Wijnhaven in het verleden enin de toekomst I i I If HIS ffiVMv rrSswirv i mmm hush PSBSg Geen fantasiemaar werkelijkheid J Volgend jaar ten deele al in gebruik? Aansluiting buitengewesten bij Republiek verwacht Schilders, teekenaars en fotografen van het circuslèven iMiai m ?,C®? -dit m- JÉP m /AA j®/z®//,-/".' =M P-- I S3 lei s mur [gin rr -r-T-a-^jN j ut.i.^1 - i f HI Geen Nederlandsche troepen naar de binnenlanden BATAVIA, 17 November „Ik verwacht een zekere mate van „teleurstelling" onder het Indonesische volk over de aanvaarding door de Republikeinen van de Unie on der de Kroon", aldus heeft de Indonesische minister-presi- dent Soetan Sjahrir in een exclusief interview voor „Het Parool" verklaard, „maar", voegde bij hieraan dadelijk toe, „ik.vertrouw dat het volk zich achter de beslissing van zijn leiders zal scharen". De RepublUcelnscüe regeering, *00 ging Sjahrir verder, zal al haar! macht aanwenden om de voor waarden van de overeenkomst ten uitvoer te brengen. Ik verwacht, dat de buitengewesten, die. naar een officieel communiqué zegt, op volkomen gelijken voet met de Re publiek zullen komen te "taan., aansluiting by de Republiek zullen verkrijgen. Dit zal beteekenen, dat de Vereenigde Staten van Indone sië omgezet zullen worden in de „Indonesische Republiek", die dus niet alleen Java en Sumatra zal omvatten, maar alle eilanden in den Lndischen Archipel. W nneer dit het geval mocht worden zal de Republiek echter alle verplichtin gen, welke de Vereenigde Staten van Indonesië op zich hebber ge nomen. nakomer, dus met inbe grip van aanvaarding der Unir on der de Kroon". Sjahrir zelde, dat de gepaleer de ontwerp-overeenkomst den In donesiërs veel meer geeft dan die, welke de Republiek bereid was te teekenen, toen Lord Inverchapel In Maart op Java bemiddelde, in het bUzonder ten aanzien van de buitengewesten. Hy schreef dit toe aan bet feit, dat de Republiek ge durende de laatste 7 maanden haar positie heeft geconsolideerd. De revolutionnaire gevoelens hebben rich sedert dien gekristalliseerd. De Indonesische premier ver- zekerde, dat het waarschijnlijk ongeveer drie maanden zou duren, voordat de Nederlanders zich vrij zouden kunnen bewe gen ln de binnenlanden ven Java en Sumatra, doch by ver klaarde, dat overeengekomen is, dat geen Nederlandsche troe pen het binnenland zouden be- £000 blikjes met levensmiddelen wet- den door de öocrcn Oost New Fort bijeengebracht als tegenpresta tie voor de £1.000 tulpenbollen, die ons land naar'de Vereenigde Staten eond. Dtee rail geschiedde in verbond met de herdenking van den Sisten: verjaardag vande vdio-uitzending voor horren door het radiostation ÏFGY »n Schenectady. Dr. Loador-, de Nederlands cite gezant te Washing ton, heeft zijn jas en vest uiig' trokken, om behulpzaam te zijn bii hot inpakken der blikjes. treden. Hij onthulde, dat er, zoo- dra de overeenkomst Is be krachtigd, een commissie zal worden ingesteld, teneinde de Nederlandsche eigendommen, aan de eigenaars; terug te geven. HLN.LL. wordt ontbonden Sjahrir zelde vervolgens,dat dè Nederlanders het Nederlandsch- indische leger tegen 1 Januari 1949 zouden ontbinden en dat dit ver vangen zou worden door een fede raal leger van do Vbreenlgde 'Sta ten van Indonesië. Tenslotte bracht hy hulde aan Lord Killearn, die bij, de politieke onderhandelingen een scrupuleuze, neutraliteit heeft gehandhaafd en veel gedrild aan den dag legde bij '4Jn pogingen om de partijen te helpen tot overeenstemming te komen. (Copyright „Het Paroo. j SOEKARNO DANKT LORD KILLEARN Ir. R. L Soekarno heeft ter ge legenheid van. de parafeering van het Nederlandsch-Indonesisch ont werp accoord aan Lord Kliie&rn een boodschap van dank gezonden, waarin hy om. het volgende zegt: „Ik dank D voor de onverstoor bare kalmte, geduld en integriteit, welke gij ten allen tijde ten toon hebt gespreid en ik druk de hoop uit, dat Üw pogingen met sueeer mogen worden bekroond". Prof. Tinbergen naar New York De KX.M.