Kenneth Lindsay vergelijkt
ons onderwijs met het
Engelsche
De Berlijnsche vrouwen gaan
onder zorgen gebukt
M.G. schoot tekort in de
veryulling van zijn taak
pxdiii&cechi&c
Vaandel van Oldenzaal door
Ootmarsum veroverd
WèmM
„Ik houd niet van vlugge conclusies, waaraan geen wetenschappelijk
onderzoek ten grondslag iiffl", teft de, heer Kenneth Ljndtay, al» lk hem
naar ïijn oordeel over het Nederlandsche onderwijs vraag. De heer
Kenneth Lindsay was minister van Onderwijs In Engeland van 1937 tot
1940 en op het oogenhlik is hij onafhankelijk parlementslid voor de
universiteiten. Hif heef» het laatste jaar een groot aantal landen bereisd,
om daar het fcndriwfri te leeren kennen, en hy bezocht -vöor dat doet
gedurende een Weck allerlei instellingen in Nederland.
wijs van mevr. Phüjppi in Den
Haag lijkt my uitstexend en er
gaat in Nederland ten veel greo-
ter percentage kinderen naar de
kleuterschool dan in Engeland".
Wederxijdsche studie
xou goed xijn
,.tT zult toch misschien wel een
enkele opmerking willen maken,
over dingen, die U Zag?"
Typteen voor uw onderwijs iykt
mi}, dat u, door de ligging en po*
Bitie van Nederland, zooveel talen
leert. Dit kleurt het heele onder
wijs en maakt het verschillend vart
het Engelsche. Als wij overeenkom -
Stlge schooltypen vergelijken, dan
besteedt u veel niéer uren aan en
begint u ook eerder, met het cn-
derricht in talen. Daardoor krijgt
u een langeren schooldag en meer
huiswerk.
Doordat leder kind voor examens
werkt, besteedt u meer .aandacht
aan kennis en feiten; het lijkt mij,
dat dit op de universiteit wordt
voortgezet. Uw universitaire studie
U over net algemeen twee jaar
langer den by ons. Dit wijst op
een fundamenteel andere benade
ring van de studie. Bij u leidt een
studie der klassieken tot het be-
sfcudeeren van texten bij ons tot
philoeofie, Vele van de beste En
gelsche classici, historici en stu
denten in de natuurwetenschappen
eindigen In de „clvll service". Zij
■tudeeren, om te leeren denken,
cm vlug en nauwkeurig hoofdzaken
van. bijzaken te leeren onderschei
den, Alleen een beperkt aantal, o.a.
medici, zoeken een betrekking, die
direct verband houdt met hun uni
versitaire opleiding. Het deel der
Nederlands ene bevolking, dat mid
delbaar en hooger onderwijs ge
noot, beéchikt over meer feitelijke
kennis dan ln Engeland.
Star systêéfrt
„Wat dankt'u van ons onderwijs
systeem?"
„Doordat het leerplan voor alle
scholen centraal vastgesteld -wordt,
lijkt het erg star, maar ik heb be
grepen, dat het overleg tusschen
den inspecteur en de leiding van
een school een zekere vrijheid toe
laat. In Engeland hebben wij twee
examens, die tot eenzelfde unifor
miteit van maatstaf voeren, na
melijk het eindexamen op zestien-
Jarigen leeftijd en *1 hoogere eind
examen op J8 Jaar, dat toegang,lot
de universiteit geeft. Ik moet daar
bij opmerken, dat de waarde van
het eerste examen op het oogen-
bUk in Engeland een onderwerp
van discussie uitmaakt.
Ik heb gezien, dat er in Neder
land niet alleen verschil in scho
len naar den godsdienst is, maar
dat de Montessorischool in Am
sterdam haar eigen programma
voor de opleiding kan bepalen en
alleen gebonden Is aan het eind
examen.
Nog andere pogingen om tot een
grootefle vrijheid van onderwijste
geraken, zie ik ln het studium
generale, de faculteit voor politieke
en sociale wetenschappen en het ex-
•perimenfc met het internaat voor
opleiding-" von-buitenlandsche ;ver-
tegenwoordige!» In Nijenrode,,.
waarvoor geen examen wordt ver-
eischt en waar aandacht aan de
opleiding van den geheelen menseh
wordt gegeven, Dit alles breekt de-
strakheid van het systeem op vele
plaatsen."
„En wat vindt u van ons kleu
teronderwijs? ik weet, dat dit een
hobby van u is?"
..D» opleiding van kleuteronder-
Meening van de jeugd
- „Heeft u ook met onze jeugd ge
praat?"
