Deugt de jeugd niet
maatschappij schuld
of heeft de
Honderd jaren Jane Eyre
Waarin GIJSBERT het
heen
en weer" krijgt
Welk spreekwoord wordt
bedoeld?
Strauss' muziek waardevol
ook nog voor onze tijd
Zaterdag 21 Juni 1947
Dr. Lydia Sicher, opvolgster
van profAlfred Adlerleert
ons dit probleem zuiver zien
Japan verliest op
alle' frontea
Distributienieuws
Neger speelt Othello
in Rusland
Aan de luidspreker
Twee begaafde zusters: Charlotte en
Emily Brontë
1847-1947
Parool-puzzle
Philh. orkest speelt I STK
Bruckner's Zesde
Indrukwekkende
prestatie
Laat romanticus van betekenis
Onze buitenlandse
radio-propaganda f
Luchtverversing voor
pantalons
EDER EEN weet, hoe de twee»
>5 de wereldoorlog het familie
leven verscheurd en verwoest
heeft. En algemeen wordt het uit
eenvallen van het familieleven
beschouwd als de oorzaak van de
springvloed van misdadigheid bij
de jeugd in deze na-oorlogse tij
den.
Maar er is meer voor nodig om
te geloven in statistieken en cij
fers, die waarde en waarheid zou
den verlenen aan „de feiten".
Het spoor bijster
Het is waar, dat meer jonge
mensen betrokken zijn bij misda
den dan voorheen en dat de soor
ten misdaad ook agressiever zijn
geworden; ook zien we steeds
meer -groepsbanditisme dan wan
daden gepleegd door één jonge
enkeling.
Desalniettemin, doet da bedrie
glijkheid dör statistieken ons
.niet zien. dat, hoewel over de ge
hele wereld het familieleven bij
tiet merendeel der mensen ernstig
gvschonden, i"s: (de vaders onder
iie wapenen, de moeders van huis
en in de weer met oorlogswerk)
slechts een betrekkelijk klein deel
van de jeugd het rechte spoor is
bijster geraakt.
De vr^ag rijst dufe: wie van
deze zelfde jonge mensen, zouden
„braaf" zijn gebleven, of: allen?,
■als hun families de normale fami
lie-eenheid hadden kunnen hand-
haven, en of er geen andere fac
toren in/het geding zijn te bren- t
gen, die hun slechte invloed zou- j
den hebben bewezen, oorlog- of
geen-oorlog. i
De vette koppen s
Het kind krijgt, reeds zeer jong, j
een kijk op „het leven, zodat men
wel moet aannemen, dat bij de
opvoeding van menig kind ver
zuimd is het öe opbouwende be
grippen bij te brengen, of wel de
nodige moed te-ontwikkelen, om
naar vervolmaking van z'n be
kwaamheden te streven in plaats
van naar een gemakkelijk te be-
h&iën succes.
Mn- dagen van oorlog wordt
het doden verheerlijkt,
'wordt de soldaat verwend om
.zijn moreel op peil te hou-
den,:-— heeft men een ver
goelijkend glimlachje over
voor wie zijn goed recht ver-
d ed'igt om ban d el 60s „zijn
kans waar te nemen", -
Eet woord tV aan een
verdelgster van de
jeugd, d.w-z. van die
Jeugd, die met zoge
naamde statistische be
wijzen en met algemene
dooddoeners wordt afge
maakt door ouderen {en
ook vaak: ouders), d>e
niet dieper op de dingen
ingaan.
Dé verded'gster is de
zeer bekende assistentts-
en-opvolgster van Adler,
dr. Lydia Sicher MD,
PhlL D, die veertien jaar
geleden lezingen in ons land hield en thans wederom een bezoek aan
Nederland zal brengen.
Dinsdag 24 Juni hoopt zij op Schiphol te landen en drie exclusieve
bijdragen pan haar hand te kunnen plaatsen
BAAR LEVEN
Op het ogenblik is dr. Lydia Sicher Amerikaanse; zij werd dit in '45,
nadat zij van '39 af in de USA had vertoefd. Daarvóór was zij tien
jaar lang {'29—'38) leidster van de afdeling voor zenuw-stoornissen
aan het Marïahilf Ambulatorium en het Mariaklif-gesticht te Wenen.
