WILLEM BARENTSZ STIERF
350 JAAR GELEDEN
Terug met Lippy Duroeher!
Worden auto-verhuurders
geconcentreerd?
Voorziening van geld is e
algemeen belang
Hij trachtte zeeweg _.aar Indië
„rond de Noord" te vinden
Tocht werd een
mislukking
Bankbedienden wachten
nog op CAO
Handelsreis naar
„Indien"
Baseball-lieveling van New-York
maakte het te bont
Harten troef.,,»
in Gouda
Nieuwe en oude
glorie
Rotterdamse gemeenteraad
Rechtse partijen zijn er tegen
Discussies verdaagd
Po-tUi&cechlea
Nationalisatie Ned. Bank
Men kan het onmogelijk aan
zuiver particuliere instellin
overlaten
Tweepunten, die de
aandacht vragen
Vrijdag 20 Juni 194-7
3
T~\E poging van Willem Barcntsz In 1598 de weg naar Indl'é te vinden
om de Noord is ook voor deze tUd een gebeurtenis, die tot de ver
beelding spreekt. Het Is vandaag 350 jaar geleden, dat Barcntsz stierf.
jEr is helaas weinig over z(jn leven bekend. Toen hiji wegvoer >vas hij
yeertig jaar en liet een gezin achter met vtff kinderen.
bitter koud. dat een spijker ln do
mond aan de lippen vastvroor."
Toen dc Poolnacht begon, liet de
chirurgijn een stoombad maken van
een wijnvat, waarvan iedereen ge
bruik koif maken.
Onder do meest benarde omstan
digheden gingen de overwinteraars
be* jaar 1597 in. Op Driekoningen
avond bakte de kok pannekoeken
en iedereen kreeg wat wijn. De kon
stabel (kanonnier) werd tol koning
van Nova-Zembla gekozen.
Omstreeks midden Januari kreeg
de lucht in liej Zuiden een roodach
tige tint, een teken, dat de zon be
gon terug te keren. Er kwam iets
meer warmte overdag, zodat bïj
flink stoken de ijspegels van de zol
dering los lieten.
Barentsz sterft
Roods op jeugdige leertijd waB hij
bezig „omrne nae alle sijn vermo-
ghen de landen, dio hij bewandelde
ofte beseylde, caertsgbewyse raet
den omloopcnden Zeen, Watereu
ende sfreckinghen af te beelden.''
Jan Huyghen van Linschoten
poemt hem een „eeer ervaren enje
bedreven Man in de const van Zee
jaar t."
Op zijn laatste loebt naar het
Noorden was hij belasL met de alge
mene leiding over drie kleine sche
pen. Hij gaf dt koersen aan, die ge
volgd uioesten worden en deed ver
der waarnemingen en maakte aan
tekeningen en schetsen van kaarten.
Schipper was Jacob v. Heemskerk.
Barentsz was let geheel van
eigenzinnigheid vrij te pleiten; hij
durfde bet desnoeds aan alle in*
Êtrncties aan do kant te zetten om
zijn eigen mening en wil door te
zetten. Het was op deze tocht de
bedoeling recht naar het Noorden to
gaan en open water te zoeken.
De schipper van de tweede boot,
De Rijp, beeft zicb daaraan gehou
den, maar Barentsz had het in zijn
hoofd gezet, dat de Noord-Oostelij
ke richting langs de Noordpunt van
Nova-Zembla de goede moest zijn.
Aan De Rijp danken we de ontdek
king van Spitsbergen.
Dramatisch verhaal
HET dramatische verbaal van de
tocht is vrijwel uitsluitend ont
leend aan bet dagboek van Gerrit
de "Veer. De reis begon op 5 Mei en
op de 30ste waren de schepen de
Poolcirkel gepasseerd. De dag
daarop ging de zon voor het eerst
niet onder. Toen zij in het Z.Z.O.
stond, verschenen er nog twee zon
nen en door deze drie zonnen lie
pen twee re tren bogen been.
„Op 12 Juni," schrijft De Veer,
„zagen wij een witte beur en roei
den er met een schuit heen om hem
een strik om de hals te werpen
maar toen wij hij hem kwamen, was
htf zo geweldig, dat wfl maar weer
naar het schip terugoeren om meer
volk te halen. Na een strijd van
wel „vier glazen" (uren) lang met
geweren, musketten, roeren en hel
lebaarden, werd het beest gedood.
Wij aten het vlees dat ons niet wel
bekwam.
Op 17 Juli nam men voor het
eerst Nova Zembla waar. Het schip
voer om het eiland heen naar het
Noorden, Het ijs vormde evenwel
een belemmering.
Ontzettende vorst
OP 11 September gingen de man
nen aan land. Het zoute water
bevroor toen aj tot „twee vingers
dik". Onder grote moeilijkheden
bouwden de schepelingen een huis.
