1
SOLDAAT ZONDER OORLOG IN EEN
WERELD VOOR ONTWAPENING
Wilsons utopieën deden
niet aan vrede gelooven
Monty
M
Bachs Mattheus Passion in
nieuwen vorm
D\
tuinkalender
PMüiececbtec
'~''W
OOTGÓMERY werd riïct in het minst beroerd door de^a-
oorlogsche reacties. De jazz bereikte Tiaar hoogtepunt; dc
rokken stegen tot boven de knie. In een hysterische wereld
scheen men nog slechts te leven voor het genot: coctails en
Montgomery sloot zich op in zijn soldatenwereld, en bleef
geheel buiten zijn tijd staan. Hij was een en al geestdrift voor
zijn loopbaan, die geen reden van bestaan meer had en boven
dien verschrikkelijk eentonig werd.
Hij scheen een belachelijk anachronisme te worden:-een sol
daat zonder oorlog, in een wereld die den oorlog haatte.
Een volgende oorlog
moest anders gevoerd
worden
Terwijl hel pacifisme steeds me"r
aanhangers trok en Wilson's utopieën,
van algeheels ontwapening alle «n-
tellectueelen in .vervoering brachten,
bleef Montgomery zich interesseeren
voor de training van de troepen en
hU-nam actief-de*i aan allerlei ad
ministratieve bezigheden, die toen In
alle lagen van hel leger schering en
Inslag waren. Y
De drijfveer voor die houding
was niet een politieke overtuiging
of een groote mate van vooruit
ziendheid. Montgomery koesterde
geen blinde revanche-gedachte en
hij voorzag evenmin, dat de
Dultscherfrzich ooit weer zouden
oprichten. Weinig op de hoogte
met de politiek lachte, het denk
beeld van een algemeene slach
ting hem weinig toe en zijn chris
telijke opvoeding deed hem van
gatischer harte de beginselen on
derschrijven van den Volkenbond,
<31e tot doel had: vrede op aarde
voor 'alle menschen van goeden
Wil. 'y-
HU kon echter niet gelooven aan
vrede. .Voor hem was de oorlog, een
°nverm(]delljk iets; men zou altijd
een leger noodlg hebben. Een Ideaal
was een mooi ding; maar men moest
de macht hebben dit Ideaal aan an
deren op te leggen. De Britsche troon
vertegenwoordigde het recht in deze
wereld en hU moest een leger hebben,
om respect af. te dwingen.
Hoe meer Montgomery over deze
dingen dacht, hoe meer hij tot de
overtuiging kwam, dat de oorlog was
gevoerd op een manier, die men van
beroepsmens chen niet had. mogen
verwachten. De organisatie van dezen
gigantische» strijd was hedemaal niet
wetenschappelijk geweest: er was een
enorme verspilling van menschen en
munitie geweest. De plannen waren
slecht en de geoefendheid van de
«roepen was niet voldoende. Ultge^
zonderd eenlge kleine voorbeelden
van kundigheid was alles slecht ge-
leid Hej leger ^moesr ln ieder geval
gereorganiseerd 'worden opdat men
een volgende .maal niet in dezelfde
fouten zou vervallen.
In ,1920 werd 'Montgomery van
Keulen, waar hij zich nog steeds
vond, naar de offtclersacademie van
Camberley in Engeland 'gezonden.
Het studieprogramma wekte bij hem
een medelijdend lachje op.
Vaar hem en voor een groep Jonge
veteranen uit. den oorlog was bel
programma belachelijk, ,r het spotte
mei'- dé' Verkelllkheidi••Montgdniefy
werdHihr zijn Supérlêöfëhbêschouwd'
ais een „tikje boisjawjsMsch" officier;
Hij. scheen- zich bekwamer to achten,
dan zijn-leeraren. De leertijd duurde
een jaar; Montgomery en zijn vrlén-
den volgden de cursussen mét het
noodige sarcasme en kwamen er
.door. Bijna onmiddellijk werd hij als
commandant naar .de nelnifanterle-
brigade, gelegerd In Ierland (bij Cork)
gezonden.
Britsche regeering sjteeds nieuwe uit
vluchten, Ondanks haar belofte van
„home rule". AanvaUeyn en sabotage
deden Londen besluiten troepen te
zenden om de orde te herstellen
Montgomery was Protestant en een
Ier uit het -Noorden, hij voelde dan
ook geen enkel gewetensbezwaar en
met vollen Ijver bond W den strijd
aan, die niet eindigde dan nadat alle
leiders gearresteerd of gedood waren.
Lloyd George aanvaardde een wapen
stilstand en de Britsche troepen wer
den teruggeroepen.
De 'wapenfeiten hadden de ervaring
van Montgomery vergroot, want hij
had een belangrijke commandopost
bekleed. Promotie bracht „Ierland"
niet mee en hU had zelfs zestien jaar
noodlg om weer den rang terug tc
krijgen, die hij in den oorlog in 1918
had bekleed.
'Het was n.l, 1920, de tijd der be
zuinigingen. De ontwapening stond
ln ieders belangstelling. Veelal wer
den de officieren van het geregelde
leger aan den dijk gezet, .en velen
achtten zich nog gelukkig als zij er
met een pensioentje afkwamen Die
aanpassing aan vredestijd had zelfs
aanleiding gegeven tot pijnlijke too-
neelen,. waarbij officieren, die uit
Frankrijk terugkwamen door de
menigte uitgescholden waren. Werk
loosheid en honger deden hun ln-
Uit het leven vqn
maarschalk
MONTGOMERY
VS'
In Ierland
Daar bevond wj 'zich opeens weer
in den ondankbarsten en E«'
vnarlIJkHten vorm vsb oorlog..De op
stand van de Sinn F«Iners was In
het geheele land losgebroken en men
doodde elkaar in de vochtige en
nauwe s'raatjes. in sommige opzich
ten was het erger dan tijdens den
oorlog, dLe Juist afgrloopen was. Dc
o°rzaak lag b|j de Britsche regeering,
die een volk zijn vrUlteld belooft! had
en aarzelde, met de nakoming dezer
belofte.
