Onder water varen fascineerde
talloze uitvinders
De witte anjer vraagt
een offer!
Men loopt zich te pletter
in Indonesië
Geluidskanon doodt snel
en.... geluidloos
Woensdag 18 Juni 194"
Veertig jaren onderzeedienst
r
Alexander de Grote als
eerste duiker
Luctor et Emergo'
Neerlaiids eerste
onderzeeboot
TUINKALENDER
Prins Bernhard Fonds doet 30 Juni
een beroep op ons volk
BRIEVEN UIT BATAVIA
Waarom zijn. jullie zo stom
om hier te komen?"
Eten is onvoldoende
wel wandluizen
heöen
a se
DE HOLLAND VIUt een door
John P, Holland ontworpen
onderzeeboot.
HET IDEE om langer onder water te kunnen blijven dan dc
lucht in' de longen toelaat heeft de mens de eeuwen door ge
fascineerd en bezig gehouden. Het Brits Museum bezit een oeroude
plaat, waarop een gekroond vorst staat afgebeeld, zittend in een
vat vervaardigd van doorzichtig materiaal. Men heeft goede reden
aan le nemen, dat deze gekroonde figuur Alexander de Grote moet
voorstellen. Hy zit met zijn vat een eind onder water en boven
hem dryft een schip met vele opvarenden, waaronder ook Alexan
der's gemalin, die een naar het inwendig van het vat lopend touw
in de hand houdt. Alexander de Grote was esn zeer ondernemend
mens en stond bekend om zijn experimenten op dit gebied. Wellicht
mogen wij hem als de eerste duiker ter wereld beschouwen!
Latere kroniekschrijver- uit de
oude geschiedenis, Aristoteles bijv.,
maken eveneens gewag van toestel
len, heel primitief natuurlijk, die het
de mens mogelijk maken langer dan
normaal onder liet wateroppervlak te
toeveti. De doorgaans vage beschrij
vingen doen veronderstellen, dat het
geen vaartuigen, maar bepaalde
soorten duikerklokken of duikerpak
ken zijn, waarbij het Ieder als mate
riaal een belangrijke rol speelt. Eerst
jn de 17e eeuw is er sprake van een
vei kelijk onder water varend schip,
dai - met een beetje goede wil als
een nper van de huidige onder-
ze elhxn zou kunnen beschouwen.
Het betreft hier het vaartuig, dat de
veelzijdige Alkmaarse uitvinder Cor
nells D rebbel heeft geconstrueerd.
Zijn schip, voortbewogen door
twaalfroeiers, zou op de Theems, on
der water varend, een tocht hebben
gemaakt van Westminster naar
Greenwich. Hrt verhaal vertelt niet
hoe Drebbe^4 schip technisch daar
toe in si aai? was, maar wel wordt
gezegd, dat Koning James 1 een
,e zou hebben meegemaakt. Ge
lschrijvers, schudden hierover
wig liet hoofd, daar James be
tond als de voorzichtigste al-
sten 1
geen technisch probleem heeft
ivmders in zo'n grote getale in
gebracht als het onder water
■nd schip. In de loop van de 18e
ti> üle eeuw duiken dan in liet ene
t. ,n ui het andere land ontwerpen op,
die de uitvinders stuk voor stuk hou
den voor de oplossing van het moei
lijke vraagstuk. Velen komen niet
verder dan papieren plannen of be
schrijvingen Jules Verne! an
deren evenwel met meer practische
aanle" en nut meer aardse hezit-
tinge» gezegend, slagen er inderdaad
in m een oi ander bouwsel voor de
dag te komen, constructies, die soms
voor Jie tijc verbazingwekkend ver
nuftig waicn Hoe vernuftig ook, in
de p.ric'ijk scnoten de ontwerpen in
technisch opzicht tekort, zodat menig
uitvinder met zijn schip, waaraan hij
soms jaren ploeterde, wel onder de
golven verdween, maar nimmer meer
aan de oppervlakte kwam.
De Amerikaan John P. Hob and is
de constructeur geweest var- dc eer
ste onderzeeboot, die aan behoorlijke
technische eisen bleek te voldoen.
Hij bouwde verscheidene prototy
pes, eerst een heel kleintje, de „Hol
land I" geheten, voortbewogen door
een trapmechanisme, later grotere
uitgerust met benzine-motoren en
clectromotoren voor de vaart onder
water. Met de „Holland X", die om
streeks 1900 voltooid werd, behaalde
hij zo'n succes, dat dit type werd
nagebouwd door vele landen van
Europa ook door Nederland!