Zware sneeuwval belemmerde tel
kens het weck.
Op 27 September was het al zo
Evenals hun collega's elders in het
land in de afgelopen maanden in on
geveer veertig bijeenkomsten deden,
vergaderdet\ Donderdagavond in het
Beursgebouw de Rotterdamse bank
bedienden, ter behandeling van de
debet- en creditzijde der onlangs af
gekondigde salarisregeling. Een van
de grote posten aan de debetzijde is
het feit, dat de bankdirectïes het uit
zonderlijke recht bezitten, de klasse,
indeling vast te stellen, zonder dat
daarbij beroep der bedienden moge
lijk is.
Dit laatste juist hopen de bank
bedienden te bereiken, door het tot
stand brengen van een volledige col
lectieve arbeidsovereenkomst. Ook
naar een behoorlijke salaris-regeling
ten behoeve van de zgn. weekloners
wordt in de kringen der bankbedien
den reikhalzend uitgezien. Op deze
druk bezochte vergadering werd het
woord gevoerd door een lid van het
landelijk bestuur der bedrijfsgroep
geld- en effectenhandel, alsmede
door de heer H. Meijer, voorzitter
van deze landelijke groep.
TUINKALENDER
VRIJDAG 20 JU ND TTanneer
er van Uw appel- en perebomen na
de bloei m de voorzomer een aaiv-
tal vruchtjes afvallen is dat niet- ab
normaal. Bet is een natuurlijk der-
schijnsel waarover men w zich niet
bezorgd behoeft te maken. Indien
alle gezette vruchtjes aan de bonten
bleven zitten zou naderhand het ge
wicht aan vruchten door de takken
niet meer te dragen zijn. Bet kan
echter ook wel eens gebeuren, dat
het afvallen der vruchtjes blijft
voortduren of opnieuw gaat in
treden. In half volgroeid* toestand
kunnen ze op de grond vallenIn
dat geval kan hei een gevolg zijn
van aantasting door een parasitaire
ziekte of door de larven van insec
tenMen raadplege dan een vakman
of plantenziektekundige. S. L-
BEGIN Juni maakte men toebe
reidselen voor bej vertrek. Op
14 Juni zeilde men weg. Willem
Barentsz was toen reeds ziek. Op *20
Juni was het vrij goed weer, maar
nog steeds Westenwind. Willem
Earentsz zei 's ochtends vroeg: „Mij
dunkt, dat hef met mij wel spoedig
zal aflopen." Men had er geen idee
van, dat het z6 erg met hem was.
Barcntsz bekeek het kaartje, dat
r Veer van de reis had gemaakt.
Tenslotte legde hij het weg en zei:
Tijdens de tachtig-jarige oor
log trachtten de Nederlanders
kandel te drijven met Indië,
waar, gelijk hun bekend was uit
verhalen van landgenoten, die
het verre Oosten op Portugese
schepen bezocht hadden, schat
ten te verdienen vielen. De Por
tugezen, die toen onder Spaans
bewind stonden, verhinderden
echter met alle m gelijke midde
len de concurrentie der Neder
landers. Voornamelijk op initia
tief van Amsterdam rustte men
een expeditie uit welke zou pro
beren een zeeweg naar Indië ie
vinden via de Noordelijke IJs
zee. Willem Barentsz was met de
alge.nt.ne leiding van de expedi
tie belast, schip ver was Jacob
van HcemsJcerk De reis misluk
te, de schepen vroren in het V*>
vast en de manschappen wenen
gedwongen in de Pcolzee te
overwinteren. Barentsz mocht
het einde van de tocht niet be
leven, nauwelijks op terugtocht
overleed hij vrij plotseling, in
ons artikel verhalen wij enkele
spannendste 'zoden, welke ont
leend zijn aan het dagboek, dat
de stuurman Getril de Feer tij
dens deze tocht schreef
„Gerrit, geef mij nog ce™* te drin
ken."
Toen hjj gedronken, had, overviel
hem zulk een benauwdheid, dat zijn
ogen draalden. Hit stierf zó onver
wacht snel, dat er geen tyd was om
Heemskerk te halen.
Houtman *2u de Keijzer zochten en
vonden later de weg om de Zuid
(Kaap de Goede Hoop) naar Indië.
Toen Barcntsz' schip vastgevroren was in de P ooizee kwamen ijsberen
op bezoek, die blijkbaar geen vredelievende bedoelingen haddenAanvan
kelijk trachtte men deze beestjes met een strik te vangen, maar al spoedig
bleek dat zwaardere wapens nodig waren om zich tegen deze Pool-beico-
ners te beschermen. Onze prent is een reproductie van een oude gravure,
gemaakt bij het dagboek van Gerrit de Veer.