Sedert 1023 werkte zij samen met Alfred Adler, de stickler van de
School voor Individuele Zielkundestudie: zij werd een zijner assisten
ten en volgde hem in '37 op. Zij had in 1910 haar graad in de medische
studie behaald en in 1921 in de filosofie, v-oarna zij zich specialiseerde
in psychiatrie en neurolgoie. Deze Weense was toen nog betrekkelijk
jong gebin '90).
Lezingen heeft zy gehouden in Engeland, NederlandLetland, Litauen
en Polen.
Utah was haar eerste standplaats in de V.S., haar tweede Los Angeles
{'40). Haar werkzaamheden zijn talloos geweest, evenals haar publi
caties en colleges aan verscheiden universiteiten.
Van '15 tot '18 deed zij üorlogsdienst en verwierf militaire en Rode
K ruis-ondersch ei dingenFan '39'45 was zij bij de lucht bescherm ings
en bloedtransfusiedienst. Red.
Reizigers, die uit Australisch
Nieuw Guinea in Biak (Nederlands
gebied} zijn aangekomc-n, hebben
verteld, dat daar deze'- dagen, bij
na twee jaar na de Japanse capitu
latie, vyf Japanners uit de wilder
nissen te voorschijn' zijgekomen
en zich aan de Australische autori-
teiten hebben overgegeven. Alle vijf i
war.en uitgehongerd en leden aan
acute beri-béri. Zij waren -op de
hoogte van de Jap. sis» capitulatie
maar. hun commandant had ge*
;dreigri hen te zullen doden als zij
zich overgaven. De uitgeputte man
nen vertelden dat er nog meer Ja
panse soldaten, .in de binnenlanden
verbleven.
DOOR DETAILLISTEN IN TE
LEVEREN BONNEN VOOR DE
week van 24 t.m. 28 Juni 1947
Koffie: D-04 Alg. (0,5 ris.); Rant
soenbon E 16 (0,4 rts). Aflcss. week
27 April—S Mei 3S47.
Thee: D-05 Alg., Rants.b. E 17 (0,5
rts.).' Af loss. week 27 Apr.3 Mei
1947.
Brood: E-03 res. (16 rts.); £-01,
E-il,"E-21 br. E-06, E-13 res. (8 rts.);
£-02 brood -f nw. bonn. Rants.b. E 21
(4 rts.); Coupure X 105.
Rijst: E-36 res. (2 .rts.); Rants,b.
E 23 (1 rts.). Afloss. week 25 Mei—
31 'Mei '47.
Boter: E-ll, E-21 boter (1 rts.);
E-01 boter, E-07 res., rants.b. E 31
(0,5 rts.). Afloss. week 2531 Mei
1947.
Margarine: E-02, E-22 boter (1
rts.); E-01, E-04 res. E-12 boter,
rants.b. E 32 (0,5 rts). Afloss. week
25—31 Mei 1947.
Kaas: E-01 alg., E-05 res„ E-21
kaas (2 rts.); E-ll alg., rants.b. E 36
<1.rts.). Afloss. week 25—31 Mei '47.
Vleeswaren, (detaillisten): E-21
vlees (3 rts.), E-02 vlees (2 rts.);
E-01, E-ll vlees, E-12, E-22 vlees,
rants.b. E' 51 (1 rts.). Afloss. week
25—31 Mei 1947.
Vleeswaren, slagers, inst. 8.000,
iast. 8.800. Idem.
Vlees (slagers): Idem coup.
C 300, C301,- C 399, C 400, X 116.
Tabak (Grossiers): Coupures
C 326, C 327, X 117, Afloss. week 25
—31 Mei. Afgeboekt zal worden de
2de helft van de gecontroleerde
voorraad sigaren.
Textiel: Toewijzingen textïelgoe-
deren. Toewijzingen Distex MD 85. 1
tm.'.VA 510; 101 t.m. 140 VA, VB,
VC, VD, VE 605 B, C. D, E, F. (5
pnt.); 101 t.m. 200 VF 605;'A en B
VA 705 <1 pnt;); A en B VA 705 (5
pnt.) B 82, C82 (1 en 10 pnt).
Petroleum, verkoopmijnen, gros
siers, detaillisten: C-05, C-17alg. D-13
(1 rts.)A '29 tm. A 32. B 15 t.m.
