Tragiek van het verzet in Duitsland
Er was geert contact tussen
en het volk
PAROOL-
>¥anhopig pogen stuitte af
op besluiteloosheid
Bemoeilijk mogelijkheid
tot echtscheiding
Onder de ban van
een krankzinnige
Dagboek van een
anti-nazi
pjditiececfttë&
Helft van ons volk zegt:
[Woendag 28 Mei 1947
ULRICH VON HASSELL was van 1921—1926'Duits
consul-generaal" te Barcelona, van 19261930 ge-
zant te Kopenhagen, van 1930—1932 gezant to Beigra-
do, van 1932—1937 ambassadeur in Italië.*
Hij verliet de diplomatieke dienst in hetzelfde jaar
wsarin te Home het Anti-Kominternvcrdrag tussen
Duitsland, Italië en Japan tot star.d kwam;'Van toen af
can kon hij de buitenlandse politiek van zijn.land niet
meer volgen.
Ziedaar dc man, wiens dagboeken thans door zijn.
vrouw zyn uitgegeven. Consciëntieus heeft de stipte
von Hassell alles opgetekend'wat hemvermeldens
waard leek: die aantekeningen .werden begraven en
aldus aan £e belangstelling der Gestapo onttrottken;
nu-Kan ieder ze lezen.
Wie ze leest maakt kerm:3 met een braaf, godvruch
tig man, ej?n nobele geest, een diplomaat van de oudq
stempel, een geleerde van zeer algemene eruditie, een.
znan kortom, die alleen al op grond van zijn bescha
ving een bijkans lichamelijke afkeer moest heb
ben van nazi's en nazi-dom. Bekijk slechts zijn foto:
het hoge voorhoofd, 3c wijs-melanchcliekc oogopslag,
de besliste doch geenszins harde mond, de* neus wan
aristocratische allure en vergelijk deze beeltenis met
die van* een der willekeurige r.ad-bonzcn: het zijn
tweewerelden,
Ook deze man hééft zich gewijd aan het verzet tegen
Hitler,' dat In de mislukte Putsch van Juli 1941 culmi
neerde: ook hij heeft zijn activiteit, evenals zijn vrien
den Beek en Go er deler, met de dood ftetyjcjit.'
Ook deze man heeft geleefd in dc illusie, dat een om
verwerping van het nazi-cystecm niet van onder af.
doch aap de'top mogelijk ware; 'ook hij, heeft daarbij,
soms tegen beter weten'in, op de generaals gespecu?
- leerd en met bewonderenswaardige hardnekkigheid
steeds weer dio legerleiders tot'Ingrijpen trachten te
- bewegen,
Zijn geschiedenis is de geschiede
nis van dat ^vanhopig, pogen, -dat
Bteeds weer afstuitte .op de besluite
loosheid der „Josephs" (zó noemt
von Hassell in zijn dagboeken de ge
neraals) èn op het zatte feit, dat
zelfs deze 'lieden steeds weer on
der de ban geraakten-van de hypno
tische persoonlijkheid ,van H i 11 e r,
de krankzinnige,
Men kan" uit von Hassell's dag
boeken de volledige, geschiedenis,,
van hel 'Duitse verzet-van-rechts
reconstrueren. Wij deden dit regds
naar aanleiding - Van G is ey ius-*
■boek en putten-dus.uit „Vom andem
Deutschland" liever, het typerende
detail, de persoonlijke zienswijze
van.- de schrijver <?p het losse geval.
Von Hassell's notities beginnen
In 1938, het jaar der door hom te
recht als „nïedertrachtig"be
schouwde Jodenvervolgingen-" lilt-
protesttegen die Jodenvervolgin
gen neemt zijn vriqnd' Popïtzi
Pruisisch, minister van Financiën
(met hem in '44 ter dood gebracht),
ontslag; het ontslag wordt eenvou
dig niet aanvaard. Popitz gaat
- nKar' Göring. eist naïef Mi
st raffing der schuldigen en verant
woordelijken. Antwoord: „Maar
méin licher Fopita,. ivilt u de Fiih»*
rer bestraffen?'- "Voir Hassell zelf
gaat naar opperbevelhebber von
FritVch, want., men. moet iets
d oenl Von Fritsoh baalt de schou
ders op; „Die man Hitler is
ons noodlot ten goede én ten kwa
de. Gaat 't naar de afgrond» dan
sleept hij ons allemaal mee; maar
er is niets tegen te doen"
Tegen, die geestesgesteldheid is
*on Hassell tot 1944 steeds weer Jn
opstand gekomen. Telkens, opnieuw.,
heeft hij de mensen trachten te over
tuigen. dat verzet geen - woorden,
doch daden 'eist en dat men iets om
des geweterts wille moet -doen,, ook
•1 zou de uitslag -twijfelachtig zijn:
Zeker, dc afkeer van .het regiem
was vooral in de „hogere" kringen;
Waarin von Hassell verkeerde alge
meen, maar hoe zeldzaam was net
méér dan afkeer, niéér dan "het pro-
'test -onder-vertrouwden!
