gevangenschap
het leven verloren.
32-jarige hulpagent bij Groep
10. P. C. J. Meyer én de 31-jarige
wachtmeester. P.: H-; Meyer even
eens lid van' de bloedgroephoor
den voor hun lands verraderlijke
- werkzaamheden, die voornamelijk
bestonden ".uit het yarresteeren en
aan den. vijand overleverenvan
Illegale werkers en Joden, respec
tievelijk 10 en 15 jaargevan ris-
straf tegen zich eischen. .-
- Geschil Wal lace—Byrnes
y Allé teekenën' te - "Washington -ye-1
zen Maandag op een heftig!geschil
tusschenhefc Amerlkaanscfae; mir^
nisterie van buitenlandschezaken,:?
err-Henry Wallace., deny .Hiinlstër;;
van handel,met betrekking.s.-.tor:
diens toekomstige redevoeringen*
over de buitenlandsche politiek! Of-;
er zich* een «volledige kabinetscri
sis uit zou ontwikkelen, stonclinog.
te bezien,, -• 4-
Alles scheen te draaien om de
vraag, óf het rechtV;dat ;.president:
Truman aan Wallace toekende,! opif
zijn redevoering van ^de ;^vqr$g^
week - te houden, Inhield, dat :;de4-
mmlster van handelzijn" strijd'. dien|
hij beschouwt als een, meer -foa.-,
Ilstische- houding van Amerika; ten-
opzichte van Rusland. zal kunnen
'voortzetten...
fndien dit het geval is,,: dan;.. zai
men eerstdaags de huidige politiek
van 'minister Byrnes laten -varen, i
Noch. de: aann angers van- Wal-.-
lace, noch die van het departement
van buitenlandsche zaken blijken,
van meéning te zijn, dat de laatste^
verklaring die Trumanheeft. afge
legd de politieke verschiilen- yan
inzicht heeft - weggenomen tus
schen de twee leden, van het Ame-
rikaansche kabinet,"
Men wacht .nog
.Terwijl de republikeinen ^Men
president om zijn fout .aanvallen,
begroeten de democraten: a[gemeen
den uitleg van den president en.
spreken de hoop uit, dat. -het-.- In
cident uitden weg geruimdis.:
In sommige kringen heefscht
eenlge teleurstelling,datTruman
zich niet sterker vóór Byrnes 'en
tegen Wallace uitgesproken heeft..
Er is alle reden te gelooven.. dat
Wallace de wijze, waarop de pre
sident de zaak behandeld heeft,
bevredigend heeft gevonden.Zijn
voornaamste doel, werd vernomen,
is: openlijk op te komen, tegen: wat
hij de laakbare - punten.: in Byrnes'
politiek acht.-
De positie van Wallace in het-
kabinet zal waarschijnlijk: door het^
Witte Huls bezien worden:;
.- r i, als .Wallace aanblijft ala mi-
nis ter, zou dat kunnen worden -uit-'j
gelegdals een soort .presidentieel? f
goedkeuring van -zijn- voorstellen:
met-betrekking, tót; dé buitenland-,;
sche,- r. politiek i - -■ lfrx'%
hy - aftreedt,': dan.-zou'
waarschijnlijk de1 regeerihgttfdéns
een .verkiezingsjaar berooven van;
den krachtigen invloed van Wallace
op -deipartijpolitiek. -'v
In' verband met'het'groote poli
tieke conflict tusschen Wallace-Tru-
man-Byrnes is het laatste nieuws,
dat Wallace nog lang niet uitge
sproken is. Hij denkt er niet over
ontslag "te nemen -en daarna ver
wacht het publiek een diplomatieke
zet van Bymes. AlsRussische re
actie is er tot nogtoe alleen nog
maar een verklaring van -Molotov,
waarin hij nuchter weg zeide, dat
-over de grenzen van Polen niet meer
valt te praten, daar zij vastgesteld
zijn door de Groote Drie te Berlijn
en wachtende zijn op een bevesti
gingvan de internationale vredes
conferentie voor Duitschland.
