LIBERTY-SCHEPEN
Opvoeding tot Democratie
Hu eecsi cacsetteft....!
Ondanks gebreken, technische wonderen
Schip-aan-den-Ioopenden-band "TV"
was het antwoord op den
„U-bootkrieg"
Eerst tekort, nu te veef
Een millioenenerfenis
TUiN KALENDER
in Parijs draait „Citizen Kane
Het laatste woord van
een magnaat
Ondcrwijsbegrooting
hooger dan in 1946
Alleen de S.P.D. is
pro-geailieerd
GEEN LUXE, MAAR NOODZAAK
Kopij per deurwaarder
Het zal wel altijd een raadsel blijven boe Hitler ge
meend heeft met ecnig succes oorlog te kunnen
voeren tegen een land als Amerika of liever tegen
het ontzaggelijke Amerikaansche oorlogspotentieel, van
welks omvang we ons nauwelijks een begrip kunnen
vormen. Hoog blies hij van den toren toen het er In het
eerst op leek, alsof zyn „rückslchtlose Ü-rbootkrleg" de
uitroeiing van de geallieerde koopvaardijvloten ten-
ge olge zou hebben. Hitlers overwlnnlngsfanfares bleken
maar al te voorbarig. Wat h8 niet droomen kon, gebeurde
J- het- land S«r onbegrensde mogelijkheden
Kaiser, die ,we de Elsenhouwer van
den scheepsbouw zouden kunnen
noemen, ontwierp in opdracht,
van president Roosevelt een toouw-
pogramma, technisch zóö knap en zóo
groot van opzet, dat in ongelooflijk
korten tg-a de verliezen ter zee niet
alleen ingehaald, doch zelfc verre
overschreden. Zoo Is het beroemde
Litoerty-schip geboren, doorzijn bouw
aan den loopenden band als technisch
wonder te beschouwen.
Dat de Amerikanen in staat
zouden zijn even snel schepen te
bouwen als voorheen auto's'of
radiotoestellen heeft niemand
kunnen denken, ook - Hitler niet.„
Door de onderdeelen in aparte fa
brieken te vervaardigen en op de
werf met mechanische laschappa-
raten als een blokkendoos tn el
kaar te zetten bleek het tenslotte
mogelijk de tijdsruimte tusschen
kielegging en stapelloop tot 19
"20 dagen te bekortenI - r"-v"r
Op 1 Januari 1942 legde men de kiel
van het eerste Libertyschip en toen
op 30 October 1945 de laatste Liberty
van stapel liep waren er ln totaal
5.573 gebouwd. Op 29 Februari kwam
het eerste Victory-schip, het ver
beterde Liberty-type, ereed en op
23 November 1945 werd de Bralnery
Victor afgeleverd als 531ste en
laatste van deze reeks. De vier mil-
Iloen arbeiders, die dit enorm
scheepsbouwprogram hbben uitger
voerd, zagen bovendien nog- kans
525 tankschepen van elk 16.0Q0 ton
cLw. te bouwen.
Hitiers poging - de geallieerde han
delsvloot te vernietigen liep tenslotte
uit op een toeneming van deze vloot
met 5300 schepen, ondanks het feit,
dat 5000 schepen verloren gingen. De
Amerikanen verloren 700 schepen,
doch toen het laatste schat viel be
zaten zij de helft van de geheele
wereldtonnage, op dat oogenblik 90
millioen ton bedragend.
Spreek met Amerika.
en 't komt in orde.-
HEt militair verkeer eischte by
het einde van den oorlog nog
zooveel 5Cheepsruimte op, dat
er een gevoelig tekort aan schepen
heerschte. Echter, door het vrijkomen
voor vredesdoeleinden en den bouw
van schepen is het tekort van 1945
thans overgegaan in een teveel met
Amerika als het land, dat het sur
plus van naar schatting 4200 schepen
geen raad weet. Voor alle .zekerheid
zijn de Amerikanen begonnen met
het aanleggen van een zeer. groote
reservevloot voor de marine, die als
het moet binnen tien dagen onder
stoom kan worden gebracht. Uit
hetgeen er overbleef mochten eerst
de Amerlkaansehe reederijen een
keuze doen, die uiteraard de beste
kochten.
Het restant, nog een respecta
bele vloot, biedt Amerika thans
aau het buitenland te koop aan
tegen „gemakkelijke betalings
voorwaarden" nog wel.
Opmerkelijk is nu, dat het aantal
aanvragen, ongeveer 700 belcopend,
ver beneden de verliezen blijft, die
voor 'n chauffeur?