„Ja, natuurlijk. Nederlandsche
kinderen*hebben mij verteld, dat
ril verbaasd waren over het lager
onderwijspell van sommige Van on
ze scholen en lk geloof wel, dat
hierin een grond vin waarheid
schuilt, Aan den anderen kant
lijkt het my, dat onze groote par
ticuliere Scholen, die oorspronke
lijk bedoeld waren om een regee-
rende klasse voo? het Brltsche rijk
te vormen, een goede en misschien
zelfs wel een betere opvoeding ge
ven. Er komen steeds meer van
deze scholen en men moet haar
invloed niet onderschatten, want
zelfs de leiders van Labour, die
haar exclusive!' crUlseeren, ge-,
ven er beurzen voor en laten er
hun eigen kinderen heehgaan. Als
men in Nederland geen góede kan
ten aan het Ehgelache onderwijs
zag, zou er trouwens geen neiging
tot navolging zijn.
Er Is nog- een belangrijk verschil
tusschcn cms onderwijs en het uwe.
Dij cms ïIJji alle door den staat
geslibs leerde scholen kosteloos, ter
wijl eoto van de universitaire »tu*'
denten steun ontvangt en op de
scholen gratis melk en gratis maal
tijden worden verschaft. Bij u be
talen de Onders bijna alfljd voor
deze diensten. ïk-weel niet Welk
systeem but er Js, maar bet brengt
den bezoeker tot nadenken.
Wij zUn bang bekwame krachten
te verlieten, doordat ouders niet
zouden kunnen betalen, In Neder
land ceeft men de ouders, door ze
te laten betalen, meer belang bij
en verantwoording voor het onder
wijs van hun kinderen".
„Ik geloof," besloot de heer Ken
neth Lindsay, „dat Nederland en
Engeland VeeJ te winnen hebben
bij een wederzljdsche studio van.
elkanders onderwijs; zij zouden
daarbij beide veel kunnen leeren.
Voor ons lijkt mij vooral ook uw
onderwijs op de ambachtschool en
do Technteche Hoogeschool als
Btudie-object van belang."
Eerste vrouwelijke
notaris!
Mevrouw C. H. A. Bletz is be
noemd tot notaris te Amsterdam in
de vacature van notaris Van Cam-
pen.
Mevrouw Bletz is de eerste vrouw
in Nederland, die in dit ahibt be
noemd ia.
Willem Barendsx dankt de
mijnwerkers
By de gezamenlijke mijnwerkers
bonden Is via „scheveningen ra
dio" het volgende telegram bin
nengekomen naar aanleiding van
den kolenslag, welke Zondag voor
acht dagen heeft plaats gehad:
„Kapitein en bemanning waivlsch-
vaarder „Willem Barendsz" betui
gen ingenomenheid en waardee
ring met Jongste offervaardige
houding in belang Nederlandfiché
bevolking. Bravo,
Onder teekcnlng: Willem Ba-
rendsz, Zuidpoolzee".
Radioluisteraars: 1.200.000
Het aantal aangegeven radio
ontvangtoestellen bedroeg Op 1
Februari j.L 726.324 tegen - 637.279
op 1 Januari J.l. Op 1 Januari 1847
bedroeg het aantal aansluitingen
op de rijksradlodlstrlbutie 471.218,
op 1 December van het vorig jaar
was dit aantal 466.243.
De ,,Evert$en" heeft peeh
Het 392 brt. metende motorschip
„Eveftscn" (ex-,.Kefctlewell") van
J. Vermaas' Scheepvaartbedrijf te
Rotterdam heeft, ter hoogte van
Cherbourg, machineschnde opgeloo-
pen. De kapitein slaagde er echter
nog in. het schip de haven van
Cherbourg binnen te. brengen. Zon
dag heeft de sleepboot „Blanken
burg" van L. Smh en Go's Inter
nationalen Sleepdienst de .Evert-
sen" te Cherbourg op sleeptouw ge
nomen met bestemminz naar Rot
terdam, waar het «chip gerepareerd
zal worden.
Hoogleeraar benoemd aan de
Econ. Hoogeschool
Benoemd is tot hoogleeraar ln de
staatshuishoudkunde aan de Neder-
landsch economische hoogeschool te
Rotterdam, om onderricht te geven
in de algemeene leer der economie,
het ondememings- en bedrfjfswezen
en de conjunctuurleer dhr. H. W.
Lambers te Rotterdam, lector aan
genoemde hoogeschool.
Toegelaten ris privaa'-docent voor
de leer van het verkeerswezen dr.
H. ChT. Kuiler te 's-Gravenhage.
Soekawati vertrekt Vrijdag
naar Indonesië
De heer Soekawatl zal, vergezeld
van zijn eehtgenoote, zijn beide
aoontjw en den heer M. Hamelink,
minister van financiën van Oost-
Indonwië, Vrijdag 21 dezer per
vllegulff naar Indonesië terugkeeren
(Manchester Guardt&n-Het Parool!
HOE houdt de DuKsche vrouw «tch In het Duitsohland van. heden?
