OTOERS NA AR SCHOOL
Hollandse astronomen naar,
Midden-Afrika v
Juffrouw is geen mevrouw
Waarin GIJSBERT de moed
Mei, Juni en September zijn
ook mooie maanden"
'4r -.
Het is niet zo eenvoudig om te bepalen, i
- - f wat in 't belang van; het kind is
De moeili jkëkëuze:
m
welke, school?
Weer eens een boek
,voor jonge mensen,
Ontmoeting met
Carlo Sforza
Nóg éénrnaal de
boomgaard rónd...
Pleidooi voor
gelijkheid
Bloeiende-/
Meimaand
Expeditie 'werd twee
jaar" voorbereid
Vacantietijd op komst
Een zonierliuisje
idcaal van;
Europa vierde
1 Mei
i il - J-
Zaterdag 3 .Mei 1947
V".
j&r.V
fa:,
mf'
T")E gewoonlo schrijft vóór wel*
V Jee belangrijke'gebeurtenissen
In een xnensenteven mót vael
plechtigheidgepaard gaan en wel
ka niet De doop, de communie,
de lnstallatle als Aid/':vaa4-cen
laugdoxoop,1 de aanneming zijn
gewiehUge ogenblikken en wox-
den'' als zódanig ^behandeld. Van
V niet minder belang Is* de' kenze
van de schooL Maar de 'definf-
tleve stap daartoe krijgt.geen bij
zondere omlijsting en gaat ln het
apenbare dagelijkse leven ver
loren.
Het is nu de .tijd, dat ln geheel
Nederland duizenden en duizen
den ouders naar. een school stap-
peü om hun kind als/leerling aan-
ts ge^en.'Overal om ons heen-
-wordt1 der©, ge wichtige beslissing
genomen. Maar wie merkt; dat
j hier iets van belang, ja soms zelfs
een vèrdragende beslissing:'aan
dé orde is?. Geen bloemen ont
vangen de ouders in de sqhODl.'
het Ja geen bijzondere dag in het
gezin* - V ■-
/Wat hlor gebeurt ia echter
de moeite waard om ér een
ogenblik hij stil te staan. Er
'zullen oudera zijn, die het
nauwelijks .beseffen. Zij vol-
gen de traditie van hun buurt
en'milieu. Erds pp zijn hoogst
ruimte voor de gebruikelijke
gedachte; kleine kinderen
worden groot.
Er zullen echter ook ouders zijn'
bij wie de levensopvatting, welke
aen hun opvoeding ten grondslag
ligti; de doorslag geeft ZIJ kiezen
bewust:voor hun kind de open
bare of .een bijzondere 6chool. 'He--,
laas gebeurt dit veel tö wel-
mg. „Hoevelo ouders zijn ec niet,',
die zonder enjgo andere reden
'r .dan-de sleur-of omdat het wel.
netjes stanj, h/üri kind naar. een
school van een bepaalde gezindte
sturen.-terwiji èr thtfis geen en
kel .geestelijk contact met da^
schoolleven .beataat. Het'behoeft
geen betoog, 'dat een ^dergelijke
handelwijze tot schade strekt van
bijzonder en openbaar-onderwijs
helde. De gezindte-schoolverwa
tert er door.'hel openbaar.onder'
wijs jnist 'dö;steun van ouders;
waarop het zou mogen rekenen.
Een tweede - overweging fa:
welk'type school? Er zijn tegen-"
jvourdig naast'de schólon 'met al
gemeen gebruikelijk leerplan ook
Dalton- cn Montessorischolen.* Bij
deze. keuze-Ja jdo^aardc.ypfi.het
kihd 'stork 'In "het geding/Op het
"-onlangs te .Utrecht gehouden con
gres over het'gezin. vertelde een
vader dat hij, toen zijn -zoontje
vöor'de lagere school" moest wor-,
- dén aangegeven, 'onmiddellijk
naar dc. Montessorischool was gé*
-• siapt, omdat hij aan de.„gewone"
school uit eigen jeugd een eller-
akeligste herinnering had. Deje
vader handelde 'niet „zo maar",
toch was iiet blijkbaar niet bij
:hem 'opgekomen to'overwegen of-
zijn kind voor dat-schooltype wel
geschikt was. En' hoevele ouders
dio hun kiud naar do „gewone",
school sturen, houden daarmeo
geen rekening!/ .vf'
- Sprong in Kct^duietcr
Xp'EN feit is'echter, dat de keu-
ze van het schooltype tot op
z'ekero hoogte gen sprong iri het'
duister blijft.JE'r zijn.nu eenmaal
kinderen dic^op' een scbbol 'ulf-
stckend-gedijen, .tenvtj], anderen
er. tekort komen. Dat is vooruit-
niet-altijd te zien.";
-Nog moeilijker is do keuze van
middclbaro school. ondanks bet
feit, dat, het oordeel van het hoofd
der lagere school en adviezen van
beroepskouzebureaus -waardevol
Akunnen,zijn.' Het is monigmda!
een hard© strijd tussen de ouders,
die het beste met hun. kind voor
1 .hebben, het oordeel van do advi
seurs en-het verlangen .van' hel
kind; Dio strijd bezorgt menig
vader 'cn raenigo moeder'in/deze
tijd slapeloze nachten. Het Ja'niet
zo eenvoudig om to bepalen Wat
het waarachtig, belang is van het
kind. .Men-moet dikwijls 'veel aan
het levenzelf overlaten en dur-
- ven overlaten.
