Beroep van radio-omroeper
hartewensch van velen
Nu
Wereldreizigster tegen wi! en
dank
Dwalend door het oude Reich
Albert Helman,De West werd
beheerd als een effect'
Maar voor het meerendeel is de uitspraak
een struikelblok
HOEVEEL Nederlanders schrijven'
.en spreken hun eigen taal on
berispelijk?
B U e»non d erzo ek da a rn a ar zou he t
percentage waarschijnlijk niet ver
DÓVen liet getal één komen te liggen.
Want denk niet, dat uw buurman,
die slethts de lagere school heeft
doorloopen eri. die wellicht van „htj
heb" spreekt en „gevraagd" met een
t schrijft,' alléén' de! taalverkraehler
lis. Aan uw eigen taal, al hebt u dan
gestudeerd of hel gymnasium afge-
loopen en at maakt u geen gramma
ticale fouten, ontbreekt ook nog wel
hei een en ander.
Uw,s slist ot één van utv klinkers
„klinkt" niet,, ui brouwt of uw g Is
te hard en. misschien hebi u het ac
cent vanuw geboortestreek. O gé-
looit het niet? U bent er van over
tuigd dat uw/uitspraak perfect isï
Meer dan ^DO Nederlanders, die on-
langs'op de advertentie van Badlo-
Nederlond, waarin een omroeper en
nieuwslezer werd ^gevraagd, schre
ven, waren ér van-"overtuigd, dat z8
de beschaafde uitspraak hadden, die
voor een omroeper verelscht wordt.
Wij, die een aantal van; die sollici
tanten gehoord hebben raden u aan:
Laat uw stem eens op een gramo-
foonplaat vastleggen endraai die
plaat op uw eigen kamer stilletjes
„Een zeer groote algemeene ont
wikkeling, met als minimum basis
eindexamen gymnasium of HBS 5 J.
c. en beheersching van de moderne
talen" werd, naast een beschaafde
uitspraak, door Radio-Nederland ge*
elscht.: Na schiftingvan de brieven
bleven er 700 sollicitanten over die
aan eerstgenoemde eischen volgens
hun. brieven schenen te voldoen
Maar alvorens daarnaar eennader
"onderzoek ln te stellen, moesten de
sollicitanten „gehoord" worden'. 'Oat
Sas geen kleinigheid. Twee weken
ng had de staf van Radto-Neder-
iand noodlg om deze'700 stemmen te
beluisteren, Het ging aan den loo
penden band. In de een» kamer de
slachtoffers, die voor de microfoon
eén stukje voorlazen, ln de andere
kamer .de „testers" luisterend aan
den luidspreker.
Met resultaat'was bedroevend; bij
deze stemtest struikelden er fiS5, de
meesten over het Nederlandsch. Bij
de tweede stemtest van de overbiy-
vende is bleken de testers toch nóg
niet qrjtlsch genoeg te ziitt. Waar-
scMlnlUk was moeheid oorzaak van
de dalende kieskeurigheid geweest.
In het kamertje klinkt een stem
van een der vijftien uitverkorenen
door den luidspreker: Bij het be
zoek van mtniser Van Rooyen...
Ai,, wat een leelljke.o heeft die man!
En de volgende komt stellig uit Am
sterdam, want ;h« zegt „besoek" in
plaats van „bezoek". De derde
spreekt te eentonig, de vierde ge
affecteerd.
„We mogen blij zijh als we uit die
7M man twee geschikte stemmen
halen", verzuchteen der testers.
„Maar wij hebben er minstens drie
noodlg".
komt er iemand voor* de mi
crofoon met een prettig geluld
en. een onberispelijke, spraak. De
luisteraars Ir» het aparte kamertje
verheugen zich ah „Leest u nu eens
dat Engelsche stukje; voor",; ls de
opdracht. Helaas, het Engclsch blijkt
jjeen. Engelsch te zijn ,en;„pok. deze,
candfdaat zal het dus. wel.niet hiilen
Hoe komi het, dat er zooveel lief
hebbers voor de functie van radio
omroeper zijn?, vragen wij. Er ls geen
salaris genoemd, dus déérih kan de
aantrekkingskracht niet schuilen.
„Stemexbtbltlonisme btj velen al
thans"», is het antwoord, „De ge
dachte,; dat de eigen stem door den
aether zal-'klinken en door dulzen-
I "1 cr
dsn Nederlanders wordt gehoord,
heeft'veel aantrekkelijks.
De sollicitanten zijn dan ook vaak,
eenigszins teleurgesteld,wanneer zij
te" hooren krijgen, dat het om een
omwieper voor den wereldomroep
gaat. dus voor de korte-golfuitzen-
dingen naar Indonesië, West-Indië en
ZUld-Amerlka. want naar dien zen-
d„r wordt - In'Nederland Immers niet
geluisterd. Maar vréég je den man,
waarom hij gesolliciteerd heeft (Jan
krijg1 je gewoonlijk' een' vaag ant
woord, dat neerkomt op: „De radio
trekt mij zoo aan".
Pe radio trekt
Ja, die radto ls zooiets als de film.
Het lijkt zulk dankbaar, afwisselend,
en gezellig wérk;
Men weet niet, dat het buitenge-,
woon zwaar werk is, dat zoowel phv-
slclt als psychisch de hoogste eischen
stelt. Maar toch, Is de conclusie van
«le menschen van Radio-Nederland,
„als Je eenmaal door dié radiosfeer
bent opgezogen, dan kun Je er niet
meer van loskomen. Wie weggaat,
keert vroeg of Saat tóch weer terug".
Waar het ln zit? ZU weten het niet.
zij kunnen hét alIhans niet duidelijk
omschrijven,. „Wie bU ons komt,- zal
het ervaren", zeggen M"
Eigentijk moet Je dit vak alleen mt
roeping kiezen, meent een der om
roepers. Je.'zegt als kind: Ik wil
later bij de radio", zooals een ander
bij het toonëél of de film wil gaan.
