KANONNEN KON ING KRUPP VOOR
DEN RECHTER
Napoleon stelde teleur
□KSBiaEEHOSO
EiriïaiBaaHHais
aiisiaasBOfciE
'->&
-1.
8$
Een van de leidende Duitsehe
industrieeien, die Hitier
de macht gaven
Gij Vrouwen
m
m
op een tentoonstelling
m dtëürlJeteeti ve^;
J,
- -
De LEIDENDE FIGUREN van de Duitsehe industrie, de „raan-
neu achter Hitler", die met hun millioenen den Fiihrer te
paard hebben geholpen, zullen eerstdaags voor hun rechters
staan.
Dan zal het oog gericht zyn op de voormannen van de I. G.
Farben de groote trust van chemische bedrijven die b.v. de
gifgassen produceerden, waarmee honderdduizenden in de gas
kamers der concentratiekampen werden afgemaakt.
Maar vooral ook zal de aandacht gevestigd zijn op den ka-
nonnenkoning van Essen, Gustav Krupp von Bohlen und Hal-
bach, die eenmaal den scepter zwaaide over de machtige metal
lurgische bedrijven, geschutfabriekeu, hoogovens, kolenmijnen
en scheepswerven, waar het agressieve Duitschland zyn moord
dadigste wapens heeft gesmeed.
In de geschiedenis van „de grootste gietstaal- en geschutfa-
brieken der wereld", van Krupp in Essen, kan men de opkomst
en den ondergang van Duitschland als wereldmogendheid tref
fend weerspiegeld zien.
tevens die van de Oostelijker staten
naar de Noorddultsche havens te
brengen.
Een koortsachtige ontwikkeling -be
gon. Snel kwam de Duitsehe Indus
trie op. Reeds hadden Krupp's kanon
nen in een paar korte, zegevierende
oorlogen hun deugdelijkheid bewe
zen. vooral tn den oorlog van 1S70-:71
tegen Frankrijk.
LATER HAD MEN
MEER „SUCCES"
De eerste Krupp begon met ktioo-
pen en roed&Ules en hij stelde zyr.
hoop op Napoleo'.-t Diens continen
tale stelsel had de Britsche Indus
trie-producten van de Europeesche
markt verjaagd en nu In X8U
dacht de stichter van de Krupp-fa-
brieker., Frtedrich Krupp, den tyd
gunst»g om In de nabijheid van Es
sen een fabriekje te stichten.
Het werd door waterkracht gedre
ven en men maakte er voornamelijk
stempels van gegoten staal, dienstig
voor het maken van koperen knoo
pen en medailles Kriedrich Krupp
had gehoopt andere, belangrijker mi
litaire uitrustingsstukken te mogen
maken. Maar Napoleon werd in 1815
definitief verslagen. Vaderlandslle
vend Duitschland Juichte. Maar voor
Frtedrich Krupp was Napoleons
derlaag een ramp.
Want zijn nieuwe bedrijf, dat
1818 in Essen ging draaien, kwam
voor Napoleon te laat en voor. het
Duitsehe „vaterlend" was het nog te
vroeg.
Frtedrich trok het rich aan, rün
-bedrijf lag voortdurend nagenoeg stil,
l'U droni meer dan gezond voor hem
was en liij stierf ift 182S „teleurge
steld In ztjn verwachtingen", zooals
de biografen schrijven.
Onder den firmanaam Frtedrich
Krupp zette de weduwe Thérèse
Krupp met de hulp van haar oudsten
zoon, den toen veertienjartgen Al
fred. do zaken voort. En toen de fa
briek zich op vuurwapenen speciali
seerde. kwam a'. spoedig de opbloei.
In 1844 verwierf de fabriek op een
tentoonstelling, in Berlijn de gouden
Prufslsche ir.edatite en in 1851, op de
eerste wereldtentoonstelling te Lon
den. won een mantelkanon met glet-
s:-len loop, dat door Krupp was ge
fabriceerd. de ..Council Medri"-/.-'
De wereldnaam van.Krupp was ge
vestigd.
Duitsehe machtsdrcomen
Alfred Krupp begon ook spoorweg-
materiaal te fabrlceeien. Kanonnen
en spoorwegen moesten immers
Duitschland. dat geen koloniën en
geen achtrtland bezat, utt zijp Isole
ment verlossen. Spoorwegen tvaren
begonnen Dultschlands producten en
Porool-Puzzle
Dr. Pluixer stelt
zich
voor
,,Even kermis met 17 maken, lief
hebsters en liefhebbers van 'n puzzle
in Uw lijfblad: mijn naam is Plui
zer héél aangenaam» Ik zal het
U allen niet al te moeilijk maken.
Maar ook zeker niet te gemakkelijk!
Zet U dus maar schrap onder .het
motto: - „Pluizer's pluizen zijn geen
pluisjes!"
En hiermede vragen wij de aan
dacht voor het eerste raadsel .van dr
Pluizer! Men ,bekijke de bljbehoo-
rende illustratie maar eens'.-goed!'
Gevraagd wordt de ontbrekende let
ters ln te vullen, zoodanig dat goe
de Nederlandsche woorden ontstaan
In de béide - verticale blancokolom-
De kanonnen van Krupp waren
«Je eerste voortbrengselen der
Duitsehe industrie, die de we
reldmarkt veroverden: In 18S5 had
Krupp reeds meer dan 200,000 ka
nonnen gelevérd aan nl*t minder
tlan vierendertig landen!.
