Wie, onderscheiden werden
apefté ke6 (&&ft£ee$eüz&en>
Vlaamsche intelligentie
zintuiglijkheid
en
De Duitsche hongerzomer
Voedingsprobleem beheerschf
de gesprekken
Lange queufi en grauwe gezichten
Het huidig rantsoen
LITERAIRE KRONIEK
Roelants' „Gebed om
een goed einde"
WANNEER men In dc Britsche zone rondtoert met cnzen door den
hongerwinter van 1944/45 gescherpten blik,-ontwaart men al spoer
dig bekende symptomen.Efi» ls een onevenredige belangstelling
voor etalages met etenswaren en all e gesprekken ^cirkelen om dat on
derwerp, Erzijn lange queus, men z at grauwe, gespannen gezichten
Op kantoren» acshter loketten, op vergaderingen, ziet men menschez
brood kauwen, op alle uren van den dag. Het is het bekende knagen
dc gevoel, dat men van uu. to.t uur tracht te bestrijden. De gezichten
der "kinderen toonen weinig opvallends, maar hun beentjes worden dun.
Ziehie: de rantsoenen: - 3 pond
brood; 2, k.g._ aardappelen;- 50 gram
ve. (boter-en andere vetwaarde sa
men); So gram vleesch; V* liter on-
dermelk; V« pond suiker; V» pond
grutterswaren; alles per w»ek; 7M
gram visch per vier, weken. - Voor
zwaren arbeid kxUgt men pond
brood en 2. pond aardappelen per
week meer. Inmiddels is dit rant
soen van 1000 calorieën;verhoogd tot
130», voornamelijk door toevoeging
van brood en aardappelen.- Groente
Is zei'' .&**- en duur. De moeder van
een gezin 'met twee kinderen kocht
voor.: een maaltijd 8 pond wortelen
en 4 kg.' andijvie en betaalde daar
voor 4,M mark: haar, man verdiende
.4,90 -n.ark' per dag..
De honger is het grootst in de
groote steden en de zwarte markt
bereikt daar ook "ïaar hoogste ni
veau. Ik noteerde voor .Hamburg:
een brood van 1500 gram GO mark;
een pond boter 250 mark; 50 kg,
aardappelen 350 mark; een Duitsche
sigaret 3,50 mark; een Engelsche 6
mark. Een Lelca kost 2000 clgaret-
ten; 15 sigaretten Is IDO mark.
Geruchtenstroom
De honger gaf het aanzien aan een
stroom van anti-Brltschc geruchten.
De rr est hardnekkige zijr. die van
de Duitsche boter door de Engel
schen ln beslag genomen en ln En-,
gelrch papier verpakt en dat van
den Duitschen boer die tarwe in een
kar moest laden. HJj mist, thuisge
komen, zijn jas, keert terug en
ontdekt, dat de /agen Inmidde's
geplombeerd is. Als men deze met
veel tegenzin opent, vindt hij in den
wagen een bord met opschrift „Kana-
diseher Weizen" Dit bericht werd
mij: zes keer verteld op zesversehll- -
lende plaatsen van deze zone en
telkens met de verzekering, dat men
het uit de eerste hand had. Inmid-
dels worden andere geruchten Jaar
aan toegevoegd; zoo vertelde me eer
.loodgieter vol overtuiging over een
Opbouwplan. dat de Engelschen voor
Duitschland hadden ontworpen. In
het toekomstige Duitschland zouden
zes families samen één waterkraan
hebben en vierfamilies samen -één
closet. Geruchten zijn graadmeters.
Het is telkens merkbaar, dat de ach
teruitgang der voedselpositie, even
als de slechte economische situatie
het prestige der Engelsche bezet-
ters heeft aangetast. De Dultschers,
die er van houden tegenstellingen
aan te dikken, drukken dat als volgt
■-Aalt: toen de Engelschen kwamen,
ontvingen wij hen als bevrijders(t),
thans hebben ze 50Vt van onze sym
pathie vcspeeld.
De economische toestand heeft
welhaast een dieptepunt bereikt.
Ongetwijfeld zien de- Engelschen
den ernst van den toestand tn; lei-
l dende figuren- maken soma den In
druk te bezwijken onder dc zorgen. T
;,We blijven ver beneden hetgeen
we zouden kunnen produceeren".
verzuchtte een hooge - functionaris.