Een opstand var» de SinnFëlner.s.
was reeds onderdrukt ih het voorjaar
van iSlG,maar het bleef onrustig ln
Ierland.-!; Na den oorlog zocht de
L.9-.4Z, t/LO.
En de wielrijders?
Met belangstelling las ik ln Uw.
'blad, dat de gemeente Rotterdam
ongeveer 114 rnillioen denkt te be^
steden aan een moderne licbt-ver-
keersiiistalatie. voor de drukke
verkeerswegen. -Alle respect voor
hetgeen'op dlfc gebied door Rotter
dam reeds is en nog zal worden
gedaan. De tram is een voorbeeld
voor vrijwel alle steden ln Neder
land. De trottoirs voor de voetgan
gers zijn keurig en goed onder
houden. De havens en vaarwegen
?Jjn of komen tn orde. Er is even
wel één categorie van weggebrui
kers m Rotterdam, die niet tevre
den is met de bestaande toestand
en halsreikend uitziet naar eenlge
verbetering. Dat is de categorie
oer wielrijders.
In 1938 gebruikten van elke 100
Inwoners ln Nederland er 42 een
fiets. Dat maakt voor Rotterdam
met ruim 6QG.Q0Ó inwoners een
aantal van 250.000 ot mUlloen
fietsers, die zich moeizaam over de
beruchte kinderhoofdjes voortbe
wegen (snelheid 10 km. per uur!)
Ik beken, dat ik belanghebbende
hen, want ik leg per Jaar ongeveer
4000 km. af over de Rotterdamsche
steentjes. Waarom houdt Rotter
dam toch zoo krampachtig vast
aan die kinderhoofdjes?
liet plaveisel van onze straten
ordt regelmatig opgebroken, maar
de kinderhoofdjes komen steeds
weer even trouw op hun oude
plaats terug. Waarom maast men
van d!e gelegenheid geen gebruik
om een smal fietspad aan te leg
gen? Al ls het maar een halven
meter breed en al zou men alleen
maar wat asfalt tusschen de kelen
gieten. U zoudt eens zien hoe net
jes de fietsers, als ganzen achter
elkaar,van' die oase in de steen
woestijn' gebruik zouden maken.
Kan aan deze zaak niet eens wat
meer aandacht besteed worden?
Er zijn een paar honderdduizend
fietsende lDwoners van Rotterdam,
die het 2eer zouden toejuichen.
V J. C. PIEK.
trede en men beschuldigde de offi
cieren ervan te willen vasthouden
aan' nuttelooze taken, ten koste van
de openbare financiën.
De gevoelens waren wel veranderd;
vergeleken mei den dJd dat hysteri
sche vrouwen een witte veer aanboden
aan nuuanen ln burgerpak, die ken-
nelUk dienstplichtig waren
Het £eger. scheen tn tc dutten.
Zwaarmoedig tornden brigade-gene
raals strepen en sterren van hun
uniformen. Er was geen werk meer
voor officieren en «e bataJUons die
naar ïndlë vertrokken telden in hun
gelederen soms commandanten en
kapiteins, die generaal of kolonel ge-
wees^ waren. Montgomery deelde het
lot van-de anderen.
Naar, Plymouth
V'AN.IERLAND. ging,hij ln denzell-
ioéni 'rang saar'rdè '3de divisie Tn
'Flymouth. In hei beroepsleger had nij
zich Ce. reputatie LVcrwöryen .van een
buitengewoon actief en ondernemend
officier, een beetje eigenaardig, te
veel geneigd zijn eigen zin te volgen,
maar toegewijd en kundig. In Ply
mouth had hfj het geluk- ondereen
superieur te komen, met wietx hij
goed kon opschieten en dien hij zelis
bewonderda Het was een man, die
hem zijn 'gang Upt gaan. De brigade
generaal S E Hollond scheen hem een
redelijk meiisch, met juiste denkbeel
den. Hij had zeer persoonlijke
theorieën övérde' krijgskunst en hij
meende.dat --'In. de' eerste plaats
jongen officieren wat geestdrift in
geblazen moest; worden.
Gestimuleerd, door Hollond verwierf
Montgomery zich verdere' bekwaam
heden. Langzaam ontwikkelde'zich tn
zijn geest .een nieuwe théorie inzake
he. oèfenen der troepen voor den
volgenden, onvermijdelljken oorlog,
Het Jaar 1922 ging zonder, bijzondere
gebeurtenissen voorbij. Wanneer hij
een verglsetog maakte door een ini
tiatief, te nemen, dat zijn bevoegdheid
te buiten- "ging, wist hij de gevolgen
te dragen. Het verlangen om te on
derwijzen, te hervormer en té over
tuigen, ontwaakte ln hem. Hij ging
een periode tegemoet^ die van hem
den mérkwsardlgsten" propagandist
maakte dien het Engelsche leger oolt
had ..voortgebracht.