Je oefent Je stem en -fits Je ..groot"
bent, ga Je bij de radio en. Zégt:
„Hier ben Ik'.'. De beste krachten bij
de radlD zljri dan ook gewoonlijk niet
zij die op een advertentie schrijven,
om.'dé een of andere vage reden,
maar diegenen, dié uit zichzelf geko
men zijn, omdat zij zich daartoe ge
roepen voelden..
Zoo'n omroeper is -niet alleen een
man met een beschaafde stem. die
nieuws enaankondigingen van een
papiertje voorleest.Hij moet méér
kunnen bat blijkt wel als de tele
foon ons gesprek In de studioon
derbreekt. Ef wordt gevraagd of een
der aanwezigen kan meespelen ln een
programma voor het buitenland.
„Kun JU je stem hard maken, ;e
weet wel, alsof Je geen hart*hebt",
wordt aan een der omroepers ge
vraagd. Als het blijft vriezen, zal
het wel gaan", ls zijn antwoord,
„zeg maar daj Ik meedoe". En daar
mee voegt hij aan zijn wellicht twaalf
of dèrtien-urlgén werkdag weer een
uurtje toe. Maar hij doet het zonder
morren, want dit ls Immers het
mooiste vak ter wereld.
Ty(lens Raar rytoer door de Jordjian bracht 11.M.'fde Koningin een
bezoek aan .de- voorbereidende sclooi voh de vereniging „Tot Heil
dee Volks", De. vorstin onderhield zich met de kleuters in een der
schoot tolcalen.
ONTMOETING MET DAR JA COLLIN
rjKT toeval deed mi} in New York onze lustige*ootc Darja Coilin o»t
tlmoeten, Men beeft haar in ons bind bij den .wederopbouwrvan om
ionstéven - smartelijk- gemist. Mét hrar - ervaring als danseres, bnlletleid
'ter en choreografe sou haar hier .sen schoons toch gewacht hebben.
Ifaar. ei} was op dat moment onbereikbaar en vertoefde -met een kleir-
- jeeehchap. in de Oost, waar *0 op Nieuw-Guinca en Borneo voor.
tellingen gaf voor de Britsche. Australische en Nederlanthche troepen
Haar laat ik trachten het verhaal xoeer te geven, dat zjj mij dced ia'.i-
>aar omzwervingen .sinds sij Nederlaiut aan het einde van 1939 verliet.:
den haar ta!ent ais choreografe ié
toonen en bestaat hetvooruitzicht;
dat zij binnen afzienbaren tijd le
Rarljs zal optreden, van waar zij dan
tevens naar Nederland hoopt te
konen om hier eenlge avonden te
geven,
Vertrouwelijk gesprek
in het puin
(Van. onzen speeialen verslaggever)
Over. afgebrokkelde muren en hoo-
pen puin slaat eenAstrakke, sterren-,
hemel, De horizon teekent een; dar
telende lijn tegen het blauw van den
nacht. Niets beweeg: ln dit verstarde
landschap.,Weinigen komen in aer,a
ruïnevelden. waar immers niemand
Iets té zoeken heeft. Op dit avonduur
ts het ér verlaténer dan ooit,
In Juni heb ik eenlgen tijd ln dit
verwoeste' stadsgedeelte van Dort.
mund gewoond Er buisden ;oen op
gehoopte kolonies ..Ausgébombten"
ln halt ingestorte hulzen. In primi
tieve roefjes, opgezet uit geblakerd
hout tegen eenafgebrokkeld muur
tje. of ln met. planken en puin ge,
"deeUUUk afgedekte kelders.
Het was een eigenaardig volk. in
lompen gekleed, met den honger ln
Le oogen--terwijl bet meubilair vaak
niet: verder ging dan een gehavende
matras en wat kookbllkken zij slo
ten zich aaneen ln kléine groepen
solidair ln hun vijandigheid teïï-U
die wereld, d!e achter den laatsien
puinwal begon, de werelc van goed
gekieede Duitser* en patrouille
rende Engeischen.
Een keihard volk. geselecteerd d.*>or
de enorme sterfte,, afgestompt door
ellende en honger, waarbij moreel e
normen alleen nog golden voor de
groep waarin, men opgenomen was.
Verderop-in de ruïnes lagen nog
Geen Nederiandsche
cultuur
Voor me zitA l be r t H e ,"i-
m a n, de ln. Suriname geboren
schrijver, die sinds 1B21 ln Ne
derland woont en zoojuist. In Am-
Kteriiom, ls teruggekeerd van een reis
naar--zijn., gebportèlanc, dat hil '^na
éénafwezighefcTvan ';'.£S .Jaar weer
heefj bezocht De, terugreis kan niet
al te fortuinlijk geweest zijn., want
hij draagt een gewéldig verband om!
zijn kin,noodlgdoor* een infeeite,
dié hij aan boord heeft opgeloopen
T® vragen heeft men - ln zulk een
geval niets, eèn blik :vraagt al ge
noeg En. het antwoord komt prompt*
Piet te NuyU, die hier voor de microfoon zit, is niet alleen een
der. populairste, maar ook een', der. beste omroepers in Nederland, Als
kleine jongen^besloot hg al, dat. 7t0 lateromroeper sou snorden. Sinds
dien oef eride \hy ..e\jn slem en toen hy 'eiph, eenmaal volwassen, b%
den Omroep /aananeldde, wisten de genen,ffdto z\}n .stem testten, met-
een: ddt is de man, dien wij hebben moeten/
Engelsehe prinsessen
Iccren Afrikaansch
Jongste taal van het. Britsche
Imperium
De Engelsehe' prinsessen, Ellsa-
beth en Margaret Róse ztjii op het
oogenbllk; druk bezig met cle studie
van het.tuJd-Afrikaansch! Zij
löërëh.' :ciezé -dochtertaal van het'
Neöerlandsch oin,, wanneer de
Britsche Koninklijke Familie straks
haar reis naar; Zuld-Afrlka gaat
maken, 'zich met de Afrikaners
v die het grootste deel vermen
van.de inwoners van Zuid-Afrika' -r
;'te, kunnen onderhouden.