Ik worstel en ontzwem
De Britse Admiraliteit, conservatief
ais zij was, had in het begin niet %reel
met de onderzeeboot op en ook de
Nederlandse marine-autoriteiten twij
felden aan de bruikbaarheid,van bet
nieuwe marinewapen. Zo gebeurde
het.d at deb otiv; van de eerste Ne-
derianose onderzeeboot of „onderzee-
torpedoboot" zoals men zo'n vaar
tuig toentertijd noemde, op initiatief
van een particuliere maatschappij, de
bekende werf van „De Schelde" te
Vlissjngen, tot stand kwam. Toen
de minister van Marine de toezeg
ging deed, dat als de boot aan de
gestelde eisen zou voldoen, hij de
overname door dc Staat zou bevor-
deien, werd op 1 Juni 1904 de kiel
gelegd. De boot, gebouwd volgens
de plannen van een door John P. Hol
land gestichte maatschappij voor het
bouwen van onderzeeboten, de „Hol
land Boat Cyv", werd op 8 juli 1905
te water gelaten. Zij kreeg de naam
„Luctor et Emergo", de spreuk dus
vit Zeeland's wapen: Ik worstel
ontzwrem. Het is inderdaad een wor
stelpartij geworden, want de nog in
December van hetzelfde jaar gehou
den proeftocht werd een grandioze
WOENSDAG 18 JUNI. In vele
tuinen en woningen krioelt het weer
van mierenDeze lastige beestjes
kunnen o-a. worden bestreden met
borax. Men mengt twee delen fijne
borax, twee delen -poedersuiker «n
een deel bloem van zwavel goed
dooreen. Dit mengsel wordt uitge
strooid Ier plaatse, waar men de
mieren waarneemt. De mieren ster
ven er aanOok kan men wel twee
delen borax en een deel bruine sui
ker met wat water goed dooreen
mengen, zodat ten slotte een tail-
achtige massa ontstaat en dit uil-
smeren op kleine plankjes of stuk
jes hout, die worden neergelegd
waar de mieren lopenWanneer ze
er van snoepen gaan ze dood. In de
laatste jaren worden als bestrij
dingsmiddelen tegen de mieren ook
teel D.D.T. bevattende stuif prepa
raten gebruikt die in de tuinbouw-
handel verkrijgbaar zijnHiermede
bestuift men de opengelegde nesten
en de wegen, die de mieren plegen
te volgen.' S. Z>,
mislukking] De speciaal hiervoor uit
Amerika overgekomen manschappen
waren stuk voor stuk knappe tech-
jiicj, doch als zeelui bleken zij niet
opgewassen tegen de bijzondere
nautische eisen, die het varen in het
zeegebied rondom onze kusten aan
de bemanning van een onderzeeboot
stelt.
Onderzeedienst geboren
Dat per slot van rekening niet lang
na dit fiasco toch de geboorte van
de Onderzeedienst in de annalen der
Koninklijke Marine kon worden op
getekend is te danken aan het ver
nuft, de moed en liet doorzettings
vermogen van de toenmalige luite
nant ter zee P. Koster, die door ware
pioniersarbeid de grondslag legde
voor de thans veertigjarige O.Z.D.
- Hij bood aan onder zijn leiding een
Nederlandse onderzeebootbemanning
te oefenen mej welk plan én de Ma
rine én de Scheldewerf accoo/d gin
gen. Hij wist zijn mensen, waaronder
ook een viertal employe's van „De
Schelde", vertrouwd te maken met
de ietwat zonderlinge nukken van de
„Luctor et Emergo" en aldus slaagde
hij erin verscheidene proeftochten te
ondernemen, die" een volkomen be
vredigend verloop hadden. Dit had
tot resultaat, dat op 21 December
1906 te Willemsoord de „Luctor et
Emergo" omgedoopt ais „Onderzee
boot No. Y% officieel door de Ko
ninklijke Marine in dienst werd ge
steld en de Onderzeedienst daarmee
was geboren.
De eerste onderzeeboot was er en
wat voor één! De avonturen er mee
beleefd zouden een boek kunnen vul
len. Vergeleken bij een onderzee
boot van thans was de O. 1. nog zó
gebrekkig, dat men diep respect
moet hebben 'voor de marinemensen,
die het waagden met het „spaarvar
ken" zee te kiezen, Een toch met de
O. 1. van Den Helder naar Heek van
Holland bijv. gold in die dagen niet
zonder reden als een bijzondere
prestatie. De gasolinemotor - Diesels
waren er nog niet! - en dc tandrad-
overbrenging op de schroefas maak
ten zo'n heide is sp. takel, dat men
het tot op grote afstand op de wal
kon horen. Alen kan zich voorstellen,
dat het birnen de schuit helemaal
een heksenketel moest zijn geweest
en alleen officieren met een Sten
torstem het lawaai konden over
schreeuwen.
Ondanks alles heeft de O. I. de Ma
rine onschatbare diensten bewezen.
