."ÊiiafflsöS
JtotvtLezf chtec
iSBSI
MONTY VOCHT AAN DE MARNE EN BIJ
HET BERUCHTE YPEREN
Duitsche kogëls vonden hem
en hij werd voor dood
opgenomen
De Nederiandsche Spoorwegen
in hét jaar 1946
Volle etalages maar ledige
-V 'beurzen :///-
missen. Maar
vloeide met den
locht sedert Mons.
Het Britsche O]
genoodzaakt gezi(
bevelen zich acht
te trekken
'/.:M
EEN SLAG van enorme afmeting.Daarmede begon voor
het Engelsche leger de oorlog in Frankrijk in 1914Mn de
eerste weken van de maand Augustus wierpen tienduizenden
mannen, die slechts een flauw begrip hadden van cen moder
nen oorlog, zich met groote dapperheid in een strijd, welke van
den kant der Eugelschen als demonstratie van tn'htaire tactiek
en techniek meer weg had van een klucht. Jeugdige officieren,
met een onwaarschijnlijk gebrek aan kennis, wisten geen raad
met taHooze bevelen, waarvan het nut overigens iedereen duis
ter was. Zij bezaten geen behoorlijke kaarten en wanneer zij
die wel hadden, wisten zij er geen weg mee!
En de Duitsche oorlogsmachine liep gesmeerd, verspilde geen
fci-achten al stuitte zij op onver wachten tegenstand in België.
Maar overigens drong zij in vijandelijk gebied door met een ze
kerheid, die een gevolg was van de grondigheid, waarmede de
Duitsche bevelhebbers zich de geheimen van den modernen
oorlog eigen hadden gemaakt.
No zijn herstel een
onder mensch
DE VERWARRINC aan de zijde óer.
Geallieerden werd steeds grooter.
.Op tientallen plaatsen werden er geen
bevelen meer ontvangen .en een sa
menhangende frontlijn bestond er
niet. Hier en daar bleef men stand
houden, dank 41 staaltjes van per
soonlijken moed. Op andere plaatsen
werd het front Ingedrukt, omdater
niemand was die inzicht had Ir» den
toestand In-Frankrijk, In Augustus
1914, konden de Boldaten, belast met
de taak den stormloop van de Duit-
schers te fceeren, alleen maar rekenen
op hui moed en op déverbeien wijze,
waarmede rij hopelooze posities bezet
hielden.
Toch optimisme
En TOCH schilderde het Algemeen
Hoofdkwartier, in zijn rapporten
aan de Engelsche regeering, den al-
gemeenen toestand ln optimistische
bewoordingen af Sir John French,
de Britsche opperbevelhebber, ge.
brulkte zelfs de woorden „doorstooten
naar Berlijn", toen hij met den Brit-
•ch'en premier Asquith sprak
Een dergelijk optimisme werd
zeker niet gedjeld door den eer
sten lord der admiraliteit, Winston
ChnrcblU, die d_ geheele maand
September tuischen Frankrijk en
Engeland heen en weer reisde en
..a&rbU meer dan eens tn de vuur-
linie verbleef.
In October schreef Asquith ln
«Un dagboek; „Daar h(J (CfaurehUlt
volgens z(jn eigen woorden bloed
geproefd heefl, smeekt hU er tbam
om van/zUn functie ontheven te
worden (hoe eerder hoe liever) en
belast te worden met een of ander
militair commando,
Lk zei dat de admiraliteit hem niet
kon missen. Maar hij begon te lachen
en vro.eg m« of het de bedoeling was
de commandoposten van de nieuwe
legers van Kitchener »>e te vertrou
wen aan mttitatre hullen, volgepropt
met ouderwelsche begrippen van een
kwart eeuw her, aan personen, ver
groeid ln de mlltlalre'sleur enz. enz.
Een kwartier lang goot hl] een stroom
van scheldwoorden en smeekbeden
over mij uit. Het spijt me dat er geen
Uit het leven van
maarschalk
MONTGOMERY
(IV)
„MONTY", ZOOALS UIT EN NO
UITZIET! Zaterdag, eertiet hij
Engeland voor een Tcoft bezoek aan
Moskou, terdege gewapend tegen
den Russischenwin terl
stenograaf was om eerf en ander vast
te leggen, want diverse argumenten,
welke hü naar voren bracht, waren
hun gewicht ln goud waard
Luitenant Mongomery werd meege
sleurd in de ramp. Op 22 Augustus
werd hU in Southampton tngescheepL
HU arriveerde ln FrankrUk vlak na
het vreeselljke treffen tcsscben de
Engelschen en Dultscbers bU Mons,
toen de Britten ln vollen terugtocht
waren.
In den vroegen ochtend van 23
Augustus ging hij in Boulogne aan
land. De tiende brigade, met „Mon.y",
kwam aan tiet hoofd van de opruk
kende troepen Een dag later waxen
zij ln Le Coteau en den volgenden
mórgen om iwee uur nauwelijks 48
uur na hun ontscheptng, kregen zij
voor het eerst contact met den vijand.
Een plan-de-campagne ontbrak Het
eenlge consigne dat de Engelschen
hadden, was „dien heuvel aan te
vallen!" En dus trokken zij er met!
do blanke tabel op los. In dien
tijd had ieder batalllon iwee mitrail
leurs.- De verliezen waren verschrik
kelijk. „Monty" leidde zijn compagnie
tot op den top van den heuvel Zon
der iett bereikt te hebben werden rij
weer uit hun positie verdreven. Ka-
pftein Day, die compagniescomman
dant was bleef gewond achter. Monty
ging hem met twee mannen zoeken
en zij vonden hem. met een gebroken
been,.op de helling Zij brachten hem
'naar een kerk, waar zij hem met
'andere gewonden achterlieten, in-
tusschen volgde op den mislukten
aanval e«» terugtocht;. die samen-
den algemeenen terug-
he Opperbevel had zich
gezien den troepen te
achter de Marne terug
welke de gewonde maakte, tot een
nader onderzoek van zijn .wonden
leidde.