:-. De balans van de Utrechtsche
Najaarsbeurs geeft aanleiding tol
groot optimisme. Dit is de conclu
sie, welke getrokken kan worden
uit de mededeeimgen, die n,m mr.
Milius, directeur der Jaarbeurs ons
:gisteren deed.-,
.V; Öm: té beglianén zijn de beide
exportdagen, waarmede de najaars-
beurs is geopend een groot succes-
geworden.;.;,
Uit ^alle oorden van de wereld
hebben buitenlanders deze beurs
bezocht tot een totaal van 500. Dit
aantal .lijkt niet zoo verbijsterend
groot, maar als men weet dat de
meesten van deze vreemdelingen
belangrijke Inkoopen hebben ge
daan, dan mag men de conclusie
trekken, dat de exportpositie van
ons land hierdoor ten zeerste Is
'yer5terW.:v.;:;;
Wat het gewone bezoek betreft;
men heeft aan de loketten tot dus-;
verre 3000 betalende bezoekers ge
teld, Wanneer men diegenen mee
rekent. die by de spooPwegen en
reisbureaux entreek&arten hebben
gekocht of deze van. deelnemers
hebben ontvangen, dan is het be
zoekersaantal tot nu toe op 120
125.000 te schatten.
De voorjaarsbeurs heeft ruim
300.000 bezoekers gehad; de na-
jaarsbeurs zal hier naar alle waar
schijnlijkheid 50.000 onder blijven
Het Ietwat geringere bezoek Is In
tusschen een gunstiger factor voor
het rustige zaken doen.
Deelnemers zijn tevreden
De stemming onder de deelne
mers is er overhet- algemeen één
van bijzondere tevredenheid. En
kelen hebben mr, Mllius verzekerd,
dat zij na drie dagen hun mon
sterkamer wel hadden kunnen slui
ten; hun orderboekjes waren prac-
tisch volgeboekt. Die tevredenheid
Is er echter niet overal De oor
zaak hiervan moet voor een groot
deeh gezocht worden tn de omstan
digheid, dat het Jaarbeursbestuur
er niet in Is kunnen slagen de
scheiding tusschen de verschillen
de groepen over beide terreinen
radicaal door te voeren.
Menige: bezoeker, die op het
Vreeburg de *- deelnemers uit zijn
groep had bezocht, was te moe ge
worden om nog naar het „terrein
1946". té gaan, waar. zich de overige
deelnemers uit zijn groep bevon
den. Er zal met. kracht naar ge-'
streefd worden om voor de komen
de voorjaarsbeurs, die van II tot
20 Maart 1947 wordt gehouden, de
■scheiding zoo volledig mogelijk
door te voeren. .Ook dan zullen,
wederom exportdagen gehouden
worden, terwijl het buitenlandsche
bezoek op-; allerlei wijze wordt ge
stimuleerd. -
De bedoeling Is op.-het terrein
1946 in hoofdzaak de- technische
beurs In te-richten, ni;: voor rirv.;
chinerieën, -, hulpmiddelen indus
trie, "electro techniek(niet voor
'huishoudelijke doeleinden) en
bouwmaterialen. Verschillende
groepen zullen/definitief - van het
Vreeburg naar het nieuwe terrein
verhuizen,waar nog meer semi
permanente gebouwen Tullen .wor
den opgericht; 1
De agrarische jaarbeurs
Ook de agrarische Jaarsheurs is
een groot succes' geworden In de
toekomstzullen naast de land
bouwwerktuigen ook de landbouw
producten worden geëxposeerd,
waardoor men hoopt, de verspreide
Iandbouwtentoopstellingen grooten-
deels overbodig te maken.
Gebleken ls, dat het najaar voor
denlandbouwer niet"'het gunstig
ste tijdstip is voor het verrichten
van nieuwe aankoopen. De land
bouwer orienteert zich: wel. maar
met: koopen wacht hij toch op het
voorjaar. 1
In verband hiermede zalhet
Jaarbeursbestuur met gróoten ernst
de vraag bestudeeren of het moge
lijk en gewenscht is de agrarische
beurs naar een ander .tijdstip te
verplaatsen. .;.-•
Schermerftorn bedankt; afs y
Kamerlid /f-y
Prof Ir. W. Schermerhom (Par
ty van den Arbeid) heeft bedankt
als lid der Tweede Kamer. Na prof.