In 188? ging Alfred Krupp over -tot
het zgn. gemengde bedrijf, d \V-z. hij
was de eerste Duitsehe industrieel,
die kolenmijnen en ertsgroeven kocht
en hoogovens liet l-ouwen. Krupp. de
grootste gietstaalen geschutfabriek
ier wereld, had toen reeds meer dan
31-000 menschen in dienst
Alfred Krupp. en na zijn dood zijn
eertlge zoon Friedrlch Alfred,.- ver
dienden millioenen. Voor hun arbei
ders stichtten zij heele nederzettin
gen, met voor dien tijd voorbeeldige
sociale instellingen.
Van eenlge medezeggenschap
der arbeiders was 'echter geen
sprake. De arbeiders van Krupp
vormden in Essen eenbevolking
op zichzelf, die voor andere dan
hun heer welgevallige denkbeel-
den .vrijwel ontoegankelijk wae.
Duioche kanonnen hadden dus als
producten der jónge Duitsehe Indus
trie, reeds een eerste plaais veroverd.
De Duitsehe wensch-gedachten gingen
echter veel verder: van wereldmarkt
naar wereldmacht! Ze traden in con
crete plannen, naar voren.
ZELF CRI T IE K
De tijden veranderen en nieurve mannen met ttieuzve uniformen vc-
tegenwoordigen liet Pruisische militarisme. Maar Krupp bleef Krupp en
of hei Von Mackensen (links), of Rommel' (rechts) was, Krupp drukle
hun wapens ih de hand en won er bij.. Muar ditmaal is het spel toch
-vêf toren. Y:'. V' -
Het befaamde- spoorwegplan Berlijn
-Bag dad-Perzische Golf .zou. voor
Duitschland den weg openen naar het
Nabije en zelfs'naar 't Verre Oostent
Krupp bouwde scheepswerven 'I <n
Klei, zelfs vóór Kefzer Wilhelm zijn
geruchtmakende toespraak deed:
„Dultschlands toekomst ligt op het
water!" -
Diplomaat-kanonnenkoning
ïn die dagen, nog lang voor den
eersten wereldoorlog, hadden vele
takken der Duitsehe productie zich
aaneengesloien lot verkoopssyndica-
len. Men stelde de prijzen eenvoudig
vast., V-":/
Tegelijkertijd werd de buitenland-
sche concurrentie van de Duitsehe
markt geweerd.' Een sóorl staatska-
pltallsme, uitgeoefend door de Duii-
sche indusirteelen samen met dc
Oost-pruislsche grootgrondbezitters,
legde hooge Invoerrechten op buitcn-
landsche producten.
Zoo monopoliseerde men de Duit
sehe markitxer. werden schatten ver
diend. En de enorme" winsten door de
Duitsehe verbruikers opgebracht,
stelden de Duitsehe industrieel en' in
staat, op de wereldmark te concur-
reeren. Z.e werden ernstige mededin
gers naar afzetgebieden, invloedssfe
ren. naar- giTindslofféugcbieden ze
verlangden koloniën. Maar ze kwa
men te laai aan bod
Vinnig was hun concurrentie.
Spoorwegrails van Krupp waren .tn
dien tijd stukken goedkooper iri Lon-
Krupp en ih 1903 werd de reusachtige
u«n can In Essen!
In 1903 stierr Fiiedrich Alfred
onderneming omgezet in -een naam-
looze vennootschap. Het kapitaal be
droeg 1G0 millioen: het bleef geheel
infamilieber.1V Er was geen manne
lijke erfgenaam en de docliter van
Friëdrich Alfred; de schatrijke ka-
nonnenprinses Bertha Krupp trouw
de mei den adellijken .LëgaUonsrat"
yo Bohlen und Halbach.
Voortaan noemde de. ..Legationsrat"
zich Gustav Krupp von Bohlen .und
Halbach: een, Duitsehe jonker en <31-
plomaat was fcanonnenkoning gewor
den. Dat was kenmerkend voor de
situatie.
Oorlogs- en revolutietijd
IN Augustus 1914 aclitteu de Duik
sche agressoren den tijd rijp om
„zich een plaais onder öe zon te ver
schaffen". De kanonnen van Krupp
ruimden de Belgische forten en ver
sterkingen op, doch nog minder vlot
dan men had gedacht.
En de „dikke Bertha", het zoo fijn
gevoelig naar de „gnScUgo Frau"
Bertha Krupp von Boblen und Hal
bach genoemde monsterkanon, be
schoot Parijs...'i; uit de verte.
Niettemin was het voor Krupp een
gouden tyd. Het kapitaal was ver
hoogd lot asu millioen en lit October
1918 telde liet bedrijf niet minder dan
115.000 arbeiders. Ook eenift* duizen
den Nederlanders waren destijds ge-
dw°ngen bU Krupp te werken, zé
wprden als werklo°zen voor de keuze
geplaatst: «verken Ln Essen of Intrek
king .van dep werkioozensteun
K,
merl vormen'.' zich dan, een'.-provin
cie-hoofdplaats van; ons land,ajs-
msde de naam van de provincie,
waarin die hoofdplaats', ligt." - Veel
succes.
Onder de inzenders van dejuiste
oplossing- wórden vier prijzen verfoót
en- weltwee prijzen van .7,50, 2e
vprijs:3e 'prijs 2.50.,c :.i -
Inzendingen; vóór Vrijdag' 24 Ja
nuari aan de redactie van - Het Pa
rool;, op de enveloppe vermelden:
Puzzle.
