„Vliegende fluitketel" in actie f
Er is niet zooveel nieuws
onder de Russische zon"
Antoon Coolen vijftig jaar
Drees' en Lieftinck's werk
zeer gewaardeerd
Woensdag 16 April 1947
Cotes-Preedy demonstreert snelste
vliegtuig ter wereld
Zoo zie je 'm, zoo zie je 'm niet
Fantastisch stijg-
vermogen
mmm,
w&mt
mMrmran
WiMIIP
Prof. Polak:
Liberale toespijs maakt den communistischen
kost aantrekkelijk
Geen sprake van
gelijkhejd
Beteekenis van
zijn werk
Dov Gruner kreeg
de strop
Heidebrand bedreigde
radio Kootwijk
Antoon Coolen schreef
„De ontmoeting"
P&Ciiiecechtec
Spfdimq-Apsdiiiq
Vrij op 1 Mei voor
arbeiders
Van Maarsseveen
ontmoet veel
critiek
DE MAN-
te-;
ER is sinds het begin van déze eeuw, toen de Amerikaansche gebroeders
Wright het eerste sprongetje mgaKten met hun door een onmogelijk
zware benzinemotor voortgedreven bouwsel van latten en zeildoek, liet een
er. ander gebeurd met den vliegenden measchl Dit realiseert men zich pas
goed bij de kennismaking met 's werelds snelste vliegtuig, de „Meteor",
het vernuftig product der Britsche Gloster-vliegtuigfabrieken, dat Dinsdag
op het vliegveld Valkenburg op geslaagde wijze heeft gedemonstreerd.
technische wonderen zonder meer!
ZOO op hetopg verschilt het
slanke, wijproode toestel weinig
van het gewone schroef vliegtuig! De
„schroefloozo" heeft natuurlijk geen
propellers, de sterk geknotte vleugels
hebben een opmerkelijk klein opper-*
vlak, het stabilo zit een eind boven
de romp gebouwd, terwijl de huid
met 't oog op den minsten weerstand
bij hooge snelheid, glad is als een
spiegeltje. Op korten afstand van de
romp zijn in de vleugels de twee
machtige Rolls Roycc Derwent V
straalmotoren gebouwd in goudels,
die bijna half zoo lang zijn als de
romp zelf. Heelemaal voorin, haast in
den neus, zit de kleine cabine, waarin
de piloot een ruim uitzicht naar alle
zijden heeft.
Tegen half twaalf, toen duizenden
fcelangstellen den voor het meeren-
deel militairen op het terrein waren
samengestroomd en 'n batterij van ca
mera's kilometers film op den rooden
vogel hadden „afgeschoten", klom de
piloot Cotes Preedy, invUcger van
de Glosterfabriëben en tevens vlie
ger van de beroemde „High-Speed
Flight" van de R~A,F., omgord door
een parachute, in zijn nauwe be
stuurdersplaats. Het starten der mb-'
toren scheen heel siippel te gaan. Ze
begonnen met een laag zoemend ge-,
luid, dat geleidelijk aanzwol tot een
hoog gierenden fluittoon.
„Je water kookt", riep er een en
terecht, want het lawaai leek precies
op dat van een.blazenden fluitketel.
Aan de sterk kringelende lucht ach-,
ter het vliegtuig was te zien, dat
verhitte lucht werd weggeblazen.
Toen. het toestel bij het koeren zijn
staart naar ons richtte werden we
nogmaals aan iets uit.de keuken her
innerd: de verbrandingsgassen had
den nl. duidelijk de prikkelende
lucht van een walmend oliestelle-
tjei
Do start
Op de startbaan aangekomen
gaf Cotes-Prccdy =yn „Meteor"
onmiddellijk vol gas en met
donderend geweld trok hy er
tusschen uit. Een reusachtige
stofwolk steeg achter het toestel
op, dat na korten tijd loskwam
en met een fantastisch steile
bocht de lucht in schoot. In een
oogwenk was de „Meteor" nog
slechts een stipje aan den hemel.
Enkele malen scheerde Cotes-
Prcedy griezelig laag over ons
hoofd met een vnor het oog nau
welijks bü te honden razende
snelheid. Zoo snel Is dit. toestel
dat men het niet hoort aankomen
een geducht aanvalswapen
dus! en het motorgeronk dni-„
delfjk waarneembaar achter het
vliegtuig aankomt.
Na een half uur cirkelen, waarbij
de uitstekende bestuurbaarheid van
de Gloster o.m. werd aangetoond
door een keertje ondersteboven vlak
over het terrein te vliegen, liet
Cotes-Preedy de wielen zakken en
zette met. een verbazend lage lan
dingssnelheid en een uitloop van
slechts enkele honderden meters zijn
kistje veilig en wel aan den grond.