ALS u in Amerika
vraagt wie de be
kendste baseball-speler
ls, tien tegen één dat u
ten antwoord krijgt:
Babe Ruth. Maar stelt
u dezelfde vraag in
New York, dan zal de
kleinste jongen zeggen:
„De Lip'1, Leo Durocher,
de manager van de
„Brooklyn Dodgers".
Met Lippy Durocher is
een schandaal aan de
hand één wel tien-
en het bericht, dat htj
voor een
dienst, dit alles is niets faire uit en ter na be-
onbesproken figuur, sproken en dit was de
Om maar een greep te bond toch een beetle te
doen uit zijn zondenre- gortig, of wel dit was
gister: hïj vertoonde de druppel, die de em-
zich meer in het open- roer deed overlopen en
baar met New Yorkse Lippy kreeg het bericht
dames en heren van van zijn. schorsing
verdacht allooi, dan thuis.
KSdTvïïS,fïkSt j-jozs TONGEN flute-
hjj ervoor bekend, dat teren, dat Lippy
hij niet bang is om broodnijd geschorst
is. Hij verdient de Wel
ling te geven, die zich vcm a fionof
al te critiseh over znn
nigheid van 60.000
erlcht, dat htj tLT*\-wV'11 per jaar, maar daar
jaar Eeschorst „Pï? JplP Komt hok een andere
is, heeft onder de 5.L15 in f kleinigheid bil. Wan-
Brooklynieten hiïjesla- huweliiksleven. neer bijvoorbeeld de
gen, alsof een bom de De scheiding van me- een of andere bier-fa-
Brooklyn bridge vemie- vrouw Durocher II brik&nt een advertentie
tigd heeft. Wie weet, (deze dame heeft haar van een pagina plaatst
wat' base-ball voor 'n mening over Lippy niet met de foto van Lippy
onder de stoelen en er pij en do medede-
banken van het base- ling,'dat hij na een ver-
ball-stadion gestoken) moeiende baseball-dag
heeft al heel wat stof alleen dit of dat soort
doen opdwarrelen. Doch bier drinkt, dan krijgt
de manier, waarop bil hij daarvoor een briefje
sing van „Lippy". in- voor de derde keer thuis gestuurd met et-
woners hebben voluit trouwde, heeft Lippy telijke nullen. De Brook-
met naam en toenaam de das omgedaan. Hu' ïvnieten laat dat alles
in de krant gestaan, uit was door een bcwonde- Siberisch. Wat hen al-
protest aankondigend, raar in Hollywood te leen interesseert ia, dat
dat ze Brooklyn zouden logeren gevraagd en uit Lippy van de Dodgera
verlatendankbaarheid voor de een winnend team heeft
gastvrijheid heeft hij gemaakt, dat met acht
Z'n derde huwelijk diens echtgenote, de be- overwinningen en twee
L kende filmactrice La- nederlagen onbedreigd
IPPY DUROCHER raine Day, gekaapt, aan. de kop gaat. En
is niet bepaald een Met de vrijmoedigheid daarom klinkt het als
land en Turkije, een Amerikaanse kran- een yell door Brooklyn:
staking inde telefoon- ten eigen is dezo af- terug met Lippy...!'
New Yorker betekent,
zal er niet verbaasd
van staan. De rede van
Truman over de hulp
verlening aan Grieken-
vergeleken btf-de schor-
Volgens de nieuwste modellen ziet
hei er naar uit, dat de avondjapon
nen mcl overmatig wijde rokken
het veld zullen ruimen voor meer
nauwsluitende. Deze Amerikaanse
diner ja pon heeft een namv aansfut-
tende zwarte crêpe rok, hei boven
stuk van het lijfje cn de pofmou
wen zijn van Chanlilly kant.
VLAGGEN van de gevels^ hartjes,
overal rode hartjes langs de
straten; aan handwijzers, die de
vreemdeling dc weg wijzen naar de
grote tentoonstelling en naar de mu
sea; grote, vlammend ro'de harten
verwerkt in erepoorten. Taarten, zil
verwerk, ja wat niet al in dc vorm
van een hart. 'n Feest ter ere van
Cupido? Een argeloze reiziger zou
liet in Gouda bijna geloven, als de
afriches op gevels en aanplakzuilen
hem niet spoedig van dit waandenk
beeld bevrijdden.
Harten en hartjes, hier als symbool
van het „hart van Holland", dc nij
vere streek om Gouda met de stad
als middelpunt. „Hart van Holland"
als de naam ook van de streckten-
toonstelhng, die men op geen gunsti
ger tijdstip had kunnen openen als
in deze dagen nu Gouda ze It zoveel
reden heeft om feest te vieren; de
herdenking van het feit, dat 675 jaar
geleden, Gouda stadsrechten ontving
van graaf Floris V, „der kcerlen
God"; de terugkeer van dc beroemde
Glazen in de St. Janskerk na hun
lange onderduikperiode in de duinen
bij Vogelenzang en tenslotte dc ope
ning van een nieuw stedelijk museum
in het oude St. Catharijncgasthuis.
