mm
staat in
öpört
het teeken
NOGMAALS HET BOUWCENTRUM
Plannen van onze stedelijke
tooneelgroep
Hoe generaal Seyffardt werdï
„gewroken"
DE MAN-
Wat de boer niet kent...
Het gaat om wetenschappelijke,
objectieve voorlichting
Iets totaal anders
dan de Jaarbeurs
Wij worden steeds
geleerder
Jeugdestafette naar het raadhuis
„Rotterdams Toneel
zaTzij heeten
Naar een bloeiend
tooneelleven
„Streven naar kunst"
won éérsten prijs
De toonéelwedstrijd van
„Mutua Amicïtia"
Van ratten en
menschen
N.S.B.-ster joeg tweejarig JoodscH
kind in den dood
Tegen verraadster
10 jaar geëischt
Dinsdag 29 April. 1947
ONGEVEER een maand geleden fa men aan den Stationsboulevard,
schuin tegenover het nieuw te.'bouwen Centraal Station, begon
nen met de werkzaamheden aan den zetel van het Nederlandsche
Bouwcentrum.. De vorige, .week zjjn de bouwplannen volledig open
baar. gemaakt. De houding- dlè men tegenover.deze nieuwigheid aan
neemt, varteért tri hoofdzaak van onwennigheid tot felle afwijzing.
De gedachte dringt zich hierbij sterk op, dat men de^bedöenngen
van het Nederlandsche Bouwcentrum niet
door de grootc beteckenia ervan voor den
kring over het hoofd ziet
geheel begrijpt-cn "daat-
sfederlandschen bouwers-
]~)lT blijkt wel heel'sterk,uit een
de verwijten die men'dit in
stituut maakt, waarin gezegd wordt
dat het, geïnfecteerd door den split-
sfngsbacll. naast de bestaande Ko
ninklijke' Nederlandsche Jaarbeurs
geld en materiaal gaat verspillen
aan een onzinnig bouwwerk.
Een dergelijke uitlating getuigt
meer van een schromelijke misvat
ting van den opzet, dan van een
ernstige bestudeerlng van het,
vraagstuk, v'
In het Nederlandsche Bouwcen
trum, dat uit particulier Initiatief is
voortgekomen, hebben zich alle In
stanties èn groepccrlngen uit het
Nederlandsche bouwwezen ver-:
eenigd, met de bedoeling, aanschou
welijke, mondelinge en schriftelijke
voorlichting te verschaffen omtrent
alles waarmee de bouwer en "zijn op
drachtgever-te maken hebben. Het
gaat hier dus om wetenschappelijke,
objectieve voorlichting, waajT4f
men .uitgaat van de materialen én
hun eigenschappen eeucizijds en .de
eischen die er aan gestéld zullen
worden anderzijds. Wanneer, om
eens een. voorbeeld te noemen een
architect materiaal inden-vorm
van platen noodig heeft" om een
wand te bekieeden, kan hij op de
permanente tentoonstelling bij het
Bou ween tram d e ve rs chil Ie nd e soor
ten die daarvoor In aanmerking.ko
men aan zijn'principaal toonén, die
de monsters, op kleur en structuur
kan beoordeelen. Daarbij staat deze
monstercollectie icderen dag ter. be
schikking, wordt steeds van de
nieuwste aanvullingen voorzien en
is veel. vollediger dan eenige archi-
de glaskrana tusschen de bovenste
verdieping en het schotelvormlge
dak. De rondloopcnde gevel van het
hoofdgebouw laat de dragende con
structie zien als cen'bctonskelet dat
behakt wordt, opgevuld met bak
steen die iu sierverband gemetseld
wordt om de nictdragenae functie
te aecentueeren. Dc - verschillende
uitbouwen die een gcheel.andere be
stemming hebbpn, al3 kantoorru.m-
ten, vergaderzalen, bibliotheek, do-
cumentatie-afdecling e.d., laten dit
ook duidelijk zien. Bovendien «s er
een modelrestaurant met model-
keukens aan verbonden, pok toe
gankelijk voor de niet-bezoekers
van het Bouwcentrum.-
Als de verschillende eischen van
de bestemmingen de eisch tot so
berheid als gevolg van de tijdsom
standigheden', heeft ir.' Boks „weten
te sublïmeeren tot" een interessant
gebouw, dat een waardige behuizing
zal vormen voor dit noodzakelijke
instituut. Hij toont bovendien aan
tot Welk een frissche,-vormgeving
men kan komen bij het; eerlijk aan
vaarden van de ge est olijke enma-
terieele waarden van dezen: tijd.
Van D.
tect er op-ma zou kunnen houden.
Er,;is gelegenheid zich daarbij te
laten voorlichten omtrent de speci
fieke eigenschappen cn wanneer dc
keus eenmaal rs-gemaakt, kunnen
zij een opgave.van. alle fabrieken
die dit materiaal vervaardigen, met
de bgbehoorende prijzen, ontvan
gen. Hebber, zti bijvoorbeeld mate
riaal r.oodlg voor gelulds- of tempe-
ratuurs-isolatie.' dan zullen ze ge
bruik maken van de wetenschappe
lijke onderzoekingen van het Bouw
centrum ;<dle. onafhankelijk van de
fabrieken, verricht werden." Door de
werkzaamheid van het Bouwcen
trum zal de stroom van monsters
en drukwerken waaronder archi
tecten en aannemers af en toe be
dolven dreigen te raken, belangrijk
kunnen verminderen, wat een niet
te onderschatten besparing betce-
kent
Bovendien zal een permanen
te objectieve wetenschappelijke
voorlichting niet alleen over
materialen en materieel, maar
ook over nieuwigheden, syste
men, bouwwijzen e.d. een snel
len opbouw stimuleeren.