Inwoner van Noordwïjk staat
mogelijk een fortuin
te wachten
liet Amerikaan*
scheLxbertyscliip
Helena Modjes-
Tca"^ liep.ccnigon
- tijd geleden voor
7ni.it van Kent
aan don grond.
Het schip moest
Tiet hoofd lieden
aan den hevig-
sten storm, die
Engeland sinds
1909 teisterde.
Ka den storm
bleek de -„Hele
na Modjesha"
gehalveerd te
Ct?A.
de andere geallieerde landen hebben
geleden. De zeevarende landen be
ijveren zich weliswaar hun geteis
terde vloten zoo spoedig mogelijk
weer op peil te brengen, doch geven
er de voörkeur aan dit te doen door 't
bouwen van nieuwe, geperfection-
neerde schepen en de aankoop van
de minderwaardige jywar built" ton
nage tot een minimumte beperken,
zoo staat de aankoop door Nederland
van 40 Liberty's en victory's in geen
verhouding tot de verliezen, die onze
vloot geleden heeft. Het koop en der
Liberty's moet dan ook als een nood
maatregel worden beschouwd, ge-
nomeigom het groote gat, dat in de
koopvaardijvloot geslagen werd v«or-'
ioopig te dichten.
Steeds meer moderne, snelle
schepen zullen de zetten gaan be
varen, waartegen de economische
Llberty-schepen het op den duur
moeten afleggen.
Zoo zal het Liberty-schip,' dat In
kritieke tijden de redder In den nood
was en practlscb de overwinning op
het Duitscü en Japansch ifascisme
heeft bewerkstelligd, een roemloos
einde vinden en het lot ondergaan
dat elk onbruikbaar schip beschoren
is: als oud üzer aan den slooper
verkocht te worden.
u
Zou een film, door een Dultschen
soldaat opgenomen van den moord
op twee Grieksche vrouwen, het be
wijsmateriaal moeten leveren waar
door een Noordwüksche chauffeur
een mfllioenen erfenis In de schoot
geworpen krijgt? De rechtbank te
Philadelphia zal het bp 24 October
■wellicht uitmaken.
Hel verhaal van de erfenis van
den Dultscb.er, die ln het begin de
zer eeuw als landverhuizer naar de
Vereenlgde Staten ging om er for
tuin te maken en bij zijn dood In
1937 een bedrag van dertig millioen
dollar naliet, is vol van wonderlijke
onwaarschijnlijkheden. Aanvankelijk
werd er gesprokenvan twee en
twintig erfgenamen, waarvan bel
meerendeei in Dulschland, verder
twee in Griekenland en een in Ne
derland. Die Nederlandsche erfgena
me is de van oorsprong Dullsche
vrouw va» den Noordwljkschen
chauffeur Jacob van Duyn, in de
wandeling genaamd Jaap den Drol.'
Van Duyn wil thans niets vertellen
over zijn kansen op de erfenis.
Schaamt hij zich. wellicht eenigsztns
over het gedrag van zijn vrouw, die
iljdens de bezetting naar den notaris
slapie, hem-verweet, dat hij rüet ge
noeg voortgang makkte en hem.
dreigde Seyss Inquart ln .de. zaak te
zullen kennen?
Na de bevrijding schijnt bericht
te zijn binnengekomen, waaruit kon.
worden opgemaakt, dat de Dullsche
erfgenamen zijn uitgevallen. Resten
dus de Grieksche en de Nederland
sche Maar de Grieksche, een tante
en haar-nichtje, zijn door de Duit-
schers opgehangen.Van de beant
woording van de vraag of de tante
dan wel het nichtje het eerst is
overleden, hangt het af, of de .er
fenis tot ln het oneindige versnip
perd zal worden, ..dan wel een be
drag van millloenen naar Noordwük
zal' komem-
Thans schijnt er. dan een Dullsche
soldaat te zijn ontdekt, die een film
van de dubbele executie ln zljn .be-
zit "heeft.-, Itk, V
De Nederlandsche autoriteiten In
teresseren zich, naar blijkt, bijzon
der voor het geval en verleenen
Van Duyn alle medewerking, opdat
hij binnen enkele weken tiaar Ame-,
rlka kan vertrekken om zijn zaak
vulleen te !tetten.,Jr'""">-; >-/
Russische kunstenaars naar
Duitschland
Rusland heeft ais eerste van de
ovrwfnnaars van Duitschland aange
kondigd, dat het een groep vooraan
staande musici -v o.a. het Staats»
koor van de Sowjet-Unle naar
Duitschland zal sturen oin voor het
Duitsche publiek-op te treden.
Klassieke f i Sovjet composities
zullen In Berlijn en andere steden
van de Russische zone worden uit
gevoerd. I
(Van onzen speclalen verslaggever).