-consteilatJon OH-TA.W met gezagvoerder Snitlaar is van Schiphol naar New--York vertrok ken. Onder de 38 passagiers bevond zich prof. J. Tinbergen, hoogteeraar in- de natuurlijke historie te Leden, die op uitnoodiglng van het „Muse um for Natural History" la New- York.' lezingen zai houden. Na eer. verblijf van drie maanden «ai prof Tinbergen naar Nederland terug- keeren. Pelgrims naar Rome Zondagavond vertrok uit Roosen daal een Nederlandsche bedevaart naar Rome ter bijwoning van de zaligverklaring van de Ossendrechi- sche zuster Marie Adoiphlne en 28 anderen. Ruim honderd pelgrims nemen aan dezen tocht deel. waar onder verschillende familieleden van de Nederlandsche zalige, alsmede de burgemeester en de pastoor van Os- sendrecht. Proeftocht Modjokerto Het motorvracht- en passagiers schip Modjokerto, gebouwd door de Caledonian Shipbuilding Co te Dundee voor rekening van de h V. Rotterdamsche .Lloyd, zal volgende week Donderdag proefvaren en, In- dién deze proeltocht gunstig ver loopt. aan de reederij worden over gedragen.. Tl so. voormalig president van den zgn „Slowaokschen staaf zal -berecht worden tr> een proces, dat op 2 December te Bratislava zal be ginnen.. IETS VOOR HET STADSPLAN? John Reed Kilpatrick, presi dent van Madison Square Gar den Corporation, heeft plannen, bekend gemaakt voor den bouw van een nieuwe--sportarena, die de grootste ter' wereld zal v. ir- den. De kosten voor het optrek ken van dit sportpaleis worden, op 20 millioen dollar geraamd: Er zal een zaal worden gebouwd op een drie verdiepingen hooge parkeergarage,, die een capaci teit beert van 2000 wagens De zaai zelf zal 25.000 toeschouwers kunnen bevatten. Er komen vergaderzalen, televisie-studio's en een beweegbare vloer, die men door een druk op een knop kan laten zakken om een zwem- bassin te voorschijn te too veren. De nieuwe arena, waarover men drie Jaar denkt te bouwen, komt in de stad New York, in de na bijheid van de tegenwoordige, 21 jaar oude Garden. Het straat verkeer zal onder het gebouw doorgaan. NEEN, het bovenstaande is geen gefantaseerd toekomst beeld van Rotterdam maar een teekening naar ontwer pen voor pakhuizen en kantoren, zooals zij, volgens de plan nen, binnen enkele jaren zullen verrijzen aan een gedeette van de Wiinhavon (W.Z.).die er in 1912 uitzag als op nevenstaande foto. Onze mooie, schilderachtige „havens", eens de trots van de Rotterdammers zijn verdwenen uit het stadsbeeld. Haar schoonheid bestaat nog slechts in veler herinnering, levend gehouden door talrijke foto's en schilderijen. Waar vóór den brand van Mei 1940 statige pakhuizen en kantoorgebou wen zich weerspiegelden in het water van de havens, be vindt zich thans een troostelooze woestenij van zand en gras en onkruid. Maar lang zal dit niet zoo blij ven Een nieuwe' stad zaj uit haar asch herrijzen, zoo mogelijk mooier en grootscher dan zij 1s geweest. WD zouden ons niet thuisgevoelen in een city van louter gestroomlijn de blokkendoozen; daarvoor is onze band met het verleden te sterk en onze volksaard te individualistisch. Maar anderzijds mag dit gevoel van piëteit voor hetgeen was en onher roepelijk verloren