B16, C 08 (2 rts.).
Voor hen waarvoor deze week is
aangewezen.
Brandstoffen, industriekolen: Nw.
Coup. B, C, D, E, verbr, Geen ver-
vangingstöéwijzingen.
Brandstoffen: 74 BV, 75 BV (3. rts.)
En dit alles moet bij stuur
loze kinderen de gedachten
en inzichten op een dwaal
spoor brengen; zij moeten wel
denken, dat er in gemoord,
roof, aanrandingen, e. d. iets
spannends zit, want zijn do
kranten en de weekbladen er
niet als de kippen bij om deze
misdaden met pakkende, vet
te koppen teverheerlijken,
of bijna te vergoelijken?
Een jong boefje, zeer ontmoe
digd „door het leven", zeer eer
zuchtig van aard en zeer pessi
mistisch hoe hij bet ooit nog eens
tot iets zou brengen iji; de wereld,
vatte eens zijn fcijk-op-de-dingen
aldus samen: „Als je alles doet
zoals het behoort, val je bij nie
mand op; maar doe je verkeerd,
dan zetten ze je foto in de krant,
en dan schrijven ze over je"
Verder dan-Tipperary
Oorlog is mtfns Inziens niet de
oorzaak, maar het resultaat
van het wanbegrip der mensen
over de eigenlijke waarde van het
Individu.
Een kromgetrokken, verdraaid
gevoel voor deze waarde, een grpel-
end pessimisme dat niet alleen de.
weg naar Tipperary lang is maar
(h tezonden Mededeling).
nög langer voordat iemand de ver
keerde en zelfs de goeie opvattin
gen kan verwezenlijken, en de na
druk, gelegd op „succes", weerge
geven in geld en ander bezit, heb
ben niets meer te maken met de
jeugd van een overtreder of de
leeftijd van een jong misdadiger,
maar zijn een teken, dat de maat
schappij in haar geheel een mis
lukking is.
Zolang de 'maatschappij graag
lx? lasting betaalt voor een gevan
geniswezen. dat haar behoedt le
gen zondaars en zolang zij niet
bereid is genoeg geld te besteden
om te verhoeden dat de jeugd tot
boosdoen vervalt, herinnert liet
Kaïnsteken op het voorhoofd van
do misdadiger aan de verant
woordelijkheid en de SCHULD
VAN ALLEN aan deze wantoe
stand".
(Wordt vervolgd)
Een Voormalige Amerikaanse ne
ger-acteur Wellmann Rudd, thans
Russisch staatsburger, is de eerste
neger, die in Sovjet-Unie Otbello-
heeft gespeeld. Onlangs i§ hij in
deze rol opgetreden in het centrale
Arbeiders Kunsthuis.
Rudd, die deel uitmaakt van hét
toneel- en operagezelschap van
Stanislavsky, is aan. de Russische
filmliefhebbers zeer bekend door
zijn optreden in Tom Sawyer en an
dere films.
Het Russisch spr.-ken gaat hem,
volgens de critici, zeer goed af. Hij
is ongeveer 15 jaar in Rusland.
Na de voorstelling vertelde hij
de toeschouwers, dat hij in de Ver
enigde Staten eens Othello heeft Pe"
speeld met Isabella Myrdock als
Desdemona en dat sommige Ameri
kanen woedend waren 1 geworden,
toen hij, een neger, liaar ombelsdel
H. M. de Koningin onthulde gisteren op de onderzeeboot basis Waal
haven het gedenkteken ter herinnering aan het gesneuvelde marine-
personeel.
In Augustus van dit jaar zal
het een eeuw geleden zijn dat
„Jane Ëyre" zijn ophefmakende in
trede deed in de Engelse literatuur.
„Wuthering Heights" Emilys enige
roman, was door een Londens uit
gever reeds in het begin van het
jaar aanvaard, maar dc publicatie
ei-van ward uitgesteld tot in De
cember.
Het is wellicht niet overdreven te
bevroren dat de Iers-Engelse gezus
ters Brontë (de een werd 30. de an
der nog geen 40 jaar) thans het
toppunt van hun populariteit heb
ben.' bereikt. „Wuthering Heights"
en „Jane Eyrc." werden in de loop
van de jongste jaren verfilmd: het
ledental van de „Brontë Society"
die te Bradford gesticht werd en
jaarlijks vergadert, groeit gestadig:
een Brontë-gedenkteken werd tij
dens de oorlog opgericht, in West-
mins er Abby en zal waarschijnlijk
nog dit jaar onthuld worden.