PARIJS, 17 Sept. Twee extra
treinen rijden van Parijs naar Cannes
om een internationaal gezelschap
naar het Filmfestival te vervoeren. -
Negentien landen nemen deel aan
dit festijn waar, te midden van vuur
werken, meer dan honderd films naar
de geestdrift van een prominente
jury, zullen dingen.
De hooggespannen verwachtingen
gaan vooral uit naar de bekroonde
Amerlkaansehe film. „T.h e lost
w e e k e n d",. waarin de ondergang
van een dronkaard wordt getoond, en
naar „La belle et Ia Béte" van Jean
Cocteau; waarvan' ln* Carmes' de we-
reidpremlère zal gaan. Nederland zal
deze nieuwe poging tot cinematogra
fische poëzie waarschijnlijk reeds
begin October te zien krijgen en
energieke landgenooten zijn op het
oogenblik in Parijs bezig, om Cocteau
over te halen, ter eere van die pre-
mière naar Amsterdam te komen, De
dichter heeft al „ja" gezegd, dus het
is best mogelijk, dat hij komt
Voor een Nederlandschen journa
list ls het bioscQopprogramma ln Pa
rijs tn tusschen een waardig preludium
voor een filmfestival, want er draait
veel Interessants, dat wij misschien
ln de toekomst te zien zullen krijgen.
De Axnerikaansche film „Citizen
Kano" was. voor mij een groote
verrassing. Zij is van Orsön Welles,
den man die in „Follow the Boys"
het malle fakir-scènetje speelt met
Mariene Dietrich, zijn naam is boven
dien verbonden aan hst.legendarische
radiohoorspel over het vergaan, van
de wereld, dat eenige jaren geleden
heel Amerika In paniek bracht, aan
gezien Welles een en sridgr zóó sug
gestief had geënsceneerd dat de luis
teraars er ln gingen geiooven en op
de vlucht sloegen voor het naderend
onheil. De film „Citizen Kane", die
hij speelde en regisseerde toont het
ijzingwekkende leven van een Ame-
rikaanschen -krantenmagnaat op een
manier, die épateert.
Aan het begin geen rolverdeeüng,
zooals gewoonlijk, maar de laatste ge
dachten van den stervenden Kane,
een bizarre, spookachtige compositie,
die de aandacht meteen grijpt. Daar
na oude journaal-opnamen uit dit
geheimzinnige teven, voortreffelijk
nagebootst 1n hun nerveuze schok
kerigheid en dan, de speurtocht van
een Journalist, die de getuigen van
deze iiefdelooze miüionnnirscarriére
afgaat, om te weten te komen of
Kane's laatste woord „Rosebud"
misschien tóch de sleutel zou kunnen
zijn tot de een of andere romance,
waaruit de aanwezigheid van zooiets
.als een hart zou kunnen blijken. Hij
vindt niets pas aan het eind van de
film ontdekt het dwalend camera-
oog het geheimzinnige woord als
merk op het sleetje, waarmee het
tienjarige jongetje Kane den man
oniversloeg, die hem om der wille
van zijn „carrière" uit het ouderlijk
huis kwam halen....,
„Citizen Kane" is met typisch fil
mische middelen gemaakt en .weet te
boelen op een hoogst oorspronkelijke
manier, al ontveinst men zich toch
niet, ondanks alle bewondering, dat
deze aldoor op onverwachte'effecten
berekende compositie niet geheel vrij
is van een soort artistleken humbug,
die wonderwel past by het afschuwe-;
lijk leege humbug-leven, dat hier op
treffende wijze wordt geanalyseerd.'
Post voor varende militairen
Alle correspondentie bestemd voor
militairen aan boord van troepen
schepen varende naar Indië worde
hier ter stede verzameld en op een
zoodanig tijdstip per vliegtuig ver
zonden, dat de betrokken post ttf digr
in Port Said Is en op het .schip
kan worden uitgereikt. De later
binnenkomende post gaat recht
streeks per vliegtuig naar Batavia
en wordt bij aankomst der schepen
aldaar aan de mLlitairen bezorgd.
Als adresseering is te vermelden:
rang, naam, voorletters, legernum-
mer, onderdeel, veldpostkantoor Ba
tavia. Met dit adres wordt ook te
Port Said afgeleverd. Het gebruik
van den naam van het schip, waar
de geadresseerde zich op bevindt is
dus niet noodlg. Men lette er
vooral op den naam van het onder
deel juist te vermelden.
De bekende KLM-piloot J J
Hondong der KLM aangesteld als
inspecteur van het vliegbedrijf voor
algemeene inspectieaangelegenheden.