Oplossing vorige puzsle..
,.j.' De oplossing van onze puzzle van
4 Januari is alavolgt:inderdaad
hebben de lezers den kleinzoon van
prof. Pieker geholpen.; Men zie; het
resultaat:
263 '284
1664 - - Of 1663
:.1947
•1947
Na. loting werdende - prijzen als
,i- volgt toegekendtwee prijzen van
I 7,50: N.-Dane, Statenweg '72c en
Tjloe fijen Hioug, Breltneretraat 55c,
Rotterdam2e prijs /.-ö,—rriej.-B.
Vooren,: Tlelman 0?mstr.;4,, Schié-;
dam; 3e.prys 2,50; mevr, de;wed.
Ji-Wormhoudt—'t Hart, Hoflaan
63; Oostvoorne.
Prijswinnaars, voor zoover wpon-
'üchtig >e Rotterdam en Schiedam,
kunnen van Maandag .20 Januari af
-hun prijs in ontvangst nemen bij
onzenkassier,'.:' SchJedamschesingel
42e. Prijswinnaars buiten genoemde
steden wordt' de prijs toegezonden.
De; temperatuur in. onze musea is niet zoo hoog, dat men nei
ging krijgt mantel of jas uit te trekken, en zoo geven de
talrijke ten toonstellingen, die op het oogenblik te bezichtigen zijn
ean- ongezochte gelegenheid om niet alleen naar schilderijen te
kijken, maar ook terloops ;even een blik té werpen op de kleeding
.van de bezoeksters. Wannéér onze geest verzadigd is van kunst
hetzü FTansche wandtapijten, hetzij de schilderijen van Cam-
plgli en we zitten op een bank even uit te rusten, glijdt ons:,
oog langs de mantels en hoeden, waaraan wy op de koude straat
in onzen kraag gedoken snel voorbijloopen.
1.-Zij heeft in een Pransch blad 5. Om een dergelijke jas te ma-
ontdekt, dat een hooge, glad ken, heeft zij heel wat, stof
omden hals sluitend" col
thans het nieuwste ls, en ;vas
terecht van meening, dat. dit
nu de halsafwerking is, die
i- by haar ruime sport jas. hoort,
.i wyde .ehnauwe jassen z^n
noodig.- gehadtwee breede
plooien loopen van de schou
ders naar de taille, waar zij
overgaan in twee diepe, naar
beneden toe schuin"' uitloo-
pende stolpplooien,:.
beide dit jaar' modern Een 6. Heeft de zakken van haar
dergelijke bontdrapeerm"? kunt
u heel goed aanbrengen op
uw mantel van eenlge jaren
- terug; die zal er Ineens heeh
anders uitzien.
3 en 4, zijn zeker niet gekleed
om op te vallen, doch het s
sportieve, jasje met den bree-
den schouderpas en den ge-
plooiden rok staat 3 alleraar-
digst, ..-
mantel op een zeer origlneele
plaats aangebracht, n.1. .op
haar rug. Wie; ditvoorbeeld
wil volgen, moet er wel om
'denken dat dergelijke zakken
nauwelijks als bergplaats" kun-
nen dienen! Vanaf den -inze^v
van' de mouw tot den schou--
der loopt een bies, die de
schouderlijn breeder "maakt.
Ln November 1918 Kwam de neder
laag vóór.'de. Duilachers en als ge-
Volg daarvan een revolutie": die
bang was ie ver te gaan en daardoor
halverwege bleef steken. Aan
hiachi van de Oosipruisische jonkers
en officieren-kaste werd evenmin ge
tornd als aan het bezl: öer industrie-
magnaten. De inflatie deerde hun
niei N... de: geldsaneering werd het
kapitaal van Krupp wederom op ISO
millioen gébracht En hei lugubere
spel kon van"'voren af aan weer be-
.j-.nnen.
Ih 1925 kwamen de „verdnigte
Stahlwerke" :ot stand. <lc groove oon-
cen-.ratie van de staalindustrie.; Een
vijftal omvangrijke trusts van
s.eenkaol, eleerricite.lt, potasch, tex
tiel en staal beheerscttte' de gehee-
le Duitsehe nationale, industrie^ En "op
het gebied, van synthetische kleur
stoffen, chemicaliën, wetenschappe
lijke instrumenten: en apparaten had
tie Duitsché Industrie welhaast een
wereidmonopolie.
De agent; - der Dullache Industrie
,in het buitenland duizenden!
werkien overal als spionnen Do'tsch.
i .and..elschlii uii^finsrajm-ev ,cö^na-
t .trip 3 .was Krupp In Essen een dar
centra -a-i dot streven. In 1029 ro-
duceerd. Krupp al weer 2 millioen
ton ruw ijzer, 2.3 millioen ion ruwe
staal. 7 millioen ion kolen en 2.5
mitlioen ton cokes.' Zeventig duizend
menschen werkten er weer in de be
drijven van Krupp
En er werden weer in ongekende
massa's .wapenen gemaakt voor de
komende le herhalen poging tot her-
verdeeling .van de wereld-
Zij maakten den oorlog
De Duitsehe industries-baronnen en
de bankiers, samen met de thans ont
eigende Oos-piuistsche Jonkers, heb
ben Hitier geholpen aan de macht ia
komen.
Gezamenlijk, - in koelbloedige bere
kening, hebben ze daarna .hun oor
log Ontketend.- Ze hebben ar hun doel
niet mee bereikt.