Een beetje verlegen lachend en
met de hand door zijn lange haren
strijkend nam de niet meer zoo piep
jonge testpiloot de hulde der talrij
ke aanwezigen in ontvangst.
Technisch wonder
De Gloster Meteor en in het bij
zonder zijn Rolls Royce turbine-
straalmotoren zijn wellicht de beste
producten, die de wel zeer verge
vorderde Britsche vliegtuig- en mo
torenbouwers na jaren, experimen
teeren geleverd hebben. Het zijn
Het onderhavige type straalmotor
heeft een normale stuwkracht van
1800 kg. De aan de voorzijde ingezo
gen lucht bij topsnelheid. d.i. 900
km PW uur. twee ton per minuut!
wordt in de verbrandingskamers,
waarin per uur 3400 liter brandstof
(kerosine) gespoten wordt verhit tot
circa 2QQ0 graden Celslus, om dan
via een aantal schepraderen van de
turbine met enorme snelheid dopr
een buis aan de achterzijde uit dep
motor wordt gejaagd. Het brandstof
verbruik is hoog, vandaar dat de
Gloater voorzien v^n extra-benzine
tank een actieradius heeft van onge
veer 13Q0 km of wel ongeveer ander
half uur in de. lucht kan blijven. Het
toerental van de turbine, welker
sqhoepen om de.hooge temperatuur
te kunnen doorstaan uit een legee-.
ring van cobalt en nikkel zijn ver
vaardigd, bedraagt 15.200 per minuut;
De RL A.F.-vlieger Donaldson heeft
op 7 September 1946 te Tangmere aan
de Britsche kust pa lang wachten op
gunstig weer met een Gloster Meteor
het wereldsnelheidsrccord op 985.6
krp gebracht. Op een proefvlucht
heeft mep zelfs iets boven de 1000
km per uur gevlogen. De straalmotor
heeft het dus mogelijk gemaakt voor
den mensch de geluidssnelheid dicht
te benaderen, den motor wel te ver
staan, niet het vliegtuig. Bij het vlie
gen met geluidssnelheid tü. vloeien
de luchtdeeltjes niet meer langs de
stroomlijnen van het vliegtuig, doch
komen ermee in botsing. De lucht
wordt nis het ware, een muur, die
met een scherp gepunte vliegtuig-
neus en scherp gerapde vleugels
opengebroken moet worden, Waar
schijnlijk is de „Swallow", het straal-
EEN SNELHEIDSMONSTER! De
GtosterMeteor, waarmee testpiloot
Cotes-Preedy met fantastische snel
heid .over Valkenburg scheerde-
vliegtuig van de Havillandfabrieken,
dat, bestuurd door wijlen George de
Haviiland boven de Theems in stuk
ken vloog, verongelukt, doordat het
den ontzaglijken druk van do lucht
niet heeft kunnen weerstaan. Naar
stig wordt thans gezocht paar oen
middel deze „lucht-barrière" te over
winnen en alg onderdeel van deze
proeven zullen de Britten dezen zo
mer boven db zee rondom het eiland
gaan experimenteeren met onbeman
de straalvliegtuigen, die een snelheid
moeten kunnen bereiken van 1600
km per uur,
De R.A.F. heeft de Gloster Meteor
als standaardjager in haar luchtvloot
opgenomen. Ook de Zweedsche ep
Zwitsersche luchtmacht krijgen
schroeflooze jagers- De demonstratie
met een Gloater Meteor óp Valken
burg, bijgewoond door talrijke hoo
ge militaire en civiele autoriteiten,
zou er op kunnen wijzen, dat ook
onze L.SKbinnenkort met één of
meer straaljagers zullen worden uit
gerust.
jj
East is east and west fs west, zei Rudyard Klpllng, doch de afdee-
ling Rotterdam van het comitó voor actieve democratie Is van in.ee-
niug, dat de kloof niet onoverbrugbaar behoeft te zijn en had daarom
gistermiddag den Rotterdamschen hoogleeraar, prof. Polak nïtgenoo-
digd om een en ander over het Russische economische stelsel te komen
vertellen.
teelG verschil met ons stelsel is,
''dat de productiemiddelen mei
geen geld gekocht kunnen wer-'
den; Zij blijven het eigendom van
de gemeenschap.""?'.!
In dezen trant heeft prof. Polak
af en too niet zonder ironie,
maar toch ook weer met waardee-
rende bewondering over het com
munistisch stelsel gesproken. En
tot slot is hij fijntjes glimlachend
tot de conclusie gekomen, .datdo
liberale toespijs den. communisti
schen kost aantrekkelijk heeft ge
maakt......
Voor het eerst werd met een Miles
„A erovan"-vliegtüigfnEngeland
tarwe van de lucht uit gezaaid.