Hoe leeft zij onder de rampspoeden, waarmee het thans geslagen
wordt, als er geen licht ln door gebrek aan kolen, geen brandstof, geen
kleeding. f« Weinig voedsel? Deze dingen die voor de Engelsche vrou
wen onaangenaamheden bettekenen, vormen, voor de Dulteche vrouwen
ernstige, ja bijna ondraaajfjke ontberingen.
EEN INTERESSANTE
ENQUÊTE
Het In de Amerikaansche. zone
verschijnende Duiteche blad voor
vrouwen „Sic" heeft een enquête
sehouden onder een groo* aantal
vrouwen uit alle lagen der Berlijn
sche bevolking. Van de 1.800.000
vrouwen, die Berlijn telt. worden er
1.100.000 In etaat geacht ?elf haar
brood te verdienen en 703.000 wer
ken op. het oogenblik dan ook in
derdaad.
De vragenstellers constateerden
bij allen een optimisme én een
levenslust, waardoor de vrouwen het
huidige gevoel .van wanhoop zeer
zeker'te boven zulten komen, als rij
de 'gelegenheid krijgen, haar energie
te hervinden en de misère en moei
lijkheden van he: ïceenwoordige
bestaan de baas te worden.
Kfeeren
Op de- vraag, wat zij allen het
meest misten, was 't antwoord tref
fend he zelfde: klteren. De Dultgche
vrouwen zijnevenals andere vrou
wen. haar schamele mantels en.lee-
lijke kousen beu. zy willen er ook
weer aardig en vrouwelijk uitzien.
En dan onderkleeding natuurlijken
de ouderen onder haar snakken
naar wat echte koffie.
Hos lang rij met haar rantsoenen
doen? De gehuwden, ongeveer vijf
tig procen',, trachten ze zooveel mo
gelijk over de distributieperiode van
tien dagen te verdoelenveertig
procen' komt er zeven of acht da
gen mee toe. maar' tien procent
loopt na vier dagen al met honger
rond. tenzij «y den boer op kunnen
gaan of zwart handelen.
Bijna allen moesten er toe 'over
gaan om- ringen, tooneelkijkers, bont
of kleeren van omgekomen familie
leden te verkoopen.
Als er geen licht- is, beschikken
de bedrijven, waarin rij werken, wel
over voldoende kaarsen. Thuis kun
nen zij die niet branden, want de
meesten kunnen geen zeven of acht
mark voor een kaars, die hoogstens
drie óf vier uur brandt.betalen.
Wie alleen woont, gaat vroeg naar
bed, dan wordt er meteen brandstof
-5>s"
- 4V:
BOLERO.De Spaansdie invloed is zeel heel duidelijk in dit Cal'for.
ntsche ontuerp, waarbij de sjerp iel afsteekttegen o-tge
rest. Aardig ti/n de jijden kivasie» op het jakje,
bespaard/1Soms- gaan ^wmraan'cen-
bioscoop ln een anderen "sector wan
de stad. waar wel electricltelt Is. De
bioscoop blijkt be:'drukst bezocht te
worden.
„Daar zit Je tenminste goedkoop
en warm"; de schouwburg is-veel te
duur en muziek haalt te veel her
inneringen op aan een verleden, dat
men liefst maar wil verge en.
De helf' der ondervraagde vrou
wen rookte; 35 procent (meest de
gehuwden! rookte niet..
Op de vraag, hoe ze het met üe
wasch klaar spelen, gaven de meeste
vrouwen Ietwat aarzelend ten ant
woord, dat zij haar beddegoed een
keer m de acht weken konden was-'
schen. Wövcherijen rijn bijna nte*
geopend en het linnengoed verkeert
in een rhisdanigen slaat, dat velen
het er^ maar zonder Btellen. Tachtig
procen der ondervraagden bod niet
het eeljik vrienden met geijser» te
bezit en en Waschte zich numr bij
stukjes en beetjes. Overigens wordt
ln hef algemeen weinig gebruik ge
maakt van de openbare badhuizen'
In den Riissïschcn sector deed vijf
procent der vrouwen moeite om
Russisch te leeren: In den Enge!-
HL'hen en Amerika&nschen fiector
leerden resp. vijftien procent En-
gelach en tien procent Franech. Aan
kranten wordt per maand gemid
deld vijf a tien mark besteed, hoe
wel ook wel meer dan 29 a 30 mark
ervoor wordt iiUge^even. want boe
ken zijn veel to duur, toodat men
voor lectuur rehecl op kranten Ls
aangewezen. Maar hlJna allen ton
den graag willen lezon. vooral klas
sieken en btographfefin.
Ongeveër een vijfde van de vrou
wen was in 1943 nog-met vacantle
geweest, mfiar voor de meesten was
dit dan ook de laa'ste keer.