Voor de klas
IN 1913,. btjna 36 jaar oud, werd
Montgomery verbonden aan de
47ste („West Riding Division", die in
Yorkshire .gelegerd: was. HIJ begon
leiding te geven aan militaire klas
een. ;De jonge officieren werden uit.
genoodlgd deel te nemen aan weke-
lljkache lessen in tactiek. Montgomery
was de eenlge spreker en hij praatte
den heelen dag, Avonds zocht hij
zljnf ijvgrigste leerlingen op en ont
vouwde zijn .'wetenschappelijke
theorieën. 'y- -;;!•
'andhurst, de militaire academie in
Engeland, waar „Monty" zijn of fir
ciersoplciding'. ontving^
Bijna zUn geheele onderwijs is nu
klassiek seworden, maar ln 1921 was
het welhaast een revolutie ln de
tradities.
De oorlog van 1914-1918 was gevoerd,
met meer ol minder goed gewagende
massa's, die men in den slag gebruik-
ie als pionnen op „een schaakbord. Er!
was eerst een heftig trommelvuur,
dan een massale aanval op beperkt
terrein.' -
Iedere slag werd gevoerd tot hij 1
geheel doodliep, tot duizenden man-1
nen gedood of gewond waren en alle
reserves Uitgeput waren. Dan begon
men op een ander punt van de Unie;
het doel was meestal een versterkte,
vijandelijke poslUe. zooals een heuvel
Of een wegkrulsing.Het was de
stoomwals-methode; het: verrassende
elemenj «peelde geen rol en Hst nog
veel minder.
Meestal trachtte men' den vijand te
verlammen door eenvoorafgaand
bombardement om dan met mas
sa Infanterie door te breken. De
sleutel van het raadsel'van altijd het
grootere aantal en - de grootere
uitwerking van de artillerie. Indivi
dueel telde de aoldaat niét, hij vér-
dronk in de massa, en als hij maar
een geweer kon hanteeren en een
bajonel-aanval kon uitvoeren werd
er niet meer van hem verlangd
Volgens Montgomery was' dat een
groote vergissing, ne soldaat 'was
Integendeel een belangrijke taclor ln
den slag. Op hem moest zich allé
zorg en aandacht richten. Hij moest
maanden geoefend worden. In plaats
van hem in volk°njen onwetendheid
te laten moest men hem alles uit
leggen tot de tactiek van den slag toe
Het moreel was de voornaamste ga
rantie voor het welslagen. Om dit te
hebben, moet de soldaat voelen, dat
hij deel uitmaakt van een team,
waaraan een belangrijke laak wordt
opgedragen, waaraan dc uitvoering
was Opgedragen van een verstandig
plan, dat moesi slagen. De officieren
en de opperbevelhebber ln het bij
zonder moestcn ln goede verstand
houding met de manschappen leven
en openhartig met hen rpreken.
Volgens de theorieën van Montgo
mery bestonden er geen krachtme
tingen meer. List en vnrnuft waren
veel belangrijker factoren dan het
aantal manschappen. Men moest
noolf een frontaanval doen, maar
steeds trachten liet doel te omsinge
len. Men moest gebruik maken van
kleine groepjes uitstekend geoefende
soldaten én van snel-verplaatsbare
colonnes, die diep in de vijandelijke
linies konden doordringen en dan in
het achterland uitwaaieren. Zorg
vuldige. verkenningen moésten aan
lederen slag voorafgaan om de zwakke
punten te onidekken. Men moest
nauwkeurig plannen uitwerken
den vijand te bedriegen aangaande
tijd en richting van. den aanval. Alle
krachten moestén er op gericht zijn
een beslissend resultaat te behalen,
voor de tegenstander zich kon Jier-
slellcn. Niets moest ondernomen wpr.
den vqor leder! onderdeel van ^en
operatie minutieus was voorbereid en
tedere man wist welke rol hij moest
spelen. Voor den strijd moest men
alle risico's en alle mogelijkheden
onder het oog-zien om daartegen, te
kunnen optreden
Voor Montgomery was een veldslag
even concreet als het boliwenvan
een huls, én men moest cr alleen aan
beginnen als men de zekcrheid had
het lot een goed einde té kunnen
brengen.
In den vorigen. oorlog; was. de ver
dediging en'f-h!«$&Je ^aanval; Jte^8 b*«£
lan'grijkste gewéést; roaar^Möht'göme-
ryvoo rsp el de, t dal- ,hettden. volgënden
kéér Tuist hét tegendeel zou zijn. Van
zijn jonge officieren verlangde hij
datizij de oude 'exercities vergaten,
de formaties vah vier en' dé elnde-
looze marschén. Men moest zich ge
dragen als een gangster en een In
breker, legde, hij uit. Onder hen, die
naar hem luisterden, en die door zijn
betoog .Jihvuurraakten,: bevond zich
een jong officier, Francis; dé Guin-
gand. De Guingand was in alles de
tegenhanger van zijn ieeraar; hij
glimlachte met de anderen om zijn
eigenaardigheden en zijn sombere
boutades, zoóals ',.Hct huwelijk ls een
kwaad 'ding voor: officieren. Men kan
niet tegelijk een goed soldaat n
gvede echtgenoot zijn".
Toch ontstond er eer band tusschen
d-- twee mannen en later zouden ?e
een merkwaardig verbond tegen Hit
ler
fenflecoige van de jongste hevige iroude in Duitschland heeft het sUU-
.dan-, steenkolen, uit treinen groote-n omvang aangenomen en de politie
«mtwilgk* hg machte de diefs\allcv. tegen te gaan'_ Ihiitsche vrouwen he
- sig met het plunderen van een JiOlentreih.