i Afnkaansch" ïs de jongste taal
van het Britsche Rijk. De periode,
dat vele Engeischen hét beschouw
den als .eên taaj, die louter gespro
ken werd óm er zijn politieke over-
- tuigihg mee; kenbaar te maken, ls
achter den rug en de geiijkberech-
tmg van,Bngeisch''én'Afrikaansch"is
grondwettelijk V vastgelegd.;En de
„Dutch", zooals de meeste Engei
schen de Afrikaners nog steeds
noemen, zijn precies even trotsch
op hun taal als de Engeischen.
Toen de fusie tot stand kwam tus-
-; schen generaal Smuts' party die in
meerderheid, voor een vergelijk met
de Engeischen was en die van Herfc-
Aog die voornamelijk bestaan
had uit „onverzoeniJJke Afrikaners",'
namen de Engeischen zich plechtig
voor. niet aüeen, de' gelijkwaardig-
heid van de twee tallen te aan-
Vaarden, maar ook pin die te be
vorderen. En. In dien geest gaan de
voelde Engelsehe prinsesjes thans
voort I
TUIN KALEN DER
10 JANUARI
Vérschiilende boom- en heester
gewassen" bezittenfraai gekleurde,
bladeren', en dragen daardoor ook
het hunne bil tot den .kleurenrijk
dom van den. tuin. Eenige der fraai
ste zijn de. kleine brulnroode en gele
soorten van AcerJaponicum en
Acer paJmatum, de zilverkleurige
Elaeagnus angustofolia, de gele
Goudvlier, de goudbonte Lig:uster1
de brulnroode Prunus ceraslfera Pis-
sarül, de zwarte v Beuk, de bonte
Oomus en dé 'gele of bonte soorten
van Acer, Negundo. Deze 'kunnen
alle ..thans worden geplant. S. L.
„Een gevolg van slechte hygiënische
toestanden aan boórd". verklaart hij
„Hei water niet. cntstnei ;,(2elfs ge«n
onts»»\ettingsn\lcdelen aan boord l).
ratten, wa> wil Je...." Hoe dat mo
gelijk is 1 '„Slordigheid, nonchalan
ce; heen, de Nederlander buiten
gaats doet niet ve«l meer om: zijn
naam boog te- houden Dien naam
heett'.-hijdan ook grotendeels vër-
-.iorsah:;--'.:
Dot;, brengt' hem meteen aan hei
praten, wanl lilj heeft^Veel te: Ver-
telleüf? meer dan eérT'klncerkranlje
van tegenwoordig kan opnemen HU
ls ln Suriname geweest, op Cura?ao
op Aruba, "Bonaire, Saba. en heeft
ln vier talen veertig speeches ge
houden Het Thélpt nauwelijks hem
vragen te. stellen, hij. vortelt uit
jdchzelf al, omdat hij veel ontdekt
lïe«ft, wat hem ter, harte gaat
De Nederlanders in de. West?'HU
Is er slecht over te- spreken ,Jte
hebben zich zoo onbemind gemaakt"
vertelt. hU, «.dat mijn vrouw voor
landveiraadster werd uitgemaakt
toen zü met ren rood-wit-blauw
doekje liep" En als Ik hem niet-
begrllpend aankUk, verduidelijkt feUl
„Over bet algemeen waren de Ne
derlanders pro-Dultsch Nog In 1913
werden «r menschen tn een kamp
opgesloten wegens...... hun pro-
gealJIeerde gezindhefd J'l
Van een Nederiandsche cultuur of
van penetratie van onz« taal la geen
sprake, op Curavao gebruikte; men
tot Helman'B verwondering' geen
Nederlandsch, maarSpaansch of
Engelsch Van den Curagaoschen
schrijver Cola Debrot had men er
ntetgehoord, «venmln als. In Suri
name van R' van Lier
Bibliotheken er niet of bar
slecht, leeszalen dito dito, de dure
Nederiandsche boeken iworden overi
gens met gemak verdrongen door
Amerlkaansche en Engelsehe,
terwijl Venezuela voor propaganda
van Spaansche lectuur zorgt Cul-
tureele consuls zijn daar hard noo
dlg, zegt Helman, en men -• krijgt
den Indruk, dat hij gelijk heeft
eindigt bij,.„veel van wat
er ln t'e Oost gebeurt, is mij 'nu in
West duidelijk geworden Mén
heeft d« Wes; beheerd als een bezit,
als 'n effect, waarvan men soms ren-
te. trok, soms niet Als .hier .niet Iets
gebeurt, zie ik .teekenen van ver
schijnselen, die parallel loopen met
wat er ln de Oost aan de hand ls"
Natuurlijk gaat Helman zijn erva
ringen" te boek stellen Den titel
weet hij al: ,,De Coen»jes" zal het
heeten Het zal een zakelijk boek
zijh, zegt ny, maar de titel zegt al
genoeg,' nietwaar' Ik. kijk hem aan
Neer», lemBni' die zoo Teleurgesteld
ls en zooveql vechtlust heeft, is rtiet
eenverbitterd man Eigenlijk' Is hU
een groote Idealist En voor de te-
leuretelllngen van een idealist be
hoort men respect te hebben
vele schuilplaatsenbouwvallen e
holen, waarin vaak. menschen woon
den.; die hst licht schuwden op ge-
Jaagden, misdadigers, illegalen ver
weesde kinderen.