Waarvan zij droomen? 's Nachts
zijn haar droomen nog vol schrik
beelden van luchtaanvallen, straat-
:èvechten; zij droomen van haav
«minden, die zy verloren. En hun
dazdroomen zijn al evenmin prettig.
„Dé honger heft de grens tUfischen
waken en droomen op", zeggen zij!
„Alles lijkt wei één nachtmerrie."*
Haar sociaal leven is zeer beperkt.
De jongere generatie gaat zooveel
mogelijk naar dancings" etl nacht
clubs. De oudere vrouwen, die aan
de gezelllghsld-by-den-haard de
voorkeur geven, voelen zich gehan
dicapt door het on breken van ver-
verschingfin en van mannen, die de
moeite waard zijn om uit te noodi-
gen. En de liefde? „Zijn er nog
menschen, waar u veel om geeft en
die van u houden?" was een der
vragen. Sómmige vrouwen antwoord
den bitter, dat zij door, het harde
werken en den honger veel te uiige-
put zyn, om nog liefde te kunnen
voelen. En danik ga niet uit
met een man, zoolang ik me niet
aardig kan kleeöen", zeiden vele
vróuwen. Zij gaven ronduit toe, dat
rij zeer prikkelbaar zijn en dat er
maar weinig hoeft te gebeuren of.
rijn haar goede humeur kwijt,,
OUDE HINDOE-TEMPEL IN MADOER-(Br. Indti). Rechts ee-
colonnade, toegankelijk voor allen, cok voor Europeanen. Links een var
de drie pagoden, getvijd aan den god Brahma, lUaar <le priesters zich
ophoudenen de beelden zich bnnnden. Deze pagoden, ongeveer drie-
honderd jaar oudzijn beroemd cm hun horisttntale fries en bereiken
een hoogte van 8o d po m. Middenin de badgelegenheid voor de ge-
löovigcn „om zich het sfo' der souden af te spoelen".
Politieke ontwikkeling na de bevrijding
weinig bevredigend
WIJ herhalen, hét nog eens: dr
Van den Tempel's boek over
„Nederland in Londen" ifi niet uit
sluitend een politiek geschrift. WJj.
noemden, van. de onpolitieke hoofd
stukken reeds dat over de Ameri-
kaaasche reis van den oud-minister
en dat waarin hf} niet zonder hu
mor het leven der Nederlanders in
oorlqgfi-LOnden beschrijft. Op nóg
zoo'n onpolitiek hoofdstuk vestigen
wij en passant de aandacht; het
Is dat, waarin hij een karakter
schets geeft van den Brit en
met de warmte van wie Engeland
lief kreeg getuigt van zijn res
pect en genegenheid voor Groot-
Brittannié, respect en genegenheid,
die zich in de vijf jaren, dat hij er
verbleef, bewogen in opgaande lijn.
Men dulde het ons echter-ttiet
euvel enze belangstelling gant
nu eenmaal het meeste uit naar
wat deze oud-minister ons op po
litiek gebied onthult. 1 s
Overste van Neder),
missie te Berlijn
neemt ontslag
Hij kon corruptie niet
meer aanzien
Naar wij vernemen, heeft de
hoofdoffxSwr van administratie der
2de klasse van deKoninklijke
Marine, overste C. Haringa, ver
bonden aan de Nederlandsche mi-
'vr- mterie te Eeriiirv, als zoo
danig ontslag gevraagd.
De heerHaringa fungeerde als
ats vervangend commandant.
Zijn ontslagaanvrage moet rijn
geschied, omdat de heer Haringa
"déhen van finahcieelen, mo-
reelen en organisatorischen aard
geen verantwoordelijkheid wenscht
te aanvaarden voor een groot aan-
ta! handelingen, varieererrie van
smokkel en corruptie tot moreele
ontoelaatbaarheden, welke door
personen, behoorende tot de mifisie
zijn en word engepleegd.
Hoofd üer missie la Berlijn is
sindfi 14 Juli 1946 dr. W. A. Hnén-
der.
Jeep vercorxaakt vliegramp
De legervoorlichilngsdiemst te. Ba
tavia, maakt bekend, dat de com-
mifisle. belast me: het onderzoek
naar Öe oorzaak van de vliegramp
by Blak (Nieuw-Ouinea). waardoor
hel cabaretgezelschap Hani Snel.
werd ge roffen, rapport heeffc uit
gebracht. uit het onderzoek Is ge
bleken. dat, toen het vliegtuig op
een der drie vliegvelden van Blak
wilde landen, er aan den kant van
de landlngsplea'6 een Jeep reed, De
bestuurder" van de Jeep siopto. zoo
dra hy da lnndlngrpoging van het
vliegtuig bemerkte. Dit kon eibter
blijkbaar door den piloo' niet wor
den waargenomen. Deze meende
'erecht. daï by niet kon landen, en
"et rijn machipe weer Optrekken.
