NEDERLANDERS ZIJN VADERS DER
REPUBLIEK
I
iSmmmmemammrnMsmMBMim
Avondzitting
i;
Redevoeringen met vee! verwijt
DE SCHIEDAMMER
Prof. Romme verheugt er zich over, maar
houdt zich toch in de ruimte
Handelsmarges zijn verlaagd
Vlieghavens 'n millioenenzaak
Plesman
Kabinet-Bluiti
gereed
ÜK
1
i •s.vVjrüvi^ï. J
ttUtiwikW
BED. £N ADM. LANGE-HAVEN 141 SCHIEDAM
ADMENIS TRATrE. TELEFOON 09300
REDACTIE: TELEFOON ."36505
ABONNEMENTSPRIJS PF.P WEEK 31 CENT
PER KWARTAAL f 4. LOSSE NUMMERS t 0
ü^ffiEEP
ZESDE JAARGANG-NO. 294
DINSDAG 17 DECEMBER 1946
VERJAARDAG VAN
een goeden
Vaderlander
TWEEDE KAMER OVER HET ONTWERP-OVEREENKOMST
(Van onzen parlementairen redacteur)
De belangrijkste beslissing, waartegenover Nederland "sinds
zijn ontstaan wordt geplaatst, werd gistermiddag in de Twee-
de Kamer aan de orde gesteld, toen ten overstaan van over
volle tribunes en loges en van een volledig bezette regee-
ringstafel de besprekingen begonnen over de Regeeringsver-
^klaring in zake het ontwerp-overeenkomst van Linggadjati
(Cheribonl. Het was een verrassing, dat als egrste spreker
de leider der Katholieke Kamerfractie, prof. Romme. optrad
die zich weliswaar niet positief vóór het accoord uitsprak,
doch met allerlei vormen van de thans in zwang zijnde be
strijding op zulk een krachtige wijze afrekende, dat men
op zijn uiteindelijke instemming zal kunnen rekenen, indien
de Regeering op. enkele door hem gestelde vragen een be
vredigend antwoord geeft.
Ongetwijfeld zal dit het geval zijn, doch zoover zijn wc nog lang
niet, want de onbeperkte spreektijd verleidde sommige sprekers tot
^buitensporige.uitvoerigheid, o.a.. dc heer Vonk. die een uur noodig
had om een requisitoir uit te spreken, waarin gesteld werd, dat de
leden der Commissie-Generaal zoowel als dr. Van Mook strafbare
daden hadden gepleegd
Een zeer constnicticve rede hield prof. Lagemann, de oud-minister
van Overzeesche Gebiedsdeelen, waarvan het thema ivas, dat Lingga
djati de basis legi«voor het wedcmjdscb vertrouwen, waarop de,nieu
we rechtsorde in Indonesië moet worden opgebouwd.
C.-G. HOORT OP DE
STRAFBANK, ZEGT
Mr. VONK
-De heer fi o mme ckvf» begon
- zijn rede met de verklaring, dat, in
tegenstelling met het It K. weekblad
..De Linie".* dat rijkseenheid op
basis van vrijwilligheid een Illusie
vindt, hb hierin juist een berelkbaai
ideaal zag. Nederland heefl zijn roe
ping in Indonesië met eere vervuld,
het heeft de elementen geleverd voor
c#e krachtbron van het Indonesisch
nationalisme en kpr. verheugde zich
over de uitlating van een hoogge
plaatst Indonesiër, die zeide: ;.De
De roeping van Nederland Is echter
nog niet vervuld en het zon een
misdaad zijn. om voorbij te zien de
mogelijkheid voor dit land om In
deze versplinterde wereld een Miech-
•te politieke verbondenheid te sme
den tusschen twee volken, strek
kende tot beider geestelijk en ma
terieel welzijn. Het is onjuist, dal
w|j In een dwangpositie vérkeere».1
Op een oogenblik, dat wy anders
zouden kunnen, roepen wy uit vrij
en wtj en uit overtuiging den In
donesiërs toe, dat wy hun nationaal
streven begrypen en eerbiedigen en
mede widen werken omhet «en
concreten vorm tc geven.
Ontkennend, dat' -wij van. dc- Ko
ninklijke rode zijn afgeweken, zag
spr. al» de oorzaak van een croot
deel der agitatie tegen Linggactfati.
dat de overeenkomst zonder de toe-
PAR O LOS CO O P
Stof voor 'n burgeroorlog
LI ET BLIJFT met de Griek sche
li moeilijkheden vreemd gean- - Mi-
nl3ter-president'. -Tsaldarls dient
bij de U N O een lijst meizulke
Wachten in. - tegen Albanië, "Joego-
slayie. en. Bulgarije1..,.dat Iedere -staaf
wel schaamrood; moet wórden Maar.
,paldaaroverheen dient - Albanië zijn
contra-bezwaren In. bij den Veilig'
heïdsraad-oh der verwijzing naar
minstens eenentwintig door Grieken
gepleegde grenssohendingen op Al-
baansi/ gebied.