Als je 's avonds' heen trok en J«
vond een schuilplaats, waar al men
schen lagen, can kon jé er gerusi
tusschen gaan liggen Niemand toe
Je ie'.s .vragen Niemand zou je
kwaad doen Je had het Immers al
lemaal even arm. Wat je ook op jt
geweten had, hier- was je veilig,
want deze ruïnes warén niet te con
troleeren en er was niemand die Je
verraden zou.
De herfst kwam en de whiter, De
storm ging over ce bouwvallen, doo.
de huizen .stortten in. muren bmtt»
ketden af en vielen over de houten
hutjes De regen spoor de kelders in
D» nood steeg. De kolonies slonken.
Wie ergens ln de tvere'd ctoarbm-
ten het kleinste, gaatje" zag, brak
zijn .tenten op. En ult de verborgen
wereld van ce schuilplaatsen, trok
ken veten weg naar aangenamer on-
derduikoorden. Anderen melüflen
rich Btj de politie of ln jeugdkam-
pen.
Wai overbleef, sloot zich dichter
aaneen leefde- van gratis volkskeu
kens en straatroof Dleharcs. >i'e
zich niet gewonnen wilden gewn
Llchtschuwen zonder wel. zonder
moraal.
- Het ongebaande pad door de steen,
woestijn voerde langs verlaten hoien
en Ingestorte kelderruimten. Verder
op Jag een schuilplaats, waaruit fus-,
ec'ocn de reten een zwakke vunr-
p-loecT. kierde Bij een houtvuurtje
zat een Jongen van eén janr nf
twintig dién ik niet kende.
Zijn blik glééd zoekend over mij
heen en kwam tot rust op mijn uit
puilende zakken ik gaf hem een si
garet en een- reep chocolade. Tege
lijk kauwend 'en ronken «t tslcef hij
naar mijn zakken kijken. HU scheen
tot de conclusie te, komen, dat de
inhouo van mij zou blijven^ want ik'
was stérker dan hij en hij keek'mis
troostig weer in het vuur.
Ik vroeg'hem naar verschillende
menschen, die hier vroeger gekam
peerd haddén.' maar hij kende hen
niet. Na een tijdje scharrelde hij
naar dé deur, Ik - volgde ■herop en
•vroeg naar één _.'van mijn ande.ge^
vroegere kéhhtssèn," één jongen", dié
Fritz heette: Verrast* keek; hU op.
„Ken3er' dien?!'' '-'v.;
Wat is er'-van' 'hem geworden?"
HU haalde de schouders op.
Toen wj weer bij het vuurtje
ten. vroeg Ik naar een man, die met
zijn vrouw een hutje bewofinde,,Iets.
verderop. Karl was „auf 'm Weg"
Wlsf hJj een uitdrukking, die alles
kon beteekéncn. Kan had bij Ltse
weer een kind'gehad, deelde hij ver
der mee. Maar ook dit was doodge
gaan;
Na pen tijdje kwamen er een 'paar
anderen naar binnen;Jongtns vat»
hetzelfde type. Ze gingen zwijgend
om het vuurtje;.zitten. Een van hen
keek den jongen met wlen Ik' ge
sproken had,aan én wenkte met
zdjn hoofd In mijn richting :,'st Gut",
mompelde de ander, die mij blijk
baar al vertrouwde.. Ik legde n'u al
les ..uit xnljn zakken. Ze verdeelden
het en kauwden; - v'
Tongen worden losser-
BU de sigaretten werden de tongen
Iets -losser. Spaarzame opmerkingen
werden gewisseld. De een vond, da*
een Mauserptsioot toch altyd beter
was dan eèn Colt. Een ander voelde
meer voor 'een* „MaschlnenplstohS
Yierzlg" dan voor een s'-engun.
maar wist tevens, dat de Ainerl-
kaansche tommy gun nog beter was
en dat dé Ïtallaansche fahrteken op
dit speciale gebied ook veel pres
teerden. Van een derde konden ze
alles, cadeau krligen voor een Pan-
zerfaust. Een: vierde, meende, dat
een „Ofeprohr" nog doeltreffender
was en bovendien verder droeg,
«naar de anderen vonden die le
groot en te onhandig.
Als het vuur Cooft, gaan ze' sla'.
Pexi, Om de beurt liggen ze aan den I
buitenkant;, rug aan borst, zoa dient
mogelijk op elkaar gesjouwd; wach
tend op den slaap, wachtend op den
volgenden dag, op,den volgenten
nacht, op den volgenden zomer, op
het: vólgende Jaar, op....
Wachtend - op den man, die - hun
weer laarzen en pistolen geeft on
hen weer laïit marcheeren.
Misschien zuilen Llse en '.Karl toch
nog eens een kind krijgen, dai leven
blijft éh tat ze kunnen voeden met
hun haat. Misschien zullen ze eens
weer marcheeren. deze jongena met
hun herinneringen aan eenFritz of
een Helnrteh, wiens knokig IUf^ ver
starde onder hei neerploffende puin
een verlaten /jiacht, tocn de
storm huilde daarginds in de .Dult-
sohe ruïnes, v f',
Misschien-,.ook;niet.!..