26 September
Een veel gebruikte klimplant die
orabhtlïétoet najaar prijkt met haar
Ew£oLS I Ylarnmend xoode berfst-
Vi™ H de "Ifhechtende wingerd.
klimplant zich zelve
gaat hechten, behoeft
-worden Gebonden. Ze
4 ln de zon als in de
dekkw it zeer Sesthikt voor be-
dekking van muren en kan .van
het voorjaar worden
geplant Menverwarre ze niet met
„ffV f-S-; *11<?en wingerd, die zich
niet zoo sterk gaat vasthechten
V-"kv:-v: s. L.
Aan subsidies voor cultureels
doeleinden, nïet getornd
(Vah; onzen parlementairen
'redacteur)
De hegrooüng van het ministerie
van Onderwijs, K. en W. sluit met
een totaal van 249.500.000 tegen
J 236.71X1.000 over 1916. Het aantal af-
deellngen is Ingekrompen van 19 tot
JO uit de te voteeren bedragen
blykt, dat minister Gielen zUn voor
genomen departementale reorganisa
tie doorzet zonder daarbf] te tor
nen aan de bedragen, voor verschil
lende fiutureele doeleinden uitge
trokken.
Naar wij vernemen la een. K. B.,
waarin eervol ontslag wordt ver
leend aan eenige directeuren-gene
raal en regeringsadviseurs, nog
steeds niet geteekend. Op de be-
grootrngsopstelling komt voorts de
Rijksdienst Lichamelijke Opvoeding
en Sport niet meer voor.
Onder de titel Kunsten ls voor
1047 een bedrag uitgetrokken van
2.986.000 tegen J 3.143.031 in 1946
voor de posten Muziek, Tooneel en
Letteren, Beeldende Kunsten en Ar-
.chitectuur. en Film. Pers en Radio
zijn samengevoegd bij gelijkblijven
de totaalraming 7.352.000). Voor
Vorming buiten. Schoolverband
vraagt minister Gielen J 5.465-000
aan; zijn voorganger raamde ln 1946
de uitgaven voor de Volksontwik
keling, Vrije Jeugdvorming en So
ciale Jeugdzorg in drie afzonderlijke
posten tezamen op 4.171.000.
Voor 1947 zijn de uitgaven voor
het lager onderwijs geraamd op
139.563,774 tegenover 1S46 van
134.536,16a
Blijkens de Memorie van Toelich
ting is de verhooging van ruim mil
lioen grootend eels het gevolg van
een. noodzakelijk geachte uitbreiding
van 't aantal inspecteurs en school-
-.■opzieners, terwijl een bedrag voor
-de overbruggingstoelagen en het
toezicht op de lichamelijke opvoe
ding hierbij zijn ondergebracht.
Naar wij vernemen zal voor de in
het uitzicht gestelde salarisverhoo-
ging voor onderwijzers een supple
toir worden Ingediend. Het aantal
onderwijzers in Nederland bij het
openbaar cn bijzonder lager onder
wijs bedroeg ln het jaar 1943 onge
veer 38 OW.
ITALIAANSCHE DIRIGENT
IN ONS LAND
De Italiaan5che dirigent Victor
De Sabata, die ln Amsterdam, Den
Haag en 's Hertogenboscb een
..viertal-.concerten van bet Concert
gebouworkest zal dirlgeeren, ls
Maandagmiddag uit Londen op
Schiphol aangekomen.
f Zwarte handel in.
bijbels
De allermerkwaardigste zwar
te markten bestaan wellicht in
2uid-Afrika.
Volgens een bericht van. Ass.
Press uit Johannesburg vindt
men in. vele groote. Zuid-Afri-
kaansche steden zwarte mark
ten in bijbels. De bijbels gaan
er van de hand voor het vijf
voudige van de vooroorlogsche
prijzen en de uitgaven Ln het
Afrikaansch brengen zelfs nog
meer op.
Duitschland in de hongercrisis
Langzamerhand begint het politieke leven in de Brftsche zöne op gang
te komen. De démocratie zal opgebouwd worden op de gemeente, waar
voor de Engelschen een nieuwe - regeling hebben ontworpen, naar
voorbeeld van het Engelsche gemeentewezen. Inmiddels doet de poli
tieke af deeling van het Engelsche M. G. alles om deze regeling popu
lair te maken. Toen ik in Bielefeld was, vond daar juist een Interes
sant experiment plaats. Een gezelschap Engelschen, specialisten op
het gebied van het Engelsche gemeentewezen onder wie een pro
fessor in gemeenterecht, de secretaris van een groote Engelsche ge
meente, twee functionarissen organiseerden een cursus voor ge-
meentelunctionarissen van de provincie Westfalen.