Dq eerste schoolgang der ouders
- v'Ro'van Maren heeft een aar-
,'dtg boek geschreven voor 16- 22-
larigen, tbnvttl oudercn het ook mot
genuegen zullen leion. Het behan-
delt.de enorme'geesteltlke en "so-
cialegroei van een moedig jong
ding. dat in een der laatste oorlogs
jaren „van het een in het ander ge
raakt
Het kan haast niet anders of Ro
van Marens Ank heeft een.desUlu-
Bionncrcnde.. tijd.- doorgebrachtin
een kinderhuis aan de IJsel en van-
daaruit allerlei werkjes te doen ge^
kregen, waarin do Nederlandse koc-
-. riersters uitblonken. Zowel in het
kinderhuis als,, tegen het einde van
deze longcmcnsen-roman. Mi het
moeilijkste Verzetswerk (droppings
op do Vcluwe) en in haar familic-
leven leert zij do; navrante zijden-
van het bestaan der mensen kermen
vult" de moeilijkste uren van. ons
.-..volksbestaan:. het maakt haar
£j*J»ens.7..
Ro van Maren kan' schrijven en
kan een boek logisch'„bouwen"; zjj
7beheerst' haar stof .~'én'dps zeg-
7 gen wjj, „tot weerziens en'pak dan
gerust groter - stof 'aan",' want- dit
eerste boek is goed en jfris.'B,
de aangifte r.al. als heLgocd
Is, door.meer schoolbezoeken van
hun kaht worden gevolgd. Als
oudera niet meej-'dan e'en gedach
teloze aangfft© en clko meeleven
de beraoeleijg met.het sdhoolle-
ven van huns-ldnd. ontbreekt, dan
ziet hét'er treurig uit. Maar de
vader en moedor, die weten wat
zij doen, die dnarb'ij het bosef heb
ben, dat nlot alles vooruit te bc-,
kijken valt erf dus do schoollpop:
baan van hun kind mot aandach
moet worden gevolgd, dio ouders
handeleni'iverantwoord. Ilun I
echoolgang in dit'voorjaar, moga.'i.
onopgemerkt Mij ven, hij iuaakt.,
toch dio dag.-raet recht tot een
bijzonderen flag.
i Dr. J. C. Brandt Corstius'
- r
EEN van onze vrienden had de
zer dagen het voorrecht^ te
worden ontvangen In het lilt Mus
folini's dagen bekende Palazzo
Chigi in Roihe, waarjhans de 67-
jarigb minister van; Buitenlandse
Zaken der Italiaanse, regering.'
graaf Carlo Sforza, zijn departc*
.ment beheert. Sforza, wloris boe
ken, geschreven.in* de rond 20
jaar van zijn vrijwillige verban
ning 'uit 2ijn vaderland, ook hier:
te lande bekend zijn (o.a, zijn no
tities over grote Europese figuren
tussen .101-4 en 1030) ^kent Neder-,
land persoonlijk. Herhaaldelijk
was hij hier te lande toeri hij zijn
domïcillo in Brussel hiel'd. Van
daar .zijn begroeting: - J
„Zou ik niétniet genoegen
een Nederlander bntvange.fl/ko-'
mende uit hét-land; waar ik-in
'de jaren van, mijn verbanning-
herhaaldelijk dagen doorbracht,
waarvarf do herinnering'alleen
'GRAAFy OA RLO SFORZA
„Zoiï ik ntet-mei genpégen .een
i 'maar^'..RrettlJ' "zou; zljn;: Inde n\z"e;
-niet werd overschaduwd- door
de "gedachte,-dat;toen Jluss'olini
'fven jfjni' trawanten Europa en
'mijc. geliefd;Italiö;naar den af^'
K: grond aleepten?"
Maar ,,'een jnterview'V heen.
dflaryoor orftbrak-de tijd. Toch
bleek'; Sforza bereid,,ide grondge-"
dach t edér dopr. hem gel ei de I ta-
I iaanseb u i ten! an dee;., pot lüékin
een iormule te;vatten.
„Na deze tweede wereldoorlog'
kunnon-de leiders vande1 buiten-,
lmds© politiek J van mijn. land
riiadr-vééh taa) spréken; -Europees,'
Europa" móet stappen dóen in de
richting vangrptcre eenheid." Zo'
.wij daartoeproberen .bij .ta dragen
dienen wij op de hestc -wjjzc de
belangenvan Italië.-
J'. Dit uiigangsptint karakteriseert-
din ook de-bullênlandsó. politiek
van het democratisch Italië."AVjJ
,v\J-lI.en ëcn goedé.'verstah dhouding'
met .'dè Sovjet-Unie; bereiken en
oijze' v/iondsch&p mét Amerika
enEhgelatrd handhaven:; ,-
De merries zijn^wecr begonnen nvl :de, idreaftraining van haar kroost.