„„Pe Grieken zyn gedwongen iD
Thraelsch Macedonië een gevaarlijke
en hardnekkige guerillate over
winnen, maar, dat-valt zeer moeilijk,
omdat de links-georiënteerde strijders
zich van berg tot berg hebben vast
gebeten: tommissles van onderzoek
zouden niet wqten, waar te beginnen,
zoo verward Is de toestand: 1
Wat bijvoorbeeld te denken van een
onldokking van Associated- Press te
Didünotikon bij de Griekseh-Turk-
sche grens, dat een communistisch
legertje van 3.090 man van de Bul-
gaarsche grens naar Turkije tracht
door te dringen. Een vroeger, leider
van de Elas, een zekere Krlton,. zou
die drie bataljons onder zijn com
mando hebbenzy c. legerden irf twee
Bulgnarschc en tweè. Grieksche dor
pen (met .name: Doup Itsa, TYougse
Bunar. Kyprena Essini en Korym-
bosj. de officieren zijn vreemde
lingen, onder wie Bulgaren.1 Bulgaren
verleenén 'wel:; meer steun van an
deren, aard: zoo hadden1 zij?onlangs
geweigerd een Grteksch-Bulgaarsehe
grensovereenkomst. te. 'onderteekenen.
om de nomadische guerllla-klanten
tile geregeld Grleksche dorpen over«
vallen en plunderen (meermalen van
'- Bulgaarsch gebied uit} tegen te: hou
den of te ontwapenen. Men krijgt
den indruk dat Bulgarije dezen on
ruststokers in Grieksch-Macedonlë
oogluikend toestaat.,hunvrede-sloop-
- werk'voort te zetten.
Ander Associated Press-nleuws komt
uit Aegaeïsch Macedonië, waar anti-
Atheensche pnrtlsanen zeiden Engel-
scheden Russische.contröle-cómrn's-
-sles te hebben uitgenoodlgd, om een
volledig onderzoek te komen Instel
len, desnoods konden zy per para-
ehute; .worden uitgeworpen, - cópieën
- van' dl.t ultnoodïglngsmemorandurA
zijn naar, groote dagbladen te' Salo-
niki en Athene gezonden, maar die
mochten het- nleL publiceeren Deze
parlisanen hebben, volgens hun zeg
gen. niets te maken niet communis-
ten of met nationale fronters In
Macedonië, zU zijn een politiek;
verzetslege. dat: bet tegenwoordig
partijstelsel van Athene bestrijdt; Zij
winen' aJló door hen bezette bergen
„loslaten" in ruil voor een algemeene
pvljticke; amnestie; verwijdering van
.SrltBChe troepen, -rkenning van de
verzetsbeweging, mede-opneming van
verzetslieden In, het ;regcerlngsappa-
i'Aat, gelijko rechten voor alle poli-
-.- lieké groepen, bestraffing van colla-
bcraieurs. een strak doorgevoerde
zuivering en een nieuw..plebisciet
■>ver de branderuiste vragen voor
rieken» nd.
endten niet. dan duurt' de burger-
•orlop vo< rt
Er zyn au? In de grensgebieden
verschillende neweglngen aan den
pang. maar de lauste is de gevaar
lijkste. daar ze uit bet Grleksche
volk zelf is voortgekomen. De
wereldoorlog Is met een biurgerrforlog
begonnen <don Spaanschen): de lo
gica etscht dat hij In burge,-oorlogen
elr.digt vóór alle nodelnlng vergeten
Het eoai er hier en daar el aardig
op lijken. De Griekrch-> burgeroorlog
It or éér» van.
lichting Is gepubliceerd. 'Dit heeft
tengevolge gehad, dat er groote be
roering ;ts ontstaan over een fantoom
en velen uit het lood zijn geslagen,
gelijk generaal Röéll,; die openlijk
aanspoorde tot illegale actie: De drie
stukken: Regeërlngsverklaring,. toe
lichting van. de Commissie-Generaal
en de ontwerp-overeenkomst behoo-
ren onverbrekelijk bij elkaar en dat
zal ook bij de onderteekening moe
ten blijken.
Over de artikelen der overeen
komst steldespr- verschillende vra-
gen. o.a. ten opzichte van de arbi
trage, de sterkte der Ned- troepen
in Indonesië' en' de vrijheid van mis
sie en zending, waarna bij de' nieuwe
staatkundige constructie toetste aan
de Koninklijke rede De souvereini-
teit van Indonesië achtte'hij volko-,
men in overeenstemming met. deze
rede. evenals de Nederiandseh-In-
•doneslsche unie, die een «Konink
lijke Unte zal zijn. Hlet-by stelde, hij
de vraag 'of dit oók..inhoudt het be-
staan van, een Koninklijke souverel-
nltelt; of deze in leder1 geval open
houdt De: erkenning van de repu
bliek kan Ialleen beteekenen. dat
zij geen staatsgezag; uitoefent' doch
slechts regionaal gezag., Spr. ver
wierp het accoord zooaJs*het' ls ge
worden ln een deel der volksopinie,
doch of "hij hei werkelijke accoord
zou kunnen aanvaarden, stelde hij
afhankelijk van het antwoord der re.
geering.
De heer Bruins Slot (A.R.J
-betoogde, dat de regeering spreekt
..van.een politiek, .document ..oio., le
ontkomen aan het scherpe mes der
Juridische ontleedkunde. Doch de
verbindende kracht der overeen
komst is een juridische binding.
Slechts RegeerlngsverkJaring en toe
lichting - zyn politieke stukken.
Waarop men zich voor Interpretatie
der; overeenkomst echter niet kan
beroepen. Waaromworden .de z.g
..bindende .notulen' niet op tafel ge
legd, opdat wij kunnen zien, wat zij'
inhouden?. Het Is thsns een onmoge
lijke en, stijllooze situatie. -Door- er
kenning van het de facto gezag, der
republiek; heeft de regeering een
Juridische pretentie erkend, die gaat
tfen kóste van-het feitelijk gezag van
de Ned. fnd. regeering.
Van vorming van één staat is tri
de overeenkomst geen. sprake, zei
spr.. er is vabniets anders sprake
dan van een samenwerking. Richt
lijnen vpor de structuur der Unie
ontbreken volkomen -Van. een sou-
yereine staat -blijkt nergens iets fn
de overeenkomst, al spreekt de toe
lichting van het ,'o'ppergezag- der
trnle. De UMe kent geen Unie-slaat,
geen-; Unie-siaalsrecht, geen Unle-
souverelnltelt Het huls van Ling
gadjati is tegen zich zelf verdeeld
.en zal daarom in de toekomst niet
kunnen bestaan,'-
C.-C, op de strafbank
De heer Vonk (P. v. d V.) ver
klaarde. dal de, leden der Commis
sie-Generaal slechts gewone ambte
naren .zijn,De Regeering- heeft haar
-plicht" verzaakt, door deze ambtena
ren de taak van de Regeering te
laten uitoefehen en die voor haar
verantwoording nenien In- feite zijn
wij thans, op ëeo punt 'gekomen, dat
de kiezers zoüden moeten beslissen.
