De geestelijke kant van
Duitslands nood
Naar uitvoering van Linggadjati
Duel Slijkhuis-Zapotek
Lijdelijkheid en lauwheid
zijn uit den boze
3
Duitse hoogleraar noemde zijn land
„een groot gevangenenkamp"
Geestelijke isolatie
het ergst
Films over Nederland
naar Amerika
JÉfe£
Hoogtepunt van de athletiekwedstrijd
Nederland-Tsjechoslowakiie
TEKST VAN DE LAATSTE NOTA'S
Het allerjongste Rotterdams el ftal>y
VAN MOOK:
Vijf vragen
2.
3.
SJARIFOEDDIN:
Vijf antwoorden
4.
5.
Bddiztecktts
t IpMRPg^p
FRANCO-SPANJE III
2.
3.
Geallieerde „slag
om de arm"
Woensdag 9 Juli 1947
4
DS. M. J. C. Visser, Ned. HtiWonnd predikant te Rotterdam, die
als lid van een deputatie der Generale Synode enige dagen
geleden is teruggekeerd van een reis door Duitsland, zeide in een
vraaggesprek met een onzer redacteuren: „De geestelijke isolatie
van bet Duitse volk heeft een funeste invloed op z'n mentaliteit.
Het enig hoopgevende In Duitsland is de kerk, die in de onlangs
gehouden kerkvergadering de eenheid gevonden heeft, waarvoor
jaren is gewerkt. Het „Evangelische Hilfswerk" is de grootste or
ganisatie. die de zo broodnodige hulpverlening op allerlei gebied
ter hand genomen heeft en reeds tallozen het leven gered heeft."
Vraat!.: Heeft Uw reis aan het
door de Nederlandse Generale Sy
node gestelde doel beantwoord?
Antwoord: Met veel vooraan
staande personen uit het kerkelijk
leven in Duitsland hebben wij ge
sproken. Daarmee is een stukje van
de geestelijke isolering doorbroken,
waarin de Duitse kerk, en het ge-1
hele Duitse volk, gekapseld is. „Op
*t ogenblik is Duitsland eigenlijk
één groot gevangenenkamp", zo zei
raü een Duitse professor, die kin
derlijk dankbaar was voor een ge
sprek met een Nederlander. Dit
heeft ten gevolg, dat men er een to
taal verkeerde voorstelling van het
buitenland heeft en dat men scheef
over ons oordeelt. Vooral in de kerk
bestaat grote behoefte aan persoon
lijk contact met mensen uit
de vrije wereld. t
Wij hebben meer inzicht gekre
gen in de geestelijke nood van het
Duitse volk en wij hebben moge
lijkheden gezien tot daadwerkelijke
hulpverlening. Dit was het doei van
onze reis en in zoverre zijn wij ook
wel geslaagd. Maar: dit is een be
gin, iets, waar dus veel op volgen
moet. Wij zullen studenten, profes
soren en predikanten moeten uitwis
selen. Zodra het mogelijk is, zullen
wij boeken moeten sturen. Bij het
doorbreken van de geestelijke isole
ring is het Duitse volk het meest
gebaat.
Lichtpunten
Vraae.: Wat .zijn Uw voornaamste
indrukken?
Antwoord: In de eerste plaats het
hoopvol streven- naar eenheid in de
Duitse kerken. In de drie weken ge
leden gehouden vergadering te
Treysa bij Kassei is de sinds gerui
me tijd bestaande dreiging van een
splitsing der kerken voorkomen.
Luthersen en Gereformeerden heb
ben samen een formule gevonden,
waarbij de eenheid bewaard blijft.
Ds. Martin Niemöller, die een be
langrijk aandeel in het tot stand ko
men hiervan heeft gehad, zei ons:
„De eenheid van de Duitse Kerk
slaat niemand meer uit elkaar", en:
„Wat in Treysa besloten is, is na
Barmen de belangrijkste gebeurte
nis in de Duitse kerk" (In de kerk-
vergadering in 1934 te Barmen koos
ie zg. „Bekenntnlskirche" stelling
egen de Nazi-ideologie. RedJ
Als tweede zou ik het „Evange-
usch Hilfswerk" willen noemen, de
irootste organisatie in Duitsland op
-iet gebied van hulpverlening. 1000
Medewerkers geven hieraan al hun
tijd; zij hebben, toegang tot alle
iónes en kunnen hierdoor prachtig
werk doen. Het laatste jaar is hier
voor in de kerken 70 millioen mark
;ecollecteerd.