Nieuwe dansstijlen in
Amerika
Er stond toen een tournée op J»aar
programma langs de Cöte d'Azur ln
samenwerking met de. danseres Ed-;
mée Mo nod de Froldeville. Zij ver
toefden te Nice, toen het den Duit-
schers getukte om de Maginotlinle
heen te trekken en heel Frankrijk
zich in een tóestand van de grootste
verwarring bevond. Het gelukte haar
na veel moeite passage te krijgen op
een Bransche boot die Saigon in
Voor-Indië als bestemming had en dj
koesterde de hoop langs dien weg
Nederlandsch-lndlö te bereiken. De
kapitein bleek echter een Vtchy-ge-
zlud man ie zijn; h^j onderbrak de
reis plotseling om naar Marseille
teug te keeren. maar iverd daarin
belemmerd door de Franschc autori
teiten, die het schip ln de haven van
Brazzaville ophielden, van aan Tand
galm was geen sprake: drie lange
maanden leefden de passagiers als
geïnterneerden op het schip waar het
vtedsel uitermate karig was en hét
vooruitzicht om daar vandaan weg
té komen, gering
Naar Transvaal
Met behulp van den consul gelukte
het den belden danseressen ten' slotte
vah het «chip te komen en Leopolds-
ville te bereiken, precies op den dag,
dat de Engeischen de haven
De dans in Amerika
Darja Coltin ts enthousiast over de
ontwikkeling der danskunst ln Ame
rika en.aarzelt niet te zeggen," dat
men daar op choreografisch gebied
reeds verder is geskomen dan in
Europa, Gevraagd naar namen, noemt
zij bovenal den Engelschman Anthony
Tudor en de Amerikanen Jerome
Bobbins. Michael Ktdd en John Tar-
ras, dlo allen werkzaam zijn aan het
„Ballet Theatre", een Amerlkaansche
balletgroep, die avond aan avond te
New York optreedt. Zij 2ljn er haars
Inziens tn geslaagd een nieuwe dans-
expressle te vinden op de basis der
oude passen én, zij ziet ln deze nieuwe
'richting groote mogelijkheden.
De vernieuwing strekt zich ook uJi
op den z.g. showdans. waarvoor Agnes
de MUI een nieuwen stijl heeft Inge
voerd. dien men een mengeling kan
noemen van ernstig ballet en show
en waarbij de conventie doorbroken
Is. Dat men in de wereld van het
amusement, waaruit de show
grootste deèl van haar publiek put,
deze vernieuwing waardeert, blijkt
wel uit het feit, dat thans ook
Robbins aangezocht
Brazzaville en het schip bezetten. Er I balletten te maken voor twee nieuwe
volgde een moeilijken tijd. Dank zij
den hulpvaardigen consul kregen zij
passage op een kleine rivierboot
waarmee zij den Congo opvoeren tot
ln het hartje van Afrika, waarna een
elndelooze treinreis volgde vla Elisa-
belhsvllle naar Livingstone ln den
Engeischen Congo. Bulawayo in Rho
desia. naar Johannesburg ln Trans
vaal enDurbln. Aan alle grenzen
vond een consciëntieus, onderzoek
plaats van de bagage, waarbij de
danBCOStuums en vooral de ballet- f
schoenen de nieuwsgierigheid en be- 'j
vr'cemding der grensbeambten op-
wekten.
De wereldreizigsters tegen wil er
dank hadden ln tusschen haar laatst
geld verteerd en liepen In Afrika no
altijd Sn Europeescbe wlnterkleedin
rond Door twee maanden lang vlj v
uur per dag op alle mogelijke scho
len dansles te geven, gelukte he'
haar echter het geld te verdienen
voor een volledige tropenultzet en d«"
passage naar Indonesië, waar zU ter
elotté midden December two a&n
kwamen.
De Kunstkring organiseerde act
tereenvotgens voor de belde danst
ressen twee touroécs van resp. 35 r
40 avonden op Java. Sumatra, Bo<
neo en Celebes. welke Juist beéir
d'.gd waren, «oen ook Nederlandse"
ïhdie tn oorlog kwam'.- De plant
josef Bodmer verzorgde op dé?
avonden ce begeleiding en het is w
typeerenrt voor de rrentallteli, di
destijds onder de Nederlanders 1
Hndonenlë heersebte.vdat het._bes.tup..;
van rf»n Kunstkring -zich aanvank"
UJk er tegen verzette, dat Bodmei
daarbij ook als solist optrad, niet or
grond van zUn capaciteiten maar
omdat hij halfbloed was.
In Australië
In het begin Van 1942 lukte het
Darja Collin met haar collega weg-,
gesmokkeld op een ferry-booti Perth
aon de westkust van Australië te
bereiken. De ondernemende vrouwen
vestigden zich daarna', te Sydney,
waar 'zij met groot succes avonden
begonnen te organlseeren ten batö
van het Nederiandsche Hoode Kruis.
Onmiddellijk na de landing der ge
allieerde 'troepen op Nleuw'-Gutnea,
stelden. zU zich beschikbaar voor het
entertainment der soldaten. Darja
Collln vormde een klein gezelschap,
waarvan 'naast Edmée Monod twee
Australische danseressen én een;pla-
ntste deel uitmaakten,, terwijl de
costuums door een Australische kun
stenares ontworpen werden. Dit Wak
kere troepje maakte aldus twee korte
tourri éo's voor de troepen en kon
te Holland la het unieke fees; ter ge
legenheid van de definitieve capitu
latie van Dultschland opluisteren en
meevieren. In Australië teruggekeerd
bleven zij optreden voor hospitaten
en kampen in bijna alle groote en
veel kleinere plaatsen, van het land.
heeft Darja Collln zich dan
eindelijk te New York gevestigd.
Edmée Monod bleel' In Australië en
hoopt het a.s. vborjaar na te kotnen
Wat Darja's plannen zUn? Allereerst
om de danskunst ln Amerika en de
diverse dansscholen Ie bestudeCren
en vervolgens om te trachten zelf
opnieuw aan het werk te komen.
Reeds werd zij gevraHgd om, ln het
seizoen tnel een klein gezelschap
een tournée te,maken door Noord
en zuld-Amerlka en voordrachten te
houden aan de! New Yorksche Uni
versiteit. öok hoopt zij dezen winter
nog te New York gelegenheid te vln-
Broadway-shows en dat' de moderne
solodanseres Valéry Settles de letdlng
opgedragen kreeg van de dansen «n
de i.ieuwe Amerlkaansche ..Drie
stuivers-opera", welke onder den
naam „Beggers Opera,'.' met muziek
van Duke Ellington- dézen' winter ten
tooneeie gevoerd zal worden.
