Onder water varen fascineerde talloze uitvinders De witte anjer vraagt een offer! Men loopt zich te pletter in Indonesië Geluidskanon doodt snel en.... geluidloos Woensdag 18 Juni 194" Veertig jaren onderzeedienst r Alexander de Grote als eerste duiker Luctor et Emergo' Neerlaiids eerste onderzeeboot TUINKALENDER Prins Bernhard Fonds doet 30 Juni een beroep op ons volk BRIEVEN UIT BATAVIA Waarom zijn. jullie zo stom om hier te komen?" Eten is onvoldoende wel wandluizen heöen a se DE HOLLAND VIUt een door John P, Holland ontworpen onderzeeboot. HET IDEE om langer onder water te kunnen blijven dan dc lucht in' de longen toelaat heeft de mens de eeuwen door ge fascineerd en bezig gehouden. Het Brits Museum bezit een oeroude plaat, waarop een gekroond vorst staat afgebeeld, zittend in een vat vervaardigd van doorzichtig materiaal. Men heeft goede reden aan le nemen, dat deze gekroonde figuur Alexander de Grote moet voorstellen. Hy zit met zijn vat een eind onder water en boven hem dryft een schip met vele opvarenden, waaronder ook Alexan der's gemalin, die een naar het inwendig van het vat lopend touw in de hand houdt. Alexander de Grote was esn zeer ondernemend mens en stond bekend om zijn experimenten op dit gebied. Wellicht mogen wij hem als de eerste duiker ter wereld beschouwen! Latere kroniekschrijver- uit de oude geschiedenis, Aristoteles bijv., maken eveneens gewag van toestel len, heel primitief natuurlijk, die het de mens mogelijk maken langer dan normaal onder liet wateroppervlak te toeveti. De doorgaans vage beschrij vingen doen veronderstellen, dat het geen vaartuigen, maar bepaalde soorten duikerklokken of duikerpak ken zijn, waarbij het Ieder als mate riaal een belangrijke rol speelt. Eerst jn de 17e eeuw is er sprake van een vei kelijk onder water varend schip, dai - met een beetje goede wil als een nper van de huidige onder- ze elhxn zou kunnen beschouwen. Het betreft hier het vaartuig, dat de veelzijdige Alkmaarse uitvinder Cor nells D rebbel heeft geconstrueerd. Zijn schip, voortbewogen door twaalfroeiers, zou op de Theems, on der water varend, een tocht hebben gemaakt van Westminster naar Greenwich. Hrt verhaal vertelt niet hoe Drebbe^4 schip technisch daar toe in si aai? was, maar wel wordt gezegd, dat Koning James 1 een ,e zou hebben meegemaakt. Ge lschrijvers, schudden hierover wig liet hoofd, daar James be tond als de voorzichtigste al- sten 1 geen technisch probleem heeft ivmders in zo'n grote getale in gebracht als het onder water ■nd schip. In de loop van de 18e ti> üle eeuw duiken dan in liet ene t. ,n ui het andere land ontwerpen op, die de uitvinders stuk voor stuk hou den voor de oplossing van het moei lijke vraagstuk. Velen komen niet verder dan papieren plannen of be schrijvingen Jules Verne! an deren evenwel met meer practische aanle" en nut meer aardse hezit- tinge» gezegend, slagen er inderdaad in m een oi ander bouwsel voor de dag te komen, constructies, die soms voor Jie tijc verbazingwekkend ver nuftig waicn Hoe vernuftig ook, in de p.ric'ijk scnoten de ontwerpen in technisch opzicht tekort, zodat menig uitvinder met zijn schip, waaraan hij soms jaren ploeterde, wel onder de golven verdween, maar nimmer meer aan de oppervlakte kwam. De Amerikaan John P. Hob and is de constructeur geweest var- dc eer ste onderzeeboot, die aan behoorlijke technische eisen bleek te voldoen. Hij bouwde verscheidene prototy pes, eerst een heel kleintje, de „Hol land I" geheten, voortbewogen door een trapmechanisme, later grotere uitgerust met benzine-motoren en clectromotoren voor de vaart onder water. Met de „Holland X", die om streeks 1900 voltooid werd, behaalde hij zo'n succes, dat dit type werd nagebouwd door vele landen van Europa ook door Nederland! Ik worstel en ontzwem De Britse Admiraliteit, conservatief ais zij was, had in het begin niet %reel met de onderzeeboot op en ook de Nederlandse marine-autoriteiten twij felden aan de bruikbaarheid,van bet nieuwe