Vermoedelijk produceeren we een
d'-de van dc quota - dié1 ln Potsdam
vuor ons zijn vastgesteld."
r De kolen kwestie
Alles ln Duitschland draait, om de.
koienkwestte. Brandstof voor de fa
brieken ontbreekt en daar de Dult
schers geen huisbrand krijgen, be
steden zij een onevenredige hoeveel
heid energie aan het kappen van
hout e.ü. Men denkter nu over om
de kolenleyeringen aan de geallieer
de landen stop te zetten. Men re
kent er dan op, als de Duitsche in
dustrie weer op gang Is gekomen,
de reparatieleveringen weer te her
vatten en zelfsop grootere schaaL
Of het zoo eenvoudig ls? Reeds voor
den oorlog werd het ln. Duitschland
gelijk elders, moeilijk arbeiders
voor het .mijnbedrijf ..te. krijgen. De
loonen zijn laag; ik sprak een voor
houwer, die na aftrek der belastin
gen. 14D mark overhield. Het geld
kan bovendien niet in waren omge
zet worden en de waren ontbreken
omdat de stéenkool ontbreekt. Men
hejft nu dienstplicht voor de mij
nen ingevoerd, maar dit levert niet
altijd goed arbeldersmateriaal. Bo
venden stuit deze maatregel op ver-
zet van de vakbeweging. De flnan-
cieele .situatie is rnoverzichlelUk.
Er circuleert veel geld maa. de le-
Nederlandsche Opera begin»
haar seizoen
In den Amsteroamschen Stads
schouwburg heeft de nteuwe stich
ting De Nederlandsche Opera, haar
openingsvoorstelling gegeven, waar
voor de belangstelling buitengev.oon
groot was. Onder de energieke lei-,,
ding van den kortgeleden benoemden
muziekdirecteur Paul Pella, werd La
Bohème opgevoerd in een eenigszlns
van het oorspronkelijk programma
afwijkende bezetting. De aanwezigen
ln de tot de laatste plaats gevulde
zaal toonden zich zeer Ingenomen met.
deze vertooning van Puccini's opera,
waarin Jusius Bonn, Theo Baylé,
Greet Koeman en Louise de Vries op
traden Bloemen, aan het slot van
den middag, waren met het applaus
de uiting van Ingenomenheid met het
gebodene.
Bruno Waller 70 jaar
Zondag ls de vermaarde dirigent
Bruno Walter 70 jaar geworden
Walter, die ln Berlijn geboren ls,
studeerde op het conservatorium ln
Stem en dirigeerde het eerst te
.I.TeuIen.Ook.InRiga Berlijn,
München en Leipzig werkte bij, ter
wijl hij de Londensche Covent Gar
den Opera dirigeerde em bet New
Vorksche Phllhatmonlscb Orkest
Men weet dat hij vro ger regelmatig
de leiding had van de Salzburger
Ecstspiele. inia.i8 week talj van
Weenen uit naar Parijs, waar; hij de
Fransche. nationaliteit verwierf
Sinds den oorlog verbleef hij in de
Vereenlgde staten in Amsterdam
heeft hij tallooze malen het Concert
gebouworkest gedirigeerd en In 1936
Werd hij benoemd tot groot-officier
in de Orde van Oranje Nassau.
Bruno Walter was - reer bevriend
met 'Gustav Mahler, over wlen hij
een boek heeft geschreven.
Brazilië hervat scheepvaart
op - Europa
De Brazil iaansche reederjj Lloyd
Braaileiro, welker Bcbepea yó<5r deo
oorlog regelmatig de Kotterdamsche
haven bezochten, heoft besloten haaj.
dienst: van Braziliëop Anlurerpén'
en Botterdam te. hervatten. Het eer
ste. schip, dat omstreeks 25 Septem
ber van Antwerpen naar Brazilië
vertrekt is de Santarem.
vensmiddelen hebben vastgestelde
prijzen en andere goederen zijn niet
beschikbaar. De zwarte markt met
haar fantastische prijzen valt bulten
het normale leven. Het eenige effect
van de gezwollen geldcire latie is
dan ook, dat zij 'de bedrijvigheid
remt; Men ziét in de Britsche zone
op tegen een geldsaneering en. ze la
ook inderdaad; niet - gemakkelijk,
vooral-als de anderen niet meewer
ken. overigens heeft men in de
Russische zone, op eenzijdige wijze
den stap'gedaan. Men heeft er alle
gelden geblokkeerd en er eenstraf
rantsóeneeringssysteem ingevoerd.
Tot nu/toe probeeren .'e Engelschen
het langs een anderen weg door het
aanzetten van dé. belastlngschroef.
De belastingen zijn zwaar;, naar de
Engelschen beweren overigens niet
veel zwaarder, dan. in Engeland.
Waar men "in- Duitschland echter,
ook In den. tweeken wereldoorlog;
va banque gespeeld heeft en den be
lastingbetaler verhoudingsgewijs
heeft verwend, ls de overgang thans
zoo bruusk,- dat hij verlammend
:werkt...