Deze proefneming welke beter, re-
sultuten afwierp dan mén verwacht
had, vond plaats in verband rhet
den doorweekten grond en de reeds
groote vertraging in het zoai-pro-
gramma van dit jaar. (P.)
TUINXALENDER
WOENSDAG Jti APH.il.. - De
Japanscfie Eschdoorns: Acer japotii.
cum en Acer pal malum behoor i:n
wel tot de allerfraaiste bladheusleis.
Zoowel door dé. fijne, diep ingesne
den bladeren als door de prachtige
gele, bruine en,purperrood# tinten
zijn deze heesters van groote deco
ratieve waarde. Doordat vele soor
ten slechts klein van afmeting blij-
men zijn deze ook zeer geschikt voor
tuinen van beperkten omvang. Men
kan ze wel aan den buitenkant van
een heest er groep planten of ergens
in een gazon. De kleinste cxnmpia-
ren worden ook teel in rotslvinen
gebruikt De aanplaniing kan thans
nog geschieden. Ook pleegt mén
deze fraaie heesters wel oh kuip-
plarit ie gebruiken. S. L-
Productiecijfers heeft Rusland
voor ons verborgen kunnen hou
den, doch niet het stelsel. In 1032
is prof. de Vries met een groep
economen: paar Rusland geweest
en uit verschillende waarnemin
gen heeft hij de conclusie gevormd
dat er sedertdien niet zoo heel
veel is veranderd. Toen at vijf
tien jaar geleden waren de
communisten bekeerd van den
waan,, dat het individu volkomen
kon worden geabsorbeerd'door de
gemeenschap. Trotzky en Stalin
hebben fel om. de nalatenschap
van Lenin gestreden en het isde
practicus, die het van den gevoels-
mensch heeft, gewonnen. Stalin
heeft langzaam maar doelbewust
de leuze „gelijkheid voor allen"
losgelaten. Dc wereldrevolutie is
een mooi idanal, dacht hij. maar
belangrijker is het, dat Rusland
stevig op z'n boenen komt to
staan.
Prikkels
„De groote massa", zei prof.
Polak", kan het niet schelen
onder welk regime zii leeft. Zlf
denkt slechts aan haar eigen
welzijn. Daarom moest het doel
van het communistisch stelsel
geheiligd worden met midde
len, die balten de doctrinaire
leer staan: de nationale en de
materïeele prikkeL
Er is geen sprake van, zei prof.
Polak, dat br Rusland iedereen
evenveel verdient. De ingenieur
hééft een beterinkomen dan de
arbeider en do goede arbeider ver
dient weer meer dan d© .slechte.
Er is zelfs in den loop dér jaren
een bovenlaag gegroeid, een nieu
we plutocratie, zou men kunnen
zeggen. Het eenige en fundamen-
Het heeft Antoon Coolen agn ver
guizing noch aan waardeering ont
broken in zün thans ruim 20-jarige
schyUversloopbaan. En nu de dag na
bij Is (17 April) dat Coolen 50 jaar
wordt, is er aanleiding te trachten
een balans op te maken van zijn be
teekenis voor ons vqlkslevcn cn on
ze literatuur.
Coolen neemt de plaats in, die
Stijn Streuvels in België, Selma La-
gerlö in Scandinavië, Fj-itz Reuter
in Duitschland en Jean Giopo in
Frankrijk innemen. Hij is de schrij
ver van den streekroman in ons
land. speciaal'van Brabant en van de
Peel, en in zijn genre mag hij onge
twijfeld hooger worden gesteld dan
Herm. de Man. dien anderen schrijver
van den streekroman, en naar mün
meening eveneens hoqger dan.Theun
de Vries, in ieder geval wat betreft
dienst boerenromans.
Np i? het genre dat Coolen be
oefent wel is waar een dankbaar,
maar toch. tegelijk een gevaarlijk
genre. Dankbaar omdat het gemak
kelijk aanspreekt en lichter van ge
wicht fs. dan hetgeen de .normale"
romanschrijver tracht te bereiken;
gevaarlijk omdat het genre spoedig
verleidt tot al te gemakkelijke truc-
qqage, zopals daar zijn het gebruik
van dialect, schematiseering van den
bouw van het bock en het specu-
leeren op de sentimenten der lezers
door middel van aantrekkelijke anec
dotes en aandoenlijke typeeringen.
Genre in cUscrediet
Men mag onmiddellijk hieraan toe-
vqegen. dat zoovele schrijvers van
den streekroman aan deze gevaren
niet het hoofd hebben weten te bie
den, dat het geheele genre er wel
haast door in discrediet is geraakt-
De beschrljying van dorpsgekken,
gevallen boerenmeisjes en harde,
maar ach zoo nobele boeren, moge aï
finan.cieele perspectieven openen,
voorde literatuur.óf 'wet daartoe in
aanmerking wil komen, heeft, zij met
het karakteristiek provincialisme af
gedaan.