De Gouwenaren zijn over 't alge
meen nuchtere Hollanders maar gis
teren flaneerden ze met opgepoetste
gezichten en lintjes in de stadskleu
ren op de borst, door de versierde
straten van hun stad. Ze bewonder
den de extra verzorgde étalages
waarvoor de jeugd zich verdrong,
om de fouten te zoeken met kans op
een prijs in de étalagewedstrijd.
Gisteren was het de dag van de
geklede jassen en van toespraken,
van blitzlichtopnamen en volksop
loopjes om minister-president Beel
te zien tijdens zijn rondgang door de
stad.
Maar hoe goed zal het zijn om op
een stillere dag nog eens te mijme
ren in het hofje tussen St. Janskerk
en St. Catharijnc gasthuis, terwijl
hoog boven de oude daken het ca
rillon een wijsje neuriet, 'n jasmijn
bloesemt er teer uit temidden van
grijsverweerde, eeuwenoude muren.
ln de kerk bloeien wederom de fi
guren op de glazen in een wondere
kleurengloed.
Laten we dankbaar zijn, dat ze
voor Gouda en voor Nederland be
houden bleven I
Huishoudelijke cursus
f 100.per jaar
In ons bind van Woensdag maak
ten wij melding van het aanvangen
per 1 September van een éénjarige
huishoudelijke opleiding aan dc in
dustriescholen. Men verzoekt ons, er
op te wijzen, dat het schoolgeld niet
f 200, doch f 100 per jaar bedraagt.
B. en W. willen, zowel ln het belang van de auto- en taxi-\*erjiuurdcrs,
als van het personeel in deze werkzaam een ordening ln dit bedrijf, waar
door het straks als deze verordening is aangenomen onmogelijk zal
zijn om met minder dan tien auto's een verhuurbedri|f in stand te liotnlcn
of ie beginnen. Tevens is het streven om de kleine verhuurders, met min
der dan tien wagens, in één grote centrale tc verenigen. Gistermiddag zijn
hierover de debatten tn de raad begonnen. Door het late middaguur zijn
alleen nog de tegenstanders, I.e. dc rechtse partijen aar» het woord geweest.
En ln erbij is het gisteren niet ge
bleven. Op voorstel van dc burge
meester werden dc discussies ver
daagd tot dc volgende raadszitting.
Te duur, te duur..
Nog enkele andere punten van de
agenda hebben enig stof opgewor
pen m de raadszaal. Vooral wethou
der Moertrns moest het ontgelden.
Eerst werd hem verweten dat hij tc
duur was 36 glas-controleurs
voor f 32000 en twee kleedlokalen
op sportterreinen voor f 58.Q00 cn
bij het voorstel tot het bouwen van
woningen in Kralingen cn Oveisehic
was het de vraag, waarom hier het
particulier initiatief niet werd inge
schakeld. De heer Meert ens had z'n
antwoord Ulnar, ..Wie het goedkoper
kan, hij doe het inij voor! „zeide hu
tegen de krilikasteis on wat de wo
ningbouw betreft: iedereen zit te
wachten op de nieuwe financierings-
regcling van de regering.
Het inrichten van do industrie
school in de Bloklandstraat deed de
heer Wildschut (A.R.) ook al be
denkelijk het voorhoofd fronsen,
toen hij het over do kosten had, doch
wethouder v. d. Vlerk, die z'n mai
denspeech afstak, stelde hom go-
rust met de mededeling, dat 7U',i
voor rekening \an het rjjk was.
De raad is tenslotte ook nog in
vaean bestemming geweest, maar
dan in letterlijken zin van het
woord, want toen de heer v. d. Berg
jeugdkampccrhcnnneringen. ophaal
de en deze koppelde aan het uitbrei
dingsplan van het Kruininger gors
in Oostvoorrc zaten de meeste leden
thoc te drinken. Zij kwamen nog
juist op tijd terug om de heer v. d.
Vlerk te horen vertellen, dat de
kampeorgelden van Oostvoornc
die door v. d. Berg onbetaalbaar
waren genoemd de laagste waren
in Nederland.
Mr. Bavink (A.R.) en nog een
drietal andere raadsleden hadden
eerst het voorstel gedaan om de be
spreking nog pnige weken uit te
stellen cn inmiddels een commissie
ad hoe te benoemen ten einde hot
."ervoersprobleem nog eens in details
te bekijken. Mr. Bavink was van
mening, dat het ontwerp inderhaast
.'as samengesteld en hij vreesde een
stroom van amendementen, die de
discussies slechts zouden vertroebe
len.