Literaire reputaties kennen hoog
tepunten en inzinkingen. Op het
moment van publicatie 1847
streefde ..Jane Eyre" het beroemde
„Vanity Fair" van Thackeray met
zulke snelheid voorbij dat, Thacke
ray's meesterwerk volledig op de
achtergrond geraakte. In de jaren
zeventig echter constateerden
waarnemers dat de ..Jane Eyre"-
koorts niet alleen fel afgenomen
was, maar dat het publiek geneigd
scheen Charlotte's boeken te nege
ren. De literaire critici in Engeland
en het buitenland echter bleven er
steeds hun aandacht aan besteden.
„Wuthering Heights", dat niet
veel indruk maakte bij zijn verschij
nen, werd toen practisch niet meer
gelezen. Lezers, aldus een schrijver
„keerden er zich van af met een ril
ling."
Welk oordeel men ook moge vel-
5?
WANT
v V. een
Een grote partij blanke
staalwolgegarandeerd
roestvrij. Het behoud
van Uw pannen. 4
Per ctiêril worden fltef'
meer, dan 2 stuks.
verkocht
MATHENE5SERLAAN (OUKZICHT; 1
als ik
boom
kikvors ben. dan
spring ik gewoon
in het hmmm",
besloot Kwaek
moedig, nu hij
zéker wist, dat
hij het niet was.
„Het zou niet- -
eens zo gek zijn,
als je dat deed",
opperde Gijsbert,
„dan was je er
misschien ineens
doorheen".
Kwaek werd
weer griezelig
groen. „Hou op, hou op riep nxj,
„ik" krijg de kikkerdrillingcn als ik
er aan denk! De enige, die mij rust
kan geven, is Sik, hij is zo geleerd.
Ga mee!" Kwaek maakte aanstalten
om weg te gaan, maar eerst draaide
hij zich om naar het schoteltje, strek
te zijn ene poot uit naar het water,
dat er op lag on sloot z'n holle ogen.
Maar voor hij het water beroerd
had. gaf hij een jammerlijke kwaak
en trok zijn poot terug. „Nee, toch
maar niet!" zei hij, „ik ben altijd
zo ontzettend bang als ik iets durf.
„Jij bent", zei Gijsbert, „bang om je
aan koudehdingeseh
hmmm te branden". „Dat kan wel'',
zei Kwaek ongelukkig, „maar ik zit
er maar mee" en hij hipte met
lange, groene sprongen mistroostig
door de deur. Gijsbert had warem
pel moeite hem bij te houden.
Buiten was een klein, mals, groen
weitjer waar een paaltje stond met
een bordje „Lopende patiënten" er
Deze week weer eens een kruis
woordraadsel, waarin een geheel
spreekwoord is verborgen (men zie
15 horizontaal). Wie lost het „even
tjes" opV
De omschrijvingen luiden:
Horizontaal: 1; Werktuig; 5.
Handwerk; 9. Duitse grensplaats
aan de Rijn; 13. Bewoner van Eiro;
14. Familielid: 15. Spreekwoord; 16.
Kippenverblijf; 17. Tegenovergestel
de van grof; 18. Welwillend; 19.
Hij die scheikundige analyse kan
verrichten: 20. Vissen uit de Mid
dellandse Zee.
Verticaal: 1. Telwoord; 2. Glad
maken; 3. Handlanger; 4. Provincie;
5. Een der V.S. van Amerika;
Engelse eilandengroep vóór de U.S.
A.; 7. Gewapend geleide ter zee; 8.
Extra; 9. Voortreffelijk; 10. Stad in
Beieren; 1L Verfmerk; 12. Bestand
deel van muziek.
Onder de inzenders van de juiste
oplossing worden twee boekenbon-
nen verloot. Inzendingen vóór Vrij
dag 27 Juni aan de redactie van Het
Rotterdamsch Parool; op dc enve
loppe vermelden: Puzzle,
De oplossing van onze puzzle
van 7 Juni is:
285714 x 3 857142.