Op de Jaarbeurs is de voorlich
ting subjectief. Hier bieden de ver
schillende fabrikanten tegen elkaar
op in concurrentie waarbij de ob-
Rotterdarn
bouwt
Italianen kunnen
nu scheiden
In Italië werd eenigen tijd ge
leden een nieuwe politieke partij
opgericht, die misschien do
eenige,weet. wat zij wil, name
lijk: echtscheiding. ...Meer dan
twee milfiocn menöchen siaan
achter ous", zei te voorzitter
een paar weken geleden op een
persconferentie.
Of dit aantal do leden der
Tta liaansche volksvertejrenwoor
diging Êchrik heeff ingeboezemd.,
is niet vermeld, maar Donderdag
heeft;de constittieerende verga
dering met drie. 'stemmen
meerderheid den motie aangc-,
nemen, om uit dt nieuwe grond
wet het woord „onverbreekbaar",
waar dit op de huwelijken op
trekking iheefl- te schrappen.
In regelmatig versneld
tempo l".
Een Araerikaansch psycholoog,
prof. Lehman, heeft een aantal gra
fieken 'gepubliceerd, waaruit blykt,
dat wij verbazend snel geleerder
worden. De vooruitgang op het ge
bied der kennis is de laatste 300 jaar
elke eeuw dubbel zoo groot geweest
als de voorafgaande eeuw.
Deze vooruitgang had plaats op
het gebied der scheikunde, geologie,
maihematiBcho wetenschappen, bat
onderwijs,; de economie, de weten
schap/der politiek, dc insectenku ti
de," de plantkunde, de operamuziek,
de wijsbegeerte,de genetische biw
logie, dè literatuur en de orchestrate,
eh symphonische muziek.
Lehman deelde mede, dat elke
eetiw. de tendenz vertoont, op elk
dezer gebieden het geheele verleden
te verdubbelen.
„De curven" zei hij ,;toonen
grafisch de steeds toenemende snel
heid aan van de vooruitgang, op
verscheidene, gebieden der bescha
ving gedurende de laatste eeuwen.
Zij doen tevens .vermoeden, dat de
ontdekkingen en uitvindingen der
mensebbeid gedurende de. eerstko
mende eeuwen waarschijnlijk in een
nog stjeller tempo zullen toenemen
dan in het verleen, het -geval is
geweest!7.' -
Lehman herinnerde er aan, dat
soms: wordt gtzegd, 'dat het begaaf
de individu, aangezien zooveel werk
dooi. machines is:, overgenomen.
:ds minder mogelijkheden tot
ontplooiing van zijn hoogste be
kwaamheden vindt Het is een moei
lijk probleem vbor hen, arbeid
vinden, die hém in staat stelt zich
naar verband en geest verder te
ontwikkelen, zegt de professor.
Loonen voor.nacht wakers
geregeld
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft een regeling, van loonen en
andere arbeidsvoorwaarden voor het
Nachtveiligheids- én Bewakingsbe
drijf afgekondigd ;in:de Staatscourant
van 25 April. ^Voor' vijf,gemeente-
klassen zijn uur- en weekloonen in
gesteld? overwerk étl vacantie zijn
geregeld. Het besluit kan te allen tijde
door het College worden gewijzigd of
ingetrokken. *,.-
De bevrijdingsdag zal voor een voornaam deel in het feeken staan van
de sport. Zoo zullen al in de vroege ochtenduren meisjes en jongens door
de stad draven om door een jeugdsferestafette de verbondenheid van de
geannexeerde randgemeenten met de „oude stad" te demonstreerèn. In de
middaguren zal van:2 uur tot half zes een groote sportdemonstratie plaats
vinden in het Feyenoord-stadlori, waarvan de opbrengst geheel ten bate
komt van dé T.B.C.-bestrijding.
jDÉ.GROOTE MODE Ï*AN D/3T Een bloesje entertwijde^
-'rokjn' contrastéerertde kleueènSl&tiitöp'het hemd-niel-entre-deux van
.vroeger geïnspireerde witte katoenen bloesje niet schattig bij: de katoe-
nen rok met figuren van opgestikt- botduur$et2'*ffi?v-tr
Mét .goedkeuring-van den burge
meester heeft' de Raad voor de
Lichamelijke opvoeding, de jeugd
estafette georganiseerd. Al naar ge
lang den afstand, waarop de v.m.
landgemeenten van Jijet hart van
r*t,n«(r nan rtn urprWf»» dJIUbCliiCCluCll VdJI lljpi -iïdlT Val»
jectteve W.^^«n^werke-; RaWerd?„ verwijderd zijn, al' op
"pen nogal eens
komt. Hier gaai
het er immers
om, zooveel mo
gelijk te: verkoo-
ert dé toepas
singsmogelijkheden yan het product
zoo ruim mogelijk voor .tg stéllen.