De Engelschen denken nog te veel
In termen, van vrijen handel en ge-
leldelljkbeid.De oorlog, de neder-
laag en de verwoestingen hebben in
Duitschland echter een revolutionaire
situatie geschapen, dlc slechts met
„Russische" methoden aangepakt
kan worden.. Overziet men het En
gelsche systeem, dan blUkt. dat ook
daar v> een flinke portie Indirecte
dwang aanwezig is: het verdeetings-
sysieem, de gedwongen tewerkstel
ling, de belastingpolltJek. Wat echter
ontbreekt ls een plan.
Reeds door ln Potsdam quota vast
te stellen, heeft, men ln principe een
beginv&n planmatigheid aanvaard.
Een plan veronderstelteen statis
tisch overzicht. Een enquête door
de Engelschen georganiseerd gaf
hun - echter weinig houvast, omdat
de fabrikanten hun capaciteit' niet
in eenzelfde eenheid hadden opge
geven, Sommigeschoenfabrikanten
hadden marken genoteerd, andere
kilogrammen, een derde, paren. Ook
zonder dat .zou een dergelijke sta
tistiek niet eenvoudig geweest zijn.
Wat is capaciteit? Mag men re
kening houden met verbetering als
gevolg van lichte reparaties en der
gelijke? De Engelsche statisticus die
m: dat tegenwierp had gelijk; niet
temin, ik ben er - an overtuigd, dat
da Russen in een. soortgelijk geval,
,p energieke wijze een enquête in
gesteld hadden en tot een resultaat
gekomen -waren. Misschien een aan
vechtbaar resultaat, maar tocheen;
dat, zij het op grove wijze, een in
druk'had gegeven van de mogelijk
heden en tot uitgangspunt hadden
kunnen .dienen, voor hun politiek;
En waarschijnlijk zou dit beter
aangesloten hebben bij de Duitsche
mentaliteit. De indirecte dwang
- waarover Jk -sprak,-wordt, hun thans
>opgcdtend.,-i.in den vorm van ~vrije
economie .en - doet den Dultscher.
daarom" aan als een totaal vanwil
lekeur. vermoedelijk zou hij-zich
min of meer bereidwilliggeschikt
hebben, wanneer het hem was voor
gezet als een. gecoördineerd, en plan
matig dwangsysteem.-Het verlangen
'naar arbeid is in Duitschland op het
oogenblik heel wat sterker din het
verlangen naar economische vrijheid;
S. TAS
Verdoopte: schepen v;
De Nederlandsche stoomschepen
Frans van Mieris en Pieter de
Hoogh, toegewezen aan de Stoom
vaart Mij Oostzee te Amsterdam
-zullen worden herdoopt ln resp.
Britsum en Fransum, de namen
van twee schepen van deze reederij
die in den oorlog verloren gingen
Het ex-Duitsche stoomschip Spree,
dat eerstHedel zou heeten, krijgt
nu den naam Grebbeberg. De te
Amsterdam aangekomen ex-Duit
sche i stoomschepen Heinz Horn.
Staleck ec Diana, zullen resp. Be-
-~i. A arden hi're en Pu'-'pn hee-
ten. Kort'geleden kwam het Duit
sche s^. Neuss te Rotterdam bin
nen. Het" schip komt onder beheer
van de firma Van Es;
Nieuwe persoonsbewijzen op
koms»
Naar. vjj vernemen zal er na dë
volksstemming, die in December—
Januari wordt gehouden, een be
slissing worden "genomen ten aan
zien van het al of niet handhaven
van het persoonsbewijs
Zooals bekend, zijn enorme aan
tallen van deze legitimatiebewijzen
gedurende den oorlog vervalscht.
hetgeen toentertijd zyn noodzake
lijkheid heeft bewezen. Thans maken
oneerlijke lieden echter misbruik
van de in hun bezit zijnde verval-
schingen door met mindjr goede
bedoelingen een valschen naam op
te gevenu
Er gaan stemmen op om het
persoonsbewijs, dat uiteindelijk een
schepping is geweest van het Nazi
regime, geheel af te schaffen. Van
de zijde der politie o.a., wordt ech
ter sterkaangedrongen op ae
handhaving hiervan, zij het vol
gens een geheel nieuw systeem,
De minister zal 'e zijner tijd
hierover een beslissing moeten
nemen.
Half October varen de
walvischvaardcrs ui»
Het Btaat thans vrijwel vast, dat
dc Nederlandsche walvischvaarder
Willem Barendsz ongeveer medio
October van Amsterdam naai-de
Zuidelijke' IJszee zal vertrekken' ivor-
gezel d -van een achttal jagers, Waax^
van cr vier in Amsterdamen twee
'in' Rotterdam zijn klaargemaakt,
tenvrjt de overige twee zich in/Mon-
tevidco bq'de expeditie zullen voe
gen. Men hoopt gedurende den zo^
hier op het' zuidelijk halfrond _py
ons is het dan winter 1 in_ drie
maanden tyds. twintig duizend ton.
traan te kunnen proauceeren,1 waar
toe ruim duizend walvisschen of _elr
per dag gevangen moeten woraen.