marinewapen. Zo gebeurde het.d at deb otiv; van de eerste Ne- derianose onderzeeboot of „onderzee- torpedoboot" zoals men zo'n vaar tuig toentertijd noemde, op initiatief van een particuliere maatschappij, de bekende werf van „De Schelde" te Vlissjngen, tot stand kwam. Toen de minister van Marine de toezeg ging deed, dat als de boot aan de gestelde eisen zou voldoen, hij de overname door dc Staat zou bevor- deien, werd op 1 Juni 1904 de kiel gelegd. De boot, gebouwd volgens de plannen van een door John P. Hol land gestichte maatschappij voor het bouwen van onderzeeboten, de „Hol land Boat Cyv", werd op 8 juli 1905 te water gelaten. Zij kreeg de naam „Luctor et Emergo", de spreuk dus vit Zeeland's wapen: Ik worstel ontzwrem. Het is inderdaad een wor stelpartij geworden, want de nog in December van hetzelfde jaar gehou den proeftocht werd een grandioze WOENSDAG 18 JUNI. In vele tuinen en woningen krioelt het weer van mierenDeze lastige beestjes kunnen o-a. worden bestreden met borax. Men mengt twee delen fijne borax, twee delen -poedersuiker «n een deel bloem van zwavel goed dooreen. Dit mengsel wordt uitge strooid Ier plaatse, waar men de mieren waarneemt. De mieren ster ven er aanOok kan men wel twee delen borax en een deel bruine sui ker met wat water goed dooreen mengen, zodat ten slotte een tail- achtige massa ontstaat en dit uil- smeren op kleine plankjes of stuk jes hout, die worden neergelegd waar de mieren lopenWanneer ze er van snoepen gaan ze dood. In de laatste jaren worden als bestrij dingsmiddelen tegen de mieren ook teel D.D.T. bevattende stuif prepa raten gebruikt die in de tuinbouw- handel verkrijgbaar zijnHiermede bestuift men de opengelegde nesten en de wegen, die de mieren plegen te volgen.' S. Z>, mislukking] De speciaal hiervoor uit Amerika overgekomen manschappen waren stuk voor stuk knappe tech- jiicj, doch als zeelui bleken zij niet opgewassen tegen de bijzondere nautische eisen, die het varen in het zeegebied rondom onze kusten aan de bemanning van een onderzeeboot stelt. Onderzeedienst geboren Dat per slot van rekening niet lang na dit fiasco toch de geboorte van de Onderzeedienst in de annalen der Koninklijke Marine kon worden op getekend is te danken aan het ver nuft, de moed en liet doorzettings vermogen van de toenmalige luite nant ter zee P. Koster, die door ware pioniersarbeid de grondslag legde voor de thans veertigjarige O.Z.D. - Hij bood aan onder zijn leiding een Nederlandse onderzeebootbemanning te oefenen mej welk plan én de Ma rine én de Scheldewerf accoo/d gin gen. Hij wist zijn mensen, waaronder ook een viertal employe's van „De Schelde", vertrouwd te maken met de ietwat zonderlinge nukken van de „Luctor et Emergo" en aldus slaagde hij erin verscheidene proeftochten te ondernemen, die" een volkomen be vredigend verloop hadden. Dit had tot resultaat, dat op 21 December 1906 te Willemsoord de „Luctor et Emergo" omgedoopt ais „Onderzee boot No. Y% officieel door de Ko ninklijke Marine in dienst werd ge steld en de Onderzeedienst daarmee was geboren. De eerste onderzeeboot was er en wat voor één! De avonturen er mee beleefd zouden een boek kunnen vul len. Vergeleken bij een onderzee boot van thans was de O. 1. nog zó gebrekkig, dat men diep respect moet hebben 'voor de marinemensen, die het waagden met het „spaarvar ken" zee te kiezen, Een toch met de O. 1. van Den Helder naar Heek van Holland bijv. gold in die dagen niet zonder reden als een bijzondere prestatie. De gasolinemotor - Diesels waren er nog niet! - en dc tandrad- overbrenging op de schroefas maak ten zo'n heide is sp. takel, dat men het tot op grote afstand op de wal kon horen. Alen kan zich voorstellen, dat het birnen de schuit helemaal een heksenketel moest zijn geweest en alleen officieren met een Sten torstem het lawaai konden over schreeuwen. Ondanks alles heeft de O. I. de Ma rine onschatbare diensten bewezen. Zif imtners leverde, zowel in tech nisch als in nautisch opzicht, de eer ste kostbare ervaringen met een ge heel nieuw en ingewikkeld marine- wapen op. De O. 1. en haar eerstvol gende nakomelingen leverden aan technici van Marine en schecpswer- .