Vraag: is deze ex-SA-man welkom
in Nederland?
Amsterdam heeft 21 procent
„werkstudenten"
PARIJS - stad van armoede en
Duitse kroonprins wil „Huize Doorn'
Vader en zoon droomden van
herlevend Duitsland
Doornse bevolking:
mild gestemd
tuinkalender
Kruideniersvragen
weer aandacht
Onzegeheimezonde
duisternis Montmartre, een oase
in de woestijn van steen
Onderwereld
maskerade
Vrijdag 4 Juli 1947,
(Van een byzondere medewerker)
Het dezer dagen gepubliceerde verzoek van ex-kroonprins
Friederich Wilhelm van Duitsland, om zijn intrek te mogen ne
men in het thans nog onder beheer staande „Huize Doorn", heeft
opnieuw de aandacht gevestigd op het vriendelijke dorp van die
naam. De reactie van de bevolking op deze poging van de ex-
kroonprins is nogal verschillend. Er zijn menïen die zeggen dat
men de tragedie van de HohenzoIIern's nu maar als geëindigd
moet beschouwen,
De ex-keizer, aan wie in 1918
nsyi recht werd verleend en wiens
stoffelijk overschot in een kleine ka
pel op bet landgoed te Doorn rust,
heeft gedurende zijn ontkroonde le
ven de Doornse bevolking geen
strobreed in de weg eolcgd. Hij was
een graag geziene persoonlijkheid,
aldus het oordeel van diverse inwo-
cers bier.
Het £aat thans om de vraag of
het gewenst is dat zich achter de
muren van het landgoed opnieuw
een Duitse kolonie vestigt en of ex,-
kroonprins Friederich, die momen
teel nog in Heckingen bsi Würten-
berg vertoeft en zeart wettig erfge
naam van „Huize Do„rn" te zijn,
werkelijk recht van spreken heeft»
Thans kan men hier de vleugelad
judant van de ex-keizcr aantreffen
die gehuwd is mot de Nederlandse
baronesse Bentinck. Hij waakt over
de kostbare verzameling welke
„Huize Doorn" tot een van onze
grootste musea maakt. Het grote
rosarium waar meer dau tiendui
zend rozen bloeiden toon Wilhelm
II nog in leven was," is reeds ver
waarloosd.
Het is nu in verb nd met de po
gingen door de ex-kroonprins Frie
derich aangewend, wei interessant
eens na te gaan hoe de Hohenzol-
lerns zich hier destijd gevestigd
hebben.
„Huize Doorn" is een der oudste
kastelen uit de provïncia Utrecht
was in de middeleeuwen het zomer
verblijf van de Utrechtse Dom
proosten,
Een lange rij van Domproosten
oefende tot 1635 de functie van
Heei van Doorn uit. Ir dat jaar
kocbf Reynier van toltstein het
Huis te Doorn met 24 morgen lands.
In 1649 ging net o\er «n de familie
Von Broekdorff. Na vele malen van
eigenaar verwisseld te ziin werd <o
1903 Wifhelraïna Cornelia de Beau
fort, echtgenote van mr. Willem
Hendrik Johan baron van Heemstra,
eigenares.
Van baar kocht de ex-keizer
van Duitsland „Huize Doorn"
in 1920. Hij liet een poortge
bouw in Hollandse renaissan
cestijl aan de Langbroekerweg
oprichten en een"rosarium aan
leggen io eet Dark. Dit rosarium
is altijd een grote attractie voor
het publiek geweest, want de
keizer stelde het toegankelijk
voor iedereen.
Alleen do ronde hoektoren herin
nert nu nog aan de oorspronkelijke
bouw. Overigens vertoont „Huize
Doom" wit gepleisterd als het is
geen architectonische merkwaar
digheden. De sterfkamer van de
keizer zit op slot.... Zal do zoon
het mogen beleven zijn verdere le
ven to slijten in de vertrekken waar
zijn vader gepeinsd heeft over de
vergane glo 5e?
