Elfstedentocht in felle koude
oostenwind
en sn
Driehonderd wedstrijdrijders
aan den.start. /--;.
MINISTER BEEL VERDEDIGT
PROF. DE QUAY
Ëerelijst van Elfstedentocht-
winnaars
fevQactijUe.
tcadiii&
DE SCHIEDAMMER
Britsch „vijfjarenplan" voor
Palestina
RED ÉN ADM LANGE HAVEN'HI SCHIEDAM.
ADMINISTRATIE' TEJEFOOPJ 6Ü300
REDACTIES TELEFOON 06305
ABONNEMENTSPKUS PER WEEK 31 CENT
pÈu KWART AA L f LOSSE NUMMERS f 0 Ofl
rem
ZEVENDE JAARGANG NO. 33
ZATERDAG 8' FEBRUARI 1947
.-N-
'Dit jaar zijn er niet meer dan ongeveer 1400
t toerrijders
PRECIJES om vier uur vanmorgen dreundende deuren van alk*
hotelkamers In Leeuwarden onder de vuistslagen der obers,
kei Ine rn en dienstmaagden om iie deelnemers aan den Elfsteden
tocht uit huu rustëloózen slaap te Wekken. Felle-lichten kuipten
aan en emmers vvasehwater werden aangedragen, omdat de meeste
waterleidingen Sn Leeuwarden oor «Ie langdurige vorst bevroren
zUn*
Een uur later zyn alle wedstrydrijders, 280 In totaal, in de loods
van de. Friesehe Steenkolenhandel bijeen, Dan reeds Is het een naar
voren dringen van belang naar den twee meter breeden uitgang,
waarvoor een touw gespannen is, dat precies de startlijn aangeeft.
Eèrsfe efoppe in
snel tempo
„Eén, twee, drie. vier.vijf!
Afhalen", telt de wedstrijdcom-
- missaris en dan verbreken 'de eer
sten, onstuimig opgedrongen door
de honderden .anderen, hét laatste
beletsel en stormen den 400 meter
langen weg.op naar de Schenken
schans, waar. zij pas de' schaatsen
kunnen onderbinden. De beste
bardloopers zijn dus het eerst op
weg. v
Kort en verblindend is'het richt
van de blitzlampcn der. persfoto
grafen. Maar rustig en helder is
het schijnsel van de maan, d:e de
bij anderetochten gebruikelijke
zaklantaarn overbodig, maakt.
Doch., het bijzondér goede zicht
op de baan i's een van de heei wei-,
mge voordeelen op dezen barren
tocht. Behalve het moeilijk te be
rijden h's en de afstanden, die. .met
of zonder schaatsen gclo'.pen moe
ten worden, blaast er bij elf /gra
den vorst een bgtende Oosten
wind.
De wedstrijdrijders, waaronder
Zich de cracks Ade de Vries, Lou
Geveke, Auke Adema en Van der
Bij bevinden, hebben daar nu een
sterken ruggesteun aan op de wat
het- gs betreft gunstige etappe
'over Zwette naar Sneek,
De toerrijders, waarvan ar uit
Leeuwarden ruim 1300 starten,
zullen om zes uur vertrekken.
Binnen het uur, ln Sneek
Zoo groot is de snelheid, die dn
nog onvermoeide AvedstriJdruder*
met den sterken wind mee ont
wikkelen, dat om vijf minuten
voor half zeven binnen-het uur
dus de eerste groep van zeven,
waarondèr Adema én He. Vries,
-de^eontrftlepost - ln- Sneek- kunuen-
foltirieo valleu."
Daar staan in het vroege mor
genuur honderden tezaamgedron-
gen om hun favorieten te zien
passeeren en hun een laatste raad
geving na te roepen.Maar de rij-
dera hebben oog noch oor voor
Iemand. Zoodra zij hun eerste
©tempel op de kaart hebben ont
vangen, schieten zft' er weer. arm
zwaaiend vandoor, naar de tweede
atad iaden toer: Sloten. Daarheen
zal het Wel minder snel gaan. Het
Ijs. wordt slechter en de wind die
zij tot dusverre half me e hebben
gehad, krijgen.zy nu juist schuin
tegen.
ïn IJlat, waar de kopgroep om
6.S1 uur arriveerde had Lou Ge
veke uit Leeuwarden de leiding.
De tocht over het Slótermeer op
de route van Ulst naar Sloten
duurde dit jaar aanmerkelijk lan
ger dan in 1942, toen de voorste
rijders er niet langer dan 40 mi
nuten voor noodlg hadden. Daar
het ijs dit jaar verre van fraai ls
op het Slótermeer, was de route in
een grooten cirkel in plaats van in
een rechte lijn over het meer ge
legd. Waar bovendien het ijs van
deze uitgezette baan nog slecht is,
valt het niet te verwonderen, dat
de kopgroep de contróle in Sloten
eerst bereikte om 7.15 uur. Een
minuut later arriveerde daar de
volggroep, waarin o.a. Verhoeven
gezien is.
Bosman en Schipper
eersten In Stavoren
Om 8.15 uur passeerden gelijk
tijdig twee. rijders de controle ln
Stavoren. Dat waren J-.J. Bosnian
Uit Kreukelen en Klaas Schipper
uit. Steenwijkcnvold. Een minuut
later volgden: D. van der Duim uit
Oldeboorn, H. C. Schuelen uit
Barneveld en J. Wijnia uit Edens.