De afkeer lag voorde hartd. In
wat voor gekkenhuis hebben,
de Duitsers ten tijde van- Hitier ge
leefd! Von i Hassell .beschrijft b.v.
letterlijk; krankzinnig geworden op
volger van Schacht - als directeur-
generaal van de Reichsbank;
B r i nkm a-nn. Dronken'dirigeert hij
in een bar het strijkje, belooft alle
.loopjongens, dens salaris .van ;dyizen4
mark p$r maand, schrijft zijn kdfeu-
Itures aan het personeel'op rijm....
ïtib'bentrop, minister van Bui
tenlandse Zaken, blijkt hetverschil
tussen Slawenen en Slowakén niet
^tó'keniien,;;.
Bun-Ie,- rijksminister van Econo
mische Zaken, - roept «it; „Óm 't in,
chze .chaos uit, te houden, moet je
gek zijn óf bezopen, ik* geef aan 't
laatste de. voorkeurt"En drinkt:...
.jEJitl-er Jrekt in een aanval von
razernij zijn schoepen uit en. gooit
-die zijn bezoekers naanfchet hoofd,,..
Dezelfde H i 11 a*r prijst dé Duif—
■ers, en onder hen weer dé SS., ala
de dapperste 'spldaten;-. omijat "zij"
niet,'zoals andere volken, .,fjast'heb
ben van christelijke remmen". En
hij zal zegt hij tot d£ .uitgever
Bryckmann,-.er voor zorgon, dat die
christelijke remmen straks bü" al'lé
Duitsers- wegvallen.-.-»
Po grcjte chirurg. S'au e-r b ru.c h
BRINKMAAN
-alle loopjongens 1000Mérk pgr
maand,...
spreekt na -een bezoek aan Hitier
openlijk uit,, dat deze ongetwijfeld
gek is („unzweifelhaft vjpfrückt")
Maar zijn generaals blijvep de ;,Ver-
rückte"- diénen. Ook Keitel, .die
van zijy./omg&ng jnef. Hitler vertelt:
„Hij spuwt alleennóg maar op
mij...
Minder gek, hmar op het.punt van
heb- en praalzucht ongetwijfeld
krankzinnig, is Göring. Maar de
industrie -is- lrcm 'dankbaar ..én'
schenkt hem op zijn vijftigste ver
jaardag!» 1943 öen uit'24.00 stuks ..be
staand senvies... uit Sèvres-porselein.
Prijs: 500.000. mark"..
Gék, krankzinnig - -j- von Hassell
gebruikt die Woorden telkens weer.
Een andere omschrijving is n.iét.jmo-"
gelijk. Maar de gekken Worden ge
duld "en-gehoorzaamd. En het lijkt
onbegonnen" werk - .de" generaals 'te
gen hen in het geweer te roepen.
Toch tracht vun Hassell dat' steeds
opnieuw te doem Wat kan hy trou
wens andars "doen,- dan het steeds
weer iangs die weg proberen? An
dere, contacten dan met bogc ambte
naren en militairen hééft hij niet.
Ket is do tragiek V3n het Duitse
verzet tegen Hitler, dat tussen cp
zich zelf voortreffelijke lieden - als
von HasseH on het volk blijkbaar
geen verbindingen van enig belang
bestonden. De „gewone" man krnt
deze diplomaat slechts "in de ge
daante van zijn chauffeur. De massa
kent hij vrijwel uitsluitend als een
tmoniene' menigte,.die rebellerend
tot ontwaken .kwam en nuaan ge
wetenlozen ten offer viel. Zeker, hij
noteert het met voldoening in zijr*
dagboek, als hij verneemt, dat een
arbeider'in dc trein .(uit protest? uit
ingeboren menselijkheid?) 'opstaat
voor een Jodin, zr.aar het is slechts
naar aanleiding van zo'n typerend
los geval, dat „Öe" arbeider in z!ja
dagboek-overwegingen- optreedt. Én
al onderhoudt hij. contact mcl de
vroegere, sociagl-deipacrutische mi
nister Leuscher, van het com-
munisme blijft hij de verklaarde
vijand.