Het veulen rept zljn rwkc bcneri ort moeder fe kunnen b/fftoucfcn. -Pe-
vordfcrlngcn zijn- bevredigend cn straks'is het. zoet rusten;in het prille
"■.iv.v.8roen onder de vruchtbomen.' "'...'o
tSE Olstenvljkso vrouwenver-
J-S enlglng van. doPartU van de
Arbeid Is van mening, dat een ein
de moet komen naiT.iIe ondemocnv-
Uschó gewoonte In ons land, om
getromydo vrouwen, al naar gelang
van haar maatschappoiykèstand,
met" ju ff ro u.w'of m e vrouw'
aan tê'sprckcn. v-A;'..
„Sy scgfdat xyleen juffer'is,
'Doch Grietje moei sy h'evet- mis
Fleur man-Is meer een krüyaenicr
Soo gadl hei 'ngc dc nieuwe sxi'ier,
Ecnyder wit nu macriu ff rouwen,
En 't syn maar dncgse burger-
-v 'vrouwep.
'f -.Glng In dè oude? 'tijt.wel.bcU
't Was Ael muy; Sner muy, altemet
Vrouw ^Muitje, Kcesvaer,
JanJames, neeyen,
Die naeme werdenal gegeven
.Nae ;yders- afcomsi enfatsoen."
Zn dichtte; iri de ••17e 'eeuw- eeri
Nederlander, die zich èr aan erger
de/ .dat- het ver trouwde"./.Meutjé",
„Muy" :en /Vrouw'", steeds meer
werd. verdrongen door Juffer:',
„Joffer" o£ /Juffrouw", de titel
die'/tot die ttfd alleen aan* dames
van adel cn uit. Vdc aarizleril tjke
starid werd 'gegeven. De vrouw van
Hugo de-. Groot b.v., dte utt een
aanzienlijke familtc stamde en 'bo
vendien de\ échtgrnoté'van' een ge
zant, was,.werd nietAuffrouw aan
gesproken/zo/vermelden de 'ge-,
Bchlcdenlsbocken.
f Het baatte niet
Maar de - ergenia van '.de; dichter
baatte 'niet; - De gewoonte -yan
„dacgse burgervrouwen" om zich
deze titel- toé-;te eigenen,- nam toe.'
Althans in de steden. Iri.dé dorpen
bleef nog heel lang, lnsommige
.zélfs tot Iri' deze eeuw, de burge
meestersvrouw de - eenlge „juf-:
frouw." Zelfs het „mevrouw," drong.
.daar/.nlet door.
Toen hét juffrouwen tè aigémeen
dreigde te worden, moest, oné stan-;
denlandje, wel een /andere' onder<
scheiding 'der for tuinen/invoeren.,
- Mevrouw/'- dat.'eigenlijk -„mijne
meesteros"" hètekeude. enals zo-:
danig-ln-X565/voor de landyoogdM,
werd gebruikt ging eerst opde
hdcl,' daamarop do deftige-standen,
óver. Do vrouwen van De Kuyter,
Tromp,.Hooft en-De Witt,' werden
al met mevrouw aangesproken.
Maar opnlemv'g?an de daegne bur-r
gervrouwen roet Iri het eten gooien.
Ook mevrouw wordt steeds alge
mener.; En daaraan, neqmt' iemand
als Adriaan .Loosjes. weer aanstoot,
die oriistrceles'1800 schryft: „Zeke
re Jonge dominee, hier'In ons een-
vo'udlgé'Noord-Holland, heeft' in
zeker-stadje'hê't mevrouwen zoda
nig .ingevoerd, dat men-er bijna"
geen juffrouwen meer vinden kan."
Maar hoe staat het er .tegenwoor
dig mee, nu dc standenmaatschap
pij door pen moderne; democratie is
vervangen"? :-.7",
Menige .Nederlander heeft met.
een gevoel van schaamte aan 'de
buitenlander,"die .er riicts: van be-
.greep; moeten uitleggen, dat me
vrouw en juffrouw niet alleen onr
derschcldt; tussen. 7 getrouwde en'
ongetrou\vde - vrouwen, maar ook
tussen dc'. stad den - en', 'fortylnen.
Nergonr tér wereld wordt ccn .der-
geJ|jk ondcracheld gemaakt, dus
ook niet in voel minder democrati
sche landeri dan ;hct onze.r
Wat do'iri.we er aan.? Hoe nemen
we. deze vlelf op onze democratie
weg?
^i/:^?Maardait ook allen
Dè Oisterwijltse vrouwen zeggen:
„Haten de Nederlanders-er allemaal'
naar, streven-,om.,getrouwde vrou-
.wcn mevrouw te noemen - en/ zelf
hierin het voorbeeld geven."