Om 8.18 uur arriveerden in Sta
voren. Vermeulen uit Ter Aar, W.
Wijnia uit Edens, B. D. Nauta uit
Grouw, Van der Hobrn uit Ter Aar
en v, d. Berg uit Vught.
- Drie kwartier nadat de eerste
rijders Stavoren .hadden verlaten,
kwamen er enkele van hen in Hin-
deloopen aan. Om 9 uur precies
kwam daar de leider Bosman uit
Brèukèlcn aan tezamen met den
kranig rijdenden J. Wijnia tilt
Edens. Schippers was 1 minuut
achter geraakt en liet zijn kaart
om 9.01 afstempelen. Nummer, vier
was Schuelen en vijf Van der. Duim
uit Warga.
Vijf rijders kwamen gelijktijdig
te Workum aan om 9.25 uur. Het
waren dezelfde, die samen vanuit
Hindeloopen het -TJselmeer op
waren gegaanBosman, Wijnia,
Schipper, Van der Duim en Schue-
ler. Vijf minuten later volgde
zonder mankeeren de volggroep,
waarin zich ook dezelfde rijders
bevonden, die ln Hindeloopen reeds
samen reden. t.w. Lo Geveke. A.
Verhoeven, Leffertsma, A. de Vries
en H. J. Vermeulen.
Fellé strijd
Een uiterst felle strijd heeft
zich tUBschCn Woudsend en Stave
ren cp het Hegvrmeer en de
Fluessen ontwikkeld, waar -het Ijs
zeer goed is en de rijders den
sterken wind in den rug hadden.
Van de kopgroep die uit IJ 1st
vertrok oicef alleen Bosman over.
Met den tvlnnaar van de ronde
van Grouw, Klaas Schipper, die
sterk naar voren is gekomen, reed
h{j ais eerste het oude stadje bin-
men na-een tocht over de meren
in recordtijd. In 1912 reder, de
leiders over den afstand Sloten-"
Staveren (toen was het nog een
kortere route) 1 uur en 7 minuten.
Bosman en Schipper legden dit
maal een langoren afstand af in
precies l uur tijds. Het tempo, dat
Bosman inzette was zoo hoog, dat
J. Wijnia achterbleef, al kwam hij
dan ook na de vliegende race over
De route
De route van de Elfsteden
tocht loopt als volgt: Leeu
warden Sneek ÏJIst
Woudend Slot s Woud'
end Ilegermeer Flues
sen Morra Stavoren
Van Stavoren terug naar de
Morra. vandaar naar Hinde
ioopen.
Het stuk over zee Stavoren
Hindeloopen is dus uitge
vallen. Wel rijdt men van
KÜndeloopen over zee naar
Workum.
Van Workum gaat het dan
weer verder naar Bplsward—
Hariingen Franekerl
vrouw Ui
waar 21/
2Vs kilometer moet wor
den geloop en naar FinJti;nv
Verder naar Baxtlehiem.
Oudkerk, Dokkum, terug naar
Oudkerk en vandaar over de
Bonken naar het eindpunt
Leeuwarden.
ken schaatsenrijders, dat tn Pool-
k.'eedfj en met schaatsen behan
gen, vol belangstelling de route
kaart voor den Elfstedentocht be
studeert. ..Ja, het wordt slecht",
beaamt een blonde Pries, „bar
slecht" Maar het heeie groepje
gaat toch het hotel de Groene
Weide binnen, betaalt het Inleg-
geid en ontvangt de deelnemers
kaarten.
Het is waar de elfstedentocht
van dit jaar zal er een worden om
nóóit te vergeten. De berichten
over het lis op. de meeste trajec
ten tusschen de elf steden zijn
zeer ongunstig, bijna afschrikwek
kend. Slecht Ijs. lange stroeve
stukken, afstanden om te loopen
van lOO meter. .500 meter en zelfs
van 2''i kilometer over steene.n.
stroo en zand. Dit alles en nog
veel meer drukt zijn stempel op
den elts eden ocht 1947
De belangstelling valt bitter
tegen Wel is het dezen Vrijdag
avond druk in Leeuwarden. maar
het hart van de Friesehe hoofd
stad klopf riiei zoo onsfuimlg als
in andere nachten voor de ijsma-
rathon De staat staat niet op
stelten en al tamelijk vroeg in den
avond zijn de café's met meer voi.
De rijders van morsen zij a zuini
ger met hun krachten dan die van
andere laren De mees ten gaan
vroeg te oed; óm tien uur zitten
nog maar heel kleine g,t>epjes bij-
?enin de .re?>aiirauts: Tn een dan
cing, waar een orkest van twaalf
man vroo'ijke k'anken ten gehoore
brenet zweven vijf- parer over den
dansvloer.