ScHim van de .Kaiser"
En hoo zal het volk erop reageren
als het de vroegere troonpreten
dent van „Das neich" in zijn mid
den ziet? W?j zeiden reeds, dat de
bevolking van Docrn in zekere zin
mild gestemd is tegenover de Ho-
benzollerns. Anderen zullen niet
licht verget_eo dat Friederich Wil
helm. die bijna dertig jaar geleden
afstand moest doen v. n de keizers
kroon, SA-man is geweest, evenals
rijn zoons, die het verder in het
Duitsche terreurkorps brachten dan
papa. Die was immers een gewone
motor-SA-man.
pen om het als Ziin werk te ver
richten-" En in bet Gouden Boek
van de sta^ MUochen schreef hij
„Suproma lex regis voluntas" („do
hoogste wet is de wil van de
vorst"). En in 1889 donderde hij tot
een politieke massabijeenkomst:
„Iedere Sociaal-Democraat is syno
niem met vijand van volk en va-
derlandl"
Deze „Kaiser" was geen onbete
kenende figuur, zoals men hem
wel eens wil afbeelden. was een
gevaarlek man, omdat hij de gren
zen van rijn kracht niet kende,
evenals Hitler.
De „Kaiser" zag in zijn ballings
oord in Dopm do hoop herleven:
een groot en oppermachtig Duits
land, waar de wil van één man wet
zou zyn. Voorlopig was het welis
waar de dictatuur van een in des
Keizers ogen arrogante parvenu,
maar die zou de weg kunnen pla
veien voor een gloimuzc rentree der
Hohenzollerne. De gees^ waa er
reeds, de geest waarop een nieuw
Keizerrijk gebcuwd kon worden. De
familie maakte zich al vertrouwd
met de nieuwe omgeving. En dat
was niet moeilijk, want die werd
immers evenzeer bepaald door laar
zen cn bajonetten. En het „Heil
Hitler** faad hetzelfde rhythme als
„Der Kaiser".
In Huize Doc.n waart nog de
schim van de keizer. En Friede
rich Wilhelm, zijn zoon. herin
nert rich zeker nog die 27ale
fanuari 1939 toen de keizer in
Doorn met praal én luister zijn
80ste verjaardag vierde. De
klanken van de SA-marsen
door Berlijn klonken aan die
vooravond vvu de tweede we
reldoorlog tot in he- statige
buis in Doorn door. Het was ais
in 1914: Achtucg: „Der Kaiser!"
en-, „Morgen neine Kinder!"
Zal „Buize Doorn" weer terugge-
geven worden aan de zoon van de
Duiise ex-keizer?
W&WsfA
f&fr'
Ja, dat is een kwalijk ding, die
foto van de SA-kroonprinB. Wij zijn
da laarzen en de hakenkruisen nog
niet vergeten. De „Kaiser" zou ver
rukt zijn geweest, wanneer hij para
des bad kunnen afnemen van Hit-
Iers volk. Het WJis immers deze kei
zer, die in April 1914 trots het
Brandenburgse parlement toeriep:
„Ik beschouw mijn plaats als direct
door de Hemel geschonken; mijn
werk, door de Allerhoogste geroe-
(Van een bijzondere medewerker)
Ter gelegenheid van het lustrum
der Amsterdamse Universiteit zijn
enkele ctffers gepubliceerd, die een
interessant beeld geven van de na
oorlogse ontwikkeling van het stu
derend deel onzer burgerij; een
beeld van één onzer universiteiten
weliswaar, doch wellicht op enkele
punten symptomatisch voor het ge
hele land, aangezien de bevolking
onzer universiteiten slechts ten dele
plaatselijk is.
In vergelijking met het laat
ste vooroorlogse jaar is het
aantal studenten in Amster
dam meer dan verdubbeld: het
is gestegen van 2448 tot 5159.
De verhouding, dat van elke
vier studenten er één vrouwe
lijk ia, is gelïjk gebleven.
De enorme toeloop tot de na-oor-
logse Universiteiten is gemakkelijk
te verklaren uit de stagnatie, welke
de Duitse bezetting in het leven
van studenten en hoogleraren ver
oorzaakte. In het afgelopen cur
susjaar waren in Amsterdam bijna
viermaal zoveel eerste-jaars stu
denten ingeschreven als in het laat
ste normale studiejaar van voor
de Oorlog.
Merkwaardig groot te het aantal
studenten geworden, dat naast de
studie een werkkring heeft om de
last van de studiekosten niet ge
heel op de schouders van de ouders
te laten drukken.
Ook min-vercnogenden
Amsterdam registreert 21 procent
„werkende" studenten; door dit
hoge percentage Is tevens ook te
verklaren, dat ook minvermogende
ouders hun kinderen naar een uni
versiteit kunnen zenden.