Bertus van Lier over de uitvoeringen in de
Koninginnekerk
Peter Pears en Doda Conrad
verleenen medewerking
Terug naar zijn regiment
TOEN hij York verliet keerde Mont
gomery naar zijn regiment terug
en nam het commando over een
compagnie op zich. Sinds twaalf jaar
was hl] bij. den generalen staf ge-
weesj cn sommigen van zijn collega's
waren weinig te spreken over zijn
terugkeer. Hij hadnl. ëen volgens
beii onuitstaanbare manier om te
"latenvoelen dat zij heelemaal hei
contact met de werkelijkheid ver
loren hadden en niets begrepen van
de' krijgskunst.
In Januari 1926 werd hem een Werk
opgedragen, dat zeer naar. zijn smaak
was -Men zond hem als Instructeur
naar Camberley. Generaal Ironside
was 1 commandant van de schoot:
Brooke en Paget, die legerbevel
hebbers zouden worden, maakten
deel uit vanden staf. Tot de leer
lingen behoorden ook mannen, die
Montgomery eens rechtstreeks onder
zijn bevel zou krijgen, zooals Alexan
der, Dempsey, Leese en Harding.
Drie jaar long leerde Montgomery,
hun hoe men volgens zijh inzich
ten een oorlog moest voeren)
(Wordt vervolgd.)
Nieuwjaarsdag en Driekonin
gen zUn' nauwelijks voorby «n
reeds worden bier en daar
voorbereidingen getroffen voorde
weken vóór% Paschen, waarin op
muziekgebied altijd weer de ultvoe.
ringen van dc Passionen de hoogte"
punten vormen Bach's composities,
hoe vaak ook uitgevoerd, vragen
een degeiyke voorstudie en telken
male. bij iedere uitvoering opnieuw,
stelt de uitvoerder zich de vraag,
welke opvatting hierhet meest met
de intenties van bet werk de voor*
keur verdient, Bertus van Lier, die
reeds hei vorig Jaar in Rotterdam
de Mattheus Passion leidde, heeft
zich ook dit Jaar afgevraagd hoe ln
dc eerste plaats het karakter van
Mattheus Passion, de geschiede--
van hei lijden van Christus,
hei best naar >oren gebracht zou
kunnen worden, en boe. hij, naflai
hij zich hiervan bewust was ge
worden,'zijn opvatting bU de uitvoe
ringen die hij op n en ts. Maart
onder de auspiciën vae de Volksuni
versiteit ln de Koninginnekerk zal
geven, bet best zou kunnen verve-
zeiyken.
In het gesprek, cat: we met hem
hadden, heeft ,hü allereerst zijn
visie op Bach's magistraal werk
verduidelijkt./
Ik wü. zegt hij, nle rigoureus
Bach navolgen, Hij werkte met de
middelen, waarover hijin zijn tlj&
kon beschikken, met kleine koren
en weinig iristrumenjtalisten. Maar
wel; .staat vast; dat hij'de gemeente,
hét publiek, in de handeling wilde
betrekken- Dé Mattheus PasslOn ls
een bijbelverhaal met - commentaar.
Ze heeft een liturgische werking te
verlichten. Op hetgeen verleid
wordt, volgl .eet: reactie van de
menschen. cle. er bij tegenwoordig
zijn en die berjhaaide maten het
verloopvan hét gebeuren onder-
brekeij. .door. hun, gevoeleijs/kenbaar
K":
ürénïfi hêlgëen,'verhaald wórdf *»»-
gaat, kan dit ."werk nïé'C gelijk zoo
dikwijls beweerd word', ons te lang
vallen en hét vraagstuk van het
aanbrengen van coupures ls hiermee
tegelijk ttihlet gecaan. Zij. die by de
uitvoering aanwezig zijn. hebben
een functie, zij zön wezenlijk met
wat Bach iaat gebeuren, verbonden-
Het- accent moet ln belangrijke mate
óp het eigenlijke wezen van Bach's
werk vallen, dat zoo beschouwd niet
to; den vormvan eenconcert met
solisten op-een-rij, waarbij de ant
woorden en opmerkingen vah den.
zelfden kant komen., moet gegeven
worden.
De .wijze van .uitvoering wordt
dus totaal gewijzigd'?
Inderdaad. Aan den eenen kant
op het podium, "Scomt een koor en
mij op den preekstoel geplaatst denk
orkest met den evangelist, dien
en" Ik hoop dit ook -e kunnen
doen den Christus en Petrus, en in
de ruimte: van. het. publiek plaats
ik een tweede orkést met de soUs-
voor. de aria's en een tweede
koor- Wanneer de gemeente met
haar commentaar op het Bljbelsch
erhaal reageert, keer tk mij. ali
dirigent, tot hen. Zij geven de ant
woorden op hetgeen door Bach ln
zijn Passion aan de orde gesteld
wordt.
Keuze der medewerkers
9 JANUARI
De winter js het tUdstlp, waarin
de vruchtboomen worden bespoten
met een-6 7J. percents oplossing
van vruchtboom-carboHnenm, Door
deze bespuiting worden vele over
winterende eitjes van bladluizen ge
dood, Ook heeft de vruchtbooxn-car-
bollneum een doodeüjke uitwerking
bp schild- en doplulzen, de eitjes
van den win ter vlinder en de appel-
bi ad vloo. De bespuiting geschiedt
alleen bij droog, zacht weer en nooit
ais het vriest/ Voor ..perzikboomen
gebruikt men een 5 percents oplos
sing.