Best, maar dan dok wérkelijk
allemaal. Niet nlèen de aansprekers
en' nan spreeksters rnoeWii van goe
den ïviUe/, zyn/'maar "ook de aan/
gesprokcncn.Want /erVzUit" waar-%
schUniyk nog altyd meer' gétroixw^
de vrouwen dlq zich Uever jiiffronw
Iatên'vnoemen, die zlchV voor '.de
gek'gehouden voeléri sTBnneermen
hén met me^Touw. aanspreekt, dan
mensen die niet bereid zyn om -eei»-
getrömvde vrouw mevrouw, te noe-'
/men; '*■,'••^7 :y'tjy
Toeri^wy eens, in onze jeugd, do
moeder .van een klasgenootje met
„dag mevrouw" begroetten, werden
wjf dc ,dcur uitgegooid--met een:
„belazer- jé eigen moe." Met" het
droevige gevplg, datwU bij nieuwe
kennismakingen 'met:moeders, van
kameraadjes maar: eenangstig;,eü
onduideiyk gemompeniëten hooren.
Maar-als dan Is bereikt, dat alle
getrouwde, vrouwen zich mevrouw
laten noemfcn'cn genócm'd worden,
.zal men de standenbetiteling dan
misschien- voor /deongetrouwde
vrouwen 'lilvoeren?B0* sommigen'
bestaat- die neiging al. Maar .laten
'we hbpcn, "dat het zover rilet komt;'
Redetwist niet stedelingen of De:
Bilt al dan-niet gelijk had met de
'weervoorspellingen. Het was on/ë-
fcnze&gelljk winderig cn regen-
echt tg,
Jldaf daar buiten moet ge joens
gaan zien waf delregen heeft'aan
ga richt. Daar flonkert hef felste
jonge groen en daar groeien dc ccr-
ste wlidè, bloemen langs' de sloot-
kantDaar zijn de magnolia's-eens'
filaps uitgelopen en dragen de-kas
tanjes reeds-r zware 'bladcrtrosscri.
De bógaerds 'bloeien cn 'a/s ge de
bloembollen niet halen z'oudb ga
eens naar' Roiterdam, Zuid, Jn dc
buuri van ,,'l JVltte Paard''. Daar
is de natuiir op haar mooist. Go
zult. de regen dankbaar - zijnvóór
zoveel-, schoonst-'*}. - y-:J'
Uit;. „Het maatschappelijk "le
ven -onzer. Vederen inde, 17e .eeuw"
van dr,.G. P.' JcScboCol.
A; den mensen kon
den veel,-want toen
de' tent weer in volle
gezondheid stond te'.
klapperen in" de
voorjaarswind vvas. er
niets wat de. voorstel
ling in de weg stond.
Gllsbprt voelde"aan
do zenuwachtige span
nlng,die over mensen
cn dieren.lag, dat het
nu met vér meer was cn hii wist;
dat alsde-- schemer kwam en net
ddrikor bezitnam van 'de hemd;
H E kT er/zou zijn.-/■;- y.
Tsclilck nam hem i's middags mee
-naar ,'de tent en liet hem nog ccht
maal al'zijn kunsten:doen. Een paar
duizend stoeltjes keken stil-toe naar
wat' Giisbert uitspookte, v,7
-' „Vonden - jullie .het nogalgoéd?",;
vroeg hij. ze ra aflnop, maar' dc
stoeltjes zwegen. Dat was niet he-
moedigend /en- Gijsber.t gingtroost
zoeken bij Slurf;,/Ik; benzo vrese
lijk.-bang", bekende, hij en leunde
klein en. angstig, tegen diens linker
dllfantsvo'orpoot. aan- iJCom, .kom,
Fii^bclflabbeHje">zei' Slurf,die. .ven-
olifantshuis had eri zich vande' dinT
gen' dus niet' zoveel -hoefde aan- te
trekken. ..dat zijn die pïankenkoorts-
zenuwWurmen, waar ik je yan ver
telde,/het, heeft niet? te/beduidèn,
kop op/hoor". .Het was een kleine
'1 Ank trekt er cp uit,-door/Ro van
/Marent /Uitgeversbedrijt- riat,,Gent.troost, die ook maar even bleef./.. .1
Die'avond brandden alle lampen
'incircus Saltorini. In de: woonwa
gen van. Tschick.heerste'een zenuw
achtige opwinding. Gljsbcrt kreeg
eenextra wortel, maar hij had.'cr
'niet ccna zö'n trek in on knaagde cr
met lange tandon. turn; want zjjn
maag,had genoeg'aan-de.zenuwiviir-.
nien, dié èr -drukkend ip rónd kroel-
den. Tschick aaide hem veel cn ver
telde hem voor dezoveelste keer
„dat-hai erie brave konain was",.ter
wijl hij 'Gijsbert in zijn/geklede to
ver jasjeen/zijn hoge hoed hielp."'-
Alleen' gelaten overviel Gljsbcrt
zo-de angst, .dat hij wanhopig; op de
hoge hoed .drukte- Tot' zijn grenzen
loze/- opluchting kwam v. Pruts je
prompt te voorschijn. -*Hy; nam, het
speelgoedje in zijn. poten en dflhkte.
het. tegen zich, aan, „O, Piaitsje", .bc-,
kende hij kleintjes.'„ik'beri zo bang
voor het optreden/V prutsje. ..keek
hem glazig aan cn zei „Piepv,. want.