Dit moge blfjken uit de tabel der
inkomensklassen van de ouders der
studenten.
inkomens tot 1000.— 1%
1000—2000 8%
ƒ2000—3000 15%
ƒ3000—4000 18%
4000—6000 25%
ƒ6000—ƒ10.000 19%
boven ƒ10.000 14%
teiten aan de Amsterdamse Univer
siteit is weinig verandering geko
men. Medicijnen is nog sterk tavo-
net, gevolgd door wis- en natuur
kunde en economie. Wel is de be
langstelling voor de verenigde fa
culteiten sterk toegenomen hetgeen
o.m. blijkt uit de niotselinge popu
lariteit voor colleges in psycholo
gie. Een en ander wordt weergege
ven in de volgende statistiek:
Verdeling der studenten over de
faculteiten
Voor de oorlog na de oorlog
Keer binnenkort wordt het door
Frits Diepen N.V, aangekochte
Helicoplère, op Ypenburg verwacht.
Het vliegtuig kan vier personen ver
voeren en wordt voorlopig gebruikt
voor studiedoeleinden. Eein Bulten,
chef vliegdlensl van Diepen N.V.
vliegt momenteel in Amerika het
hefschroef-vliegtc.ig in.
In de verhouding van de belang
stelling voor de verschillende facul-
Theologische
Juridische
Medische
Wis- en Nat,
Letteren en Wijsb.
Economische
Verenigde
13%
42%
17%
13%
11%
2%
2%
11%
39%
15%
11%
13%
9%
De kruideniers en met ben de gros
siers en handelsagenten van ons land
zijn in beweging gekomen tegen de
prijzenpolitiek van de regering en
voeren een acfie ter verbreding van
de winstmarge voor hun bedrijf. In
Enschede werd de eerste protestver
gadering belegd en in Rotterdam,
Amsterdam en Den Haag zullen b;n-
nenkort dergelijke vergaderingen vol
gen. Het actie-comité, dat gevormd
is, heeft besloten daarna een lande
lijke demonstratie in Utrecht te hou
den, tenzij de regering voor die tijd
gezwicht is voor de gestelde eisen.
Op dc onlangs te Alkmaar belegde
bijeenkomst, waren 400 afgevaardig
den uit Noord-Holland boven het Ij
aanwezig. Aan het emd van de ver-'
gadenng werd een motie aangeno
men, waarin een beroep wordt ge
daan op minister Mansholt om aan
dacht te besteden aan de noodtoe
stand in. de kruideniersbedrijven. Ge
vraagd werd met spoed een audiëntie
aan de vakgroep te verlenen.
„Men spreekt graag van de zwarte
„handel als een maatschappelijk
„kwaad, waarover men zich dient
„te schamen, dat het in onze vader-
iandse gemeenschap nagenoeg bur
gerrecht heeft verkregen. De
„zwarte handel heeft ons burgerlijk
fatsoenscomplex gemobiliseerd,
„met het gevolg, dat wij er ons
„althans in het openbaar mef
„groof misbaar van af hebben ge-
'„keerd. De zwarte handel is daar
mede onze geheime zonde geivor-
„den, de geheime zonde van ome
„buurman links van onze buurman
rechtsboven of beneden, van de
gehele straat. De „straat der ge-
„heime zondaren", want de bakker,
„de melkboer, de slager, de kruide-
„nier en at uw leveranciers zullen u
„zonder aarzelen het gehele rijtje
„namen op kunnen noemen, waar
tussen uw eigen naam verloren
„gaat, Het is deze typisch Holland
se karaktertrek, die niet toelaat,
dat wij een duidelijk inzicht in om
gang en betekenis, zowel in de
„zwarte handel zelf als in z'n oor
zaken en gevolgen krijgen, die niet
„wil, dat wij dit probleem reëel ah
„een economisch probleem benade
len en ontledenaldus lezen wij
in het weekblad Économisch-Statis-
tische berichten, van de hand van
dr. C, N. F. Swarttouw.
De schrijver van dit artikel komt
tot de opmerkelijke conclusie, dat
de handel in distributiebonnen ge
oorloofd moet zijn. Het gezinshoofd,
dat aansprakelijk is voor het wel
zijn van de gezinsleden, zal op
grond van inderdaad subjectieve
waarderingen moeten uitmaken,
welke behoefte en in welke intensi
teit deze met behulp van de be
schikbare consumptierechten moe
ten worden bevredigd. Oordeelt hij,
dat er maar minder moet worden
gesnoept en gerookt en meer vlees
en vet moeten worden geconsu
meerd, dan achten wij (dr. Swart
touw) het onjuist, indien het niet
zou zijn toegestaan dc tabaks- en
snoepbonnen van zijn gezm te rui
len voor vleesbonnen. De Overheid,
zegt dr. Swarttouw, gaat dit niets
aan.