Inderdaad bleek liU een kansje Ie
hebben om er doorheen te komen
en zoo ontwaakte „Monty" ln een
Engelsch hospitaal, waar hem de
tijding bereikte van *l)n bevordering
tot kapitein en de toekenning van
di Dllntlngulshed) S(ervlce) 0(rderJ-
Commandant
JA. ..Monty" kwam er doorheen,
al duurde het tot Januari eer hl};
genezen, het hospitaal vérllet en als
27-Jsrige 'in Februari 1915 als briga
de-commandant optrad. Monty Was,
na deze verschrikkelijke ervaringen,
veranderd Hij was magerder ge
worden. Zijn gelaatstrekken droe
gen de sporen van een man, die op
het nippertje aan den dood Is ont
snapt. Zijnheldere grijs-blauwe
oogen hadden steeds een gespannen
uitdrukking, namen alles en leder-
een scherp op. Meer dan ooit kende
zijn Ongecompliceerd karakter geen
halfheid. -
Of h(J haatte met een haat, die
tot geen vetxoenfng bereid was,
or hli had een oprechte vriend
schap voor Iemand. Hartstocht
en overgevoeligheid waren hem
totaal vreemd.
Goed en slecht als karaktereigen
schappen kregen een relief, dat hij
vroeger glimmer gekend had. Alle
vraagslukken waarvoor hU stond,
bracht hij terug tot een eenvoudig
probleem: goed of slecht? En zoo
kwam hij er toe koppig vast te
houden aan - een .eenmaal genomen
beslissing. Twijfelen deed hU niet
als hij eenmaal - een besluit genomen
had. Zoo kreeg hij een belangrijken
voorsprong op zijn tUdgenooten/kon
hij zijn aandacht en werkkracht op
één punt coneemreeren- Als hij Iets
ondernam stelde ihi] zich een doel.
zonder zich te veel om de details
te bekommeren, teleurstellingen,
welke hem niet bespaard bleven,
zonder een woord te zeggen, aan
vaardend. Hij had daarbij een In»
sitnetieven afkeer van bepaalde din
gen, aan katten en vlseh b.v. Dien
afkeer probeerde hij niet te verkla
ren. HU bestond en daarmee uit.'
Als 28-Jarlge had hU zich het
kundige oordeel van een 40-Ja-
rige eigen gemaakt. Alleen miste
hU de noodlge ervaring. Mede
daardoor had het er veel van
weg, dat het hem t.o-v. anders
denkenden aan charme, buig
zaamheid en geduld ontbrak. Te
genover degenen, die aan zijn
kant stonden, was hU echter lo-
schikkelUk, wist hU wel van toe
geven, ja, toonde hij. zich een
goed vriend.
Van het Jaar 1915 dateert zijn bijna
sprekende gelijkenis met generaal
Gordon van Khartoum. Belden heb
ben een gedrongen gestalte, zijn fa-
natlek en kennen slechts een lieve
lingsboek. den bijbel! Net als Cordon
heeft „Monty" maling aan conven
ties en het boven hem gestelde ge
zag. ZU toonen dezelfde bevliegin
gen van 'edelmoedigheid en oneven
wichtigheid. zijn vrouwenhaters
ongeduldig en twistziek.
Maar in één ding Is „Monty"
.ders: hU bezit een absolute zelfbe-
heersehlng wat de behoefte aan
drank en andere opwekkende prik
kels betreft. Het tüki onmogelijk, Ja
haast onmenschelök. sgeen zwakhe
den te bezitten.» „Monty" had zich
aanniets en niemand gehecht. Daar
mede ls het ontbreken van men-
schelUke "ziWiktleden* verklaard.
wNiet langer de speler.;.."
-»■
Radioprogramma
DINSDAG 7 JANUARI
Avondprogramma
HILVERSUM l, 301 j if.; 10,00
Nieuws 19.16De Brug 19.45 Le
ung; 20.00'Nieuwe; £0.05 Weerovcr-
richt; £0.08 De gewone man; 0.15
Amet, Strijkkwartet£0.40 Film-
praatje; X0.50 Oniroepkamerarkeet;
tl.30 Luisterspel; £145 Klaus van
JSeedc; 22.00 Nieuws; £2.20 Avond
gebed; 22.30 Klaas van Beeck;
££,50.. Actualiteiten£3.00 Klaas vos
Beeck; 2340--.£4.00 Slotaccoord.
IULVÈBSpM 11, 415 f M. en
£18 M.: 19.00 En nu naar bed; 19,05
Gr. mus.;- 194.5 Indonesië; 19,80
Concert; 30,00Nieuws; B0J)5 Echo
v. d.dag; 2045 Bonte. Dinsdagavond
trein; 2140 Contact; £2.15 Buit&U.
over ziekt; -X&.S0 The Skymaster*
£3.00 Nieuw; £3.15—24.00 Gr. mui.
