Katendrechts schilder
exposeert in Mexico
Twee valse Van Goghs?
Microscoop, die 150.060
maal kan vergroten
Blonde Hitler van Beieren
uit zijn partij gezet
mwwm
3
Grote belangstelling voor ons land
Rémy gearresteerd
Chauffeur verdronken
Koning Faroek bezocht
Nederlands Lunapark
Een nieuwe kunstwetenschap
is gewenst
Onze musea zonder
laboratoria
Onder de jongeren
groot succes
heöen....
'n Philips-product
Woensdag 2 Juli 1947,
Op'lS'Jimi opende, In tegenwoordigheid van de gezanten van België,
Zweden, Polen en Frankrijk, dr. Kieïstra, de Nederlandse gezant In Mexico,
een tentoonstelling van schetsen en schilderden van de jonge Katcndrochtse
schilder Dolf Henkes. De directeur van het Mexicaanse paleis voor Schone
Kunsten in Mexico City, Carlos Chavez, deed in zijn speech uitkomen, dat
dit de eerste maal is dat 'n in levend zijnd kunstenaar uit Holland er expo
seert en hU hoopte hierin een begin te mogen constateren van een verdie
ping van het culturele contact tussen heide landen, Nederlandse kunstenaars
zullen de deuren van het Instituto Nacional de Belles Artes altijd voor hen.
geopend vinden....
Een grappige bijzonderheid was
nog, dat een. kooplustige dame, de
Zweedse gezant bij vergissing de
prijzen van enkele stukken vroeg.
Hij zeide, deze niet uit het hoofd te
weten, liep naar een beambte voor
een prijslijst en bediende de dame
daarna op een wijze die een gerouti
neerde verkoper hem niet verbeterd
zou hebben!
Wij hebben Dolf Henkes, die enke
le. dagen geleden met de „Leerdam"
uit New York is teruggekomen en
die dus de opening, van zijn tentoon
stelling niet bijwoonde, in het huis
van zijn moeder aan de Veerlaan on
gezocht. Zijn .eenvoudige kamer is
een klein museum van moderne en
antieke kunstl Behalve zijn- eigen
vroege en latere, meer abstracte
schilderijen ziet men er prachtige
staaltjes van Japanse, Chinese en Ti
betaanse kunst, negerplastiekjes, en
voorzichtig worden uit een koffer de
nieuwste aanwinsten te voorschijn
gebracht: zeldzame overblijfselen van
de oude Indiaanse cultuur uit het
'Azteken- en Mayatijdperk, meest
kopjes, beeldjes, een uniek offervat,
enzelfs een vervalsing van een
kop. Er zijn veel coUectionneurs on
der de Mexicanen en door hen en
de vele touristen. vindt de verval-
singsindustrie er emplooi!
De grote opdracht
Henkes, in 1903 geboren, voorzag
als koperslager, machinebankwerker
en later als machinist in zijn onder
houd, tot hij. zich in 1931 geheel aan
het schilderen en tekenen ging wij
den. Hij is een „self made man", die
het heeft moeten doen met enkele
aanwijzingen, o.a. van Toorop. Hij
exposeerde in de volgende, jaren .in
Amsterdam bij Santee Landweer, in
Den Haag, in het Museum Boymans
en in 1946 in Londen op de door het
Help Holland Council georganiseerde
tentoonstelling. Tussentijds bereisde
hjj ongeveer alle landen van Europa.
Wandschilderingen hebben zijn
speciale voorkeur, hij maakte ze o.a.
in het Feyenoord-Stadion,
Van 28 October *45 tot 24 Juni '4?
is Henkes weggeweest. Een vriend,
Adjudant van De Gaulle
betrokken bij complot
In verband met de samenzwering
der zgn. „2warté Maquis", die de
Franse republiek omver wilde wer
pen, is te Vannes in Eretagne ge
arresteerd, kolonel Gilbert Reüaud,
die tijdens de oorlog verbonden was
aan het hoofdkwartier van generaal
De Gaulle. Kolonel Renaud, in de
verzetswereld bekend als Rémy, is
de eerste der .voormalige adjudanten
van De Gaulle, die bij het onderzoek
naar het complot wordt betrokken.
Hij is de schrijver van een veel ge
lezen boek: „Herinneringen van een
geheim agent in vrij Frankrijk".