,hy'leefde niet echt; en had.dus geen
reden ergens bang voor te: zijn. Het
klöhk zó vertroiiwd; dat Gijsbert yrat
rustiger werd én - toen Tschick hem
kwam'halen," ging hij 'zonder .tegen
stribbelen'mee.
Al-van verre .drong hét rumoer
van, het circus tot hem door: Een or
kest, boven de artisteningang speelde
een vrolijke mars cn*.Tschick-zette
;Gijsbert bij de ingang,-..want zijn
nummer zou nu gauw. komen.Slurf
was er 'ook, die-kwam na Gijsbert cn
hij'riep opgewekt: ;tVreès niet; Gijs
bert,/het zijn'maar mensen.",..r
„Tetteretètterctct?, galmde het or
kest eri Gijsbert' wist,-, dat hij-, nu" op
moest. .Angstig gluurde hij om -het
gordijn.l.v Toén zag hij.ineens,;dat
alle stoeltje, -die 's middags-zo rustig
en leeg waren, nu gevuld waren.met
duizenden' mensen,- dieallemaal'1 ble
ke, opgewonden gezichten hadden Jn
het'licht der schijnwerpers. Kom
konairi', zei Tschick cn gaf hem- een
duwtje, maarGijsbertzette zijn po
ten schrap, cri klemde zich-vast aan
het gordijn. „Nee", zehhy tussen zijn
knaagtanden.want ..hij. wist irieens'
zck'er, dat hij hét. niet zpu kunnen""
.Weer- "speeldehetorkest de rpars,-
op welks tonen hij het circus,moqst
binnenwandelen. „Ik.doe het niet, ik
doe betniet",'zei hij 'koppig-, en
gluurde angstig.' met zlin. behoede
kop om bet gordijn. Maar. dc men
sen, die- bij' de -ingang,-zaten cnop
het programma hadden- gelezen.' dat
G*Ü s b er t K o n jj n; de grote ko
nijnentovenaar nu zou: komen, de
mensenkeken gesponnen toe
ontdekten - een paar lange oren én
een hoge hoed, die aarzelend om* het'
hoekje staken.':„Kijk'*; zeiden ze cn
stootten elkaar aan, „Kijk daar es
en zo rging het- van mond tot
'.mond en toon Gijsbert voor de twee
de maal' zijn •kleine'' zkonUnerihootd
te. voorschijn stak, waar'; een paar
knaagdierogen - groot *cn: rond vari"
angst In .stonden. ..begonnen de men
sen hartelijk "te lachén, want zó iets
is - leuk-
Van die lach. schrok/.Gijsbert zo,
dat hij niet wist hoe vlug hij zijn
kop weer lenig/moest.trekken. Dat
vonden dc mensen-,nog-leuker en-
een schallend geschater klonk op/ uit
duizend - kelen.' „Dat wordt góed.'
zeg", zeiden de.mcnsen en gingen er
op.hun gemak by zitten.;..
XWordt, vervolgd).
"(Speciale berichtgeving)
JAREN"geleden:ging C'. S.a n d'e'r «V
'eeri .vijftienjarige Nederlandse1
jongen, na'ar Middén-Afrika, ^cm
..zaken" te doen. Hij bracht: het tot
kapitein óp een Congobóot,en op'die
kronkelende rivier; met zijn talloze
vcrtakkingc'nwaar/zonder behóor-
lijkc kaart steeds in een verkeerde
koers^ kan /worden, gevaren,, .zag'-hij.
het grote 'nut in Vari sterrenkunde.
Zo ging ,hlj zich- in deze. weten-
■schap verdigpen cn ook toen hij
reeds langgeen kapitein meer watf
bleef Sanders, zijn belangstelling
voor. de astrcnomie -behoudciv.Uit;
Nederland" liet/hij -instrumentenko
men cn voor 'een leek deed. hij -bui
tengewoon nauwkeurige..- waarne
mingen. Dc aldus verkregen, gege
vens stelde hüin de jaren 1923—
1924 aan Nederlandse astronomen ter
beschikking.V- A
Nieuwe ;mediódë
Reeds ïn' 1382 had;de bekende
sterrenkundige prof. J-C. K a p-
t e y-n, uit Groningéri, gewezen, op
het gróte belang, de /positie/ van
sterren tc bepalen volgens een me-
thodp, analoog-ean; die., welke San
ders voor het eerst met succesaan
de evenaar had -toegepast:/-/-
Voortbouwende'op' .deze denk
beelden .gaat dc - Sterrenwacht:"te
Leiden thans waarnemingen doen
In Aequatorlaal-Afrika; zo vertelde
ons prof. dr. J. IL Oort, -directeur
van het Instituut.