«LJJSSJa ven de gegevens, die hen in staat stelden steeds grotere en beter inge richte onderzeeboten tc houwen, een staag voortschrijdend ontwikkelings proces, dat tenslotte Iridde tot het technisch wonder van thans, de snel le, ranke onderzeeboot, die wij, nu na de oorlog, op de basis Waalhaven van dc O.Z.D. kunnen zien liggen. Strijd Deze oorlog wikkelde ook de On- derzecdienst der Koninklijke Atarine in een jarenlange, verbitterde strijd tegen de schepen en vliegtuigen der Asmugendbeden. Op nagenoeg alle zeeën ter wereld en in lut bijzonder in de Oost-Aziatische wateren heeft de Onderzcedienst onder uitermate gevaarvolle omstandigheden succes volle gevechten geleverd. {Het boek „Periscoop op!" in 1945 door de Ma rine Voorlichtingsdienst tc Londen uitgegeven vertelt hierover uitvoe rig). De Onderzeedienst der Koninklijke Marine herdenkt in deze dagen zijn veertig jarig bestaan. Engelse en Noorse collega's, wapenbroeders uit de oorlog, brengen een bezoek aan dc basis. Vrijdag a.s. zal de Onder zeedienst een hoogtijdag beleven. Dan zal op de basis Waalhaven door Koningin Wilhelmina een monument ter ere van het in de oorlog gesneu velde onderzeebootpersonee! worden onthuld en zal de Koningin tevens de Onderzeedienst met de hoogste mili taire onderscheiding eren door aan de commandant, de luitenant ter zee der eerste klasse L F. van Duim, de Willemsorde vierde klasse te over handigen. P) E oorlog heeft bitter weinig goeds gebracht en zijn jam merlijke nasleep is nog amper in volle omvang te overzien. Maar er zijn ook lichtstrepen aan de duiste re hemel te ontdekken. Het gevoel mede-verantwoordelijk te zijn voor de gang van zaken in de wereld is groter geworden en het besef, dat de cultuur niet maar een sierlik or nament is, doch een wezenlyk en onmisbaar bestanddeel van een ge zond volksleven. In de oorlogsjaren was het Frins Eemhard Fonds een centrum voor alle Nederlanders over de ganse wereld, die wilden bijdragen tot de bescherming en verdediging van ons volksbestaan. Nu de oorlog is „gewonnen" moet de strijd voor het behoud van ons volksbestaan op een' ander front gestreden worden. Het Prins Bernhard Fonds heeft de bakens verzet en wil een stimulans zijn op cultureel gebied. „Tussen de staat en het bizondere particulier initiatief moet het P.B.F. staan als de geconcentreerde culturele offer vaardigheid van het Nederlandse volk." Wij moeten het er naar ma ken, aldus de voorzitter van het Fonds, de bekende Leiclse hoogle raar, mr. R. P. {Jleveringa, dat an deren nieuwsgierig zich om ons heenscharen en bij ons komen kij ken en tot zichzelf en anderen zeg gen: „In Nederland is iets gedaan, waaraan men niet dan tot eigen schade voorbijgaat; 't weet de we reld iets te bieden; het steekt in verschillend opzicht boven ons uit; wij moeten er heen en zijn iands- zoncn ïpoeten wij te onzent nodi gen; zijn stem in de wereld dient beluisterd te worden; het teert niet enkel op oude roem; het leeft en streeft verder," Prof. Polak, onze bekende eco- - .V*t Da heliocoptere, het handige toestelletje, dat verficaa? kan stijgen on dalen en geen vlievetd nodig heeft om te landen doch ook genoegen neemt met daken, boerenerven, parkeerplaatsen en kleine open plekken in bossen wordt tn Amerika reeds voor alle mogelijke doeleinden ge bruikt. Hier zien wij er tijdens een vaardighcidsdemons tratic een lan den tussen twee dicht bij elkaar geparkeerde auto's. noom. heeft in zijn brochure over de Rotterdamse Schouwburg ge schreven, dat de cultuur niet alleen voortkomt uit een economisch wel varend volk, maar dat voor econo mische activiteit een cultureel fer ment onmisbaar is. Zonder cultuur geen gezonde economie. Hii keerde de gangbare stelling om. En hij heeft gelijk. Er is een wisselwer king tussen beide. Wat doet fonds? Y\7 