Ten derde heeft mij de onduldba-
■e stoffelijke nood getroffen, maar
iok, vooral in kerkelijke kringen,
Ie energie, waarmee men onder de
moeilijkste omstandigheden het le
ven draaglijk tracht te maken. Pas
tor Schumacher in Frankfurt is
bezig, een klein dorp te bouwen van
leem en stro voor vluchtelingen. Een
predikant in Münster, die voor de
oorlog 70 gebouwen tot zijn beschik
king had, die alle verwoest zijn,
heeft zonder bouwvergunning,
want ook daar maalt de papieren
molen langzaam een gehavende
kazerne opgeknapt. In deze kazer
ne vinden dagelijks 200 mensen on
derdak, geestelijke steun, onderwijs.
„Maar", zo zei deze predikant ons:
„Het is vaak een wedloop tussen het
gebed en de honger"
Gebrek aan alles
Vraag: Wat, Is Uw indruk van de
Duitse jeugd?
Antwoord: Ik ben alleen met aca
demische jeugd ïn' contact geweest.
Hiervan is de indruk niet ongun
stig. Professoren vertelden mij. dat
er niet één is, die kankert, ondanks
de onmogelijke omstandigheden,
waaronder zij werken. Voorbeelden?
Er is zo'n ontstellend gebrek aan
gloeilampen, dat men als men van
de ene kamer naar de andere gaat
het lampje moet meenemen. Per
semester krijgt iedere student twee
dictaatcahiers, van 20 kantjes elk.
Boeken moeten worden overgeschre
ven, "want die zijn er niet. Maar men
werkt zonder te willen radicaliseren
met een ijver en een drang tot ken
nis. die hoopvol aandoet.
Vraag: Wat is Uw oordeel over
Niemöller? Toen hy nag in het con
centratiekamp vertoefde, heeft hij
toch aangeboden» als kapitein van
een onderzeeër mee te vechten?
Antwoord: Wat dit laatste betreft:
Niemöller heeft dit zó geargumen
teerd: De oorlog zou op drie wij
zen kunnen eindigen:
a. Duitsland zou verliezen. Dit zou
voor het Duitse volk pijnlijk zijn,
maar het beste;'
b. Duitsland zou winnen. Dit zou
verschrikkelijk zijn, want dit zou
betekenen, dat de Nazi-ideologie bet
gewonnen zou hebben.
c. Er zou een revolutie In Duits
land kunnen komen, met als gevolg
een regering, die door vergelijk tot
een vrede zou kunnen komen.
In dit -laatste geval wilde Nie
möller niet in Dachau zitten, maar
erbij zijn. Dit opportunistische
standpunt lijkt mij in de gegeven
omstandigheden niet onaanvaard
baar. En verder: Niemöller is de
man, die het felst gesproken heeft,
toen het ging over de schuldvraag
van het Duitse volk. Hij is een man
met grote leiderskwaliteiten, en....
Duitsland heeft vrijwel geen geeste
lijke leiders meer!
Gedurende twee maanden heeft
de James A. ï'itzPatrick Travel-
talks Unit van de Metro-Goldwyn-
Mayor op initiatief van de Algeme
ne Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer te 's-Graven-
hage 8000 meter materiaal voor
kleurenfilms opgenomen.
Zo werden o.a. op hét celluloid
vastgelegd de bollenvelden, het uit
varen van de Scheveningae haring
vloot, typisch Nederlandse villa
dorpen als WaSstmPiar met hun
prachtige tuinen. Nederlandse
straatgezichten en beelden als de
Ridderzaal in Den Haag, de Am
sterdamse kanalen en kijkjes in
oud en nieuw, Amsterdam en zijn
havens, verschillende Nederlandse
industrieën, de watersport op Loos-
drecht, het boerenleven, Marken en
Volendam, de kaasmarkt te Alk
maar, Zuiderzeestadjes als Hoorn,
Zwolle en omgeving, Spakenburg,
de kastelen Nijenroóe en De Haar,
Rotterdam (bedrijvigheid in de ha
vens), Schiphol etc. etc.
Deze kleuren- en geluidsfilm zal
in vele bioscopen in Amerika en el
ders worden vertoond en de A.N.
V.V. meent hiermede de bekendheid
van ons land bij het Amerikaanse
volk naar beste vermogen te ver
groten.
Ongeveer 800 personen zijn in
Athene gearresteerd, w.o. leiders
van de communistische partg. On
der de gearresteerden bevindt zich
tevens Demetrios Partsalides, se
cretaris-generaal van de E.A.M.,
die beschuldigd wordt van „een
ging om ongeregeldheden in steden
Uit te - lokken, nadat zjj eerst door
guerilla-activiteit waren ver
zwakt".