Ten einde de Regeering te ,waai>
sciiuwen.. dat zij zicb op een beden-
.kelijken weg bevindt, zette spr' uit
voerig uiteen, dat zoowel het Indi
sche als bet' Wedeflandscbe Strafwet-
worden beater.dlgd en nieuwe'span
ningen opgewekt. Scheppende, staat
kunde. zoools hier wordt betracht.
Is altijd .volkomen verantwoord. Het
accoord- trekt de uiterste consequen
tie uit de Kdnlnklljke rede van Dec.
*42. De nieuwe constructie Is znmvel
een staatsverband als een Kon nkrijk.
De Kroon.;is geen. leeg ornament,
maar een-, fntegreerend element.
Ondermijning van de Króón ge
schiedt door hen. diedoor. hun, actie
tegen Linggadjati - dagelijksde ger
voelens'.der Indonesiërs kwetsen. 1
-Mn heti^-belang- van de,vontwikke
ling van een democratische rechts
orde in - Indonesië, sprak de oud-mt-
ntstcr zich. ten - slotte uit voor de
onderteckenlng der uvereenkomst.
In de avondvergadering betoogde
de heer. Uuys. de Be e re n-
b r o u c k. (K-V.P.) die in zijn frac
tie een afwijkend standpunt inneentl,
tlat de Commissie-Generaal geheel
bulten baar .boekje is gegaan door
de oorspronkelijke constructie van
Indonesië binnen het Koninkrijk om
hals te brengen, ondanks dat de In
donesiërs op de Uooge Veluwe nog
bereid waren te aanvaarden De C.-G
had hieraan moeten tasthoiiden.
De heerL o g e m a n n (P. v. d.
A.): Die bereidverklaring ls terugge-
nomen! o.
De heer H u y s de1 Beeren*
b r o u e-.fc handhaafde zijn stand
punt ën- voegde eraan toe. dat de
C.-G. baar' insiructte. aan haar.-' laars
heeft gelapt. Haar optreden ts desas
treus: /;dè ;:'stelUng. 'da| zij het - Ko
ninkrijk vermoord heeft; valt 'niet
te betwlsten De trnie ls geen souve-j
xeirie._st«at: zlj. is hoogstens., eén sta
tenbond. Spr. hleld vast aan ae
Rijksgedachte en was gekant tegen
de Bondsgedachte. Tusschen over
eenkomst, .én ...toelichting zijn ver
schillende tegenslellingen aanwezig;
de toellchtlhg spreekt zich zelf ook
tegen Door de overeenkomst ls een
voltreffer geboekt tegen het Kó*
nlnkrijk - .y,-..-'•
Soekarno over het
ontwerp-accoord
Soekarno heeft m een radiorede,
uitgesproken voor radlo-Soerakarta,
verklaard,:, dat om het accoord te
beoordeelen, men rekening- moet
houden met de. internationale .ten
denties, de Internationale groot-
inachten. den NedérlSndschen in
vloed en de: Indonesische krachten..
Soekarno zelde,dat de: ontwerp
overeenkomst .vóór het Indonesische
volk aanvaardbaar zou.-zijn,indien
het Ideaal van de absolute onaf-
hankelükheld;':-' gewaarborgd- was-.
Tenslotte, zoo eindigde Soekarno,: is
alleenGodeeuwig, dit verdrag; zal.
niet eeuwig:';sdjn. Alleen het;hand
haven van ;.önze eeniie id is van ber
lang. Het - zou beter zijn, dat het
- - .- verdrag verworpen werd en onze
dlTde wT^efJunVvSo?ae"nCvcr-: eenheid bewaard, dan dat het ont-
deren opböuv,-. Door di- accoord I werp aanvaard, maar wjj verdeeld
kunnen de constructieve krachten
in de republtpk woröen versterkt,
terwijl het cms kan bewaren'voor al
te hinderlijke bultenlandschc be-
lanKStcllIng.
Uih'ocrig betoogde- spr,; dat niet
te-vermijden is, dat bij den opbouw
van eenniéuwe staatkundige con
structie voor het Koninkrijk voor-
uitgeloopenwordt op .herzientng
der Grondwet.- Wanneer "men den
omgekeerden weg zou willen vol
gen, zou een ongeregelde situatie
boek strafbaar stelt een optreden,
ais waaraan de Commissie-Generaal
zich heeft schuldig gemaakt
De afgevaardigde meende, dat de
besprekjrgen geschorst dienden ie
worden, totda*. de Kamer zlcb over
dc slralcaarheld van de Commissie-
Generaal en den Luitenant-Gouver
neur-Generaal zoii hébbenuitgespro
ken. De Nederlandschë minister, die
de overeenkomst leekeat. zou. Grond
wetsschennis plegen.