Belastingontvangsten grooter
..f:,.;' dan de raming
Tot eind Augustus van dit jaar
heeft de schatkist aan - zekerheidsstel-
lfngen alsmede aaninkomsten, en
vermogensbelastingen ontvangen
1.333,7 millioen; op dat tijdstip
moest nog 736,7 millioen worden
Ingevorderd. De aanslagregeling der
personeel e belasting is thans gekomen
op 3fl,s mllLióen. De- belastingen
die niet valgens kohieren worden ge
heven overtroffen ln Augustus 1/12
van de jaarraming met 60 pCt. De
invoerrechten brachten ln Augustus
niet minder dan 6.4 millioen op en
de tabaksaccijns behielden de be
hoorlijke opbrengst ,van 8.2 mil
lioen, Heb ministerie van Financiën
heeft dus reden tol tevredenheid, al
thans op dit punt.
In- en uitvoer in Augustus
De ln- en uitvoercijfers van Neder
land verloonen een geleidelijke ont
wikkeling: tegenover Juli zijn de
Augustuscijfera als volgt:
Invoer:. 'Uitvoer
ton 1 mill, ton l mill.
Juli 1.050.631 207.7 340-36664.1
Augustus 1.337.449 206.7 389-442 60.4,
Hoewel dus de absolute omvang van
den bultenlandschen handel is geste
gen. Is hij naar waarde Iets vermln-
derd. De belangrijks Ie invoerposten
waren;slachtvee, vleesch. reuzel,
suiker, tabak,.; wol. tarwe, gerst, co
pra, katoen, -ijzererts en steenkool.
Uitgevoerd werden hoofdzakelijk zaal
zaden, ijzeren buizen,' linoleum, da-
mesbovenkleecing, bewerkte tabak,
bier, electrotèchnlsch materiaal en
diverse soorten werktuigen, en machi
nes.
in de „haute couture", van het
komende seizoen vinden, wij de
wespentaille uit grootmoeders
Jeugd weer terug. Wij hebben ons
laten vertellen dat de corsettenmode
hier niet aan meedoet, en dat er
geen sprake van is, dat de insnoe-
rende corsetten, dte zoo nadeelig
waren voor de gezondheid, weer
terugkomen
Maar wat interesseert dat de Ne
derlandsche vrouwen, die al sedert
zes Jaar niet meer in de gelegenheid
zijn geweest, ook maar iets te
koopen, dat op een corset, een cor
selet of .een step-innetje lijkt?
Alle vrouwen. In Nederland
boven 18 Jaar en dat zijn er c.a.
3'/« millioen, waarvan vijfhonderd
duizend op doktersvoorschrift -
hebben dringend een of ander
corsetartlkel noodig. En hiervoor
zUn wü aangewezen op het bultcn-
land.-
Onze eigen industrie is maar zeer
kjein en omvat niet meer dan een
tiental fabrieken en een honderdtal
maatcorsettenmakers. Voor den oor
log leverden Frankrijke en Amerika
het betere genre, Amerika de step-
Ins, België en Duitschland het massa
artikel en betrokken wij ook nog uit
Engeland. Maar het eorsetvak
brengt geen deviezen in, want het
exporteert nagenoeg niet. Gevolg; de
import ls besnoeid, en wel in zóó
verregaande mate, dat hij tot vrijwel-
nihfl is teruggebracht,-De importeurs
mogen tot 5V« invoeren van hun
gfildomzet in 193G/39. Bij de sterk ge
stegen prfjzen komt dit neer op een
hoeveelheid van zegge i*/t van
dat- basisjaar!
De inheemsche fabiicage kan dit
tekort onmogelijk^ dekken. Waar
Uit Frankrijk wordt een geringe
hoeveelheid kunstzijden stof aange-
voerd, die voor de meeste doeleinden
niet sterk genoeg is. Katoenen stof
moet er komen.:.
Eigenaars van speciaalzaken in
corsetten zijn uit alle deeien' van oris
land in Amsterdam samengekomen,
en hebben daar besloten, de. vrou-
's Morgens vond een lezing plaats;
daarna ging men ln commissie om
over de lezing te dlscussleeren. De
discussies waren levendig en in de
hoogste mate Interessant, om hel ver-,
schil dat bleek tusschen den Dult-
scher die alles op leidersgezag doet
en den Engelschman die op de per
soonlijkheid vertrouwt. 's Avonds
vond de opvoering plaats van een
Looneelstukje, waarvan de tekst door
een Engelschen politieken officier
was geschreven en dat een weergave
was van een zifting van den gemeen
teraad, zooals die straks in werking
zal treden. Met veel gusio geënsce
neerd. met nog meer gusto gespeeld
door een tiental Duiuche gemeente-
functionarissen, onder voorzitterschap
van den Oberburgermeister van Bie
lefeld, was het stukje een groot suc
ces. Er zat iels tragisch in deze les
ln democratie, die bejaarde functio
narissen op de schoolbanken bracht;
maar als geheel was het een zeer
aantrekkelijk brokje samenwerking
tusschen twee volken, vooral door den
geest waarin het gebeurde en die al
len meesleepte.