Na loting werd een boekenbon
gewonnen door A. J. MöllerEn-
gclbert van Bevervoorde, Dresse!-
huysstr. I6a en J. S. Romein, E. van
WissekerkcpleïR 6, Brielle. De bon
nen zullen door onze administratie
worden toegezonden.
op eu aan dat paaltje zat een lang
touw en aan dat touw zat een geit
en aan die geit een ruige, witte sik
en aan die sik een zwarte vlieg. De
geit lag op haar knieën, wat Gijsbert
bedrieglijk vond van een lopende
patiënt, en herkauwde, waarbij zijn
baard vrolijk op en neer bewoog.
„Dit is Sik", zei Kwaek en sprong
meteen op diens rug. Dit scheen Sik
niets te verbazen,
..Men bewoont mij",, zei hij tegen.
Gijsbert, „alsof ik een flat-gebouw
ben", Gijsbert moest er even inko
men. „Hoe zo?" vroeg hij verlegen.
„Vliegen in mijn baard, kikkers
op mijn rug en vlooien op mijn
borst", somde Sik gelaten op, „en
houtwurm in mijn horens. Ze beta
len geen cent huur. Wat doe je er
aan.
„Vindt u 't akelig?" vroeg Gijsbert
medelevend. „Och, ik word wat ge
stoord in het peinzen', maar voor die
houtwurm krijg ik petroleuminjec-
ties. Het gaat nu al veel beter. Wat
scheelt u?" vroeg Sik beschaafd cn
keek Gijsbert met oude, waterige
ogen aan. „Mij scheelt niks", deelde
die mee.
„Och, dat is akelig", zei Sik, die
zeer geleerd was, „hebt u er veel
last van?"
Maar voor Gijsbert antwoord kon
geven, riep Kwaek plotseling luid
.Kwaak!" en deed een geweldige
sprong naar Sik's baard. De vlieg,
die zat te slapen, schrok wakker, zei
een lelijk woord en vloog naar Sik's
rug, waar hij verder sliep. Kwaek
slingerde aan Sik's baard heen en
weer alsof hij aan de ringen ,hing.
Sik keek Gijsbert aan.
„Men verhuist....", zei hij. „Kik
kers in mijn baard, vliegen op mijn
rug, Vlooien op mijnoveral" en
hij herkauwde wat sneller dan ge
woonlijk, waardoor Kwaek opge
wekt meezwiepte met de witte
baard. Gijsbert keek in stomme ver
bazing naar de slingerende kikker,
die gelukzalig de kreet „Hoog en
droog!" van zich afgaf en steeds
hoger zwaaide.
Dit alles deed Gijsbert zo aan het
circus denken en aan zijn goede
vriend Mens Aap, dat hij het ook
over zich voelde komen en voor hij
het wist, had hij zich zelf bij een
poot opgehangen aan de onderste
tak van een nabije boom. „Een, twee,
hup twee!" riep Kwaek. ..Drie, vier,
hup vijf!" riep Gijsbert on slingerde
als een razende heen en weer, ter
wijl hij tezamen met de kikker een
zwaai-duet aanhief:
Ach. hoe fraai
Kijk, ik zwaai
Heen en weer
Keer op keer
MARIAN SMEETS.
(Wordt vervolgd).
Jen over de versies van Hollywood
en de B.B.C., vast staat dat hun
initiatief het oeuvre der Brontës
weer op dc boekenmarkt heeft ge
bracht. Uit de verslagen van biblio
thecarissen over heel Engeland, kan
mén afleiden dat „de gezusters"
tenminste evenzeer gelezen worden
als Dickens, Scott, Stevenson of de
meer recente D. H. Lawrence.
De twee beroemde Bronte's Char
lotte en Emily, brachten samen acht
maanden van hun kort leven
Brussel. Hun. ambitie was van de
pastorie van hun vader een kost
school te maken. Begin 1842 bega
ven zij zich naar de Belgische
hoofdstad.
Charlotte 1816—1855 was klaar
blijkelijk gelukkiger te Brussel dan
Emily' (IS181848) die heimwee
had en verlangde naar de lucht van
de-wilde „Yorkshire Moors" Doch
ondanks haar terughoudendheid,
scheen men Emily te Brussel het
meest te waarderen. Haar harts
tochtelijk temperament, dat zo
goed tót uiting gekomen is in „Wu
thering Heights", werd gemakke
lijker begrepen dan. „het fatsoen
van Charlotte."