Vannes had, zo bericht U.P., het'to
neel moeten worden van de eerste
grote aanval op de republiek. Het
was de bedoeling van de samen
zweerders; bezit te .nemen van de
gevangenis van Vanhes, om de
voormalige Bretonse Maquïs-leider
Crète, die hier wegens moord gevan
gen zit, te bevrijden. Verder werden
nog gearresteerd de 20-jarige Claude
Chauvel, zoon van de secretaris-ge
neraal van het ministerie van bui
tenlandse zaken. De Franse politie
zoekt nog naar drie vooraanstaande
personen, n.l. twee voormalige minis
ters van de regering van Vichy en
graaf Aurouet de Mervelce, die als
verzetsman het geallieerde comman
do leidde, dat het Duitse"1 onuoepsta-
tion „De stem van het Rijk" opblies.
Gisteravond reed een gezelschap
militairen in een personenauto naar
het bureau van het Commissariaat-
generaal voor de recuperatie te Am
sterdam, De chauffeur stopte zyn
auto vlak bij het gebouw en maakte
zich. gereed zijn wagen aan de water
kant te gaan parkeren, nadat de
andere inzittendfen het' gebouw
waren binnen gegaan. Een jeep
stond hem daarby in de weg en de
chauffeur, de 26-jarige Roelof van
de Wetering uit Tilburg, gedeta
cheerd bij het C.G.R., stapte daarom
in dit wagentje om het te verplaat
sen en daarmederuimte vrij te
maken voor zijn eigen wagen. Of het
onbekendheid met de ry techniek der
jeeps is geweest, dan wel een ver
gissing zal wel nimmer aan het licht
komen. De jeep reed in ieder geval
.plots.eling achteruit en kantelde
onderste boven in het water van de
Keizersgracht. Op het hulpgeroep
van een vrouw, sprong de 25-jarige
Amsterdammer Broos te water, Hy
dook verscheidenekeren, maar
slaagde er .niet in het. portier van
het wagentje te openen. Tenslotte
gaf hij zijn pogingen op, toen een
tot dusverre onbekend gebleven mili
tair (waarschijnlijk de eigenaar van
de jeep) hem toeriep, dat hij geen
moeite moest doen, omdat er toch
niemand in de jeep zat. Tengevolge
van deze_ fatale vergissing werden
.alle reddingspogingen gestaakt en
kwam de brandweer, die de jeep een
uur later uit de gracht takelde, tot
de ontstellende ontdekking, dat er
toch een slachtoffer was gevallen:
"Van de Wetering, die zich nog in de
jeep bevond, was inmiddels ver
dronken.
Den Bosch blijft niet bij de pak
ken neerzitten. De ruïne in de Bos
sche veemarkthallen is reeds ge
heel opgeruimd. In het gedeelte,
dat behouden bleef, kunnen nog
1000runderen worden onderge
bracht.
Burgemeester Loeff heeft mede
gedeeld dat vóór 1 Januari a,s, het
restauratiewerk der hallen gereed
«al zijn.
dokter In Willemstad, schreef hem:
„Er is een kruisweg te maken in een
kerk hier. Kom en neem je schilde
rijen en tekeningen mee". Henkes
kwam, en overwon.... Portretten
van dr. Kasteel, gouverneur van Cu
rasao en diens echtgenote, fresco's in
de kapel van het St. Eïisabethsgast-
huis in Willemstad en toen zijn gro
te opdracht: fresco's in de ontvang
zaal van het vlïegstation Hato, waar
over o.a. directeur Flesmun enthou
siast was. Henkes ontmoette er de
bemanning van de „Alk", die op het
vliegveld, vóór hun vertrek een kijk
je kwamen nemen.
Land van tegenstellingen
Toen.... per vlegtulg naar Mexi
co, Vol enthousiasme spreekt hij over
Mexico City. met zijn wonderlijke
mengelmoes van prachtige oud-
Spaanse architectuur en. moderne
wolkenkrabbers, zijn prachtige ba
rokke kathedraal, waarin, beelden ge
tooid met echte stoffen, 'n pruik,
glazen ogena la Madame Tus-
saud!
De Mexicanen hebben grote artis
tieke belangstelling, zegt Henkes,
musea en tentoonstellingen worden
er veel drukker bezocht dan hier. In
New York heeft hij een levendige
interesse in de oude en moderne Me
xicaanse kunst opgemerkt, van wel
ke laatste volgens hem de schilder
Tamayo een van de meest belang
wekkende vertegenwoordigers is.
Dolf Henkes brandt van verlangen
om aan de slag te gaan, hij zit boor
devol indrukkenmaar eerst een
atelier, natuurlijk op Katendrecbt".