Zonder twijfel is voor één gezond
bedrijfsleven -de Jaarbeurs onmls-
baar,- maar: evenzeer bestaat er
daarnaasteen..: werkelijk ernstige
behoefte aan het werk dat het Ne
derlandsche Bouwcentrum zich ten
doel stelt.
p. IWIFCI HHJII VCIWIJUCiU «JU,
'tri' 'verschillende urenworden gestart.
Zóö verf rekken des m or^eiis om cir.-
ca uur vier leerlingen.pér fiets uit
Hoek van. Holland om dé estafetten
vlag naar. ..denMathenesserwegte
brengen waar de eerste looper hem
overneemt. Hoogvliet en Pernis bren-
Het gebouw zelf
HET géboinv zelf is van dien
aard dat velen er In den 'be
ginne vreemd tegenover zullen
staan. Waar Het hier iets nieuws
betreft/Iaat zich dat begrijpen. De
architect in J. W. C. Boks. was in
dit. geval wel heel sterk gebonden
door.de eischen: die de bestemming'
met zich meebracht. Dé techniek
van het exposeeren verlangde, nu
eenmaal buitenmuren waar geen
ramen in zouden komen.. Natuurlijk
drukt dit ai direct een bepaald
stempelop; het gebouw. Hij is: ge-
- komen tot een groote expositiehal^
in dén vorm van een veelhoek, me£
een middellijn, van 45 ra.': Langs, de
wanden daarvan liggen op gaande
rijen-de; stands waaride;nraterialen
worden tentoongesteld. Deze ont
vangen hun licht van een rondgaan-
Een^i'nwonèrfüit'Sc^
eerdé een orgel, dat few
accordeon '^bespeeld faw wórden.
.poorVdhet ^verplaatsen:, van een
schroef kan het mechanisme op. cen
piano, worden overgezet,
gen de vlag-door fietsers naar de Dok
'laan ;eri;'Kfalingscheveer, Overschie
naar den Rotlerdamschen Rijweg, ter
wijl in Hillegersbérg voor het v.m.
raadhuis én in Schiebroek in Je
Adrianalaan, hoek Schoolstraat wordt
geétart, Elke looper (of loopster)
moét circa 200 meter afleggen. Een
aulq zet.op elke plaats,.waar de vlag
gen hióéteb worden overgenomen, de
leerlingen af. en een andere neemt de
kinderen, die den afstand hebben ge-
loopen, iveer op. De starttijd. Is zoo
danig bepaald, dat alle, loopers om
circa 9:50 tiur op de centrale punten
.bij, hetVErasmusliuis en het station.
"Hofplein zullen arriveereni Intusschen
hébben zich "daar leerlingen uit; de.
oude' stad opgesteld en -gezamenlijk
gaat het dan naar het Raaahuis. waaf;
dé verschillende vlaggen, in het bij
zijn van den burgemeester, aan
vlaggemasten 2ullen worden gehe-
schen. Ten slotte zal dan de burge
meester nog een toespraak „houden..
De leerlingen? dieihebben deelgeno
men aan hetfeest?: worden hierna^ in
den Rötterdamschen. Schouwburg ver
wacht, vwaarrJac. van Elsacker zal
déclameèren 'en een goochelaar zijn
kunsten zal vertoonen. Alle attributen
voor de estafettevlaggetjes zijn door
scholieren vervaardigd, de vlaggetjes
door leerlingen Van: de Industrie
school en het overige door jongens
van "de Ambbachtsschoolaan de
Tamboèrstraat.
Deputaties-van de Rotterdamsche
Jeugdgemeenschap zullen tegelijk
met de estafetteloópers borden met
spreuken aandragen, die aan het
Raadhuis zullen worden bevestigd.
De middag in het Stadion
Enin de middaguren is er dan,
zooalswij reeds mededeelden, de
sportdemonstratie in het Fey en oord
stadion; Van 2 tot 3 uur is ér een
hockeywedstrijd tusschen het scmi-
Nederlandsche elftal, „de Batavièren"
tegen het Rotterdamsche elftal. Van
3 tot 4 uur een'grootsche "athletiek-
demonstratiejvan.ongeveer 1000 Rot--
terdamsche turners enturnsters en
vaii 4 uur-tot half zes. is er een voet
balwedstrijd tusschen een Rotter
dams ch. en eën^Lirnburgscli elftal,
waarvan de opstellingen nóg nader
bekend zullen worden gemaaktvt"
Men weet: we hebben .weer een
eigen tooneeïgezelschap. Zaterdag
stonden de portretten der acteurs-en
actrices, in de: krant en -gisteren
kwam de artistieke leidervan dc'n
groep, Ko Arnoidi, in een persge-'
sprek bijzonderheden vertellen over
z(jn plannen.'