Onder leiding van dr. G. vati
'Ilerk, die reeds aan een voorlo
pige expeditie jn 1D31 en '32 deel
nam, zal de Sterrenwacht ongeveer
half Augustus een expeditie naar
Midflcn-Atrlka uitzenden om. ge
durende drie Jaar observaties' -te
doen in het gebied lusseri Nokuru'
en Eldoret ,In de buurt yan hét
Victoria-incér op een hoogte van
.drieduizend meter.7
/.Niet." alleen zal volgens ceri/ge
heel nieuw 'principe worden ge
werkt, maar ook een speciaal ge
construeerd instrument .worden ge
bruikt.*waardoor .men' dc 'bepaling
van -de *z.g/ declinatie»; der/sterren
hóópt te "kunnen verbeteren.
pëze declinaties .worden sedert
anderhalve eeuw vrijwel-uiUluitend
bepaald mét meridiaancirkels, waar
bij - storende fouten.'optrpden, -in
hoofdzaak een gevolg yari diorbui-
ging van het insthiment /door ;de
zwaartekracht De in een'.verticaal
vlak draaiende telescopen.'dié ovér-,
al worden gebruikt moet men tel
kens een andere stand ^even. yvaar-;
door dé buiging steeds verschillend
ALSer éeri prima
/.hemel .staat, gaat „een Hage
naar bij voorkeur naar Schevenln-
gen, want 'hü hééft de zonpgraag
met een stükje zëe./Htj is. de enige
nibt vóór - wie die - combinatie veel
.aantrekkelijks hcefL-'-Bij de A.N.W.-'
B.v.weet:mén:öris te vertellen, dat er.
onder da vacantiegaogtfrs eenon
gemene animo bestaat voor dé kust
streek.'Ongekend groot is:het aantal
Nederlanders dat in- een vacantie' op
de Wadden-eilanden "het; toppunt
van zaligheid 2iet; cn voorts zijn er
natuurlijk nog;twee oorden, die'op.
deonverdeeldesympathie kunnen
rekenen:" Zuid-Limburg cn de Velu-
we, -v 7i/
;Het/spreekt odk vanzelï, - dat
iedereen, op ecri handjevol ria„zich
heeft voorgesteld in Juli of Augus
tus te gaan. flct ié. het noodzake
lijke verlangen yan die gezinnen
dié "door dc schoolvacanties' aan die
ir/oanderi zljn. gebonden. Maar mcri
zal "u op elk reisbureau de verzeke
ring geverf, dat do/ Nederlandse
mensheid zich uit allé/machtvast
klemt' nan Juli én Augustus, omdat
ipen. haar heeft 'geleerd, dat dit „de
yacantiemaandcn" zijn.,-. 7,,..
Mcri kan deze mensheid onaan
tastbare statistieken voorleggen,
.waaruit zonneklaar' blijkt,.dat het in
het voorseizoen en in hot naseizoen
heus ook heel mooi kan,züri:en- dat
het daartussenin nog wel eqns wil
xegenen./'/Maar,....ldcr„ Nederlander
schudt héteigenwijze hoofd. Tegen
zulk- een.»traditiéAtomt een .propa
ganda voor/' vacanttesprelding?maar
moeilijkop." /Men. moet door schade
en.,schande vijs worden.. Daar,*is nu
alle gelegenheid voor.
Het overstelpende aantal aanvra
gen; voor hotels; voor pension»/ voor
zomerhuisjeshet zomerhuisje,
blijkt dit jnar hèt ideaal —„heeft op
dit ogenblik al bewezen, dat ieder
een die daartoe even in de gelegen
heid Is ',,cr uit" wil. Dc tendens,
Vorig jaar "zo'duidelijk bespeurbaar,
om .een. kortè periode te. ontkomen
aan de druk -d,ic het ingewikkelde
"dagelijkse leven öplegt, doet zich dit
jaar .in versterkte mate gelden. Men
weet' ons ook .te vürtellcjv ,da£;de
grimmige winter .die wc achter/dd
rug hebben, blijkbaar, prikkelend op
de "gemoedorenbeeft gewerkt. -.De
jongsteaanvragen 'om een zomer
huisje in Epe of een lief pension
in Valkenburg dateren /al uit Fe
bruari, toen de'ijskegels nog aan. de
bomen hingen.
J,/ Niet te lang wachten
T S cr 'meer 'ruimte voor 1 de/.va',
r- cantieganger-1947 dan voor de'
vachntleganger-1946? ,Meèrhotel
ruimte, meer; pensionruimte? ;;Ztfn
te., spreken; meerbédden" .-beschik
baar?/.... /V /'Z.'•':*-/■ -/■//
Dit/is, voor zoverzich .'.la^t vast
stellen* inderdaad het /geval; - maar
de belangstelling br voor-dreigt ook
dermate .te/wassen, dnt- het, zeer de
Vraag is" of iedereen/wel aan zijn
trek kan komen. Zeker is Nederland
Joerlstiek er nog ver van af,/dat het
op volle, toeren kandraaien, 'of'ook
maar het gros ddr /wensen '/ver-
Mallcn. Wie zijn/plannen nog/piet
heeft gemaakt, moet het snel doen
wil hü niet de kans lopen achter het
net o te vissen- Mét die wetenschap
;gewapend, zullen veleh noodge-;
dwongen met.de traditie der. alleen
zaligmakende zomermaanden-moeten
breken. En dat. kan geen kwaad. -
Run troost mag tweeërlei zijn.