WOENSDAG 8 JANUARI
Ochtend, on middagprogramma
MliFKRSIJM 1 301i!.: 7.00
Nieuws; 745 Ggmn.;'7.30 Orgelspel
7J'45'Een 'woord v, d. dag; 8.0*1
Nieuws; 8.15 E^g. Kerkkoren 8.80
Concert9.151: Ziekenkwartier 9J80
^Zgngrecital; 10.00 Kamcrmvzl van
Bach10.30 Morgendienst; 'lljMj
Pwmomue.; 11,16 Vragen aan voor
bïjgnngers; 11,45 Beri uit Indonesiëj
12.00 Gewijde mus.;' 13.00 Nieuws;
Uèlesta-ensemble14.00 Piano-
veoiidl;-^44'soig, Bweelidck-Kwartet
15-00 Kamerorkest16J)ö
Knapenkoor; :i6Ag jaar de. jeugd,
17.80 Folksherstcl';1746 JLfaflt/ott-
nata; 18.00jhteeèsierw. v. klavier;:
18.30 Ned^Strijdkr.'
HILVERSUM 11, 4154 M.: 7.00
Nieuws; 745 Gymn.; 740 Gr.' pl.
8.00 Nieuws; ■S.Z<5-'Grjjvwz.; 8.50
Koor: de huisvrouw; 9.oo Sonates v.
Beethoven;, 9J0ÏFa<cr«t,en jiol.
Ier.9-60Gr. pl.; 10.00$1 orgt n-
j,Wijding; 104Q Onze 'keukenülO.35
Concert; 11.00 Driekonihgenverhdai
■11420 Pop.' pro gr.; 12.00 Orgelspel
-1£40 Kalender; 1246 Gr, pl.; liljOQ
Nieuws; '1345 Platteland; j. 13.Hi}
MÜler; Sextét; 13:5Ó:.Strauss-walsén;
14.00 Koekbespr.; 14.15 .Kamermuz'
16-00 Hoorspel; 16.45 Op bezoek by
eiéken; 1645Voor do jeugd; 17.15
■:Accordeitn-ork. ;17.45 Uet rijk 'ovei-
eeej;^18j00 .Nieuws 18.15 yKwartel
'CJan Corduwener; 18.45 Lezing.
novel bereikte' „Monty een
dag nadat het waa gegeven en
daar zUn stelling onder vijande
lijk vuur lag moest hij yv«chten
tot de duisternis Inviel. Toen hU
op order van den gewonden com
pagniescommandant om tnslructles
vroeg, bleekdat de Engelsche
troepen, die stellingen aan den
voet van den heuvel bezet hielden,
al weggetrokken waren.. Drie
dagen en nachten trokken „Mon
ty" en zijn mannen toen terug om
tenslotte hun regiment te vinden
Hier was de verwarring zoo moge
lijk nog grooter geworden. Duizenden
soldaten waren hun onderdeel kwijt
en van stand houden was geen
sprake, evenmin van een hergroe
peering der troepenonderdeelen.
„Monty" vocht aan de Marne. later
aan"de Alsne, waar men tijdelijk den
DUitschen siormloop tegenhield Toen
begon eind september de wed
loop naar de Kanaalhavena. .Monty"
nam deel aan den strijd bU Yperen.
waarna hU op 13 October met
zijn mannen een bajonetaanval op
het dorpje Meteren deed ZIJ ver
overden dit. maar de vUand bleef in
den rug actief. Bovendien zaten
Duitsche scherpschutters ln de
hutzen.
Montgomery werd aan de rechterzijde
in den rug getroffen door een kogel.
HU viel in de modder, waarna een
der. soldaten, «Ie mei een verband
op hem toesnelde doodeJjjk in het
hoofd getroffen, boven op hem viel.
De Duitschers bleven doorschieten
en Monty werd nog eens in de *knle
getroffen.
HU behlétd echter het bewustzijn,
wint zijn mannen te bevélen zich niet
bloot te geven en moest toen
en hij was zich daarvan zeer goed
bewust uren ln de modder, bloed
en regen blijven, liggen, wachtend
op hulp totdat het beschermende
duister zou zijn gevallen. Drie uur
bleef hij onbewegelijk liggen, toen
pas kwamen twee mannen bem ha
len,' ZU droegen hem, gewikkeld in
een mantel, weg en bereikten een
voorultgeechovtn ambulance, waar
men constateerde, dat een 4jner ion-'
gen getroffen was. Reeds had een
officier van gezondheid hem opge
geven toen een lichta beweging, zal.
TOT aan sUn verwonding had
Montgomery zich geheel gege
ven aan zijn taak als officier, zonder
zijn krachten fe sparen. Thans, ge
nezen en tot een hongeren rang be-,
vorderd, neemt hU een andere hou
ding aan. Zelf zegt hij het als volgt!
„IK ben niet langer de speler, maar
degene, die 'aanmoedigt."
Komende uit het hospitaal werd
„Monty" naar een andere divisie
overgeplaatst, zoodat - hij tot eind
1915 in Engeland Zal blijven- Elke
maand stroomden de vrijwilligers
voor het leger toe en men kon hem
uitstekend gebruiken; zoowel voor
de opleiding als de Indeeling der
recruten. De zorgeloosheid waarmede
hei Engelsche leger den oorlog was
ingegaan was niet aan zijn aandacht
ontsnapt en hij wijdde zich ener
giek aan de training.
Eei jaar later ln 1916 was
hij getuige van den slag aan de
Somme en In 1917 is hU tweede
stafofficier der 33-ate divisie. Daar-
na werd hU benoemd bij den staf
van het negende legercorps, waar-
.aan hU verbonden blijft tot hert
groote offensief van de Chcmln des
Dames. in Juli ïstg is hij eerste
stafofficier van de 47s'e divisie met
den rang van luiienant-kotonel- Het
is dan rijn task hét contact tusschen
front en opperbevel te onderhouden.
In zün commandopost zag hij nim
mer Hafg of de andere bevelhebber».