fE de waarheid hiervan beseft, kan het niet vreemd vinden, als wij óók, neen juist in deze tijd van economische moeilijkheden de aandacht vragen voor iets zo weinig stoffelijk als de cultuur. „Worden wij d'r beter van?" is een vraag, die dc man in de straat stelt om zijn twijfel uit te drukken. Wel nu: ia, wij, gij en ik, wij worden er beter van! Juist door een instelling als het Prins Bernhard Fonds lian het mogelijk worden, ook de Jagcre volksmassa's met dc culturele za ken in aanraking te brengen. Dc cijfers wijzen uit. dat het Fonds zijn taak niet als een sine cure opvat en ziln belangstelling naar alle zöden richt. Een enkel voorbeeld: Muziekgezelschappen en een Inveckschool in de getroffen gebieden (die uiteraard voorgaan) 6100. Het Ned. Volkstoneel 10.000. A.M.V.J. voor culturele arbeid onder dc militairen in Ne derland 10.000. Centraal Film instituut en Filmarchief 25.000. 30 Juni INNENKORT, met name op 30 S-J Juni, wordt een nieuw beroep gedaan op het Nederlandse volk. Zeg niet: „alweer een collecte; wij worden er zo langzamerhand beu van." De vermaarde Anjerdag van Juni 1940, toen het Nederlandse volk duidelijk aan de bezetter toon de, waar het z'n hart had, moet een heilige traditie worden. Ons volk moet blijvend tonen, hoe hem z'n cultuur ter harte gaat. Verleden jaar toen voor de eer ste maal de anjer in dienst werd gesteld van het Prins Bemharli- fonds is er voor f 40.000 verkocht. De bloem kostte toen een rijksdaal der. Dat was te veel. Thans is het bedrag verlaagd tot een gulden. Dat behoeft niet te veel te zijn. Een Oranje-kokarde wordt aan de witte bloem toegevoegd, zodat er ge«n misverstanden kunnen ontstaan. Kleine metalen speldjes, ook in an- jorvorm, worden voor bescheidener beurzen op straat verkocht. Wil men grote sommen afstaan ze zijn welkom. Maar het penningske van de weduwe is het Fonds even dierbaar. Bioscoop, toneel, radio, zullen weer medewerking verlenen en een nieuwe bepaling verdient wel extra do aandacht: 50% van de uit een bepaalde gemeente bijge dragen steun vloeit terug voor be paalde doeleinden binnen die ge meente. Wie veel geeft, krijgt dus ook naar rato terug. Verleden jaar is in totaal 394.000 gulden binnengekomen. Moge dit bedrag thans, n'en déplaise de hui dige geldschaarste, verre worden overtroffen! II (Van onze correspondent) BATAVIA. Men doet hier schijnbaar alles om de nieuwelingen het leven onmogelijk te maken. Met volkomen apathie staat men tegen, over de hulsvesting van de baroes. Ais men aankomt is er niet gezorgd voor huisvesting behalve als je meer dan duizend gulden in de maand verdiend, want dan staat Hotel Des Indes voor jc open en men wordt in een of, ander gemeenschapshuis geduwd, ot wat nog erger is, in een kamp, kunt gooien. Dat hierdoor honderden gezinnen ongelukkig gemaakt wor den, is een zaak waarvan niemand zich iets aantrekt. hchnKe dan na tuurlijk de betrokkenen zelf. De handen ineen Toch geven de meeste baroes de moed niet op. Zij beginnen namelijk fe be&eflen, dal cr in Indonesië van vandaag maar één mogelijkheid bestaat om te ko men tol de verwezenlijking vsn het ideaal, waarmee ze uit Hol land zijn weggegaan. Die moge lijkheid is: organisatie. Voor de oorlog was dc koloniale bestuursvorm geheel ingesteld op het onderdrukken van de vrije menings uiting. De Politieke Recherche Dienst zorgde er wel voor, dat iemand die zich voorstander toonde van progressieve ideën op zijn vin gers getikt werd en als hij niet wilde luisteren dan volgde „overplaatsing" rtaar dc buitengewesten of uitwij zing. Herinnert U -icli nog wel, dat Mussert hier eens met bijna koninklij ke eerbewijzen werd ontvangen door een Gouverneur-Generaal? En weet U nog wc!, waar de N.S.B. haar geld vandaan kreeg? Welnu vele nog steeds dictatoriaal en fas cistisch denkende mensen bekleden hier nog immer belangrijke posities en zetten alles op alles om Indone siërs en Nederlanders uit elkaar te houden. Wij geloven en van In donesische zijde