Dat Mef,.Juni eri September (met*
de complimenten van De Bilt) heel
brite ultgaanstlJden *11"' Eri dat
er ook buiten de zeekant en de on
volprezen Veluwe en het* geliefde
Zuld^Llmburc nog menig .brokje
Nederland bestaat, waar het in een
vacantie goed toeven is/"
Vrcondclingen op komst
VOOR cpkde 7bevoorrechten-, is
hetweggelegd/ hetbuitenland
op" te zoeken: <-
BU de AN.V.V„ wier taak het is
tn de vreemde voor; Nederland do
aandacht te vragen, neemt men aan.
dat de vreemdelingen ons niet zullen
passeren.
Mëri verwacht vrij' veel, Ameri
kanen, die aan een uitstapje naar
Europa zeker een paar Nederlands-
se dagen zullen verbinden. Voorhen
moet natuurlijk" plaats"', zijn in de,
hotels. Er' moet ons wat' aan. ge
legen'zijn, dat ,zü van hier een
goede .indruk, meenemen. "Door het
materiële oog gezien kan men daar
naast bedenken, dat dc vreemde
ling, al vacantiënd, deviezan binnen-
"brengt- 7'.-':./-,/■/'•
Examens
Öeslaagd vóór/het, candidaat3-'
exameri in. de economische -weten-
sqhappen; mej.; A//M. Smit, Rot
terdam/en /de -hèrehjvJ.. - M;
■Buters,/ ZYlaardingen, 'J.. Th../A;;
vari Schijndcl,' Rotterdatri en/.R.
Werlf, 'Scbiedam'./ Gcelcagd „voor
doctóraul- eiumeriiindé ecpnoml-/
sché .wetenschappen -de herëo: 'J.
J./vair der Weel. Rotterdam en C.
ï^Db- telescoop,'„die'men?, op 7
expeditie zal gebruiken-en 'die-, een
unicum '-■'is-, "draait -in een - horizon-
taal vlak, waardoor.de^buiging de-//
zelfde is. "V.VV' Ï'J"
Bij de bepaling .der absolute po-,
slties der'-sterren 'gaat het ,om .de
afstand van de sterren tot de hemel- -
pool. Bij de aequator ligt de hemel-
pool in de horizon cn gaan de .Ster
ren loodrecht op. waardoor, du
daar, bij $eze horizontale methode
dc waarncmingcn.het gemakkelijkst:
en het zuiverst .zijn-.. -
'Men hoopt op deze' -wüze een
nieuwe „fundamcnlaal-catalogas" sa
men jte stellen en tevens te bewU*
zen. dat Jiet beter is de bepalingen
-volgens de nieuwe methode te doen.
"Dat deze hoop niet ongegrond is,
heeft de voorlopige' expeditie van
1931 voldoende aangetoond.
Behalveaande. nadere positie-.
'bepaling van ongeveer vijftienhon
derd .sterren, zal ook aandacht worg
den gewijd - aan dc-metingen van,
het „zodiakaal licht", een wolk -van
kleine stofdeeltjes in het zonneatel--
seü .die'.moeilijk kan worden waar
genomen cn'.waarvan. men thans.de
structuur nader wil onderzoeken.
Dc hoge ligging-van de..waarne-'
mingspost leent" zich daartoe" uiter- v
mate.-
Wanneer men iets tot'ftand'/wil/
brengen, dat in nauwkeurigheidF,
uitgaat boven de waarnemingen van;:.- r
'de -'observatoria- overal -elders ter i
wereld, zal mén. zekér /drie -jaar////
nodig hebben, aldus-verteldeprof. ;i>5
Oort. Allerwegen beslaat; v^iï -onze
expeditie, die gedurende ongeveer y:S 3
twee jaar is voorbereid,/grote'^be-
langstelling. Uit binnen- en .bmtcn--;////
land heeft men steun ondervonden.'
r f. 15.000 ontbreekt
E,uitenant-fer-zec 'lè- Jdasse
,H." Zadelhoff zal de tocht als' waar-///.:v|fl
riertiér .voor *de/Nederlandse 'marine .///g
meemaken.' Dè ..InternationalAstro- :j
nomical Union">en7andere! :wetën-;./v/ f
schappelijke fondsen' in.-'Amerika -vt-'
gaven:subsidies, .térwül ook/instru-//
menten werden afgestaan. Toch ont-
breekt nog een bedrag van// 15.0D0.;7/v;g
Dr.van *Herk, /leider /vande /ex-//.!/^ g
peditie,/ hqeft .ons ..nog hét eériVeni
ander, over het verblijf*in-Afrika//Y
/verteld. -Het 'zal moeilijk';-en jcn-///i/1
zaam „zijn, doch gelukkig, kunnen
de èchtgenoteri van beide, geleerden
hen/ver gezéUen, De* heer /.yan/Herk
kent? de*sir eek* en zelf'^hééft/hij -de |I,t
plaats.van'het -observatorium;'te»///v:M
paald. De Britse regering/ycrschaf-'^i
,te/de grónd.';/?;'-/
r Na aankomst zaLmen enige1 maan-
den met de inrichting vari'het kamp.^
bezig zijn/ Niet'alleen/ moet r een -/
houten buis worden 'gebouwd ;*^v.da7:,/J.
tekening maakte - een' Nederlandse/^
architect maar ook .moeten vóór//.;/
de vier.' gróte instrumenten pijlers"//?/,
en funderingen, wor den.' aan gebracht////"-:
en een behuizing.'vervaardlgd.'/disj^:
t?genzon -.en jregenbeschcrridngiv/;
geeft.'