Zaterdag- kregen de gezamenlijke
Nederlandse exploitanten van het
Lunapark te Alexandria bericht, dat
na het sluitingsuur bezoek kon wor
den verwacht van koning Faroek en
gevolg. Nadat het Lunapark des
avonds voor 't publiek gesloten was,
werden de lichten weer ontstoken en
wachtte men op het hoge bezoek.
Des nachts om-2.00 uur arriveerden
enkele auto's, waaruit de Koning,
zyn zuster, de Koningin van Irak en
nog énkele hoge autoriteiten stap
ten. Het Koninklyk gezelschap be
zocht hierop diverse inrichtingen,
zoals de dwaaltuin, de zweefmolen,
de stijlwand enz. De koning liet de
motor-artisten aan zich voorstellen
en reikte\hun een medaille uit. Het
gezelschap vermaakte zich zeer en
was heel sportief. Om 4.00 uur des
nachts vertrok de koning, onder luide
toejuichingen van de exploitanten en
reikte aan het personeel een fooi uit
van 100 Egyptische ponden. Het
Lunapark, dat 5 Juni j.l. geopend is,
mag zich in een grote belangstelling
verheugen.
Promotie Prof. Dr. A. A.
van Rüler
Aan de Rijksuniversiteit te Gro
ningen promoveerde gisteren op het
proefschrift „Een dogmatische studie
over de verhouding van. openbaring
en existentie" ter verkrijging van
de graad van doctor in de godge
leerdheid üs.- A. A. van Rüler, Ned.
Hervormd predikant te Hilversum.
De Generale Synode der Ned. Her
vormde Kerk. heeft in. haar laatst
gehouden vergadering ds. van Rüler
benoemd tot hoogleraar aan de Rijks
universiteit te Utrecht, als opvolger
van prof. dr. de Vrijer. I
Gedeelte van de muurbeschildering in hef stationsgebouw van het
vliegveld Ilato, Guragao, door Dolf Ilenkes.
XKJ E moeten beginnen met enige
v v oude koeien uit de sloot te
halen en in 't kort een vervalsings-
geschiedehis vertellen uit het Ber
lijn van een jaar of 20 geleden.
Toen doken bij tussenpozen by
verschillende kunsthandelaars, o.a.
Otto Wacker, nieuw ontdekte Vaii
Goghs op. In den beginne verwekte
dit geen argwaan, want het kon
best zijn, dat Van Gogh in zijn
Franse tQd, waar hij dikwtjls over-
haastt.,van de ene plaats naar dt
andere vertrok, schilderijen achter
gelaten of weggegeven had.
Dat deze nieuwe Van Goghs oude
onderwerpen voorstelden, was op
zichzelf niet vreemd. Van Gogh
schilderde telkenmale dezelfde mo
tieven, b.v. zes maal de Berceuse
en het portret van Roulin. Zeven
maal de Zonnebloemen en drie keer
zyn slaapkamer,
In 1928 hingen deze nieuw-ont-,
dekte schilderyen op.een.grote .ten
toonstelling bij Paul Cassirër, Ver
geleken bij de andere reeds beken
de Van Goghs verwekten de
nieuwe-doeken argwaan o.a. bij de
kunsthistoricus J, )B. de Ia Faille,
die hen in zijn naslagwerk over
Van Gogh opnam bij de vervalsin
gen.
Het bleek dat deze nieuwe Van
Goghs alle afkomstig waren van de
kunsthandelaar Otto Wacker. Deze
had ze, naar zijn zeggen, uit het
bezit van een Russische emigran
tenfamilie, waarvan hij de naam
om veiligheidsredenen niet mocht
noemen een romantisch'verhaal,
■waarvan de waarheid 'uiteraard
nooit aangetoond is.
In Wackeris boeken stonden
hierover geen betalingen ge
noteerd," maar wel een bedrag van
52.000 Mark aan zijn broer, de
schilder Bernard. Een bedrag,
IS DIT ECHT?
In hei Rijksmuseum Kröller-Mül-
ler hangt nog steeds dit Zee
gezichtte Taintes- Maries" als
ècn echte Van Gogh.
waarover Wacker geen explicatie
kon geven.
We zullen het geruchtmakende
proces Wacker, waarover de kran
ten anno 1932 vol stonden, niet uit
voerig behandelen. De meningen
van de experts liepen zeer uiteen.
Zo kocht ue heer Breinroer uit de
collectie Wacker het zeegezicht te
Saintes-Maries, dat nu in het Rijks
museum Kröller-Mtiller hangt en
waarover wij reeds schreven. Naar
aanleiding hiervan schrijft de Am
sterdamse schilder en kunstkenner
M» M. v. Dantzig ons;
„Wanneer wy dit schilderij ver
gelijken met de tekening, die Van
Gogh naar hetzelfde onderwerp
maakte én die als voorbeeld gediend
heeft, kan men niet meer twijfelen
of het schilderij in Kröller-Müller
is vals.
