De VREDE is nog niet definitief gewonnen
MAAR DE POSITIEVE KRACHTEN
ONTBREKEN NIET
1 BUITENLANDSCH I
j JAAROVERZICHT j
EVENMIN; als In 1945vermochten de Leidende staatslieden in 1946 de
daor wantrouwen en verschil in wereldbeschouwing veroorzaakte
kloof tusschen de westersche democratieën en - de Sovjet-Unie, welke
zich onmiddellijk na de beëindiging van den oorlog openbaarde, ge
heel te overbruggen. Als gevolg daarvan kon ook In het zich ten einde
spoedende» jajtr de vrede niet definitief gewonnen worden. Toch ont
braken de positjeve krachten niet. Zoowel In de breede lagen der
volksgemeenschappen als by de leiders bleek een gezonde wö tot vrede
cn "een gxo'ot- verlangen naar herstel van vernietigde waarden te leven.
ZU spaarden de wereld voor werkelijk critieke situaties en spoorden
tot ernstige pogingen aan, om de fatale breuk te lieelcn. Truman cn
Stalin, Bevin en Byrnes, om slechts cenlgen te noemen, verhieven
meer dan eens-hun stem om te getuigen van hun vertrouwen in een
botere toekomst cn hun wil tot samenwerking. Het waarlijk verlos
sende woord echter werd nog niet gevonden. Churchill bleef ondanks
zijn vergevorderde jaren het enfant terrible in de internationale poli-
tiek. In Maart eisclite h|j In een stekelige rede te Fulton (V.S.) een
militair bondgenootschap van Amerika en Engeland tegen het commu
nistische Rusland. Stalin wasser als de kippen bij on» mét een on
vriendelijk zoo'n „oorlogsophitser!' revanche te' hemec
te la'.en grypen, lieten hun vloten
la deze wateren demonstreeren
Deze .demonstratie moest tevens
dienen om Rusland's vrienden
Zuid-SIavië en Bulgarije van on_
gewenschte: avonturen, in Grieken-'
landden Triest af te houden. 'Het-r
N Op de grens
Al bleef de wereld gespaard voor-
werkelijk gevaarlijkebotsingen.;
wrijvingen waren.er wel. Ea-niet
toevallig .ontstonden deze- op de
grens der, twee machtssferen,, waar
in de wereld na den oorlog helaas
verdeeld is." Reeds in het begin van
het. jaar moest de gloednieuwe'Vél-:
ligheidsraad, die zoo juist docr de
Wf»j?fon Churchill, nog steeds Enge*-
landsf populairste stoatsman...
-Algemeene Vergadering der 'Veree-
nigde^NatLes was samengesteld, zich/;
bezig houden; met eenaanklacht -
van- Iran tegen Rusland,wegens
het .houden vantroepen opIraan-
fichen bodem, in strijd met het
gesloten verdrag.;Ondanks een vol,-
slagcngebrek' aan ervaring en
ondanks tegenwerking' .van.. Russin
eche zijde' doorstondde -.Veiligheids-
raad zijnvuurproef, /dj bei/niet
zonderveelmoeite.- DeRussen 5
moesten aan: hun .verplichting; vol-
.doen, Een ander wrijvingspunt
ontstond,toendé. Sovjet-UnieJn
Augustus de z.g. Conventie '/vaaT
Monixeux/opzegüe en militaire bases -
aan de Dardanelléh' elschte,; omVde
^verdediging daarvan - tezamen roet
/Turkse op zich te némen.
De Turken weigerden ei£ Amerika-;
én Engeland, niet bereid om Rus-4
land- tot ia de Middellandsch^ Zee'?
zelfde doei had een krachtig gesteld
Amerikaansch ultimatum. ..aan
maarschalkTito naaraanleiding
van het neerschieten van Twee. Ame_
rlkaahsche vliegtuigen - boven Zuid-
Slavisch grondgebied in de buurt
van-Triëst. - -
Anderzijds faaldende pogingen
van het Westen om de tijdens den
oorlog verloren positie in de'landen
van Oost-Europa te herwinnen.
Ondankstalrijke nota's van Wash
ington en Londen aan de regeerin-
gen van Polen,? Roemenië en Bul-.-
garUe. en zelfs hét weigeren van
broodnoodige Amerikaansche lee-
mógen -— aan Polen, énTsJechoi-;
Slowakije slaagde Moskou er. In,
deze landen' nog; dichter naar zich
toe te trekken. Een, kleine- doorbraak
van hét Westen in, het Oosten kan
misschien gezienworden in dé be-'
palingen omtrentde, vrijescheep
vaart op den Qonau, die bij de
vredesverdragen met de as-satel-
lieten - geregeld werd.
Groot werk
De veelheid der aa-oorlogsche
problemen heeft in dit jaar tot een
Intensief,zij het ook niet-: byzonder
vruchtbaar internationaal overleg
geleld Aan. de behandeling van
het allerbelangrijkste, vraagstuk.