Klap voor de zwarte handel
Indien de verkoop van bonnen
officieel Is toegestaan, vervólgt het
artikel, zal de zwarte handel - dat
wil zeggen: zij. die er nu het meest
van profiteren er een geduchte
klap door krijgen. Want het grote
bezwaar is van de zwarte handel,
dat dc tussenhandelaar de man,
die het risico neemt met de
grootste profytcn gaat strijken.
Wat weet de gewone mens van
bonnenprijzen? De schuld hiervan
ligt bij de Overheid, die verhindert,
dat de consumenten dit inzicht ver
krijgen. Het moet zo zijn, dat iedere
winkelier bonnen van klanten zal
kunnen kopen en wederom verko
pen, Hiermede zou een ernstige slag
aan de huidige zwarte bonnenhan-
del worden toegebracht. Want nie
mand zal dan meer zijn toevlucht
tot deze suspecte figuren behoeven
te nemen.
Bezwaren van de arbeiders?
Is er reden om aan te nemen,
vraagt dr. Swarttouw, dat de arbeid
der gerechtvaardigde bezwaren te
gen het vrijlaten van de bonnen-
handel zal kunnen inbrengen, om
dat de consumptiemogelijkheid van
de hogere inkomensgroepen zal
worden vergroot?
Hij meent van niet, zolang de
Overheid haar huidig distributie
beleid blijft voortzetten en ieder
het zijne geeft.
7. zzzsztzsttvrrzssssrKisisu -mr
t-J ET spreekwoord, dat een half ei beter is dan een lege dop,
zou men kunnen toeroepen aan ieder die, terend op vóór
oorlogse herinnering, er naar verlangt Parijs te bezoeken, doch zijn-
weg belemmert ziet door onverzettelijke deviezenbepalingen.
Men kan zich. beter troosten met een verblijf in Holland, 'want
Parijs is voor wie niet over zeer veel francs kan beschikken, een
woestijn van steen en stof en gloeiend asfalt waar de schaarse wel
vaart zich verscholen houdt en armoede om iedere straathoek grijnst.
Omdat het leven in Parijs zo pe
perduur is, zyn het hoofdzakelijk
Amerikanen, die dank zij hun dol
lars een prettig leven in-de thans
slecht geillumineerue lichtstad kun
nen leiden en hoewel het wonderlij
ke verschijnsel zich openbaart, dat
de Yankee's geen hoog-gewaardeer-
de gasten zijn, doen d© bij het tou
risme geïnteresseerde zakenlieden
alles om het hun naar de zin te ma
ken. In dit kader wordt vooral re
kening gehouden met de zucht naar
sensatie en dus schenkt men de no
dige aandacht aan het mchtteven,
dat zich op Pigale. Hontparnasse,
maar vooral in het arrondissement
van de Bariille voltrekt. Dj beruch
te Hue de Loppe, waar zich huis
aan huis sinistere kroegjes, dans
zaal tjes en tingeltangels aaneen
rijen, staat hier vanwege de met
musette-muziek gekruid- louche
sfeer in bet brandpunt der belang
stelling en du3 is het begrijpelijk,
dat uitgeslapen gidsen hun kudde
vaeantiegangers door het smalle
straatje leiden en hun en-pasasnt een
l in \lïö etablissementen gun
nen. Iedere avond, omstreeks tien
uur, arriveren daar do ladies and
gentlemen om te griezelen en zich
een Half uur lang te verbazen over
de gedragingen der onderwereld
types" die in werkelijkheid slechts
comedie spelen, wan, de entree van
de touristenbent is het sein dat het
spel gaat beginnen. Een rustig pra
tende groep volksjongens begint op
eens luidkeels te ruziën waarbij een
tevoren uitgekozen makker met
stoel en al omver wordt gesleurd,
een jong echtpaar vangt aan met
een walgelijk-pervers minkozen, ter
wijl een meisje, dat een kwartier
tevoren een zich tereer verstoutend
bewonderaar een ferme slag fn het
gezicht zou hebben gegeven, een
Mae WeBt-pose aanneemt. En dat
alles, omdat de kroegb die bij
het binnenkomen van do „terrein-
erkennende" gids zijn waarschu
wend: „attention!" Het horen, alle
medewerkenden een grati* glas van
zijn dure. bier offreer Een enkele
maal ontstaat eon werkelijk ge
meende woordenwisaev g als —n
wasechte, kennelijk verdwaalde ga
min uit een dei doppenenrionfcen
poogt een sigaret of dronk van de
vreemdelingen los te bedelen.