De gelicelo expeditie staat onder
commando van kapitein K. Visser
van Sclüenn onnilcoog, do oudste ger
zag voerder van de Stoomvaart-Mij.
„Oostzee". Hy krijgt té waken over
een totaal aantal opvarenden vau
ca. 350 koppen, waaronder, een
aantal „knappe koppen ofwel
wetenschappelijke medewerkers.
Ontevreden Rijnschippers
Groots ontevredenheid heersebt er ln
.kringen van Rijnvarend personeel
over den. inhoud van de levensmid
delenpakketten, die hier te lande
worden samengesteld en via de Ne
derlandsche Rijnmissies In verschil
lende Rijnhavens in Duitschland aan
hen worden uitgereikt.
De schippers moeten hiervoor.van
te voren de lcvensmiddelenboönen
over 14 dagen Inleveren, waarna een
Nederlandsche firma de pakketten
samenstelt. Om onbegrijpelijke re
denen zouden deze echter, nooit thee
chocolade of jam bevattén.Boven
dien zouden de rantsoenen-van som
mige artikelen kleiner zijn dan ln
Nederland en slechts 40 gram tabak
geleverd worden. Over den prijs *an
de pakketten, wélke yeel te hoog
geacht wordt, zou men. evenmin te
.spreken zijn.
Krans voor directeur van de
Marine-kapel
vrijdagavond heeft de Marine-ka
pel op het Karei de Stoutepleln een
concert gegeven, als laatste. yan_,een
serie van .vier concerten, „die de
kapel - aan de burgerij vanRdtter-
dam heeft aangeboden.
Als blijk van offlcieele waardee
ring., werd door mej. .Mr, A. R. Wer
ner, hoofdcommies van de afdeeling
Kunstzaken ten. stadhuize, een krans
uitgereikt aan den directeur-kapel
meester. den. heer Rocus van Upe-
ren, waarbij zij ln een hartelijk
speechje dank zegde, aan de marine-
autoriteiten, die dez concerten heb
ben mogelijk gemaakt en tevens de
hoop uitsprak, dat de concerten in
het volgend Jaar herhaald zouden
kunnen worden.
M.P.E.A. wordt lid van
Bioscoopbond
Uit New York ls bericht ontvan
gen dat de .leden van de Motion
Picture-export Association ln een
aldaar op Donderdag j.L gehouden
vergadering, gepresideerd door den
heer Eric Johnston, het ontwerp-
eccoord met den Nederlandschen
Bioscoopbond hebben geaccepteerd.
De heerJohnston verklaarde na af
loop der vergadering o.a. voldaan,
te zijn over de basis welke de par
tijen gevonden hadden tot hervat
ting vande relaties. De MPEA zal
zich aanmelden voor het lidmaat
schap, van den Nederlandschen Bios-
coopbond. ZIJ ia voornemens -gedu
rende 1947 een honderdtal films in
Nederland te distribueeren.
Grootkruis orde-Ned. Leeuw
ZUne Eminentie J. kardinaal de
Jong, aartsbisschop van Utrecht;.
C. E. l, Helfrlcb, luitenant-admi
raal (bjj bevordering);
Commandeur órdé
Ned. Leeuw
dr_,A. Loudon, buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te Wash
ington; jhr/ mr. E. F. M_ J Mi-
chiels van Vcrduynen, buitengewoon
•en- gevolmachtigd ambassadeur Je.,
Londen;v -- - -
de luitenant-generaal J- J. G. ba-'
ro^r van voorst tot Voorst, adjudant
in buitengewonen dienst van Hare
Majesteit de Koningin;
Ridder orde Ned;".Leeuw
T.!'.. EUnkSchuurman, buitengewoon
gezant eh gevolmachtigd minister,
hoofd der Dlrèctie vanden. Buiten-
landscben Dienst; dr W. Huender,
buitengewoon gezant' en gevolmach
tigd minister, hoofd der Nederland--
sche Militaire Missie te Berlijn;
mr. H." Haga," president van- den Blj--
„zonderen Raad van Cassatie, raads
heer in het gerechtshof te 's-Gra-
venhage; mr. L. W. E M. Lasonder,
oud-procureur-generaal bij het ge
rechtshof te .Leeuwarden; nar.. P. A.
Rutgers van der Loeff, oud-vlce-
presldent van het-gerechtshof te\>
Amsterdam; mr, J. Wedeven, vice-
president van het gerechtshofte
Leeuwarden; mr. 3. B. J. Heijmeijer
raadsheer ln het gerechtshof té
Leeuwarden; mgr. W. P. A. RL Mut-
saerts, bisschop van: 's-Hertogeit-
bosch; J. Tal, opperrabhljn der Ne
derlandsche Israëiietische gemeente
te, Amsterdam;
F, de Boer, oud-wnd.: burgemeester
van Amsterdam; mr.,; P. W. J, H.
