w Havenherstel: een derde gereed! Waar komt Amsterdams nieuwe raadhuis? Een nieuw hoofdwerk van Picasso heöen Brand en roof teisterden ons klokkenbezit Werk E Waalhaven,'de vallei van de arbeid Plomberen met beton Nieuw voorstel: aan de Amstél „Hij houdt de mensen voor de gek", zegt men in Antibes over de schilder Zon en schaduw T Wenen in Amsterdam "V Rotterdam verloor het meeste Zaterdag 12 Jali 1947 3 HET HERSTELLEN van de vernielde Rotterdamse havenbekkens maakt goede voortgang! Naar men. ons van de «tide van Gemeentewerken vertelde heeft men thans naar schatting een derde van het totale werk achter de rug, wat zeggen wil, dat dit moeizame vcmieuwingswerki waarvoor ongeveer 1009 arbeiders dag in dag uit in touw ztfn, geheel volgens het vooraf opgezéttp schema verlooft. Dit mag eén buitengewoon gelukkige omstandigheid heten, daar immers het herstellen der verwoeste havens heel licht aanleiding kan geven tot tegenslagen, die Ingenieurs en -technici van de ge meente onmogelijk kunnen .vOTrztem^Aj^:/'^:;- Een uitgebreid eri interessant karwei van deze aard, dat, getuige de vele excursies er heen bU binnen- en buitenlandse waterbouw kundigen een geliefd studie-object geworden is, is thans in volle gang in de enorm grote bouwput tussen Pier l en de Noordwal van de Waalhaven, officieel „Werk E Waalhaven" geheten. HET is eên ietwat onherbergzaam oord, dit hoekje van Rotterdams grootste havenbekken. Open als het ligt voor de koude Oostenwinden kan men er zich 's winters in Siberië wanen. In de warme zomerdagen daarentegen doen de van het witte zand en beton terugkaatsende zonne stralen de lucht trillen van de hitte. Echter, weer of geen weer, in deze vallei van de arbeid" gaat het werk gestadig voort. Aan de Zuidzijde rijst het imposante lichaam van het grootste gcmëentedok omhoog. Men is druk doende de vele gaten in de bodem, door de Duitse springladin gen veroorzaakt, te repareren. Onop houdelijk weerklinkt het daverend geratel der pneumatische klinkha mers op het ijzer. Men weet, hoe iemand wij zijn niet tew'eten ge komen wie! op het vernuftige idee gekomen is tegelijk methet herstel van de kademuur, ook het zwaar beschadigde gemeent^dok in de bouw- put te zetten om te repareren,. Eerst tóen het dok op de speciaal daarvoor aangelegde zandplaat droog kwam te liggen kon men nagaan of het mo gelijk was.bet zeven pontons tellen de gevaarte te herstellen. De Duitsers hadden' de springladingen in de pompkamers gelegd, wat de ravage des te groter heeft doen zijn, Niette min bleek, dat de vernielingen, hoe ernstig ook, toch konden worden ge repareerd. Met dit werk werden- de firma's Kloos te Kinderdijk en Penn Bauduin te Dordrecht belast. Het 35 meter brede dok is bij het zinken in tweeën gebroken. De beide stuk ken. 75 en 100meter lang. kunnen eerst nadat ze weer drijvende ge maakt zijn; aan elkaar worden-'ge voegd, Scheepsbouwers aan "de Zuidzijde, de Noordzijde is het domein der be tonwerkers en metselaars! Daar spuwt met dreunend geluid «en grote betonmolen bakken vol specie leeg. een dikke brei, smeujig wegzakkend tussen het ijzeren vlechtwerk in de lange bekistingen. Smalspoor-loco motief jes met lange slierten kipkar retjes op sleeptouw puffen driftig been en weer voorde aanvoer van materialen - als zand, stenen en ce ment. Hoog boven dit alles uitste kend. rijdt.