Duitschland ls één groot* puinhoop
en., van de groote- .Krupp-fabricken
moet niet, veel zijn overgebleven.
Maar'dat vermindert de schuld der
dorlogsaanstlchters niet.
De fabrieken van Krupp. werkten
dag en nacht. De heele Duitsehe
industrie met haar verantwoordelijke
leiders, met haar ingenieurs en haar
uitvinders, stond achter Hitler, Haar
geleerden.-slaf construeerde de mon-
sterlijkste moordwapenen.
Al deze lieden moeten ter verant
woording worden geroepen. Ook
Herr Gustav Krupp von Bohlen und
Halbach, die een fabelachtig rijke
erfdochter tróuwde, doch die nu als
kanonnenkonlng van Essen heeft af
gedaan. Hij werd smadelijk onttroond
En dat i3 tevens het roemlooze einde
van een naam,; die eena naast dien
van Hitier de wereld met ontzetting
vervulde RINKO WIERSMA
Dezer dagen las Ik in de krant
dut één der R.K. ministers uit het
tegenwoordige kabinet op een bij-
1 eenkomst jonge mensen en waar
schuwde, dat zij niet moesten mee-
nen, dat het natlonaal-soclaltsme
uit de wereld was met de neder
laag van Duitschland. Helaas ver
meldde het* krantenvers,aE Pa~
pièrschaarschte! geen nadere
argumenten, Op zichzelf kan deze
bewering even. gevaarlijk als
vruchtbaar zyn. Gevaarlijk, 'als
men ér een noodlottige achterdócht
tegenover medemenachen mee
kweekt. Vruchtbaar, als het aanlei
ding geeft tot een opbouwende
'zelfkritiek. -
Dit laatste doet bijv. Denis de
Rougemont, ln het nieuwe tijd
schrift „het Keerpunt", in een
constructief artikel, getiteldge
kruisigd Europa. Wanneer een
gentleman door een bruut wordt
aangevallen en een worsteling van
man tegen man ontstaat, zegeviert,
zelfs als de bruut verslagen wordt,
toch de bruutheid: in den over
winnaar herkennen wij nauwelijks
den gentleman meer; zijn gezicht
is gezwollen, zijn kleeren zijn hi de
war. Op" dezelfde wijze heeft de
strijd, dien wij moesten voeren
tegen de- krachten, die wij veraf
schuwden, diezelfde krachten bij
ons ontketend. Fanatisme, inquisi
tie en huichelarij, vroeger terecht
aan de kerken verweten, door het
nationaal-sociallsme in de politiek
geïntroduceerd, verdedigd en toege
past, vindt men thans ook bij anti
nationaal-socialistische politieke
partijen, zoowel van uiterst Unksch
als. van Uiterst rechtsch. Ontken
ning van geestelijke'waarden komt
men thans ook tegen bij hen, die
de bloed-en-bodem-theorie onver
biddelijk hébben afgewezen. Uit het
prachtige en spontane verzet ble-
vei de slechtste noodzakelijkheden,
beter voortleven dan dc besté: het
liegen meer dan het getuigen, de
zwarte handel meer dan het onder
ling. hulpbetoon, het partij-kiezen
meer dan het besef van een onaan
tastbare eenheid. Er is een rage
van antisemietisme en nationalis
me, terwijl wij daar juist tegen ge
streden hebbent.Het denkbeeld ven
een volgenden oorlog en dat van
een gewapende revolutie wordt
slaafs en passief aanvaard door
meerderen, die voor vrijheid en de
mocratie hun leven hebben ge
waagd. Gekruisigd Europa! Hitier
en zijn verwanten zyn verslagen en
dood, maar wij zijn er ook zelf niet
zonder kleerscheuren afgekomen.
Eerlijke zelfkritiek roept ons op een
nieuwe wijze tot waakzaamheid,
volharding, geloof
B. J. ARIS.
De „Barendsz" vangt
eersten potviscli
Verlangen naar post uit het
vaderland -
Oe speciale verslaggever aan boord
van de „Willem Barendsz" sëint ons:
Het is thansvrij constant weer.
tempgra'.tiur even onder hetvries
punt. Wel zUn er af en toe: sneeuw
buien en hangt er mist. Dit. was
juist het geval, toen onze jagers
allemaal in onze nabijheid waren
Het leek, alsof wij een Neder! andsch
smaldeel waren ln de verlaten Pool-
zée; Acht dansende jagers voor,
achter en - naast het moederschip.
Het was een imponeerend gezicht.
Het volk kwam nu even op adem
na de inspannende daeen. die. we
achter den rug hebben Het dek kreeg
een goede beurt. Dinsdagochtend
vingen wij den eersten potvisch. Het
dier met zijn blauwgrijze; kleur werd
binnengesleeptmet den harpoen dien
De potvisch is kleiner dan de blauwe
nem aoouoe geneei ra net lichaam.,
•walvisch en de vlnvLsch. Hij heef!
een stompen platten kop. Dedike
snuit maakt den indruk vac een
enorm zwaar blik, da* over de onder
kaak uitsteekt. De onderkaak zelf met
de tanden valt daarbij weg.: In de
bovenkaak hebben deze potvlsschen
holten, waarin de tanden van 'de
onderkaak passen.