Cért van der Linden, burgemeester
van Groningen; mr. J, .ln 't Veld,
burgemeester van Zaandam; C. A
van Woelderen, oud-burgemeester
van Vlissingen;
dr. L, Brummel,bibliothecaris van
de Koninklijke Bibliotheek te
- 's-Gravenhage; Chr. L. Schepp., (Jan
Prins), letterkundige te Bussum; dr.
A. w, Byvanck, hoögleeraar aan de
Riiksuniveretteit te LeLden; dr. J.
V^aterink, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit ta Amsterdam;
mr. H. Albarda,directeur van de
Nederlandsche Handel-Maatschappij
prof dr N. J. Polak, hoogleeraar aan
-dc Economische Hoogeschooi te Rot
terdam; prof. mr. A, M. da Jong, di
recteur van de Nederlandsche Bank
to Amsterdam;
de. generaal-majoor dr. F. Dauban-
ton; de reserve-generaal-majoor S.
'3. van den Bergh;
de gepenslonneerde generaal-majoor
H. C. G, baron vnn Lawick; de ge
penslonneerde generaal-majoor H. F.
M. baron van Voorst tot Voorst;
de generaal-majoor D. van Voorst
Evekink; de, als zoodanig tijdelijk
benoemde, generaal-majoor P. L, G.
Doorman;
P. J, Feterls, schout bij nacht; J.
Oosterhuls, schout bij nacht van Ad
ministratie;
H. G. J. ter Marsch, -te Wassenaar,
directeur van den Dienst Wederop
bouw Rotterdam; C. van der Gies-
sen Azn., te Krimpen aan den Us-
sel, hoofd van de afdeeling „Vaartui-
-. "gen" van den Dienst van den We
deropbouw;
Ir, A, G. de Konlngh, te Utrecht,
'hoofdingenieur, chef van den. dienst
yan materiaal en werkplaatsen der
tl.y. Nederlandsche Spoorwegen;' J.
Brautlgom, te Rotterdam, oud-lld
yan dé Tweede Kamer der staten-,
Generaal; P. Dijkstra, ta Amsterdam»^
"directeur" van.de N.V. 'Koninklijke
Nederlandsche Stoomboot Maatschap--
<pU;v
E. Fokkinga, te Rotterdam, Inspec
teur ln algemeenen dienst der pos
terijen,telegrafie en telefonie, aan
gewezen als directeur van het post-
kantoor; '- -v -
H, H. Wemméi-s, directeur van het
Rijkskolenbureau te 's-Gravenhage;
dr. ir. Chr. Th. Grootboff, direc
teur der: Staatsmijnen te Heerlen;
lr. J. B. A. Kessler, directeur der
l N.V. Bataafsche Petroleum Maat
schappij, te Londen; ir, F. J. Phi
lips, vice-voorzitter van het Presi
dium Raad van Bestuur N.V. Phi
lips'. Gloeilampenfabrieken te Eind
hoven;
d». C. Banning, geneeskundig-hoofd
inspecteur van de volksgezondheid,
te. 's-Gravenhage; A. Mastenbroek
'te 's-Gravenhage, oud-administra
teur bij het Departement van So-
C' le Zaken» voorzitter van den
Raad van Arbeid te Rotterdam; mr.
D. Lr Stikker, voorzitter van de
Stichting van den ArbeLd, te Am
sterdam; E. Kupers, wonende, te
BIOLtnendaaJ, voozitter - van het Ne-
derlandsch Verbond van Vnkveree-
niglngcn teAmsterdam;
tr. C. J.' Warners, fungeerend direc
teur van Verkeer en Waterstaat ln
Nederlandsch Indië; <tr. W. Hoven,
waarnemend directeur van BLnnen-
landsch Bestuur ln Nederlandsch-
Indlë, tevens Algemeen Regeering3-
pARTJS herneemt 2l)n positie als toonaangevend
modecentrum Alle beroemde modehul2en vertoonen
hun nieuwe wintermodellen en belang
stellenden uit aJle landen, maar vooral
uit. Amerika, stroomen toe. Immers, de
mode-Industrie is één der belangrijkste
exporttndustrleën cn de luxueuze crea
ties van Schiaparelli, Molyneux, Lucien
Leiong en zooveel andere beroemde
hulzen zullen voornamelijk door het -
buitenland gekocht worden. De Ëngel- Vs
sche modeverslaggeefsters zijn over de
nieuwe wintermode veel minder enthou
siast dan haar Amerikaansche collega's:
Europa heeft behoefte aan practlsehe
kleeren, waarvoor weinig stof noodlg la
èn die niet gauw uit de mode raken,
maar ln AmerLka kan men zich wat
meer extravagance permitteeren
De nieuwe herfstmode wekt herin
neringen op aan de modellen, die ln 1910, 1920
werden gedragen. Het ls een romantische mode
voor vrouwen met veel geld en veel vrijen tijd. De
baljurk, die wij hierbij afbeelden, is een goed voor
beeld Zij ls vervaardigd van zwart fluweel, gecom
bineerd met tule Onder den doorzichtlgen rok wordt
een onderrok van bleek groen satijn gedragen; de
onderrand is met loovertjes gegarneerd. De silhouet
van de mantels wekt herinneringen op aan de zorge-
looze Jaren voor den eersten wereldoorlog....