Schermerhom volgt op de lijst de
heer F. Goedhart.
:GE2fERAAL'MAJOOJ2 E. E.OBQÜ BAHi, commandant van üe First
AirborneDivision, met mevroutv Urquhart bij httn vertrek vun het Rot-
terdamsche Raadhuis,
stand, zégt hij, waarin Nederland
door den oorlog is achtergelaten, in.
aanmerking neemt.
Indien de Amerikanen zich hun
eigen inspanningen en resultaten in
de Phillppijnen herinneren, zullen
de Nederiandsche doelstellingen hun
volledige instemming kunnen heb
ben.'"""" -... Jr>
Eliot. die een "onderhoud heeft ge
had met minister Jonkman, legt ex
den nadruk op; dat de Nederlanders
geèh herleving van het rijk op 'den
.ouden grondslag wehschen; -Verder
-geeft'
- tuiging dat - dé- overgroote-meerder
heid van het Indonesische volk een
overeenkomst zou toejuichenen dat
de nuchtere politieke.. leiders van -de
Indonesiërs een dergelijke- overeen
komst gaame.;willen bereiken.'
Michael Wright, de plaatsvervan
ger van Lord .Kflleam, den Brit-
scheri Mi,n^«réi) afgevaardigde,
voor Ziiid-Oost-Azië, is naar Bata
via vertrokken teneinde, het contact
met de Nederlanders en Indonesiërs
weer op te nemen., Lord Killearn
heeft zijn reis, tengevolge van drin
gende voedselproblemen .te,Singa-
y; Belanghebbeciden, én
„Geleidelijk komen de Nederlan
ders tot het inzicht en de erkenning
van het feitelijk bestaan van de. re
publiek", aldus een artikel.in het te.
Djogjakarta. verschijnend. - Indone
sisch dagblad dé ..Ked-xulatan Ra jat*1
Volkssouverelniteit)waarin-het de
komst van de commissie-generaal-
Schermerhorn commentarieert.
Dank zij de succesvolle radio-uit-
'zendlngen tegen de beweringen van
de Nederiandsche propaganda, dat
chaos en terreur in de gebieden.van
de republiek heerschen, kan de
komst van de Nederiandsche afvaar
diging hierheen," zoo schrijft het
blad. „worden opgevat als een de
facto-erkenning van de republiek
als voorbode van een uiteindelijke
de j ure-erkenning. Het bezoek is in -
eeenen deele. 'als representatie te be-
schouwen van de koloniale Neder
iandsche regeering, die opnieuw be-
heersching van Indonesië wenscht,.
maar een „goodwill" missie van een
vrije Nederiandsche naar een vrije
Indonesische regeering.'* y
Het rcptiblïkeïnschenieuwsblad
voegt er aan toe, dat de aanstaan
de komst der Nederiandsche troepen
echter alles behalve een fc**'—v* at
mosfeer voor de Indonesisch-Ne
deriandsche besprekingen zal schep
pen. Er zal een sfeer ontstaan, die
op een toestand van oorlog zal lij
ken.
belangstellenden
George ..Fielding Eliot .heeft uit
Den - Haag eenartikel gezonden aan
de „New- York- Herald Tribune"
waarin hij -de Amerikanen verzoekt
hun sympathie te geven aan de in
spanning der Nederlanders t.a.v.
den wederopbouw in Indonesië.
„Bjj de aankomst van de verster
kingen, die thans uit Nederland ver
trekken, zullen de' Nederlanders over
"voldoende troepen beschikken om de
huidige, militaire problemen op te
lossen, Indien zü met de Indonesi
sche leiders op Java tot overeen
stemming kunnen komen, zooals dat
in de buitengewesten het geval is.