Mr. Van Dongen (P.A.) was hier
op tegen. d.wz. tegen de benoeming
van een commissie ad hoc Het voor
stel was door een commissie beke
ken en het werd nu toch hoog tijd
voor een oplossing. Tegen enige we
ken uitstel om dc tekst nader te be
studeren had hij geen bezwaar Ook
mr. Oud. die de verordening ver
dedigt. moest dc raad ontraden dit
voorscel aan tc nemen. Zowel werk
gevers als werknemers zijn geraad
pleegd. wat wil men nog meer'.' Er
moeten nu beslissingen genomen
worden. De voorlopige rcgolir g loopt
1 Juli af.
Toen het voorstel van mr. Bavink
en consorten met 12 voor en 23 stem
men tegen was verworpen had. mr.
v. d. Grinten CR.K.). die zich me
de achter het voorstel-Bnvink had
geplaatst, geen behoefte meer om de
discussies langer uit te stellen. De
heer Schilt huis (P.v.d.V.J deed
een zwakke poging daartoe,
welke evenwel in dc raad geen bij
val vond.
Niet ver genoeg
Na dit preludium werden de dis
cussies geopend door v. d. Berg
(Onafb.). de enige voorstander, die
gistermiddag aan het woord geweest
is. Hadden B. en W. de zin van de
heer v. d. Berg gedaan, dan waren
er binnenkort geen kleine, maar ook
geen grote tnxi-onderncmingcn meer
in Rotterdam. Dan was er nog
slechts de gemernschaps-taxL Hij
hekelde art. 16, waarin dc werkne
mers met dc ene hand een schrif
telijke arbeidsovereenkomst wordt
gegeven, welke met de andere hand
weer wordt teruggenomen en eindig
de zijn peroratie mot de wens, dat
bij de besprekingen ook dc EV.C.
zal worden uitgenodigd.
Een geheel ander geluid lieten zijn
nakomelingen mr. Bavink (A.R.),
de heer Kranenburg (CVH.), dc heer
Schilthufs (P.r.d.V.) cn mr. v. d.
Grinten (R.K.) horen. Zij ivarcn
ieder voor zich cn naar wij menen
ook voor hun fractie van mening,
dat dit besluit van B. cn W. veel te
ver gaat.
Mr. Bavink verwachtte geen heil
van een coöperatie van kleine taxi
verhuurders. Wat zo vroeg hij
blijft er dan over van de zelfstan
digheid? Hij zal z'n. eigen klanten
niet meer mogen bedienen en sla
pende al z'n energie verliezen. De
heer Kranenburg voorzag nu al éen
wanhoopspoging van kleine bezitters
om voor de ..fatale" datum, het koste
wat het kost. tien auto's bij elkaar te
krijgen. Over twee jaar 'zouden er
v/el 20 moeten zijn, doch wie dan
leefde, dan. zorgde. Wat zou er op
die manier van de salarissen van
het personeel terecht moeten komen?
De heer Schilthuis achtte het onbil
lijk, dat een onderneming als de A.
R.O., die voor de oorlog 40 wagens
had lopen en er nu nog maar vijf
had, voor 1 Juli tien auto's zou moe
ten hebben. En hy noemde nog meer
voorbeelden. Mr. v. d. Grinten was
vóór een zekere ordening, maar te
gen een „kneveling". Over drie jaar.
zei hij, is dit een gesloten bedrijf,
want wie zal er met de*, tig auto's
tegelijk kunnen beginnen?
Huwelijksiveddenschap
Do 19-jarige Amerikaanse Old
Lorraine uit Portland (Maine)
heeft echtscheiding aangevraagd
omdat haar echtgenoot een wed
denschap had aangegaan, dal hij
met haar zou kunn 'n trouwen.
Zij vertelde, dat zij dit verno
men had op haar trowwreceptie
Na de huwelijksvoltrekking
had haar man gezrrd: „TVel, ik
heb de weddenschap gewonnen1*
Toen zij vroeg wat hij bedoel
de, antwoordde hij: „Ik had met
een knaap gewed om 10 dollar
tegen één, dat ik met je zou
kunnen trouwen'1.
Hierop viel zij flauw en maak
te later een zenuwcrisis door.
De rechtbank heeft nog geen
beslissing genomen
Als er allemaal zulke nette ver
dachten hier kwamen, als deze Jan,
konden de cipiers wel naar huis
gaan of b.v. konijnen gaan fokken
in de cellen.