Wat zijn de kenmerken van de nieuwe mode? Drape
rieën. van voren, van achteren, opzij, verticaal, hori
zontaal ol schuin, zelfs zware wollen stoffen worden
gedrapeerd. De taille ls smal en wordt vaak geac
centueerd door een heel klein leeren corselette. die op
de japon wordt gedragen. De sctnuders 4Jn rond,
groote kragen en kleine capes maken de schouderlijn
vloeiend. De mouwen waaraan bijzonder veel aan
dacht wordt besteed, zijn soms heel wijd, soms zeer
hauw. Er werden heel wijde losse Jassen vertoond, maar ook zeer sterk
getailleerde mantels mogen zich tn de gunst van de modekoningen en
-koninginnen verheugen Gekleede toiletten worden met borduurwerk gegar-
neerd
Parijs heeft gesproken; de Nederlandsche modehulzen zullen zijn voorschrif
ten op beschc.den wfjze navolgen.
commissaris voor Borneo en de
Groote Oost; S. H. Spoor, luitenant-
generaal, commandant van bet le
ger en hoofd van het Departement
van Oorlog Sn Nederlandscb-Indié;
Grootoffïcier orde van O.-N.
dr. K. H. E. Gravemeljer, 'algemeen
gedelegeerde van de Nederlandsche
Hervormde Kerk te 's-Gravenhagc;.
Jhr. mr. A. M. Snouck Hurgronje.
secretaris-generaal van het departe
ment van Buiterüandsche Zaken;
jhr., mr. Quarlea van. .Uffard. com
missaris der Koningin ln de provin
cie Zeeland;
mr. dr. w. F. J. Frowein, oud-pre-.,
sldent-directeurder Staatsmijnen te
Heerlen;':
ir. S. L. Louwes, directeur-generaal
van de Voedselvoorziening, te "Was-
1 senaar;
Grootofficier orde van O.-N.
vKmet de zwaarden*
de, als zoodanig HJdeUlfe benoemden
luitenant-generaal mr, H. X' Krols;
Commandeur orde- van O.-N.
mr. dr. J. Donner, raadsheer tn den
Hoogen Raad der Nederlanden;
mr.A. E. baron van Voorst - tot
Voorst, oud-commissaris der Konin
gin, in de provincie Overijsel;
mr. dr. F. G v. Tienhoven, voorzitter
van de Vereeniging tot behoud van"
natuurmonumenten ln Nederland, te
Amsterdam.; prol dr. J. Boeke, rec-
tor-magnlficus van de Rijksuniversi
teit te Utrecht;, v
prof. mr. G. W. J. Bruins, oud-Ko
ninklijk Commissaris van de Neder
landsche Bank te Amsterdam;
D Hudlg, te Amsterdam, directeur,
van de N.V, Koninklijke Nederland
sche Stoomboot Maatschappij
mgr. 3P. J. WUlekens,. apostolisch
vicaris te Batavia;
Commandeur orde van O.-N.
met de zwaarden
de gepenslonneerde luitenant-gene
raal F, W. Best; de eervol ontslagen
reserve-lui tenant-generaal J. van
Andel; de gepenslonneerde gene
raal-majoor A. R. van den Bent,
adjudant in buitengewonen dienst
van Hare Majesteit de Koningin;
Qfficier orde van O.-N.
drs. L, de Jong; A. spoelstra (A.
den Doolaard);
mevrouw - J. M, Bos—Vincent, con
certzangeres te O verveen; A. W. van
Dalsum, acteur, to Amsterdam;
A. Reltsina, directeur der gemeen
telijke Kweekschool te Rotterdam;
E. A. van Beinum, eerste dirigent
van het Concertgebouworkest te
Amsterdam; a. Roland Holst, schrij
ver, -te 'Amsterdam; mevrouw Char
lotte Köhier, actrice, te Amsterdam;
ir. C, van 'Drooge, directeur der Gem
H.B.S. te Delft; :.-.C
H. ML de Boer; oud-secretaris, der
Schade-Enquête-commissie te Rot
terdam; G.; H. 'Moolenbergh, "gewe
zen Inspecteur van 's-RJjks belastin
gen te Dordrecht; '-v :-. -
de hoofdaalmoezenier H, J. 3. M.