De nachtelijke stroom van 8990
menscl eh.di'e men in het begin
van dit jaar verwachtte, is niet ge
komen Het; afwisselend vaststellen
en weer afgelasten van den tocht
Deelnemersaan de Elfstedentocht melden eich in het inschrijvings-
lokual Dé Groene. Weide' te Leemearden
Geer. maatregelen op gebied
der Zondagsrust
Het duurdetot bijna, half twaalf
gistermorgen eer dé helft van het
aantal leden plus één aanwezig
was en de Eerste Kamer de be
handeling van de bégroQtlng van
Binnenlandsche. Zaken kon voort
zetten. Minister B e l gaf de Se
naat thans dé volle, maat bij de
beantwoording der sprekers en de
s daarvan de voornaamste oorzaak'j senatoren snorden van ple2ier
Maar ook het bijzondér zware par-j
cour? en de relie, reeds veei te»-
lang aanhoudende koude hebben _,u?
vele schaatsenrijder!
ervan weer-
Een hooge vlucht nam het be
van den minister-president
niet.Hij begon mej de verklaring,
bonden r eb t, 'bet e]f!t,óena»ori- dat van ae re-eerlng geen dranti-
tuur te .torten sche maatregelen op het terrein
Vrlldagm'ddaa twaalf uur hat! |a'"' Zondagsrust arjn te verwach-
den zich In het hote' de Groene l tenben comirussie is samenge-
Welde noa s.erhts 20 rijders voor steJd om net probleem der zeden
den wedstrijd en 63 voor den tocht T-
de meren slechts 3 minutenlater
ln Staveren aan. Leffertsma, De
Vries, Geveke en 'Mulders vielen
geheel terug/ Geen van hen be
vond zich onder de eerste .tien
aankomenden in Staveren.
Uit de groep, die ln Olst nog
vlak achter de .kopgroep reed, is
ook Adema met zijn kameraad
HUma-Verdwenen. -h^tarVermeu^'
ien uit Ter Aar, is "op de' leiders
niet verder teruggevallen. Hij
kwam ln IJlst 2 "minuten later
binnen en boekte nog geett 3 mi
nuten achterstand op den leider
Bosman in Staveren.
Een ernstige candïdaat voer de
overwinningheeft zich "nu ook
vlak achter de leiders genesteld.
Het is D. van der Duim uit Olde
boorn, die zich in 1940 onder de
vijf winnaars bevond.
Van der Bij uitgeschakeld
De taaie Van der Bij uit Anna
Paulowria, die zich in de vorige
drie tochten zoo wist te onder
scheiden; bevond zich btj Stavoren
nog onder de rijders der kopgroep,
maar maakte een 1 eel ij ken val,
waardoor hij op zijn hoofd terecht
kwam en vari verder rijden moest
af zien. Ook een veelbelovende
jonge Fries uit Leeuwarden, Cha-
risfus, kwam daar ten val cn
moest opgeven.
Lou Geveke is nog niet uitge-:
schakeld. De 3terke. Leeuwarde
naar heeft weliswaar, tusschen
Sloten en Staveren een veer ge
laten, maar schijnt dé leiders toch
nog op de voet te volgen. Abe de
Vries volgde kort daaropmet
Adema,-die échter niet meer was
vergezeld van den jongen Halma.
De situatie is nu dus als volgt:
drie beproefde rijders (Bosman.
Schippers en -Van der Duim), waar
tusschen zich twee onbekende rij
ders ophouden (Wijnia en Schü-
len) liggen aan den kop. Vlak
daarachter rijden met een achter
stand van vijf minuten- Lo Geveke,
Kleefstra uit Stobbega, Abe de
Vries, A. Verhoeven uit Dussen,
Nauta uit War ten a, H, J. Vermeu
len uit Ter Aar, J. W. van der
Hoorn, -Ter Aar, W. S. Wijnia uit
Adena.
Om 9.10 uur kwamen T. Schol
ten uit Giethoorn, een minuut la
ter R..A, de Boer uit Giethoorn,
om 9.13 uur Leffertsma uit Stob
bega (die kennelijk het hooge
tempo niet meer kan bijhouden en
uit de kopgroep ia teruggevallen),
om 9.13 A. W. van Herk uit Ber-
kel en Rodenrijs tezamen met F.
Korver uit Edam in Stavoren aan.
Belangstelling valt
bitter tegen
Onzespeciale verslaggever tele
foneerde ons' gisteravond uit
Leeuwarden.
„Waar halen ze. het -jè£ vandaan
om zoo'n tocht uut te schrievn",
zegt eenstoere Grdningef temid
den van een groepje' onverschrok-
De winnaars van de Uen tot dusverre gehouden
officieele Elfstedentochten waren: A;'*
21 Dec 1890" W/ J. H, (rrPim Muiier in 12 u. 55 m
2 Jan. 1909: Kl. Hoekstra (Warga) ln 13 u. 50 m.
7 Febr. 1912: c; c; j; de Koning (Arnhem; in 11 u-
40 min.-
27 Jan. 19J7: C. C-J.de Koning (Leur) ln 9 u. 53 m.
12 Febr. 1929: K. Leemburg (Leeuwarden), 11 u. 9 m.
6 Dec. 1933: A. de Vries (Dronrtjp) en S. Castelein
(Warga) beiden tn 9 u. 5 m
30 Jan. 1940: P. Keizer (De Lter), A. Adema (Fra-
neker), D. v, d. Duim (Wargaj, C.
Jongert (Alkmaar) en S. Westre
(Warmenhulzen), allen In 11 30 m
6 Febr. 1941: A. Adema (Franeker) In 9 u. 19 m
22 Jan. 1942: S. de Groot (Weldum) ln 8 u. 44 tn.
laten inschrijven Dés .avonds om
npeen uur vwaren déze? getallen
resp art.n en 1400.. In tótaal ver
wachtte men gisteravond niet meer
dan 3000 deelnemers in Leeuwar
den.