Bevelen bereikten hem schriftelijk en
het was zijn taak de details van de
plaatselijke bewegingen uit te stip
pelen. Daar hij veel proöjt wist le
trekken van zijn aan het front op
gedane ervaringen werd Wj on
danks zijn hebbelijkheden als een
kundig officier beschouwd. Acht
maal werd zijp naam in de legerbe-
richten vermeld en reeds daagde,
een nieuwe bevordering toen de
oorlog en daarmede alle bevorde
ringen eindigde- Als tweede offi
cier van den general en staf ging hij
naar Dultschland en :hij bleef ln
het hoofdkwartier tn Keulen van de
Britsche bezettingstroepen.
{Wordt vervolgd.)
Cilly Wang terug
Cllly Wang isteruggekeerd' van
een tournee van drie maanden door
Indonesië. In Februari zal zU een
serie voorstellingen geven in Neder-
iand, van - een programma, waarin
zU ook eenlge op reis opgedane tm-
pressies 'tot uitdrukking brengen
De pakjes, die door de Nederlandsché jeugd werden ingezameld «oor <ic
Wndereti van Spoansche emigranten in Frankrijk, tijn dezer dagen n\t-
gereikt. .JLa Passionara", de'bekende strijdster voor Sfmnje's vrijheid.
- nicmt te Parijs een usr pakjes in ontvangst.
Reden tot voldoening en hoop voor
de toekomst
Materieel-positie is
verbeterd
WU zijn over het algemeen
geen volk, dat ,'z'ch na be
haalde resultaten met bravour op
de borat klopt en zichzeil luid
keels prijst. Maar dcsondaukgl
blijft het buitenland van onze
prestaties na de bevrijding van
ons land niet onkundig. Integen
deel zullen deze, naarmate zij
met minder schetterende fan
fares worden aangekondigd, deb
te meer indruk maken- Het bui
tenland weet van onze spoor
wegstaking, van de vernieling en
wegvoering van ons spoorwegnet
cn materieel. Za! het den vreem
deling, die ons land bereist, dan
niet te meer opvallen welk een
geweldig werk van herstel en
vernieuwing door onze ihgenieura,
arbeiders en spoorwegmannen in
zoo korten tijd werd verricht!
Maar de Nederlander zal dik
wijls verbaasd en verheusrd rijn
over de bijna onwaarschijnlijk
snelle vorderingen, rt'e het her
stel van ons spoorwegnet ln 1946
heeft gemaakt.
'Zoo. zjjn de 15 vernielde groote
Rpoovbruggc» in den loop vim 1Ü40
vrijwel rille lionMéld' en heropend
Over enkele maanden hoopt men
alle bruggen wwr io gebruik te
hebben'de nog overblijven de. die te
ZaltboTnmel, Hedel, Sliedroebt en
Bannhoek, 2ullen aan bet begiu vüi
liet volgend jiuir gereed zyn.
Vao de vijf groote, goed geoutil
leerde centrale werkplaatsen van ds
X.S werden er vier zwaar licsv.li a
digci, vernield ,")'f leeggeroofd. Dank
zy cebter <le hulp van tiet hniten'
land, waarvSa nieuwe rntwiliinee; wen
dón betrokken eg de terugvoonng
uit Duitschhuid ran een groot onn
tal gestolen maebine» en werktuigen
{"ruim ,10(10 wugonludingeu), kon de
capaciteitvan de werkplaatsen oj)
Uet laatst van 104(5. tot circa f>0"/r
ran vóór den oorlog worden opge
voerd.
Rollend materieel
De centrale werkplaatsen -lullca
nog jaren lR«g werk hebben met hei
herstel v«n de mwrendeels zwstar-
beschadigde locomotieven en wagons,
die uit Dultschland turuggekumci;
zgn. Ook. wat rollend materieel be
treft kwam liet buitenland te lm lp.
zoodat wy -er by het begin" vau bet
nieuwe joar heel wat beter voorst aan
dan op i Januari 1946. Opvnllcud
is de verbetering by de diesel- en
dectrisdio tractie. Het aantal elcc
trische motor- en volgrijtiiigen steeg
in 194G van 03*tot 241, dat van go-
et room lijnde eleetrisdie wagen stellen
van 7 op niet miiider dan 80 fpluf-
40 dieFel-eJectrischc treinen) cn dat
an dicset-racchanischè treinen van
8 tot 22, Nog niet alle aanwezige
treinstellen zyn voor hot gebruik ge
reed, maar aay hun herstel wordt
hard gewcrkt:
Het aantal treinen, dat op werk
dagen reed, bedroeg, by den aanvang
ran hot vorig jttar 924; thnne reeds
1544 stuks, tenvyl liet aantal trom-
kilometers byua verdubbelde.
Electrifïcaüe
In het kader van 4iot groote. eloc-
trifiratic'plan van de Spoorwegen
werden in 1946 tn) ven baanvakken
opnieuw geëleotriftceerd. .Veel v
moest hiervoor worden verzet, wout
niet alleen de -bovenleiding waa ver
nield, maar ook onder- en schakei-
stations waren verwoest cn^leegge
stolen.
Ondanks gromlige veraielingen vao
het zoo kwetsbare scimvezcn is dit
uiterst beltuigryke ondevdeel van de
spoorwegen thans weer voor^90
opgebouwd. Spwrwcgongelukkcn va»
eeuigen omvang liebhen zidi. mede
dank zij dit snelle herstel in 1940.
gelukkig, niet voorgedaan.
Tal van spoorwegverbindingen m»*t
hiBi buitenland, o.a. met Brussel—
Piirijs, ITanriovetK openhageuLn
xemburg, Basel, zyu in den loep
van 19-ifi tot statui gebracht eu
diensten uitgebreid/
Eu zoo kuuneif de Ncderluudsclie
Spoónvegen niet recht terugzien op
«ch jaar, dat als cóq vsui de belang
rijkste in het Boek vaa den Weder
opbouw van ons spoorwegnet zal op
get erkend blijven.