Wij gaan hier een bloeiend üjo-
nëellcven scheppen", zei ArnoldL
.Dat is. cr in Rotterdam wel eens
meer geweest," maar later "kwam er
eén verschrikkelijke inzinking. -_De
gezelschappen .konden met goed fat
soen niet meer in Rotterdam' spélen,'
zooveel verlies leverde dat. op. Dank
zij de goede zorgen van de Volksuni
versiteit is er hier toch gelukkig
nog tooneel gespeeld. Toen kwam de
oorlog en de theaters werden vér-
woest. Maar mèt' de'voltooiing van
den nieuwen Schóuwbüfg;föntsiond
de noodzakelijkheidvan een eigen,
gezelschap, een dat Rotterdam, waar
dig was, De' speelsters en spelers in
den lande toonden groote animo
naar Rotterdam te'komen cn zich
bij den nieuwen groep aan; te slui
ten.' v,;< V
Iedereen naar den Schotiwbnrg
Natuurlijk zullen wij zorgen voor
een zeer behoorlijk repertoire: klas
siek zoowel als modem. Het zou-ook
aardig zijn als. we hier een Studio
TuINKALENDER
DINSOAO SO APRIL. „ten
tuin is de eenige geliefde, die nim
mer bedriegt, tiooit teleurstelt en
steeds jong blijft", heeft eens iemand
gezegd. Mits de tuin ook de verzor
ging krijgt, waarop de planten aan
spraak maken. Laat de grond nim
mer uitdtogen. Vergeet ook niet -'<?
bemesting. Houd hef gras kprf en
mank dc onkruiden steeds bijtijds
onschadelijkBestrijd dc planten
ziekten en het schadelijk gedierte,
maar door verschillende planten
kunnen voorden bedreigd. Gebruik
steeds planten cn zaden van prima
kwaliteit. Neem de juiste plant- en
zaaitijden in acht. Raadpleeg in ge
vallen van twijfel een vakman, lift
alles
of Tooneelschool konden stichten,
dan hoeven jonge talenten niet per
sé naar Amsterdam om te worden
opgeleid. Wèl 'degelijk zullen we re-
kéning houden, ging Arnoidi verder,
met; den aard van het publiek. In
Rotterdam "is dat anders samenge
steld- datv in de meeste plaatsen. Er
is hier een. zeer. groote arbeiders-be
volking en die moeten wij den-weg
lecreri, vinden naaT den Schouw
burg. 3 Danmoet er natuurlijkge
zorgd worden dat wij stukken ver-
'tpbne£Adie?;Êü)^v be volkingsgroepen
kunnen bo?is-n.
ÖhiaU^eai-ézullen ;we ,-,Veel-
léveüv om>ï£éts"?'gaah spelen, én ook
'éfö^tfle^Vaii^pUêre. Raynal's „i
'souffert sóus Portee Pilatei' Is aange-
:,kócht." Amerikaanscbe. stukken ko
men ook op bet repertoire. Al had-
deh :wp; aanvankelijk gedacht niet te
2uUen' aoublecren. '4 in. de rioekomst
zal dat wel, onmogelijk blijken, maar
daar hoeft; het artistieke peil :mièt
per sé door te dalen. Reizen zal on-
Vermijdelljk zijtifr iwant: .door de
Rijkssubsidie heeft de provincie ook
recht-' ops voorstellingen. Als we half
.SeptemberJ^beginnen, -zullen we
led er weekeittd-S iii711. Rotterd am op tre -
den; Sterk^spël zullen we in de toe-
komst1 moetènvgëyen; en de regisseurs
verlangen ;zeer naar de'ontplooiing
van hun mogelijkheden. Als het pu
bliek maar. blijft komen, zal er een
bloeiend tooneelleven ontstaan. Alle
begin is moeilijk, maar. er cijn aardi
ge dingcr. bedacht orru den loop cr
in te krijgen". Daar vertelde dc heer
't Ilart van de Kunststichting het
een en ander van. Er is een-spaar
systeem - ontworpen cn met mede
werking van' ,,'t Schouwspel".: de
vcreeniging van tooneelvrienden,
hoopt men bij duizenden stndgenoo-
ten een wckelijksch bedrag van 25 a
30 cent to innen. Do spaarders krij
gen een abonnement op vijf voor-
.sleUingen. Zbö';-Koopt men de men-
schen~niët smalle "beurzen in de ge
legenheid" te stellen goede tooneel-
kunst te genieten;^ 'r\
Met vakvereenigingen, -personeels
organisaties enz,; zal contact worden
gezocht; Menige directie zal terwllle
van haar personeel een .steentje wil
len bijdragen voor hot spaarfonds.
Met bet repertoire kunnen de spaar
ders een keus doen die het meest met
hum verlangen overeenstemt. Zoo
zullen er verschillende series wor
den samengesteld en met do bevol
kingsgroepen zal overleg worden ge
pleegd over hetkarakter der stuk
ken. Men ziet: er ïs nog heel wat te
doen vóór September. Daii; zal be
gonnen worden met de ohtginning
van Rotterdams cultureele woeste
nij. Moge de kunstbloemen er spoe
dig op bloeien.
Aan het slot van de bijeenkomst
kreeg het kind zijn naam:. „Rotter
dams Tooneel" zal het heeten. Be-
Van den internationalen fóoneel-
wédstrijd,' Uitgeschreven door dé
Kon. Erk. Declamatieclub .„Mutua
Amicitia" ter gelegenheid van haar
halve eeuwfeest, is thans de uitslag
bëkt«d geworden.
Eerste prijs: Amstels tooneelver-
eeniging „Streven naar Kunst" met
„Kinderen van ons Volk" van Antóon
Coolen. -
Tweede prijs: tooneelvereeniging
TAVENU te .Meppel met „Het.Onbe
woonde Eiland" van A. Dcfrcsne.
Derde prijs: Kon. toon- e.i tooneel
vereeniging" „Vondel" te Antwerpen
met mijnheer Pirroen"-van Fetik Tim
mermans en Ed. Veterman.