Indertijd heb ik met Ruhemann,
cle toenmalige restaurateur aan liet
Kaiser Friedrichmuseum en nu con
servator van de National Gallery,
een der experts in het Wackerpro-
ces, alle Van Goghs nagegaan. Toen
ik in '39 In het Kröller-Mlillermu-
seum het zeegezicht en het zelfpor
tret uit de collectie Van Deventer
zag hangen, viel het mjj direct op,
hoezeer beide tegen de andere wer
ken afstaken.
.niet echte Van Gogh
Vergeleken bij de tekening, die
Van Gogh maakte naar ditzelfde
onderwerp, vertoont het schilder#
op alle punten een andere persoon
lijkheid. Ik wijs op de atmosfeer en
de ruimte, die deze tekening sug
gereert.
Waar het schilderij contrasten
mist,, trekt hier de golfkruin op de
voorgrond de aandacht. De vormen
zijn niet gevangen in een afsluiten
de contour, maar volgen de be
wegingen van de hand zelf, die zich
gelykty'dig naar vorm en kleur
richtte. Alles is spontaan en snel
neergeschreven in tegenstelling
met het schilder», dat de aarze
lende penseelstreek van de verval
ser vertoont". Tot zover de heer
Van Dantzig.
20 jaar later
We moeten 'erkennen na een
methodisch onderzoek, -zoals de
heer Van Dantzig dat aangaf
J ■"-ipr-1-'
il
over dit zeestuk te staan dan by
de eerste beschouwing. In elk ge
val mag men zich afvragen of
het gewenst is, dat een zo. dubieus
schilder# in een verzameling van
het ryk opgehangen blijft als een
authentieke Van Go jh.
We herhalen: het zou instruc
tief zijn dit zeegezicht en zelfpor
tret eens in Amsterdam te kunnen
zien te midden der collectie van
het Stedelijk Museum en ook an
dere museumdirecties er toe over
ta halen eventueel dubieuze stuk
ken. maar dan als zodanig ge
kenmerkt met goede werken
ten toon te stellen.
Want deze zaak is meer omvat
tend dan enkel de kwestie of het
hier een valse dan wel een echte
Van Gogh betreft. Het is niet al
leen een zaak, die de kunsthisto
ricus belang inboezemt, maar ook
de moderne kunstenaar, die zich
zuiverder .het verschil moet reali
seren tussen kunstwerk en na
maak. Hier moet een basis gelegd
worden voor een nieuwe, kunstwe
tenschap. In dit opzicht hebben
.Mijn partij zal marcheren.
Niemand zal haar tegen kun
nen houden." Dit was het be
denkelijke devies van Alfred
Loritz, die een partij oprichtte in
Beieren, waarvan de leden
overal tégen zijn.
Hij werd dé „blonde Hitler
van Beieren" genoemd, ondanks
het feit, dat Loritz grijs haar
heeft en door Hitier twee keer
ter dood werd veroordeeld!
Vorige week is Loritz door zijn
eteen partij aan de dijk gezet en
deze week heeft de Beierse premier
dr. Hans Ehard in een stormachtige
zitting van de Landdag medege
deeld, dat hy hem heeft ontslagen
als minister voor de denazificatie.
Als grond voor het ontslag heeft
Ehard aangegeven, dat de maan
denlang in Loritz' partij slepende
spanningen een zeer nadelige in
vloed hebben gehad op het werk
der regering. Het ontslag werd
door een grote meerderheid van de
Landdag bekrachtigd doch niet dan
nadat een debat had plaats gehad;
waarin Loritz en z#n volgelingen
een stortvloed van persoonlijke be
ledigingen op ministers los lieten,
waarin de premier zelf opstoof met
de opmerking „schurk" en waarin
een CSU-afgevaardigde de ontsla
gen minister een tweede Hitier
noemde. Het gehele gebeuren had
overigens iets weg van een paleis
revolutie, daar Loritz' ministerie
nog tijdens de zitting van de Land
dag door de politie wérd bezet.
Zijn tegenstanders noemen hem
sinds zijn politieke ster met ijzing
wekkende vaart is gestegen, „de
blonde Hitler van Beieren".
Loritz, die dit een leugen noemde
wordt door de 225.000 volgelingen,
die hij in korte tijd achter het zeer
persoonlijk getinte vaandel van ziin
„economische reconstructie partij"
heeft weten te scharen, bij voorkeur
„Onze Alfred" genoemd.