De Etfstedentochtcamrrnssie is
er. allesbehalve rouwig om, dat de
tceioop die van 1942 (853 en 36931
niet overtreft. Menis er ditmaal
van overu'gd alleen de aller
beste rij dersnaar Leeuwarden .te
hebben getrokken Zoowel de deel
nemers zelve als de controleurs en
de organisatoren -zullen nu weel
overlast missen van de duizenden,
die op goed geluk den tocht aan
vaarden omdat ze zoo graag .een
s.ukje van den roemmchten schaais-
toehL-wHlen-ryden.
Seyffai+h Eiiropeesch
kampioen
Na een spannenden strijd tus
schen de - Zweden Seyffarth en
Hetlund en den Noor. Farstad. is
de wereldrecordhouder Aake Seyf-
farth er in geslaagd op den twee
den dag van de riuropeesche kam-,
pioenschappeii den. titel te behalen
DeNedériandsuhe vertegenwoor
digers' hebben op .den tweeden
avondgoed gereden. Op de 1500
meter noteerde Broekman 2 min.
29.5 sec. en kwam met dezen tijd
precies ln de middenmoot terecht.
Langedijk kwam iets bovende 2''«
minuut Op de 5000 - meter was
voor Broekman een tijdschema van
Smln. 50 sec. opgemaakt en hU
heeft reeds zooveel ervaring opge
daan. dat hij er in slaagde precies
op dit schema te 'rijden. Hij bezet
te hiermede de 8ste plaats op de
zen afstand. Langedijk wilde 9.min.
rond rijden, doch de Engelschman
tegen wien hij uitkwam, nam in
den aanvang de verkeerde baan,
zoodat de laatste eigenlijk gedis
kwalificeerd hadmoeten worden.
Door dit incident, ontbrak het by
onzen landgenoot aan voldoende
vechtlust met het gevolg, dat hU 7
sec bóven zijn schema kwam.
De resultaten van den tweeden
avond luiden
1500 Meter 1. Farstad (Noorwe
gen) 2 min. 19.5 sec: 2. iSeyffarth
(Zweden) 2 min- 19.Ö sec; 3. Jo
hansson (Noorwegen). 2 min. 21.5
sec.; 15 Broekman (Nederland) 2
min, 29.5 sec.; 17. Langedyk (Ne
derland) 2 min. 31.5 sec.
5000 Meter: L Hetlund -(Zwe
den) 8 min.- 36.4 sèc.; 2. Seylfarth
(Zweden) 8 min. 37.2 sec.; 3. Karls-
son (Noorwegen) 8 min. -46.3 sec.;
8. Broekman (Nederland) 8 min.
50.1 sec.; 16. Langedijk (Nederland)
9 min. 7,1 sec/
Algemeen klassement1, en Eu-
ropeesch kampioen: Aake Seyf-
farth (Zweden) 193.186 p.; 2. Het
lund (Zweden) .194.807 p; 3. Far
stad (Noorwegen) 195,444 p.;; 14,
Broekman(Nederland) 204.526
p.; 18 LangedUk (Nederland!
206.143 punten.
Président Trumania door .Robert
Hannegan, voorzitter der dèmocra-
tische partij, op de lijst van candl-
daten voor de Amerlkaansche pre
sidentsverkiezingen ln 1948 ge
plaatst. In het Witte Huis legt
men ct den nadruk op, dat Hanne
gan, Truman ten aanzien van de
aankondiging niet heeftge'
pleegd.
id-
verwildering" te bestudeeren. In de
Houding van het Amsterdamsch'
gemeentebestuur tégenover d'
Octoberstaking vermocht de mi
nisi.er geen symptoom te zien van
zwakke handhaving van het over
heidsgezag. Tn onderzoek is of er
in bepaalde/gevallen: reden.ia, om
h et tengevolge vanzuiveri riga-
maatregelea vervallen weduwen-
en weezenpehsioen - te herstellen
De minister .meende, dat de voor
ziening.in dé burgemeestersva.-a
tures met voldoenden spoed ge
schiedt.
In verband met de critiek
op prof. De Quay wees de
minister erop, dat op de sa-
menstelling der. cotpmissle
-—geen critl&Jc ls- véfnórutn.- Ry
was. het met *dë"warme'ver
dediging van de Nederland-
sche Unie door den.heer AVyf-
fels volkomen eens. Inderdaad-
zijn er door-de N.U. fouten
gemaakt, doch die r»«n
ln het juiste verband zien.
Déze fouten; vallen.wee tegen-:
oyer - de:-positieve waarde die
het werk van de Unie heeft
gehad. Niemand trekt de zui
verheid van prof. De Quay in
twijfel.
Omtrent de organisatie van de
politie wordt nog overleg ge
pleegd: spr. hoopte, dat een oplos
sing zou worden bereikt waardoor
ook de belangen der gemeenten
worden behartigd." In beginsel
voelde spr. niet veel voor samen
voeging van,gemeenten, doch men
kan geen gemeenten handhaven,
die geen bestuurskracht hebben.