Jan heeft niet ingebroken, niet
gestolen of geheeld: beledigd noch
mishandeld. Wat h(j dan wel gedaan
heeft. wel. hii heeft eigenlijk niets
wèl gedaan. L;j heeft alleen maar
iets met gedaan, n.l. z'n beurt niet
afgewacht.
Jan doet dc was voor vele ge
zinnen, hij is eigenaar van een was
serij. een aardige wasserij, maar te
klein. Nodig inoest er een stukje
bij gebouwd, vooral toen de concur
rent uit de buurt ook ging vergro
ten.
Jan diende netjes een tekening
in en vroeg vergunning om te mo
gen hij bouwen. Het was allcrnood-
zak"lï]kst, want de wasmeisjes re-
gt mini van boven nat. zo gammel
was het dak en van voren schroei
den Z'j zich aan de kotels. zo nauw
was de werkplaats.
Toen Jan drie maanden gewacht
had op de toestemming, maar taal
noch teken vernam en de meis
jes regenden maar nat CR .schroei
den zich de blaren op haar schort
en de concurrent was al lang ea
breed klaar met zijn verbouwing
besloot hii dnn maar zonder ver
gunning te gaan bouwen. Het ma
teriaal had hij al lang in huis. alle
maal oud spul, nieuwe stenen of
nieuw hout was er niet bij, dat
scheelt misschien. iia<ht Jan.
Niets moe te maken, sprak de
rechter, hot gaat mot om oud of
nieuw matei iaai, mag niet gaan
bouwen zonder officiële vergunning.
Toen de zaak bijna voor elkaar
was. kwam er oen opsporingsamb
tenaar constateren dat Jan op z'n
eigen houtje gebouwd had. maar
omdat het er nu eenmaal stond,
mocht het van dc hoge horen blij
ven staan.
Noodgedwongen hebben we
hrm do vergunning toen maar ver
leend, sprak de ambtenaar, plech
tig als een missive, al getuigend,
en nid eens zo erg tégen Jan.
Daarom kwamen die 500.- boe
te, die de officier zeer laconiek
vroeg, als een donderstraaï uit een
heldere hemel vollen.
Maar de rechter vond 150.—
genoeg. Dat klonk schappeUjker.
En uiterlijk niet ontevreden, ging
Jan maar gauw naar de wasmeisjes
die nu gelukkig van boven droog
blijven cn van voren niet meer ge-
roos lord worden.
door Craig Rice
Vertaald door Ada Campers.
'22)
Marian Car stairs deed de ovendeur open en trok het roos
ter eruit. „Ik had het jullie willen zeggen", zai ze, „maar
ik denk, dat ik het vergeten heb. Ze deed het deksel eraf.
De kalkoen was bruin en croquant. Hij rook heerlijk. „Ik
dacht, dat ik hem beter vanavond kon klaarmaken", zei ze,
„voor het geval dat ik het morgen tc druk heb".
Dinah en April keken elkaar aan. Moeder onderschepte
toevallig de blik. „En", voegde ze er zuurzoet aati toe, „De
eerste van jullie, die durft zeggen, dat het zeer waarschijn
lijk is, dat ik hem morgen zou hebben vergeten, die keel ik".
Ze schudde dreigend de vleesvork naar hen. „Ik ben met
verstrooid"', deelde ze hun mee. „Het komt alleen maar, om
dat ik zoveel verschillende dingen tegelijk aan mijn hoofd
heb. Met inbegrip van jullie".
Ze legde de vleesvork neer. „Dat doet me aan iets anders
denken. Dat feestje morgenavond
Er voer even een rilling door April en Dinah. Zou moeder
van idee veranderd zijn? En dat na al dat getelefoneer?
„Jullie zeiden, dat de anderen het lekkers wel mee zullen
brengen", zei moeder, „maar jullie moesten maar wat coca
cola in huis halen. En fondant en apenootjes en zo". Ze grab
belde in de zakken van haar werkbroek en viste er een bun
deltje kladjes uit op benevens vier veiligheidsspelden, een
verfrommeld en leeg sigarettenpakje, zes luciferboekjes, een
rkening van de groentenboer, een handvol knopen, 'n brief
van April's wiskundeleraar, een doosje paper-clips en ten
slotte drie verkreukelde rijksdaalders.
„Hier, is dat genc9£?"
Dinah slikte en zei: „Maar gossie, moeder*Apnl slikte en
zei; „Eerlijk, we komen er zonder dat ook wel".
„Vooruit", zei moeder. Ze stopte de rijksdaalders in de zak
van Dinah's trui. „Ik tracteer"
Ze prikte keurend met de vork in de kalkoen. „Hij is
klaar", deelde ze mee en. zette de oven af. Hij was klaar. En
hij was een meesterstuk. Moeder keek er trots naar en April
smachtend. Dinah legde het stuk cake weer op de schaal en
mompelde: „Ik heb er toch eigenlijk geen trek in".