Het toese! had echter te weinig
snelheid én gleed daarom af.
„Perzisch"
„Een gang van .zaken, die moge-
ïykerwijze paste in Perzische
staatszeden", zoo laat dr, Van den
Tempel een „Ingewijde" de ge
beurlijkheden kenschetsen, die
men samenvat onder „de kabinets
crisis van Februari 1945": het ont
slag der Londensche ministers en
de reconstructie van 'bet kabinet
door prof. „Gerbranüy, wiens.op
dracht luidde: „Vorm een ln. wezen
niéuw,.kabinet .door..,opname van
.doojviriuitihstn Zuiden;,vkn .KOder-
land „te .kiezen. IrLssché":.'figuren.
Het was geen instrument, dat vlug
fcn correct op de wenschen der rc-
feering reageerde. Veel werk, dat
door SL G. werd verricht, had.
Wanneer het zich binnen voegzame,
perken had gehouden, even goed
tn beter door deskundige burger
lijke instanties onder leiding der
regeering, verricht kunnen worden.
Machtswellust! „Bevrijd Neder-
land werd geregeerd van boven af
en van buiten af door lieden, die
zich in het hoofd hadden gezét,
dat bevrijd Nederland hun sterke,
.militaire hand behoefde". Bureau
cratie van slecht allooi! Willekeur!
De ministers, eindelijk in het be
vrijde Zuiden „toegelaten", waren
Volkomen geïsoleerd; „Van eenig
persoonlijk contact tusschen de le
den der regeerlng en den chef van
den staf Militair Gezag la mij ge
durende het tweetal weken, dat ik
ln het zuiden verbleef, niets ge
bleken".
In Januari 1945 had dr. Van den
Tempel reeds aan prof. Oerbrandy
te kennen gegeven, „dat een radi
cale verandering in de gezagsver
houdingen. ln het byzonder met
betrekking tot het Militair Gezag,
een conditio sina qua non was voor
mijn verdere samenwerking". Vlak
daarop, wegens longontsteking ln
e ziekenhuis opgenomen, kon hij
persooniyk niet deelnemen aan wat
vervolgens besproken werd; zijn
oordeel geeft hy thans dubbel fel:
de waardigheid van het mtnister-
ambt was z.i. in het geding Rea-
■•peci 'jegens démöcratisch" Nédir^
land verplichtte 'hem die waarafg-
tegenov'__
het buitenland dragen, de gedach
ten van een reconstructie levend,
zorg. dat het nieuwe kabinet een.
echt team vormt". - -
De vervulling van die opdracht-
bracht met zich mede,, dat de hee-
ren Albarda. Van Boeyen. Van den
Broek, Burger, Van Heuven Goed
hart en Van Lidth de Jeude gin
gen. Ook dr. Van den Tempel.
Niét zonder verbittering schrijft
deze over die Februari-dagen. De
Kroon ziet hy in die dagen afge
dreven van het ln zUn eereten oor
sprong parlementaire kabinet,
zooals zij reeds eerder was afge
dreven van óe oude Staten-Géne-
raal. De Prins en rijn omgeving
hadden een eigen sfeer van. in
vloed en gezag.
Militair Gezag
En dan Militair Gezag..,.
Dr. Van den Tempel heeft er
niet veel goede woorden voor üver.
11 FEBRUARI
Leivruchtboomen en klimplan
ten kunnen ook thans nog wor
den gesnoeid en opnieuw aan den
muur of schutting worden vast
gebonden. Men' blijve hiermede
echter niet wachten, want de
winter is voor dit werk de beste
tijd. Dit geldt ook voor den snoei
van allerlei slerboomen en hees
ters. Rozen worden echter niet
zoo vroeg gesnoeid. Zoowel bd
klimrozen -als bij struik- en
stamrozen kan .dit nog wel in
het laatst van den winter of tn
Maart geschieden. Doode of zie
kelijke takken worden steeds ver
wljderd en wilde uitluopers uit
den grond weggesneden
S, L.
Bijzondere rechtspleging
Ke:n°°dri.h'h« "hffiff1,ir heiS ten S w
figuren, die het beleid tegenov.r 20 Januari met minister Abarda
ontslag nam.
Toen In hun plaats geen nieuwe
sociaal-democraten werden be
noemd de heer Van den Broek
weigerde onder die omstandighe
den een hem opnieuw aangeboden
portefeuille te aanvaarden „zag
M. O. zUn almacht bevestigd". „De
ontwrichting op bestuursgebied
kon voortgang nemen".
Dr. Van den Tempel eindigt zijn
boek mot een kort overzicht der
politieke ontwikkeling na de be vrij-r
ding. Hij Is ter zake niet optimis
tisch, H(j ziet reactie allerwegen.