Zif imtners leverde, zowel in tech
nisch als in nautisch opzicht, de eer
ste kostbare ervaringen met een ge
heel nieuw en ingewikkeld marine-
wapen op. De O. 1. en haar eerstvol
gende nakomelingen leverden aan
technici van Marine en schecpswer-
.«LJJSSJa
ven de gegevens, die hen in staat
stelden steeds grotere en beter inge
richte onderzeeboten tc houwen, een
staag voortschrijdend ontwikkelings
proces, dat tenslotte Iridde tot het
technisch wonder van thans, de snel
le, ranke onderzeeboot, die wij, nu
na de oorlog, op de basis Waalhaven
van dc O.Z.D. kunnen zien liggen.
Strijd
Deze oorlog wikkelde ook de On-
derzecdienst der Koninklijke Atarine
in een jarenlange, verbitterde strijd
tegen de schepen en vliegtuigen der
Asmugendbeden. Op nagenoeg alle
zeeën ter wereld en in lut bijzonder
in de Oost-Aziatische wateren heeft
de Onderzcedienst onder uitermate
gevaarvolle omstandigheden succes
volle gevechten geleverd. {Het boek
„Periscoop op!" in 1945 door de Ma
rine Voorlichtingsdienst tc Londen
uitgegeven vertelt hierover uitvoe
rig).
De Onderzeedienst der Koninklijke
Marine herdenkt in deze dagen zijn
veertig jarig bestaan. Engelse en
Noorse collega's, wapenbroeders uit
de oorlog, brengen een bezoek aan
dc basis. Vrijdag a.s. zal de Onder
zeedienst een hoogtijdag beleven.
Dan zal op de basis Waalhaven door
Koningin Wilhelmina een monument
ter ere van het in de oorlog gesneu
velde onderzeebootpersonee! worden
onthuld en zal de Koningin tevens de
Onderzeedienst met de hoogste mili
taire onderscheiding eren door aan
de commandant, de luitenant ter zee
der eerste klasse L F. van Duim, de
Willemsorde vierde klasse te over
handigen.
P) E oorlog heeft bitter weinig
goeds gebracht en zijn jam
merlijke nasleep is nog amper in
volle omvang te overzien. Maar er
zijn ook lichtstrepen aan de duiste
re hemel te ontdekken. Het gevoel
mede-verantwoordelijk te zijn voor
de gang van zaken in de wereld is
groter geworden en het besef, dat
de cultuur niet maar een sierlik or
nament is, doch een wezenlyk en
onmisbaar bestanddeel van een ge
zond volksleven.
In de oorlogsjaren was het Frins
Eemhard Fonds een centrum voor
alle Nederlanders over de ganse
wereld, die wilden bijdragen tot de
bescherming en verdediging van
ons volksbestaan. Nu de oorlog is
„gewonnen" moet de strijd voor
het behoud van ons volksbestaan op
een' ander front gestreden worden.
Het Prins Bernhard Fonds heeft de
bakens verzet en wil een stimulans
zijn op cultureel gebied. „Tussen de
staat en het bizondere particulier
initiatief moet het P.B.F. staan als
de geconcentreerde culturele offer
vaardigheid van het Nederlandse
volk." Wij moeten het er naar ma
ken, aldus de voorzitter van het
Fonds, de bekende Leiclse hoogle
raar, mr. R. P. {Jleveringa, dat an
deren nieuwsgierig zich om ons
heenscharen en bij ons komen kij
ken en tot zichzelf en anderen zeg
gen: „In Nederland is iets gedaan,
waaraan men niet dan tot eigen
schade voorbijgaat; 't weet de we
reld iets te bieden; het steekt in
verschillend opzicht boven ons uit;
wij moeten er heen en zijn iands-
zoncn ïpoeten wij te onzent nodi
gen; zijn stem in de wereld dient
beluisterd te worden; het teert niet
enkel op oude roem; het leeft en
streeft verder,"
Prof. Polak, onze bekende eco-
- .V*t
Da heliocoptere, het handige toestelletje, dat verficaa? kan stijgen on
dalen en geen vlievetd nodig heeft om te landen doch ook genoegen
neemt met daken, boerenerven, parkeerplaatsen en kleine open plekken
in bossen wordt tn Amerika reeds voor alle mogelijke doeleinden ge
bruikt. Hier zien wij er tijdens een vaardighcidsdemons tratic een lan
den tussen twee dicht bij elkaar geparkeerde auto's.
noom. heeft in zijn brochure over
de Rotterdamse Schouwburg ge
schreven, dat de cultuur niet alleen
voortkomt uit een economisch wel
varend volk, maar dat voor econo
mische activiteit een cultureel fer
ment onmisbaar is. Zonder cultuur
geen gezonde economie. Hii keerde
de gangbare stelling om. En hij
heeft gelijk. Er is een wisselwer
king tussen beide.
Wat doet fonds?
Y\7 fE de waarheid hiervan beseft,
kan het niet vreemd vinden,
als wij óók, neen juist in deze
tijd van economische moeilijkheden
de aandacht vragen voor iets zo
weinig stoffelijk als de cultuur.