Dr. A LI BOEDIJARDO, die
afgetreden secretaris-generaal
de Indonesische delegatie, overhan
digt dr. Van Mook het antwoord op
de aide-memoire.
(Ingezonden Mededeling},
en keur
van kleuren
en dessins.
«OTTHBArt,
WALBHêU*Cf»W[G
BCUCKLANDSCMiLAAM Ï».S
Alle voorbereidingen voor de Ian-
den-athletiekwedstrijd Nederland-
Tsjecho-slowakije, welke gehouden
wordt op Zaterdagavond 12 en Zon
dagmiddag 13 Jnli in het G, J. van
Heekpark te Enschedé, zijn getrof
fen. Evenals zulks met interland-
voetbalwedstrijden hetgeval is,
moest een deel van de beschikbare
kaarten worden gedistribueerd om
der de clubs. De B-NAU. heeft
echter een behoorlijk aantal kaar
ten voor Twente beschikbaar ge
steld.
Zowel de prestaties van de Ne
derlandse als de Tsjechische athle-
ten zijn zeer goed geweest, zodat
een spannende strijd kan. worden
verwacht. Men kan deze wedstrijd
niet vergelijken met een gewone
athletiek-cntmoeting. Hier komen
de cracks van twee landen tegen el
kaar uit. Het programma, dat geen
series telt, wordt regelmatig en op
de minuut afgewerkt Het program
ma .bevat verscheidene hoogtepun
ten. Zo zullen des Zaterdagsavonds
op de 1500 m. Slijkhuis en De Huy-
ter tegen de Tsjechen, Cevona en
Vomacka, die mede tot de sterkste
Europese lopers op dit nummer be
horen, uitkomen.
Voorts wordt des Zondagsmiddags
de strjjd tussen Slijkhuis en de
Tsjech Zatopek, die dezer dagen een
nieuwe Europese recordtijd maakte,
een evenement, waarvoor in de in
ternationale sportwereld de grootste
belangstelling bestaat. In Tsjech o-
slowakjje heeft men" hoop, dat Za
topek er in zal slagen de Nederlan
der te verslaan, maar afgaande op
de Europese kampioenschappen te
Oslo, moet aan onze landgenoot toch
de beste kans worden gegeven.
De organisatoren hebben aan,de
ze interlandwedstrijd tevens een
grote internationale Marathonloop
verbonden, waarin 50 lopers zullen
starten, o.w. op zijn minst 15 bui
tenlanders. Er Is goede hoop, dat de
Fin Hietanen, momenteel de sterk
ste Marathonloper ter wereld, straks
in Twente zal komen.
Om 5 uur precies zullen de Mara
thonlopers voor hun race over
42.195 m. starten en daarna neemt
de landenwedstrljd een aanvang, te
beginnen met het défilé. „Wilhel-
mina" uit Glanerbrug, zal de ploe
gen met de volksliederen, begroeten,
waarbij de Tsjechische en de Ne
derlandse vlag zullen worden gehe
sen. De organisatoren hebben het zo
ingericht, dat alleen de toeschou
wers in het G. J. van Heekpark de
Marathonloop goed zullen kunnen
volgen. Tussen de nummers van*-de
interlandwedstrijd zal voortdurend
zo mogelijk om de 5 k.m., de stand
van de Marathon bekend worden
gemaakt, met eventuele bijzonder
heden. De eerste Marathonloper
kan te pl.m. 19.40 worden, verwacht.
Tien minuten daarvoor is het laat-
ste nummer van de landenwedstrijd
voor het gedeelte van Zaterdag ge
ëindigd en direct daarna, ongeveer
tot het tijdstip waarop de overwin
naar in de Marathonpoort zal ver
schijnen, zal Wil van Beveren een
ooggetuigeverslag geven op het
Sportclubterrein, van het verloop
van de grote race. De eerste land
genoot, die binnenkomt, verovert
het Marathon kam pioenschap van
Nederland.