Wie-zou anders van de aristocraat,
de conservatieve christen von Has
sell verwachten?. Afkomst, opvoe
ding en. millieü isoleerden hem van
..het volk" waarover hU met graaf
Peter York filosofeert en .dat hij
ULRlCII VON HASSELL
....bcslmfefoztï Josephs....
op grond van zijn nobel-christelijke
levensbeschouwing ook wel Ifcf-
':hceft, maar jLvaarvan hij de eigenlij
ke noo'eü en kansen niet kent. En
zo blijft hy steeds weer opgesloten
binnen het eigen milliou der hoge
ambtenaren, der hoge militairen; zo
tracht hij nu eens Brauehhsch. dan
weer Schacht, dan weer von Papen,
dan weer von Stülpnagel. dan weer
von JVcizsUckcr tot. daadwerkelijk
verzet te brengen cp ?ic het
moest wel ccn tragische mislukking
blijven, omdat hij de' weg tot ande
ren niet vinden kon.
WILHELM KEITEL -
„..Hij spunt, alleen dog maar. op
mlji,..'
Hij bleef nu eenmaal do diplo
maat. dio zelfs ..buiten dienst" zijn
anti-cationaal-sccialistisch vrodes-
'idcaal toch telkens weer langs diplo
matieke weg .trachtte te verwezenlij
ken, reizend zoveel hij ken, overal
zoekend naar. contacten, naar moge
lijkheden'. Maar die steeds onvol
doende ttto?sten.blijken.
Want dit'blijkt uit von Hassell'i
boek ^verduidelijk: de afkeer var
het regiem was algeméén. Ge
hoort ze a,II en; lustig sohelden,
razen, mopperen eri mompelen.
Maar aan moed ontbreekt het'hun.
„Brauchitscli eict liet wel
PROF. SAUERBRUCH
..„Llitler, unzweifelhaft verrückf-...*
in, maar- heeft geen wil,. Is boveii-
dieh-maag»iek".
B1 askowitz dient een. klacht
ïh tegen moordende en plunderen-
.dc S.S.-órs. maar, verdéi;? hü blijft
zijn meester dienen.
Zij. ontlopen éllen dé moeilijkhe
den..'Po p i t z gaat bij Göring kla-
gen^Die wil niet eens luisteren: „Ik
v^eet wat" u allémaal wilt vertellen,
,maar ik kan 't op 't ,dgenblik niet
vérdragen". .Zo- zijn. zij allemaal: be
spaar- ons"' de eis. dat wij ons moedig
zouden moeten betonen*
P i e t z s c h, de voorzitter vap de
Reichs wirtschaf tskamh^er, komt - bij
von.Hassell klagen: Hitler leidt
gDuitsland naar de afgrorid. Maar,,'.,
„midden in zijn verhaal valt hij te
rug tot de geijkte bewondering". Dat
is gemakkelijker! >*-.'•
"Makkelijker" is het domweg te ge
hoorzamen. .Makkelijker is hét óm,
gelijk Karneke, .de senaats-presi-
dont van .het „Oberverwaltungsge-
rioht", jubelend te; komen vertellen,
dat.de. sterren riu eindelijk voor Hit-
Ier ongnhstig.zijn. Makkelijker is het
liet boek vart Ulrich von Has
seH, „Vom -andern Deufschl^nd",
dat in Zürich bij.de Ailantis
Verlag verscheen, bevat de nage
laten dagboeken, uit de jaren
193819441 yan de Duitse oudge
zant Von Hassell, die in Septem--
ber 4944, op last der nazi's, ter
dood ivecd gebracht. Evenals
Gisevius' herinneringen, hier on
langs 6esprok?n, kan ook dit
boek er tod* bij dragen, dat wij ons
een duidelijker beeld gaan vor
men van het verzet- dol ook in
'Duitsland zelf'legen HUI er
leefde. - -
om, zoals'é'unk-dat doet,-dan maar
„Bezopen!' te zijn.- Makkelijker 'is het
om, gelyk generaal Hal der, als
men u op uw verantwoordelijkheid
wijst, als een kind te..gaan huilen: ik
kan niet!