De autonomie der gemeenten
In hoofdlijnen sloot de minister
zich aan bij het betoog, van mr. In
't Veld inzake de autonomie der
gemeenten. Hij was ooit voorstan
der van een verderen uitbouw van
de bestuurlijke zelfstandigheid der
provincies. Ten opzSchte van de
overschrijding, van het Rijkspla
fond. door gemeentelijke salaris
regelingen zal. de grootste soepel
heid worden betracht; Het cen
traal toezicht op de noodlijdende
"gemeenten kan op het oogenblik
niet worden' gemist. In onderzoek
is, of armenzorg ondergebracht
moet worden by Sociale Zaken; dit
onderzoek zal geschieden in sa-
mènwerking met de ln te stellen
Staatscommissie voor de herzie
ning der Armenwet.
Bij de replieken merkte de heer
Brandenburg (C.P.N.) op,
dat niet de Nederlandsche Unie
den grondslag heeft gelegd voor
het .verzet in Nederland, doch
illegale bladen aJs „Het Parool'*,
„Vrij Nederlénd", „Trouw" en „De
Waarheid".
Volgende week: de apelUng
De begrooting van Binnenland
sche Zaken werd tenslotte zonder
hoofdelijke stemming aangeno
men. met aan teek ening, dat de
communisten ertegen waren. Het
zelfde geschiedde-'met do begroo-
STROOMBEZUINIGING IN
ENGELAND
Na een bijzondere bijeenkomst
van het Engelsche kabinet heeft
Shiriwell, de Engelsche minister
van brandstol f en, in het Lagerhuis,
meegedeeld, dat de ind strieele ver
bruikers in het gebied van Londen
en in het - Noord-O. sn. Noord-
Westen en midden van Engeland
.net ingang, van-Maandag a^. geen
electrïciteitstoevoer meer zullen
krijgen. De particulieren iri deze
streken zullen van 9 tot 12. en van
14 tot 16 uur_ worden afgesloten.
Volgens minister Shin wei' konden
de electrisc~e centrales niet ze ;en.
of zij nog een week of 10 dagen
toevoer kunnen verschaffen. Daar
om werd tot deze beperking beslo
ten.
BUna de 'geheele Engelsche pers
levert ernstige critiek op de regee-
ring. Eenlge bladen herinneren-er
aan, dat Shin well ln September de
Buggesties,dat vermindering van
het verbruik van electriclteit nood
zakelijk zou kunnen worden, ais
„slechts propaganda" heeft be
stempeld. Andere bladen leggen, er
den nadruk op. dat een dergelijke
maatregel zelfs tijdens de. periode
van de hevigste Duitsche lucht
aanvallen niet werd genomen.
De T:mcs schrijft, dat. het be
sluit der Engelsche regeertng ..de
meest 'drastische beperking der
Engelsche Industrie sinds men-
schenbeugenis" beoogt. Ook de
andere blader., het Labour-orgaan
Dally Herald incluis, nemen het de
repeertng kwalijk, dai' zij het pu
bliek niet beter heeft ingelicht. -
tin gen van hét-Zeevaartfonds en
bet Staatsbedrijf der P.T.T., waar
over zelfs geen woord gesproken
werd.
Prof. Kranenburg, de president
der Eerste Kamer, is nog steeds
ziek. Hem werden door-zyn plaats
vervanger, prof. Anema, en door
minister Beet, enkele warme
woorden gewijd.
De volgende week komt het
speilihgontwerp aan de orde. Dat
kan een felle strijd worden.
Deviezen-geknoei
Scheepsbevrachter en een delg
veroordeeld
De glashandelaar F. 3. te
Brussel wenschte gla,- aan Ne
derlandsche firma's - te leveren,
maar kon niet iirc?t een ver-
gu/mlng. krijgen, opdat zijn
waar door Nederlandsche han
delaren ln Belgische franks kon
worden betaald..
Om de levering toch door te
laten gaan. liet hij daarvoor bij
een vriend, den scheepsbe
vrachter B. van der P. te Schie
dam een bed^e van 30.000
deponeeren als borgstelling tot
dat de devjezenvergunnin g zou
zijn verleend. Van der P die het
in het bezit houden va»" dit be
drag eenlgszins bezwaarlijk
vond. wilde het graag kwijt J.
deelde, hem daarop mede, dat
drie menschen op "rijn kantoor
zou den .kpriienly. die hij op ver-
"Cora "walv^épaaldé "briefJ és.' "dé"
som kan ultbétp^n: Deze perso-
nen hadden vorderingen op J..
zoodat op deze wi,|ze een en an
der vereffend kon worden. Dé
douane kwam ln 'et bezit van
deze papieren net gevolg, dat
de douane-recherche zich naar
het kantoor van Van der P. te
Schiedam begaf. Zonder zich be-1
kend te maken werd hen op
vertoon van de papieren on
middellijk 16 000 uitbetaald,
Op deze wijze kwam men achter
he* particuliere clearing-svs-
teem van J. te Brussel, waarbij
van der P. als intennsdair fun-
eerde.
Voor dit fe;i hadden Van der
P. en P. J. (welke laatste niet
was verschenen) zich gister
morgen voor den economischen
politierechter alhier te verant
woorden. Daar Van der P. zon
der eenige restrictie aan het
onderzoek van de douane-re
cherche en den rechtercommis
saris had medegewerkt, eischtC
de officier van justitie, ondanks
den zeer ernstigen aard var het
misdrijf een geldboete van 3000
gulden met verbeurdverklaring
van de 16.000 gulden.