- Het „observatorium ligt^op/yrUt-M st-
grote afstand .van de ^bewoonde
wereld het„ dichtstbijzijnde -.•win-:^//
1 keltje vis - 25. knu\vcrczodat.
steeds vsor. minstens;" een iriaand.^5®
JevensErüddelen-.ln- hui»'.zaT •móetenjf.
'.hebben.', ;*7v
Het; wateiprobleem'/.;is/;:niet i/zó/^
groot .Men dar aangewezen/op/./de.//
regen,* diéin dezestreek gélukkig
nogal rijkelijk vloeit (J.25
jaar) //Welzal/ hét zaak/1 zijh,/ iedere/
druppel op te vangen./'Het /klimaat^'
tri vrij behooriyk. de nachten,7zijn/gtf
"zelfs kócl.-/
Een- zeer groot 'aantal artikel«17/
/moét/ Worden .meegenomen, ó.a./re-:
servemet er laai' voor ./de instrumen
ten,/'' accu/s i/voor. opwekking .vyari/^fS
electriciteit, geneesmiddelen en/boe^;/
ken. Dè vraag, zovele'/malen ten
onrechte opgeworpen,welke boeken-*#
men;mee. zóu nemén '-wannéér?.
naar eenonbewoond7,eilanö-;.
komt' hiernu: eenswerkelijk
'de ordeLiDè uitwerking -van de verr/fe
kregen gegevens v* zal/ gcdceRèlUk./
reeds ter/plaatse 'wórderi; gedaan/7:,-
Zelfs bp'^ dezeverlaten plek ;lsf
kans" óp, bezock -nlet uitgesloten; Een;;1
botanicus én cen. xooloog ull Lelden^
zullenvermoedelijk hetvolgerill^
Jaar gedurende /enige maariöen
hét kamp r vérbiyven om onderroe-SV'
kingen te 'doen. O ver/ongeveereen;j|:
'jaar. la er eén^ .zonsverduistering
de mogelUkheid/ bestaat dat/andera 77^
astronomen van uit dit kamp het 77/
verschijnsel wUIen /\vaarnemên,'A/^^
Beide geleerden* *Un intussen vol
vertrouwen en verwMhten^-'dat/hra;^,
moeilUk werk tot verdere qntwikke^':^ t
ling, van /de astgonomlsche weten-/
schap zal bydragen. 'v-
In geheel Europa werd 1 Hei-dag r/>; 1
gevierd. In Moskou sprak maar. -'
schalk Bocdenny een geweldlgb me-
nlgte too en werd "een militaire pa-V
rade gehouden,waarby gcvcchtflj" -
en bombardementsvliegtuigen over**:V
vlogen./
MaarschnikKoelgaujri, -'minister;/;:*
van Defensie, deed een beroep op
de strijdkrachten „om te allen ttjda'^
gereed te zün* om op te treden.
Te Beriyn namen minder persWV'
ricn LtJan verleden -«aar, aan do oih V
tocht deel. De '*regen druktehet
enthousiasme, .:i
In de Britse sector, waren weinig//
rode vlaggen- te zien. In de- Sowjet
sector steeg, degeestdrift by .het
vcjnemen vanj het nieuws, datex-'M
tra groente cn fruit- was toegewe-"
zen,-., hoewel:;aan de anderekant:'-?*;
1400 huizen: van BerlHnora werd«1:4
gevorderd.
- Thdcna de in'het Ruhrgebied ge-
houden demonstraties verschenen-
.weer banieren 'met leuzen" als:- '„WH iS
hebben honger geef'ons brood'^l#
TePortclla. Delia .Pagia'bij Pk- iS
iermo hebben onbekenden met ma-.
chinegeweren op een- groep arbei-è:
der», die zich naar een demonstra-"
tie begaven;- geschóten; Zes -perao-4'
nen werden gedood en twintJg gé-:
wond.' 7.
Te-Parijs werd ln - de: stratqngfti&v,
danst en een half mlllioen arbeiders#';
marcheerden- -roet rode- banieren./#
"4-
over de: boulevards."
;ln Wenen, vroegen 150.000c sdcisi-:
.listen vkede,.vrijheid eri brood ea de:
terugkeer van de krügsgevangeneri.-
De communisten eistem daarentegen'
- - ikenmi
eri brood ea'de:
^^gen^l^j
aSPpw;-:W
"Mi^RIAN SMEETS.cr,om vin^de taal-.van. het. bedrijf, do Jong, Rotterdam; - met^Se