Ergens schrljrt von Hassell: De
generaals zullen stechts in opstand
tegen de regering komen, als de
regering hun dat beveelt. De iro
nie; kon niet scherper. -
En elders noteert -hij, dat hij ér
zichzelf op betrapte, dat hij weer uit
een coupé van de-pndergrondse -stap
te, die hij zo" juist wou binnengaan,
toen hij daarin eengeneraal zag
zitten.,.
In zulk een .stemming 'heeft -von
Hassell- er wepeens aan gedacht zijn
agitatie op te.gevcn en zich terug te
trekken in een'schijnwereld gelijk
die, waarin prof. S t r o x verkoos
te leven: de „goede man", die de
dag, nadat dc huizen links en rechts
van het zijne zijn stukgebcmbar-
DR. POPITZ
WAT TUSSEN HAAKJES STAAT. Jammer datier meddezeponl geen
oioos, tmkker ékzeteraas 'kcnncworre oovergezet. want net as ooyeral:
v/attertussehaakics staat, Is het vernaamste. Daggeld (dat. geldt) ver-iedere
meedeeling, en tedere rotterdammer die 'meddenminium 'en studie n
maximum an russultaate bcrijkt, kendervan meepraat e,in weerwil van
spellingpersoonc as de betoovergróovader Siegebeek, de ooyergroovaders
Devries cn Winkel, gröovader Marsjand en vndcr Giele. Eygentlijk isicr
nix an, as.je.je maar redde kén....:. (Uit een overpeinzing fijdenr het
wachten op een pontje, onder cfe rook van Rotterdam).
deerd, onverstoord voortgaat met
Voor zijn-"vrienden een huislezing te
houden over,het begrip hakmo-
ik bij "de Griekeh.
Niet aldus 'echter von Hass*ell..»Man
van zedelijke grootheid, spreekt hij'
in- een;debat met Goerdeler en ande
ren over dë vraag'dé catastrofe haar
gang kan laten .gaan, met nadruk
uit: Trots alles is het alleen al ,iiit
ethische motieven *voor de toékomst
van Duitsland nodig omrals-er ook
nog maar. de-geringste kans toe be
staat,, toch mqg van te yoreh 'iets te
ondernemen."
Die .ethische 'motieven is hij ge
hoorzaam geweest, A'an de voorbe-"
reiding "van de Putsch van Juli '44'
heeft;hij deelgenomen. Aan 'de arres
tatie'daarna heeft hij "zich niet ont
trokken, zomin als zijn' vrouw een
poging ondernam zijn adres Voor de
Gestapo verborgen-te houden.
ïn -het concentratiekamp Ravens-
brück, vertelt zijn-zoon in een-na
woord bij de dagboeknotities, van
zijn vader, maakt de supérieure-hou-,
dfng van Ulrich von Hassell zelfs op
zijn bewakers indruk. In Ravens-
br'ück en later ïq de keldergcvange-
nis .der Gestapo in Öe Prinz Al-
hrechtstrasse-te Berlijn schreef de
03-jarige zijn- levensherinneringen,
tot aan.de lijd, dat'hij in 3926
gezant te Kopenhagen werd,
In September 1344 stond hij ver-
volgens voor het z.g. Voïksgcrecht
terecht. De 8ste September werd
hjj doodgeschoten,
Zijn-vrouw verteltook in eeij
nawoord by, ®üh hoek hoe zy
het bericht ontving.'.. Haar zopn
beide haar op de 11de September
ep: i- Hebt u dc krant gelézen?
Er skaat een bericht ïn.-
T-Hét ergste?
Ja, het ergste.
Ulrich von Hassell's böck wordt
ingeleid dooreen Nederlander,
Oud-minister J, Patijn; gezant
Rome ten tijde'dat von- Hassell daar
zijn land vertegën^oordigde, gê-eft
zijn vroegere eollega oen der sehoon-
StB titels, die men ccn mens kan gé
ven: hommë d'Jionpeur, man van'
éér. Als zodanig treedt hij uit zijn'
terecht uitgegeven dagboek-aanteke
ningen inderdaad noar-. voren,
V - J-. W.
Aan een nauwkeurig met onze gehele bevolking overeenkomende „steek
proef" van duizenden Nederlanders stelde het Nederlands Insxituut voor
de Publieke Opinie de volgende vraag;
„Op.het ogenblik wordt er door de Regering nagegaan of het mogelijk
en wenselijk is echtscheidingen moeilijker te maken. s
Wat vindt
Moetdemogelijkheid van echtscheiding .macllljkpr of gemakkelijker
gemaakt worden of hetzelfde blijven? Waarom?"