Hij ziet. een. verscherping der
maatschappelijke tegenstellingen.
HU moet constateeren, dat kapi
taalkrachtig Nederland er niet be
paald toe heeft bijgedragen om de
psychologische sfeer te scheppen
waarin de noodzakelijke offers, ver
elBcht voor het. bereiken van „ver
nieuwing" en vernieuwde welvaart,
met goeden wit ook door de bezlt-
loozen zouden worden gebracht. En
uit dat alles trekken dq naar het
communisme overhellende arbeiders
„hun betreurenswaardige con
clusie",
En öe conclusie van den schrij
ver? "De democratie en het socia
lisme In Nederland moeten stout
moedig rijn en hard, of zy zuilen
falen ln hun historische taak".
Met dat dwingend vermaan ein
digt oud-minister Van den Tempel
iteljn boek. Het verdient veler nauw
gezette lectuur en overweging!
Heinemann had meer dan
veertig moorden op zijn
geweten
Ludwlg Heinemann. die gtsrer-
ochfcnd werd terechtgesteld, was
„Untersturmführer" bij de S.S.
Meer dan veertig moorden, 'ijdens
de bezetting gepleegd, werden hem
bij de behandeling van zUn 2aak
voor het- bijzondere gerechtshof te
Zutphcn ten las'e gelegd. Hij ver
oorzaakte het drama aan de TJssel-
köde to Zuipben. waar negen in
gezetenen dezer 3tad op 31 Maari
1945 werden vefuslüeerd en ln den
IJsel geworpen.
Voorts vermoordde hij twee Brlt
sche officieren, die bij," Arnhem
krijgsgevangen waren gemaakt;
schoot drie inwoners van Hengelo
(O.), die niet voor de „Tod Wil
den werken, dood; liet op het gras
veld by het huis van bewaring te
zutphen vier menschen filfiSl leeren
eh richtte bloedbaden aan te Brum-
men. Gérssel en Amersfoort.
Heinemann. die Duitscber was.
kwam voor op de geallieerde lijst
vari oorlogsmisdadigers en werd als
zoodanig aan Nederland- ter be
rechting uitgeleverd.
Post voor militairen aan boord
- van de Kota Baroe
Correspondentie, bestemd voor
militairen aan boord van het nis.
..Kota Baroe". behoort uiterlijk 19
Februari om 19 uur te Amsterdam
cs. ie. rijn, teneinde nog geduren
de de reis in een aan.'oophnven te;
kunnen; worden uitgereikt;,
Op 9'Mftar zal nog een zending
post aan deze militairen plaats
vinden. Hiertoe moeten de stukken
8 M&ari om 19 uur ln Amsterdam
C.S rijn.
In he' algemeen behoort de cör-
Twpondentle uiterlijk 17 Februari
en 6 Maart ter post te zijri,be2orgd,
Te voet naar Schiermonnikoog
Gistermorgen hebben een drié
tal personen den tocht over het ys
gewaagd van een punt ten Noorden
van Kernhuizen (Gr.), naar Schier
monnikoog. :Zy waren om8-30 uur
vertrokken en bereikten het eiland
om ongeveer 12.30 uur. ;'s. Middags
om half drié hebben ze hét eiland
weer verlaten en om zes uui* was
de ca. 15 km. lange tocht naar het
voste land weer volbracht. -
Prijabeheersching lichf- toe
Het Directoraat-Generaal van
de prijzen zal op e enaanta! pry-
Tenbeschlkkingen toelichtingen la
ten verschijnen, die het mogelijk
maken in de vaok droge en inge
wikkelde stof der officieele beslui
ten den weg te vinden. Wij ont
vingen reeds zulke toelichtingen op
de Prljzenbeschikking textielhandel
3947, op de prijzen bl] „klanten-
werk" en „kleine aannemingen"
op de kosthuifi- en pensioapriJzen
en op de prijzen ijj het begrafenis-
bedrijf. Meer van zulke toelichtin
gen zullen weldra volgen.
Hoofdbesteller schond
briefgeheim
De 51-Jarige boofdbesteller bij de
P.T.T, te Schiedam. J. A Buiten
huis, die in. Arigustus 1944 negen
aan vooraanstaande personen in
Schiedam gerichte brieven. Inhou
dende Illegale blaadjes, tn handen
van dé NJSB. had gespeeld, had
zich gis:erm.'ddag voor het bijzonder
gerechtshof te verantwoorden. Te-
vena was hy lid van de N.S.B. en
hulp-landwachter geweest. De ad-
vocant-fLscaa! eischte zes jaar ge-
vpngerdsstrar me' aftrek van pre
ventief en uitsluiting van de belde
kiesrechten. Uitspraak over veertien
dagvtw
Gratis tanker»
Als vrachtrijder met paard en'
wagen Is het kwaad concurree-
ren in dé eeuw van de auto.