Realistisch, romantisch, pikant en
dat alles qp een gemakkelijke, goed-
kocpe manier, die karakteristiek
heeft dq streekroman zich zoo lang
zamerhand verworven. Ten onrechte:
een boerenroman als „Le Mas Théo-
time'' van Henri Bosco, onlangs in
Frankrijk verschenen, bewijst volko
men, dat dit genre op zichzelf geens
zins tweederangs behoeft te zijn,
mits met meer intelligentie en diffe
rentiatie beoefend dan doorgaans het
geval is-
lp ons land is de belangstelling der
literaire critiek voor 't genre streek
roman, büna nihil te noemen en dat
is, na het bovenstaande, niet onbe
grijpelijk. §laat men de in Nederland
gebundelde literaire critiek der laat
ste jaren op: E, du Perron, H. Mars
man, Menno ter Braak. Anthonie
Donker, M. Nijhoff, J. Greshoff, D,
A. M. Binnendijk en ge zult er geen
aandacht.aan besteed vinden. Slechts
eenmaal, in „Muiterij tegen hét Et-
maai" van S Vestdijk, treft men een
beschouwing aan, die met waar
deering van het werk van Coolen
gewag maakt.
Daartoe is, geloof ik, inderdaad re
den. Want, eenmaal het "genre als
zoodanig gekarakteriseerd, mag men
vaststellen, dat Antoon Coolen, zich
in zijn werk dikwijls heeft verheven
boven het gemiddelde dat zijn genre
zoo plat ep' oninteressant maakt.
Geen moralist
Vestdijk bewondert in genoemd
opstel, naar aanleiding van „Her
berg in 't misverstand", terecht
Coolen's spontaneïteit en veelzijdig
heid van conceptie, terwül hij er als
eerste op wees dat Coolen's boeren
roman wel hypermenschelijke, maar
daarom nog allerminst moralistische
strekking heeft.
Coolen is een schrijver, die zijn
vak beheerscht. en zoowel stilistisch
alg compositorisch uitsteekt boven
zijn collega's in ons land. Men kan
dit erkennen zonder een minnaar- te
zijn van zfjn genre, zonder zich even
min te ontveinzen dat ?ijn geheele
werk niet staat op het peil van zijn
beste werk, en zonder ook te geloo-
ven dat hij groote buiteniandsche
collega's als b.v, Streuvels of Giona
evenaart.
Met dat al is men gerechtigd bij
zijn vijftigsten verjaardag den schrij
ver o.a. van „Kinderen yan ons volk",
„Het donkere licht" (bekroond door
de "Mij van Ned, letterkunde), „pe
goede Moordenaar", „Dorp aan de
rivier" en „De drie gebroeders" te
doen weten, van de waardeering, die
zoovelen in den lande zijn:werk toe
dragen. MAXNORD.
Uit officicele Joodsche bron
wordt gemeld, dat Dov Gruner,
die in Januari j.l. ter dood is ver
oordeeld, in da gevangenis te
Acré is opgehangen.
Tegelijk met Gruner zijn drie
andere Joodsche verzetslieden ge-
executeord. Het zijn Aikosji, Kas-*
jani en Roscnbaum, die 29 De
cember werden gearresteerd, daar
men hen met wapens en een
zweep aantrof op den avond, dat
een Britsch majoor cn drie offi
cieren als vergeldingsmnatregel
vcor de executie van een lid der
Irgoen Zwai Lcocmi werden af
geranseld.
Een zware heidebrand bedreigde
de omgeving van het radiostation
Kootwijk op d© Veluwe.
Met hulp van omwonende bur
gers, de Apeldoornsclie brandweer
cn later ook van militairen werd hét
vuur tenslotte gebluscht.
Een oppervlakte van enkele tien
tallen hectaren hoog ?gn- buntgras
werd vernield-
In tegenwoordigheid van dc
auteurs die aan de prijsvraag, uit
geschreven doQr de Commissie voor
de propaganda van het Nederland-
sche Boek hebben deelgenomen
heeft de jury van het „Geschenk*'
van de Boekenweek bij monde van
Victor E. van Vrieslai\d Dipsdag-
middag tijdens een geanimeerde
lunch in het Amstelhotcl In Am
sterdam den uitslag bekend ge
maakt.
De gekozen novelle „De ontmoe
ting" blijkt geschreven te zijn door
Antoon Coolen die zelf aanwijzig
was om den prijs jn ontvangst te
nemen.
Drie der duizenden inzenders
werden door loting de winnaars
yan de hoofdprijzen die waren uit
geloofd voor het raden van den
schrijver dezer novelle. Het waren:
J. Moors, te Roermondmej. C. Th,
A." Drie ver to Soestdijk en mej. J.