Vader vond zoon na
f. zes jaar terug;
Vorige week vonfl de 32-Jarige Ge
orge Wlldcrs zijn vmder, die Jiij- niet'
meer gezien, had sedert WJ zes Jaar
geleden uli- Batavia voor de Japan
ner» vluchtte 'en dien hU seden dat
oogcnbUk over. de heelc wereld had
gezocht; terug In een café te Bussuxo.
Jïdw are you getting, on in Hot-;
land?" vroeg hij. wantc zijn Neder-
landsch vergat hö een beetje In die
Jaren.' (HIJ leerde er daarentegen
behalveEngclsch. nog Noorsch,
Fransch. FooUch. Maleisch en
Spaansch bij) aan een beer die in
dat café aan de bar zat te kaarten.
.Is it you. George?", vroeg' de
heer. 1
zoo vonden vader en zoon elkaar
.terug.. 'r
Heel wat avonturen heeft George
WüdcTs beleeld sedert hij ln 1941
clandestien met een kleine vracht
boot uit Tjilatjap verirok. Hij was
toen .een leerling van het lyceum te
Batavia.-
Hij bereikte Australië en kreeg een
baan bU de Shell. Maar Op zee was
meer ie verdienen/en dus ging WJ
Driemaal leed hij schip
breuk. fenw3a!..wa} hij de eenlge
overlevende, ee""»»») dobberde v hij
en dertig dagen op een vlot rond;'
Daar tusachendoor verbleef hü te
New York, waar hU technische er-
aring opdeed.1 en op het laatst toe
zicht had op den bouw van vier
tankers. Ook schonk hü als bar-
mixer cocktaUs voor Clark Gable,
Ingrld Bergmann en Gary Cooper.
Al dien .tyd deed hij nasporingen:
naar de verblijfplaats, vanzijn
ouders, maar zonder resultaat.
Hij nam aan de Invasie deel en
was aan boord van het eerste schip,
dal geladen met explosieven en
oorlogstuig Antwerpen binnenvoer.
Na de overwinning zette hij het
zoeken naar zUn ouders voort. Hij
kreeg een tip, dat ze in Arablë
zouden zijn. Hij telegrafeerde en
kreeg ten antwoord: „Vertrokken
naar Holland".
En toen ontdekie hU, dat zijn
ouders ln Bussum moesten verblij
ven en do eerste, dien hij daar
sprak, was zün vsder-
Prof. Romme Woensdag
naar Indonesië
Prof. Romme zal Woensdag per
Sky master naar Indonesië vertrek
ken. ten einde daar contact op te
nemen met de Katholieke .Volks
partij.'
Congres Partij van den Arbeid
Hei eerste gixiote Jaarlijksche con
gres «a het oprichtingscongres van
verleden Jaar zal door de Partij vort
den Arbeid worden gehouden op 24.
25 en 28 cAprir'o.s. in „Tlyoli" te
Utrecht
n Antwerpen:
Havenstaking is een gevolg van het
dure leven
(Van onzen speclalen verslaggever)
ALS gij uw voornemen om België te bezoeken, kenbaar maakt, ont
waar, ge in de oogen van uw vrouwelijke kennissen hei droombeeld
van nylon-kousen en bij uw vrienden de hunkering van tabak zonder
bon,. België, het land van belofte' waar allee te krijgen ïb. Aangekomen
-ta "Antwerpen;.geraakt ge zeli onder de betoovering van de s'avonds
vrooljjk.verlichte en welvoörziëne winkels. Het verbaast u te vernemen,
dat er sociale onrust heerscht en dat de havenarbeiders er nu reeds
drie weken s'aken. Het is inderdaad in menig opzicht een onbegrijpe-
ltike s'aklng.
- jenneke
„Nu ga ik Jenneke hajen", zei de
deurwaarder, „hou je vast heeren, ze
'is' niet op liaar mondje gevallen en
ze moet terechtstaan wegens vemie-
ling". Jenneke.aardige naacnVu
dachten';wij, zeker weer zoo'n\'klt^/5..:
tig jong ding,; blond met -roode
koontjes en een permanerrt: "met 265.
slagen, dat zich driftig had gónaakt.
en het-bloesje van een rivalege
scheurd of zooiets. Mis, heelemaal
mis, ga nooit 'op namen af; deze
Jenneke, die daar binnenkomt, is
een nljlpaardachtige menschvrouw,V
eveneens dik in de vijftig. -
Koopvrouw zijnde.is zij gewend
zaken te doen met d'r handen in d'r.-
zij en ook hier zal zij in deze hou-'
ding haar huid duur verkoopen. Zij:
is niet van zins een voetbreed en
dat is een aardige oppervlakte
e<- t* „-jiven vsn haar eeüjk en wat
zij gedaan heeft ligt vólgens haar
vo-xomen m oe logica. 7
Je mot maar een dochter hebben,
cL'e drie maanden zenuwenziek voor
het raam in bed moet Uggep en dan
moet er zoo'n serpent van een buur
vrouw maar lederen dag vuile' op
merkingen maken over de patiënt en
het bloed uit je teenen halen met
'r g-isar. Dan moet je Je garant wei
halen en dan ben je pas opgelucht
als je wat terug kunt doen. Hoor nu
hoe Jenneke „w^t terug" deed. Op
een mkidag zat die slang, van een
buurvrouw voor d'r raam, kousen té
stoppen. Ze was net bezig met een.
knol in de hiel van d'r man toen
Jenneke langs kwam. Toen dj het
gehate hoofd zoo dichtbij en onbe
schermd zag. kon zij zich niet meer
bedwingen. Bliksemsnel trok ze een
schoen uit en sloeg met de hak,
dwars door de ruit, op óuurvrouws
schedel. En nu er toch een gat in
het glas was, schoot ze maar meteen
op buurvrouws pruikebal af en sleur
de het mensch aan d'r haren naar.
buiten.-, 7';'7
Volgens den rechter was Jenneke in
haar wraak veel te ver gegaan. De
nijlpaardvrouw betwistte dat ten
stelligste. „Ze kon het toch aan
zien komen", zei Jenneke, „Ze zag
me toch' een schoen uittrekken".