Bewonderaars van dc Brontë's
zullen zich steeds afvragen hoe het
komt dat Charlotte, ofschoon haar
gestel haar schier alle hoop ontnam,
over zoveel vastberadenheid en zelf
vertrouwen beschikte dat zij een.
roman kon schrijvenwaarin de
hartstocht van een vrouw zo „revo-
lutionnair" wordt uitgebeeld, dat zij
een plaats inneemt-onder de groot
ste meesters van de literatuur.
De gevoelige lezer zal altijd weer
vol bewondering staan voor de spi
rituele kracht van Emily, wier ge
dichten meer en meer gelezen wor
den en wier „Wuthering Heights",
met zijn mistige vreemdheid, bjjna
even populair geworden is als
„Jane Ëyre".
De pathos in het leven van deze
begaafde familie, die in menig op-
zich volledig afgezonderd leefde,
maar die niettemin, door de kracht
van het scheppend genie, diep wist
te peilen in de harten van andere
mannen en vrouwen, is één der
unieke „achtergronden' in de lite
ratuurgeschiedenis.
De meest bekende vroegere bio-
graphieën van de Brontë's werden
door vrouwen geschrei'en. Aan de
spits staat steeds het „Life of Char
lotte Brontë" door mevr. Gaskeli
(1857). Verder dienen vermeld: „In
the Footsteps of the Brontës", door
mevr. Chadwick wier echtgenoot
leraar was te Harworth in 1890;
„The Three Brontë's" door May
Sinclair en „Haworth Personage"
door Isobel Clark. „Emily Brontë"
door Charles Simpson is ook een
grootse hulde aan de nagedachtenis
van Emily.
Ontzagwekkend is de kracht die
uit Bruckner's werken spreekt; een
door niets en niemand te onder
drukken kracht tevens die de schep
pingsdrang van een groot genie
kenmerken. Als de meester zich zet
aan het componeren van de zesde
symphonic, liggen de vierde en de
pnr vÖfde nog op hun eerste uitvoering
door te wachten. „Dasz ich komponïcre
ist ja der reinste idealismus"', heeft
hii eens gezegd. Zeker, gelukkig
was deze kinderlijke mens in hoge
mate wanneer iemand een goed
woord over zijn muziek sprak. Doch
werd ze genegeerd, intrigeerde men
tegen hem en zijne kunst, het
scheppen ging door rusteloos en
met diepe concentratie. Immers de
mysticus Bruckner, in het dagelijks
leven een kind doch in zijn musice
ren een gigant, schreef voor de
eeuwigheid. En die bovenmenselijke
karaktertrek, dit cosmisch verlan
gen waarin de muziek van- deze
grote Oostenrijker culmineert
maakt zijn werken tot een aangrij
pend muzikaal gebeuren.
Hoor bijvoorbeeld deze Zesde die
Flipse op het Vrij dagavond concert
in de Schouwburg met zijn orkest
uitvoerde. De prachtig opgetrokken
en doorgewerkte thematiek van het
eerste deel. die sterke verwant
schap tot en met de Vierde, 't ont
roerende Adagio, in klank omgezet-
te wijsbegeerte zou men dit schone
stuk met zijn resignerend karakter
kunnen noemen, de wijze glimlach
in het vol van esprit doortrokken
Scherzo en het sterk van tragische
conflicten getuigende laatste deel,
zich uitende in een soms felle con-
trapuntiek. Het zijn slechts enige
vluchtige opsommingen over een.
werk dat nog talloze andere schoon
heden in zich draagt en dat een
uur van diepe muzikale ontroering
schonk.
Opmerkelijk was :de bezonken,
door haar eenvoud boeiende inter
pretatie die Flipse van deze sym
phonic gaf. De veeleisende parti
tuur had hij in het hoofd en hart
zodat het orkest met overgave kon
musiceren. Een inderdaad indruk
wekkende prestatie!
Voor de pauze heeft Salvatore
Tomasso, uitstekend door het or
kest begeleid, Mozart's vioolcon
cert in D gr. t, gespeeld. Hij deed
dit onopgesmukt alle uiterlijk ver
toon vermijdende, doch niettemin
met fraaie toon en minutieus uitge
werkte techniek, zodat het ovatio
neel applaus, dat hem na afloop
ten deel viel, volkomen gerecht- j
vaardigd was.