M. Louwcrens in Utrecht,
Antoon Coolen werd toegespro
ken door- den secretaris-generaal
van O. K, cn NV., rpr. H. J. Reinink
cn gelukgqwenscht door de talloozo
aanwezige auteurs en autoriteiten.
Nare Sinterklqas/;
Het was voor Elizabeth een Sin-
tefklaasdag; vol verrataingen ge-7
weest, maar niet bepaald prettige
surprises wpren het. s Morgens be
gon het al: rechercheurs vam de;;
P.R.A. kwamen haar man halen.'1
Zij stopten hem weliswaar niet in
een zak var. Zwarten Fict, maar
goed, het is toch al een vervelende
geschiedenis als je men ten a,anzien
van alle buren in dc straat gevan-'-
kelrjk weggevoerd wordt. Toen
stopte er 's middagj weer een auto
van do P.R.A. voor Elizabeth's wo
ning. Eén man bleef achter 't stuyr
zitten en twee. kwamen de vrouw
vertellen dat ze mee moest om ge
hoord te worden. Zij stond de re-
chercheurs aan dc deur te woord,
maar niet vriendejjk, wat zeg ik,
zij was des duivels en wilde de
deur voor hun neus dicht smijten,
maar rechercheurs kennen dat en
een der hceren stak er vlug zfln
voet tusschen. Toen werd Elizabeth
heelemaal witgloeiend. Zü weigerde
niet alleen nertinent mee te gaan,
maar gaf eenige hatelyke volzin
nen ten beste, in dezen trant: ,,'t Is
jammer dat wij maar arme lui z#n,
als je centen hebt kom je wel vrij.
Jullie zouden zeker wel willen dat
de P.R.A. atijd bleef bestaan, dan
kon je er goed aan verdienen, want
jullie zijn niet vies yap steekpennin
gen."
Dat zou Elizabeth allemaal ge
zegd hebben tegen die recheroheurs.
Het stond tenminste in dc dagvaar
ding en de P.K.A.-mannen kwamen
het als getuigen bevestigen ooR.
„Die man heb bewust een val»
schen eed afleggen." zei Elizabeth,
toen de eerste getuige z\jn verkla
ringen had afgelegd. Zij beweerde i
bij hoog en laag dat ze van steek
penningen niet gesproken ha,d en
wond zich verschrikkelijk op.
Voor dat ze slaags raakte met
den rechercheur nam de officier
maar gauw het woord voor zyn re
quisitoir: 20.boete yoot het
beleedigen van een ambtenaar in
functie. En omdat het toch al zop'n
nare Sinterklaas voor Elizabeth ge
weest was, maakte de rechter er
een tientje van.
Deportaties hervat
Volgens radio Hamburg zou do
deportatie van Duitschers uit de
door Polen bestuurde gebieden ten
Oosten van dc Oder en Neisse op
20 April hervat worden. Op ver
zoek van do Westersche geallieer
den werden dc deportaties tijdens
dc wintermaanden gestaakt.
(U)
„Nou", zei Oomarle,
„jij met je nieuwe-
spellingsmocsjes; maak
mij nou nog eens wtjs
dat we er niet mee aan
de verliezende hand
zijn. Kun jij me zeg
gen wat dit betekent?"
En hij duwde me een
papiertje onder de
neus, waarop geschre
ven stond: „Die
VEREN zijn te oud, ze
moeten vernieuwd
worden": Triomfante
lijk keek hij me aan,
alsof hij zeggen wou:
„Laat ik joif daar even
fijn intippelenl"
„Kien", zei ik, maar
ik heb ook wat voor
U". Toen schreef -ik
een zinnetje op en liet
dat aan Oomarie le-
zen: „Ze hebben LEE-
- Oomarie, „maar hoe
kun je dan weten waar
je over schrijft?"'
eens wat nieuws hebt". „Maak nou geen
„Het is geen nieuws f lauwsjes Oomarie;
Oomarie", 2ef ik, „dat hoe weet U nu waarU
i$ nou de oude spelling, over spreekt als U het
Duidelijk, hél" over ZEVEN hebt?"
„Hoe kan dat nou", „Natuurlijk omdat je
zei Oomarie verbou- het er over hebi; je
wereerd. ziet het, je hóórt het,
„Nou", zei ih„ „nu je wóet hel",
moet je eens even naar. „Zo is het nu ook
}e neef-de-schoolmees- met wat je leest".
ter /u/sferen, „Zulke
woorden noemen ze
nou homoniemen;dat
zijn woorden ü'ie gelijk
klinken maar verschil
lende betekenis heb
ben, Vroeger meenden
ze dat het makkelijk
was door een andere
spelling te laten zien
wat die woorden bete
kenen. Maar dat is een
onbegonnen werk.