Vierde prijs: Kon..erk. vereeniging
„Roomsch i ooneet'! te Rotterdam
met „Jonkvrouwe de Ia Seigliêre"
van Jules Sandeau.
Ecreprijs samenspel: 1. „Streven
naar Kunst", Amsterdam; 2. „Vondel"
te Antwerpen.
Eereprijs tooneelaankleeding: l.
.Streven naar Kunst", Amsterdam; 2.
.Roomsch Tooneel" Rotterdam.
Eereprijs regie:l.J „Vondel" te
Antwerpen; 2. „Streven naar Kunst"
Amsterdam.
Eereprijs uitspraak: 1. Utrechtsche
Rederijkerskamer „Molière" met „Een
huwelijk onder Loaewïjk de Vijftien
de": van. Alexandre Dumas; 2. Too
neel ver. „TOG1DO" Amsterdam met'
„De Schaduw" van Dario Incodemi.
Kan vitamine A ons leven"
verlengen?
„Indien menschen op voedsel rea-
geeten als witte ratten" aldus
een AmertkÉiansch medicus van de
Columbia Universiteit„dan moe
ten zij in' staat zijn hun leven met
.tien tot vijftien jaar te verlengen
door vitamme A to gebruiken." Hij
is van meening, dat menschen in
derdaad zullen reageeran zooals de
ratten in zijn laboratorium. Ratten
eten -H.L' ongeveer het zelfde als
menschen, als zij het kunnen krij
gen.
JDe professor is in 1S42 begonnen
ratten eerst precies tweemaal zoo
veel vitamine A te geven als voor
menschen wordt aanbevolen en ver
volgens gaf hii .ze viermaal zooveel.
De ratten, die het dubbele quan
tum Vitamine A hadden gekregen,
leefden 10% langer dan normaal en
waren ook langer Inde kracht;van.
hunleven wat betreft het voort
plantingsvermogen.
De periode; waarmede het leven
van deze ratten werdverlengd,
komt ongeveer overeen' met tien
jaren van een menschenleven. -
Toen de geleerde opnieuw de. hoé
veelheid ...vitamine A verdubbelde,
werd het rattenlevèn nogmaals mét
10% verlengd. Het volledige resul
taat is. nog niet bekendé omdat nog
niet hIIb ratten van dit experiment-
aan het einde'van hun leven zijn'
gekotnqp.,- r*~z
-*?De r hoöglèeraarverklaarde. dat
de experimenten steun geven aan
de - veronderstelling, dat toevoeging
van groote ré hoeveelheden vita
mine A aan het menscheiyk voed-
sel gewenscht Is. Hfl acht-ditte
waarschijnlijker omdat de - meeste
menschen vermoedelijk „minder be
schut" leven dan proefdieren.;^-
In ït klein|
Rechtspreken is een ernstige^
zaak en een ernstig gezicht.hooi^l
er bij gezet, maar een politierechter^
en een Officier van Justitie: en; ëqn|
griffier zijn tenslotte ook meiischehg
en dat zij nu alle drie zitten.;*tag
glimlachen, elk naar zjjn aardridaj
officier oolijk, de. rechter fHnt]es ;ën3;
de griffier geamuseérd, is; de Gchuldf
van;Anthoiiius, die daar net;biiiiiéttl
is gökorhèxi. Schutterig, eh bedeesd;^
met zijn pet in de hahd eh?;.'zÖii^
naam. op dé; lippen. 'Eigenlijk is hetJ
heelexnaal Anthonius'schuld
dat er gegrinnikt wordt cloor-elkëèal
in de zaal, want wie kan"'t helpen!
hoe .hij heet?>'t Is de 'achtemaam^a
de van, zoogezegd, van Anthoiiius,-d
die", dé humorknobbels doet jeukénu|
Humor is een eigenaardige zaak:j
uit tegenstellingen wordt htf vaalc<a
geboren, uit plotselinge, geheel óh-3
verwachte situaties. Êyn vader
een lach, zijn moeder een traan.-
dé naam van- dezen eenvoudigenVbfr-a
klaagde doet het hem hier: dè 'johJa
reman heet Rothschild. Kom
aar als eenvoudig-arbeider binnen-^]
stappen en dan moet je zeggen, da
je Rothschild heet: enierkennfeti' dat;
je zucht naar geld je ten val bracht,-^
Op een keer zat deze Rothschild ioo f
krap - bij - Ras dat hif zich1 vergreepj
aan het - loonzakje van zijnkame-|
raad. Eeni- bankje van vijf en twlü-f
tig nam hij er uit en stak*-het; üiJ
z"n eigen zak. -1 rf&'jCM,
Je hebt-werkelijk wel wat ^ge-|
meen met je grooten naamgenooti;!
zei deofficier*--- Die wilde ookals-»
maar meer geld hebben. r.