De nieuwe leider, die door Hitl-
lera gerechten tweemaal ter dood
werd veroordeeld, maar in 1939 de
Zwitserse alpen boven de strop ver
koos, heeft zijn reputatie 'te dan
ken aan de wijze waarop hij zijn
politieke, doelstellingen verkondigt.
In bierkelders
Wanneer hij spreekt in een van
de Münchener bierkelders dan moet
men er onwillekeurig by terugden
ken aan de dagen, die aan de ge
beurtenissen bij de Feldhemhalle
vooraf gingen.
H(j is geen man, die door zün ver>
schijning indruk maakt. In ziin ver
sleten Dakje lijkt liji meier op een
armzalig boekhoudertje dan op een
succesvol politicus, maar hii boeit
zy'n volgelingen door ziin glimlach,
door ziin groet met een geheven
arm en door de bandeloze crescen
do's waarin hii een fluisterend be
gonnen speech laat overgaan. HU
pleegt ziin toespraken in de regel
te krolden met een paar zinnen
bolrond Beiers dialect, die hem voor
al onder jongeren een doorslaand
succes garanderen. Een half Jaar
geleden won hij bü de Decerober-
verklezingen dertien zetels en
maakte zijn partij daarmee tot de
derde van de Landdag.
Zes maanden geleden heeft Lo
ritz het in Beleren zeer veel om
streden mlnisterié voor denazifice-
ring overgenomen. Het is algemeen
erkend, dat hij met een zekere
0ahartstocht tegen de voormalige na-
uiteraard zéér beperkt hier weer- f zi's is te werk gegaan. Binnen twee
gegeven geheel anders tegen- maanden had hij het aantal tribu-
j naïen me£ twee honderd verhoogd.
Hij was thans bezig er nog een
paar honderd bij te installeren ten
einde in "1948 het gehele program
der politieke berechting te kunnen
afwerken. Loritz heeft de reputatie
van een vurig Nazi-hater te ziin,
doch hii betoogde steeds dat hii zijn
tribunalen niet wilde richten tegen
de kleine partijgangers en „Heil
Hitier" roepers doch alleen tegen
wy, vergeleken bü het buitenland,
een achterstand van 20 jaar.
Is het niet merkwaardig en be
schamend, dat onze musea niet
beschikken over een eigen labora
torium met röntgentoestellen,
kwartslamp, tintometer en chemi
sche uitrusting? Acht do overheid
do betekenis hiervan zo gering,
dat zü ons onthoudt wat het Lou
vre en National Gallery, In Ame
rika verschillende musea en vóór
de oorlog Berlijn en Rome, beza
ten?
J. M. PRANGE
de grotere zondaars, die er ónder
zijn voorganger te genadig dóór
heen gekomen zouden zijn.
Partijmannen
Het voorn aam-te bezwaar, dat
tegen Loritz's methode als minister
bestond ïs onlangs geformuleerd
door dc voorzitters en aanklagers
van 24 tribunalen. Hjj zou zijn. vol
machten misbruiken voor politieke
doeleinden door zijn partijmannnen
in het ministeriële apparaat te be
trekken en door met zachte hand.
waarmee hij de nominale parteige
nossen aanpakt nieuw zaad voor
zijneigen partij uit te strooien. Zo
zou h;j met veel vertoon tegen
mannen van naam van leer trekken
ook tegen vróuwen van naam,
zoals zijn recente bevel tot het ar
resteren der weduwen der gehan
genen van Neurenberg bewijst
en straffeloosheid garanderen voor
wie hem bij zijn speeches in de
Münchenerbierkelders wil toejui
chen. Ook het Amerikaanse mili
taire bestuur heeft de vreemde
gestes van Loritz met grote, nauw
keurigheid gevolgd en zo heeft ge
nera! Walter Muller, hoofd van het
miitair bestuur in Beieren, onlangs
reeds eeen einde gemaakt aan het
machtsvertoon, dat „De blonde Hit-
Ier" wilde bereiken floor de forma
tie van een soort SA uit de rijen
van zijn partij.'
WOENSDAG 2 JULI. Er is
een beruchte zwam, waarvan de
Iciemsporen b$ millioenen door de
lucht zweven en bij vochtig, Warm
■weer snel op de bladeren der aard
appelen tot ontwikkeling komen-
Aanvankelijk worden alleen de bla
deren aanaetast, doelt nadien ook
de stengels en de knollen. Dit Is de
gevreesde aar dap, hieJite of Phy-
tophtora irtfestdns. Indien de weers
gesteldheid in bepaalde-, gebieden
critiek is voor het optreden dezer
'ziekte, dan hoort men daarover
een waarschuwende slem door
de radio. Door de aardappelvelden
ie bespuiten met oplossingen van
koperhoudende middelen, zoals Bor-
deauxse of Bourgondische Pap
wordt de ontwikkeling van deze
zwam tegengegaan. S. L.