Hieronder volgen de teksten van de laatste nota's, gewisseld
tussen de Nederlandse en Indonesische delegatie. Men her-
innere zich de gang van zaken:
Op 27 Mei zond de commissie-generaal haar „ultimatum", waarin de pun
ten werden samengevat die nu nog het onderwerp der onderhandelingen
uitmaken. De Republiek antwoordde met een nota op 9 Juni; hierop volgde
^en,bTri^ var?_de C.-G. aan Sjahrir en Den Haag, en nota's van Borneo en
Oost-Indonesië aan Den Haag, waarmee de onderhandelingen practiseh af
gebroken waren. Om nog een oplossing te vinden deed vervolgens de Ne
derlandse regering dr. Van Mook een aide-de-mémoire overhandigen waar
in de punten nogmaals werden opgesomd (23 Juni). Hierop volgden, na
Sjahnrs aftreden, snel achter elkaar, het antwoord van Soekarno <27 Juni),
een brief van Van Mook met verzoek om opheldering (29 Juni) het ant
woord van het inmiddels gereedgekomen kabinet-Sjarifoeddin (6 Juli) en
de appendix op dit antwoord <8 Juli), Wij drukken hier een uittreksel af
van de laatste brief van Van Mook en de appendix.
Dr. VAN MOOK geeft in zijn
brief van 29 Juni een korte op
somming van de hoofdpunten
waar het om gaat, ongeacht wel
ke van deze punten reeds door de
Indonesische delegatie zijn aan
vaard. Zij zijn opgesteld aldus de
Orief, om het de regering der Re
publiek mogelijk te maken, voor
de betrokken pariijen en de we
reld vast te stellen in welke mate
de voor cfe goede en redelijke uit
voering van Linggadjati noodza
kelijke overeenkomst bestaat.
1HET DIENT VAST TE STAAN,
t dat de handhaving der Neder
landse souvereinïteit en verant
woordelijkheid gedurende de over
gangsperiode wordt aanvaard en in
verband daarmede de m de Neder
landse voorstellen gestelde beslis
singsbevoegdheid de jure van de
vertegenwoordiger van de Kroon in
de federale raad wordt onderschre
ven, evenals het beginsel van öe
samenstelling van die federale raaa
uit vertegenwoordigingen van de
verschillende staten.
HET DIENT VAST TE STAAN,
dat de regeling van de buiten
landse betrekkingen, in verband
met de hierboven vermelde Neder
landse souvereinïteit, gedurende de
overgangsperiode, geschiedt op de
voet van de voorstellen der commis
sie-generaal van 27 Mei en dat der
halve daarmede strijdige organisa
ties of functies worden opgeheven.
ER DIENT GEEN TWIJFEL
over te blijven, dat, behoudens
nader overleg met vertegenwooTdi-
gers van Oost-Indonesië en Borneo
de in die voorstellen genoemde fe
derale organen, met de hun toege
dachte taak en bevoegdheden, wor
den aanvaard, met inbegrip van de
gemeenschappelijke raad voor bui
tenlandse aangelegenheden, de ge
mengde commissie voor de oplei
ding tot en de benoeming in de bui
tenlandse dienst en het gemeen
schappelijk directoraat voor de bin
nenlandse veiligheid.
/nes, een Duitse, maar niettemin antifascistische hond van de familie
Van Krjn, aan de Vrouw Jannestraat 40 te Rotterdam, werd verblijd
met de geboorte van tien zoons en dochiers tegelijk. Is het geen schat
tig nest?
4 HET MOET VASTSTAAN, dat
het herstel van met-Indonesi
sche rechthebbenden, in hun bedrij
ven en bezittingen binnen republi
keins gebied zal plaats vinden op de
voet, aangegeven in de voorstellen
van de commissie-generaal.
SKIET BETREKKING tot de
binnenlandse veiligheid zal
duidelijk moeten zijn, dat de m te
stellen federale raad als interimre
gering, onverminderd de eigen &vor-
antwoordelïjkheid van de verschil
lende staten, de uiteindelijke ver
antwoordelijkheid heeft voor orde,
veiligheid en politieke vrijheid, en
daartoe, onder leiding van hot hier
boven genoemde directoraat de be
schikking zal moeten hebben over het
middel van een gemengde gendar
merie, teneinde overal voor het her
stel van die orde en veiligheid te
kunnen optreden, waar het 'gezag of
de krachten van de afzonderlijke
staten mochten tekort schieten.
Grootste belang
Het ligt voor de hand, dat de
in de hierbpven met name on- I
der 3, 4 en 5 geformuleerde pun
ten van het grootste belang zijn
voor het verwezenlijken van die
politieke stabiliteit, welke onmis
baar is als grondslag voor reha
bilitatie en de eredietwaardig-
heid van Indonesië en voor zijn
wederopneming in het verkeer
met de buitenwereld.