Neem nou eens het
woord DEREN; dat
REN jassenEven zag heeft tien betekenissen,
ik Oomarie glunderen, Als je dat allemaal dn
toen ineens kreeg hij
een gezicht als een
donderwolk en hij
knetterde los: „BL-.-
srf„.../ongen, als je nog
de i peiling zou willen
weergeven, zou je tot
BEEEEEREN komen".
„Nee dat wordt, mij
toch ook te grijs", zei
„Je zal wc! gelijk
hebben. Maar waarom
willen ze dan nog ZEE
en al die woorden met
ee op het eind zo blij
ven schrijven?"
Dat ix nogal wiedes.
Als er ZE staat bedoel
je daarmee een andere
klank als met ZEE
net zq a/s MET en
MEET bijvoorbeeld.
Daarom blijf je de let
tergrepen die door een
medeklinker worden
afgesloten ook met EE
schrijven".;
Accoord Van Put
ten", zei Oomarie,
maar mooi vinden kan
Ik het niet".
ANTOON COOLEN,
schrijver van de Peel.
De Centrale Werkgeversorganisa
ties hebben naar aanleiding van het
verzoek van het N.V.V., te willen be
vorderen dat op 1 Mei aan alle ar
beiders, die dit wenschen, vrijaf ge
geven'zal worden aan al haar aan
gesloten leden werkgevers bericht,
dat er „geen bezwaar tegen bestaat,
dat zooveel mogelijk, voorzoover de
bedrijfsomstandigheden dit toelaten,
aan dit verzoek wordt voldaan. Deze
vrije dag dient, naar hun oordeel, te
worden opgenomen als z.g,n. snip
perdag of als vrfje dag voor eigen
rekening."
Eukelc weken geleden heeft het
Nedorlandsch Instituut voor de
Publieke Opini e oon getrouwe
weerspiegeling van ons volk. naar
haar oordeel over eenige ministers
In het kabinot-Beei gevraagd.
Do enquêteurs* van liet Gallup-
instituut zijn begonnen met de
vraag:
„Vindt U dat minister Drees
goed werk of geen goed werk ver-
richt als minister van Sociale
Zaken?"
Gelijkluidende vragen stelden
zij over do ministers Lieftinck,
MansHolt, Hnysmans en Van
Maarscvocn.
MINISTER DREES, van Sociale
Zaken, heeft do bostp pars:
43 Goed werk,
12 Niet goed,
45 Geen oordeel.
Zijn bewonderaars vindon hem
een harden werker, flinltcn kerel,
strijder voor de arbeiders cn noe
men verder den kinderbijslag, do
ouderdomspensioenen e.d.
Do critici van minister Drees
vinden hem te theoretisch, niet
doortastend of zijn ontevreden met
de op dat oogenblik nog niet ver
hoogde ouderdomspensioenen. El
ke politieke partij levert een meer
derheid van aanhangers, die hem
waardcercn, op. De P. v.. d. Arbeid
de meeste (56 do Anti-Rev.
het minste (33 %j,
MINISTER LIEFTINCK verlicht
als minister van Financiën vol
gens:
die niet V
mocht terugkeerën
DOOR WILLY CORSAFl
38)
Lilian speelde met een armband,
dien zo draaide om haar dunne pols.
Ze zei: „Ja het wordt hoog tüd, dat
ik aan het werk ga en aan niets an
ders meer denk. Ik heb veel nage
dacht over wat je mo laatst vertelde:
dat je wou gaan reizen, menschen
bestudeeren in verschillende landen,
zelf zien en hooren. Ik vind het juist*
wat je toen zei: dat men de waar
heid .niet kan vinden achter een
schrijfbureau en in boeken van an
deren. Dc dacbt: dat is nu eens
iemand, die weet wat hij wil en het
doet ook. Zoo moesten we allemaal
wezen. Dat vele denken en.tobben
over.dingen, die tóch niet meer te,
veranderen zijn, wordt een... soort
ziekte,... zooiets als bloedarmoede.
Er Is maar één middel om daar van
af te komen: werken, werken,, en je
heelemaal richten op de toekomst".
Hij zat haar aan te kijken en on
der dien blik kreeg zij hetzelfde ge
voel dat zij soms had in haar kinder
jaren, toen ze vond, dat hij „geen
echte jongen was", want dat hij
zich gedroeg als een volwassene te
genover een kind. Maar nu ergerde
het haar niet, het maakte haar alleen
onzeker, alsof die blik de gedachten
kon zien, die 2e zoo angstvallig pro
beerde te verbergen. Ze zei "na een
oógenblik: „Ik wil nu zoo vlug mo
gelijk weggaan. Vader vindt 't best
Ik geloof eigenlijk dat hü blij is me
kwijt te raken".
Ze lachte even. Toen vervolgde ze:
„De heele atmosfeer hier in huis en
in. de heele stad deugt niet voor me.