Over zijn toekomst is Axie dan
ook vrij somber gestemd.Jk zal
d'r wel uit motte", zegt hij met
Kethelsch accent, „tegen de
auto's ken je *t niet vomouden;
met een paard.
Het klinkt wel klagelijk wat
Arie daar staat te mompelen,
maar zijn verschijning is zoo
weinig tragisch, zoo toor en
door boersch gezond, robust en
volbloedig, met de vette Kethel-
sche klei aan broek en schoe
nen. dat we vergeefs naar spo
ren van deelneming op het ge
laat des rechters speuren.
Hoe het zij. Arie rijdt voorloo-
pig nog vracht en van deri zomer
was hy daar- ook mee bezig,
toen hij op een eenzamen land
weg plotseling „ho" zei -tegen
zijn ouwe trouwe merrie. Arie
klom van dén bok en liep naar
den berin van den weg. Het
lange malsch gras was daar
juist gemaaid en de zon was al
druk doende er hooi van te ma
ken. Maarontelbare sprieten
zouden nimmer geurend broeien
op den tas in de schüur van boer
Jacob, want zoo veel hij maar
bergen kon van dat kostelijke
voer laadde Arie op»zljn wagen
en reed er mee naar huls. Toen
boer Jacob den anderen dag
kwam om het hooigras te kee-
ren, 2ag hij tot zijn ergernis de
vele kale plekken op den berm
en hij rustte niet. voor hl) er
achter was wie hem dat geflikt
had.
Zoo kreeg Arie de politie op
zijn dak en die had order het
gestolen gras ln beslag te ne
men, maar de merrie hinnekte
de agenten uit, want zij had het
bereids opgepeuzeld.
„Zegmaar aan boer Jacob",
zei Arie, „dat hij morgen naar
het politiebureau komt, dan Zal
Ik hem daar de schade wel be*
talen.
Twintig gulden krijg ik van
je, vader", sprak de boer daar
dreigend.
„Twintig gulden?!" brulde
Arie. „voor dat klusje gras, vier
is het waard en geen cent
meer".
Dat kon natuurlijk niet. tot.
een vergelijk komên, dat werd
voor 't gerecht gegooid.
,;t Ia niet fraai, Arie", sprak
de rechter, „eerst dat gras too
maar wegnemen en dan voor
vier gulden, boer Jacob heele-,
maal naar het politiebureau
laten komen".
„Hij woont er anders vlak
naast", zei Arie droog.
De boete viel niet tegen: 10';
maar.-
Misschien vond de rechter het
toch wel hard dat Arie dT bin-1:
nenkort „uit zal motte" vanwege
deauto-concurrentie^.-
Sportgeneugten in 1747
Uw artikel onder het hoofd; „Ter
Keuze; schieten of Spreken" zal
wel menig lezeruit het hart ge
grepen zyn. Eveneens de manne
lijke jyoor den. van Mr. Zoayer over,-
de Bijzondere Rechtspleging. Voor
zoover men kan oordeelen op grond
van Minis ter leele radio-toespraken
en berichten in de Dagbladen be
rusten de bespottelijk milde von
nissen voor landverraders en beu
len op: ie het in toepasaing bren
gén van de deugd der barmhartig
heid en 2e op de feitelijke ais
vanzelf sprekend a&ngenomén om
standigheid dat de doodstraf ,,onfi
niet ligt". Wij zijn blijkbaar wel
een zeer bijzonder volk, want de
doodstraf „ligt" de Engelschen,
Franschen, Amerikanen, Russen en
ook Noren (zie hun optreden tegen
d Quislings) wèl. Doch er is meer.
Voor zoover mij bekend is, wordt
de soldaat (ook de Nederlandsche r
gefusilleerd wanneer hü zich ln de
uitoefening van zijn functie op het
slagveld „laf" gedraagt. Nu Is lof-
hei» geeft misdaad. Het i» vrees,
een overweldigende vree», waarte
genover geen voldoende psychische
weerstand bestaat om die vrees al
thans naar het ulteriyk te over
winnen.
Ik iaat in het midden of deze
straf juist Is of niet, doch als zij
wordt gesanctlonncerd door de Ne
derlandsche autoriteiten en aan
vaard door het Nederlandsche Volk
(en zulks 's blijkbaar het geval)
dan volgt daaruit: le dat de dood
straf den Hollander wèl.ligt en: 2e
dat de „laffe" soldaat, die ten
slotte slechts negatief Lr in .zOn
handelwijze, als een-grooter mis
dadiger wordt beschouwd dan de
positief handelende schurk d'e zijn
landgenooten verried, hen afran
selde en ln grooten getale den dood
indreef en zulks in een tijd dat Ne
derland door den vyand bezet, dus
feitelijk ln oorlog was.