Oók een kopje?
Een tikje onzedelijk is het natuur
lijk wel om er zo erg warmpjes in
te zitten en je ruim te roeren in een
dure flat, maar. een schande vind ik
het toch ook weer niét, tenminste
als de weelde niet naar je hoofd ge
stegen is en je de eenvoudige mense
lijkheid blijft beoefenen.
Zoals bijvoorbeeld m'n getrouwde
nicht, die gun ik de voorspoed van
harte, dat is een fidéle meid geble
ven en die mooie, ruim dertig-jarige
vrouw trekt geen gezicht of het niet
lekker ruikt als ze met een eenvou
dige werkman te doèn heeft, zoals
veel vaii die rijke kakmadammen.
Laatst was ik 's morgens 'even bij
nicht opgelopen. ..Kom gezellig in
de keuken", zei ze hartelijk.l „Dien-
tje is in de kamers bezig, dan drin
ken we hier een kopje koffie. Maar
je moet everi geduld hébben, want
dit meet eerst af, en opgewekt slin
gerde ze een- berg luiers door het
sop. De kindars hebben geen van.
drieën ooit schrale, bibsjes gehad, en
nummer vier zal ze ook niet hebben,
sprak zé lachend en zorgvuldig spoel
de ze de doeken na.
Toen- stak de schilder z'rs hoofd
door het raam: „Kan ik even de
raam een. kwastje geven", vroeg hij,
„ik ben hier achter bezig en nou ben
U aan de beurt".
„Natuurlijk, ga je gang", zei nicht,
„maar wacht even, ik zal direct een
kop koffie voor je inschenken.
„Wil U wel geloven", zei de schil
der tegen nicht, toen hij z'n bakkie
half uit had, „dat dit de eerste keer
is. dat 'ik hier koffie krijg. Ik ben.
nou tien dagen hier aan de flat «tan
't.werk, maar noppes. Bij die kapita
listen mot je maar kommen, geef
mij maai- een karwei aan een weèk-
woning, daar hebben ze niet zoveel
kapsones ook. Mooie mevrouwen die
hier wonen. Zegik: ken de raam effs
open blijven, mevrouw. Ja., schilder,
maar vlug dan hoor. want ik moet
uit. Allemaal motten ze altijd uit, die
madammen hier, .myn. ookzo'n
Griet. -
„Hoeveel brood moet ik nemen,
mevrouw, kwam Dientje' vragen.
Nichf zei het. Ze gaf mé een knip
oogje en deed net of ze het niet
merkte, dat de schilder mét een
rood hoofd z'n laatste slokken koffie
stond door te slikken, of er klodde-
rige vellen inzaten, die hem misse
lijk maakten.;
- „Nog een kopje, schilder.", vroeg
nicht allervriendelijkst.
„Graag mevrouw", zei de man, een
tikje verlegen, maar met iets-teders
in z'n stem. of;hij zeggen wou; neem
me niet kwalijk hoor'schat.
DESIDERIUS.
De grote belangstelling, welke be
staat voor de electronemnicroscoop
is voor'Philips aanleiding geweest
in samenwerking met Het Instituut;
voor EleetronenmiJcro;«'aopiete
Delft een nieuw exemplaar te bou
wen, dat in vele opzichten afwijkt
van die in het buitenland.
De lenzen zijn magnetische spoe
len, die de electronenstralcn, welke
zich als electriscbe stromen gedra
gen, zó afbuigen, dat electronen, die
van één punt van het voorwerp
uitgaan, weer in één punt verenigd
worden. Daardoor ontstaat precies
als by optische lenzen een scherp
beeld van het voorwerp.
Een uitbreiding van bet len-
zensysteem maakt het by de
Philips* electronenmicroscoop
mogelijk een continu regelbare
vergroting van 1000 tot 150.000
maal te verkrijgen, Door een
door Craig Rice
Vertaald door Ada Campers.
32)
„Ach, hou toch je mond", zei Dinah vinnig. „En Taten we
nou haar buiten gaan. Ik heb er genoeg van. Verdraaid nog
toe, we moeten toch eens gaan kijken of er niets met Archie
is! En al de kinderen loperi zo maar los rond.,.." Ze knipte
de zaklantaarn uit. „Kom nou," April".