De Nederlandse regering moet met
nadruk verzoeken, dat de republi
keinse regermg door enkele duide
lijke en openbare daden een einde
maakt aan enige toestanden en han
delingen, die op dit ogenblik oor
zaak zijn van een spanning en ge
brek aan vertrouwen. Zij heelt
daarbij, zoals m de mondelinge toe
lichting en de aide-memoire aan de
heer Sjahrir werd medegedeeld met
name voor ogen:
1. Een algemene staking van
vijandelijkheden, waarbij inbegre
pen de bouw van stellingen, de
voedselblokkade, de vernielingen, en
de actie tegen de bulten de Repu
bliek gelegen delen van Indonesië,
2. De staking van onderhandelin
gen betreffende buitenlandse betrek
kingen en opheffing van de organi
saties en functies, die met het over-
eengekomene in strijd zijn.
3. De ontbinding van organisa
ties en het ontslag van functiona
rissen, die de schijn handhaven, als
zou de Republiek haar gezag ook
uitstrekken over buiten haar gebied
gelegen delen van Indonesië.
Kr. AMIR SJARIFOEDDIN
geeft in zijn brief, gedateerd 5
Juli, een nadere precisering van
het Indonesische 'standpunt, zoals
dat was weergegeven in de nota
die Zondag was overhandigd.
Hij schrijft:
IDe republikeinse regering1 aan-
vaardt.in de interim7regering
de vertegenwoordiger der Kroon
met beslissingsbevoegdheid de jure,
binnen het raam. van de Nederland
se souvereinitelt de jure, gedurende
de overgangstijd. De republikeinse
regering-stemt er,voorts mede in,
dat de "interim-regering wordt sa
mengesteld uit da vertegenwoordi
ger der Kroon en de vertegenwoor
digers der toekomstige deelstaten
van Indonesië.
De republikeinse regering
stemt er mee in, dat, in ver
band met de Nederlandse souverei
nïteit gedurende de overgangstijd,
de buitenlandse betrekkingen der
Republiek in overeenstemming wor
den gebracht met het voortbestaan
van voormelde souvereiniteit gedu
rende die overgangstijd, en met het
bestaan der interim-regering. De
republikeinse regering spreekt de
wens uit, dat de bestaande betrek
kingen tussen de Republiek en het
buitenland worden ingepast in het
schema van de nota der Commissie-
Generaal van 27 Mei.
De republikeinse regering
stemt in met de vorming van
alle federale organen, zoals is voor
gesteld in de nota van de Commis
sie-Generaal. en met de functies die
zij zullen uitoefenen, terwijl hun
taak en bevoegdheden zullen wor-
den-vastgesteld tezamen met de ver
tegenwoordigers van Oost-Indone-
sië.
De rechten van vreemdelingen
op ondernemingen worden
erkend door de republikeinse rege
ring en onvoorwaardelijk terugge
geven overeenkomstig artikel 14
van de overeenkomst van Linggad
jati. De overdracht zal geschieden
met gelijktijdige inventarisering:
Landsbedrïiven, die zich in het ge
bied der republiek bevinden, vallen
de Republiek toe.
Met betrekking tot de inwen
dige veiligheid en orde hand
haaft de republikeinse regering
haar standpunt, zoals omschreven
in de nota van de president der Re
publiek. Het is noodzakelijk hierbij
er de nadruk op te leggen, dat de
republikeinse regering instemt met
een gemeenschappelijk directoraat
voor de binnenlandse veiligheid,
waarin vertegenwoordigers van de
toekomstige deelstaten zitting zul
len hebben. Naar de mening van de
republikeinse regeringzal het te
bezigen apparaat zfln e'en gendar
merie van elk der deelstaten, die
uitsluitend door deze deelstaten af
zonderlijk zal kunnen worden aan
gewend. De samenwerking vindt
haar uitdrukking in een gemeen-'
schappelijke centrale leiding.
Maatregelen
De republikeinse regering is
bereid alle functies en organi
saties op te heffen die strijdig
worden geacht met de overeen
komst van Linggadjati en
stemt me* in met een wapen
stilstand met alle gevolgen van
dien,
Al deze maatregelen zijn geno
men en zullen worden voortgezet
met de verwachting, dat van Ne
derlandse zijde bijstand zal worden
verleend om een toestand en sfeer
te scheppen, die de republikeinse
regering in staat zullen stellen in
vrede te arbeiden.
De republikeinse regering houdt
zich overtuigd, dat hetgeen boven
is uiteengezet de beste weg is om
de doelstellingen te verwezenlijken,
welke in de overeenkomst van
Linggadjati besloten liggen.
Voorts spreekt de republikeinse
regering de hoop uit, dat de samen
werking tussen partijen zich bü
voortduring moge voltrekken op de
grondslagen van de overeenkomst
van Linggadjati.