Op Pigale of Montparn„sse wordt
i^tren fabelachtige entreeprijzen en
schier onbetaalbare consumptie een
ander soort „amusement" geleverd
tr. de cabarets, waaronder de we
reldberoemde Moulin Rouge nog
steeds een ereplaats heeft. Geraffi- j
neerde traversi-nummers wisselen
dansparen en chansonniers af tot 't
ochtendgloren er een e:nd aan
maakt. De gids brengt zijn i* nten
per touringcar thuis, waardoor zij
opnieuw een beeld van d„ werke
lijkheid missen: de Metre, vaar in
magere, Lumeurfop arbeiders naar
hun werk ijlen en de stations, waar
de zwervers, die de ganse nacht
hebber rondgedwaald, zich op de
banken teruste leggen. Zó is Parijs:
wereldstad, hard «n wreed, waar
de bitterste armoede grove geldsmij
terij overwoekert.
Tevredenheid en -wijsheid
De enige slecht gesitueerde wijk
van Parijs, waar tevredenheid en
verzoening met het harde leven valt
te constateren, ia het schilderachti-
ge Montmartre, dat sinds de oorlog
weer artisten herbergt die, als zij
geen voedsel kunnen kopen, rustig
een dag zonder maaltijden door
brengen. Overal in do straatjes ver
spreid zitten ze te werken en ge
ven. desgevraagd, als opinie overdo
sociale problemen van Frankrijk
slechts een stille glinn^ch, verge
zeld van een veelzeggend gebaar:
„eroüte" waardeloze materie!
Een enkele verwaardigt zich een
duidelijk geformuleerd antwoord,
dat is eamen te vatten tot het le
venswijze zinnetje: ,,'iob niet, het
leven gaat toch zijn gang; alles
k mt, zoals het komen moètP*
De vredige stemming, waarin de
argeloze wandelaar in Monbnartre's
straatjes raakt, vindt ziin volmaking
bij het bestijgen der stenen trappen
die naar de stralend-witte Sacré
Coeur voeren, de altijd wakende
moederkerk, hoog boven de kinder
lijk-bonte wijk-... Maar laat die
wandelaar ziin od het hoge bouw
werk gevestigde blik niet riebten op
de met zweren overdekte stumpers,
die in lompen gehuld, zittend op de
kerkstoep hun ha-id houden: zijn
stille vrede zou oneens verdienen
rijn, want het contrast tussen de io-
en uitwendig© rij. dom van het
Godshuis en de hongerende pau
pers is tè schrijnend. De Parijzenaar
ziet het nauwelijks meer, hij is
met het beeld vertrouwd, geraakt:
op de kaden langs de öeine liggen
immers dozijnen ballingen der maat
schappij! En bovendien heeft de
niet goed gesitueerd Parijzenaar,
al woont hij op het sprookjesachti
ge Montnartre, zorgen 'oeg.
Ellendige woningtoestanden
De woningtoestanden in Parjjs
spotten als men ze door een Hol
landse bril bekijkt met allo be
grippen van volksg* -oudheid en
comfort Dit komt t "Me door de
woningnood, en voor een ander deel
door de sociale chaos, die de wet-
waardeloos en huiseigenaren
oppermachtig maakt, Vrywe] alle
woningen in do vriendelijke kron
kelstraatjes zy'n In zo'i verregaande
staat van verwaarloz'nsr, dat men
ze onbewoonbaar kan noemen. Bjj
regen lekt het in dn meest© kamers
Met twee vrouwe*
getrouwd
Een dood enkele keer gebeurt het
wel eens dat een huwelyk, zuchtend
van geluk gesloten, dermate aan
zaligheid Inboet, dat een der echt
genoten (of allebei) staande de echt
zgn. zinnen reeds op een andere
partner zet.
Een rechter zal dit stellig niet In
de haak vinden, maar met lede
ogen moet hij de onbevredigden wel
laten dartelen met de ander, aan
gezien de wet hem geen wapen in
de hand geeft om in deze staat
reeds toe te slaan.