Uit den kop van het dier wordt
walschot gewonnen, een heldere
olieachtige vloeistof, die tot een
waschachtlge substantie stolt. De
po'.vïschraan is van andere chemi
sche samenstelling dan de baardwal-
veohtraan en wordt ook voor andere
doeleinden gebruikt. Potvisschen-
iraan en walschot zijn bestemd voor-
technische doeleinden, o.a. vcxïr de
bereiding van zalven,..Zij zijn dus
niet geschikt voor menscheüjke .con
sumptie.
Intusschen zien we met spanning
uit naar de „Nacella", den tanker,
die; uit Amsterdam, onderweg is en
ons dé post uit het vaderland zal.
brengen, 'waarnaar we allen heel erg
verlangen.
Wél geeft - dé radio af en toe af
leiding. Het dagelijksch contact me',
het vaderland en met de jagers is er
nauuriyk wel, maar opsommige
avonden is het een wedloop met den
tyd om Scheveningen „af tè.wer ken".
Eerst moeten de telegrammen wor
den verzonden en dan ontvant
Met de feestdagen 4ie achter .ons
liggen, zyn er honderden telegram
men uitgewisseld, wy hadden toen
7000 myl afgelegd sinds ons vertrek
uit Amsterdam.
'T VLIEGEN MET DEN MAASKRU1SER
TUIN KALEN DER
- 18 JANUARI
Een rijk en langdurig bloeiend
heestertje is de_laagbiyvende Spi
raea Bumalda Anthony Waterer.
Deze kan zoowel ln de volle zon ala ln
de lichte schaduw,, worden geplaatst.
Van einde Juni af. bloeit zé met
haar talrijke karmijnroode, schemt-
vormlge bloemen, die ook \vel als
snijbloem kunnen worden, gebruikt.
Wanneer men .omstreeks midden
Augustus de uitgebloeide bloemen
met de stengels wegsnijdt dan gaat
ze ln den herfst;nogmaals bloeien.
Voor kléine tuinen is deze Spiraea
zeer geschikt.
';SX.
Eerst de handstart, daarna
met een kabel
Precies als in de echte luchtvaart
zijn ook wij, modelvliegtuigbouwers,
afhankelijk van bet weer.Wanneer
we gaan probeeren of onzeMaas-
kruiser vliegen wil, dan moet dit op
een dag zonder regen en met weinig
wind gebeuren, vooral ook omdat
we fettog geen"jsèieii"; Ln; hex - stopten
van vliegtuigmodellen, zijn.
Alvorens we op stap gaan, hebben
we eerst nog hét een en ander met
ons vliegtuig, te ;doen, In de eerste
plaats kijken we' or leugei, stabllo
of kieJviale niet verbogen zUn. 21t er
„slag" in.; dan halen we die eruit
boven een pannetje kokend water.
Daarna teekenén we aan de onder
zijde van den vleugel vlak. bij de
romp voorzichtig met .potlood een
streepje af op 4 c.m. afstand van de
voorzijde. We doen dan zooveel bal
last kleine stukjes lood, flets-
kogeltjes of hagelkorreltjes in den
neus tot het vliegtuig, steunend op
de vingertoppen ter hoogte von de
potloodstreepje» horizontaal blijft
liggen. De ballastrulmte sluiten we
goed hl.
Nu gaan we. naar het vliegveld",
een geschikt terrein ls bijv. de „Sa
hara" achter de Van Neliefabrlek en
nemen wat reparaMemateriaal. lijm,
houtjes en - papier mee.
DE START
Het starten gaat altijd tegen tien
wind tn! We houden het toestel
zuiver horizontaal en ter hoogte van
het hoofd In tie hand on geven, het
een duwtje wederom In zuiver hori
zontale richting. Duikt bet met den
neus omlaag dan kan het zijn, dat
het duwtje te xachc was en geven we
dus het toestel een iets harder zetje
en daarmee wat meer vlSegsnelheld.
Duikt het nóg, dan zit te veel ballast
In den neus, waarvan we zooveel
verwijderen tot het toestel horizon
taal blijft. Helpt ballast verminderen
niet, dan leggen we een stukje hout
ter, dikte van. ca, iVi. mm. van voren
onder het vleugelplankje.
Beschrijft het vliegtuig na ''den
start een golvende beweging dan ls
het staartiastlg en moeten we met
kleine begtjes tegelijk ballast toe
voegen. Vliegt het model ln -een
bocht, dan lijmen we aan het kiel-
vlak een stukje celluloid, tvoórkarton
óf eenvisitekaartje en buigen dit
zoodanig óm, dat het model geen
bocht meer maakt.
Nu, is het starten met een kabel
aan de beurt. We hebben, hiervoor
noodig 3D Cl 50 meter touw,: Helst
vlsschersgaren. Aon hert eind, wordt
een ringetje van koperdraad bijv-
en een fel gekleurd lapje beves
tigd. Een helper houdt het model
als bij den handstart vasten doet den
ring ln den voorsten startheak. WIJ
houdeti Jen kabel strak en geven
den helper een seintje om belden
nlet.te hard! te gaankloopen; Wan
neer de helper voélt, dat het model
zichzelf draagt, laat hij. hetloa cn
het zal als een vJleger aan den kabel
omhoog stijgen. We gaan nu lang
zamer loopen en als het model bijna
recht boven ons ls, blijven we stil
staan waardoor het ripgetje ven Den
s'arthaak losgUJdt. Bij het oploópen
met het. vllegiulg moeten we ér door
omkijken op letten, dat het toestel
niet zijwaarts afglijdt en ln den
grond duikt. Gebeurt dat, dan
gooien we snel den kabel -terug,
zoodat het ringetje van denbaak
afvalt en verder niets kan gebeuren
Wanneer hetvliegtuig „boven"
zorgen we bi}-[het losgooien ervi
dat de kabel olet strak staat, anders
veert hei model op en gaat het
"pompén (overirèkltenj. Wil het
model niet stijgen op den voorsten
strathaak, dan probeeren we den
tweeden of zoonoodig den derden.