De politieke arena
zijn thans voornamelijk drie par
tijen in de Britsche zone: De SPD,
voortzeister van de oude sociaal-de
mocratie; de CDU, versmelting
van kaïholleke en protestsntsche par
tijen tot een christelijk democratische
unie en de FDP, een liberalepar
tij. Daarnaast ls nu de SED toe
gelaten, de partij, die ln de Oostelijke
zone ontstond uit de gedwongen fusie
van communisten en socialisten. Deze
SED ls eerst onlangs toegelaten, in
ruil voor een Russische concessie: tn
den Russlsehen sector van Berlijn mag
thans -de SPD, die ln de geheele Rus
sisch e zone verboden is, Han de ver
kiezingen deelnemen. De groote strijd
zal gaan tusschen CDU cn SPD.
De CDU is het verzamelbekken van
de niet-soctalistische massa. Rcchtsche
stroomingen zijn er ln vertegenwoor
digd door bekende rechtsche politici.
Onlangs is het oude. centrum opge
richt, oogluikend toegestaan door de
katholieke overheid. Men treft er
mensehen, die de CDU le rechlseh
vinden, maar ook katholieken, die zich,
in overwegend proleslanlsche streken,
niet onder een bestuur van protestan
ten willen schikken.
De SPD heeft een belangrijk deel
van den ouden arbeidersaanhang te
ruggevonden. Door het moedige ver
zet, dat de SPD ln Berlijn tegen *de
gedwongen versmelting met de KPD
heeft geboden, heeft ze 3n het geheele
land groot prestige verworven, Hun
leider Schumacher, Nazi-
slachtoffer,- heeft in Duitschland een
naam ale Schermerhorn in ons land
een jaar geleden De partij zou dee-
len der middengroepen kunnen win
nen, indien zij zich door een dogma-
tfsch Marxistisch optreden niet af
sloot. Het door twee wereldoorlogen
en fascisme door elkaar geschudde.
Duitschland beantwoordt heel wei-
nog aan het Marxistisch schema. Bo
vendien, na twaalf jaar systematisch
zielsbederf, is de moreele kwestie tot
eer politieken faclor van den eersten
stand. Waar blijft echter dan Europa?
rang geworden. Terwijl de SPD de
CDU als reacüonnair bestrijdt, be:
weert de CDU, dat de SPD, als zus-
terparty van de Labour Partij, ln we
zen regceringspartij is, d.w.z,* loopjon
gen van hm militair gezag. Hoewel de
SPD meermalen met kracht tegen het
M.G. geprotesteerd heeft zoo wis
ten SPD-functlonarissen ln Hamburg
door met ontslag te dreigen. Le be
reiken, dat technische installaties van
vroegere oorlogsbedrijven niet opge
blazen .maar gedemonteerd en voor
vredeslndustrieën beschikbaar gesteld
werden ls een zekere volgzaamheid
bij de SPD wel te constateeren, ge
volg van een sterk verantwoordelijk-
heidsgevoel. Men begrijpt daar. dat
de verzoening tusschen de volkeren
thuli begint, met een goede verstand
houding tot de bezetters.
Voorbeeld van Labour
Men heeft er groote bewondering
voor het regeer!ngsexperlment van
Labour. Paul Löebe, vroegere RIJ ka-
dag voorzit Ier, zei !n zijn rede op hel
Beriljnsche congres dat de SPD zich
de Labour Party tot voorbeeld moest
stellen, In die kringen heeft men on
getwijfeld bescheidenheid geleerd.
Werkelijke vrienden van de geallieer
den vindt men daar en op kleine uit
zonderingen na uitsluitend daar. Ook
daar protesteert men. tegen de schuld
vraag. applaudisseert men luid als de
vereeniging der zones wordt geëischt,
klinkt een ovatie op als Silezië voor
Duitschland wordt terugverlangd.