HERMAN VAN BORN
De in 1911 gecomponeerde blij
spel-opera van Richard Strauss
„Der Rosenkavalier" komt door de
opvoeringen die er deze maand tij
dens het muziekfestival te Scheve-
ningen zal worden gegeven weer
eens in het middelpunt van de be
langstelling te staan, temeer omdat
de thans o3-jarige laat-romantlcus
Strauss nog al eens opzien heeft ge
baard in de muzikale wereld. In
zeker opzicht ook met zijn Rosen
kavalier, want de opera's Feuersnot,
Salomê en Electra (die, nadat hij
op ongeveer 40-jarige leeftijd het
gebied van het symphonisch ge
dicht verliet, elkaar zeer snel op
volgden) droegen een wel zeer sterk
Duits-zwaarwichtig filosofisch ka
rakter, hetgeen Strauss zelf terdege
besefte toen hjj kort voor het ont
staan van zijn blijspel-opera schreef:
„De vleselijke duivel heeft ons Duit
sers het contrapunt in de wieg ge
legd, opdat het ons op het gebied
der opera niet al te voorspoedig zal
vergaan" een wel zeer merk
waardige uitspraak, vloeiende uit
de pen van een Duitser, die boven
dien nog Duits-filosofisch geschoold
is ook.
De reactie op deze „ontdekking"
toont ons de partituur van de Ro-
senkaveüer waarvoor het libretto
door de dichter Hofmannsth&l werd
geschreven en waarin het Weense
leven ten tijde van Maria Theresia
ten tonele wordt gevoerd. Een spel
dus uit het rococo-tijdperk met al
zijn' uitingen van hoffelijkheid, ver
val van de adel, decadente charme,
erotiek grof, sensualisme en pitto
reske kleding. Een kolfje naar de
muzikale hand dus van de compo
nist wiens muziek voor een heel
§root deel culmineert in het uit-
eelden van psychologische gege
vens. Het is dan ook een meester
lijke, virtuose partituur geworden,
waarin Strauss met een snel wisse
lende harmoniek zonder het melo
disch element te-forceren (hoe ver
rassend zost-vlociend klinken vele
Weense walsen en op welk een
grote hoogte stijgt bijvoorbeeld zijn
compositaire kracht in het terzet
der laatste acte!) wonderen be
reikt, terwijl de rijkdom en grote
verscheidenheid der instrumentatie
die de handeling soms tot in het
kleinste detail weet te onderstrepen,
het gehele opus grote bekoring
geeft.
Ook al kan men heden ten dage
in de Duitse laat-romantiek bijlange
na niet het hoogtepunt van muzi
kaal genot zien, omdat ze vaak iets
aanstellerigs heeft, soms ook een
vals pathos demonstreert het zij
toegegeven dat ook. de partituur
van „der Rosenkavalier" voze blad
zijden bevat al zijn ze hier sterk in
de minderheid ten opzichte van het
geheel verbleekt is dit werk niet
te noemen en. ik geef grif toe, dat
de grote klank-magiër en orkest-
virtuoos Strauss mg in dit werk
nog sterk heeft geboeid .hoewel de
concessies, die hij en de dichter
ter wille van het commerciële
aan de smaak van het „grote opera-
publiek" zo nu en dan doen, evident
zijn.
Herman van Bom
F? EN' van ik- belangrijkste..media;'^jf
A—* in diens-, der propaganda is 4e
..radio'1. Haar. voor naams te taak is k>
allertni'i-t verstrooiing, hoewel j:i
de reden is waarom zo velen ziet
ecu toestel hfrhlii'ii aangcsenaft. Rav
dip is reeds sinds vele jaren ook -if
een onschatbaar middel ter verbrei- ij-
ding van ideologieën "ii meningen.
Het is het ullerhidangrijkMc insru-
mens ter beïnvloeding der mening
van ontelbare rnilltooiuui. De diep S'
indringende t.m! van een gevierd
redenaar of staatsman dringt dóór
e ver vr-rre a (standen tot op de
meest afgelegen jdmitsen wi brengt J;
de luisteraars in ogenblikkelijk cpn-
tact mei de brandende problemen1 jb
vap de moderne samenleving. if.