Hier kon de réchter haar weer
niet volgen j» „A3b iemand voormijn
raam z5jn schoen uittrekt, zoo zeide 7.
de magistraat, denk ik zeker niet tn
de eerste plaats)' dat hijhiermede
mijn ruit zal willen verbrijzelen, ten
einde me- op het. hoofd te timme
ren,". Jenneke verdiende zeker wel
10,— boete. Onmiddellijk na het
vonnis schoot uit het publiek, een
man naar voren, die zich bekend
maakte alsJenneke's echtgenoot en
welke heer luid protesteerde tegen'
het onrecht zijn vrouwtje aange
daan. „We gaan in hooger be-
roep, riephij trots en verontwaar-
cügd, schrieltjes aan de zijde van
zijn massale wederhelft staande/en.
veeleer dan hem dankbaar toe. te
blikken, keek zij het mannetje aan
of het hem geraden waa zo te
spreken.
TUINKALENDER
JANUARI
Gebrek aan licht kan oorzaak zün
van de mislukking of het achter-,
wegc blijven van den bloei van ka
merplanten. Zet daarom Uw Cycla
men, Begonia's, Aronskelken, Pri
mula's/Azalea's en andere "kamer
planten, die reeds ln bloei staan of
binnenkort zullen gaan bloeien,
dicht bij het raam. Het meeste licht
krijgt meu ongetwijfeld door een
raam mag echter ook wel op het
raam mag echer ook .wel op het
Oosten, Westen, en zelfs op het
Noorden liggen. Geef .Uw kamer
bloemplanten In ieder gevalveel
licht 8 L.
Loonactie in uitzicht,
gesteld
Het conflict vond zijn oorzaak tn
een ongeiukkigen samenloop van
omsiandigheden. De Antwerpsche
havenarbeiders ontvangen nl„' wan
neer zij géén werk kunnen vinden,
Irs.-90, dat is frs, 45 meer dan de
normale werkioozensteun, per dag
ui:gekeerd. Door zich des morgens
bij de aanmelding achteraf te hou-
den, profDeeren hiervan een aantal
minder gunstige elementen. Zonder
een vinger te verroeren, zoo werd
mij verteld, kon zoo een havenar
beider met vijf kinderen frs. 5000
per maand in on".vangst nemen. Dit
verdroo: den werkgevers. Toen ery
zich dan ook op een dag minder
werkwilligen aanmeldden dan er
konden worden geplaatst, terwijl er
zich later op den dag wel arbeiders
voor steun aanmeldden, werd hun
dat geweigerd.
Ongelukkigerwijzebevonden zich
onder de aldus van steun verstoke-
nen ook een aan'al bona fide ar
beiders, die 's morgens toevalliger
wijze niet op het aanmeldingsbu-
reau verschenen waren. Uit solidari
teit mei hen gingen daarop ruim
13.000 havenarbeiders spontaan,
zonder overleg met de vakbeweging
in slaking. Het advies van den Bond,
het werk te hervatten en door mid
del van overleg hei, geschil op i-é
lossen werd met hoongelach •ont
vangen.
Met den duur der staking ver
meerderden hun grieven nog, maar
zij mondden' ten slotie uit in den
eisch lot loonsverhooglng. Wel ls
waar verdient de havenarbeider mei
frs, 156 per dag meer dan de meesie
andere arbeiders, doch hij reageert
zich vooral, dat hij van zijn loon
niet kan rondkomen.
Het dure leven is de algemeene
klacht der Belgen. Zeker, de voed
selrantsoenen bedragen ca. 2000 ca
lorieën per dag-, textiel, schoenen en
tabak zjjn vrtf te koop, een onbe
grijpelijke weelde voor de Nederlan
ders. Doch de doorsnee-Belg be
schouwt dit als een schijnwelvaart.
Volle etalages en weinig te kunnen
koopen is een Tantaluskwelling. De
Onbegrijpelijk in menig opzlcnt
en veroorzaakt door een onge-
lukkigen samenloop van omstan
digheden, dat is de conclusie
over de havenstaking,waartoe
onze speciale verslaggever bij rijn
bezoek aan Antwerpen kwam.
kosten van levensonderhoud zijn
verdrievoudigd en de loonen mis
schien verdubbeld sedert 1939r De
regecring heeft nu web is waar de
actie tot 20 prijsverlaging aan
gekondigd, maar de Belgische trans-
Ken warm wollen vest is in ops
landje met zijn wisselvallig klimaat
een onontbeerlijk klecdingstuk voor
iedere vrouw. Degenen, die er zvij
gen willen breien, vinden, hierbij een
uitstekend model; dat ook;seer, ge
schikt is voor wat .zwaardere -figu
ren.: Het onderste gedeelte en de
zakkeny zgn -uitgevoerd., in:tricol;
steek. Dan volgen op taillehoogte
ongeveer 7 om: steeds afwisselend ;2
r. 1 av.vervolgens een gedeel te
r,7 itótslot het schouder
'pasje weer £.r. 1 av. Ook de mou
wen hebben eenloord cn pas gedeel
te tn - r.'ylav.-patroon4 7.