De inspanningen, die de Nederlan
ders zich getroosten, zijn inderdaad
zeer groot,- Indien, men den toe-
y Naar'.wij vernemen heeft de" minis
ter van. Buitenlandsche Zaken beslo
ten de schorsing van den directeur
van den Nederlandschen Voorlich
tingsdienst .in Canada, mr. S. E. Ha-
zelhoff Roelfzema, op te'heffen, hem
echter tegelijkertijd ontslag yerlee-
nend uit; overheidsdienst.
Daarbij dient te worden aangetee-
kend,. dat dc door deu heer-HazelhoH
Roelfzema -ln Canada gemaakte fout
zeker geen aanleiding lot het. veriee-
nen van, dit pntlslag heeft gevormd-
Dezé redenen moeten uitsluitend ge
zocht worden. In de onheusche wijze,,
waarop deze ambtenaar zich over.
regeering en ministers .heeft uitgela
ten om de door hem Zelf gemaakte
beleidsfout goed te pralen: een amb
tenaar, .'die zich tot dergelijke boos
aardige: aanvallen laat verleiden
wordt rilei ln staat geacht lot hei dra
gen. van -de ambtelijke verantwoorde-
lljkheld. -
De heer Hazeihoff Roelfzema, die
kapitein is bij de luchtstrijdkrachten,
is than3 wederom 'ter beschikking,
gesteld van het Ministerie van Oor
log.
Prinses Juliana sprak Congres
voor 'volksgezondHeid toe
Iedereen moetdoordrongen zijn
vart het groote belang van de licha
melijke en geestelijke volksgezond
heid. zeide prinses Juliana gister
morgen,. sprekend tot de deelnemers
aan het nationaal congres voor de
volksgezondheid, dat inhel 'Concert
gebouw te Amsterdam werd gehou
den.
Wij weten, hoeveel schade de oor
log heeft te weeg gebracht. Naast
het opsporen van den aard en de
uitgebreidheid van de verwoesting
moet getrachtworden op i korten ter
mijn "net; levensgeluk van het volk
dat in den totalen, strijd betrokken
is geweest, te- verhoogen. Een zeer
groote laak Wacht ons hier en" ln
het rijk over zee. Reeds veel is voor
en in de overzeesche gebiedsdeelen
gedaan, maar groot is daar het te
kort aan medische en,sociaal onder
legde krachten. Allen moeien mede
helpen aan het geestelijk en licha
melijk herstel van ons volk hier en
ln de overzeesche gebiedsdeelen.
*Dr 'J. H. Tuntler, de voorzitter van
•t congres, wees er In zijn openings
rede op.' dal de volksgezondheid op
schrikbarende wijze is geschaad-
Nadat minister Drees het congres
had toegesproken,sprak dr. L. C.
Kersbergen over onze volksgezond
heid in verleden, heden en toekomst-
Het zal Qoodig zün» de geheele be
volking röntgenologisch te onderzoe
ken met schermbeeldfolografle. Al
daalt bet sterftecijfer door t.b.c,, het.
aantal ernstige zieken is nog niet
gedaald.
Spr twijfelde er niet aan, dat de
Nederiandsche geneeskundigen zich
als één man zullen aangorden' ctn
aan de eischen van teamvorming en
hét süc'hlen van health-centra te vol
doen en aldushun zoo belangrijke
bijdrage te; leveren tot bevordering
van de volksgezondheid in ons vader
land. Of daarvoor naar Angelsaksisch
voorbeeld een onderbrenging van de
artsen In staatsverband noodlg zal
zijn. meende spr.. voorloopig ernstig
te moeten betwijfelen.
De algemeene vergadering van
den Nederlandschen Bioscoopbond
heeft met algemeene stemmen,
zoowel van de leden-exploitanten
als van; de leden-filmverhuurders,
besloten het accoord, dat het
hoofdbestuur met de vertegenwoor
digers van de M.PJ1.A. getroffen
heeft, te aanvaarden. -
en 'snelle «*erb. lering der openbare
voorlichting van Batavia uit het weg
nemen der beroering over de troe-
penultzcndingen wordt bevorderd,
terwijl zij anderzijds heeft te bewerk-,
steltlgen, dat uit Xndische. sleutelposl-
ties diegenen worden verwijderd, wier
mentaliteit ln de huidige verhoudin
gen niet meer past, wijl die mentali
teit tn feite die ouü-koloniale ts. waar
in men troepen zendt om „verzets
lieden neer-te leggen", een mentali-,
telt, die meet dan wat ook.verant
woordelijk is èn voor het blijven sle
pen der .Indonesische besprekingen" èn
voor de beroering, door de troepen-
uitzendingen m breede kringen ver
oorzaakt.