Maar wee uw gebeente als ge uw
tweede keus naar 't stadhuis voert
en u er in de echt mee Iaat verbin
den vóór en aleer gij van uw eerste
strop verlost zgt, grondig geschei
den ziit. niet alleen van tafel en
bed, nee van alles: van huid en
haar. van huis en haard en iedere
band. kortom volledig officieel ge-i
schejen. Want dan ziit ge een véél-
wijverd, een vuile bigamist en in
stede van dubbel dik op getrouwd
te leven, zult ge verkwijnen op de
small© brits van een cel in pure
eenzaamheid, vele weken of maan
denlang. 1
Daar staat er weer een voor het
hekje, zo'n bigamist. Hoe hij er uit
ziet? Wel, helemaal nfet als een
Sultan of een barbaar, gewoon zo
als u en ik en andere eerbare man
nen. Een nette heer met een zacht
gezicht en een net pak. Hij heet
Leendert en In 1939 voer hij naar
Amerika. Hij bad maar voor een
poosje afscheid genomen van z$n
vrouw, maar de oorlog verlengd©
de termijn. Het werd 1943. Vier
jaar is lang om van elkaar te zijn,
zonder briefwisseling (dat ging niet
ln oorlogstijd) en zonder verder
enig aanrakingspunt.
En eenmaal uit elkanders ogen
blik getreden tasten de zinnen al
blinder en vager naar de ander, sta
ken tenslotte het speuren en richten
zich op een nieuw object. Zo gaat
dat in de regel (behalve soms in
boeken en films, maar die lezen en
zien we zo graag omdat we, net
als de helden daarin, óók liever
mooi dan waar zouden zijn).
Nu, die Leendert dan verliefde
zich op een Amerikaanse dame. Per
telegram vla het Rode Kruis Het
hij zijn Hollandse vrouw weten dat
hij wel schelden wilde. „Sorry"
seinde hij. maar ik hou van een an*
der en Ik wil met haar trouwen.'
Love. Leer dert."
Begin 1944 kreeg hij antwoord
van zijn gade. dat zij er werk van
zou maken en moeite doen officieel
gescheiden te komen.
Toen sprong die voorbarige Leen
dert een gat in de lucht en maar.
meteen in de Amerikaanse huwe
lijksboot, want met de scheiding,
kwam het volgens hem nu wel irt
orde.
Het was echter helemaal niet -
voor elkaar gekomen en toen Leen*?
dert eindelijk na de bevrijding in''
zijn vaderland kwam, bleek het dat'
hij met twee vrouwen getrouwd
was.
Vier maanden Zou de officier hertt
graag in de cel gezet hebben.
„Geef hem liever een flinke boe*
te," zei Leenderts advocaat, „dat-
wordt wel meer gedaan brj bigamie
uit vergissing."
De rechter hield rekening met de"
oorlogsomstandigheden en vond 3
weken welletjes. 1
Wie kan vandaag de dag nog Parijs bezoeken! Het zijn de enkele zeer
rijken, die over zwarte francs of Amerikanen die over dollars beschikken
De duurste gelegenheden zijn avond aan avond overvol, maar en dat
zegt wat voor Parijs de gezellige terrassen en terrasjes zijn schaars
bezet of teeg
34)
door Craig Rice
Vertaald door Ada Campers.
*InwJDAG 4 JÜLI- - Andijvie is
n der smakelijkste en meest qe-
waardeerda na jaarsgro enten. Gedu-
óTforte »le maand dulV en in
inn ^nr/ T Augustus kan ze
"W wordJn geplant. Andijvie moet
snel groeten. Ze verlangt daarom
een voedzame of g0ed bemeste
losse vochthoudende grond. In arme
of zeer droge gronden wordt het
met deze groente een mislukiiing.
Voordat men de andijvie gaat plan
ten moet de grond nog eens goed
worden los gemaakt en zo nodig
bemest. De rijen komen SD centi
meter uit elkaar. Op de rij geeft
men de planten een afstand van 25
30 centimeter. 3$ droog weer
verzuime men niet om de planten
nog eens goed aan te gieten. 5. L.
„Heeft iemand je gezien?" vroeg Dinah streng.
„Natuurlijk", zei Archie verbijsterd. „Iedereen.".
April stootte Dinah aan. Ze wist, dat het geen. nut had.
iets uit Archie te krygen, als je hem hem op de man af
vroeg en ze zei kalm: „Zeg, waar was je toeu ae brand uit
brak?"
„Nou, gossie", zei Archie beledigd. „Je wou toch, dat ik Iets
doen zou om die p'lities van dat huis weg te krijgen? Dus
ik en de Bende zaten in de struiken om, een valkuil te ma
ken. We hadden algesproken- dat we die kuil zonden ma
ken en dat Goony dan zou gaan gillen. Dan zouden ze erin
gezeten hebben. Maar toen gingen de brandweerauto's
voorbij _en de hele Bende smeerde hem, behalve ik. Maar die
Bill Smith is in ieder geval in de valkuil gevallen. En ik heb
die O'Hare de weg af zien lopen. En toen dacht ik, dat ik ook
wel kon gaan. Nou we hebben hier toch niet elke dag
brand?"