-wendt en keert een elec- trische Wolfkraan, met haar lange arm reikend waar zij maar wil. Een uniek geval, deze combinatie van scheepsbouw en kademuurbouw! Nergens ter wereld nog is het voor gekomen, dat men een bouwput maakte om daarin ruim een halve kilometer kademuur te bouwen en er tevens een droogdok ter reparatie iri te zetten. Waterbouwkundig probleem HET MAKEN van de bouwput be tekende Op zichzelf reeds de oplossing van een waterbouwkundig probleem. Het gedeelte van de Waal haven, dat door een ongeveer 200 meter lange zanddam bekleed-met 'n dunne laag klei van het water afge sloten werd heeft een grootste leng te van 550 meter bij een breedte van ca. 165 meter. Uit het binnenmeertje moest ongeveer tien# meter water worden gepompt, wat geleidelijk aan gebeurde, wilde men niet het risico lopen dat de wallen zouden inzak ken. Toen het leegpompen gereed kwam, was een dal ontstaan waarin een-normaal huis van drie "etages tot aan het dak kan verdwenen! In de zanddam werd een. aantal bronnen van verschillende diepte geboord. Met behulp van peilkokers meet ,men geregeld de stand van het water in de dam, een controle nodig" om het verloop van de waterstand in de dam te kunnen bestuderen. Ook langs de in aanbouw zijnde kade muur is een uitgebreide bronbema- ling aangebracht, waardoor het mo gelijk Ï3 zonder last van het grond water in de diepte te werken. Mid den in de vallei staat, als een inboor lingenhut op palen, een pomphuis opgesteld, waar twee krachtige cen- trifugaalpompen ervoor zorgen, dat het steedsbinnendringende kwelwa ter in de Waalhaven verdwijnt. DE BOUW van de ruim 500 meter lange kademuur is zover gevor derd, dat men thans duidelijk drie stadia kan ónderscheiden. Bij de drooglegging bleek; dat de in de ka de muur gegravenbommen ernstige schade" söihs tot aan de bodem toe aan de casson-fundering hadden veroorzaakt. Voor zover nodig wor den de. verwoeste caissons met pneu matische beitels afgebroken en de. gaten met gewapend beton gedicht of wel „geplombeerd", zoals ir. Sol- lewijn Gelpke, onze technische gids, bet zeer toepasselijk noemde. Op het aldus ontstane oppervlak .wordt een L-vormige betonmuur" ter dikte van ongeveer 1.30 meter en geschraagd door bredesteunberen gezet, welke muur van. de waterlijn af wordt voorzien van basaltblokken. Op het Oostelijk gedeelte, waar men met de bouw-begonnen is. zijn de arbeiders ZATERDAG 12 JULI. Wan neer men voor kef volgend jaar voor de tuin, balkon of huiskamer Geraniums (Pelargonium) en Fuch sia's wil kweken, dan kunnen deze zeer goed in Juli of Augustus wot- den' gestekfj1 Als stekken worden kortledige, gezonde scheuten geno men, die onder een zg. oog of knoop of onder een paar 'aderen worden afgesnedent De onderste bladeren worden tof op de stompjes van hun steeltjes weggesneden. Men -steekt de stekken iir een bloempot met goede, zandigs aarde of vochtig scherp zand-en plaatst ze in het licht op de vensterbank, doch niet tn de felle zon. De dar Ce wordt nor- madi vochtig gehóuden. Nadat de -stekken goed zijn beworteld, wordt iedere sjek in sen bloempotje met goede aarde overgepla t. In deze vetpotjes blyven ze de gehele win- ter- Omstreeks Maar, worden ze Cl de, betende yeraniumpot- ten overgeplantt s, L. Hef metselen met zuike zware basallmoppen vereist stevige Spieren! reeds bezig met het metselen van de basaltbekleding. Een ongewoon zwaar werkje is dat, daar de tiental iën kilo's wegende, basaltmoppen met de hand op hun plaats moeten worden gezet. In het middengedeelte is het gieten van de L-vormige be tonmuur in volle gang, terwijl op het laatste gedeelte men nog doendg is met de knetterende luchtbeitels het oerharde beton der zwaar gehavende caissons stukje voor stukje weg te knabbelen. Tegen het einde 'van dit jaar hoopt men de kademuur zó ver gereed te hebben, dat het water in de put kan worden toegelaten. De gehele zand dam moet dan weer worden wegge- baggerd. Daarna zal een even groot stuk -kademuur in hef verlengde van de thans in aanbouw zijnde wordén opgericht, maar dan met be hulp van een voor de kade geslagen damwand. Met de voorbereidende werkzaamheden^ is reeds een -begin gemaakt. Is het gehele werk voltooid, dan zal Rotterdam een moderne ka- demuur yan rond een kilometer lang rijker zijn. De diepte Vóór deze kade, welke met portaalkranen en ruime moderne loodsen speciaal geschikt wordt gemaakt voor het overslaan van stukgoederen, zal 10.65 meter beneden N.A.P. bedragen. De groot- ste vrachtschepen zullen er dus kun- nen meren. .