Ik ben hier te lang geweest. Ik iroet
in een nieuwe omgeving zijn en hiel,
andere menschen ontmoeten. Men-'
schen, die met hun gedachten in de
toekomst leven, niet altijd in het ver
leden. Ik doe dat zelf ook veel te
veel. Als ik hier maar'eenmaal weg
ben, zal ik wel los komen van aller
lei herinneringen, die mo binden aan
het verleden. Geloof je ook niet?"
Ze keek naar hem op met een
blik,, waarin iets smeekends lag, als
van een zieke, die den dokter vraagt:
ik zal toch wel beter worden, niet
waar? vf-.;-
Hij zei na een-oogenblik: „Herin-,
neringen kun je niet ontkomen door.
naar een andere stad te gaan en met
andere menschen te spreken en zelfs
niet door te werken. Je moet het an
ders aanpakken. Je moet vrede slui
ten met je herinneringen".
„Vrede sluiten?" i;vxoeg zij ver
baasd.
„Ja. Je moet probeeren de herin
neringen die jc nu kwellen en ver
volgen, tot je vrienden te maken,
dan zullen ze je geen kwaad meer
doen".
Zij lachte onzeker. „Maar als ze
dat niet willen?"
Hij zei rustig: „Ik heb eens ontzag
lijk geleden onder herinneringen,
totdat ik er in slaagde vrede met ze
te sluiten". ■■v..-.:. •••.,-
Ze rukte aan den armband alsof
die haar knelde en zei zacht: „Dan
waren ze je misschien niet vijandig".
„Neen, m?ar ik wasvijandig, en
dat is nog erger".
Zij schudde het hoofd. „Dat geloof
ik niet Je kunt Jezelf overwinnen, je
kunt jezelf bevrijden van haat, van
bitterheid^ maar niet anderen. Als je
bang bent voor iemand, kun je hem
niet dwingen je niet langer bang te
maken..,; ik bedoel.Ze bleef
.steken,.
s.Wie en wat is er dan zoo vijandig
in je herinneringen?" vroeg hij.'
Ze wierp hem een snellen blik toe
en haar lange wimpers knipperden
even. Toen zei ze: „Het ismijn
moeder, weet- je. Mijn moeder was
$rg ongelukkig en dat waa de schuld
van mijn vader. Ik heb dat ontdekt,
kort voordat ze stierf. Toen ze zoo
lang lag weg te kwijnen, heb ik
soms bij haar gezeten en heoft ze me
enkele dingen verteld, Ik was nog
maar een kind. maar ze was zo on
gelukkig én eenzaam en kon zeker
niet langer alles in zich opkroppen,
zooals ze al zooveel' jaren gedaan
had. Ze heeft niet veel gezegd en het
meeste heb ik pas later begrepen,
maar toen heeft het me ontzettend
pl|n gedaan om haar. Zoolang ik hier
in huis blUf. zal ik het nooit kunnen
vergeten, begrijp jet",
Hij zei: „Maar daarin is niets vij
andigs".
Zij boog het hoofd en zweeg éven,
want ze voelde dat hij haar doorzag,
en wlst dat zij niet de waarheid
sprak. De tweestrijd in haar was zoo
heftig, dat haar handen beefden. Ze
Het den armband los en klemde haar
smalle vingers in elkander. Een deel
van haar wezen hunkerde er uaar
zich uit te spreken'tegen hem, zich
vast te klampen cn bij hem troost en
raad te zoeken en steun in de kracht,
die. ze in hem voelde. Maar een an
der deel verzette zich daartegen, in
wiïde.paniek en het was alsof er een
stem vol angst schreeuwde door haar
hoofd: neen, zeg niets! Zeg nooit'iets!
Zij kon het niet zeggen. Misschien
had zij het gekund dien eersten
avond, toen hij. haar thuis bracht Als
hij toep mee naar binnen was „ge
gaan en zij toen zoosamen hior had
den gezeten. Zij was dien avond zoo
radeloos ongelukkig geweest en toen
zou zfj nog niet zoo zeer gevreesd
hebben, dat hij haar daarna, zou ver
achten.
Zü sprak; eindelijk weer met onze
kere stem: „Ik ben dikwijls niet lief
geweest voor moeder. Ik was een^gc-
zond wild kind, dat zieke menschen
vervelend vond en soms, als ik moe
der zoo zag kwijnen, werd ik onge
duldig en onaardig tegen haar. Daar
heb ik nu zoo'm berouw over, dat
kwelt me zoo
Haar stem brak af en ze drukte
even beide haoden voor de oogen.
,Jk heb zoo'n berouw.on het is nooit
meer goed te maken"»
Hij stond op, kwam naast haar zit
ten en sloeg zijn arm om haar heen.