Maar het was op SPD-ver ga deringen,
dat lk sprekers met vlammende woor
den het leed* heb hooren. brandmer
ken dat Duitschland over de wereld
heeftgebracht. „Indien gU klachten,
hebt tegen de bezetters, het is uw
recht ze bij ons te brengen en onze
plicht ze den Engelschen voor te leg
gen doch een ding eisch Lk van u,
dal ge altijd dit klaar beseft: hoe
.zou."t er ln. Europa uitgezien hebben
indien wy den oorlog gewonnen
hadden?" Het maakte diepen indruk
en niet alleen op uw correspondent.
In zün be greetings rede te BerUJn
eindigde Ollenauer, na Schumacher,
de leider der SPD, met de woorden:
„Duitschland moet weer ecu eervolle
plaats in de wereld terugkrijgen. Een
ding echter moeten we goed beseffen
we moeten breken met de gedachte
dat we meer zUn dan andere volken
en meer rechten hebben. We moeten
leeren ons te schikken tn volstrekte
gelijkwaardigheid. Dat Is het begin
van onze genezing".
Oude en nieuwe gedachten, oude
en jonge gevoelens strijden ln de2e
partij met elkaar. Desalniettemin kan
men dit zeggen; De aanhang van de
SPD ls de maatstaf voor de democra
tische genezing van 't Duitsc'ne volk.
In dat milieu wordt systematisch Ban
de heropvoeding vanhet Dultscbe
volk gewerkt. De strijd der sociaal-
demoeraten is gigantisch. Zelf door
Hitier vervolgd, beroofd van een be-
langryk deel van hun kader, dat ln
de KZ's is vermoord, moeten zy thana
de erfenis van het Hitlerlsme aan
vaarden: een vernield en hongerend
Duitschland. zy kunnen dezen strijd
slechts volhouden, indien zy den
steun krijgen van teder, die aan hen
verwant is, vooral in het buitenland.
Ze zijn, zooals vrijwel iedere den
kende Duitscher, voor elk bewijs van
meeleven uit het buitenland buiten
gewoon gevoelig, en dóór hun dank
baarheid meer toegankelijk voor onza
denkbeelden. Hier heeft het buiten
land 'n unieke kans om op de Duii-
schers een invloed uit te oefenen.
Het hoeft weinig zin deze Duitschers
van wie velen nog de sporen van de
Nazl-gevangenschap dragen, als
„moffen" af te doen. Ir.dien zij er
niet in stagen, de leiding van - het
Duitsche volk te verwerven, komt
een fatsoenlijk Duitschland niet tot
stand. Waar blijft echter dan Europa?
S. TAS.
Onze Alkm&arsche correspondent
schrijft; Het ex-illegale dagblad ,jDe
VrijeAlkmaarder", dat het gebouw
van het „Dasblad van Noord-Hol
land" na de bevrijding toegewezen
kreeg, ondervindt van de directie en
een deel van het personeel van
laatstgenoemd blad stelselmatige
tegenwerking.
Het doel van deze gedragslijn Is
„De Vrije AJkmaarder" te dwingen
het gebouw te ontruimen. Niet al
leen .door sabotage van het al' te
leveren werk verwisseling van
koppen en legio zetfouten maar
zelfs door het aanleggen van een
soort censuur op de. kopij wil men-
het oud-illegale blad dwars zitlen..
Wanneer de bedrijfsleiding een stuk,
kopij ln handen krijgt, waarin naar
haar smaak ongewenschte opmer
kingen voorkomen, gaat zij er mee
naar den directeur, die de redactie
van ,De Vrije AJkmaarder" dood
leuk te kennen geeft, dat bedoeld
stuk niet gezet wordt.
Hierop hebben de vrije Alkmaar-
ders iets gevonden. Ze laten deze
geweigerde kopij nu per deurwaar
der bij de directie van het bedrijf
bezorgen, die zich niet durft verzet
ten tegen het.in naam der wet ge
geven bevel tot uitvoering van de
opdracht. Ongetwijfeld een novum
in de Nederlandsche journalistiek.
Dezer dagen maakte de redactie
van „De Vrije Alkmaarder" per
bulletin tc'-end, dat in plaats van
een hoofdartikel, dat de directie
van het .Dagblad van Noord-Hol
land" weigerde te latenzetten, een
open witte ruimte in de pagina zou
verschijnen en het bedoelde artikel
op andere wijze ter kennis van het
publiek zou worden gebracht.