„Worden wij d'r beter van?" is een
vraag, die dc man in de straat stelt
om zijn twijfel uit te drukken. Wel
nu: ia, wij, gij en ik, wij worden er
beter van! Juist door een instelling
als het Prins Bernhard Fonds lian
het mogelijk worden, ook de Jagcre
volksmassa's met dc culturele za
ken in aanraking te brengen.
Dc cijfers wijzen uit. dat het
Fonds zijn taak niet als een sine
cure opvat en ziln belangstelling
naar alle zöden richt. Een enkel
voorbeeld: Muziekgezelschappen en
een Inveckschool in de getroffen
gebieden (die uiteraard voorgaan)
6100. Het Ned. Volkstoneel
10.000. A.M.V.J. voor culturele
arbeid onder dc militairen in Ne
derland 10.000. Centraal Film
instituut en Filmarchief 25.000.
30 Juni
INNENKORT, met name op 30
S-J Juni, wordt een nieuw beroep
gedaan op het Nederlandse volk.
Zeg niet: „alweer een collecte; wij
worden er zo langzamerhand beu
van." De vermaarde Anjerdag van
Juni 1940, toen het Nederlandse
volk duidelijk aan de bezetter toon
de, waar het z'n hart had, moet
een heilige traditie worden. Ons
volk moet blijvend tonen, hoe hem
z'n cultuur ter harte gaat.
Verleden jaar toen voor de eer
ste maal de anjer in dienst werd
gesteld van het Prins Bemharli-
fonds is er voor f 40.000 verkocht.
De bloem kostte toen een rijksdaal
der. Dat was te veel. Thans is het
bedrag verlaagd tot een gulden.
Dat behoeft niet te veel te zijn. Een
Oranje-kokarde wordt aan de witte
bloem toegevoegd, zodat er ge«n
misverstanden kunnen ontstaan.
Kleine metalen speldjes, ook in an-
jorvorm, worden voor bescheidener
beurzen op straat verkocht. Wil
men grote sommen afstaan ze
zijn welkom. Maar het penningske
van de weduwe is het Fonds even
dierbaar. Bioscoop, toneel, radio,
zullen weer medewerking verlenen
en een nieuwe bepaling verdient
wel extra do aandacht: 50% van
de uit een bepaalde gemeente bijge
dragen steun vloeit terug voor be
paalde doeleinden binnen die ge
meente. Wie veel geeft, krijgt dus
ook naar rato terug.
Verleden jaar is in totaal 394.000
gulden binnengekomen. Moge dit
bedrag thans, n'en déplaise de hui
dige geldschaarste, verre worden
overtroffen!
II
(Van onze correspondent)
BATAVIA. Men doet hier schijnbaar alles om de nieuwelingen het
leven onmogelijk te maken. Met volkomen apathie staat men tegen,
over de hulsvesting van de baroes. Ais men aankomt is er niet gezorgd
voor huisvesting behalve als je meer dan duizend gulden in de
maand verdiend, want dan staat Hotel Des Indes voor jc open en
men wordt in een of, ander gemeenschapshuis geduwd, ot wat nog
erger is, in een kamp,
kunt gooien. Dat hierdoor honderden
gezinnen ongelukkig gemaakt wor
den, is een zaak waarvan niemand
zich iets aantrekt. hchnKe dan na
tuurlijk de betrokkenen zelf.
De handen ineen
Toch geven de meeste baroes
de moed niet op. Zij beginnen
namelijk fe be&eflen, dal cr in
Indonesië van vandaag maar één
mogelijkheid bestaat om te ko
men tol de verwezenlijking vsn
het ideaal, waarmee ze uit Hol
land zijn weggegaan. Die moge
lijkheid is: organisatie.
Voor de oorlog was dc koloniale
bestuursvorm geheel ingesteld op het
onderdrukken van de vrije menings
uiting. De Politieke Recherche
Dienst zorgde er wel voor, dat
iemand die zich voorstander toonde
van progressieve ideën op zijn vin
gers getikt werd en als hij niet wilde
luisteren dan volgde „overplaatsing"
rtaar dc buitengewesten of uitwij
zing. Herinnert U -icli nog wel, dat
Mussert hier eens met bijna koninklij
ke eerbewijzen werd ontvangen
door een Gouverneur-Generaal? En
weet U nog wc!, waar de N.S.B.
haar geld vandaan kreeg? Welnu
vele nog steeds dictatoriaal en fas
cistisch denkende mensen bekleden
hier nog immer belangrijke posities
en zetten alles op alles om Indone
siërs en Nederlanders uit elkaar te
houden. Wij geloven en van In
donesische zijde heeft men het be
vestigd dat het beter zou zijn
als men hier mensen op de sleutel
posities neerzette, die niet door
drenkt zijn met de gedachte aan het
goede leven, dat ze hier voor de
oorlog hebben gehad en dat zij
vrezen niet meer terug te zullen
krijgen. Minder kennis van het land
en volk en meer idealisme, werke
lijkheidszin en bereidheid om sa
men te werken met dc Indonesische
leiders kunnen voordelen zijn, die
niet onderschat moeten worden.