Anthonius .zag er het v gréppfgés
niét van; in en bleef heel erasüg;en|
beteuterd kijken. De officier vertel-T,
de er niet bij hoe de vermaarde^
naamgenoot er in geslaagd waa|
zooveel centjes bij elkander te krij^
gen,- Of - hij misschien óók met eënj
"Veep in een andermans loonzakje|
legonnen was bij zijn kapltaalvor-';
mmg en of hij wellicht doorgegaan?
was met aLsmaar grootere grepen;
ült steeds weer grootere Loonzakjes^
loonzakken, loonbalen, loonkluizeoü
en tenslotte heele loonbankgebSu-f
wén. Anthonius zou hét weinig ,-ge^
interesseerd hebben, maar wij 'had-4
den liet wél graag vernomenhó<^
doeoudeRothschllddatgeflïkthad/!
om het onmiddellijte na i te binnen;
doen, als het tenminste inhet nettéi
gebeurd is,
Anthonius had enkel
langstelling .voorzijn istrafmaatg
Die viel nogal mee (o,-de lach stemt
mildmet 15 boete kwam: hf Jépj
af.
Anthonhm moët''ver^maar':;niet]
boos om zijn dat met zijn komst:
het zooveel vroaiyker werdMnS-;i3«]
zaal. 'Niet om' hem is er 4gèlachèiii;l
maar om dien adellijken. naamg<
noot, die. er zoo warmpjes inzat;.^
Om de v. d. ^aag-pnjz
De uitslag-, van.-, da: wedstrijd9n|
cm dè v. d. Waag-prljzenuxtge^
sdiroven door de RotteVdoinschf!
Rennersvorceniging'Apollo;*?iluid^
als. volgt: A klas:. 00
Klop 3-p.; ;2 P "Spierenburg
3H^Breedyeld^
y p^;
6 WMosmansi2 B Was:
KM:i CFynaart* 3;p,*:2
3* H B u is G p ;>jüniorê3: 25
de Bruin 2;p.j 2 HogendoornU p^|
3 Verwei S (p.
De afeandenïzijzL|aMgeziën|ffl^
twee wedstrijden; gehouden zyrijl
tweemaal verreden. '3^^
!3 zal, Uw tuin [ten goede komen, groeten wy- bet -met de - beste 'wen-
}Ck\i '-w-vs t 3. A. I schen voor een voorspoedigén groei.
!.-;** r- wV-
Een van de mcest elleridige uitingen van het nationaal-sociallsme. ,,uullu«»
■nr. Donker, de advocaat-fiscaal van hét bijzonder gerechtshof, het verraada
van de thans 26-jarige gedetineerde LamberdJna Jaantje WllUs. Door haarj
verraders bood schap aan deri S.D. joeg "ze In Februari 1943 een, tweejarigs]
Joodsch kind in den dood cn bewerkte ze de arrestatie van een menwh-éi
licvcnd Nederlander, die een verblijf van eenige jaren in Duitsche concen-ll
tratickampen moest doormaken. •- --»«
In 1943 bewoonde het N.S.B.-echt-
paar Krane—Williseenverdieping,
aan de Aelbrecliiskade. Boven, hen
woonde het, echtpaar Lusse—Dal-
meicr, waarvan de vrouw op dit
oogenblik communistisch jgemeenie-
raadslid is. Op zekerëh dag toonde
mevrouw Lusse, in.het hijzijn van de
yroujv, die nu terechtstaat, haar
vreugde over.; den gelukten aanslag
op den beruchtcn generaal Seyffardt-,,
Zij lachle-en sprak den wehsch uit,
dat er spoedig;meer van zijn slag uit
den weg geruimd zouden wórden."5
De N.S.B.-bmirvrouw ontstak hier
over in woede en nam .wraak;'! wel:
niet direct, maar juist daarom op des
die niet
mocht terugkeeren
DOOR WILLY CORSAR)
49).. :;v-"Waarom heb
ik niets verteld? -Het;v;as vanzclf zoo,
gekomen. .-;V? hij sprak "niet graag
over die dingen en óveh, het geheel
niet: graag ^vanzichzell. Er waren
twéé vreemden in de kamer, toen hij
die eerste maal binnenkwam. En
Erik scheen er zoo'zeker van te zijn,
dat hij daar veilig én wel in Zweden
had gezetenJHét had hem: vermaakt,
op 'een watwrange manier. Hij
dacht: :"ik houd er 'n soort.verwrongen
gevoel Voor humor.op na.!Hët is. mijn
eigen!, schuld. *Eh'ik heb'volkomen
'afgeleerd te toonén wat ilc voeL Hoe
kon het anders? Altijd had :hij dat
verborgen,': Als kind aL Later nog
meer. eerst,toernhy ziek lag. HU zou
eenvoudig 'niét/hebben kunnen spre-
iKéöVöver.digeschiedenis met Ellen
;ëh.;wat;hët jvöor hem beteckend had,
tóe;;>zerhem; afschreefEn ih'dè jaren
idaarha ;was het eéft'bittere noódzake-,
1 ij ft heid gewordeh*altij d té. verbergen
itvat- je .werkelijk; voelde en dacht,
.wérd hëtdoodclijk gevaarlijk; ooit
iets daarvan te verraden. Maskers,
altijd maskers, tot hijnauwelijks
meer. wist of hij nog een werkelijk
gezicht -bézat, zooals andere men
schen.: Een masker had hij voorge
daan, ook toen-hij binnenging bij
zijn oudé" Vrienden. Uit vrées dat het
oude leed weer zou gaan branden en
steken in hem als hij Ellén", terugzag.