ging, geen aan leiding, worden om uit romantisch- aentimenteele overwegingen; dat gene wat aan stadsschoon verloren ging, thans naai uiterlijk min of meer te copieeren Bovenstaande afbeelding van dertien panden, geprojecteerd aan dé Wijnhaven zal in dit opzicht on getwijfeld veel critiek uitlokken. Natuurlijk kan men niet ontkomen aan den vertrouwden en pittoresken .Indruk dien zy op deze teekening maken. De architecten, Corns. Elf- 7ÏeES;. J.;P.L. Hendriks, Van Tyen "en-.'Möask en 'ir. B; J. K.Cramer, zijn» al of niet geïnspireerd door hoogere Instanties, blijkbaar van het standpunt uitgegaan, de Wijn haven haar schilderachtig en hls-, torisch: karakter terug te geven. Van de drie pakhuizen en kan toorgebouwen van de firma Koch en Co. (rechts op de teekening; ar chitect, Corns. Elffers), is inmid dels het betonskelet bijna gereed. In het midden van het volgend jaar zullen zij misschien al ln gebruik genomen worden. Tot gewoon hoogleeraar in de af- deeling der electrotechniek aan de Technische Hoogeschool te Delft is benoemd ir. M. de Lange, ingenieur bij de N.V. Electrotechnische In dustrie voorheen Willem Smit en Co., te Slikkerveer. TUINKALENDER 21 NOVEMBER Een rijkbloeiendeklimroos vormt in den zomer een sieraad voor uw gevel.. Reeds van het late najaar of het begin van1 den winter af kun nen de klimrozen worden geplant. Dit geschiedt?natuurlijk by zacht Weer en niet alshet vriest. Evenals andere rozen verlangen ook de klim rozen een plek ln de zon.- Eenige aanbevelenswaardige soorten zijn: de grootbloemige roode Paul Scar let Climber, en de kleinbloemige roode Excelsa, de donkerrose Ame rican. Pillar en de witte White Do rothy.; S. L. leder een eigen huis? Hypotheek-Spaarverzekering Ieder Nederlander is gesteld op. het bezit van een eigen huis; voor velen is ditbezit echter een onbereikbaar ldeoal. Eén onzer vooraanstaande levensverzekeringsmaatschappijen la op de gedachte gekomen hypotheken aan haar verzekerden te verstrek ken; hei wachttijd-probleem, dat bij de bouwspaarkassen; dikwijls een •- struikelblok vormt, vindt daardoor een oplossing, wanneer een verze kerde aan speciale voorwaarden vol doet, kan hij haast zijn spaarcon- tracl, dat normaal doorloopt, een hypothecair crediei opnemen dat va rieert van f 4000— tot f 25.000.met welk bedrag hij een eigen huts <i-, nanciert. Dit credlei elscht een ren te van 4V« en een aflossing van 5Vt per jaar; de maandelijksche betalin gen overschrijden bet bedrag dat an ders aan huur uitgegeven tvordi--Mt' en zoodoende Is de veizekerde twa ng jaar na het aangaan van het con tract volledig eigenaar van een eigen, huls. 'Twee belangen zijn hiermede gediend; eenlgszins kapitaalkrachti gen kunnen zich. een eigen huis aanschaffen en de verzekering- maatschappij vindt een waardevolle belegging voor haar gelden ,.in eigen kring". "Wellicht zal deze vorm van sparen een bijdrage beteekenen voor de politiekvan onze regeering het sparen zooveel mogelijk aan moedigt. Ontrouw werd bestraft Mr. Schroder wilde Brabant bij België voegen Het hooge college voor de Rech terlijke Macht heeft met ingang yan heden op grond van on1 iw aan de zaak van het koninkrijk ontslagen mr. J. W. - M, Schöder, rechter In de rechtbank te 's Her togenbosch. Mr.. S. heelt in bezettingstijd het bestuur van „Brabuntia, Nostra" aangespoord 6e yveren voor af scheiding van het .Zuiden",; althans Noord Brat ant; van. het Noorden des - lands en inschakeling: van dit gewest in een- Belglscb-fedefaJis-- tiseh staats verbond. Mr. Schroder wenschte voor dit doel de hulp