J. die, zooals de oïficier op
merkte. het verstandiger geoor
deeld had In Brussel te bleven,
werd bij verstek tot acht maan
den hechtenis en een geldboete
van 10.000 gulden veroordeeld
met bevel tot.onmiddellijke in
hechtenisneming. De politie
rechter veroordeelde Van der P.
conform den eisch.
Mussart sloeg het
eerst
Blauwe Zand-affaire in
revisie
Nog één keer beeft Mussert's
rijzweepje een rol gespeeld in de
rechtzaal Nog één keer is de zaak.
die ii 1937 en 1938 berucht is ge
worden" als de Blauwe Zancl~affaLre
opgerakeld.
Het Haagsche Gerechtshof heeft
n.1. opnieuw onderzocht, wie eerder
geslagen heeft op dien Vrijdag
middag, 14 Mei 1937, omstreeks 3
uur: ir. Mussert of de stoker Pte-
ter Melcher.
üo Hooge Raad had revisie ge
last en de nieuwe behandeling op
gedragen aan het Gerechts».of in
Den Haag, zoodat men opnieuw be
leefde, wat er gebeurd is bij Mus-
sert's bezoek aan de Amsterdam-
sche volkswijk over het IJ, ge
naamd Het Blauwe Zand.
Melcher heeft indertijd zijn straf
van tien dagen uitgezeten, maar
wilde nu gaarne worden gerehabi
liteerd. De verdediger, mr. B, J.
Stokvis. !egde den nadruk op de
symbolische beteekenis van deze
revisie. Voot het Hof heeft Mus
sert zijn eerste overwinning in Ne
derland behaald en het Neder
landsche volk heeft Melcher's vér-
oordeeling altijd als onrechtvaar
dig beschouwd. De raadsman was
van meening, dat het Hoi ifich in
dertijd bewust heeft laten beïn
vloeden door de figuur /a». Mus
sert. Dat ging den president, mr.
H E Cost Budde, te ver, Daarover
werd dus maar niet meer gesproken.
De behandeling, duurde niet lang
Er werden eenige getuigen gehoord,
schuitenvoerders en zeelieden, die
indertijd geen verklaring hadden
durven-afleggen, omdat, «ij door
N.S.B,-ers waren geïntimideerd.
De getuigenissen waren na tien
jaar uiteraard wat vaag geworden
maar de meesten waren het er wel
over eens dat Mussert eerst met
zijn rijzweepje had geslagen en dat
Melcher toen terug had geslagen
Ailcn een van de beide chauffeurs
van Mussert. thans gedetineerd
Friedrich Wilhelm Wöiker hield
vol dat het omgekeerd was geweest
doch indertijd heeft hij zelf voor
het Hof te Amsterdam anders ver
klaard Melcher zelf wilde het te
mooi maken. Hij zou niet doelbe
wust naar Mussert zijn toegegaan
hij had' ook niets tot hem gezegd
en alleen maar een klap gekregen
zonder iets terug te doen. Zijn ver
dediger bracht hem echter toQrede.
De procureur-generaal mr. R.
Rtmer was tot het. inzicht grim
men dat uit de getuigenverklarin
gen is gebleken dat Melcher wel |e-
slagen heeft doch uit noodweer'Hij
vroeg ontslag van,rechtsvervolging.
Mr. Stokvis die Musserl's eigen
lezing van het geval uit „Volk en
Vaderland" van 14 Januari 1938
citeerde, ken hém daarin bijvallen,
zdodat over' veertien dagen Mel
cher waarschijnlijk zijn tang be-
geerde_.rehabilitatie.:zal: krijgen--.
- Mevroüw/EIeanor Roosevelt heeft
namens haar echtgenoot he hoognle
Fiansehe onderscheiding de militaire
medaille, aanvaard aldus ïiet Fran-
sche ministerie van bultenlandsche
zaken Tsfanj» Kal Tsjek heeft deze
onderscheiding evenee.Ts aangenomen
Prinses Mar griet waak', aan de hand
van custer HuidekoPer een wonde
ling tn de sneeuw rond hel palets
r>. Socsfdijk.
Aanvaarding echter
niet waarschijnlijk
De nieuwe voorstellen van de
Brltsche regeering ln verband met
de politieke situatie in P^l^stina zijn
schriftelijk aan de Arabische dele
gaties en aan het Joodscb bureau
toegezonden.
Men gelooft, dat \het Engelsche
kabinet over het algemeen de voor
stellen vanBevin heef' goedgekeurd,
die, naar - verluidt, inhouden, dat
binnen het kader van het mandaat
tot een soort.,, vijfjarenplan moet
worden J overgegaan met Seml-auto-
nome Arabische en Joodsche gebie
den. Aan hét einde van die periode
zou de toestand weer ln oogenschouw
moeten worden genomen. he< geen
niet zou behoeven te beteexenen,
dat een verdeeling zou worden Inge-;
voerd.