48 antwoordt: Echtscheiding moeilijker maken
26 Hetzelfde laten-
13 Gemakkelijker maken
13 9Jupreen oordeel
De vrouwen zyn iets meer voor
moeilijker, de mapnen iets meer
voor gemakkelijker echtscheidingen,
maar'het verschil is gering. Politieke
én godsdienstige opvattingen -.bren
gen echter bijzonder grote verschil
len In de «antwoorden op deze vraag
te weeg.
Echtscheiding Geen
- - moeil. Hetz. Gem. oord.
14% 12%
12% 14%
63%
.45%
25%
Mannen
Vrouwen
Katholieken
Hervormden.
Gereform.
Geen kerkg,
K.V.P.
P.v.d.A.
Anti-rev.
.C.P.N.
Cfir. Hist.
P.v.d.V.
24%
37%
3Ö7
.11%
36% *24%
1177
70%
33%
55%
29%
15%.
33%
17%.
33%
43%
4%
17%
6%
40%
4%
2i%
32%
14%
5%
15%
10%
17%
8%
14%
17%
7%v
"Waarom?
Zeventien-pet. vindt dat echtschei
dingen .moeilijker gemaakF moeten
worden* omdat: „Huwelijken serieus
opgevat moeten worden-', „Wat God
verborfden. heeft mogen mensen niet
.scheiden", „"Men 'schoidi tegenwoor
dig voél te gemakkelijk", enz.
4%- vindt dat noodzakelijk' voor, het
bevorderen van algemeen belang, de
belangen der kinderen, bevordering
gezond huwelijksleven e.d. -
3% acht. he$, goed cn" nuttig dat
men zo lang "mogelijk bij .elkaar
blijft", men moet 2>ch trachten aan te
passen, lief ën leeddelen, kleinig
heden m^gen echtscheidingen niet
mógelijk maken enz.
Van de" voorstanders ven gemakkellj
kër .echtscheidingen vinfien de mees-
ieri_ datonhoudbare, enmislukterhu-
welijken ontbonden moeten-Jcunnen'
worden en mensen, die elkaar niet
verdragen kunnen, uiteen-moeten
kunnen" gaan,
TUINKALENPER
.-WOENSDAG 2S MÉI. Bij 'au
ami-planting van allerlei groente-
planten in de moestuin koude men.
rakcnUiq met de gebruikelijke plants
tijden. Menige slegtite .X>og$t of mis
lukking was een gevolg 'van de om~
ptandigheiri/dat hef gei/'as te laat
in het seizoen teera geplant. Torna-'
ten worden nief. latergeplant dan
begin Juni, rode- en 'witte kool en.
spruhkool «let laterdag uiterlijk
eind Juni,, Koolrapen kab werg nog
wel tot haÏT Juli planten en boeren*
kool cn andijvie tot bcglv Augus
tus, liet 'is van groot belang,'ribt do
groentppïanten na de 'plapiing we'tr
spoedig gaan doorgroeien. Öqarom
worden ze bij droog, weer voldoen
de- cn herhaaldelijk begoten. S, E.
Veel belangstelling voor
„Rotterdam straks"
„Rotterdam straks", de tentoon-,
stelling in' het museum Bovmans,
die een zo. overzichtelijk en interes
sant beeld geeft van do herbouw."
plannen in onze stad, heeft over be
langstelling niet te klage,Ook ge
durende de twee Pinksterdagen, was
het zeer druk in Boy mans. Qngevéer-
3400 belangstellenden brachten er
een bezoek.
Ik. klaag, jij klaagt,
wij jdagen aaii
Ruw geschat is Kees. een manne
tje van 100 k.g., fen plattelandc ge
voederd, opgefokt en gemest en tot
kracht en welvaren gebracht en
Joris, die voor het'hekje broederlyk
haast hem staat, kan hoogstens een
kilo of vijf met hem van gewicht
verschillen, in het meerdere don.
Joris heeft hat ook te danken aan
het spek eh de bruine bonen en de
tarwemik met hoerenboter en een
homp worst voor de flauwigheid, zo
tussen de bedrijven door. Zulk#
manspersonen levert de stad niet
op, die" wassen alleen tussen de
steeën en de weien en de vette ak-
kers.
Onze parketwacht, ook een man-,
netjesputter, zit met heimelijke be
wondering te kijken naar' zulke
ruggen, zulke stierennekken, zulke
bonken yan kracht.