Aloge de Nederlandse regering tijdig
inzien, dat het hoog t"cl wordt C be-
noemhigspolitick radicaal te wijzigen.
Wij vermoeden, dat het Indonesische
wantrouwen er een stuk minder door
zou worden*
Wandluizen zijn daar heel ^aak
iemands beste kameraden en na eni
ge da"on zit men niet sleckls onder
de bulten, maar rammelt men ook
van de honger, want '>et eten is in
al die tehuizen volstrekt onvoldoen
de en het enige wat overblijft is
gaan eten bij een of andere Chinees,
die voor een portie bami 3,re
kent en dat houden t' meesten
tutirlijk niet lang vol.
Over de hygiënische toestanden;
de kranen lopen niut in Batavia en
alle water moet geput of gepompt
worden. Dat is al moeilijk als men
een eigen huis heelt, maar als je met
vier of meer mensen in een kamertje
slaapt en woont van enkele vier
kante meters, wordt het ondraaglijk.
Heel gelukkig is men. als men na he
vige strijd met de huisvestingsorga-
r.isatie (lees de-organisatie, want
wat zij eigenlijk doet heeft nog geen
mens mij kunnen .„Hen) beslag
heeft weten te leggen op een kleine
garage, die jc dan nog met een an
der moet delen. Mij is een overheids
dienst bekend, waar mensen slapen
in voormalige martelcellen van de Ja
panse Gestapo, de Kampstai, en zij
vinden het nog niet eens zo riecht!
Typistetjcs
Vele jonge meisjes, die zijn uit
gezonden als typistes moeten zien
loiid te komen 'met een salaris van
150.— of minder. Niemand heeft
hen in Holland gezegd, hoe duur het
hier is. Men beloofde opneming in
een mess en verhoging van salaris,
zodra de plaats van bestemming zou
zijn bereikt. Ata ar mondelinge belof
ten geven geen enkel recht en als
men eenmaal hier js, kan men toch
niet meer terug. Voor deze nuïsjes
staan twee wegen open: het zoeken
van een „vriend" met een hoog sala
ris of prostitutie. Denk met, lezer, dat
dit overdreven is. Een dezer dagen
zei een jonge vrouw, die met heel
veel ideale naar Indonesië gekomen
is, mij: „lk weet niet meer hoe ik er
uit moet komen. Mijn sat.risvoor-
schot is op en van mijn salaris alleen
kan ik niet eens mijn-kostgeld beta
len. Het enige wat ik nu nog doen
kan is een vriendje -zoeken.
Er zouden vele kolommen vol tc
schrijven zijn over de schandelijke
wantoestanden, die hierin deze op
despotic berustende Nederlandse ge
meenschap worden geloiereerd en
met opzet in stand gehouden, want
elke poging om langs de normale
weg enige verbetering aan te bren-
cn, faalt. Aten loopt zich te pletter
op een muur van onverschilligheid
en planmatige onwil. Heel vaak ge
beurt het, dat het eerste welkom,
dal de nieuweling wordt toegeroe
pen, luidf: „Wat komt 17 hier eigen
lijk doen? Wij hebben U niet geroe
pen en hebben IJ niet nodig!" Én dat
terwijl tik bedrijf een schreeuwend
tek- rt aan krachten 1 ft.
Op een gegeven ogenblik kwamen
er JG0 poIitleJnspectcurs aan. Hun
nieuwe chef verzamelde de gehele
groep om zich en hield de volgende
welkomslredc„Waarom zijn jullie
zo stom om hierheen te komen? In
Holland hadden jullie een boterham
met kaas tn bier mag ic blij zijn als
het een droge boterham wordt."
Prompt verzochten cr 120 die al
veel te vol zaten van de andere pla
gerijen om terugzending en enige
maanden later zaten ze. weer in Hol
land, een iilus'c armer, maar een er
varing rijker. Met grapje had ons land
ongeveer een half millioen gekost.