Ze leunde tegen zijn schouder, dank
baar voor zijn zwijgen. Tranen gle
den, onder haar gesloten oogleden
uit Het was de eerste maal sinds
Jang, dat zij schreide en het deed
haar onzegbaar goed. Als kind had
zij vlug tranen gestort, hoewel dik
wijls meer uit woede dan van ver
driet. Erik placht te spotten: Jantje
lacht en Jantje huilt, want haar tra
nen verdwenen altijd even snel als
ze waren opgekomen en daarmee
ook de stemming, die ze had tevoor
schijn geroepen. Maar in den oor
logstijd was die bron van tranen
gaandeweg opgedroogd. Er was geen
tijd meer geweest voor schreien
Na een lange stilte vroeg Sigurd
zacht: „Waarvan; heb jc zoo'n. be
rouw?"
Zijn woorden gavon haar een
schok. Zij begreep, dat hij haar niet
geloofd had cn begon snel tespre
ken, zich inspannend om hem te
overtuigen."
>Van mijri houding tegenover moe
der, Ik heb haar zeker dikwijls vcr-
drièt gedaan en ook veel te vaak al
leen gelaten, ik had nooit rust. Ik
hield er niet van, zooals andera klei
ne meisjes,; te zitten spelen met een
pop of te lezen. Ik ben pas gaan le
zen, toen ik een jaar of veertien was
en eigenlijk alleen tooneelstukken,
behalve als ik gedwongen werd op
school. Meisjesboeken neb ik nooit
kunnen uitstaan en ik geef nog niet
veel om romans",
(Wordt vervolgd).
46 Goed werk,
- 25 Niet goed, óf
29 G«en oordeel 'O'
De voorstanders van zijn beleidi
prijzen de geldzuivreing.(5 cn^
zijn financieeie deskundigheid; de;;
tegenstanders verwijten hem dev
voortdurende blokkeeringen (4% ),5
hooge belnstlngcu. on menigmaal
dat hij „het geld ovor de ballet
gooit",.„tc socialistisch is", „ons
land naar oen catastrophe voort" -
e.d.
Desondanks heeft hij onder
de aanhangers van aRe poli-^
ticke partijen meer supporters",^
dan critici, hoewel deze -tevre-
den meerderheid bij de Anti-
Rovolutlonnairen en de Partij 'yj*
van de Vrijheid zeer gering is.-
MINISTER MANSHOLT verricht!
al» minister van Landbouw eisi
Voedselvoorziening volgens
36 Goed werk; omdat hy aK|
les goed regelt, energiek
optreedt, verdeelt wat or
is, enz. -"if.
20 zegt: Niet goed... omdat
te veel rnntsocneërti
te weinig vrij laat, da l
boeren te weinig vrij laatr-f^a
de handelaren niots laatï
verdienen, enz.
44 heeft geen oordeel,
t* De aanhangers van dc Partii?-
van do Vrijheid (3G geon goed^
werk"), de AnÜ-Rovohjtionnairen. -:
(25 ontevreden) hebben de?;
meeste ciiliok, (le aanhangers van,'f
de Partij van.de Arbeid en van del:
de Katholieke Volkspartij do mees-?;,
te lof (43 resp. 35 goed|
werk).
MINISTER HUIJSMANS' WMticI
is weinig bekend. 1
20 Meent dot hl| goed :i
werkt,;"
12 dat hij geen goed werk
doet,. jVHÊi
68 weet het niet.
Alleen onder de Anti-Rèvoluilój^l
nniren en de communiston vlndt|
hij een meerderheid tegen zijn;
leid. Do meeste critiek richt zich'-
op de handelsbelemmeringen,'; dei
ambtenarij,, clo Rijksbureaux én dc;|
geleide cconomio (waar men zijn§
departement hiervoor verantwpor^f
deljjk.stelt) in het algemeen,
MINISTER VAN 'MAARSErtfl
VEEN'S werk als Minister van.;!
Justitie, ontmoet veel critiek;
37 vindt dat hij het niet goea
doet, "v
20 \%:yioY. goodr
43 geen oordeel. -r'-ï
Bijna nile critiek baseert zich
op dc behandeling der poiltieke
delinquenten, dc ontsnapnipgen-V^l
van SS-ers, do kwestie Mr. Zaaye?
enz. ■'vrVl
Alleen onder zijn eigen Dartii-%1
genooten vindt dc Minister vaa£i-''l
Justitie een meerderheid van siipr.:?
porters (32 goed werk, 24 %■<-,
niet goed). Dc aanhangers van alle
andere partijen zijn slecht over4
zijn bewind te spieken (percentage
„Geen goed werk" bij dc Partij;^*
van den Arbeid: 44, Anti-Revolu-v^l
tionnalrcn: 55, Communistische;?^"
Partij Nederland:. 40, Partij van dc^ll
Xrijheid: 47).
Nadruk' ya