Hollands binnenhuisje
Het jonge echtpaar Willem en
Gerda staat hier zó vrij en onver-
veerd voor de groene tafel, dat aan
de misdaad, waarvan zg beiden ge
lijkelijk beschuldigd zijn, bepaald
wel een edel streven ten grondslag
liggen moet.
Bij deze moeilijke gang vinden zg
kenhelgk steun aan elkander, zij
blikken elkaar bemoedigend toe en
voor echte dieven hebben zij veel te
aardige en eerlijke gezichten.
Aha, daar horan we wat zij heb
ben uitgevoerd: electrische stroom
gestolen, zegt de otficier die da
dagvaarding voorleest.
Ja, de dagvaarding kan het zo
droog en plechtig vermelden. Bg
een moord, van Jan op Saartje bij
voorbeeld, staat er alleen maar in
dat genoemde Jan als toen aldaar
een mes, althans een scherp gesle
pen stalen vootwerp, m Saartjes
hartstreek plaatste, waardoor ge
noemde Saartje dodelijk getroffen
werd- Kaar het hele drama van ja-
louzie en minnengd, dat aan de
steek voorafging, hoor je later pa?.
Zie nu hoe en waarom Willem en
Qerda tot diefstal van stroom ver
vielen.
Als Willem 's avonds van kan
toor naar huis kwam ging hij* na 't
eten niet bij de radio staan swingen
of achter zijn krant zitten dutten,
maar dan zei hij tegen Gerda: lie
verd, amuseer jn je straks maar
met de visite, ik ga in m'n hokje
zitten studeren, want we moeten
vooruit m de wereld. Iedere avond
trouw kroop Willem in zijn stndeer-
vertrekje en daar werkte hij dan
voor zgn diploma's, dikwyls tot half
in de nacht
U voelt het al: dat mannetje ge
bruikte op die manier veel te veel
licht en toen ze bang werden dat
ze afgesneden zouden worden, gin
gen man en vrouw knoeien aan de
meter.
Dom, heel dom en heel ongepast,
ze zien het nu in en hebben er spijt
van, maar ach edelachtbare, zegt
Gerda, die man van mij is zo'n
werkezel, hij wou per se van 't jaar
z'n diploma nog halen.
Allemaal goed en we!, zei de
officier, maar diefstal is diefstal:
allebei f 15.boete,
Dat komt er dus op neer dat
ik f 30.moet betalen, sprak Wil
lem met een zucht.
De rechter deed er voor Gerda
f 5.— af. Voor f 25.— draaide Wil
lem dus op. Met de f 75.boete,
die het Electriciteitsbedrijf had ge
vraagd, kostte die knoeierij dus
maar eventjes honderd pop.
Eerigk big ven is toch voorde
liger, zei Gerda en je kon aan haar
gezicht zien dat ze zo iets nooit
meer uit zou halen.
Zet 'm op, Dirk.'r
HEcen vtKi.
\17AAROM, zo vragen wij ons
af# bestaat er in Nederland
maar matig belangstelling voor
liet .probleem Spanje? Wij zou
den er op kunnen wijzen, dat Ne
derland op het ogenblik zo veel
eigen problemen kent, dat het er
niet veel voor voelt om de vuile
was van een ander schoon te ma
ken. Dit is de gedachte dat het
Spaanse probleem een interna
Spaanse aangelegenheid zou zijn.
en dat wij er dus maar het beste
aan doén de Spanjaarden hun
eigen peultjes te laten doppen.
Dat deze gedachte in hoge mate
kortzichtig is bewijst onze hou
ding ten aanzien van onze Ooster
buren vóór de jongeta wereldoor
log.
Een tweede mening die men'op
het ogenblik in Nederland veel
hoort verdedigen, is deze, dat een
verdrijven van Franco onherroe-
lijk zou leiden tot een communis
tische dictatuur in Spanje. Er zou
dus slechts van dictatuur worden
waarbij in het laatste
door Craig R]Ce
Vertaald dogr Ada Campers.
„Dat risico moeten we nemen", zei April En ze voegde er
aan toe: „En bovendien. hy heeft een alibi. Hij zat nog
in de trein toen wij de schoten hoorden".
„Da's waar", zei Dinah, „Maar het blijft toch riskant"
„Ik moet het doen", zei "Wallie Sanford. „Ik móét'"
„Nou.... misschien begon Dinah. Ineens schrot haar
iets te binnen. „Nee, luister. Wacht tot morgen. Of misschien
tot vanavond. Wilt U dat doen?'*
Wallie Sanford staarde haar aan. „Waarom?"