Met dc gezinshereniging gaat het
al niet beter. De vrouw cn kinderen
mogen niet komen als men geen
woonruimte heeft en aangezien de
meeste baroes hier niemand kennen
en ook voor dc gezinshereniging van
het kastje naar de muur gestuurd
worden, komt cr vrijwel nooit iets
terecht van de beloofde zes maan
den En dat noemde men in Holland
dan nog een maximum termijn. Ook
htcr is veel ie bereiken als je be
schikt over connecties of als je er
enige lapj van duizend tegenaan
Voor vaders
Toevallig: zag ik zo gisteren in
zo'n grote vrachtauto zitten, heren
vaders, not of ze een feestelijk
.schoolreisje gingen maken, die lek
kere jochies van zoontjes van U. Ilt
dacht al: waarom zitten die knaap
jes daar zo mak en zo tam op een
kluitje in die wagen, waarom joe
len ze niet cn zingen ze met. wat
zijn dat voor ouwe baasjes van kin
deren, maar jawel, het werd nu
gauw duidelijk gemaakt: daar was
niet voel reden tot jolig zijn voor
die boefjes, vuur die glasharde spij
belaars. die door pol: ilea genten van
de straat waren opgepikt, van de-
niarkt op het Nooidplcm. waar ze
yskoud liepen te schuimen, m de
tijd dat ze in de bank moesten zit
ten, op school, en wat zien te le
ren.
Nu wie het heerlijk weer, met
waar. vaders, en het .scheelt nogal
wat of je in zo'n broeierig lokaal
moet zitten opletten en je hersens
aftobben, of dat je gezellig in het
zonnetje op de markt rond snuffelt
en niet een open mond staat le luis
teren naar wat die kooplui alle
maal voor prkluchrid Maan uit te
kt amen. dat is natuurlijk veel leu
ker dan wat de meester je te ver
tellen weet cn ah je een duppie
hebt pik jc een ijsje nis je trok
krijgt, maar go en: h tinei, waar
moest dat naar toe. als je zo maar
eens naar school ging als je zin
had, bijvoorbeeld als het te hard re
gende om op straat tc spelen, hoe
zou je dan ooit tc weten komen
wanneer en door wie Kloris de Vijf
de vermoord is; waarom je goo
chem niet twee o's schrijft cn hoe
veel loon je overhoudt als cr 381,,
belasting af moet.
Heren vaders, wat moeten wij
vaders beginnen met zulke bar
baarse knaapjes, zoiets zouden wij
vroeger toch niet in ons hoofd ge
haald hebben.
Van rmj was er ook zo'n brave
jongen' bij» nou d'r heeft wat ge
waaid gisteravond, maar toen ik
klaar was met de klappen op z'n.
achterste, dacht ik ineens: zou het
misschien niet een beetje aan de
school liggen, zou het daar wel zo
aardig en gezellig zijn. als nodig is
om prettig te kunnen werken eu
plezier te krijgen in al dat gelccr.
Zo'n hele dag met z'n veertigen
of vijftigen netjes op een rijtje ia
harde bankcï; te moeten Zitten, ia
dat misschien niet een beetje onna
tuurlijk voor levendig cn do'
lyk jong goed.
icwccg-
ïk weet dat er een paar scholen
in het land zijn waar de kinderen
nooiL spijbelen, omdat ze het veel te
fijn vinden er heen tc mogen gaan.
Jc hoeft daar niet zo uren achter
mekaar opgeprikt te zitten en als je
nu eens op een dag verschrikkelijk
zin in rekenen hebt, dwingen ze je
daar niet om per sé aardrijkskunde
tc doen. Je zit daar ooit niet
eeuwigdurend door te leren en to
luisteren, maar je mag er wat aar
digs maliën en veel samen mooie
muziek zingen en nog een heleboel
leerzame cn prettige dingen meer.
Allicht dat je dan niet spijbelt, dat
komt gewoon niet in je hoofd op en
daarom, heren vaders, wat zou U
er van denken ais wo de koppen
maar eens bij elkaar staken en gin
gen tlveren voor meer-van die men--
se I ijkcv onde rwys -ïnr i chti ngen.
Dan hoeft dc politic zeker niet
meer achter onze erfgenamen aan
en misschien krijgt ze op dc lange
duur wel helemaal een „makkie"»
want het volwassen geboefte, dia
spijbelaars uit de maatschappij*
vindt er dan, wie weet, ook geea
aardigheid meer aan.
DESIDERIUS.
ERGENS over een groene
weide flitste iets. Niemand
zap of hoorde wat. omdat dat
onbekende geen vorm en geen
substantie had. En toch dtoddo
hel; snrl, geluidloos cn met een
verschrikkelijke kracht.
Dc geleerden, die aanwezig
geweest waren, die het konUntje
op ccn afstand van 100 meter
door bet drukken op een knop
zagen doden, knikten tevreden:
het gcltiidskanon, het wapen,
dat na dc atoombom ontwik
keld wordt cn dat met niets cn
niemand ontziende kracht, ge
bundelde supersonische trillin
gen uitzendt, had zUn bruik
baarheid bewezen!
Wij, aardse stervelingen, worden,
zonder er iets van te bemerken, ge
bombardeerd door supergeluiden;
maar wij trekken er ons niets van
aan, omdat het supersonische geluid
ons niet geconcentreerd bestookt.