Hij dacht aan den avond, toen hij
in den tuin stond, daarheen gedre-
ven door zijn! wanhopige, verlangen
haar, evente zien, misschien haar
stemte, hooren. Hét was. de eenige
maal dat^hij "tijdens-den, oorlóg hier
in de stad was geweest en hfj had er
nog voorzichtiger- moeten- zijn: dan
overal j.elders, om niet herkend te-
worden. Als iemand had gezegd:
maar dat is Sigurd Gren, had het
zijn dood beteekcnd.:!M3ar,..dat .was
nu hlies voorbij. Gevaar- en pijn en.
verlangen. Hij dacht nu aan Lilian.
Van het oogenblik al dat zij_hem had
vertéld wat er in haar omging, voel
de hij zich op, wonderlijke wijze ver-
ibonden methaar dóór' eenzelfde
échUldgevoeL :Zij had Felix wegge-
wenscht.hij had hem doodge-
.wenschL En hoe goed kende hij de
wroeging,-die: volgde op-dezen ver-,
vulden wenschï 't Verbaasdë'hemzelf
dat hij dit zoo diep voelde. Hoëvelen
zouden dit niét slechts hebben opge
vat, als een- samenloop van omstan
digheden. Hoevelen kondenwerke
lijk dooden. niet1 alleen! in gedachten,
zonder later daarónder/te-lijdend Wat;
was, hét,:dat in enkele mchschéh één
onbarmhartig; rechter;!.deed: leereiv
tegenover wièn geén;,uitvluchten-:en'
verontschuld 1 gingen baatteiiIf|Eed
rechter die hem had 'aangekeken uit
'de- oogen van dat portret, en uit-de
oogen van. het kind, !dat geen vader
meer had? Uit het vervallen gelaat
van: een oudenman/;uIt:Elléns wee-
moedigen glimlach: Hij hitdhun man,
hun zoon, hun vader doodgewenscht,
had hem in gedachlen honderdmaal
gedood, terwij! hij machteloos en
ziek op. bed lag. Had hem nog ge
haat -êrï "doodgewenscht,i.toen hij als
een bedelaar bij 'dat venster stond,
hopende op de aalmoes van een
vluchtig beeld/ een stemkank. En hu
was hijdood. vWelk verbandVoelde
hij. tusschen die twéevfeitendat niet
kon bestaan? Dat^zóöveel janderën
nooltfzoudem hebben gevoeld?. Hij
dacht:'hét us misschien, juist, idóordat
Ik heb afgeleerd te toohen wat:er in
mé omgaat, dat Ik' de dingen soms
zoo diep voel. dat ze in me vasthech-
ten., - Hijverwonderde zich- dikwyls,
dat, iemand zich ooit recht durfde
uitspreken over een ander: Hoe kon
eén mensch zoo zeker zijn dat" hij
beter was? Hoe durft iemand ooit "een
mensch ter dood veroordeelen? Niet,
zóöals het gebeurde in den strijd,
zooals hij .Falk zonder! aarzeling :zou
.hebben neergeschoten zoodra zijn
taak was afgeloopen, maar rustig en
weloverwogen van uit de hoogte
eéner.-zelfverzekerdheid, die hemon
begrijpelijk was. Hoe zou hij nu,
waardig en zeker van zichzelf, dur-
ven rechten over Falk?
4 Hij dwóng zijn gedachten weg van:
.die:'- pvërpemzingenen, van vragen,
waaropihijmooit; antwoord kon viri-
Heh. Hij moest nu santandere dingen
dérikeh. -J 1 - v -,
^Tot nog toe had hij het zïnloos ge-'
vonden te vörschen naar; een .oplos
sing vóór den dood van Felix Êriro.;,
Zinloos en gevaarlijk'.Dé scène "met
Erik had hem maar al te zeer in het
gelijk gesteld, wat dit gevaar betrof..
Maar nu waren er twee dingen,; dié;
hem- er toedreven f -. ditonderzoek
voort té; zetten,dat "Erik zoo onhan
dig was v begonnen, en den weg te
zoeken, waarvan Erik zoover was
'afgedwaald: de wensch-Lilian te
bevrijden van/haar schuldgevoel, dat
dreigde te i ontaarden in een com
plex en haar,heele leven konver
nielen. En dan! nog-Iéts andera Sinds
zijn komst hiérWaren er dingen ge
beurd, die hy graag zou. willen op
lossen en.:.! misschien ook oplossen
kon. Toen hijdie1- eerstemaal. met
Erik sprak* meende hij, dat hét hope-
loos was in dit alles te wroeten,
omdat alles sinds lang dood en be
graven was. Maar dat -was niet
bcelcmaal jiiist geweest. Iemand
wenschte hem hier weg te hebben
en kon dat om' iets anders zijn dan
om. te voorkomen, dat hij Erik zou
helpen met' zijn onderzoek? Maar wie
kon het zijn? Wie wist dat Erik met
hem" daarover had gesproken, dat hij
besloten had hém tc helpen-! en wie
had er zooveel belang by dat de
zaak "nooit werd opgehelderd?
Hij geloofde niet aan de boodschap
van een geest, "Maar zelfs', alshij
geloofd had. datdeze "wonderlijke
boodschap Ellen-op bovennatuurlijke
wijze bereikt bad,zou het hem toch
brandend hebben geïnteresseerd,
waarom" die - boodschap'.;, dan .niet
klopte. :Whnt howdafi óokjV-* hij1 was
niet gevaarlijk en valschvor vEllen-
Neen. iemarid wilde hem weghebbent
iemand.was bang voor-hem.