De belangstelling voor de danskunst
ls Tn Amerika allerwegen, zeer groot
de beoefenaars der dansknns'
Graanhandelaren
naar werkinrichting
Twee graanhandelaren ln JWoord-
Holland ondervonden kortgeleden
tot hun schade en schande, dat
frauduleuze handel In. tarwe niet
geoorloofd ls De belde, bandela
ren hadden tezamen SZODo kg
tarwe clandestien verkocht Twee
dagen na het begin van het on"
derzoek veroordeelde de politie*
rechter lien tot l! maanden ge
vangenisstraf cn B maanden ri]ks-
werklnrichtlng, met hevel tot
directe gevangenneming
v DARJA COLLIN -
van dc C6t« d'Asiir tot New York
wordt steeds meer gevergd. Een
klassieke scholing is niet meer vol
doende. Het spreekt vanzelf dat
Darja Collln het /nietmet alle: op
vattingen eens kan zijn, maar zU
ziet bijzondere waarden ln dé school
van Hanja HÓ lm, die een leerlinge Is
van Mary wigman; maar ze.If een
eigen stijl gevonden heeft:en van
Martha Graham, die een eigen, dans-
teehnick gevormd heeft welke mede
gebaseerd ts op die der. Aziatische en
primitieve danskunst. Wat zU bereikt
hdeft, wükt ten eenenmale af van
hetgeen wij aan moderne scholing *m
Europa'kennen.'-
Laten -wij hopen, dat DarjaCollln
daarvan echter spoedig zelf ln ons
land kan vertellen
PAUL F. SANDERS.
Zwarte Engel meldde
vivisectie
Het proces Ravensbrück
Cannen^Jviory, dé z.g.n. ^zwarte
engel" van het vrouwenconcentra-
tiekamp Ravenbrück, deelde het
gerechtehof Woensdag tydens haar
verhoor mede, dat zij een brief aan
den bisschop van Münster zond,
waarin zij hem van de vivisectie» op
gevangenen in kennis stélde. De
bisschop zond den brief door naar
den Paus en daarna zijn de expe
rimentele operatiesopgehouden.
Zij vertelde, tevens, dat zij na'de
bevrijding van het kamp voor den
Britschen Veiligheidsdienst te vel
de heeft gewerkt en dat het aan
haar te danken is, dat een aantal
Duitsche -doktoren, diéwegens
oorlogsmisdaden gezocht werden,
gearresteerd, zijn.'ZIJ beschreef den
eersten, dokter van het kamp, Trei-
te, die. zich ook onder de beschul
digden bevindt, als „een heer, hoe
wel hij een S.S.-dokter'is",'
Verliezen Nederiandsche leger
In de periode van 29 Dec tot',4 Jan
zijn volgens een officieel verstrekte
verlieslljst 11 militairen van het.KNIL
en de Koninklijke Landmacht gedood
en 3 gewond.
ive^;
pr-: wri y jch-odzftw 's
iï leurui. \VoajA,
Door ANTHONY BERKELEY
Hetdient, gezegd té worden,dat
mijnlieer Benson zich tijdens dessen
maaitijd van eenbetere zijde deed
kennen. Het is mogelijk, dat hij
ónder, den Indruk/geraakt was van
de ontegenzeggelijk, deftige om
geving of dat (en mijnheer; Chittêr-
wlck achtte dit -waarschijnlijker)
iemand hem gewaarschuwd had:- in
leder, geval stak hij geen speeches
meer af, had hj} zijn enthousiasme
wat getemperd en onderdrukte hij
zélfs-zijn Amerlkaansche accent,
met véél succes.
Wanneer de waai'he'd gezegd mag
worden (en ln dit gevai kan het
niet anders), was |het mijnheer
Chitterwick, die na dé lunch; tot een
ware,- plaag f vrór hét gezelschap
werd. Het scheen;- alsofhij cen ma
nie, weikc hij sinds langen tijd had
onderdrukt, plotseling moest gaan
botvieren. Ongeacht; de protesten
der overigen, dwong hij hén'zich
ln, groepjes of alleen op het terras
op te stellen en zich door hem ver
schillende malen te laten fotogra
feeren, waarbij hij - hoog opgaf van
de prachtige; verzameling foto's; die
hij reeds bezat.
Hoog rood, maar met een triom
fantelijken blik in de oogén trok
mijnheer Chitterwick zich na een
vermoeiend half uur met' twee rol
len. films.;terug, een zich verzetten-
den Mouse me t zich meesleepend,
onder voorwendsel, dat dezehem
met het ontwikkelen moest helpen.
Zoodra ,zJJ echter uit', hét gezicht
van de anderen waren, zette mljn-
heer CSiitterwick niet koerr naar.
een' ofander donker vertrek,maar
naar zijn eigen.-, slaapkamer,waar
hij de deur achter zich afsloot. ;-
„IX heb nooitgeweten, dat' Jé
fotografeerde. Chitterwick", - merkte
Mouseop,/ terwijl;: hij het slt'titen
van de deur eenigszins verrast gadp
sloeg.
J)atdoe ik 'ook nooit". ant
woordde mijnheer Chitterwick,
i, maar ik kan net zoo goed op een
knopje drukkeo/als ieder ander. Ik
heb dit toestel gisteren gekocht,
Juist met het doel; om deze foto's te
maken. Je zuster heeftme daarbij
geholpen."y]:'":-
„Oh, Ik had ei opgemerkt, dat
Agatha .-de films, voor- Jeverder
draaide",, zei Mouse iangzaai^
- „Ja, dat vond ikhet. moeilijkste
van alles", .zei mijnheer Chitter
wick wat i neerslachtig, „hoewel ik
den gehéelen nacht geoefend had.",.