der Duitschers in te roepen-en werkte nauw samen met den handlanger der Duitschers, graaf de Mar chant et d' Ansembourg, MIJN circuspraktijk heeft me ge teerd, dat het onderwerp circus voor schilders, teekenaars en foiografen zeer aantrekkelijk, maar ook zeer moeilijk is. Het ls maar zcideu, dat men de Juiste sfeer weet te treffen, waarbij dan nog Komt. wat schilders en teekenaars betreft, dat ze op dit gebied de technische verhoudingen en proporties op z'ti minst genoircn zeer nonchalant be handelen. Nu ls er ln or.s land weinig gele genheid om van dit onderwerp een diepgaande studie te maken: men moet altijd te vluchtig zijn Indrukken verzamelen en vastleggen en boven dien zijn ook bullen onze lands grenzen de drcusuitbeelders zoo als clrctismenschen die beoordeeleo ook maar zeer dun gezaaid. Er ls ten slotte maar één Toulouse Laulrec. Deze ziet bet circus, zooals bei werkelijk is en wie zijn schoone map „l.e cirque' bezit, zal het met mij eens zijn. dat dit niet te evenaren ls, omdat hier de genialiteit primair ia en daarvoor al hei andere terug- wijkt De weinige verzamelaars, die de clrcusxnappen uit het eind der vorige eeuw van den Journalist-cir cusman Lang bezitten, vinden hierin niet de genie van den Fianschmnn terug, maar wel het levende circus tot 1n het kleinste onderdeel zuiver weergegeven. Hij beheerscht deze stof volkomen, maar heeft dan ook jarenlang te midden dezer rnenschen als circus- mzn geleefd. Hij ker.de de techniek van het bedrijf, de dressuur, de „uTks" van elk nummer, maar hij wist ook. hoe hl) een paard m^est teckencn cn wat het paard tn de dressuur voor mogelijkheden heeft. HIJ stond boven deze materie, omdat nlj tot dit milieu behoorde en daar om was elk onderdeel fijn uiige-, Acrkt en cïkc lijn. elke flgutir e.i el ke beweging volkomen verantwoord en nooit mlsteekcnd. Een Nederlander Dit kan Ik nu helaas niet zeggen van het werk van onzen Nedcrland- sehen clrousschilder G. J. Maks Deze kunsteeaar is verliefd op het circus met zijn paarden, zijn artlsten, zijn licht en zün kleuren, tllj ls er van bezeten, maar voor ons, circvismen- schen. zijn er te veel technische mls- teekenjngen Men kon dit onlangs op zijn tentoonstelling zien en bij alle bewondering voor zijn werk, ben Ut hierin nog versterkt, toen ik nu een paar van zijn werken terugzag ln de aquarel Ier tentoonstelling in het Ste delijk Museum te Amsterdam. Maks voeit de sfeer van het circus zeer goed aan, maar hij laat de paarden rondloopen tn een piste, die ovaal of zelfs kronkelend ls, wat den circus vakman zeer storend aandoet. Hij ziet niet de Juiste verhouding van een piste-opening, maar ook de breedte van de piste 2elf niet.- Of ls dit onverantwoordelijke artistieke nonchalance? En het ergste Is: zijn paarden zijn dikwijls stoomcarrousselroaslnanicn mei veel te lange houten ot zijige tH.enen. Wat een raren rooden mond heeft dat witte paard, waarop als Ik me niet vergis, de beroemde Moser J use school rijdt: wat zijn de voor- beenen veel te ver uit elkaar. Heel goed is de' Fransehe gentleman-zl- geuner circusdirecteur Jean Houcke: ;in zijn rood Jasje getroffen, maar wat komt dat paard met zijn ver schrokken hoofd raar op ans al Men weet waarachtig niet, - wat het dier, dat ln zijn houding krampachtig en angstig aandoet, eigenlijk aan het doen ls. Er blijft niets over van de elegante, edele, vrije fierheid van het paard, welke toch een der groot ste charmes van de hoogeschool ls.: In een ander doek met Houcke als schoolrijder, maakt het paard een •z.g.'v „steiger", maar de voorbeenen