En wie zulten de uitvoerders
zijn
Voor het instrumentale gedeelte
heb ik van verschillende zijden de
medewerktng gekregen van dilet
tanten, die. het kon nu reeds gecon
stateerd worden, met toewijding en
.overgave, geheel, opgaand in den
geest van Bachs werk, arbeiden om
deze poging, die Totaal breek; met
ce tot nu toé gevolgd# manier van
uitvoering, te verwezenlijken- Voor
de klelffe koren ls reeds! een aan
tal medewerkenden gevonden en
vermoedelük zal ook Spangens koor
hieraan deelnemen. Wat de solisten
aangaat, ben Ik zoo gelukkig
weest om van Peter Pears, die ln
ons land bU zijn optreden ln Brit-
tens opera The Rape of Lueretja
ctreet Me aandacht heeft getrokken,
de toezegging te krijgen, dat hij be
reid was de partij van den Evange
list op zich ie nemen én niet min
der stelde lk het op prijs toen Doda
Conrad, de vermaarde vertolker van
Schuberts Wlnterretse, verklaarde
de partij van Christus op zich te
willen nemen. Verder werken
Dora Van Doorn—Lindeman, Arutle
Hermes. die de tweede keer vervan
gen wordt door Roos Boclsma, er
.Herman Schey voor de bas-aria's.
Ut liad grang de nieuwe vertaling
van Jjjfn Engelman gebruikt, die Ik
niet ken, maar die zeker. gezien
hetgeen hij van de Ontvoering uit
Serail van Mozart gemaakt
"heeft, bruikbaar 2al zijn.De mecé-
werktng van'de twee buitenlanders
maakt dit echter, niet mogelijk. Ik
maakte gebruik van de oorspronke
lijke tekst en ook Pears zal zyn
partij te het Dultsch zingen.
Onder het spreken beeft Bertus
van Lier de partituur van de Mat
theus Passion er bij gehaald en aan
de hajvd van dé tekst'begint hij'zijn'
kijk- -op— Tiet' wérk'' "natter toé 'te
lichten 'De uitvoering "zal scherper
dan voorheen de voorstelling, die hij
er zich van maakt, kunnen accen-
tueeren. De Passie zal. naar hij
hoopt, 'stei.ker en suggestiever door
de bijzondere vertolking, waarbij niet
alleen een artistieke, muzikale'
prestatte op den voorgrond staat, tot
ons kunnen spreken en er- Zftl ln de
toekomst wellicht op kunnen voort
gebouwd worden om zoo tot een
beter'begrip en een volledig onder
gaan- van hetgeen .Bach voor dén
geest heeft gestaan, te kunnen komen
„Linggadjati: een
voldongen feit"
Prof. R.omme overrijn reis
naar Indonesië
Koningin maakt een
ijszeiltocht
Met/een vaart van 80 km. over
dé bevroren Gouwzee
Met een bontmuts als hoofdbedek
king en -. gékleea in een bontjas,
heeft de Koningin Woensdagochtend
op de Gouwzee een totfiit gemaakt
met een ljszeiljacht. oorspronkelijk
had bet in «te bedoeling gelegen
dezentocht reeds ^Dinsdag teVnia-
ken," maar de Scherpe wind deed de
vorstin besluiten dU Plan nog even
uit te stellen Woensdag waren Se
omstaindighecen gunstiger, hoewel
hét bijna nog kouder was dan Dins
dag. Tegen tien uur verliet de Ko
ningin per auto de hoofdstad om.
een half uur later in Monnikendam
door burgemeester Kelder te wor-
cen verwelkomd De landsvrouwe
vroeg den burgcmceeter of hij al
eens eerder op hét ys gezeild had
en of bei een prettige gewaarwor
ding was De burgemeester had
juist Dinsdag voor het- eerst een
tocht op de Gouwzee gemaakt en hij
verzekerde de Koningin, dat hü de
prettigste ervaringen had opgedaan
Nagastaard door honderdén Monni
kendammers, die op het gerucht van
de komst tier Koningin waren toe
gestroomd, stapte Cc vorstin om half
elf aan boord van het negen meter
lange ijszelljacht „Poolvos", dat
toebehoort aan den heer Van Goor
Monnikendam De oudste, zoon
i den eigenaar. Wimvan Goor,,
genoot de eer op dezen bijzoaderen
tocht als stuurman te mogen fun-
geeren Ondanks cën tegenwind be
reikte de Poolvos op de heenreis
een snelheid van circa vijftien, kilo
meter, -maar toen men eenmaal on
der Marken was gekomen en voor
den twind naar Monnikendam terug-
zeidc! werd een snelheid bereikt
van tenminste tachtig kilometer per
uur. Wim van Goor verleide later,
dat de vorstin ondanks de koude
zeer had genoten De tocht had pre
cies een half uur geduurd
Dinsdagavond heeft de K.R.O.
een vraaggesprek uitgezonden, d»+
zijn verslaggever met prof C. P. M.
Romme aan den vooravond van
zijn vertrek naar Indonesië tn diens
woning te Overveengevoerd heeft.
Over' het doel van zijn reis zeide
prof. Romme, dat hij zich naar
Indonesië, begaf „in de eerste
plaatsom te luisteren, te- luisteren
en nog eens te luisteren, wat men
mij daar te zeggen heeft. Natuur
lijk ook óm eenlge informaties te
n, hoe het verloop van de
kwestie Linggadjati hier is ge
weest". Deze inlichtingen kunnen,"
aldus prof. Romme, veel misver
stand wegnemen. „Linggadjati kan
het begin zjjn van Iets goeds of;het
begin van Iets minder goeds.
Daarom moeten alle constructieve
krachten samengetrokken worden".