»at Joris hier is heeft hij aan
Kees te danken en dat Kees na'ast
hefn staat voor de rechter is het
werk van Joris. Die reuzen hébben
mekaar aangeklaagd, elk de ander
voor de rechter gesleept, omdat zo
het niét eens konden wórden wie
er met'afrossen begonnen was.
Och, de spruitjes door Kees ge
plukt en die Joris uit z'n handen
geslagen had, omdat-ie dacht dat
ze van zyn -land waren, konden,
eigenlijk 'de ware oorzaak van de
dreunende opdoffers niet zyn. Er
scheen, een ouëe vete te bestaan,
het werd .niet duidelijk" gemaakt en
maar terloops ter sprake gebracht,
maar goed, de klappen waren, dan
gevallen na het Incident met de
spruitjes en het was niet mis ge-,
weest. Nou, dat kan men wel aan
nemen en liever zou men levenslang
afstand'doen van ieder spruit je dan
de geringste kans te lopen Via die
lekkererc kooitjes met Joris ïn bot
sing te komem
Voor Kees was het niet zo heel
verschrikkelijk geweest, Hij had ook-
een. paar' handjes aan z'n litf, "die
meenden iets terug te- móeten doen.
Maar midden in het gevecht kon-
géén van twee zich precies herin
neren wie er nu eigenlijk begonnen
was met hard te slaan.
De rechter liet het-ook maar iri
het-midden. Allebei geknokt, beiden
een tientje boete;. 7
Da's het toppunt, zei Kee3, een
pak' slaag gekregen en nog. een
tientje boete toe- 'k Ga in hoger
beroep. .".^v .V c
Da's ook wat moois, zei Joris, -
klappen gehad en nog boete beta
len- Hoger beroep, ik ook.
Dat span zal "dus mettertijd nóg
eenmaal in Den Haag té zien zijn.
Dan gaan wc kijken, nietwaar.
Parketwacht, want ik merkte het
wei, jc vond het ook een paar
pracht kerels.'
Horizontaal: ,1.. Zuivelproduct; 5.'
Plaats bij Lausanne; .9,- Chefs; J3,
Voorzetsel;-14. Deel vaii de romp;
15. Vadèr of moeder; 16. Muziek
noot; 17. Eershalvc; 19. Deer van
Mohammed;.' 21. - Vis; 23. Uitroep;
(Ingezonden Mededeling),
3Ï
dupr Cia!g. Rice
Vertaald door Adp- CantPgrSi
Moeder Wot* dat ogenblik" J.' J, Lane-' keek niet op.'Ze
zat half verscholen.achter oude, bruin houten lessenaar,
die een paar .:decimeter hoog bezaaid lag met papieren.' blad-,
zijde» manuscript, aantekeningen, woordenboeken, gebruikt
carbonpapier cn lege sigarettendoosjes. Ze had haar schoB-;
nen uitgedaan en 2at haar benen om de poten yap eeiy
schrijfmachinetafeltje,- dat -nét. leekte' dansen als ze er Op
typte. Haar donkere haar waa lukraak boven, op, haar hoofd
ppgestokeji e».zé had een zwarte veeg op haar -rieua, De ka--
mer'-zag blauw, yan de róolf." r 1
„Geen tijd," zqlfs-'vqor geen'/moord", fluisterde Dinah. Ze
sloot zacht dé deur ën de drie kleine Carstairsliepen óp hun
ftenen qc trap ?f.
,-,Gee*ft niks", ,;zei April vól vei-trouWent Dan zullen wp,
zelf'hpt óëfstc' onderzoek doem IK heb moeders'boeken allo»
maal. gelezen en ik -weet precies,- hoe we dat moeten aan-
pakken"; .- t -~y.m
?,We zóu den'eigenlijk dp politic moéten waarschuwen", zei
Dméh. -
APril schudtte beslist het hoofd, v,Niet .voordat -wij; een
ónderzqek gedaan héhben. Dat' doet Don Drexel üit"dè J: -J.
Lane boeken ook altijd.-Wij zouden wel'eens een belangrijke
aan wijzitig^cunnen! vinden om voor moeder te bewpren". Eu
toen ze'over het grasveld liepen voegde' ze.er aan tqe: ",,Ep
jij.. Archie,' hou je gemak en gedraag je netjes".
Archie spFong heen en weer. „Hu, dat-hoef..ik- niet. te.
doèn",-
„Dan blijf-je thuis" j zei. Dinah, •-*■
Archie hield, ver der zijn mond cn liep mee; V
Aan-de rand van het'stuk grond, dat bij het huis.van San*
fórd hoorde, bleven zij staan, Aan de andere kant.van. de
netjes gekhipte' haag" \vas een ^kleine, met wilde wingerd
bëgi-peide bpom, én daars.chtpr lag een groot,, keurig onder
houden grasveld; omzoomd door bedden d»bbe]e madelieven.