„Doet er, niet toe, -aarom." zei' Dinah, „Vertrouw maar op
ons. Wij weten wel wat we doen. Blijf hier uit het gezicht
tot we terugkomen".
„Maar...." hij fronste zijn voorhoofd „julliezijn nog
maar kinderen. Wat denken jullie dan, dat je kunt doen*"
„Wij kunnen maken", zei Dinah beslist, „dat, als U naaf de
politie gaat, ze geen enkel motief hebben om het U lastig te
maken. Geen enkel! Begrijpt U? U zult een alibi hebben en
U zult geen. enkel motief hebben. En dan moeten ze U^weer
laten gaan".
„Maar kunnen jullie dat dan?"*vroeg Wallie Sanford. „Hoe
kunnen jullie dat?"
,Dat doet er niet toe", zei Dinah vol vertrouwen. „Dat ligt
,er aan, wat er uit-de zak komt".
Tenslotte, beloofde hg in zijn schuilplaats te blijven tot ze
terugkwamen. Dinah zei:,. Ik zal Archie sandwiches en nog
een thermosfles koffie laten brengen voor twaalf uur. En iets
om te lezen. En blijf hier!"
Ze gingen naar het huis terug, waar Dlnah sandwiches
maakte van het overschot van de kalkoen en de thermosfles
'weer vulde, terwijl April een armvol magazines bij elkaar
zocht. Archie bracht alles naar het speeihuisje, terwijl de
meisjes de ontbijtboel in elkaar zetten.
Is 't in orde met hem?" vroeg Dinah bezorgd, toen Archie
terugkwam.
Archie knikte, „Hij zit een sigaret te roken en de krant te
lezen".
„Het zal wel goed met 'm gaan", zei Dlnah en ze voegde er
aan toe: „Dat hoop ik tenminste". Midden onder het uitspoe
len van de koffiepot hield ze ineens op en zei: „Het zou vre
selijk zijn, als het uitkwam, dat hij het écht gedaan had".
Archie, die de kruimeltjes uit de koekjestrommel had staan
opeten zei: „Wie wat gedaan had?"
„Wie twaalf oliebollen heeft gestolen, die in de bloembus
verstopt zaten", zei April,
„Ikke niet", zei Archie, oprecht verontwaardigd. „En ze
zaten,trouwens niet in de bloembus, maar in het aardappel-
nandje'. En 't waren er ook niet twaalf, 't waren er maar twee
en uit eentje was een hele hap".
„Sstt jongens", zei Dinah. „Stel nou es, dat het uitkomt,
dat Mr. Sanford Mrs. Sanford werkelijk vermoord heeft".
„Maar dat kan niet", zei Archie. „Want hij. heeft een alibi.
April ging naar binnen om op de klok te kijken of het tijd
was om de aardappelen op te zetten...."
„Archief" 2ei Dinah. Hij hield vlug zijn-mond.
Eerigk. Dinah", zei April. „hij kén geen comedie'gespeeld
hebben, toen hij zei, dat hij het niet gedaan had. Eu dgn
nog...."
„Hoor nou zei Dinah. „Stel nou 's, dat het zou uitko
men, dat hij het écht gedaan heeft. Grote goedheid. Dan zou
den wij medeplichtigen zijn".
„Wat- zijn dat?" vroeg Archie.
„Oh Archie!" zei Dinah geërgerd. „Ga de prullemand
buiten leeggooien".
„Mormel",' bromde Archie. Hij nam de prullemand op „Ik
moet ook altijd alles doen". Met een klap sloeg hij de tussen
deur dicht.
Dinah keerde zich om en zei: „Eerlijk April, ik ben er een
beetje bang vooro".
„Waarom?" zei April niet iets te onverschillig.
„Nou gunst", zei Dinah. „We hebben hem toch hier verbor
gen. En stel nou's, dat hij mrs. Sanford vermoord heeft. En
stel dan ook 's, dat hij gisteravond die andere vent vermoord
heeft".
„Dat heeft-ie niet", zei Archie's stem. Hij kwam binnen en
zette de lege prullemand met een bons op de vloer. „Want
jullie hadden tegen hem gezegd, dat hij in het hol moest
blijven, zolang de partij duurde. En er stonden er een paar
van de Bende bg het hol, voor als er soms een, p'litie zou
komen".
Hij stak een vinger in de suikerpot en likte die af. „Hij
kan er gisteravond niet uitgekomen zijn. Door de Bende". Hij
stak weer zijn vinger in de pot. „Maar ik heb ze natuurlijk
niet gezegd, dat het voor de p'litie was".