heeft men het be vestigd dat het beter zou zijn als men hier mensen op de sleutel posities neerzette, die niet door drenkt zijn met de gedachte aan het goede leven, dat ze hier voor de oorlog hebben gehad en dat zij vrezen niet meer terug te zullen krijgen. Minder kennis van het land en volk en meer idealisme, werke lijkheidszin en bereidheid om sa men te werken met dc Indonesische leiders kunnen voordelen zijn, die niet onderschat moeten worden. Aloge de Nederlandse regering tijdig inzien, dat het hoog t"cl wordt C be- noemhigspolitick radicaal te wijzigen. Wij vermoeden, dat het Indonesische wantrouwen er een stuk minder door zou worden* Wandluizen zijn daar heel ^aak iemands beste kameraden en na eni ge da"on zit men niet sleckls onder de bulten, maar rammelt men ook van de honger, want '>et eten is in al die tehuizen volstrekt onvoldoen de en het enige wat overblijft is gaan eten bij een of andere Chinees, die voor een portie bami 3,re kent en dat houden t' meesten tutirlijk niet lang vol. Over de hygiënische toestanden; de kranen lopen niut in Batavia en alle water moet geput of gepompt worden. Dat is al moeilijk als men een eigen huis heelt, maar als je met vier of meer mensen in een kamertje slaapt en woont van enkele vier kante meters, wordt het ondraaglijk. Heel gelukkig is men. als men na he vige strijd met de huisvestingsorga- r.isatie (lees de-organisatie, want wat zij eigenlijk doet heeft nog geen mens mij kunnen .„Hen) beslag heeft weten te leggen op een kleine garage, die jc dan nog met een an der moet delen. Mij is een overheids dienst bekend, waar mensen slapen in voormalige martelcellen van de Ja panse Gestapo, de Kampstai, en zij vinden het nog niet eens zo riecht! Typistetjcs Vele jonge meisjes, die zijn uit gezonden als typistes moeten zien loiid te komen 'met een salaris van 150.— of minder. Niemand heeft hen in Holland gezegd, hoe duur het hier is. Men beloofde opneming in een mess en verhoging van salaris, zodra de plaats van bestemming zou zijn bereikt. Ata ar mondelinge belof ten geven geen enkel recht en als men eenmaal hier js, kan men toch niet meer terug. Voor deze nuïsjes staan twee wegen open: het zoeken van een „vriend" met een hoog sala ris of prostitutie. Denk met, lezer, dat dit overdreven is. Een dezer dagen zei een jonge vrouw, die met heel veel ideale naar Indonesië gekomen is, mij: „lk weet niet meer hoe ik er uit moet komen. Mijn sat.risvoor- schot is op en van mijn salaris alleen kan ik niet eens mijn-kostgeld beta len. Het enige wat ik nu nog doen kan is een vriendje -zoeken. Er zouden vele kolommen vol tc schrijven zijn over de schandelijke wantoestanden, die hierin deze op despotic berustende Nederlandse ge meenschap worden geloiereerd en met opzet in stand gehouden, want elke poging om langs de normale weg enige verbetering aan te bren- cn, faalt. Aten loopt zich te pletter op een muur van onverschilligheid en planmatige onwil. Heel vaak ge beurt het, dat het eerste welkom, dal de nieuweling wordt toegeroe pen, luidf: „Wat komt 17 hier eigen lijk doen? Wij hebben U niet geroe pen en hebben IJ niet nodig!" Én dat terwijl tik bedrijf een schreeuwend tek- rt aan krachten 1 ft. Op een gegeven ogenblik kwamen er JG0 poIitleJnspectcurs aan. Hun nieuwe chef verzamelde de gehele groep om zich en hield de volgende welkomslredc„Waarom zijn jullie zo stom om hierheen te komen? In Holland hadden jullie een boterham met kaas tn bier mag ic blij zijn als het een droge boterham wordt." Prompt verzochten cr 120 die al veel te vol zaten van de andere pla gerijen om terugzending en enige maanden later zaten ze. weer in Hol land, een iilus'c armer, maar een er varing rijker. Met grapje had ons land ongeveer een half millioen gekost. Met dc gezinshereniging gaat het al niet beter. De vrouw cn kinderen mogen niet komen als men geen woonruimte heeft en aangezien de meeste baroes hier niemand kennen en ook voor dc gezinshereniging van het kastje naar de