Duitschland,kwam men slechts - n
zooverre toe, dat 10 Maart 1947 als.
begindatum der definitieve bespre
kingen werd aangewezen. Alleen
reeds voor het - opstellen van de
vredesverdragen metItalië, Fin
land. Roemenië. Bulgarije en Hon
garije had men bijna het gcheele
;aar nood.g. Met ten korte onder
breking vergaderden de ministers
van huitenlandsche zaken der
Groote Vlcnvan eind April tot half
Juli,.om de ontwerpen van deze
verdragen in Parijs op te stellen.
Op 29 Juli kwam de met zeer be
perkte macht bekleede Algemeene
Vredesconferentie samen, om deze
ontwerpen van aanbevelingente
voorzien.Eerst in October had zij
haar werk beëindigd." De slotredac-
tle door den raad van ministers der
Groote Vier nam nogeens twee
maanden in beslag. Van-de afge-
leverde werkstukken,- die in het
voorjaar- van 1947 onderteekend
zullen worden, kan intusschen ge-
^niiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiitnniiiiiiiutiiiiiiiuiiifMUiiiiiiiiamiHiuiuiiu'g
^luiiiiiiuiiiiiituiiiiiimliumiiiiiuiiijiMiiaiiitHniiiiiiiiuiiniiiiu^
zégd worden, dat zij zoo goed zijn
als de omstandigheden het toela
ten. De militaire machtder as-
sateUieten werd gebroken, de op
gelegde herstelbetalingen waren
hoog, maar niet ondraaglijk en de
territorkde veranderingen kunnen
met al te ingrijpend genoemd wor
gden, Slechts de „Vrije Staat Triest
.-dreigt .een voortdurende twistappel
tusschen Italië en Zuid-SIavië te
zuilen -worden. Onopgelost bleef het
vraagstuk def vroegere Italiaanse.u;.
koloniën. In" den loop van 1947
moeten de Groote V;er daarvoor
een oplossing vinden, anders wordt
het probleem aan de V.N. voorge
legd.
,:T -De U,N.O.
In Januari' werd - bégónnëmTmèt:'
de schepping, van de verschillende/
organen der Vereenigde Naties..
waarvan het Handvestin 1945 in
San Francisco was opgesteld;/ Der
Belgische politicus Spaakwerd.'tot
voorzitter van de Algemeene,. Ver
gadering gekozen. De Tot op dat
oogenblik vrijonbekendeNoor
Trygve Lie zag zich op wensch van
Rusland"!tot secretaris-generaal be'-
- noemd.-'Nederland werd- voor den/
tijd van een jaar in./ den Veilig-
heldsraad 'gekozen, het - machtigste
orgaan; van de V.N,, gerechtigd tot,
het nemen van dwangmaatregelen
in kwes ties, die. den vrede bedrei
gen. De raad kreeg in den loop van
1946 verschillende zaken: te behan-
delen.: Het Russisch-Iraansche ge-
schil noemden .wjj reeds.
Tweeandere "aangelegenheden,
betrekking hebbend op de aanwezig-
held., van Britsche - troepen ^in Indo
nesië en Griekenland en door het
Slavische bloc om propagandistische
redenen1 aanhangig gemaakt"/ werden
vaii de agenda afgevoerd. Over door
Polen, tegen: Franco-Spanje voor ge-,
stelde maatregelen kon geen over
eenstemming worden bereikt, ómdat
de ,V.S. en Engeland huiverig.;bleken
zich In de; z.g. binnenlandsche. aan-
gelegenheden van, dit land te men
gen. Dientengevolge kón de navolger
vanHitler en .Mussolini, ondanks
.een ih December door de Algemeene
Vergadering der V N. genomen be
sluit,, de. diplomatieke vertegenwoor
digers uit Spanje, terug te roepen,
ook hetjaar L946 overleven. Con-'
structlef'. werken .werd den Veilig
heidsraad moeilijk gemaakt dóór het
overvloedig gebruik van het veto
recht door de groote mogendheden'.
Geen wonder, dat de kleine'landen.
die veie van hun wenschen op deze
wijze getorpedeerd zagen,, naar mid
delen zochten, om dit recht te be
perken of zelfs geheel af te'schaf
fen. Een poging daartoe, onderno
men op de tweede bijeenkomst van
de Algemeene Vergadering In de
maanden October, November en De
cember, strandde echter op den on
wil der Russen.
Andere belangrijke vraagstukken,
dfe ln de Algemeene Vergadering ter
sprake kwamen, waren de ontwape
ning en. een contróle op de troepen
sterkten der staten-leden. De daar
op betrekking hebbende vooretellen,
dié in eerste Instantie van Rusland
uitgingen, vondenv een gunstig ont
haal, maar de uitvoering der plan
nen was te Ingewikkeld en het Jaar
al te ver voortgeschreden, om er
nog vóór 31 December de wuchten
Een reusachtige, „paddenstoel" vofmde zich na dc ontploffing tan <16
atoombom onder -water Pi'Wnt, waarbij het Sfi.OOO ton -metende slag-
schip „Arkansas" conk'.
van te kunnen aanschouwen. Neder-
land, dat op 1 Januari 1947 zijn
zetel hi; den Veiligheidsraad -. moest;
opgeven; werd; lid van den .econöral-
schcn en socialen raad derV.N.,
dank zij een-srb.oon gebaèr der Bel-
gen; die hun zetel voor ons ter be
schikking stelden. - t
'Een- vah/Ztie, oortifiken .vanvlhet
Russisch wantrouwen tegenover het
Westen was gelegen .in het feit. - dat
/Amerika het geheim van de atoom- -:
•bom angstvallig voor zichzelf hield.