Rijst d de vraag; Wanneer de
doodstraf voor den Nederlander in
Nederlandschen militairen
dienst zijnde ons wel ligt. waarom
ligt die ons dan niet voor b.v. den
Nederlandschen.verrader en moor
denaar In D u Ltsch en of teemi-
Dul schen militaire dienst zünde
Dit Is een vraag die het Neder
landsche VolV-tn breede lagen ver
bijstert en ten hoogste ontstemt.
Een open antwoord.'dat voor een
ieder duldeiyk is, U dringend ge-
wenscht. tov.
TU. van 3.
Titanenstrijd eindigde
in vechtpartij
ZOOAL3 wij „Westerlingen" be
paalde sportgebeurtenissen ken
nen, waar vfe steeds met. een eeké
ren weemoed aan terug denken:
„weet je nog wel die Lagendaal in
Parijs", zoo leeft In Twente de her
innering aan een fameuzen „kloot-
schieterswedstryd", die op 27 Janu
ari, tweehonderd jaar geleden, tus
schen Oldenzaal en Oo'marsum
plaats vond.
Het moet toen wel buitengewoon
opwindend geweest zi)n, want men
kan u nog vertellen, dat de strijd
in een formldabelen veldslag Is ge-
Öindigd, ten gevolge waarvan jaren
lang de inwoners van beifie plaat
sen elkaar met vijandige blikken
bleven aankijken.
Men trok toen, dien 27sten Ja
nuari 1747, met roffelende trom en
ontplooide banieren in het stryd-
perk. De Inzet was een schat van
"7 gouden dukaten.
Oldenzaal leed de nederlaag.
Maar de Oldenzalers verweten hun
tegenstanders, dat zy oneeHUk Be
speeld hadden. De twist' liep zoo
hoog, dat men HaAgs raakte. -
Tn het heetst van het gevecht
wist een der Ootmaraummers hét
vaandel van Oldenzaal te beniach-
tigan en zegevierend bliezen rif den
aftocht om zingend te midden van
een Jubelende menigte hun stad
binnen te trekken. -
Dezu overwinning is tientallen
jaren een der grootiitB heldenfeiten
uit de geechieüenJs van ootmarsum
geweest en bij iedere feestelijke ge
legenheid zeulde men ln triomf het
vaandel mee. Vanzelfsprekend „na
men" de Oldenzalers dit niet en
meermalen hebben zh, echtér te
vergeefs, pogingen gecóan het ba
nier, weer. in hun bezit te krijgen.
Door bemoeiingenvan een oud
heidkundige is het vaandel een tijd
lang ondergebracht geweest ta.,het
Rijksmuseum te Enschede. Maar in
Ootmarsum rustte men niet voor
dat het weer haar de stad werd
overgebracht.
Het kostbare stuk uit den strijd
tusschen de twee plaateen bestaat
nog,'al is hetdan door de moei
lijke \trrovering en den ouderdom
danig gehavénd.'En nog. steeds is
het een doom ln het oog vap vele
Oldenzalers, dat men .daar ln- Oost-
marsum ook na (wee honderd Jaar
overwinnaar lal gebleven.
Spelregels
l N het Noordooeten yftn^ Twente
I wordthet'
De stokken gekeven, juichen ae
„aHmieters" hun favoriet toe!
eeuwen in eere gehouden en be
oefend. Ondanks de groote popu-
lariielt van bet voetbal, heeft het
klootschieten zich gehandhaafdte
zamen met de vele tradities die er
aan verbonden zyn.
Het is een sport, dié behalve
kracht ook veel behendigheid eischt,
waarby het er ten slotte om gaat
een met lood verzwaarden bal (den
kloot) volgens bepaalde regelen, on
derhands zoo ver mogelijk weg te
werpen.
Wellicht is~ het klootschieten in'
onze twlntigste-eeuwsche oogen als
>ort nu niet zoo bar opwindend,
aar de Twentenaar denkt er an
ders over, waarbij zonder twijfel de
traditie een groote rol speelt.
Hoe een klootschleterswedstrij d
ontstaat? Indien men een bepaal-
de party tot den strijd wil dwin
gen, wordt de kloot met een, pa-''i
pier waarop de condities rijn ver-,
meld, aan de bierkraan of aan den
deurpost van het clubcafé der' te-V:
genstanders gehangen. Wordt, de.:
hal von doze plaats verwyderd,. dan
is de uitdaging onherroepeiyfc aan-
vaatd. Als prijs wordt meestal een
bepaalde som geld byeen gebracht.
En hoewel de Twentenaar over het;
algemeen een gemoedeiyk mensch
te, kunnen by een wedstrijd de ge
moederen danig verhit raken. Me-;;.:
nlzmaai loopt de stryd ook nu nog
op een flinke kloppartij lilt.
BARREVOETS - ko
schutter" in'di
saaa-BS