„O, wat een geluk", zei Dinah tegen April met een zucht
van verlichting, „hy heeft het niet gedaan".
„Alah zei geprezen", zei April.
„Wèt niet gedaan?" vroeg Archie dringend.
„Dat huis in brand gestoken", zei Dinah.
Archie staarde hen aan. „Wat? Ik? Zijn jullie nou helemaal
van Lotje getikv? Dat zou tegen de wet zijn!"
April gaf hem een zoen en Dinah sloeg een arm om hem
heen. Archie wrong zich los en zei: „Hé, hé! Schiet liever op!
Anders zijn jullie er met voor het dak instort".
Met zijn drieën stormden ze de heuvel af. De branweer-
heden spoten stralen water tegen het huis, waar de laatste
vijf jaren een bordje „Te Huur" op gestaan had. Andere
spuitgasten hielden de struiken en de omliggende gebouwen
nat Juist op het ogenblik, dat de drie kleine Caratairs het
toneel van de brand bereikten, klonk er een schrille fluit
toon en de spuitgasten liepen hard terug. Een ogenblik later
stortte het dak met donderend geraas in en vlogen de von
ken de lucht in. Een rookwolk steeg op als een grote ballon.
De spuitgasten renden met hun slangen terug.
„Zie je wel, ik zei het wel!" zei Archie.
„Ja, jij zei het", zei ApriL „Hupou jupe mupond nupoti
mupaar",
„Poeh, spuit elf", zei Archie. Hij rende tussen de toeschou
wers door en riep: „Hé Slukey! Hé Goony! Hé Admiraal!"
„De Bende", zei Dinah schamper., „We hebben die hele
brand gemist Kyk eens, het is bijna uit En waar zijn de
anderen allemaal?"
De rook was van kleur veranderd en de vlammen waren
uitgedoofd. Nu cn dan schoten nog een paar laatste vonken
de lucht in. Een van de brandweerwagens werd weer klaar
gemaakt om in te rukken cn reed weg met luidronkende
motor en zacht geklingel van de bei. Do toeschouwers be
gonnen naar huis te gaan.
Do kinderen kwamen uit de menigte ie voorschijn en
liepen op Dmah en April af. Joella zei: „Waar zijn jullie ge
weest'", Bunny zei: „Hebben jullie er iets van gemist?", Joe
zei: „Hé April, ik heb overal naar je lopen zoeken!", Pete
zei: ,'Hoe kwam Kt, dat jullie weg waren, kindertjes?" Eddie
zei: „Zagen jullie het dak instorten?" en tenslotte omhelsde
Mag "Dinah en zei: „Oh gossie! Dat was gewoon een brand
van de bovenste plank!"
„We zijn blij, dat jullie het aardig vonden", zei Dmah
beleefd. „We proberen altijd onze vrienden aangenaam bezig
te houdeh. Als we weer een partijtje geven, zullen we pro
beren een ontploffing op touw te zetten".
Mag gïchelde cn rende vooruit om Eddie in te halen. Bunny
riep terug: „Hé jonges, la'nwe nou gaan dansen1"
„Ik heb honger!" gilde er een van de Bende.
De rode sportwagen van de brandweercommandant stond
san de kant van de weg. De brandweercommandant zelf
stond er naast met een ondergeschikte te praten toen Dinah
en April bij de auto kwamen. daar is geen twijfel aan
zei hij. „Overal zat petroleum op. Zuiver een geval van....
„Di-nah!" riep Pete.
„Ik ko-hom!" riep Dinah terug.
A-pril!" riep Joe.
„We komen er aan!" riep April, maar ze hield Dinah tegen.
„Luister 's. De Bende van Archie heeft geen brand ge
sticht".
„Neeti natuurlijk niet", 2ei Dinah. .Archie kan wel liegen,
maar niet zó overtuigend".
„Maar die brand heeft de politie van het huis van Sanford
weggelokt", ging April verder.
„Ja, maar alïemensen nog toe", zei Dinah, „dat is toch zo
klaar als een klontje. Wat bedoel je nou?"
„Alleen maarApril haalde diep adem „dat er
een plan was gemaakt om vannacht iets in het huis van
Sanford te laten gebeuren. Niet door ons. Wij hebben er iels
van gezien. Misschien is het verkeerd gelopen.'Maar die
brand is door iemand gesticht!"