Kunstmatig opgewekt in ccn soort
kanon, het toestel dat een konijn op
100 meter afstand doodde, vormt
het een bundel trillingen, die een
dodelijke kracht bezitten, groter dan
welk wapen ook.
Zij die met het geluidskanon expe
rimenteren welen echter, dat het als
wapen nog niet te gebruiken is. Het
toestel is nog niet zo, dat men het
verplaatsen kan, omdat cr ccn ont
zaglijke hoeveelheid energie ver
eist wordt om de trillingen op tc
wekken. Bovendien, is er nog ccn
door Craig Rice
Vertaald door Ada Campers.
20)
April besloot te bekennen. Ze had in haar leven nooit iets
voor Dinah geheim, kunnen houden, zelfs niet Dinah's ver-
jaars- cn kerstcadeautjes. „Luister eens, Dinah.*,."
Dinah zou dat niet goedkeuren, „Vanmiddag,
„Weet je wét ik vind?" onderbrak Dinah haar, „ik vind,
dat we een partijtje moeten geven".
April staarde haar ontzet aan. „"Hoe haal je 't in je hoofd",
hijgde ze, „om nü aan partijtjes te denken?"
Dinali knikte met dromerige ogen. „Morgenavond. Dat is
Vrijdagavond, Jij kunt moeder overhalen. Ongeveer tien
kinderen. Jij nodigt de ene helft uit en ik de andere
„Ja maar Dinaheen partijtje...."
Archie stormde de keuken in. „Laat mij ook komen! Hé,
laat mij ook komen!!"
„Dat mag", zei Dinah; „en je mag de Bende vragen!"
April rilde.. De Bende bestond ,uit een stuk of tien jqggies
van negen tot twaalf jaar, allemaal luidruchtig, smerig en
schotfiesachtig.
„Dinah, ben je nou helemaal gek?"
„We gaan spoorzoekertje doen", zei Dinah. „Dat is de be
doeling. Dat is een geschikt spel om in de tuinen van de hu
ren te komen. Als we dan in de tuin aan 't zoeken zijn
kunnen, jij en ik misschien in het huis komen".
„O, nou snap ik het" zei April blij. „cn dc Bende?"
„Als ik de Bende goed ken", zei Dinah, „dan zal de politie
wel de handen vol aan ze hebben, cn dan schiet er geen.
tijd over om zich druk tc maken over ons, We zullen meteen
na het eten. eens gaan uitkienen, wie we zuilen vragen. En
wat wou je nou eigenlijk zeggen, toen ik je in de rede viel?"
„O, o-ja. Dinah, moet je horen", April bevochtigde haar
lippen, „Vanmiddag...."
„Ha!" zei Marian Carstairs, die in de deur verscheen,
„zijn jullie al met het eten begonnen? Ik wist niet, dat het
al zo laat was".
Ze had haar werkbroek nog aan, 'r haar zat lichte
lijk in de war en cr zat een zwarte veeg op haar voorhoofd,
Dinah prikte met dc vork in de aardappelen.
„Alles is practisch klaar. Hoe is de kalkoen?"
„Kalkoen?" Marian Carstairs' gezicht werd wit en daarna
rood- „Ik.... die is in de ijskast. Om bij tweeën wou ik
hem gaan braden. En toen had ik mijn gedachten bij wat
anders. Ik denk. dat liet nu te laat is". Ze keken allemaal
naar de keukenklok. Kwart voor zes.
„Geeft niks", zei Dinah vrolijk. „Er zijn nog drie blikjes
sardientjes in het dressoir cn we zijn allemaal wild op sar
dientjes". Ze begon met de jus.
„Morgen".-zei Marian. Ze keek verontschuldigend en on
gelukkig. „Het komt alleen, omdat ik het druk had. Ik ben.
dol op koken".
„U bent de beste keukenprinses, die er ooit geweest is!
zei Archie.
„Moeder", zei Dinah plechtig, „U moest maar weer trou
wen, dan kon XI olies koken, wat U wou".
„Trouwen", Marian bloosde bekoorlijk. „Wie zou er nou
ooit met mij willen trouwen?"
Er werd gebeld. Marian Carstairs vloog de trap op. Hal
verwege riep ze: „Dinah, ga jij even? Ik ben zo beneden".
Binnen vijf minuten was zc weer beneden. Ze had de
blauwe house-coat aan cn ccn nieuwe make-up. 'r Haar zat
keurig en op het laatste ogenblik had ze een van de rose
i'ozen erin gestoken.
April floot en zei: „Dat ziet er piekfijn uit".
„V/ie?" zei Marian en keek naar de zitkamer.
„O, het was de krantenjongen maar", zei Dinah. „Ik heb
hem betaald. Ik krijg twee-en-twintig cent van U". Ze
spreidde de krant op tafel uit.
„O" zei Marian Carstairs, En toen, als terloops: „Nog
nieuws over de Sanford moord?"