Mouse keek hem aan. „Nu Chit
terwick, verier eens wat er achter
dit alles steekt?"
Mijnheer Chitterwick antwoordde
niet onmiddeliyk.Hij ging ritten,'
legde de handen op zijn knieën, en
keekbuitengewóón plechtig.v 'Het'
was natuurlijkeen voorwendsel. Ik
nad deze; foto's noodlg"
„Maar. waarvoor?t' 'Z,1
.- „Mouse",.zei mijnheer Chitter
wick eenvoudig,„ik ben van mee
tdag,datik den man gevonden,
heb/ die/mèjoor- Sinclair, m hef Pic-i
cadilly Hotel \ultbeeldce.'r_;
„Wat zeg Je?" vroeg Mouse on-
geloovig.
„Wel, er ls toch eigenlijk maar
één persoon die daarvoor in aan
merking komt, niet? Ik verdacht,
hem ai eenlgen tijd. Alles kwam ten
slotte op den heus aan. Zoodra ik
dien zag, was ik zeker van mijn
zaak."
„Benson?" riep Mouse uit, „ipaar
rijn stem, Chitterwick. Die is zoo
Amerikaansch ais het maar kan.
HJJ zou./Juffrouw Sinclair geen
minuut lang hebben kunnen be
driegen". v v-';//;,
,'3U Is toonéelspeler/zy het ook
een slechte. HJJ - overdreef het
Oxford-accént van EccIps door de
telefoon; vanmorgen overdreef, hy
zyn Amerlkaansche accent; toen
hij dit bemerkte veranderde hy
dit".
„Maar. hij was op het oogenblik
van den moord in Amerika IV
5-%,,Was hy dat?" vroeg; mynheer
Chitterwick koeltjes. „Dat - nu
Juist wat ik zoo gaarne wilde on
derzoeken.. En dat is ook: de: reden,
waarom ik dezefoto's/wénsehtéi' to"
hebben/; Indien jhü .-op'; hetoogen-:
blik van den moord hier was, zou
hy natuurlijk, direct daarna- ver
trokken zijn. Ik ga nu met deze
foto's naar de passagebureaux der
verschil lende lucht- en scheep
vaartmaatschappijen en vraag daar,
of deze man niet omstreeks dien
tyd naar Amerika vertrokken is"..
Indien mijnheer Chitterwick met'
tegenzin en weinig vertrouwen m
eigen vermogens het onderzoek dn
deze 2aak op zich- genomen had;
aan was. het nu wel duidelijk,, dat
deze tegenzin en gebrek aan zélf-.:
vertrouwen hem nu. geheel verlatén-
'haddèn, hij sprak met ongekende
vastberadenheid cn 'het was hem
aan te zien, dat de opwinding van
de jacht hem te pakken had.
„Dan' ga ik met je ,,méè'*. '-zei
Mouse prompt.
„Ik hoopte al; dat Je dat: dóen
zou", zei - mijnheer, Chitterwick
dankbaar, „maar .we moeten onndd-
deliyk vertrekken". v
,^loe eerder, -hpebeter,In vijf
minuten ben ikgereed.Maar- hwe-:
ten we t niet eerst het nieuws aait
'Judy.; .-vertellen?"
Druppel van Damocles
Er mag dan voor ae theaters
weinig of geen groot avondtoilet in
gemaakt wordem keurig gekapte
dameshoofden ,zyn gelukkig nog./éhv'
regel op alle.rangen. Op dagen.' dat
er in Luxor of de Koninginnekerk
wat te doen is. zie je, zoo om
streeks half-1' scht, in 'de tram
menigmaal, zoo'n bloot hoofd, waar
de kapper niet ..vreemd aan Js. bo--'*
ven 'n duren bontm.antel opbloeien-;
Van de week zag ik in zoo'n, rfj-
dende ijskast van een bijwagen een v.V
bijzonder kunstigen krullebol. Zeer
zachte goud blonde lokken waren
dopr een haarkunstenaar in. een
teeder model gefriemeld. De dame
op het achterste éénpersoonsbank
je, die er, eventueel zwart van de
kruisigden ook nog best zou mo
gen zyn, was nu. met dót hoofd,
gewoon een schoonheid uit een
sprookje. Juist stond ik. al elinge-
rend te mijmeren over het wonder
en de teedere bekoring van. zijden
vrouwenhaar toen het korte dikke
mannetje ln zijn Ieeren jas vlak
achter de fee school. HJj stond1
daar best, een beetje nauw, maar
uit het gedrang. Ik benijdde hem
een beetje, want zyn oogen waren
zeer dicht bij de gouden b&rer en
zyn neus, zoo peinsde ik, zou den
verwarrenden zoeten geur gemak
kelijk kunnen opsnuiven. Onwllle-
keuxlg keek ik naar dien begena
digden neus en ik ontstelde hevig.
Aan dien rood en kouwelyken neus
hing een groote, peervormige drup- -
pel. Het mannetje was rich daar
geenszins van bewust. Argeloos
stond hU wat kleumerig te kijken
en by lederen stoot van den wagen,
trilde het glinsterende natte peer
tje, zwiepte wat heen en weer en
dreigdelos te laten' en rich.'.in';.;.;/
walgeiyke bezoedeling te storten op
het reine gouden hoofd. Ten. prooi
aan een ondragiyke spanning, flit
ste mijn blik beurtelings naar den
druppel van Damocles en de droo-
mende, niets vermoedende oogen
van de mooie dame. Ik wist: aan- il;
stondsmoesten we door een
scherpe bocht. Dan zou het gebeu
ren, dan zou het geheel verzadigde
blinkende kleinood de neuspunt
verlaten en spattend vallen en uit- f -
vloeien op het schoone hoofd. Met
afgrijzen verbeidde ik dat moment,
maar zie, daar meldde het centrale
zenuwstelsel van het mannetje een
lichten jeuk aan denneus, - want
Ijlings begon hij naar rijn zakdoek
te,zoeken. Om ln zijn broekzak te
komen moest hij de stijve leerenv U
Jas ontknoopen. Hij deed "hetv
schutterig en: gehaast en moeliyk..
op zUn nauwe plaats. Ademloos
vuurde ik hem ia gedachten aan:\'i:.
dat hy toch nog op tijd het mon- -:
steriyke vocht mocht opvangen
ter plaatse waar het hoort.