K>—e^/n. as.icVuJukou
Dow ^jNTHOPTY BERKELBV 7
7-57);f V-
r „Dit heb ..lk hier*.', antwoordde
manheer Chltterwick prompt en
haalde het document uit'.rijn bin
nenzak. te voorschSJ O,
Mouse las het snel door. „Hier
hebben" we het. Punten, die nog op
gehelderd moeten worden. Luister
naar me, Judy. Ik denk. dat-hier
mee de spijker op den kop geslagen
wordt.'- r - /•.-
7 Waarom Juffrouw Sinclair- de af
spraak ln hei Piccadilly Hotel maak
te.- Dat deed 'ze niet. Ket was juf
frouw Goole, die gebruik maakte
van de slechte oogen van haar
.werkgeefster, en eenvoudig kta- an
ders neerschreef dan haar gedic
teerd werd. Toen laterde bevesti
ging van "Lynn kwam, zal zij wel een
gt ^dere uitvlucht bij de hand ge-
hari hebben.- Dat is punt no. 17
:*vte?o5:2; Hoe het vergif werd
toegediend.- Wel, dat weten we nu)
dank zijSherlock Chltterwick.
Punt no 3. Hoe majoor Sinclair's
vingerafdrukken op het buisje kwa
men Juffrouw Goole als handlang
ster heldert dit eveneens op. Lynn
vertelde toch, dat het buisje leek Op
dat, hetwelk_zijn tante voor haar
oogdnippets gebruikte? .Nu dan. -
Punt no. C Hoe het buisje ln de
hand van Juffrouw Sinclair werd ge
drukt. Sherlock verklaarde ook dat.
En punt no. 5. Waarom Juffrouw
Goole een vermomming draagt, lost
zich vanzelf op. Ieder moeilijk punt:
is nu opgehelderd. WUst dit' alles
juffrouw. Goole niet absoluut ais
handlangster aan?'-
,,Het. is overtuigender dan ik-éérst
had gedacht", moest Judith toegè-
ven. 1, 77 ■- -i-'
_,En ik heb nog een punt. dat op
gelost 7 móet worden", vervolgde
Mouse, die kennelijk vol: inspiratie
zat. „Goole is een juweelendievegge.
Hoe staat het met de juweelen van
Juffrouw' Sinclair? Wordt er sinds
haar dood niets vermist?"
Maar op deze vraag schudde Ju
dith het hoofd. „Niet, voor 'zoover
ik weet. Jutfrouw. Sinclair bezat er
een Inventaris van en "alles, wat
daarop staat, heb lk teruggevonden".
- „Toch zoulk het nog maar eens
zorgvuldig onderzoeken, mevrouw
Sinclair", raadde mijnheer Chltter
wick haar aan, „misdadigere worden
hun gewoonten niet spoedig ontrouw"
Judith beloofde, dat rij dit zou
doen.
Mouse en mijnheer Chitterwick
geraakten daarop Jti een levendig
gesprek gewikkeld over de. mogelijk
heden, die de nieuwe ontwikkeling
hun bood. De eerste was er van
overtuigd, dat de handlangster
vroeg - of iaat: wel; eenteeken zou
geven, dat in de richting van den,
moordenaar wees. iets 'waarover
mijnheer Chltterwick het) roerend
met hemeens was. Over rijn ideeën
Omtrent de identiteit vanden man
sprak hij echter, nog 6tèeds niet:
mijnheer.Chitterwick was geen voor
barig mensch..
„Mijnheer. Chitterwickl" ;zei. Ju:
dlth plotseiing7 Zij was in gedach
ten verzonken geweest en had geen
deel genomen aan het laatste deel
van het gesprek. „Mijnheer .Chit
terwick. ik. heb ditalles nog 'eens
overdacht, wij moeien nét voorloo-.
plg onder ons houden",
v „Onder ons?", vroeg Mouse ver.
baasd,„maar. 7) 7' V
„Ja, onder ons", .herhaalde Ju
dith met klem, „want hoe. over
tuigend -al deze theorieën, ook mo-'
gen klinken, wij hebben ten: eiorie
niets om ze te-bewjjzen. En lk weet
precies wat de politie - en zelfs-
Lynn's advocaat er- van zullen zeg
gen. Bewijzen, bewijzen, bewijzen i
Wij moeten deze dingen nog eenl-
gen tijd geheim houden en intus-
schen trachten het noodige bewijs
materiaal te vinden. Is U dat, niet
met mij eens, mijnheer Chitter
wick?": .77.. 7.
.Mijnheer Chiiterwlck dacht een
oo-genblik na. „Ja", zei hij ten slot-,
te, „zeer zeker". Wij mogen geen
enkel risic<j nemen", 7.
.-„Misschien heb' Je. gelijk", zet
Mouse spijtig,, „maar het is we!
verschrikkelijk voor Lynn. Zou, Ju
dy hem. niet op een of andere "ma
nier kunnen laten - weten, dat wij
de zaak opgehelderd, hebben, maar
het voorloopig beter vinden de rel-
ten nog even voor. onszelf te hou-»
den?"
Mijnheer Chltterwick keek Ju
dith' aan. „Ik geloof niet, dat. het
aanbevelenswaardig zou 'zijn". 77
„Dan doen we het niet", zei Ju
dith./„het is Inderdaad hard voor
Lynh. maar hij zal ons later zeker
begrijpen"; ./■-
Aldus werd besloten. Mijnheer
Chitterwick gaf. tekennen dat (hü
wel eemge mogelijkheden zag: om
de Identiteit, van den moordenaai
op te sporen, maar ging niet op
bijzonderheden in. Daarna werd.
het gesprek meer algemeen.
„Tusschen twee haakjes",merk.;
té Mouse \vat later.op, 1?die verdwe
nen neef arriveert hier morgen;
Chltterwick...
„Inderdaad?",, vroeg' mijnheer
Chitterwick belangstellend. ..In Li
verpool?"