Maar hij kende mevrouw Vorly
nieten.vzijsïhad/.Eélix niefc*gekend-
Welk bolang kón üzij erbij hebben
dié boodschap te^fingecren?: Wie kon
haar dié boodschap hebben'gesugge-
.reerd:zoodat zij wellicht te goeder
trouw, gemeend! had dat zij die in
trance opschreef? Wie wilde tot eiken
priis voorkomen,'dat hij Erik hielp?
Twee gestalten gingen vluchtig
door zijn gedachten. Die van dr. Van
Hettem en van Anna Gr overs. Kon
het mogelijk zijn, dat, dr. .Van Het-,
tem.... Neen, dat was niet mogelijk!
Het was psychologisch volkomen on
aanvaardbaar: dr.-. Van Hettem-was
een veel te oprecht man' oftt slink-
sche wegen te gebruiken en zeker
zoü; bij niet dién weg hebben geko
zen, Want hij kon bij voorbaat weten
dat Ellen er pijnlijk door geschokt
zou worden cn had juist al het mo
gelijke gedaan om haar weg te hou
den van mevrouw Vorly. Kende
Anna Grovcrs - mevrouw Vorly? Het
zou interessant zijn daar eens naar
te xnformeeren. Kende Bennet haar
of Chris?
Dat waren drie mogelijkheden. Als
hij ooit kon ontdekken, dat Bennet
of Chris in contact waren, geweest
met de spiritiste.,... Want wié weet
had Bennet dien bcwusten nacht iets
ontdekt en die beiden verraden, of
misschien al eerder zijn:maatregelen
genomen, om Felix:/ weg te krijgen
en zichzelf buitén^gevaar „te bren
gen, Een lafaard was tot allesin
staat, Sadisten: waren bijna altijd laf
en lafaards sadistisch. Wat hij! zijn
vrouw/ had aangedaan wees daarop
duidelijk genoeg. En Chris? Hij had;
een I/onberedeneerde sympathie voor
hem éh het was nooit gebeurd, dat.
hjj.;2lch7vergiste In zijn sympathieën,
en antipathieën, maar hij was nier
onfeilbaar. Chris was verliefd op
Ellen geweest Niemand bad dit
ernslig opgevat en toch .waren het
dikwijls mannen, die links en rechts
vrouwen hadden en dat nooit ernstig
namen, die plotseling oen zeer sterk,
gevoel voor een vrouw konden krij
gen. (Wordt vervolgd).
te gemeener manier. Het was° haai
nJ, bekend, dat de familie Lusse'ille
gaal een Joodsch kind onderdak-yer||
schafte.Dit deelde zij mede'aan:;d«
S.D., die kort daarna bijde Lusses
verscheen, het"! kind wegvoerde.i;ën|
evëiicens den heer Lusse arresfèëraëi
av egens /communistia ch eöctivif éifêgjra
het voeren Van anti-nationaalsdtteli^É
tische propaganda. De! heer Lussë bé2|
landde via Héèmraadssingèl^iéVu^t
cn Wcsterbork/ in Duitscfie conèéfig
tratiekampen, Waaruit; hij ha; dë|be^
vrijding terugkeerde.Van':.het '/kind;
heeft menniets;meer vernoménó"'"41
Laffe beschuldiging;
Direct na :de arrestatieJ./dbpr^B^
5.D. kwam de verraadster, Laniti^
dina Willis, hij mevrouw Lusse ïiaae-
medelijden betuigen. Zij ging lil
doortraptheid zelfs zoover,-/te*|ïn§
sinueeren, dat een 70 jaar ou^n niah,-;
dié bij de familie Lusse irtwbonde^ui^
protest tegen het opzeggen, van
kamer, het verraad gepleegd had,
Hierover kreeg de N.S.B.'ster echtëd
gewetenswroegingen, eenigénStljd-I
later bekende 2ij, dat ze het verborg
gen houden van het kind zelf aan:.de'n|
S-D. gemeld had, uit wraak voor^dë;
vreugde diede Lüsse's. schépténflhj
hetliquidecrcn /.van :'g'eneraal|jSi6WM
lardt, Zij betuigde haar spijf öVëf/hetJ^
jarréstéeren.van den lieer Lusse. Aiö^r;
dat het! kind was .weggevoèrdivÓfï^
ze juist goed. i
Het is een van /berouw.-!en';ahgsi
snikkende Lamberdina; - die/vówvhadj
rechters staat. Dit kleine, tengere;
vrouwtje, dat dc dood yan eenoh;
schuldig kind op haar geweten heeft
probeert zich met: schuchterèj/Jjall
verstikte stem ie verweren, inaarieT
aannemelijke verklaring voor:-:h'a;
daaa kan zc niet geven.
De procureur-fiscaal/.nóemt'ghaa
een ellendige landverraadster/.diè/'de
vermétigihgvan/ëen/'dër^
verraders van het Nedérlandsetf
léger, /heeft -gé vvrókerimet-denl'doó"
van eén onwetend kind. Hij/elscJitfee"
gevangenisstraf van tien jaar, metfa
trek en ontzetting uit dc kiesrechten^
De verdediger houdt cen. uitvoe*-1
pleidooi en beweert, dat niet béwez
is, dat het betreffende Joodsché;;kin
inderdaad is omgekomen.'rv.5j>
- De uitspraak in deze zaak .vol
12 Mei.