muur gestuurd worden, komt cr vrijwel nooit iets terecht van de beloofde zes maan den En dat noemde men in Holland dan nog een maximum termijn. Ook htcr is veel ie bereiken als je be schikt over connecties of als je er enige lapj van duizend tegenaan Voor vaders Toevallig: zag ik zo gisteren in zo'n grote vrachtauto zitten, heren vaders, not of ze een feestelijk .schoolreisje gingen maken, die lek kere jochies van zoontjes van U. Ilt dacht al: waarom zitten die knaap jes daar zo mak en zo tam op een kluitje in die wagen, waarom joe len ze niet cn zingen ze met. wat zijn dat voor ouwe baasjes van kin deren, maar jawel, het werd nu gauw duidelijk gemaakt: daar was niet voel reden tot jolig zijn voor die boefjes, vuur die glasharde spij belaars. die door pol: ilea genten van de straat waren opgepikt, van de- niarkt op het Nooidplcm. waar ze yskoud liepen te schuimen, m de tijd dat ze in de bank moesten zit ten, op school, en wat zien te le ren. Nu wie het heerlijk weer, met waar. vaders, en het .scheelt nogal wat of je in zo'n broeierig lokaal moet zitten opletten en je hersens aftobben, of dat je gezellig in het zonnetje op de markt rond snuffelt en niet een open mond staat le luis teren naar wat die kooplui alle maal voor prkluchrid Maan uit te kt amen. dat is natuurlijk veel leu ker dan wat de meester je te ver tellen weet cn ah je een duppie hebt pik jc een ijsje nis je trok krijgt, maar go en: h tinei, waar moest dat naar toe. als je zo maar eens naar school ging als je zin had, bijvoorbeeld als het te hard re gende om op straat tc spelen, hoe zou je dan ooit tc weten komen wanneer en door wie Kloris de Vijf de vermoord is; waarom je goo chem niet twee o's schrijft cn hoe veel loon je overhoudt als cr 381,, belasting af moet. Heren vaders, wat moeten wij vaders beginnen met zulke bar baarse knaapjes, zoiets zouden wij vroeger toch niet in ons hoofd ge haald hebben. Van rmj was er ook zo'n brave jongen' bij» nou d'r heeft wat ge waaid gisteravond, maar toen ik klaar was met de klappen op z'n. achterste, dacht ik ineens: zou het misschien niet een beetje aan de school liggen, zou het daar wel zo aardig en gezellig zijn. als nodig is om prettig te kunnen werken eu plezier te krijgen in al dat gelccr. Zo'n hele dag met z'n veertigen of vijftigen netjes op een rijtje ia harde bankcï; te moeten Zitten, ia dat misschien niet een beetje onna tuurlijk voor levendig cn do' lyk jong goed. icwccg- ïk weet dat er een paar scholen in het land zijn waar de kinderen nooiL spijbelen, omdat ze het veel te fijn vinden er heen tc mogen gaan. Jc hoeft daar niet zo uren achter mekaar opgeprikt te zitten en als je nu eens op een dag verschrikkelijk zin in rekenen hebt, dwingen ze je daar niet om per sé aardrijkskunde tc doen. Je zit daar ooit niet eeuwigdurend door te leren en to luisteren, maar je mag er wat aar digs maliën en veel samen mooie muziek zingen en nog een heleboel leerzame cn prettige dingen meer. Allicht dat je dan niet spijbelt, dat komt gewoon niet in je hoofd op en daarom, heren vaders, wat zou U er van denken ais wo de koppen maar eens bij elkaar staken en gin gen tlveren voor meer-van die men-- se I ijkcv onde rwys -ïnr i chti ngen. Dan hoeft dc politic zeker niet meer achter onze erfgenamen aan en misschien krijgt ze op dc lange duur wel helemaal een „makkie"» want het volwassen geboefte, dia spijbelaars uit de maatschappij* vindt er dan, wie weet, ook geea aardigheid meer aan. DESIDERIUS. ERGENS over een groene weide flitste iets. Niemand zap of hoorde wat. omdat dat onbekende geen vorm en geen substantie had. En toch dtoddo hel; snrl, geluidloos cn met een verschrikkelijke kracht. Dc geleerden, die aanwezig geweest waren, die het konUntje op ccn afstand van 100 meter door bet drukken op een knop zagen doden, knikten tevreden: het gcltiidskanon, het wapen, dat na dc atoombom ontwik keld wordt cn dat met niets cn niemand ontziende kracht, ge bundelde supersonische trillin gen