„Allemensen". zei Dinah. „Hé, April....".
„La's kijken" zei Archic cn dook onder Dinah's arm door.
Met z'n vieren kwamen zc cr om heen staan om tc kijken.
De woorden cn zinnen van de frontpagina werden wazig
voor April's verschrikte ogen. Exclusief verhaal, Rupert van
Deusen. Betrouwbare getuige, waarvan dc naam niet ge
noemd kan worden. Een minuut lang vroeg zij zich af of ze
flauw zou vallen. Nee, bet kwam waarschijnlijk nog door dat
mout bi er.
„Mrs Sanford", hijgde Marian. „Dat kan ik niet geloven".
En toen: „Grappig, liuperl van Deusen. Die naam komt me
erg bekend voor. Ik vraag me af, waar ik hem kan hebben
ontmoet".
„Ik wil wedden, dat de politie hem gemakkelijk zal vin
den, met zo'n naam", zei Archie vol vertrouwen.
„April", zei Dinah langzaam, „We hadden gelijk. Ze hé^it
chantage gepleegd".
Maar toen April eindelijk weer praten kon, was alles wat
ze kon zeggen: „Wacht even, ik geloof, dat de worteltjes
staan aan tc branden",
HOOFDSTUK VII
„De anderen kunnen het snoep meebrengen", zei Dinah,
„En wij zullen de coca-cola kopen". Ze begon het telefoon
boek door te bladeren,
„Waarvan?" vroeg April. „Ik weet niet, hoe het met jou is,
maar ik heb 20 cent cn Kitty krijgt er nog 15 van me".
Dinah fronste haar voorhoofd. „Ik heb mijn zakgeld voor
de volgende week al van moeder geleend".
„Eigenlijk moest moeder de co ca-co la kopen", zei April.
„Tenslotte doen we dit allemaal voor haar, vind jc niet?"
„Maar we doen liet ook voor ons", zei Dinah, „voor de hele
familie". Ze dae! everi na. „Misschien zou Luke ons willen
poffen. Hoeveel coca-cola hebben we nodig?"
„Ik betwijfel het sterk", zei April. „En we hebben nodig
non.'s kijken.twaalf kinderen, als wc onszelf
niet meerekenen.laten we zeggen ongeveer dertig flesjes
coca-cola. Dat is f 3.90, als wc het statiegeld niet meereke
nen. En dan de Bende nog.
„O", zei Dinah, „lk weet niet. wat ik doen moet. Ik wil
moeder niet vragen, nu *e zo aardig is geweest om ons do
partij te laten geven. Drie gulden negentig. En dan de Ben-
de nog. Dat zijn cr zowat tien. minstens, en die zullen wel
ieder twee flesjes coca-cola moeten hebben. En we moeten
ook nog ccn paar reserve-flesjes hebben. Laten wc zeggen
in totaal vijf-en-twintig. Dan komt cr nog drie gulden vijf-
en-twintig bij. Dat zou dan samen zeven gulden vijftien zijn.
Ik geloof niet. dat Litkc ons dat wi] poffen. Hij krijgt trou
wens al twee kwartjes van me".
(Wordt vervolgd).
moeilijkheid: het „onder vuur" ne
men van hel ene doel na het ande
re: het richten van de dodende bun
del is nog niet opgelost.
Andere toepassingen
Een nieuw wapen dus! Maar er
zit voor de mensheid ook een goede
kant aan deze zaak. Reeds thans
acht men het mogelijk door het ge
bruik van supersonische trillingen,
dank zij het geweldige doordrin-
gingavermogen, het mes in de han
den van chirurgen te vervangen.
Men -al nieuwe wijn in een oog
wenk bet bouquet van oude, kost
bare soorten kunnen verlenen, in
wasserijen zal men, in plaats van
de kleren te wassen, proberen liet
vuil cr uit tc schudden. Met super
sonische trillingen kan men thans
reeds de geringste fout in staal ont-
dekken, zelfs wanneer het om sta- 1
len „muren" gaat van zes meter dik.
IHMIHH menus s twK
UUm
Schoonheidskeurmccstcrs in Amesi*
ka hebben de naam van grofe on
partijdigheid, maar toch komt het
wel eens voor. dat ze een uifsnroek
doen, die dc „onder-dc-maat ge
bleven sdioon/icidsfcampioenen tot
woede en kwaadsprekerij brengen.
Een nieuwe vinding dc figureome
ter Iaat elke twijfel aan de betrouw
baarheid fan de uitslag huilen be
schouwing. De schone stapt in eert
mum, dat bestaat uit meetlatjes, die
langs haar hele omtrek uitgeschoven
kunnen worden. A/s de udspirant-
schoonhcidskoningin uit haar lijstje
gestapt is, kunnen dc experts haar,
maten ondubbelzinnig vaststellen,