„Blijf uit die suikerpot", zei Dinah. „En hoe weet je zo ze
ker, dat hij ze niet ontglipt is?"
„De twee beste kerels van de Bende? zei Archie veront
waardigd. „Wormly en Flashlight? Ben je betoeterd?"
„Ze' is maar een klein beetje betoeterd", zei April. „Let
maar niet op haar. Maar de vraag is: Wat gaan we nou doen?
De stad in, om een cadeautje voor Moederdag te kopen, de
vaat wassen, de was naar de wasserij brengen of die dingen
iezen, die we gisteravond hebben gevonden?"
Dinah scheen het nauwelijks te horen. Ze fronste haar
voorhoofd en zei: „Denk jg. dat die gangster werkelgk in het
huis van Sanford vermoord werd?"
April en zij keken elkaar een lang ogenblik aan.
Toen liepen ze naar het raam en keken het uitgestrekte
grasveld over. Bij het huis van Sanford was alles vredig en
stil. Er zat maar één politic-agent op wacht bij de veranda
aan de achterkant, met een magazine op zijn knieën.
„We moeten toch beslist die dingen lezen", zei April, „Na
alles, wat we meegemaakt hebben om ze te pakken te krij
gen".
Dinah schudde haar hoofd. „We moeten eerst dit doen.
Want ik geloof, dat we er helemaal geen moeite mee zullen
hebben".
Zo wendde zich to', Archie, die Jenkins zat te strelen. „Er
zit een smeris op de veranda aan de achterkant van het huis
van Sanford. Kun jij hem zó aan de praat houden, dat wij
tegen de latten op kunnen klimmen, zonder dat hij het in de
gaten heeft?"
Archie gaf Jenkins nog een laatste aai, duwde haar weg on
ging naar het raam. „Is dat de enige agent in de huurt?"
„Voor zover we weten wel", zei Dinah.
„En jullie willen in dat huis?"
„Dat ia nou net precies ons plan", zei April.
r^.vi (Wordt vervolgd).
geval de Kerk vreest dat zit
achterop zou geraken. Ook deze
gedachte duidt op kortzichtigheid.-
Wij herinneren ona maar al tö
goed het „entweder oder", het
„Mussert of Moskou" dat de Duit
sers ons in de afgelopen oorlog
hebben opgedrongen. Wij hebben
deze propaganda nooit au sérieux
genomen en onze opvatting is be
waarheid. Natuurlijk kan niet
worden gegarandeerd dat Fran
co's toekomstige val niet gepaard
zal gaan met een toeneming van
de communistische activiteit
Spanje.
To'en ik enkele maanden gele
den de "wereldvermaarde theoloog
Karl Barth te 'Bazel over het
Spaanse vraagstuk sprak, gaf hij
mij een aannemelijke verklaring
voor de omstandigheid dat de ge
allieerden Franco op het ogen
blik sauveren. Engeland en Ame
rika, zo zeide hij, wensen in ieder
geval in Spanje een „stepping-
sione" te behouden voor het geval
Europa door de vloedgolf van het
communisme onder de voet 20U
worden gelopen. De gedachte ,van
het ..entweder oder" heeft dus
blijkbaar ook in de verhitte Ame
rikaanse gemoederen post gevat.
Moeten wy vrezen dat een val
van Franco onherroepelijk zal lel
den tot een communistisch Span
je? Immers neen! Het zijn de fas
cisten zelf die deze praatje? ter*
wille van hun voortbestaai de
wereld hebben ingeslingerd. Het
huidige régime in Spanje is een
brandhaard voor het Europa van
na de Tweede Wereldoorlog. Wij
moeten uit uón macht, ongeacht
onze politieke overtuiging en on
geacht onze wereldbeschouwing
dit fascistische gevaar blijven
bestrijden. In de oorlog stonden
alle Nederlanders, hoe zij gods
dienstig of politiek ook voelden,
vrijwel eendrachtig tegenover do
bezetter. Wij moeten ten aanzien
van het fascistische kwaad in
Spanje dezelfde eendracht tonen
als toen en doen wij dit niet, dan
zal het vuur later wellicht naar
ens eigen huis overslaan. Spanje
kan en zal na Franco's. val een
democratische staat worden.
Blijkt het daartoe niet de geeste
lijke en morele capaciteiten te be
zitten, dan mogen wellicht de
woorden van de grote Spaanse
wijsgeer Miguel do Unamuno be
waarheid worden, dat ieder land
per slot do regering Icrijgt die bet
zelf verdient. Moge Spanje do
democratie waardig blijken te zijn.
(Slot) p, v. Z.