uitzendt, had zUn bruik baarheid bewezen! Wij, aardse stervelingen, worden, zonder er iets van te bemerken, ge bombardeerd door supergeluiden; maar wij trekken er ons niets van aan, omdat het supersonische geluid ons niet geconcentreerd bestookt. Kunstmatig opgewekt in ccn soort kanon, het toestel dat een konijn op 100 meter afstand doodde, vormt het een bundel trillingen, die een dodelijke kracht bezitten, groter dan welk wapen ook. Zij die met het geluidskanon expe rimenteren welen echter, dat het als wapen nog niet te gebruiken is. Het toestel is nog niet zo, dat men het verplaatsen kan, omdat cr ccn ont zaglijke hoeveelheid energie ver eist wordt om de trillingen op tc wekken. Bovendien, is er nog ccn door Craig Rice Vertaald door Ada Campers. 20) April besloot te bekennen. Ze had in haar leven nooit iets voor Dinah geheim, kunnen houden, zelfs niet Dinah's ver- jaars- cn kerstcadeautjes. „Luister eens, Dinah.*,." Dinah zou dat niet goedkeuren, „Vanmiddag, „Weet je wét ik vind?" onderbrak Dinah haar, „ik vind, dat we een partijtje moeten geven". April staarde haar ontzet aan. „"Hoe haal je 't in je hoofd", hijgde ze, „om nü aan partijtjes te denken?" Dinali knikte met dromerige ogen. „Morgenavond. Dat is Vrijdagavond, Jij kunt moeder overhalen. Ongeveer tien kinderen. Jij nodigt de ene helft uit en ik de andere „Ja maar Dinaheen partijtje...." Archie stormde de keuken in. „Laat mij ook komen! Hé, laat mij ook komen!!" „Dat mag", zei Dinah; „en je mag de Bende vragen!" April rilde.. De Bende bestond ,uit een stuk of tien jqggies van negen tot twaalf jaar, allemaal luidruchtig, smerig en schotfiesachtig. „Dinah, ben je nou helemaal gek?" „We gaan spoorzoekertje doen", zei Dinah. „Dat is de be doeling. Dat is een geschikt spel om in de tuinen van de hu ren te komen. Als we dan in de tuin aan 't zoeken zijn kunnen, jij en ik misschien in het huis komen". „O, nou snap ik het" zei April blij. „cn dc Bende?" „Als ik de Bende goed ken", zei Dinah, „dan zal de politie wel de handen vol aan ze hebben, cn dan schiet er geen. tijd over om zich druk tc maken over ons, We zullen meteen na het eten. eens gaan uitkienen, wie we zuilen vragen. En wat wou je nou eigenlijk zeggen, toen ik je in de rede viel?" „O, o-ja. Dinah, moet je horen", April bevochtigde haar lippen, „Vanmiddag...." „Ha!" zei Marian Carstairs, die in de deur verscheen, „zijn jullie al met het eten begonnen? Ik wist niet, dat het al zo laat was". Ze had haar werkbroek nog aan, 'r haar zat lichte lijk in de war en cr zat een zwarte veeg op haar voorhoofd, Dinah prikte met dc vork in de aardappelen. „Alles is practisch klaar. Hoe is de kalkoen?" „Kalkoen?" Marian Carstairs' gezicht werd wit en daarna rood- „Ik.... die is in de ijskast. Om bij tweeën wou ik hem gaan braden. En toen had ik mijn gedachten bij wat anders. Ik denk. dat liet nu te laat is". Ze keken allemaal naar de keukenklok. Kwart voor zes. „Geeft niks", zei Dinah vrolijk. „Er zijn nog drie blikjes sardientjes in het dressoir cn we zijn allemaal wild op sar dientjes". Ze begon met de jus. „Morgen".-zei Marian. Ze keek verontschuldigend en on gelukkig. „Het komt alleen, omdat ik het druk had. Ik ben. dol op koken". „U bent de beste keukenprinses, die er ooit geweest is! zei Archie. „Moeder", zei Dinah plechtig, „U moest maar weer trou wen, dan kon XI olies koken, wat U wou". „Trouwen", Marian bloosde bekoorlijk. „Wie zou er nou ooit met mij willen trouwen?" Er werd gebeld. Marian Carstairs vloog de trap op. Hal verwege riep ze: „Dinah, ga jij even? Ik ben zo beneden". Binnen vijf minuten was zc weer beneden. Ze had de blauwe house-coat aan cn ccn nieuwe make-up. 