Prof, Romrae legde er den na
druk op, datLinggadjati. een „vol
dongen feit" ls, „opgetrokken op
basis van dat veel dieper ingrijpen
de voldongen feit: de Koninklijke
rede, tot stand gebracht onder de
verantwoordelijkheid van de rér
geerlhg Oer brandy en Van Mook".
„Het gaat niet meer over de-vraag:
voor of tegen Linggadjati, het gaat
nu over de vraag: voor of tegen
den opbouw op basis van Lingga
djati. En dat dit het geval .is, blijkt
wel duidelijk uit de afbrokkeling
van den verzetskring tegen Lingga-
djati". :;!vv:
„Nog zoo'n paar redevoeringen
van professor Geybrandy en ik
denk, dat deze afbrokkeling een
veelduidelijker feit zal zijn".
WocnsdagmldcaE heeft de Koningin
een rijtoer gemaakt door de Jor-
daan en daarbij een bezoek gebracht
aan dé kleuterschool der vereen.!-
gtrig „Tot heil des volks" in de
Wiliemstraai
Mannen doen hun
eigen wasch
Een nieuwe openbare waschln-
clchting in Holbom (Londen)die
gebrek aan personeel heeft, vond
een oplossing, door vrijgezellen uit
te nooóigen, twee eigen wasch avon
den „alleen voor heeren" te geven.
He*, experiment was een volledig
succes. Terstond kwamen mannen
uit alle deeien der stad de kans
waarnemen om hun eigen kleeren
te.wasschen en zij kwamen in zoo
grooten getale, dat de bedrijfslei
ding reeds heeft bekend gemaakt,
dat ze er nog een avond bi) krijgen.
De bedrijfsleider verklaarde: „Wij
hebben bevonden, dat de mannen
meer gebruik van de Inrichting ma
ken dan de vrouwen en daarom
krijgen zij drie avonden tegen de
vrouwen twee".
De .klanten moeten hun eigen
zeep meebrengen! maar mogen de.
'ciectrlsche strijkijzers en droogin
stallaties van: de inrichting gebrui
ken. De beambten van het waéch-
huls in Holbom venvachten,dat-
andere openbare waschhuizen in
Londen -spoedig hun voorbeeld zul-'
len volgen. Er ls door de Londen-
sche pers groote bekendheid aan
gegeven en Paramount heeft zelfs
een film gemaakt van de heeren
„aan de-wasch".
Gids voor de scheepvaart
Bij de C.V. Internationaal Infor
matiebureau 'Voor de Scheepvaart ls
verschenen een „Gids voor de
scheepvaart" ten dienste van RJjn-,
zee- en binnAvaart en het haven
bedrijf. De gids bevat gegevens om
trent waterstanden, maanstanden,
storroseinen, blnnenvaartreglementen
laad- en lostijden. Rijnvaart- en
sleepconditles, küometerafstanden,
bc'/rach tings condities, maten en ge
wichten, doorvaarthoogfen, afmetin
gen van vaartuigen, havens, post-
tarieven, cargadoors én schee
agenten. Het komt ons voor'dat men
in het bestek van een klein boekje
nooit die gegevens kan verwerken,
die voor een afdoende behandeling
van het onderwerp noodzakelijk rijn.
Kerst-Kruiswoord-
puzzle'
De oplossing van onze Kerst-
krutówoordpuzzle ls als volgt:
HORIZONTAAL: 2 Op. 4 Ons. C
Uit. 8 Dier. 9 GB. 10 Presto. 12
14 Speech. 16 Werst. 19 Istrië.- 22
Petnis. 24 Gooi. 25. Poort. 27 Agen
da. 29 Stresa. 31 Rlgi. 33 O.T,~34
Mossel. 36 Koffie. 3B U.N.O. 40 Ja-
mis. 42 Oregon. 45 Bezoek. 47 Dou
ane. 49 Dundee. 51 Race. 52 Gaar
ne. 55 Rossig. 57 Gaatje. 59 Niveau;
61 Huisje.63 G.G. 64 Sonnet. 65
Plaid V'-.- V^K' i
VERTICAAL: X Hohiiuras. 3 P.S
5 Pui. ..7 Tagore. 8 Dapper. 11 Ek
ster. 12 Lehar. 15 Edison. 17 Empire.
18 U.N.O. 20 Topaas, 21 Eeov 23
Twaalf. 24 Gasten. 26 Oorlog. 28 Er-
melo. 30 Rlksja! 32 Gounod. 35 Std-
ker, 37 'Fabels. 39 Orkest. 41 An
dere. 43 Elders. 44 P.R.A. 46- Zeggen.
48 Ulrrnn.; 50 Negen. 51 Ring. 53
Acht. 54 Demi 56 S.O.S. 58 Aap.
60 V.m. 62 ld.
Charles john
De Engelsche onderdaan Charles
John heeft het muurvaste kroes-
haar, karakteristiek voor lieden
met een koffie-2warte huid, en zoo
als hfj daar voor het hekje staat'
en praat met zijn rechten rug en
zijn fluweelige negerstem, is het
moeilijk, hem voor te stellen als
den razenden, en tierenden olie
man aan boord van het stoom
schip Karei Doorman, die het zóó
bout maakte, dat .hij by aankomst
jn Rotterdam regelrecht naar dan
Noordsingel werd geleid.
Er ls een tolk gekomen om het
perfecte Engelsch dat - Charles
John staat te zing-zeggen in voor
zichtig Nederlandsch te. vertalen, en
om den olieman in zijn landstaal
te vertellen wat dè heeren achter
de groene tafel van hem denken.