Moeder zuchtte. .Misschien jhad ik hem vanavond beter
niet kunnen braden. Hij zal niet half zo lekker zijn als hij
koud is."
Archie kwam uit de zitkamer de keuken in vliegen. „Hé,
wat ruik ik daar?"
Jenkins, de kat, keek op uit het hoekje, waar ze had lig
gen slapen en zei zacht klagend: „Mauw?"
„Hou je mond, leugenaar", 20i Moeder tegen Jenkins. „Jij
hebt geen honger".
„Maar wij wel", zei Dinah.
•„Nou", zei Moeder langzaam en nadenkend,„één sand
wich...."
Ineens was de keuken vol activiteit. Dinah pakte het
brood. April de boter en moeder het vleesmes. Archie haal
de de melk uit de ijskast. Jenkins vroeg om (en kreeg!) een
stukje van. het croquantc vel van. de kalkoen. „Ik karne
melk", zei moeder. „Eén karnemelk", riep Dinah. „Eén kar
nemelk" echode ApriL „Daar komt één karnemelk" zong
Archie met zijn hoofd in de ijskast. Moeder sneed dikke
plakken, vlees van de kalkoen af en. begon vrolijk cn afschu
welijk vals te zingen:
,Jn 't schuurtje van mij'n tante,"
De drie kleine Carstalrs vielen, nog valser, In:
„Daar staat een ouwe fiets".
Jenkins protesteerde jammerend. Henderson kroop zo ver
mogelijk in zijn schaal.
„O moeder", zei Dinah, „weet U nog, hoe U Archie daar
altijd mee in slaap zong?"
„Ik zong jou daar ook altijd mee in Blaap", zei moeder, „en
April ook. Het is tenslotte net het enige liedje, dat ik ken".
Ze hegon de vette plakken kalkoen tussen sneden brood te
leggen en zong verder:
„Weieer een bron van vreugde
Ze hield op en wees naar Archie met het botermes. „Ik
wed om een dubbeltje met jc, dat je do vo'gende regel niet
v/eet".
„Ik wed van xvel", zei Archie, „maar la's kijken dat dub
beltje". Moeder legde het botermes neer en begon in haar
zakken te grabbelen.
(Van onze financiële redacteur)
WIJ geloven niet, dat de indiening van het wetsontwerp tot natWïTall-
satie van de Nederlandse Bank in ons land veel beroering1 zal wekken.
De tyd, dat er over gediscuteerd wenl of nicn de Centrale Bank wel
het monopolie van de uitgifte van bankbiljetten mocht verlenen omdat 1
dit toch fel te Hik in btr(jil was met het algemeen aanvaarde principe der
\rye concurrentie, ligt reeds lang achter <ms cu lieden ten dage neemt
men wel algemeen aan, dat de voorziening van geld voor een land van.
dusdanig algemeen belang Is, dat men het onmogelijk aan een zuiver
particuliere instelling lean overlaten. Sedert de dertiger jaren was dan
ook het regeringstoezlcht op hel beleid un de Nederlandse Bank toega-
nomen en na de opheffing van de gouden standaard ln 1936 kwam door
het instellen van het egalisatiefonds de verantwoordelijkheid voor ije
waarde van ons ruilmiddel by dc minister van l-'inancii'ti to liggen. 'N
bestaande regeling wordt in do
Bank wet geconsolideerd.
De minister vestigt er dan ook in.
zijn memorie van toelichting de na
druk on, dat de wijziging van de
bank wet slechts de neerslag is vor.
de geleidelijke versterking van het
gemccnschapselcment in de juridi
sche status van de Nederlandse
Bank.
In dit verband baart bet enige
verwondering, dat do minister ook
niet heeft besloten het toezicht, «lat
do Centrale Bank op het particulie
re bankwezen uitoefent nader b(j de
wet te regelen. Hij argumenteert
dit met er op te wijzen, dat hefc
huidige gentleman's agreement,
waar by dit toezicht is geregeld Ia
de pracipk voldoet en dat, indien
dezo regeling onverhoopt niet meer
zou voldoen, deze materie bji al ge
mene maatregel vag bestuur afgeJ
daan kan worden. Doch tilt geldt?
toch, menen wil, ook voor (Je ondero
wijzigingen, dio ln liet bank statuut
zijn aangebracht.