Weliswaar deed dé Amerikaan Ba-"
Truch in 'de commissie 'voor dé con
trole op "deatoomenergie van-> de.:
V.N.' een"7 v-ooretel/óm' „de bora^!' ter
besch ikking-1' te/stéllen van een inter-
nationaal lichaam./' maarde voor-
waarden, s-die hij hieraan verbond,
waren voor de-Russen- onaanvaardr
baar. Intusschen werd het onder
zoek, naar de atoomenergie m .vele
landen gedurende het geheel i 'jaar
voortgezet.. Amerika nam in'Juni en
Juli twee kostbare proeven met de
bom by het BJkJnl-atol. De uitwer
king op de daar gemeerde oorlogs
schepen was vernietigend, maar niet
alles vernietigend, .zoodat' de: admi
raals hun vloten behouden.Ookde.
Russen echter, zitten: niet stil en;
hebben volgens berichten, die aan
het eind van :hèt jaar. uit Turkije:
kwamen, in den Kaukasus een enor--.
me fabriék.'voor hét onderzoek naar
de. atoomenergie gebouwd. Talrijke
geleerden/ die eb: van overtuigd zijn,
dat tegen dé bozn geen verdediging
bestaat,, waarschuwden de wereld
Tegén dezen./.bewapeningswedloop.
Prof. Einstein is in Amerika zelfs
een groots che actie .-begonnen om de
menschheld tot betere vredesInzich
ten te brengen-'///.,'V-
Groote natuurrampen bleven de
menschhe'd dit jaar. bespaard. De
h'miico,.. een '''der. nuiesl besproken
rfiguren.ven Europa,'- meteifnecht'
genootc tijden* een siierenaevccht.
hongersnood, die in' velelanden
dreigde, was meer, een gevolg van
den oorlog dan van'de slechte oog-'
stén. Bij dé bestrijding daarvan
leverde de-TJNRRA, de schepping
van. den onvergetebjken Roosevelt,
prachtig werk. Ongetelden in Oos
tenrijk. Duitschland. Zuid-S'.avië,
Itaiié.' Griekenland en Gnfna heb
ben "hét leven aan deze organisatie',
te dan kon. Helaas bleek Amerika
n'efc langer bereid, de lasten van
deze hulpverschaffing, die bijna ge
heel op'de schouders der Amerika
nen rustten, verder te dragen, zoo
dat de UNRRA aan het eind van
het jaar kwam te overlijden Een
nieuwe organisatie, de FAO. zal
'trachten de.taak over te nemen..
Aan de techniek moest een hooge
tol betaald worden. De lijst van de
dazeUJksche vliegtuigrampen ia te
lang om ze hier op te noemen
Constructiefouten, begaan tijdens de
Jacht op steeds grooter snelhedeu.
het veel Intensiever geworden lucht
verkeer en het gebrek aan ervaren
piloten voor de burgerluchtvaart zijn
daaraan debet.
Tot slot van dit overzicht willen
wij nog enkele-landen en gebieden
ln het kort de revue laten passeeren.
De U.S.A.
Op het gebied der bultenlandsche
politiek volgde Amerika gedurende
het geheele jaar een koers van'stevig
vasthouden aan de belangen, d e het
ln zijn uitgestrekte Invloedssfeer
bezit. Een pogfng van Roosevelts
ouden medewerker Henry Wallace
om Truman.tot een meer tegemoet
komende politiek tegenover de Sov
jet-Unie te bewegen, eindigde met
het aftreden van eerstgenoemde.
In de b'.nnenlar.dsc.he politiek
gleed het land steeds verder af van
de door wjjlen president Roosevelt
gehuldigde principes. De prijscon-
tróle werd afgeschaft en de vrije
economie op vele eebieden hersteld.
Enorme stakingen waren daarvan
het gevolg.- 800.000 man legden <n
Januar; de staalindustrie stil. In
April legden 400.000 mijnwerkers de
houweelen neer. In Mei staakten
250.000 spoorwegmannen. In No
vember waren het opnieuw de mijn
werkers. die In staking gingen. De
verkiezingen, die ln November voor
bet Huis van Afgevaardigden en een
deel van den Seóaat gehouden wer
den. brachten den republikeinen een
groote overwinning, waardoor Tru-
mans toch al sterk'ondermijnde po
sitie' nog verder verzwakt word.
Engeland
In de bultenlandsche politiek bleef
Engeland zich aan Amerika vast
klampen. Een poging van een aan
tal leden der Labourparty. om de
regeering tot een meer onafhanke-
lijken koers te dwingen, mislukte. In
Juli beloonde Amerika Engelands
trouw met de grootste leening der
geschiedenis: 10 milliard gulden.
(Vervolg op paff.