„Neen in Southampton'. Judy eri
Ut zullen er met den wagen. heen.
rijden om hem af te halen".
„En breng Je hem dan naar Lon
den?" -
„Neen. Agatlia meent,' dat net
beter :.ls h em direct naar River-
smead te brengen .zoodat hijJudy
en ons In allen' vrede kan leeren
kennen. Het schijnt -.mijeen goed
plan toe. Het, ls beter, dat, hU daar"
is dan .onmiddellijk heel;Londen ln
rep en roer te brengen": 7
,Wat wil hij dan in Londen
doen?"
„Judy begreep uit-zijn brief,: dat
hij/van plan. is hemel en'- aarde te.
bewegen - om Lynn vrü vte) krijgen
Niet, Judy?" u 5-"
portarbeidersbond heeft toch een
loonaetie bi uitzicht gesteld, ala dexe
politiek'op 31 Januari geen succes 'i
heeft gehad, wat niet verwacht'tan 7/
wort én.7:7.7;' %7;
Hier komen de wenscheri van Vak-
bond en stakers dus samen. Daar
komt bij, dat de 'tewerkstelling van
2300 solda'en in dé haven door do
vakbondsleiders slechts noode wordt
aanvaard en enkel wanneer hét om
de lossing van levensmiddelen e.d.;;;;/:
gaat. Vage geruchten doen thans do .;.;/,-
ronde, dat de soldaten ook andera -
goederen hebben "gelost. Een en an_
der heeft er stellig tóe. bijgedragen, 7
dat de transportarbetdersband heeft
besloten ora namens de s: akers be- 7
spreJdngen met de werkgevers aan )"-
te knoopen. 7..:7 7-.;. '7:'/:.'.7".7'';77;:;
IEDER KAN SPAREN
VOOR EEN SCHIP
Tenminste 25*000 spaarders
moeten deelnemen/.7./
Jongstleden. Vrlldas hebben wij.
mddlng gemaakt van hei. verhéu-.7r":
gende Initiatief van de Havenver-
eentgfng -„Rotterdam", die-" een-
spaarcampagne voor,- het aanschaffen///
van een schip voorbereidt. WIJ. heb- .7;
ben tegen dit plan enkele bezwaren'//'.*,
opgeworpen, doch spraken de hoop .7,7
uit dat .de vercenlgtng dezE zou/7,5
ovenvinnen..
De inlUatterncmers hebben ons ai-
lereersl medegedeeld, dat het zeker 7/
niét ln de bedoeling Jlgt, alleen leden
van de Havenvereenlglng „Kolter.
dam" voor bet mooie doel Ie. laten 77j);
sparen. Hoe meer Rotterdammers 7)
aan de campagne meedoen, des te 3
lie verbet: Haar zal zijn.
Bovendien behoeft geen vreca te
worden gekoesterd dat het azn te
achaffen schip cen speciale directie
cischt. Zooals mei zooveel kustvaar
ders het geval ts, kan ook hei ge
spaarde schip tegen een bepaalde
vergoeding worden ondergebracht bij
een Kus'vaartreederU.' die als boek
houder optreedt Sier. denkt den ge-
heeien opzat in «en stichting onder
te brengen, hetgeen 'l voordeel heeh'
dat het bestuur van de Havenvcr-
eenlglng onder alle önismr.rtighoden
toezicht op den gang vnn zaken blU't
uitoefenen. De spaarders zullen dus
1n feite geen aandeelhouders wor-
den, doch abllgaliehplidcrs die geen 7.7;
aanspraak kunnen maken op een bé/Vi.:/)*
paalde, rente j (Inkomsten,obligaties),//^
Het groote probleem. bUjh echter..'.,:.-^;
hoe de omvangrijke admlnlstralte, -
aan- elk spaarsysteem vprbohden,
met zoo min -mogelijk kosten) dli - ta-Tj/j^
voeren. De^e koelen -' mogen-; sicchis',:;1'
eén zeer klein dcel van dc exolof a-
tlekosien/ van ;fhet7achlp':.tf'itmakën7vt?;.
Wtl hef plan tn alle lagen van "de 7
bevolking Inslaan,; dan moeten er
tenminste 25.IHW spaarders de éi ne-
mén.
Nog Vóórdat de spaargelden bijeen
zijn;, gebracht hetgeen (Wél, .wat iijd
zo] kosten zal hel; schip worden '7- 7:
gekocht, en 'ln de vaart worden «v-:.
bvocht. Daartoe is een-groote'-' hy-ik'o?*
polheek noodlgdie zoo;; snel móge-
lijk uit dc binnenkomende spaar-7,"v£;
penningen wordt afgelost; De/ktial-,'/:
vaarder): waaryan'. -'-«eer ^veféZ-RÓft^ij'/j)];
dammers met' trols7 kuhne'n:7zeggèn%.
dat - het; „hun" schlp -.is.ï zaJ7vtgrpëaijf
gebruikt voor de', algémeerie/vraóhfé-fe
vaart7;-iueschèn;-.': Nederland cn d/dc 7)
West-Európeesehé"'- loódeh.-- '.Het'-'schip7,
ze17 daaróm. :dIkwUls ;"ln7z)jh.7ïh'u)8ha-7^
ven térugkeeren, (.TéhslótteV.rvermel-W
den wij nag dai ihet'.njet de bedoeling/;
dat het schip .passagiers '"mee-
neem
Gewonde milifairen naar
77;77;7:-i:7Nederb^n
Op' 4 JaDU^us''de^KóVaiInt§^^
met eentransport-"vjux/UOï^ge-jji
wondeerr zlëke/mliitalrènSeri
burgers irit"Batiariatnaar\Ned'èr;^riJ