Dè' (femmisste-pesnersal. en i
de troepen -
Tweeërlei uitzendingen haar Indo-.;
néslë houden thana de Nederlandscae
geesten gespannen: die van de Com-
missie-Generaal, en dia van onze'
troepen, bestemd-naar de verzekering
der regeering,- onlanga onderstreept
door die van generaal Spoor, tot
handhaving van rust en orde in gincl-
sche gebieden. Beide uitzendingen
kunnen niet los van elkander worden
gezien Wie probeert zich rekenschap
te geven van de taakder Commissle-
Generaal moet dadelijk inzien, dat dia
taak een sfeer van vertrouwen on
derstelt, geschikt om tot een begin-
setovereenkomst tusschen öe partijen
ln het geding te leiden. Sjahrlr en
wat hij achter zich heeft, vonden tot
dusverre-In dr. .Van Mook een ver
trouwd en diep "gerespecteerd onder
handelaar.- Dat niettemin tn meer
dan een Jaar UJds de van weerszijden
zoo gehoopteovereenstemming niet
gevonden .werd, ligt'nóch aan Sjahrir
nóch aan den LuitenDnt-Gouverneur-
Generaal, maar aan da omstandig-
held, dat Nederland vol Wanbegrip
omtrent' aard en beteekenls éener re- -
voiutionnaire situatie,-in elk kritiek
oogenblik met zijn jawoord: talmde,
om naderhand te ontdekken, dat. het
met minder dan het door Van Mook
bereikte niet toe zou kunnen. De.
Commissie-Generaal, tastorgaan van
het opperbestuur, zal nu samen met
den Lui tenant-Gouverneur-Generaal
in een sfeer van vertrouwen en rea
liteitszin het doen van „zaken" moe
ten voorbereiden en aangenomen
moet worden dat het tn de bedoeling
ligt, de onderhandelingsresultaten .van.
het viertal dat nu geformeerd staat te
wórden, als de best bereikbare op
lossing ook te aanvaarden, al blijft
formeel de „beslissing" uiteraard een
parlementaire. Waar aangenomen
moet worden, dat regeering en parle
ment bij het voorstellen en aanvaar
den van de Commissie Generaal de
bedoeling gehad hebben, de elemen
taire voorwaarden voor het welsla
gen harer missie te scheppen, moet
door hen thans alles ln het werk wor
den gesteld om die sfeer van vertrou
wen te weeg te brengen, die voor
vruchtbare onderhandelingen voor
waarde is. En. ziedaar het verband
tusschen de Commissie-Generaal en
da troepenuitzendingen, immers tn
beginsel ls troepenuitzending Juist
niet het middel tot het scheppen,
veeleer een middel tot het bederven
\'on een onderhandeUngssfeer. Reeds
daaruit volgt, dat de regeering onder
de gegeven omstandigheden niet be
dachtzaam genoeg kón zijn bil het
nemen van maatregelen van militai
ren aard. zij zou er de Commissie-
Generaal stokken mee tusschen de
beenen kunnen gooien. De vraag,, wat
er op militair terrein gedaan moet
worden is thans allerminst een alleen
maar militaire vraag.-noch een, waar-
op een antwoord gegeven'moet wor
den dat slechts de politieke agitatie
van „recht" ln Nederland tot achter
grond heeft Wij vertrouwen, dat de
.regeering van nu,.af. haar .militair
beleid;.ln.nauw overleg: met* da- Ccinv-
misslë-GeneraaL 'zal;,v bepalen,;;: 'opdat
niet het crediet. dat de-Indonesiërs
bereid - blijken haar te geven, door
ontactisch voortvarende militaire
maatregelen teniet gedaan worde.