Veel moois is dat niet, daar heeft
Charles John het niet naar ge
maakt: In de Afrikaansche wateren
viel er aan boord van de „Door
man" nogal eens iets onaange
naams voor. Charles John beklaag
de zich erover dat hijdaar niet de
behandeling genoot waarop hij
recht meende te hebben.
Het leek er veel op, zoo klaagde hij.
of hfj onder een fascistisch regiem
diende: bij Hitler of Mussolini had
Charles John het niet slechter
kunnen hebben. En in 's negers,
hart werd ben wrok geboren tegen
zyn Nederlandsche superieuren. Hy
zei wel eens .minder mooie dingen
van den derden machinist, ook wel
eens van den tweeden en naarmate
hij wrokkiger werd koos hfj voor
zijn vernietigende uitspraken een
man van hoogeren rang. Via den
eersten stuurman tot dén kapitein
van het schip gekomen met zijn -
verwenschingen, bleek de man nóg
niet voldaan. En toen hij, na een
avond passagieren tamelijk aange-y
schoten aan boord kwam (het was
den zevenden December) lalde .hij
zeer beleedigende woorden aan het
adres van "het Nederlandsche
Staatshoofd.
Charles John toonde veel spijt
over het gebeurde. Hy zeide zich*
gekweld te hebben gevoeld cn
daarby was hy flink drenken, want
en de getuigenverklaringen be
aamden dat hij had den belee-
dlgenden zin wel twintig maal her
haald, „twenty times", zei de neger.,
kinderlijk, en dat doe je niet nuch-
ter, zelfs in grootste drift niet.
Dank zij het feit dat de olieman
geen Nederlander was. kwam hij
er met drie weken gevangenisstraf
af. Een landgenoot zou volgens den
rechter een onvergeiykbaar groo-
tere straf hebben gekregen, want
krenkingen van den naam onzer
zoo zeer gerespecteerde Lands
vrouwe nemen wc hier eenvoudig
niet.
Sri'CA/U yjtWdiAU
cm-.—L^wuL
Door ANTHONY BERKELEY
50)
Slechts langzaam kwam zij weer
tot zichzelf, de gespannen uitdruk
king verdween van baar gelaat en
zy lachte, onzeker. „Het spyt me'.',
zei ze op onvusten toon, terwyi zij
met haar hand langs het voor
hoofd streek. ,Jk probeer 't meestal
met succes ,teverbergen, maar
soms wordt het me wel eens;, te
machtig. Ik ben doodeUJk ver-'
moeld," Zö stondlangzaam op. „Ik
hoop, dat u het mij niet kwaUjk
neemt, indien .ik -naar; bed ga, Juf
frouw Chitterwick."
„Natuurlijk niet, lieve", zei deze,
terwijl ze ook opstond en Judith
mocderiyk'over het haar streek.
„Wy begrijpen het best. Ik kom
dadeiyk nog e<te^ boven, om Je wat
versterkends te brengen."
Mouse .was eveneens opgesprongen
en afepg een ami om haar mlddeL
„Kom, Judl, houd 'Je taal. Ik zal je
de trap ophelpen."
Judith keek rond, met. een tragi-:
schen blik in haar oogen.y.Het spijt
me zoo", herhaalde zij. „Ik- houd er
niet van mijzelf zoo te laten gaan.
Goeden nacht." zy Ucp de kamer
uit, zwaar op Mouse leunéffd.
Het was een stille tocht, die den
volgenden dag van Southampton
naar Dorsetshire werd gemaakt.
Mouse bestuurde de aulo en mijn
heer Chitterwick was in gedachten
verdiept. Op de achterbank wissel
den Judith en de, nieuwe neef be
leefdheden uit. Een 'moeilijke taak
was het niet 'geweest tusschen de
vélepassagiers, \die het. schip ver
lieten, den gewenschten persoon te
■ontdekken.! Wie bok .de vader ge
weest mocht zyn, zeker was, dat hy
van zyn familie wéinig op den. zoon,
had 'overged ragen.!! De y neuss tem -
pelde- den?; nieuwen neef onmiddel
lijk tot eenSinclair, al heette hij
dan ook! honderdmaal Benson.
Mijnheer Chitterwick had hem
met bijzondèr veel belangstelling
opgenomen. Harold J. Benson bleek
een man te - zijnvan bijna dertig
Jakr- en niet /slechts; ÜenSinclalr-
neus, maar ook den Slnclair-bouw
te-bezitten; Hy was lang en breed,
had 'groen-grijze oogen endicht,
touwkleurlg haar.
Hij had Judith zoo stevig de hand
geschud, dat haar de tranen ln de
oogen waren" gesprongen en Mouse
en mijnheer Chltter.vick ondergin
gen dezelfdebehandeling Hij ver-
zekérde met veel enthousiasme, dat
het hem een groot genoegen was,
hen te óntmoetéh en beloofde? on^
middellijk!; daarop! aan Judith, dat
by zoo achterdie knapen., van
Scotland Yard, zou aanzitten, dat zij
wel gedwongen zouden worden om
Lynn binnen drie dagen vrij te ia-
ren.. Vervolgens sloeg hij Mouse
hard cp zijn .schouder en vertelde
hem ln..onvcrva!scht Amerikaansch.
(raljuheer Chitterwick had! .',- nog
nooit Iemand met zoo'n gepronon
ceerde Amerikaansche uitspraak
hooren spreken),'/ dat een hertog
toch eigenlijk maar' bitter weinig
van een gewoon naensch verschilde,
jpaar dat zijaan den overkant toch
wel versteld zouden staan, Indien
zij hoorden, dat Harold J. Benson
onmiddellijk na zijn aankomst in
Engeland met zoo'n edelman had
kennis gemaakt. Kortom hij ge
droeg zich, zooalseen Engelschman
hét van een Amerikaan verwacht.