„Niet door Archie", zei Dmah.
"„Natuurlijk was het Archie niet", zei April, „maar wie was
het dan wel?"
Vóór hen nep een stem: „Hé Dinah, hé April!"
„Naar de dupuivupel met de hele zaak," zei Dinah. „We
hebben nu gedaan, wat we konden. Het lekkers staat op ons
te wachten. En dan nog al die fijne gramofoonplaten, die we
van Joella geleend hebben. Vooruit Laten we gaan. Het is
tenslotte onze party.
HOOFDSTUK 11
Het was ongeveer 2 uur in de morgen, toen April half
wakker schrok, rechtop in bed ging zitten cn zachtjes zei:
„Dinah, Di-nah!"
Dinah draaide zich om, deed een oog open en zei: „Hè?"
„Dinah, ik heb een sirene gehoord'".
Dinah kwam, steunend op haar elleboog en met haar ogen
knipperend, overeind. Alles was stil. Alleen weerklonk on
ophoudelijk de roep van een spotvogel, die ïn de esdoorn
zat: „Pur-tie, pur-tie, pur*üe".
„Je hebt akihg gedroomd", zei Dmah. „Ga toch slapen".
Jk sléap", mompelde April en begroef haar gezicht in
haar kussen.
Dinah luisterde nog even. Er schenen wol een hoop auto's
op de weg te rijden. En toen ja, er klonk werkelijk een
sirene, met erg hard en heel ver weg. „April", fluisterde ze
en hield toen op. Misschien was het maar verbeelding ge
weest
(Wordt vérvolgd).
en een. groot deel van -3 deuren
vensters kan niet -worden gestoten."*,
Herstel door een vakman Ia t© dunt;
voor de huurders, die bijna allea r
het Initiatief missen m zelf iets ta -
repareren en eeu klacht bjj de buis*?
heer indienen leidt tot het bevel;
opknappen óf...» ontruimen. Geear
enkelo officiële instai +ie stelt zicKj"
achter de gedupeerden die dus tezK
einde raad <n hun lot berusten. Hun!;*
armoede maaki hen moa en maeb--
teloos en wellicht zy daarom'
niet enthousiast "ver de rijke Ame*j
rikanen, dia ln hu ogen. alles kun-"
nen en alles doen waar zo lust toe
hebben.
Voor vermogende tjuristen buigt
de kelloer van het luxe-restaurant
correct als hjj het .oor een diner:
verschuldigd bedrag opstrijkt; het ia1
in Nederlandse munt omgerekend-
ongeveer vijftig gulden voor een"
maaitijd dl© in Amsterdam hoog
stens f 7.50 kost. De man zondec^
geld behelpt zich met zyn tweebon-''
derdvïjftlg gram bonnenbrood pet
dag en slaapt ïn eeu hol, dat hq ka
mer noemt; vandaar de grot© onte
vredenheid. die zich telkens weeriff
kleinere of groter© ongeregeldhden
manifesteert; men kan zelfs niet
meer zoals vroeger, zij'n vrije tijd
doorbrengen in cinema of café,
er is gee- geld voor. De meeste be
woners van Montmartre miBSen bet
onbetaalbare vermaak iLC zo sterk:
zij hebben tenminste nog hun kunst
om zieb geestelijk staande te hou
den, docb ook die steun is labiel.
Er wordt door de talloze schilders
behoorlijk geproduceerd, maar wei
nig geëxposeerd en nog minder ver
kocht: alwéér het &chaarse geld, dat
de kunsthandelaren dwing, tot hoge
zaalhuur en groot commissieloon^
want ook zij kunnen vóór- noch
achteruit.
Het nieuwe stadKuis voor
'Amsterdam
Dc plannen voor de bouw van
een nieuw stadhuis in Amsterdam,
dat geprojecteerd was op het ter-
rem van het afgebrande Paleis voor
Volksvlijt aan het Fredcriksplcin
zijn in een nieuw stadium gekomen.
B, cn W, zullen namelijk in Sep
tember een voorstel indienen om
het stadhuis te bouwen aan do
Blauwbrug op de hoek van de Am-
stcl en het Waterlooplein, dus in de
voormalige Jodenbuurt De architec
ten, die oorspronkelijk na uitschrij
ving van een prijsvraag opdracht tot
uitvoering van 'hun plannen kregen,
zal wederom verzocht worden de
nieuwe ontwerpen te maken. Over
wogen wordt om op de open plek
aan het Frederiksplein een groot
operagebouw te stichten. u