Er stond een vrolijk gekleurp tuinameublement voor het'
huig,'-maar, zo dacht Aprih het was niet. dekleur, die het
best'bjj hét roze pleisterwerk paste.
„Als er gean moord gebeurd is", peinsde Dinah, defi is Mrs,
Sapford bazig-een; halfje in tweeën te.,.bijten. Ze heeft ons-
al eens meer weggejaagd.
„Wij hebben schoten-géhoord",'zei "April, en "krabbel npu
..niet terug". Z'e' ging voorop door .de wingerd heen en bleef
toen' stggq,. v rv
„Er ware» twee auto's", zei ze.nadenkend, „bh allebei
draaiden ze- vanaf de oprijlaan de weg op, na de pchoten.
Misschien; weet iemand anders, al, wie de, moordenaar is. en.
zit hem achterna"* - - -
Ze keek.'schiims naar'Archie en voegde er aan toe: „Mis
schien komt de moordenaar terug. Misschien zal hij denken. -
daf wij getuigen zijn geweest en ons allemaal neerpaffen".
Archie slaakte een'gilletje.-Het was een goede imitatie vap
.- bang zijn.-,
pinah fronste haar voorhoofd'. ,;Ik derik niet, dat de móor-
denaar dat zou doen".
„Dinah", zei April, „jij neemt de boel voel te'letterlijk,op,*
dat'zegt moeder-ook altijd".
Toen staken ze lipt grasveld joyer naar de oprijlaan.
•l)c sporen'yap bahdph stonden kris 'kras pp hét beton.
„Eigenlijk mpegten we dië fojögrafpreri", zei April,„maas' -
we hebben'gebn fototoBStel,
-. Het grasveld en de, tuin lagen yorlaten. Er was geen ge
luid'of teken van" li ven 'in dg-roze gépïcïstèrde villa te be
speuren. 'Een ogenblik stonden ze. mét zijn dfieëp'bü de
hoek van een aangebouwde serré, en dad^tgii er- óyès |ia, -
wat het volgende zou 'zijn, "dat ze zpuden gaan doem Toen*
dfaaide plotseling een grijze, .open auto de oprijlaan qp en de
kleine Cgrst^irs doken haastig weg qiu de hoek van de serre.
De jónge vrouw, die .uit de open wagen stapte was slank'
en charmant.'Haar haar was zetfn beetje tussen rood en goüd
in, en het viél'in grote, losse krullen op haar echouders. Ze,
had eqn gebloemde jurk aan en droeg een grote, strooien, hoed.'
April,staarde met open mond naar ba^r. „Kijk eens", fluis
terde ze, „dat is Polly" Walker, die toneelspeelster. Is dat effe
een/fijnportret!"
Toen de jonge vrouw halverwege da ^uto en net huls was,
scheen ze éven te aar? el en. Tóen. liep zé dapper door en
drukte op de' bol.-Na ^apg:wachten,en verscheidene kqren
béllqp deed ?e de deur ope» en liep-haar. binnen.
1 De ;drie kleine, Parstairs gluurden, voorzichtig door dc
Jramen van dc/serre, vanwaar-ze vaag de grote huiskamer,
aan de andere kant konden onderscheiden.
Polly WcUker kwam .binnen door de voordeur, bleef met
een staan en gaf .een gil.
„Heb ik het niet gezegd?" mompelde April.
De jonge vrouw deèd langzaam een paar stappen de
kamer in en buktè zich, zodat de drie bespieders haar een
ogenblik niet konden zien. Toen kwam ze weef overeind,
giijg naar do telefoon en nam de hoorn van de haak.
„Ze gaat de smerissen opbellen", fluisterde Dinah.
„In orde", fluisterde April terug, die zullen al de aanwij
zingen vinden en moeder zal ze uitlpggen;Zo doet Bill
-./Smith in de Clark Cameron boeken het ook,".
„MaarSuperman doet het anders", -zei Archie met een
schrille piepstem» „hij....." -
Dinah hield baar hand -voor zijn. .moffd en eiste nijdig;
„Hou je mond!" Toen zei ze: „In de boekenvan* J.J. Lana
maakt de detective valse aanwijzingen om de politie op een
dwaalspoor te brengen."