maken in de lucht een figuur, die bij het steigeren - nu eenmaal een on mogelijkheid is. Dit zijn nu maar.jeenlge dingen die den circusman dadelijk treffen en die hem pijn doen, omdat er zooveel liefde voor het circus tn het werk van Maks ligt. Maks moet, als er weer eens een circus kamt daar el- ken dag maar paarden teekeucn, als maar beenen .van paarden, hoofden van paarden, in - alle figuren en in alle bewegingen. Hij moet ln de re petities uren gaan zitten kijken zon der te I eekenen en veel praten met de paarderrmenschen. Want hij heeft van onderen af nog te weinig con tact gehad met hei milieu. En dan zal hijzelf .zien, dat ïk dit alleen schrijf,omdat hij een vriend van ons. clreusmenscben, ls. En .verder ls het wachten op het werk. van C, A. Banzinger, die ook doorhet clreus. bezeten ls en die ln Leeuwarden In het circus Mlkkenie. Strasstaurger honderden studies heeft gemaakt van elk onderdeel en nogal veel contact, mei hel milieu heeft gemaakt, al - was het naluuriijk nog Te.kort.''. f.:.' Den léekenaar-schllder Herman Moerkerk" uit Haarlem/ die .zich bok .altijd zeer. aangetrokken heef! ge voeld tot 'circus' en kermis, moeten wc tn -dit kader ook noemen. Hij voelt het colorlet van deze onder- vyerpen goed Ban, al Is zijn werk dan meestal wel wat vluchtig, omdat hei te -veel schetsmatig en Jouma- llsiiek is Ook bij hem zijn de pro- portlesi dikwijls niet verantwoord. Zijn specialiteit zijn de" clowns, een lyplsch bont romanll3ch of een triest vergeten circushoekje. Zijn besie. BChllderij op kennisge bied de helverlichte facade van de stoomcarroussel Noblesse van wlj- ien, Hubert ."Wolfs uit Breda, In al zijn schittering en barokke groftsch- held Tijdens een drukken kermis-, .avond te 's-Hertogenbosch. Nooit, ook ln het buitenland niet, heb ik een doek. gezienv dat den sprookles- achilgen' feestroes van een dergelijk romantisch vermaakpaleis, dat ook al weer tot het goede verleden be hoort, OP een dergelijke felle en 'warme wijze weergeeft Waar mag dat doek toch gebleven Zijn? Ik heb hei; druipend van de verf," twintig jaar geleden voor hel laatst gezien en toen vroeg hU er 'maar -f 100.-- voor en kon het nergens kwijt. Nu. wil een der zoons van "WoUs het koo- pen en kan het niet vinden. We kunnen dit artikel:niet beslui ten zonder, nog even op het .werk der fotografen In te gaen. Ook deze ko men ie weinig met de materie in aanraking en hebben zich-niet vol doende' ln de sfeer ingeleefd. In mijn wy hebben den bekenden circus- deskundige J, van Dove ren bereid gevonden zijn Indrukken weer te geven over elrcussehü- ders en -foLogralen, Natuurlijk beoordeell hij de werken niet op hun artistiek peil, maar bekijkt ze van het standpunt van den cireusvakman. Wij twijfelen er niet aan of deze van zooveel lief de voor het Vak getuigende be schouwing zal zoowel voor de le zers als de. betrokkenen nieuw licht werpen op de zoo aantrekke lijke materie van bet clrcusleven. fotoarchlef heb Ik meer dan dubcend goede foio's maar misschien een goede honderd zijn werkelijk circus opnamen met sfeer.' Een der oorza ken ls, .dat men hier niet voldoende routine en ervaring van dit onder deel heeft. In Berlijn had men vroe ger de „Scala" en den ,;Wlniergar- :ten", waar de beste nummers ter wereld optraden .en waar foto grafen waren, die zich op dit vak gespecialiseerd hadden. Ze waren een deel van de artlsten wereld ge worden, waren er ln ihuts. Daardoor voelden ze de sfeer meer. aan: Dan was outillage en belichting daar al tijd veel gunstiger dan in onze thea. ters.en circussen, waar