Wij raden tenslotte onzen Maaskrui-
serbouwers aan op een mooien Zon
dag of Zaterdagmiddag In Februari
of Maart naor.de „Sahara" te gaan,
alwaar men dan groote kans heeft
leden van de Rotterdamsche Lucht-
vaartclub te vinden, die ongetwijfeld
bereid zulten zijn bij het „Invliegen'
practlsche aanwijzingen te .geven.
Lentebode
Die het Donderdag niet gemerkt -
hebben, moeten dit maar niet V
lesen: Ik weet; er zijn lieden.dié
het nauweiyks gewaarworden [of
het regent of dat de zon scriynfc;-
zoo ...naar binnen geteerd leven ril
hun leventje, maar. de, .meesten
zullen wel zijn geiyk schrijver
;.- bajometerachtiger, vlotter
van poriën, geprlkkeld-afwerentj
mistroostig bij. aanmatigend
opdringerige gure windvlagen ver- -
zadlgd van regensllerten; paraat-
lef- bij snijdende, kouaanval-
len, maar week en open, verwach
tend en ontvangend- met ziel en
zinnen als daar midden in het
barre Januari-ty een strak-blauwe
lucht zich spant boven de straten
van onze brokkelige stad, niet zoo-
als kort geleden ontwolkt door
yzigkoude luchtstroomen uit harde
landen, maar gereinigd door zach-,
ten zuidenwind, boodschapper uit
milde streken en riie even «een*
vleugje lente: laat neerdwarrelen xn
het mld-winterseizoen, [op de kale
takken en de knoppen voelen het
en willen zwellen; op de vogels en
zij zingen dringender; op de ónt-
huisde woestenijen en zy lyken
minder triest en op de men'hen
en die maken hun wollen dassen
los en hun hart doet een slagje
meer, want zij herinneren, zich. hoe
het was ln April soms en in Mei
en Juni en beseffen dat het weer
zoo worden zal, maar dat dat, wat
zy nu ervaren, deze lentedag, maar
een schoone gast is. voor éven, ge
lijk in een sombere steeg een moot
meisje met een roode roos in het
haar kan verdwalen en de bewo
ners zien haai' snel zoeken naar
den goeden weg,- maar zy was. daar
toch.men heeft haar gezien en
geroken en bewonderd.
Langzaam stampt een locomotief
over het viaduct en de - witte
stoomwolken die zy uitstoot wor
den dóór de middagzon feeder rose
gekleurd. In den windstillen lente
dag, dry ven' zy traag voorbij den
St. Laurenstóren, den eerwaardigen
wachter over onze' onvergankelijke
stad, die in verheven rustige' ze
kerheid de lente van haar herrijze
nis verbeidt gelijk wy daar bene-,
den .in. de. zonnige straten uitzien
naar het seizoen der ontluiking,
met meer helmwee, naarmate .wy
den smaak van dezen zoeten zes-
tienden Januari dieper .hebben ge
proefd.
DESIDERIÜS.
Mr. Spranger burgemeester
van Geervliet en Hëenvlïèt
Met ingang van. l FebruarL ls be
noemd tot burgemeester der gemeen
ten Geervliet en HeenvUet. de beer
rax. W. H. Spranger, thans advocaat-
fiscaal voor ln vrijheid- én tn bewa-
ringstéUIng bij het bijzondere ge-,
rechtsbof te 's-Gravenhage, voorheen
ambtenaar ler gemeente secretarie-:;
van Moordrecht.
Frankrj k zalviergeallieerda
oorlogsleiders .onderscheidingen ■,yer-.jv
leenen, 'n.L' aan'maarschalk-Stelln,^.
Winston ©hurchill, generaal De
Gatthe en posthuum aan president -'.
Roosevelt. Church'11 zal dezer da
gen zelf ln Parijs zyn onderschsi- -
ding in ontvangst komen nemen...
Griekenland zal protesteeren
tegen, het feit dat het niet naar
Londen ls tiitgen.oodl*gd; het Wil fi-
nancieele en economische aanspra-
ken tegen Duitschlandlaten gelden';
Voor de
kinderen
Waarin G IJS BERT 't «ventjes
bij het verkeerde eind heelt
„Je bent zeker niéuw In het circus'
zei Slurf goedmoedig. ..Ik zal .je
Gijsbert Konijn noemen, hoor, peu
terige Klabbelorls.Gijsbert open
de zij n knaagbek om teprotesteren
tegen deze nieuwe wonderlijke be-'
naming," maar slurf draaide zich een
Kwartslag om op zijn enorme plat.
voeten en Gijsbert vloog naar de
andere kant. De deur ging open en
een oppasser kwam binnen, die een
emmer met een soort slobber neer
zette. Slurf wierp zich met zijn tuin
slang In de slobber en deoppasser
verdween weer. Gijsbert, 61e nu aan
de verkeerde kant van Slurf terecht
was gekomen, wilde het gesprek
voortzetten.