-van Su-aelen; ds.- J Ravesloot. Ne
der du lts ch Hervormd predikant te
's-Gravenhage; de eervol ontslagen
aalmoezenier W. A. J. van der; Ma-
den; de reserve-legerrabbtjnS. Ho-,
drigues Ferelra; de voorinallge re-
serve-hulpaalmoezenler L. J. A.
Lauretjssen;
mr. W. H. Fockema Andreae, te Rot
terdam, oud-hoofd der: Nederland
sche Rijnvaart Missie;
dr. w. F, Llchtenauer, secretaris der
Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor zuidbolland te Rotterdam;
mr. J, Millus, directeur der Konink
lijke Jaarbeurs te Utrecht; H.' van
Schaardenburg, directeur der N.V. -
Koninklijke Rijstpellerij Howard Ac
Co te Rotterdam, plv. voorzitter
der Hoofdgroep Handel:
dr. F. M. G, van Walsem, oud-direc-
teur van den gemeentelijken dienst
voor Sociale Zaken, te Rotterdam;
C. van der Lende, secretaris-van het
Nederlandsch Verbond van Vakver-
eenigfngen,te Amsterdam;
Officier orde van O.-N. met
de zwaarden
Pangeran Adlpati Anoém Soeria Ma-
baradja sjaril .Hamld Alkadrie, ad
judant l.b.tL van H.M. de Koningin,
waarnemend Sultan van Pontlanak,
tijdelijk luitenant-kolonel bij het
Koninklijk Nederlandsch-Indisch. Le
ger^
Ridder orde van O.-N.
D. B. Gohres, administrateur ge
meentesecretarie te Rotterdam;
mejuffrouw O. A. van Loghem. di
rectrice vah de Christelijke huis
houd- en industrieschool, te Rotter
dam; J. van Krimpen, letterontwer
per en meester drukker, te Heem
stede;
T. Veltkamp, gewezen verificateur
der Invoerrechten en accijnzen ta
Rotterdam;
C. Gestel, te Rotterdam, bouwon
dernemer;
in den laatsten tijd cpn verscheidene
dawsche haven aangekomen.: Hier
'Unie, dat aan: een Nederlandsche
ex-Duitscho schepen in'Jo Hotter-
de Fri-cdenhagcn van de Lübeclc-
reederij zal warden toegewezen.
TOEN. vele Jaren geleden 'August
Vermeylen den sluimerenden
geesten toeriep: „More brainsl"
daarmee van het Intellect verlos
sing van gezapig provincialisme ver
wachtend mocht men daarin al
lerminst uitsluitend het inhalen van
Noordnederiandsche normen zien;
want da „brains", aldus voor verbe
tering in aanmerking komend, wa
ren cn bleven tenslotte toch
Vlaamsche her
senen, en globaal
mogen wij vast
stellen. dat Vlaam
sche hersenen er
van., binnen an
ders uitzien dan
Hollandsche, om
het even hoe men.
dit verklaren wil:
door milleufoc to
ren (confess lonee-
)e factoren o.a.J
dan wel door ras-
mvloeden; en om
het even af deze
-erschlllen als
permanent zijn te
Tltnurirp Jlnplnnts beschouwen, dan
Maurice itoetonis wg] als voorbl;,.
gaand en toegan
kelijk voor cultureele ntveileerlng
op korten of langen termijn.
Van oudsher ls de Vlaming, méér
dan de Noordnederlander, op pronk-
volle representaties ingesteld, op al
zijdige contacten met rijn medemen-
schen kortom op de buiten
wereld. in velerlei zin, en ln de
eerste plaats wel ln maatschappeüj-
ken zin (Men leze in dit verband
slechts het verhelderende essay van
Schmidt-Degener ovec Vondel an
Rembrandt, ln den bundel Pho'e-
nix). Eenzaamheid verdraagt'hij ln
doorsnee - minder gDed dan zijn
Noordelijke broeder, Daarmee han-,
gen allerlei verschillen samen, die
de psycholoog hier bij voorbaat ver
wachten mag. De Vlaming ls con
creter, spontaner en ongegeneerder
meer „gevoeismensch"; duidelijker
verknocht aan de veraangenamingen
en verfraaiingen des levens. Ook
waar hij intelligent: is, en een. Intel
lectueel. leeft zijn intelligentie zich
maar al te gereedelijkuit ln de
speclscfte vormen van intuïtie-.'en
zintuiglijkheid, of tn debloemrijke,
vormen der overlevering, die. onze,.,
Protests ntscbe .steilheid" vaak met
verbazing slaan, rh de Viaamaché
romanliteratuur is. onvergelijkelijk..