Ook lijkt het ons dc vraag of de
wijze waarop de schadeloosstelling
aan de oude aandeelhouders is ge
regeld in de Kamer geen aanleiding
zal geven tot crltiek. De oude aan
deelhouders krijgen als vergoeding
voor een aandeel van. 1900.twee
grootbockinschrijvingen, elk groot
3000,-, welke 2Mi gjt, rente zullen,
dragen. De oude aandeelhouders
krijgen dus 5 pet. rente vergoed. De
laatste beursnotering van de aan
delen van de Nederlandse Bank waa
3 08. terwijl momenteel dc koers van.
de 2%'i r,r grootbockinschryvingen
S2 3/16 bedraagt, wat dus neer
komt op een waardering van eert
aandeel van de Nederlandse Banlt
van 1621.De waardering bU de
schadeloosstelling ligt dus niet on
aanzienlijk hoger dan dc laatste no
tering ter beurze.
Zullen bovengenoemde twee pun
ten geker aanleiding ccvcn tot crl
tiek, wij betwijfelen niet, dat alge
meen zal worden ingestemd met
het uitbreiden van do Bankraad,
wrik lichaam in breed verband
er zullen vertegenwoordigers van
industriële. zLjclo en van artoeSdsor-1
ganisatics. benevens andere desj
kundlgen op het gebipd van geld
en bankwezen in worden opgeno
men dc algemene monetaire- en.
financiële politiek zal bespreken.
Hierdoor zal zonder enige twijfel
het gcmoenschapselemcnt ln het
beheer van dc Bank zijn verzekerd,
al hadden wij dan ook niet de in
druk, dat dit nu niet het geval ia-
Hierin komt de ontwikkeling die
de theorie van het geldwezen heeft
doorgemaakt tot uitdrukking. In
de vorige eeuw 2ag men het geld
als ecu sluier, waarachter zich het
werkelijke economische gebeuren
afspeelde. Allengs won het inzicht
baan, dat het geldwezen een beslis
sende rol speelt in do stand van de
algemene bedrijvigheid en tal van
economen zyp. heden ten dage de
mening toegedaan dat men met
monetaire maatregelen het con
junct uur verloop belangrijk kan be
ïnvloeden. Het is dan ook te be
grijpen, dat men de algemene geld
politiek niet meer in de handen van
een particuliere bank kon laten be
rusten. doch dat de minister van
Fincnciën hot recht moet hebben
om de algemene monetaire en fi
nanciële politiek van de regering te
coördineren met die van de Cen
trale Bank, Dit was reeds bij Ko
ninklijk Besluit van 1 October 194.5
geregeld en het was logisch, dat
deze materie in het nieuwe bank-
statuut werd opgenomen. In feite
verandert er dua door deze wijzi
ging van het bankstatuut niets: een
„In orde. moeder", zal Dinah. „Wij begrijpen het". Ze viste
een dubbeltje uit haar zak en. gaf het aan moeder.
Archie haalde diep adem, zette de karnemelkfles neer en
kweelde:
„Doch thans van veel verdriet".
„Asjeblieft. Ik heb het gedaan. En nou het dubbeltje".
„Vang!" zei moeder. Ze smeerde groene zeep aan het dub
beltje en gooide het omhoog. Het bleef aan het plafond
plakken cn Archie zei: „Hèèèè!"
„Geduld", zei Dinah, „het komt wel weer naar beneden".
April zei: „Kent iemand het couplet, waar deze regel in
voorkomt:
„Mijn tante heeft een dochter.
„O natuurlijk", zei Archie verachtelijk. „Dat is zo:
„Mijn tante beeft een dochter,
„Ealalia mijn nicht,
„Van honderd-vijftig kilo.
„Honderd-zestig"' zei Dinah.
.Honderd-vlj f ti g'\
„Honder d-zesti g
„O! Hoor nou es!"
„Stttt" zei Marian vriendelijk, terwijl ze de schaal sand
wiches op tafel zette. „En het is niet.: ..Eulalia", maar „Ama-
lia". Ze eerde zich om, om do koffie in te schenken en
zong luid:
„M*n tante heeft een dochter,
„Amalia mijn nicht,
„Van honderdvijftig ponden,
„Een meisje van gewicht
„Niet hondervijflig ponden", protesteerde Archie, „hon-
derdvijftig kilo!"
„Honderd-zestig!" zei Dinah,
Ieder kreeg twee sandwiches en een beker melk, en na
vier coupletten waren ze het eens over de woorden en had
Dinah de cake met am an del glazuur weer te voorschijn ge
haald.
Archie nam een reusachtige hap. zei „Reuze!" cn gaf moe
der een zoen op haar neus. zodat er glazuur op kwam te
zitten. Toen zei hij: „Nou. ik wil wedden, dat ik het zesde
couplet helemaal ken". En met zijn mond vol cake zong hij.
„En toen mijn nicht tenslotte...."
("Wordt vervolgd.)
(Ingezonden Mededeling)»
Dame. 32 jaar. vraagt gezellige ZXT-
5I.AAPK,, gem., zonder pension, op
Middcn5iand, Br. No. 5023 Bur»
Nieuwe Binnenweg 264 B.