Op Riversmead - verloochende hjj
zijn afkomst al evenholn. Mijnheer
Cliltterwlck," ,d'e zelf zoo verlegen'
was geweest, toen hij daar voor.het
eerst ...te midden van al die vreem
den.. verscheen, bewonderde het ge
mak, waarmede hy de gastvrouw de
hand drukte; (wat aan; Judy eèn
lachje vah /leedvermaak ontlokte)
zijn gastheer öp den' rag -klopte
(wat den lord Ineen deed krimpen)
en den deftlgen butler met ,boy"
aansprak (wat door dezeneerbied-
waardlgen manmet, eenvernietl-
genden 'blllc beantwoord werti). v
Toen hij achter den huiskneefc-
aan haar zyn kamer verdween, kon
Agatha een lachje niet onderdruk
ken/"':/'.
„HU zIet er net uit ais een; Amé-
rlkaan inoen klucht", proestte
Agatha, „hij zou zoo van het- too-
neel weggeloopen kunnen, zijn."
.JÓat", zej mynheer Chitterwick
bedachtzaam, „ls precies, wat/ hy
gedaan heeft."
Wat- zei. u, mijnheer dutter
wiek?" vroeg Judith, terwyi zfj :hem
op een. eigenaardige; manier/aan
keek.
-- ,lk zei alleen, dat Ixfj dat
inderdaad /gedaan heeft",&n:-
woordde - -mynheer Chitterwick,
cenigsztos ln verwarring gebracht;;
„Ik meende tóch, datmij - eens
vertekl hebt, dat; :iüj tooneelspeler
is geweest?";'
Na. dit - kortegesprek verspreidde:
het gezelschap, zich,in -'afwachting
van-de lunch, die een half uur later
zou wot der. geserveerd,"
Jong Zealand op het jevgd-scfuui/:'
toumoui, dat te Lunteren gehouden
werd.
Radioprogramma
DOXDERDAG JANUARI
Avondprogramma
1ITLTERSUM 1, SOM te.: 19.00
Nieuws; 10.15 Gr. pLj 29£5' De
voort der volken; l'j.45 Rogceringr
voorlichtingsdienst£0.00 Nieuws;
£0.05 fYeeroverzichtS0.08 Sterren
regen; SIAO Cr. pi.; £S.00'Nieuws;
B2J5 Actueel getuid£2.50 Hobo-
kwartet££.45 Avondotcrdenking
£SX)0 Bach-pianomuz.; SAO2S.57
Concert.
HILVERSUM IJ, 415f M. ca
£18 M.: 19.00 En nu naar' bed';
19.05 Gr. muz.'; 19.25 Vraaggesprek
19.30 Radio Voll.vmucicksdiocl20;>0
Nieuws; £0.05 Echo v. d. dap; £0.15
Radio J'hilh. Orkest; 21-16 Beroem
de vrouwenfiguren; 21.45 Les Gors
de Paris; £2.45 Ncdcrl. i.d. wereld;
23X10 Nieuws; SSA6 Gr. mus.; 2350
Jlnog.ite t\fd; 23.45S4.00 Gr. pl.
VRIJDAG 10 JANUARI
Ochtend cn inUidagprogratnma.
HILVERSUM lt 301,5 M.: 7XX,
Nieuws; 7J5 Qijmn.; 7.80 Morgen
gebed 7.45 Gr. pl.; 8.00 Nieuws; ■-
8.15 Concert; 8X5 Muzickkalcntler
0.00 Vrouwenspiegel; 9.05 Pluk den
dag; 0.45 Het eeuwige masker;
10-25. Eolisch I.icartet;. 22X10 De
Zonnebloem; 11JO Als de ntlc.luis-
tert11.40 Gr, viuc.; 11.45' B' K uit
Indonc.riè; 12.00 A ngc.iusl£.'3
Vioolrtcilal; 12X0 Enspiiblefl'iitg
Rougenot; 12.55 Zonnewijzer; l3.fl>
Nieuws; 73.15 .Vctropo(c-or/.-.; 13.uU
Van man tot man; 14.00 Kanicr-
muziek'; ,14150 'Causerie; 15.00 Vo0r\$X
de- vrouw; 25X0 Trio, - Feitkamp ff';
16-00 St. CacciKa16.$01Aa schooi-", -:
tijd; 16.45 '-EUmvan Bcceb17.00 e
D» jeugd; 17.30 Klaas van Bench
17.45 Wal'het buitmh- hst; 18.00
Ned. Kamerkoor;, 18X0 Ned.
krachtfn, 7
Nieuws; 7A5 Gytnn.; 7X0 Gr. -pfx
8X8) Nieuws; 8.15 Gr. pl.; 888
Opcraprogr.; 8X0, Foor- de huut- .'y
vrouw'; 3.00 'KaTricTurkest'; 9X9?
if at er«t. en pol. b er.; ^9X0
mus.f 10.00y; te.orgeniiiijdng; y.
De Regenboog;--1QMAVbordrsldi}l
.li'XO' Sywph'.'órlój;*- 11X6Voórsfae S
vrouw; 11.S0~f Eddij^ TValisJ
Spaansclt pro gr.; :i£XÖlKp^ageiïd<jffi~*
Vaudeville-ark - UJ)(X NoobkuXd
citëëtfi
Zcjig,