In' ol zijn kleinheid staarde hij naar
boven en omdat hij daar tets zag,
dat wel ls-waar een Staart, maar
volgens hem een slurf was, begon hij
daartegen te praten: V
„Het gaat om Zilte Rob. Ken je
hem?", begon hij voorzichtig. De
slurf begon wild In het rond te sla»«i
en Gijsbert vónd wel,/lat Olifant erg
veranderd was, zo te zien.
„Waar ben je, KribbeUcratser?",
riep Slurf vanuit de emmer.
„Hier!", zei GUsbert tegen dc
zwaaiende staart, waar tot zijn ver
bazing geen geluid uit kwam; -
„Ik kan Je niet zien".,, trompetterde
Olifant.^ Hij kwam bij zichzelf um
het hoekje kijken en. ontdekte daar
Gijsbert bij zijn, linker achterpoot.
Gijsbert herkende plotseling met een
blijde Inch het gezicht van, slurf en
wipte omzichtig om het grijze ge
vaarte heen. -
„Neem me niet kwalijk", giebelde
hij, want hij vond zSJri vergissing erg
grappig, „Ik had het bij het verkeer
de eind. W'nt heb JU een bóel slur
ven, hèï" zet hij benijdend. Olifant
schetterlnchte óm deze vergissing;
„Waar mijn slurf zit, ls vóór. Knib-
belknabbel.- waar mijn staart zit ia
achter, hel ls vrij eenvoudig'",; legde
hij uit, „Daarom lé slurf ook mijn
vóórnaam, begrijp je?" Gijsbert dacht
'dat h|J het wél begreep.
„Het gaat om. .Zilte.. Rob. Ken je
gg/rt óiicixuLdLinjj;1:
erm ,_5x. tyt tpjncL
Door ANTHONY BERKELEY
67)
„En lieten zy Lynn, onmiddeliyk
vrij?".
„Ja, zoodra de noodige forma-
Iitleten waren verricht.; Ik heb hem
sinds dien tyd niet meer gezien.
Hoe is het nu met{hem?Majoor
Sinclair had mynheer Chitterwlck"
met ..een" sty ve correctheid: bedankt
voor al hétgeen hy ln deze zaak
had ondernomen. Het was myn
heer,. Chitterwick echter dui'deiyk
geweest, dat de majoor daarvoor
niet werkelijk dankbaar - was en
waarschljniyk liever gezien zou
hebben, dat hynooit zijn/neus in
de zaak had gestoken.
[Oh, hy zal er wel overiieen ko
men.De - tyd heeltImmers' alle
wonden.:; Maar natuurlijklijdt ïxlj
er vop het oogenblik nog sterk on
der. Hy verafgoodde Judy en in
dien zy die bekentenis niet had
nagelaten, [zou hij haar schuld be
slist ontkennen. Toch ben ik er
niet zeker .van", .voegde lady/MU-
bome er ontkennend aan toe, „of
hy haar niet al dien tydverdacht?.
„En dat iiij dus bleef zwy genom
zyn vrouw te redden", zei mynheer
Chitterwick, „dan moet hy een no
bel mensch zyn".
„Ja, Lynn is eenbeste man".
De hors d'oeuvre verdween en
een sole meunière kwam, op tafeL
D' kellner schonk dëri witten wijn
"ïn. -
„Maar wie ik nietbefÜpen
kan", vervolgde lady Mil borne, „is
Judith zelf, V?ij waren allen dol op
haar en toch moet zij in ha ar hart
een duivelin geweest zyn, Hóe
heeft zU ons/ dan./ zoo voor zich
kunnen Innemen?"
"Y„zyl waseen geboren- actrice",
antwoordde inynlieer Chitterwick
prompt, zij had geen toon eel noo
dig cm haar; taiénteate toonón,
hoewel zij daar vroeger aan ver
bonden is geweest. Haar heele le
ven bestond uit tooneelspelen yy
beeldde het karakter uit, det /ij
voor haar vrienden wenschté 'te
bezitten. In werkeiykheid was zy
een harde, meedoogenlooze vrouw,
met een Ingeboren angst voor ar
moede, kostbare, liefhebberijen, e«n
groot zelfvertrouwen en veel am
bitie".
Maar^hoe ter wereld weet U dit
alles?" vroeg lady Mllbome, ter-
wijl zij mijnheer Chitterwick vol
bewondering aanzag.-
jnheer Chitterwick ging csn
oogenblik met zichzelf te rade
„Ik denk,- dat;, hetvin haar jeugd
begon. De ervaringen, die zij toen
opdeed waren voldoende om haar,
vodr de restvan' haar léven ar
moede te doen .vreczen. Geiyktydig
deed de luxe, die zy '/tri :Uw ouder
lijk huls te zien kreeg, haar naar
hetzelfde verlangen. - Ongetwyfeld
dacht; zij, dat; deze wensch *ln ver
vulling/ging, toen majoor/ Slriclair
haar-/ ten huwelijk.vroeg.hHef/: ln-
komen van den majoor was./-^élis -
waarniet" büzónder; groot/maarhij
wLs;: de-; erfgenaam r van:/ de rijke
Juffrouw Sinclair. Toch hield zy
hem nog een jaar lang [aan het
UJntje om te zien of zich niets be
ters voordeed. Ongelukkig voor Ju
dith bleek de rijke oude dame een
goedegezondheid te bezitten en
bovendien was er. altyd de angst,
dat zy het huwelijk van haar neef
zou afkeuren en haar testament
zou veranderen'
„En dat deed haar tot den moord
b? sluiten?'* vr
„Ik geloof slechts ten deeie. Er
wa3 een ander motief, als/Uc, het
oijchet. goede; eind heb",
„Welk dWJ"
Mynheer Chitterwick keek be
sluiteloos. „Wilt Vhet' werkelijk
weten? Het Betreft U persooniyk,
ih zekeren 'zin, en misschien vindt
U rfatv onaangenaam".