„Dat zcgi moeder ook doen", zei April én. ze voegde er de
"voorspelling aan toe: „en als zij het niet doét,- nou,, dan
doen'wij het!"
Bipnen légde Polly Wpiker dh hapk neer.- kcEk 'pëar de
vloyr, huiyarde én vloog nstar buiten. Een ogenblik later
- verscheen, ze óff de rijweg, zo_ wit-als. een doek <m helethiml
in de. war. Be rende naar" haar auto. rujeté de strooienhoed
pf éh smeet die voorin. Toen ging zd op de treeplank zitten,
met haar ellebogen op'de knieën en wreefinet haar handen
pver haar gezicht en haar.' Toen ging ze rechtop zitten,
wierp het hoofd achterover, zocht in haar tas naar een
figarct. stak hem aan, deed twee trekjes en Iraptë hem uil
onder haar hak.
Toen begfoef zij het gezicht in dc har.den.
Dinah zei hardop: ,,Ach!" Het waa hetzelfde geluld, dat. ze
maakte als wanneer Archic viel en zijn, knieën en ellebogen
schaafde, of als April weer een slecht wiakur.de proefwerk
had gemaakt, of als' Moeder 's Maandagsmorgena met de
eerste post een brief kreeg, waarin ze om drukproeven vroe
gen, in plaats van dat er een chèquc in zat. Ze rende
Instinctief, bijna automatisch naar voren, en plofte naast het
verschrikte meisje op de treeplank neer en sloeg,een arm
om haar schouders. (Wordt vervolgd-)
24. Gebak; 25. Zuidvrucht; 26. Vlij
tig: 27. Vuurzee; 29. Een der
U.S.A.; 31. Kleur; 33. Lager Onderr
•wijs (afk.); 34. Vertrouwelijk; 35.
Windstreek: 36. Noot volgend op
Hor. 16; 37. Landbouwwerktuig:'
39. Plaats in Friesland: "41. Goed
vcor dc huid; 43. Peracteniyk-voor- V
naamwoord; 44. Eiland in de Mid
dellandse Zee; 46. Deel van een et-
maal; 46. Engelse componist; 47.
Volgorde; 49. Rivier in Frankrijk;
61. Samenvoeging van twne lou
wen; 53< Zie Hor. .37: 54. Lijst; 55.
Immer; 56. Vader; 57. Pluimvee*
product; 59. Soepel; (JI. Deel van
Sumatra; 63. Nummer (afk.); 64..:
Denl vhii öen"vinger; 65. Vliegveld
by Groningen; 06. Knolgewas.
Verticaal: 1. Kromming; 2. Voor- -
zetsel; 3. Laag water; 4. Mctaal-
oxyde: D. Jongensnaam: 6. Oude
naam voor Hor. 10; 7. Halt;-8. Ri
vier in Alaska; 9. Geestelijke zus
ter: T0. Wjntervoertuig; 11. En der
gelijke (afk.);. 12. Nimmer; 18.
Plaats in Egypte; 19. Prinses vaii
Orhnje; 20. Maalderij; 21. Dwinge
land; 22. Windtsrcclc; 23. Bloem;
27. Vis; 28: Jachtgodin; 29. Contra;
3u. Aard; .31. Gelaatschikiering; 32.
Zwarte; 3B. Noors componist; 39.
Begin; 40. Vlinder; 41. Aziatisuha
republic; $2. Groot' hert; 43.
Springloop; 47. Trillen; 48. Meubel;
49. Reeks; 50. Keur; 51. Binocle;
52, Kleur; 58. Dom geluid; 59. Lid
woord (Frans); 60. Persoontyk
voornaamwoord; 61. In 't jaar on-,
zes Heren; 62.. Opncrvlaktemaat
(afk.); 63. Afkorting voor New
York.
Onder de inzenders yan dc juiste
Oplossing worden twee bockenbor.-
nen verloot. Inzendingen vóór Dinst"
,dng 3 Juli' a.s. aan 'de Redactie van
„Hét Rottcrdamsch Pavoor', Schic-
dainscsingcl 50, Rotterdam C. Op
do enveloppé vermelden:. „Puzzle.
Rotterdamse zwemmers
winnen te Huil
In het kader van de sportu'itwis-
selifig HüliRotterdam hebbed -'
onze stadgenoten in Huil een grote
overwinning behaald. ï>e totale uitr
slag was: Huil 04 punten, Rotter
dam 115 punten. Onze polospetera
behaalden eveneens een klinkende
9^4 overwinning.