De heer Meyer Ink (A.R.\ bleek
van nieening.' dat de verruiming van
de insiruclle der Commissie-Gene-
i'aai op onwettige wijzen was. tot
stand- gekomen. Hij achtte .het. een
ernstig verzuim, dat de. C.-G. niet
had gesproken met van ouds be
staande'organisaties en met; volkeren
enV volksgroepen;- hoewel Het haar.
uitdrukkelijk In - 'de instructie was
opgedragen Hierdoor is ook de Ko—
!ninklijké rede van Dec.: 1942 geweld
aangedaan. Voor verscheiden: Indo
nesische volkeren .is hei accoord on
deugdelijk en onaannemelijk Als de;
ontwikkeling ven'het. nationalisme In
Indonesië niet onder Nederlandsche:
bescherming - geschiedt, zal de repü-
blfek öen kant op gaan van. het oude
'Hellas, waar de macht werd uitge
oefend door' enkele ceprlvilegeerde
groepen. -
Wapengeweld zedelijk
uitgesloten
Een geheelander geluid lief de
laatste spreker van *<ïe middagzit-
:ting.de heer Logeman», (P. v.
d,; Al) hoóreh.' loen" hij verklaarde,
dat sommige Kamerleden leven In
een schijnwereld, meenende den ge
beurtenissen Hun Ubop te kunnen
voorschrijven. Een oude rechtsorde
is verloren gegqpti In de maatschap
pelijke crises, en de fundamenteete
beteekenis van. de revolutie, wélke
heel "Indonesië doorirekt, ls.dat zij
,ook. de sociale verhoudingen in het
land1 zelf aanfast.' De oude. vooroor-
'logsche legitimatie van <fe staats
macht heefl haar basis; verlóren, «tl
wij moeten nu de basis leggen voor
een nieuwe rechtsorde V
AVapengeweld is zedeiyk en prak
tisch uHgesloten. Een geheel rtieuu.c
«ezagsieBitfraatle is noodig waarvan
de republiek de aanvaardbare én
revolutionnalre belichaming is. ;7Ji
Is een politieke realiteit, ondanks
haar Hetrekkeiyke zavakie en - haar
fouten en daarom staan de Indone
siërs óp de facto erkenning van de
door hen als .nationaal erkende
schepping. Het geldt.' bier, niet. de de
facto erkenning van een staat,
doch van een bewind en «vel bin
nen het oude Juridische kader.
Zoowel het idee der staatkundige,
binding met Nederland "als van-het
gezag der Kroon zijn "wezensvreemd
aan de Indonesische ideologie en dat
leidt .tot wantrouwen; dat. bovendien,
versterkt wordt door -,- dé houding
van vele Nederlanders In Nederland
cn in fndonesic Het accoord is niet
werden.
De'effibllck eh"'V(.nGelder
Zonan N.y. »e ~Amstërdum. deeten
in hei Jaarverslag over 1S45 mede,
da? me: bet 'nog' op dc 'veraièllngen
er. de geringe kolentóewijzlngen
slechts lüCOi ion papter kon worden
vervaardigd. Daardoor boekte de
N.V. 'n nadeebg saldo van f 1.5G7.543,
waardoor het totale verlies steeg tot
5.192-901
SCHOORSTEEN TROK NIET»
ER* ZAT- EEN BOM IN
Zaterdagmiddag liet de bewo
ner van het perceel Clifforüstraai
6, driehoog, te Amsterdam'
wiens, kachel niet' goed wlldr
(rekken, een schoorsteenveger
komen. De man toog aanhet
•werk en- stootte op een .verstop-
ping in' het rookkanaal
Na eenig rukken en trekken
wist" hij' het obstakel los te
sverken, en hij schrok, teen -hij
een langwerpige vliegtuigbom
van een. kilo van Dultöch fabrl-
Kaat in de hand hield.
De bewoner achtte het 'uitge
sloten, dat'- de bom daar met
misdadig opzet in den schoor
steen .was'.neergelaten. Een kapi
tein" van den bergingsdienst'
neeft, het gevanrlijkd projectiel
onschadelijk, gemaakt. Men ver
moedt,: dat het 'tijdens den oor
log uit-een vliegtuig is gevallen
Textiel tien procent
goedkoopcr
In overeenstemming met d nes-,
betreffende passages In de regee-
ringsverklaring over loonen éi. prij-
aen zyn" alle handelsmarge^ aan
een grondige herziening jnderwor-
pen Dit is geschied na overleg met
de betrokken vakgroepen, waarbij
in enkele gevallen wel;'- doch" in de
meeste gevallen geen overeenstem
ming werd bereikt. De noodzaak bij
deze herziening spoed te betrach
ten, heefl het onvermijdelijk 6©"
maakt op een gegeven moment de
besprekingen le beëindigen en een
beslissing te treffen, aldus wordt
ons van bevoegde zijde medege
deeld.
De-marges" voor textielproducten
zijn- voor den grossier en voor den
detaillist zoodanig verlaagd, dat de
prijzen behoudens eventueel* stij-
gingen.van de.internationale grond
stoffen met ongeveer 10 put. naar
beneden gaan. Voor de overige ar
tikelen „zyn. verlagingen toe- :\at
die met hetzelfde voorbehoud even
eens ongeveer 10 pet voor 'den
consument'uitmaken.,
De metalen huishoudelijke arti
kelen zijn. verlaagd mét 10 12
procent voor zoover het, art: eler)
betreft, die beschouwd hl
worden van primairbelang voor
huishoudelijk gebruik. Daarnaast
is voor. een. aantal artikelen de
oude marge gehandhaafd, zooala op
verwarmingsapparaten, gasfornui
zen en wasehmachlnes.' .-
De prijzen van electro-teclmische
hulsboudelijkè artikelen zijn' door
de herziening van de handelsmar
ges verlaagd met rond 0 pet,. Boven
dien is in d« beschikking e i. be
paling opgenomen, dat in de arti
kelen door den producent c"prijs
gestempeld moet worden. zoodat
het publiek dus den prijs zeJf '-rd
controleeren; v, V-
Lampenkappc - 15 pet
Oplampekappen is een prijsver
laging: bewerkstelligd van rond 15
procent. Aan -de fabrlkanitrts
WEERBERICHT
DE VORST HOUDT AAN
'Matige, vooral langs Ue Wadden
eilanden tydeiyk krachtige Noord
oostelijke lot 'Oosteiiikcn wind. En
kele overdryvende wolkenvelden,
waaruit plaatselijk wat lichte sneeuw
valt. Slremfe tot matige vorst.