Voor het gebruik von radio
ra rid a-middel betreft b?
op ije rnnglij.-l numfner
twintig zeer. krachtige p'
1 zenders verimddon de Engelse viete
I op het wereldgebeuren, óver de iudej
wereld in bijna alle talen die vaii/i
belang zijn. Daarop volgt als eeujj
goede tweede 'Amerika, ''"ét dage-||
lijksf* korte goif-uitzcndingeii in 251;
talen naar 67 landen (..The Voice of}|
America" en ..The American way of
tiff") en dan komt Rusland aan de|
beurt met menen wii 18 zen-|;
dors, die elke dag in *0 talen hun/
meningen verbreiden ers pro pagaar
da maken voor luiu ideologie, Ali?'-,
deze uitzendingen geschieden onder;;:
supervisie van de diverse miuiste-fb
ries van buitenlandse zaken. Ij-
Met ii I tra -korte-golf-ont vangst staat
de wereld voor U open. U hooft
volstrekt uiteenlopende meningen
op basis van één z'dfdc gebeurtenis.
Men tracht 1' te doordringen van
bepaalde ..waarheden1", voort durend
opnieuw, in oneindige herhaling-
Men maakt propaganda!
Hoe staat het met dc Nederland
se propaganda? Bijna al on ze bui-
tcdandse v er f - ge n w o ct rd i gers zu In
len deze vraag beantwoorden met'
slecht! Men staat er versteld tst
hoe uiterst weinig mon bijv. ir
Amerika, Engeland ei. Australië!
van Holland afweet, hoe er- dikwijl^
absoluut foutief over ons geonrdèeltï
wordt. Men weet nauwelijks van ons
bestaan, hoe vreemd dit U oote
lijke. En als mei. dan nog iets va;
ons weet, beperkt die wijsheid ziel
tot onze tulpen cn de overtuiging,
dat wij allen ons op klompen voort
bewegen-
Wilt ge een.zeer kras staaltje van!
de werkelijkheid? Het. is historiés^
en van recente datu ,i: Pas korte'
tijd geleden gebeurde het in .een be-
schaafd Australisch m Feu, dat méöi
één onzer vertegenwoordigers,di$
mon blijkbaar aangenaam wildé zijnt'
enige v ragen <j tel de oratren t Hól|
land. Men bleek to veronderstélfém
datDen;.Haag,ergens op Borneo gé{
legen was én - nieènde vérïgens, daf
wij geregeerd -rerden door ;di
Zweedse koning. Tableau! Toe kal
men van iemand die zó weinig- yai
Holland weet, énig be rip voor onj
cn onze belangen vergen?
llel Is do hoogste tijd dat daat
een spoedig einde aan 'getnaafe;
wordt. Zoals de situatie >nu is. staaf
men versteld over de 'önrL. die -bijp
na dagelijks oyer ons land ..yér}
spreid Wordt, niet alleen door. ha
grote publiek, in aar ook door ."/cm
meer ontwikkelden. Hollandmc»®
propaganda maken op velerlei /ges
bied, opdat eindelijk.-het buitenland
ons beter zal Ieren kennen
weten onze gewoonten, wenseriAvéi
idealen^ We bezitten in onzéyP.G..!
een prachtig contact riddel. Latei
we er toch een ruim gebruik:vit
maken en ons niet hij na uitsluiten!
beperken tot het verbreiden "Ta;
„Peace, Cheer and Joy"-prógratn
ma's, hoe goed die op zich. zelf po!
zijn!
Een Amerikaanse ingenieur hóe
patent genomen op een uitvindinf-
die onze broegspijpen tijdens een hÉ
tegolf tot oasen van koelten zat nï|
ken. Het is heel eenvoudig: voor q
broekzakken wordt inplaats. vi
stof een soort nylon-gaas gebruik;
dat duurzaam is. onbrandbaar, ..."eh!
vol kleine gaatjes. "r
De lucht, die in uw broekspijp/
opstijgt, wordt er door het flappji
ren van de pijpen via het nylongat:
uitgedreven, zodat csn. voortduren/,
circulatie .van verse lucht ontstaat.
Dc bnnd NUde Ouden (links) ontvangt dc roos var. dc Rosenkavalier'-J
Maria,..Stanley