„Vertelt U hel, tócr» maar','.
„Wel, ik denk, dat de ooizaak
van het geheele complot moet wor
den gezocht In het feit, dat UW
broeder-; op .?-:"?&ar '...verliefd;;'-was.;'Ik
veroriderstel; dat:/hij dataltyd{ ged
weest is, maar toen rij; tróuwde .was
hij te Jong om serieus; te worden
genömen.
„Oh!" Lady Mllborrie was ken-
neiyk diep onder den indruk van
deze mededeellng,- want haar ge
zicht verbleekteY,,Maar dat ls een
voudig verschrikkeiyk. U bedoelt,
dat zij, indien niet. alleen- juffrouw
Sinclair,maar! ook Lynn uit den
weg werd geruimd, een goede .kans
lxad om hertogin te worden?"
„De practlsche zekerheid ora
hertogin te worden", verbeterde
mijnheer Chitterwick haar, \z\i
speelde om een hoogen Inzet".
„Hoe gemeen"..
Het gesprek stokte een oogenbiik,
maar lady. Miibörüe herstelde-zlCh;
spoedig en stelde een nieuwe vraag;
„Dub daarom 'moest- die Benson
zich voor Lynn uitgeven?" /v/"'
„Ja, volgens dé bedoelingen/van
Judith ten minste. Hijzelf veron-
d erate 1 dé na tuurlij k, Vdat iilj (hëhora
een geheel andere reden.{deed?.
Ik-heb (Jat nooit' goed begrepen.
Vertel/me:het;:fteéle;.compIot;:myri^
heer/CSxItterwlck.lwan het begin af".
ht-rn?", begon h'U voor de tweede
maai. /-
Slurf Olifant/ging nu. óp zijn staart/.;
zitten, sloeg zijn - vöorsle platVoetéir
over elkaar, reikte, met zijn siurf-Óaar-y
èen berg hooiin de ho»>k e'n nam/ éch'.-,;-
hapje.Gijsbert keek wateriandend.T/
toe. „Lekker,hè, hooi"; zei- hij zó-i Ui -
het algetneen. ,Zeker'% zei /siurt ;en -;;
nam nog een propje;.'Wat zéi Jé oók V/
weer?".. -
,Hei gaat,-om Zilte Rpb, kén. C
hem?",, .hegon Gijsbei:. Dai ls drie
keer, dacht hij ongeduldig cn koek
scheel naar. het hooi.
Zilte Róbbepeinsde; '.OlSfant.v//"
dat ls dat gekke beest/.'Die wou//myrtr-c
oren lenen Heb je ooit zo-zlli 'gév,.
geten?"
,Ik weel. het, i< weel he*", zeL Gijs
bert en begon omstandig, uit te/leg-- -"-'
gen-W8L hij allemaal met de zeehond.v
had uitgestaan cn aok Vërtëlde'/hlJTC'/
van diens zoute wensen;'/Ondcrwtjl^S
k .uk-hijizq /opvallend als htj 'maari.-/,J
durfde naar;het hooi,-„maar/.Olifant/^;
die van huls ult.een dikke huld hed,"*,;^
merkte hë| bèlêmaal- niet ./cn/.stopióÜ?^
zichzelf regelmatig pei>tui;f-«en;hapj
ln; 'de mond.„Cezori^.'eteni'/hóol?^:^
merkte Gijsbert zo losjes op „He?/:,
ja; Ja. heel gezond lekker oök'V-zei
OUfnnt.
Wat wou Je met Zitte -Rob dóenf"ig-^
Gijsbert legde, 'utt,..'dathij 'zo^gè—v;-''
dac1-' had zout ln Róbs basclnVte^/i'
gooien ';,Dan./i9'Vtilf Ocnmlnste,.;
gelukkig", besloot hij zUn"vóórheli
Slurf keek welwillend -op.-hem neer,--?.'.'-
„Je bent een- grapple Gripgrebber.'.
Gijsbert',', zef hij./ »,ïk hoorde veetel^te^
ten. c a i,de/z ee hor> do vë rwoi-gon J a r i ffft?
13., Wi! Je misschien ook waf'hnoif^J/:'
vroeg hij. want Gijsbert rat hëm/i'itójgg
■c-ertrrf-i -**
dehappen- uit' dél-ilurf-,',te./kijken,
het: zelfs óoor;zijn .oltfaiilshuidi-hi
d ron g'G ösbert t le ttzlch;'?rfi i /róöden.
„Weüo uden.*{hem;/.kuni^«rt! s.vérrassëh
met zijn, bek. vol hoot^vKc-^iègEcn,^-
datde menschen/"zo'ui^hefiiteti?-.,
zei Olifantpelrtzehd^jMaanó j®,
moeilijkheid;-1? hét ^zle^af
zè/zyn'^lm ab dlérett-^Bcjberi^watrVr
•1opvallèiul(j'/f!c'..kaWi.heL,_hlej^aóen:r.'>
hijkentTdéY/mënstA'^rirMies^/wa/ó'