'r Haar zat keurig en op het laatste ogenblik had ze een van de rose i'ozen erin gestoken. April floot en zei: „Dat ziet er piekfijn uit". „V/ie?" zei Marian en keek naar de zitkamer. „O, het was de krantenjongen maar", zei Dinah. „Ik heb hem betaald. Ik krijg twee-en-twintig cent van U". Ze spreidde de krant op tafel uit. „O" zei Marian Carstairs, En toen, als terloops: „Nog nieuws over de Sanford moord?" „Allemensen". zei Dinah. „Hé, April....". „La's kijken" zei Archic cn dook onder Dinah's arm door. Met z'n vieren kwamen zc cr om heen staan om tc kijken. De woorden cn zinnen van de frontpagina werden wazig voor April's verschrikte ogen. Exclusief verhaal, Rupert van Deusen. Betrouwbare getuige, waarvan dc naam niet ge noemd kan worden. Een minuut lang vroeg zij zich af of ze flauw zou vallen. Nee, bet kwam waarschijnlijk nog door dat mout bi er. „Mrs Sanford", hijgde Marian. „Dat kan ik niet geloven". En toen: „Grappig, liuperl van Deusen. Die naam komt me erg bekend voor. Ik vraag me af, waar ik hem kan hebben ontmoet". „Ik wil wedden, dat de politie hem gemakkelijk zal vin den, met zo'n naam", zei Archie vol vertrouwen. „April", zei Dinah langzaam, „We hadden gelijk. Ze hé^it chantage gepleegd". Maar toen April eindelijk weer praten kon, was alles wat ze kon zeggen: „Wacht even, ik geloof, dat de worteltjes staan aan tc branden", HOOFDSTUK VII „De anderen kunnen het snoep meebrengen", zei Dinah, „En wij zullen de coca-cola kopen". Ze begon het telefoon boek door te bladeren, „Waarvan?" vroeg April. „Ik weet niet, hoe het met jou is, maar ik heb 20 cent cn Kitty krijgt er nog 15 van me". Dinah fronste haar voorhoofd. „Ik heb mijn zakgeld voor de volgende week al van moeder geleend". „Eigenlijk moest moeder de co ca-co la kopen", zei April. „Tenslotte doen we dit allemaal voor haar, vind jc niet?" „Maar we doen liet ook voor ons", zei Dinah, „voor de hele familie". Ze dae! everi na. „Misschien zou Luke ons willen poffen. Hoeveel coca-cola hebben we nodig?" „Ik betwijfel het sterk", zei April. „En we hebben nodig non.'s kijken.twaalf kinderen, als wc onszelf niet meerekenen.laten we zeggen ongeveer dertig flesjes coca-cola. Dat is f 3.90, als wc het statiegeld niet meereke nen. En dan de Bende nog. „O", zei Dinah, „lk weet niet. wat ik doen moet. Ik wil moeder niet vragen, nu *e zo aardig is geweest om ons do partij te laten geven. Drie gulden negentig. En dan de Ben- de nog. Dat zijn cr zowat tien. minstens, en die zullen wel ieder twee flesjes coca-cola moeten hebben. En we moeten ook nog ccn paar reserve-flesjes hebben. Laten wc zeggen in totaal vijf-en-twintig. Dan komt cr nog drie gulden vijf- en-twintig bij. Dat zou dan samen zeven gulden vijftien zijn. Ik geloof niet. dat Litkc ons dat wi] poffen. Hij krijgt trou wens al twee kwartjes van me". (Wordt vervolgd). moeilijkheid: het „onder vuur" ne men van hel ene doel na het ande re: het richten van de dodende bun del is nog niet opgelost. Andere toepassingen Een nieuw wapen dus! Maar er zit voor de mensheid ook een goede kant aan deze zaak. Reeds thans acht men het mogelijk door het ge bruik van supersonische trillingen, dank zij het geweldige doordrin- gingavermogen, het mes in de han den van chirurgen te vervangen. Men -al nieuwe wijn in een oog wenk bet bouquet van oude, kost bare soorten kunnen verlenen, in wasserijen zal men, in plaats van de kleren te wassen, proberen liet vuil cr uit tc schudden. Met super sonische trillingen kan men thans reeds de geringste fout in staal ont- dekken, zelfs wanneer het om sta- 1 len „muren" gaat van zes meter dik. IHMIHH menus s twK UUm Schoonheidskeurmccstcrs in Amesi* ka hebben de naam van grofe on partijdigheid, maar toch komt het wel eens voor. dat ze een uifsnroek doen, die dc „onder-dc-maat ge bleven sdioon/icidsfcampioenen tot woede en kwaadsprekerij brengen. Een nieuwe vinding dc figureome ter Iaat elke twijfel aan de betrouw baarheid fan de uitslag huilen be schouwing. De schone stapt in eert mum, dat bestaat uit meetlatjes, die langs haar hele omtrek uitgeschoven kunnen worden. A/s de udspirant- schoonhcidskoningin uit haar lijstje gestapt is, kunnen dc experts haar, maten ondubbelzinnig vaststellen,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1947 | | pagina 3