Het, nieuwe. Bri'sche pian voor
ziet vöor s ln een gecontroleerde
Joodscb e immigratie van 40ÖO taan
per maand gedurende twee Jaar
waama.de kwestie opnieuw under
oogen. zou worden gezien De Joden
hebben steeds den elsch «es'eld- cut
zij de immigratie geheel in eigen
hand willen hebben. He> is niet. be
kend. of de Brltsche regeenng in
geval van. verwerping der" nieuwe
voorstellen; za) besluiten «e toch uit
te voeren ofwel -het pl&n aan de
Vereenigde Naties zal voorleggen.
De - Arabische delegaties zullen
vandaag vergaderen om het plan te
best,udeeren Haar antwoord zal ver
moedelijk m dit «eekend aan. .Bevm
worden overhandigd en men ver
wacht, dat de conferentie-inzake
Palestina Maandag weer zal worden
bijeengffo^nen. -.
Het" wordt echter we'inig waar
schijnlijk geacht, dat de Arabieren
het ."plan zullen aanvaarden Hel
voornaamste bezwaar-Van de Joden.,
die vandaar het plan zullen bes'.u-
deèren, zal waarschijniyk zijn, dat
zy volgens het plan geen aaneen-
geslo'ien gebied krijgen.
De voorzitter van de Amerlkaan
sche vakbond O.l.O. heeft een be
roep gedaan óp den .Brirschen mi-
nis'er van bultenlandsche zaken.
Fe vin, om den s'aat van beleg "ln
Palestina niet afte kondigen, daar
deze politiek gevaarlijke reactes dor
Amerlkaansche publieke opinie zou
kunnen^ te weeg brengen
Ontwapeningsimpasse
duurt voort
Gromyko en Austin beiden
onwrikbaar
Gisteravond Is" een speciale ont-
werp-commissie van de Vereenigde
Naties Mjeengekomen om te trach
ten een oplossing te brengen in de
impasse waarin het debat over de
ontwapehlngskwestie is geraakt,
doordat, de Amerlkaansche -m Rus
sische zienswijzen wodanig ver
schillen, dat er geen compromis
mogelijk schijnt. Gelijk nen weet
bestaat'er óneenlgheid over dé be
voegdheden van de ontwerp-com-'
missie: Volgens Amerika kan deze
zich slechts met' ontwapening
als zoodanig be/;gbouden terwijl
de Sovjet-Unie haar ook wil belas
ten met contróle op de atoom
energie. Men vergaderde gisteren
twee uur en er werd'zelfs een Aus
tralisch - compromis-voorstel inge
diend, dat echter niet vermocht;
Gromyko en den Am erikaanscben
vertegenwoordiger lustin,die Ba-
ruch heeft opge-'oigd, nader tot
elkaar, t-- brengen.
Naai; het Fransche: opperbevel" In
..tndo-China"heeft medegeöeeld .be
dragen/de verhezen aan dooden den
gewonden sedert het,, begin," der vij-,
andeüjkbeden met de Vietmunèehen
iaS3 man. r..
DAT de oadertiandejaars van da
Indonesische Repuül.ek gewe.-
gerd hebben L.r^gadjati te
teekt'c - ru»ar Dic.oa zgn afge
reed is eer somber ber.cht.' Zit het
.ri-M -pii.w w vast? x
Tot goed begrip van zalen moe
ten wij de positie scnerp stel.en.
Vóór z|j naar Nederland terug
keerde bereikte de Comui-ss-e-Ge
neraal met dc lr.dancs.sc Repu
bliek een accoord. dat door be-de
partijen werd geparafeerd Vervol
gens vroegen zij beide machtig.ng
om het 'geparafeerde accoord te
or.Jertrekenc*.;. L)e Ncdei c.
regeertng besloot, d.e machtiging te
verit. tern Daartoen wu. zy vo..ec g
bevoegd. ..Goedkeuring" van de
Stateni-Generaa.' behoefde rtet te
worden gevraagd het gold h:er
geen ontwe-rp-tractaat tusschen
Nederland en een vreemde mogend
heid. N:ettem.ü stelde de regeertng
terecht de Staten-Generaal
in de gelegenheid, haar Indonesi
sche pol.tiek te bespreken en .d.e
Of-d- o* af te keuren. De Tw-*--
de Kamer nam een mot.e Romme
Van der Goes van Naters aan.
die weewaar de -resceringspoLtiGc
goedkeurde, doch er een bepaalde
mterpretatie aan vast piakte. M.-
n;ster Jonkman had daartoe den
weg gebaand door een omzichtige
regeer',ngsverkiariag. d:e thans
néast de 17 punten van Linggadja-
ti. de toeüchtj-.g daarop door de
Comm:ssie-Gcneraa! plus de binden
de notulen der besprekingen as
richtsnoer voor de uitwerking t n
L;nggadj?.ti zou gelden.
Aan Indones'sche zijde verliep het
vlotter Terucrrekeerd in Batavia,
verr.am de Ocmmissie-Generaal. dat
de regaer.ru der Republ.ek bere d
was. het accoord van T. negadjatj
{met als daaraan onve.-breiielijk
verbonden Je toelichting on de no
tulen) te teekenen. Soekarno
heeft dus n:et een persoonlijke in-
tcrpretale van het accoord gegeven
lezegd deze interpretatie moet
aij. Ccmr'ss.e-Generaal, aar va; -
den. anders teekenen wy n'.et. In-
d:en het scheepje thans vasteit,
dan alleen omdat Nederland al'een
voorwaardeiyk, Indone
sië daarentegen onvoorwaardelijk
L ""cad.iat'. aanvaarden wil.