16 Dec. Zon op ti.iO, uur, onder. 18.31
uur: Ma'un onder 14.12 uur "op 3.16 u.
Waterstanden Rotlerdam le tij 0S7
"uür, 2e" tu 12.50 uur.J
Een felle ï>ran4, aangewakkerd door ccn. ijsbonden .wind, heeft ,»n
Schojen een rava,jo aangericht tit'cr' gelegen aan de
Gedempte -G-racht'en het^ Marltplein. De panden- brandden geheel uit.
thans een calcuiatieschema vtorge-
sclireven en de verplichting opge
legd, hun producten van- eei co
denummer te voorzien, zooc' - de
fabrikant van een bepaalde mpc
kap. die in den winkel hangt.
terug te -vinden; hierdoor zullen
naar verwacht wordt de ongeoor
loofde hooge prijzen op dit -'ibied
spoedig tot liet verleden beh' en
Op houten huishoudelijke arttke
len is de prijsverlaging1 door "de
herziening van de handelsmarges
verkregen rond ,15 pet. Voor papier-
waren en kantoorbehoeften is eer»
detailschikking gemaakt, welke
een groote leemte voorziet; daar
deze handel bot nu toe feitelijk nier
behoorlijk geregeldwas: thans is
één detaiihandelsmarge vastgesteld
voor alle artikelen, die in deze
branche thuisbehooren,
Bij,glas en aardewerk is een' an
delsmarge verlaging alleen toege
past op. die- artikelen, die in een
uiilitysysteem worden -derge-
bracht. Deze artikelen, waaronder
de voornaamste verbruiksartikelen
vallen, zullen,,* door de herziening
van de handelsmarges, eveneens vrij
belangrijk ln prijs dalen.
De aandacht wordt' er c. :r op
gevestigd, dat deze prijsmaatrege
len op zichzelf de" schaarschte nier
kunnen opheffen, Vele der hierbo
ven genoemde' artikelen zullen
voorloopig in beperkte mate ver
krijgbaar ^jn.
Eigen broer verraden
Voor de Groninger kamer van
het bijzonder gerechtshof te
Leeuwarden stond berecht de
43-jarige Paula Relt te Groningen
Haar werd len laste, gelegd "aar
eigen broer, die ondergedoken was
aan de landwacht-.'té hebben ver
raden. HÜ werd op transport gestéld
naar- Duitschland waar hij naar
een concentratiekamp werd over
gebracht. ;De aanleiding van dit
verraad was een ruzie tusschen
broer en'zuster, Mej. Reitwas sterk
pro-Duitsch en had omgang met'
Dultschers. In een heftige ruziebui
had zy haar broer gedreigd hem te
zullen brengeh naar een plaats
waar hij niet graag zouwillen zijn
Aan dit voornemengaf zij later
gevolg metbovengenoemd nood-
lobtièc gevolgen.
Deadvocaat-fiscaal achtte. hef
ten laste .gelegde bewezen, hoewel
hij het bewys niet kon leveren, da*
verdachte's broer ln Duitschland
zou zUn omgekomen. -
Na een uitvoerigrequisitoir eisch-
te1 spreker' een gevangenisstraf van
10 jaar. v
De uitspraak „werd acht jaar
rijkswerkinrichting met aftrek en
levenslang ontzetting uit .de beidc-
klesrechten. - v-
Gerrit van Burink
krijgt tien jaar
Het vroegere, Rotterdamsche ge
meenteraadslid Gerrit van Burink
is doorde .Rofcterdamsche kamer
van bet Haagscbe Bijzondere
rnchtehof wegens1, ohvaderlandsche
Tan het HaagfidTevBijzdhderé" Gé-
jaren .veroordeeld; tot> tien jaar„ge
vangenisstraf, met, aftrek 'van pre
ventieve hechtenis en me t v-verlier,
van beideV kiésréchtenvoor;- het.
1 leven. De: eisch was* lo 'jaar.
Jn Amsterdam, cal door verschillende instanties een nieuwe actie voor
Veilig Verkeer Korden ingezet, [loc het moet. Ordtlijk cn netjes be ge
ven di travijiassagicrs zich naur den'wagen.
„TERREIN VOOR ROTTERDAM IS
BIJZONDER SLECHT!"
DE directeur van de KLM. de Heer Plesman. Heefl qlstcrcn. tijdens een
luncü - van' de Néderlandséhe M aatschnppij voor; Nijverheid e'n Han-
del. een rede. gehouden over dé ontwikkeling van de burgerlucht- 1
vaart waarin luj o.a mededeelde dat de oin*e« van de KLM voor den
oorlog in miliioen bedroeg en dli Jaar de 6b mlllioen Heeft overscJtre
den. ondanks o<" bijzonder moeilijke omstantLgiieden waarin Schiphol
verkeerde en nog, verkeori
Over de „luchlkasteelen" die Kotterdalfch voor oogen Heeft kon de hoer
Plesman. zooals. hy het noemde, geen rose ticht laten schijnen IIij noem
de Het terrein dat gekozen-werd voor een itntterdamsche Inrhihavon'
hesilsi slecht
heer Plesman nog op. dat hei omzet-
percentage voor den oorlog: was.