1 Ze slopen stilletjes de overloop op. Door de ramen konden
zij nog steeds de rode gloed zien.
„Een echt fyn brandje", mompelde April bitter, „en dat
missen wy helemaal".
„'fis voor een goed doel", hielp Dinah haar herinneren.
En toen: „Ssssssssst".
Beneden klonken zwakke geluiden. Iemand liep stilletjes
en omzichtig, rond..,Toen klonk er geluid bij de voordeur. Er
zat iemand aan hef slot te morrelen. Ineens een kleine ont
ploffing en het geluid van brekend glas. Dinah en .April
trokken zich terug naar de overloop èn keken naar het
raam. Een man rende dwars over het gras van het huis weg.
Hij bleef halverwege staan, keek om e.n rende toen Weer
verder. Zijn gezicht was in het maanlicht duidelijk herken-'
baar. Het was de man, die niet bestond. Rupert van Deusen.
April onderdrukte een kreet,
„Wie is dat?" fluisterde Dinah.
„Ongetwijfeld een verdachte." fluisterde April terug. Nu
klapperden haar tanden werkelijk,
Ze stonden een ogenblik te luisteren. De zachte geluiden
begonnen weer. Geluiden, alsof iemand, in het donker liep
te zoeken. Nu en dan zagen zij een flauwe lichtstraal van
een zaklantaarn.
„Zullen we ons" verstoppen'!1" hijgde Dinah.
April schudde haar hoofd. „Geen plaats. Als het moet gaan
we het dak op en dan glijden we langs de regenpijp naar be
neden. Tenminste.ik hoop dat er een regenpijp is".
Onderaan de trap bewoog iets. De twee meisjes stonden
stokstijf van schrik over.de leuning te staren. Daar ver
scheen een donkere gedaante, die plotseling stilhield, zich
omdraaide en een ogenblik roerloos bleef staan. Ze konden
zijn gezicht zien, dat vanuit de ramen door maanlicht en
vuurgloed beide verlicht werd. Een donker, mager gezicht
onder een verfomfaaide hoed. Een verschrikt gezicht, of
schoon het maanlicht op iets glimjnends in zijn hand viel.
Dinah trok April bij de trapleuning vandaan. Vlak achter
hen was een dakraam.
Toén hoorden ze het schot. Eén schoteen vreemd knal
lend geluid. En dan.... stilte.
De twee meisjes vlogen terug naar de trapleuning. Onder
aan de trap lag iets, dat een. schaduw had kunnen, zijn. Ze
konden een verfomfaaide hoed zien, die een eindje van de
schaduw was weggerold, en de glimmende revolver, die op
het kleed lag. Beneden ging ergens zachtjes eèn deur dicht.
„We gaan d'r uit", hijgde Dinah hees. „Als er geen regen
pijp is, dan springen we".
Er was iets beters dan een regenpijp; er was het latwerk
van de wingerd. Daarlangs klauterden ze half glijdend naar
beneden, vlug en geruisloos als katten. Toen stoven ze de
hoek van het huis om naar de gezegende schaduw van. de
struiken.
„Laat 'die dingen niet vallen", zei April.
„Maak je maar niet benauwd", bracht Dinah hijgend uit.
„Ik heb alles".
Toen zé bij de achterkant van het huis van Sanford geko
men waren, matigden ze hun vaart. Alles scheen hier veilig
en normaal. Moeder zat nog steeds voor haar raam te typen.
De maan bescheen het grasveld. De rode gloed aan de hemel
was nu minder fel.
„Wacht even!" fluisterde April en greep Dinah bij de elle
boog. „Wacht nou!"
„Laten we hem nou smeren", siste Dinah. „Asjeblièft!"
„Nee! Er is een moord gepleegd. Wij hebben het gehoord,
We hebben het bijna gezien: Denk eens aan die man in
Moeders boek, die zei: „Het is practisch onmogelijk om met
succes een moord te plegen, zonder op z'n minst een tweede
te plegen. Dinah, de moordenaar is nu in dat huis daar. Nu,
op dit ogenblik!"
Dinah zei: „Als we hier die hoek om gaan, kunnen we door
de ramen van de serre kijken. Maar wees voorzichtig. Dia
ellendige envelop schuurt het bruin van mijn vel at Waar
om moest je ook die organdie jurk aan".
„Stilzei April.
Ze kropen om de hoek van het huis heen en slopen zonder
geluid te maken naar de ramen van de serre.