alles door de geringe werkgelegenheid altijd maar tijdelijk:.. Is. ook tn parijs heeft men het op dit gebied ver gebracht, ter wijl de Amerikanen knappe technici zijn, nasar het - geheel te fantasieloos en te koud blijft. Met de ulibeelding van do kermis is het al precies hei zelfde: zelden ziet men een goéde kermisfoto, die deze zeer aparte sfeer .in alle warmte en hevigheid maat eenlgszins benadert. Ook hier komt men te weinig ln aanraking met de menschen en het. bedrijf zelf. Hei is daarom voor ons, vekmenschen van circus en kermis, zoo. prettig te cori- stateeren, dat na de bevrijding een groepje van fotografen aan het werk ïs gegaan; dat zoowel-op circus- als op kennisgebied dingen heeft ge daan, die nog nergens, ook In het buitenland niet, beter" zijn. gemaakt. Maar ze hebben er zich dan ookr mét liefde en bezetenheid op geworpen en alleen dan kan het,lukken. JEen paard van Maks. HET TABAKSPROBLEEM Kans op rantsoen- verhooging BESLISSING OP KORTEN TERMIJN? Tüdens de behandeling van de be- grootiuK van Justitie heeft minister Van Maarseveen la de Tweede Ka mer opgemerkt dat de zwarte han del door het ulldeelen van zwaardere straffen met weinig meer succes zat kunnen worden bestreden; dan thans hel geval Is. De beste manier om dezen handel de baas te worden, al dus de minister, is een Verstand!s« economische politiek. De zwarthandel speelt zich thacs \'oornameiyi£ af ln den sector siga retten en tabak. Ais voor dezen sec- tor een Juiste oplossing ls gevonden, zal den zwarten Pieten een harde slag *Un toegebrachL In: deze uitlating meenen wij een aanwijzing ie zien" van de wijz^» -. waarop de regeering zich. voorstelt het tabaksprobleem op korten ter mijn.lot een oplossing te brengen. In de iaatsle weken heeft minister Van Maarseveen tallooze besprekin-, gen gevoerd over de tabaksdiatrlbu- TJe met zijn ambigenooten, met ver- tegenwoordigera van overheidsinstel lingen, die'zich met deze distributie bezighouden en met vertegenwoordi gers van industrie, groothandel en detaillisten. In het bijzonder is thans uitgezocht voor welke bedragen aan zwarte de viezen, als tegenprestatie voor deze binnengesmokkelde rookartikelen, tegen lage koersen naar het buiten land vloeien. ..Van meer dan een zijde werd na melijk betoogd, dat het verstandig zou zijn op dermate ruime wijze de- vlezen voor legalen tabaksimport beschikbaar te stellen, dat. iedere: rooker de zwarte markt zou laten voor wat ze is, omdat dan niet al leen de zwarte handel zou .worden beroofd- van de kurk, waarop ze drtfft. doch omdat zoodoende tevens een aanzienlijke devlezenbesparing zou worden verkregen; Den Taatsten tijd wérden de aan- wijzigingen steeds sterker dat deze weg ten slotte, wel zou worden ge-., kozen. In de mededeelingen van mi nister. Van Maarseveen kon. men daarvoor een aanwijzing ie meer zien. T?' ZUn wj) wel ingelicht dan zal thans op korten termUn in: den minister raad een beslissing over dit'belang- rijke punt worden genomen. Valt - ri e-i at en gunste van een rantsoen- verhooging uit, hetgeen in de HJn üer verwachtingen Hgt, dan. zal op korten termijn een groote hoeveel- hela t-Aah op de buitenlandsche mark! worden aangeschaft. Het zal dan echter nog eenige maanden duren, alvorens dit in 'de distributie merkbaar wordt.omdat deze lubak nog bij de Nederlandsche ind-osiricën moet worden verwerkt. In den overbruggingstij d zullen wij het nog met de Zuid-Amerikanen, moeten doen, die mee moeten, tot het eind van dit jaar. f ly.j i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1946 | | pagina 3