Wat nu? De Commissie Generaal
is niet meer, wat zij was zy heeft
krach* verloren, doordien Reg^°-
rjng. lichtelijk onthuts- ever Llns-
ead.l8'l haa* strakker aan Instruc
ties bind' en haar tevens aanvult
met leden, wier bezwaardheid over
het accoord vaststaat, weshalve van
hen een remmend effect op de ui*-
werking verwacht moet worden."
Gelijktijdig hoort- men geruchten
over de benoeming van een conser
vatief tot gouverneur-generaal
Is de rëgeering daarmede met
den gevaarlijken weg opgegaan van
de 'radltioneeie politiek van geven-;,
én terugnemen ten aanzien van .In
donesië?. Toen in, 1917 de vloedgolf
van hp- radicalisme over de wereld
sloeg, was het de Gouverneur-Gene- '".f1
raai Van Limburg Stirum, die èri-
kele onontbeerlijke stappen inpro-"
gressleve "richting zétte Néderiahd
gif." ;.yoa .Stirum /.wérd, opgevolgd-/-
door Fock.. een conservatief mah,".
die de hervormingen van rijn voor-/,
ganger eing afbreken Nederland
nam terug. Toen deswege onrust
ontstond, verscheen In den persoon
van De Graeff een -~-»niitstrevei.-
der gouverneur-generaal, die mond-
jesmnat overigens'ér de scherpe
kant,en van het beleid- Fock weer
afsleep. Nedö-t^nrf sèf. Zijnopvol-.
eer was de aarts-reacttonnalr Do
Jonge, dl- de hardheid én het wan-',
begrip van de - Fock-periode nog /,'-';'.
met lengten sloeg.Had zijn, opvol
ger Van Starkeriborgh S'achouwer,
er ttjd en omstandigheden naar ge-;
had. hij zou een vriendelijk on(-,
voogdingsbeleld gevolgd hebben,
met dat van De Graeff te verge-' '1-:'
lijken 1-
De. bormg kwam.' Een niedwe /->p
vloedgolf van radicalisatle. tien
maal honger dan die -an 1917,
sloegover de wereld.Voortgedre-v
ven foor de Internationa) e omstan-'
digheden kverste de Nederlandsche
regeertng. Links. Van Mook, aan
vankelijk ln eigen omgeving gesa
boteerd door Den Haag, gedésa-
voueerd. later door Je Commissie-
Generaal gesecondeerd, bereikte
midden tn de revolutionaire situa-,
tie het accoord van Llnggadjati:
Maar d. slinger van de politiek©
pendule tn Nederland zwaaide al
weer naar rechts. En zoc morrelt
Nederland nu aan Llnggadjati;
zoo praat het nu over uitztudmg
van halve voorstanders of drie
kwart tegenstanders van het ac-
coonl. Geven nemen g°ven
nemen, dt traditloneele 'politiek.
Het ls minder dan rampspoedig,
dat wij het scheepje der. nnder-
he'.delingen al zlg-zaggend op het
strand hebbenlaten ioopen Want
het moet er toch weer af. tenzij -
wij der waanzin der gewcldsoplos-
sine zouden verkiezen.
Onder deze omstandigheden
ernstige, weinig goeds bergende
omstandigheden vestigen wij
onze laatste hóóp opl den moed
der Commissie-Generaal. Moed om
de realiteit.' ook de militairen recht
in de oogen te zien: moed om lan«s
een vaste lijn van zakelijke-en
concrete afspraken de .militair© 1
sl'uptie op te heideren *.n 'outen,
aan belde zijden, ronduit1 fouten
te-noemen: moed on> Llnggadjar.t
vast in het vizier te houden en
zich niet door onbegrip cn half- -://
held in den rug van den rechten
weg te laten afduwen Mo^d bo-
venalou., zoo noodln. Den Haag
té confronteeren met haar ^ptre-
den 'ndien haar het voortmaken
onmogelijk wordt gemaakt.
Een progressieve oplossing -ah:-
hef Indonesische conflict-.Is de ..f
ecnig mogelijke. Elke stap achter-.
uit is er een naar jen chaos. .v.. -•
Generaal Spoor Woensdag
weer naar Batavia
Luitcnani-generaal Spoor .zal
'Voensdagmnrgen naar Batavia te- /•/-
rufkccren Hij bnopt daar Zater- -f jf
dagavond "aan te komen.
Weer een doodstraf
uitgesproken1:
:.Dé; 21-Jarigë 'Jetse -Bos: /die::'
was toegetreden tot; de OrcJ-/;
nt» issrioüzelen als wachtmees
ter van deze Duitsche Instantie,//
deel uitmaakte van een der be-';/
ruchte vuurpelotons, dié/Rot^'/;
terdamsche burgers op verschil^
lende .plaatsen inde stad exe-
cuteerden -werd glstermiddag/:
door "het bijzdndér/V^eréchtshqfri
conform "den eisch ter dood ver
oordeeld. - 'ï-j
Dr. It C; Kuiler ls benoemd
tot// prtvaat-d ocenfc^,lngdëh|leerM
vari .het/•.VerkèerswezéhwlèiaH^
deNederlandsche' Económiscbe
HoogeschooL'