De maan cn het licht van de straatlantaarns maakten, dat
het in de 2itkamer van." Sanford zo licht was als de dag. Zij
konden de serre, de zitkamer en. de hall zien. Zij konden
ook de draaitrap en het portaal zien. Maar er lag geen don
kere schaduw languit onder aan de trap, geen weggerolde,
verfomfaaide hoed op de vloer en ook geen glimmende re
volver op het kleed. Er was niets, helemaal mets.
„Dinah", zei April, „je hebt gelijk. Laten we hem smeren.
Vlug". Ze hapte naar adem. „We hebben het misschien ge
droomd".
„Onzin", zei Dinah scherp. Tè scherp. „Hij was helemaal
'niet vermoord, da's alles. Terwijl wij langs die latten naar
beneden klommen, is hij opgestaan erv weggelopen".
En als om te bewijzen, dat haar theorie juist was, hoorden
.ze een auto, die blijkbaar in de laan achter het huis van San
ford gestaan had, starten, en wegrijden.
„Zie. je nou wel!" zei Dinah triomfantelijk. „En laten, we
nou in vredesnaam die rommel naar huis brengen en naar de
anderen teruggaan".
Ze liepen hard het verlaten grasveld over en doken door
het prieel. Er was geen levende ziel te bespeuren; er klonken
opgewonden geluiden van het toneel van de. brand. En het
geluid van razend vlug typen van boven.
„We zullen het in onze waszak stoppen, tot de kinderen
naar huis zijn", begon Dinah. „en dan
„Pssssssst", fluisterde April.
Inspecteur Bill Smith en brigadier O'Hare .kwamen de
tuin trap op. Ze bleven staan, keken naar de twee meisjes en
Bill Smith hield midden in een zin op. De woorden: „We
hadden het huis nooit onbewaakt moeten achterlaten" ble
ven in de lucht hangen.
Er schoot April iets' te binnen, dat ze eens had gelezen
over de beste verdediging en ze besloot tot de aanval over te
gaan. Verontwaardigd zei ze: „Waar denkt U, dat U naar
toe gaat door onze voortuin?"
„De kortste weg, jongedame", hijgde O'Hare. Hij was niet
gewend trappen te klimmen. .(Wordt vervolgd)»-
I speciale methode is de scherp-,
stelling van het beeld a&nmer- s,9 v'
kelijk vereenvoudigd. -
Bovendien kac men^met enkelef
handgrepen in :p!aatr van de ver-j
grote afbeelding van het voorwerpt
een electrpnenbatglngsdLagram y&tf
het tevoren afgebeelde gedeelte op
het scherm verkrijgen. Zo'n diagram
verschaft belangrijke gegevens om.
irenf de rangschikking van de ato?
men binnen de stof. vi
Op de foto ziet men boven he2
grote onderstuk, dat als bedienings-
tafel fungeert, de eigenlijke elektro
nenmicroscoop, die naar boven ié
gericht. Opvallend is het. grots
scherm, waarop het beeld zichtbaar,
wordt Details van het beeld kan.'
men met een loupe (op de foto ia
deze opzij gedraaid) nader bekijken.
Uet behulp 'van een in de electro-
nenmicroscoop gebouwde camera'
kan men het beeld op een tot op
gereduceerde schaal - fotografisch1
vastleggen; deze S5 mm film kan'
later gevoeglijk weer vele malen
vergroot worden. Men kan 20 of
meer fotografische opnamen maken
zoiidor dat men het experiment be
hoeft te onderbreken.
De hoogspanning, welke nodig is
om de electronen de gewenste snel
heid te geven, wordt geleverd door
een generator, die in het links op de
foto zichtbare afzonderlijke huis is
aangebracht. Om scherpe beelden te
verkrijgen is het noodzakelijk dat
de spanning zéér constant Sb; zij
mag niet meer dan 10 volt op de
100.000 volt variëren. De te georui-,
ken spanning kan van 40 tot IGó
küovolt gerekend worden.
Bijeenkomst oud-politieke
gevangenen Vocht
Morgen. Donderdag. 8 Juli, wordt
in het gebouw Tivoli. to Utrecht,
aanvang 2 uur. een bijeenkomst ge
houden, waar alle oud-politieke ge
vangenen uit. Vught met bun echt-,
genoten welkom zijn. Degenen, die
zich destijds- voor de gèvangenen
uit het kamp Vught verdienstelijk
hebben gemaakt, zullen daar gehul
digd worden en aan de N.V. Plu-
te Eindhoven zal o.a. een ge^
denkraam worden aangeboden ter
herinnering aan het ..Philipskom-
mando!1. De .bijeenkomst wordt op-
geluisterd' met klassieke-muziek.