Daar gingen wij al door de bocht
en nóg stond het mannetje in pa^. r.fï-i
nlek te rukken aan zyn stroeve jas.
Heftig schudde de hu doodver-, /"j
moeide druppel, hij zwiepte ...een' V;
eindje naar beneden, maar, als aan-..: v;
een elastiekje, veerde hij - weer.- op
en daar' schóót dan eindelijk blik-
senisnel de zakdoek naar.boven...".
Hofplein, .riep de conducteur -v
en statig steeg dé dame.uit., In. het
donker zag ik de "gouden lokken
nóg lichten,"stralend"^ en J onbe- -'Z
smet;,..
DE8IDERras:
Agrarisch congres Partij
'Van den Arbeid
De Partij van den Arbeid
houdt 28 Februari en 1, Maart te
Utrecht een congres' over de
agrarische vraagstukken. Minis-
ter S. L. Mansholt zal.het con-
^res openen, waarna dé héér H.
ivianders zal spreken over „De
plaats van het agTarisch leven
in het Nederiandsche volk"- en
lr. A. Vondeling over „De alge
meene agrarische politiek".
De inleiders voor den tweeden
dag zijn; ir. A. Vedder, „Het,
kleine-boercnvraagstuk": - C.-
Egas, ,J)e landarbeiders" en J.
Kooistra; „Ontwikkelingswerk
ten plattelande".
Radioprogramma
rntJDJG 10 JANUARI
Avondprogramma
HILVERSUM 1, 301A M.: 19.60
Nieuws19.15 Muzikale tombola;
19.50 LezingS0.00 Nieuws; 20.05
TTf.croverzicht£0.08 De gewone
man; 20.15 Uit den Balkan cn Klein
Azii; 20.55 Doorspel; 21.45'F\}ftieix
nit». met J-O'lix Davids; 28.00
Nieuws; 22.20 Avondgebed22AO
Amerikaanschg not'iTcifen; 22A0
Toespraak; SS.00 Klaas van Be.eck;
23.SO24.00 Slot actoord
UJl.VKRSUMII, 416M. en
218 Al.: 19.00 Denk om de bocht;
19.15 Vuc,sco te Purge; 1DA0 VPRO
cursus20.00 Nieuws; 20.05 Cello
en pui nop 20.30 Lezing; £1.00 J/rfft
vraagt21-3C Duitcnl. week
overzicht 21145 Omroepkamerkaor
22.16 Jnzz-uite.; 22540 Avondwljding
SS.cfi Nieuws; 23-1624.00 Syrnph.
Concert.
7.ATKRDAC, 11 JANUARI
Ochtenden middagprogramma
HILVERSUM SOlf M.: 7Jr-t
Nieuws; 7.15 Gyrnn.; 7.30 Morgen
gebed; 7.45. AJaria ter tere; 8.00'
Nieuws; 8.15 Concert8J15- Muziek-
kalender; 'j.OO Frouuieuspiegel; 9.G5
Pluk den dag;.9.45 Vocale:duetten;-'
10.15 Luisterspel; 10.45 Nocturnes v.-
John Field; 11.00 Zonnebloem; -11.45.
lier. uit Indonesië12.00 Angelus
12-03 Zangredtgl; 12A0 Marinier*-
kapel; 12.66 ZonnewijzerIS'CO
A'od.S(ry<i/.T.; IS AO Concert p 1SJC-
Toonf.elk\ikcr14.00 Gr. pl.;. 14.15
Eng, les; 14.45 lJartvclt-Kwartct;
15JS Concert; 15.4.5 KRO-Kiosk;
1G.00 Gr. pl.; 16AO De Vliegende
Hollander; '16.30 Causerie; 17J)0 De
Wigwim; 18.00 DinvrmuziekJ5jJ-y-
Vourn. weekoverzicht; 13.30 '-NctlA^t
strijdkr,
UÏLVKJISVM 11, 416'A MX-7jO0^}.
A'teutoa; 7.15 Gymn.; 7AO.Gr.
8.00 Nieuwe; 8.15 Gr. inuir.; -9f)0t-y
Vioolconcert9AO Waterst. en-pot.
bcr.; 950Gr. pl.; lOWyMofgcn-£/:
wijding;.- '.WAO - /.-i Radio jèuiltèion'v'
10.35 Concert;;;! (.00 DitzNv. - con-';
iinubedrU .12 00 f.Hgrinó^emüib'j^S''
12AO Kalender;.': ,12AS Orge&pëtj-v*
IS.19 'Nieuws; 13J5 l'reladesr van Ji;'.-
Debussy; 1SA5 Concert^ï3AQjUctr%ïï'
SaxKwintetUjÜO 1 Metro String-:%':
kwartet.14 JA:- 'Sport praat je; il4AOx'\
Radio }Philh> Ork':; *i5A0<Va&bóë&Z
totboek; J6.4.Ï' Eddy 'WaliS;l.l()AOp
Lezing:16A5- Metropole-prk.N 16i45.
De Wielewaal;J.7AO M
_17AO:Om~en"ïnabfr de - twintïfff'
Niïiïuiïï&8A6iGrSpl;;y