Rotterdam 2.—: Den Hacg 2,6
Amsterdam 7.2
Nu zou de verhouding aldus
komen te liggen;
Geen particulier
zaakje
De luchtvaart een goed en een
muol ding. doch dc moeilijkheden
beginnen op het pum waar de lucht
den grond gaal raken Dc grondor-
gamsaUc is overal nog slecht 'en
wordt kostbaarder, naarmate zij de
volmaakiheid benadert. Een viie«
veld dat aan de- hoogste elschen vol
doe: kost op.het oogenblik nog 100
ten 130 miliioen gulden Men moet
dus wei heel goed weten wat men
beglni Rotterdam slaat voor heel
belangrijke beslissingen, d'.e snei ge
nomen moeien worden, maar niet
voordat werkelijk deskundigen cc
zaak van alle kar.ten hebben bezien
Men moer wel beseffen, dat een
luchthaven;als Waalhaven, waar
voor den oorlóg een 12D man werkte.
lq„de toekomst. 8 10.000 mud' per-
|5oneei zou móeten hébben „wit J men
aan de eisehën voldoen. En 'een
'viiëgbavèn type'.E Ize' zijn er van' -A
toi G) zou op „het gekozen - terrein
ónder Oyerschl'e* 40 miliioen. kosten.
Ben startbaan; aUeen- ai kost imiUl-
oenenen: die •cno"' het dus;: wel 40
Jaaruit kunnen - houden.
De tijd ls vóurblj dat .men, over
een; ,-v lucjuha vèn pratend, -' zé Iele".
'„Öniev stad -"ihóëj, ér;"*natuurlijk óók
een hebberr.'.' Waalhaventoen kostte
L'/t miliioen- Thans kan een klein
land-alleen nog moar zoo goed i
geiyk niëeüoéu en dal wij mee kun
nen doen.tó t dusverre, dan ken we
aan" het. feit. dat wij destijds, na de
Elta. tersi-o.nd begonnen .zJjn. Öók nu
heeif de-KLM weer alièriei machines
gekocht en er voor treffelijk mee kun
nen Werken-.zoodat wel eens over
een „goudregen" is gesproken.„Maar
als her straks „hard legen hard; gaat,
is;. hél zeer,:, dé vraag of -Nederland
mee, zal 'kunnen;, boksen De groote
mogendheden zullen -altijd blijven'
probeeren ons van -hét plankje te
wippen - Mijns jn2iéiis. "aldus .de" riéer
Plesman, Was Schiphol niet de eenlgé
mogeiijlcheid om een.- respectievelijk
hetviieftvcld aan. te tsggen.. Maar
men wilde commissies inplaais van
eep \verkbureau,totdat nu dan toch
een Werkbuieau ontstaan ls.al
heeft het nog* niet kunnen werken
Maar men moet wel goed opletten
wil men de veie mlllloencn op .dt
Juisie wij zé* gebruiken; En -kiest men
Schiphol, ..dan - ial men er - moeten
biyven Vooralsnog is ui» grondbo
ringen komen vast te staan daj in .de
Haarlemmermeer Zutd, 43 km van
Rotterdam, 22 km van Amsterdam,
een stuk grondgeschikt, lijkt. Voor
den oorlog IJverden wy voor Leider
dorp, .maar dat léék mooier, dan het
was, - - =- -'i
Wat Rotterdam betreft, merkte de
Gebr. Hoogenboom in
Amsterdam
Maar nu als: gevangenen
De gebroeders Hoogenboom die
verdacht worden van den moord
op mej. A. M, Marsman, op 2 Nov.
ln de Warmoesstraat te Amster
dam gepleegd." zijp gisteravond per
auto uit het kamp te Vught naar
Amsterdam overgebracht, waar zij
in het hoofdbureau van poli. f zijn
ingesloten. Reeds Zaterdagavond
waren ze met een transport poli
tieke delinquenten uit Duitschland
te Vught aangekomen.
Onder bewaking van een officier
der marechaussee zijn zij, streng
gescheiden vervoerd- ZIJ maakten
bij aankomst een hongerigen en
despcraten indruk.
C.I.O. gaaf hoo<jer
loonen eischen
Murray, de voorzitter van hel Con
gress ofIndustrial Organisations
liecft in -een rede, verklaard,' dat de
-G.L.O. eeu mmzlenlijlié „loonswhoo-
ging kóinler prijsverhóóging „wil.
Indien do Vciecnigde Staten, aldus
Murray,; liuyproductie tei-ugb'rengeó
tot liet peil vaa .1940, is eea aantal
vuil*-., 19 .niilliocu werldoozeu te vor-
wachteu. 'v
Fraude bij intendance
"van hét K.N.I.L.
Naar, de Nieuwe Haagscbe - Cou
rant vemsemt, 'Is -bij het. centraal
depöt intendance van het Kon. Ned;
Ind. Leger aan den - Zwartewég te
's-Gravenhage „een .groote fraude
ontdekt^ Militairen, belast met het
beheer én ,de Uitgifte.; van militaire
goederen, hebben ernstige; onregel
matigheden gepleegd.In opdracht
van den audileur-mllitair .by den
krijgsraad heeft de Haagscbe re
cherche eendiepgaand onderzoek
ingesteld en als gevolg - hiervan
zijn 20 militairen-in arrest gesteld
Prof. van Loon spoedig voor
het tribunaal
„Naar!wordt ver nomen,„aai. de
oud-president.:van - den:""Haogen
Ra«l.. prof; mr. J. van Loon, over
eenigen tijd terechtstaan, voor het
tribunaal te. GravenhageV
Kan men. seztfn die eufers en ge
zien de kosten, verbonden aan zno'r»
luchthaven, niet brier nu besluiten
tot één vlieehave/» voor allen, liefst
in Leiderdorp, aLs dat niet caat in
de Haarlemmermeer Zuid?