Dit schrijvende bedoelen wij uiter
aard niet, ln te stemmen met hét de
magogisch krakeet dat de communis
ten rondom de troepenuitzendingen
verwekken Nog minder willen wij er
een advies mee geven aan hen, die
zich gesteld zien voor het vaak bit
tere feit van een oproep om in; wer
kelijke n dienst te kotnen. Er wordt op
het oogenblik verschrikkelijk, ge
knoeid met het begrip „dienstweige
ring", Telkens'ontmoet men de voor
stelling, da; de burger het zedelijk
recht zou hebben, scheep ga^ri naar
Indonesië te weigeren omdat hij zich
met de werkelijkeof onderstelde po
litieke bedoelingen: der regeering niet
vereenigen kan. Deze beschouwing
houdt geenerlei steek. Dienstweigeren
is een gewetenszaak van hen, die om
redenen van godsdienstig of. zedelijk
beginsel, .het dragen van wapens ver-:
oordeelen. Wie wel dienst wil 'nemen
in het Nederiandsche bezettingsleger
ln Duitschland. niet daarentegen. In
hetleger datop Java orde en rust
herstellen moet, is geen dienstwelge-
renraar niaar een politicus. De over
heid kan zich natuurlijk bij zulk een
houding niet neerleggen. Zij laat in
een democratisch bestel wel vrijheid
vpn persoonlijk oordeel, geen onbe
perkte vrijheid vanpersoonlijk han
delen. Deed zij anders, het hek ging
van den dam. Men zou dan Immers
vrede moeten hebben met den burger
die zich niet vereenlgend met het
beleid van minister Glelen, een per
centage van zijn belastingaanslag af
trekt gelijk aan het aandeel van On
derwijs in de Staatsuitgaven, en
zelfs met mr Hazeihoff Roelfzema.
die, in dienst- van den Staat, zich, in
zijn kwaliteit, openlijk tegen het be- -.
leid der regeering 1 keert. Over de
vraag der troepenuitzendingen kan.
de Indivïdueele Nederlander zijn oor
deel uitspreken het parlement
heeft ;in het- bijzonder de taak zulks
te doen maar eenmaal de beslissing
gevallen ligt 't niét op zijn wegzich
et, om- andere redenen dan die der
pr'ndyieeie dienstweigering, aan te
onHtekken
Het fs onmiskenbaar.dat de tróe-
penuitzendingen beroering wekken.
Op zichzelf ver.' -igen wij ons daar
over Er blijkt 1; .mers uit, hóe wei
nig oorlogszuchtig óns volk is en hoe
wara het zich gevoelt van een oorlog
tegen de Indonesiërs In het .bijzonder.
Anderzijds moet de regeering die be
roering vooral daarom betreuren om
dat bij allen, er uit blijkenden anti-
oorlogszln, dién stellig de regeërlng
deelt ult-üle beroering vooral een
bedenkelijk wantrouwen: van het volk
tegen, zijn overheid aan -den dag
treedt. Immers indien algemeen werd
aangenomen/dat de regeering de
troepen voor niets anders wenscht te
gebruiken dan ;voqr een inderdaad
onvermijdelijk te ramen met Slahrir;
en de zijnen te volbrengen, werk van
orde- en rust-herstel zou er van be
roering geen sprake zijn Maar on
danks de. verzekeringen var» dien aard
dyr.r de regeering telkens gegeven,
leeft bij honderdduizenden de stille
of uitgesproken vrees, dat het rekken
aei onderhandelingen een middel ls
om tijd te winnen, het tijdwInnen een
middel om militaire voorbereidingen
te treffen en het. treffen van militai
re voorbereidingen een middel om
een koloofalen oorlog op touw te zet
ten. Vandaör - de beroering, lustig
aangewakkerd- door. hen, die leven
van onrust en agitatie, en die dan
ook onder alle omstandigheden tegen
de regeering te yélde trekken -
De Commissie-Generaal moge acht
staar, op die situatie en beseffen, dat
haar taak zich niet geheel tot Indo
nesië- bepaalt.. Zij zal er toe hebben
bij te dal door aanzienlijke
(Vervolg 5e kolom onderaan)