V riet hier een hoogst moderne
avondercatie van het bekende Lon-
haatt zij de grondstoffen vandaan? densche huis Worth op de laatste
TM* „wuv «.«-w, ''najaarsshow. De japon- is -, vervaar
digd van zwart nylon taf .en heeft
van voren, in de taille, een toef rozen
van chiffon en satijn. Mogelijk kan
het model- vandit plaatje onzen
noodkreet den rug toedraaien...
omdat van insnoering, geen sprake
behoeft te zijn. liet gaat ons vrou-
^U.niet'in i, Jrst, plaats om
.i!,P „..l..jtrnn'n onnnnntrtift mnnr itipl. n*t>i. PP.n
gezameniyk te trachten, in dezen
onhoudbaren toestand eenige ver
betering te brengen.* Het gevolg ls
geweest, dat in een groot aantal
zaken een open brief aan de regee
ring voor de vrouwen ter teekening
is neergelegd. Uit den Inhoud ver
melden wij o.a. het volgende: „De
vrouwen hebben den indruk, dat de
mannen In de regeeringsbureaux, die
de kleedingvoorziening van ons land T .log5tljd< geen standbeeld, 'maar zy
moeten verzorgen, -er niet voldoende vragen,- neen, zy smeeken om cor-
van doordrongen zijn, dat een goed setten".
corset voor de meeste vrouwen niet, Vrouwen, U weet, wat U te doen
alleen, onontbeerlijk Ls ais-grondslag* staat, teekent de lijsten!
eoo 'n japonnetje, maar wel omeen
goed passend coract.-
voor de: bo venkleed Ing, maar ln vele
gevallen noodzakelijk voor haar ge
zondheid. Elke voorziening met luxe
artikelen moet hierbij achterblijven.
Do Nederlandschehuisvrouwen
vragen, voor haar veelgeprezen
gedrag gedurende den oor-
Grondslagen
- De „Open brief van de Vrouwen
wereld aan de regeering" heeft mij
zeer - aangegrepen. Ruim drie mil
lioen Nederlandsche dames smee
ken er in om corsetten. Als één
vrouw om iets smeekt, en je kunt
het haar niet terstond 'geven, is dat
al heel naar. Hoe moet de regee
ring zich dan wel voelen na het
lezen van dezen „Open brief". Na
tuurlijk zaf zij nu alles in het werk
stellen om den vrouwen aan een
sfcep-innetje of een steviger steun-
sel te helpen, maar ik vind het een
veeg teeken, dat zij het tot dezen
open brief heeft laten, komen, al
vorens hulp te bieden. Zitten daar,
op het -regeeringsbureau voor de
kleedingvoorziening allemaal oudé
heertjes, nog bevangen in de win
kel- van-Sinkel-idee van ;,hoeden en
petten en damescorsetten", even
overvloedig te koop als „drop om te
snoepen en pillen om te slikken'"?
In het smeekschrift is dan ook een
licht verwijtenden, toon aan het;
adres dezer heeren niet te ontken-
'aen.
„WU, Vrouwen (met eenhoofd-
letter)" zoo staat er, .hebben den
indruk, dat de mannen, (met een
kleine m) in de regeeringsbureaux,.
die de kleedingvoorziening van Ne
derland moeten verzorgen, .niet vol
doende doordrongen zijn van het
feit, dat een goed corset voor de
meeste' Vrouwen (weer meteen
hoofdletter) niet .alleen onontbeer
lijk ls als. grondslag voor de boven-
kleêding, maar bovendien in vele
gevallen rechtstreeks noodzakelijk
is voor haar gezondheid."
Inderdaad: mannen, die. den
grondslag der dameskleding ver
onachtzamen, verdienen zeker geen
hoofdletter en.Vrouwen, die dat zes
Jaar verdroegen, alvorens open
lijk te klagen, hebben waarachtig
wel recht op die onderscheiding, al
zou hetnatuurlijk aardiger geweest
zijn, als 2dj haar gekregen hadden -
instede van genomen.
Nu de 'corsetten-!nisère dus wel
spoedig tot het verleden zal behoo-
ren, zij het mij vergund, namens
drie millioen Nederlandsche man
nen eveneens een verzoek tot de
regeering te richten. Wij, mannen
(met een heel kleine m) hebben
n.l. ook' een indruk. Wij hebben
den indruk, dat dé mannen in. de
regeeringsbureaux voor de klee
dingvoorziening niet voldoende door
drongen zijn. van het feit, dat een
goedesokophouder voor de' meeste-
mannen niet alleen onontbeerlijk is
als grondslag voor. de onderheen-
bekleeding, maar bovendien in véle
gevallen rechtstreeks noodzakelijk
is in het belang van eencorrect
gedragen sok.
Al te lang hebben we de koste
lijke sokken als vodden om den
enkel zien slieren, en al'zullen wy
nooit of te nimmer aanspraak kun
nen maken op een hoofdletter, wij
verzoeken de regeering desalniette
min dringend, met spoed in dezen
noodtoestand te voorzien.
V v DËSmERIUS.