Scheepvaartluchtvaart'
Het vraagstuk scheepvaart—luchl-
vaaet ls nog niet lot een oplossing
gekomen en bet is beter, aldus de
beer Plesman,daar maar niet over
ic kibbelen Wanneer onze luchtvaart
öoodcaat is bet van geen belang
meer of de scheepvaart er al dan
nie» bij betrokken ls. We kunnen
altijd no^ pralen. Meer organisaties
leveren- nu niet meer modelijkhede-i
opi
Een van de grootste problemen
voor de luchtvaart schuilt ln het
deskundig.' personeel, We hebben
thans vllegtulgbescjurders uit Cana
da. TajechO, Slowakije. Polen, Ame
rika^' Finland.cuz:- We -hebben- al
twee milhocn uitsegeven om perso-
noel op te lelden en dank zij relaties
slaagden we er ln 'wee instructtebc-
mannintcn uit Amerika tc laten
komen die opze menscben thuis lieb-
bcn leeren raken In de C 54. Maar
het verkeer, neemj nogVstpeds toe (de,
heer Plesman noemde oen., reeks
.nieuwe diensten: die pas .begonnen
zij, die spoedig beginnen zullen of
die nog tol öe plannen beliooren) - en.
dus moeten wij ,.ook ln dit opzicht
een lijn trekken Dank zij hef feit
'4laf-.'..hét móest",: zijn; ,we er in ge
slaagd Iets te bereiken.
Da beer Plesman deelde not4 mede.
dat de' KLM weer zeven Constella
tions gekach, heeft .mei 4- motoren
vkh elk 2G0ü PK en verder zeven
DC; 6. die reRpectlevelIjk in .Mei en
Juli wordenverwacht.
Op een vraag of "dé neer: ïjlesman
iets Verwachtte van dé - zoügenaamde
luehitaxré„ antwoordde hU, dai deze.
hem economisch onmogelijk leken
Men moet Immers landen, en opstij
gen De hellcopt^re dan? Met dc. he-
Ucoptèrewerderf nog andere mogé-.
tij kh e d enbestudeerd.
PLESMAN
kannen we niet beter besluiten tot
éèn luchthaven?
VANDAAG is prof- Ir.'
merhorn 52 jaar geworden.
den zal de naam van Iemand van „1?
zuivere bedoelingen' en groóte..toe-:,:!:„.
wijding aande publieke zaak zoo;
veelvuldig zijn oncferworpenaan ,ultv„;:
allerlei duistere, affecfen. voortspntl- .-r-j
lende critlekals die van Schermer-
Hom. Hij tvas de man. die ln den. :C;.
geestelijken en materieelen chaos,
die nade bevrijding onzeerfenis Van
vijf jaren oorlog en bezetting vorm-:;„5
de, de hoogste .weraniwoor^eiykhBld.LTj
op zich durfde nerven. Niemand, dleï„„
hem de Hercules-taak van inlnlster-
president in zulk een tijd benijdde.V;
,Maar vele waren dé krachten yan:.„„
reactie en behoudzucht, die 'bereid..-
waren hem eiken stok tusschen - do
beenen te werpen, dien zij-r
konden: vinden en destokken la-
gen voor. het, oprapen. Er wis gebrek
er Is nög gebrek. In de dagen van;..."-':
Linggadjati- is de campagne tegen
dezen voortreffelijke» 2- Nederlonder;„y„ .-;.
afgedaald naar een peil, dat men eer
mogelijk zou achten -ln den Balkan ':':i
dan in een land als het'onze, welks
bewoners zieh zoo len onrechte pJe-
gen te tooien met het etiket "..tihch'-
terhëld". Men heeft .het 2elfs
waagd hem een Landverrader - en «n 3„
défaLL-'. .te noemen. - -
- En als zoo dikwijls, de honderd-,';"
duizenden - die hem eerbiedigen én
hem dankbaar zijn voor de grooto s l
bracht, worden overschreeuwd.door „K-
de criliek en de verdachtmakingen
dóór de luide stemmen van het'.eohr-.;.
'servatlsme, dat slechts kandenken--'..^.-:;,
In termen van verstarring, dat den
tijd In omfekeerde richting zou wil- i
len doen verloopen
De ontevredenen maken nu een-.-,;*;'
maalAltijd meer lawaai dan de'.te-;
vredenen. télj hopen. dat dit' - .op:.
Schermerhorh's verjaardag, eens an-
ders zal zijn. Dat zij- tt'e, van
scher harte staan achter de idéé, „f„
welker: opreehtë vertegenwoordiger:;.^
schermorhorn ls geweest als minis->;;S.
ter-president en ais lid der commls- 1
sle-generaal. hem, zullen, laten we-' v„„
ten, dat; hij zich gedragen kan we-; h?],; -
ten door dat deel van Nederland.' "dat *-
staat achter den menseh Schermer-."
horn'5 en - de politiek, die hij .voor-K,^'?
staat en; vertegenwoordigt. Dat deel
is veel, veel grooter dan men In het
andere kamp wenscht toe te geven,
want de, omvang er- van Is omge-
koerd evenredig aan het rumoer, dat :„7„.v
het maakt.: De omgekeerde stelling a
gaat ongetwijfeld op voor Schermer-
horn's bestrijders. 'r
Moge zulks vandaagandubbelzin~„„„
'nlg-blijken 1 Moge'de brievenbus vnn
.prof, ,iri-W.. Schermerhom. te Delft<i
veie malente klein blijken om alle „.T„
gelOkwenschèn ie bevatieti.die hem„
bereiken, nu .hij door een saipenloop
•van omstandigheden zijn verjaardag
viert in het land.dat hJJ zoo on-
dub bel zinnig heeft getoond.: le wil-;
len dienen. In een- vaderlandsliefde, .--f
die ^'er verheven staat boven; een;-;.,:
krenkende, onwaardige crltiek van j.
persoonlijken aard.