veel meer van het leven der zin-'
tuigen opgevangendan in de Ne
derlandsche. Dc Vlaming is meer-
uit één stuk; hij lijdt minder aan
gespletenheden; verstand en gevoel
werken harmonischer samen dan bij:
den Noorderling. Alle redeh dus om
elkaar te verketteren! Maar zoodra
men zich. eenmaal bewust heeft ge
maakt waarom men elkaar verket
tert, hoeft men het ookniet meer
te "doen-. A.-;'
Geen beter voorbeeld van Vlaam-
sche intelligentieop haar best
en Vlaamsche zintuiglijkheid op
haar kleurtgst dan de nieuwe roman
van Maurice Roelanis. Gebed om
e e n g o e d e ind e (A Manteau en
Nljgh Van Dltmar) tn dit' auto
biografisch opgezette werkstuk
treft ons een fijngevoelige, uiterst
concrete psychologie, die. hoezeer
op. het diepste Innerlijk afgestemd,
zich in haar toelichtingen metvoor
liefde bedient van het bont getinte
en kantig omlijnde visueele beeld.
Hl r en. daar nadert de schrijftrant
dien van ,*t prozagedicht mét»
zou van een „lyrische, roman" wil-
len spreken, ware het hlet, dat xoo-
veel realiteitszin, zooveel -scherp
uitgebeelde, detail# zlcb met het be
grip „lyriek" slechtverdragen. Ge
bed o m een go deinde valt
voor den critischen lezer trouwens
ln twee bestanddeelenulteeii: eener-
zljds het eigenlijke verhaal.' de le
vensgeschiedenis van den „Ik", dlo.
bij een oom In Gent wordt Opge
voed jongensstreken tn woelige
achterbuurten ontwakende tierde
omgang met vrienden (den fljtt-
beschaafden Henk. den Impulsteven,
belhamel, Tineke) bet angstig pu-
berteitri,vontuur met de oudere
vrouw Louis# de dood van de
moeder, latervan de grootmoeder,
gevolgd door conflicten tusschen
grootvader en ooms over 'de boedel-
vcrdeeilng, - anderzijds de overpein
zingen ln bekentent-toon, die. In het
verloop van den roman meer en
meer betrokken op den dood en de.
waardigste boudtng.. daartegenover
aan te nemen, eerder een lijst vor
men om de beschrever gebeurtenis
sen heen. dan dat zij er organisch
uit opbloeien Naar mfjn mecning
is de waarde der belde bestanddee
len ongelijk: het meesterlijk levens
relaas. zonder ideologische pretentie,
wint het van de toegevoegde besple-
gellntu;». die zich eerder door warm
gevoel. gezonde levenswijsheid en
fraaie sttleerlng ln onze aandacht
aanbevelen dan door originaliteit en
wjjsgeerigen of menschkundfgen
diepgang Maar misschien is dit een
al te .Noordelijke" reactie mijner-
ZljdS
Is deze roman nog wel geheet van
oLzen tijd? Zullen'de Vlaamsche
longeren dezen meester nog als hCm
meester -aanvaarden?. ^»»t:
en de Vlaamsche jongeren doen daar
.goed aan, zooals van zijn kant,. Roe
lans ei. goed aan doet het oog meer
gericht te houden op een-vertrouwd
'literair verleden dan, op een lite
raire toekomst met 'al haar onze
kerheden. Er leeft" momenteel - ln
Vlaanderen veel meer aan turbulen
tie en harde zakelijkheid aan Faulk.
nerismen; en „existentleete'"preoc-
cupaties belaas ls dit alles, nog
grootendeels onlocgankelljk voor tns
dandoor dezen roman als ,sym-
booi ook maar .bü benadering wordt
gedekt/ Lyrische, rhetoriek.hte» .1
daar wat verouderd ao idoend. ex
clamaties. gulle ontboezemingen,.
het zal den tongen modernismen, die
Roelahts stellig als hun m ^riere
vereeren, wel eens tegen de schreef
gaan Maar. rhetoriek en gulhartig
heid dit mogen zij dan wè' beden-
ken behonren nu eenmaal onverbre-
ke'ük tot hetVlaamsche wezeru. hoe
weinig, ,up to-date" deze etgen-
schappen nok mogen' schijnen Inhet
licht der Internal tonale, cf Euro-
pecsche béstrevingen ln tlttèris
i,i, S VESTDUK
Op het oogenblik wordt te Holly
wood drastisch bezuinigd. Fen aan
tal spelers, producers en directeuren
hebben ontslag ekregen' sn nog';velen
.'wacht eenzelfde lot. ï]"- ..AA:.;
De productietijd van de titms zal
bekort moeten worden. -k A