REGEERiNG VAN LOUTER
- SOCIALISTEN - -V
téoxi Blum is er gisteren in ge-
Ki
slaagd een kabinet te vormen en
wel een. dat geheel uit socialigten „jl
bestaiit.Blum zelf is, behalve ml-
nister-president ook minister; 'vari Mi
buiténkuidsclie zaken... De':: twee 0$?,
staatssecretarissen zijn Guy Mollet
én Augnstiri Iiaurerit-
De voornaamste porteféUÜléfi"zijn;
'a3s. volgt verdeeld:
Bmrienlandsche 'zaken: Edouórd':
Depreux; Defensie: Andxé ^Le^Tro-^
quer; Justitie:.. Paul Ramadler; Fi-l
naüclën: Andrê PhiUpWé<ierbp_':
bouw: Félix Gouin; Indusfcrieèle'
pxoduc% Robert, Lacoste;Land-
bouw: Tanguy Prigent;Overzee-"
sche Gebiedsdeelen: Mailus MouÈet.v;
Tot iederen prijs
In de radiorede die Blum gister
avond naar aanleiding van de ka-„
binetsformatle hield, zei hij -anv ,,Ik-;
heb geprobeerd een regeering samen:
te stellen, .waarin de republilceinsche'
en democratische krachten- vereer'.1
nigd waren in een geest van"natto-;.
nale eendracht. Het is mij i niet; gefj
lukt Daarna heb ik gestaan vaW'd<?„
keus. mijn mandaat terug te geven'.,
of in de nationale vergadering ieeh;1
regeering van uitsluitendsocialisten"*
voor te stellen.Ik1 heb totlederen
prijs een kabinet gevormd, ;omdat-:
verlenging 'van de crisis gevaar: zou'
beteekecd hebben voor onze repu-„
biikeinsche „instellingen." Deconsti
tution eele periode van deze regeering
zal binnen zes v/eken zijn afgeloo-
pen, maar lk hoop dat zij zelfs in„
dezen korten, tijd in staat zal.'zyn.
iets te verrichten, dat de .natie -nieu-'
we geestkracht gqeft.
"Wij moeenhet land doen "weten;;
dat ernu een parlementairbewind
onderweg is. Het is noodig het;,voIJti„
hoe dan ook, het vertrouwen terug.ï
te geven in zichzelf, 1h zijn. Instel-
lingen, zijn geld; en zijn toekomst»1
Grieksche klacht in Veiligheidsraad
Nog geen beslissing
Gisteravond zétte dc Veilïslïcids-
raad dc l-chaudcrliojr "van de Griol;-
selié klacht tegtai Joegoslavië, Bul
gttrye oil Albanië vuurt. Kussapu-
wïtsj.' de Joegoslavische a"n)biu»sadeur
ia Washington; antwoordde óp dt'
verklaringen, „ilie Tshldaris,dc
Grieksche 'premier, de vorige week
op dezelfde: plants had geuit eu
uoeanle deze omvaar, onscrupuleus en
kwaudwilJig. -
De Alhdiui.se,tic gezant hi. - Joego
•larie,- die als yertegéliwoordigervan
Albanië 1ot„ 4c»„ VélligheidsraaJ
iprak. uitte zich in dezelfde termen
én zei dat ergéén redeo was om. een
onderióók in te stel'eri naar den" toe
«lav,;! ju dc Noordelijke grensstreék
vanGricke'nlïui<3.ITij bepleitte, daar-
éntegeu, zooals VrKóssa n owitsj>i dè
vórige- week oók reeds-liad gedban;
dé. iveusélïclijkhéid - van eeri onder-;
zoek aanr rlee toestand in 'Grieken-
la ml zelf, waaT deregéófiug. vól geks.
hein een politiek, van- „agressie e»
i iiui j h» «^paosu' voerde
Jocgoslavü heeft '«"u inémóróöduiu
aangebodeiil wanria24. grcnssekeai
dingen doqr Grieke'nJaml worden ver-
iripld,
Bulgiirijè vos vertégcn \v oó röi gd
door luit.-géneraal.:. :Stocytehkf.f,„:.mé:
.verkla'ardè„.dat; debeweriiig.„dUs„zou
.Thilga'tije -CHL-'aetiofaaudectpkebbon
iii d(m';strüd;;dër guerillabendeh„tógeh
dé Grieksche regeermg, ulek waar; was v
Tsaidaria zei ni 'ziin antwoord diep.
ontgoocheld te zijn. dat de. drie .Ian-ï'„b':»
den. die. aan het woord waren-
weost, gcoa geest van verzoening
den getoond. Do:hcscimldiging:.;yanTjk;„
'fascisme wees liij af. met het .nrgu„;h
met, d«t.,zijn; land tegon 'Hitieren-"T„
Mussolini liad gevocktcn on verklaar- -..-:
do vcrdóiy dat Griekenland'geen tèrrL
toriulc verlangens koestert ten aan--
ziCir. van J'oegóslavi.sch gróndg«biéd.„r^j„i
Na; een lang debat' over de vraag^tf-t;
of-; Albania cn Bulgarije als nier-; v'«r„
leden van do V.N., alte yoTplichtingeii^'.;
van hét .Handvest met b'efcïdddng-„tótp|g%'
hetregelen van gescliiilèa moesten^l^
aanviuudeii^- ..weike vraag bevÊeti-.ïï^|;|
gcd„.wêrd beantwoord werd vde^-'
'raad verdaagd tót ;Woensdagmidi
Staking dreigt in
Antwerpens haven\:
••'..In., de haven- van. Antwerpen,:wnar&l?
reedi Vrydag enkele honderden ha„„„,
vmnirbeideis weigerden; hét:,werk,dati.^
hun door." het werfburejiu ''wörd„qji-i„:g
gedragen, uit te voeren,„dreigtthansM
een van pr-.otir cmvorg*
ontstaan. Zaterdag kok -racn^den^geS
lieden dhg geen arbeidéï3^Tjna^|
I voor, hetladen eniossen"
bggeh in>eh, tè„Iagè Jmtkeeringri