- Overzicht van het werk in de bouw put Waalhaven, Links het op een zandplaat liggende gemeentedok, dat daar wordt gerepareerd. Rechts de in aanbouw zijnde kademuur. Vooraan is men reeds bezig met hef aanbrengen van de basaltbekleding. Voor wie niet van geklets houdt toestel uitgevonden, 'dl? "u.en muziek ontvangt en automatisch op een ander sfaiion overscha kelt. zodra iemand langer dan een minuut spreekt. Het instrument werkt door het tellen van de pauzes. Bij normaal spreken zijn er. 15 tot 20 oauzes per minuut en bij muziek twee tot drie. j\a een zeker aantal pauzes treedt de auiomatische afstem- mer in werking totdat op mu ziek is afgestemd. De uitvinder hoénide hét toe stel slechts een interessant expe riment en zei dat hij pief van- plan is er ièis mee té begfnneri? (Van onze Amsterdamse corres- pondent) Heel onverwacht is de bouw van een nieuw raadhuis weer aan de orde gekomen. Een nieuwe phase is aan de lange reeks van de al reeds bestaande toegevoegd. Btapels pa pier zjjri over dit de hoofdstedelin gen bezig houdende probleem al be drukt en vele dagen en nachten zijn volgepraat over een onderwerp, dat nog lang ons zal bezighouden. Over het - bestaande is ieder het eens. Het Amsterdamse raadhuis is alleen al'wat de ligging betreft voor de. hoofdstad weinig representatief en het is te klein om alle gemeen telijke diensten een onderdak te verschaffen. Daarom is er indertijd een stuk bijgebouwd, waardoor al- (Van onze Parijse correspondent) yN'het dorp Antibes meesmuilt men over 1. Picasso. „Un brave type, mais il se moque des gens", een goeie vent,'maar hij houdt de mensen voor de gek. Men is overigens dank baar voor het geschenk, dat hij voor Antibes' Kasteel - thans museum - bestemd heeft. Het is vele millioenen waard en men verwacht,een .toeloop van bezoekers, zodra de Picasso's wór den „vrijgegeven";*''. Men kan. het geld goed gebruiken. Maar men neemt de schilder niet au sérieux. Men weet niet precies, wat hij de afgelopen winter in de bovenzaal van het Musée C^rimaldi, die hem tot atelier heeft gediend, .precies heeft uitge spookt. Maar men kent zijn. vroegere werk. „II se moque des gens." 7n Antibes isvoorPlcasso een nieuwe petto de^ aangebroken. Zijn kleuren wérden .lichter, zijn vormen, vtolijker. al vinden veten, ook in Anti bes, zijn hele werk nog altijd maar „rare". Een van zijn vroegste schilderijen, uit de tijd, dat ht) de mensen nog niet voor uc i rengevecht voor. De voorgrond is in de schaduw, de rest in de zon. Zoals men weet, worden bij stierengevech ten de plaatsen naar deze schelding geklasseerd. „Sol" (zon) is het goedkoopst, „sombra" (schaduw) net duurst en daartussen vindt men steeds de rang „sol y sombra", zon èn schaduw. Men zou dit schilderij van Picasso „Sol y sombra" kunnen, noemen, omdat de schilder zich voorname lijk beziggehouden heeft met het- gezamenlijk bestaan van de werel den van zon en schaduw, met het naast-elkaar, stellen van. zonrood en schaduwrood, van. zonblauw ven schaduwblauw, "enzovoort. Vroeger: zon en schaduw Picasso wil daarmee méér dan de zuivere impressionnisten. .HQ wil vooral de aandacht vestigen op het drama, dat zich hier heeft afge speeld. In deze koele schaduw is ge-' moord. In dit duister staat de moor denaar, toegejuicht door een fees telijke massa, verblind door haar hartstochten en door de zon. De stier, die kort te voren nóg de on stuimige hoofdpersoon was, is nog maar een schaduw en straks niet meer dan een bloedvlek in het zand. Voor de uitdrukking van zijn be doelingen komt Picasso mét het im- pressionnisme niet uit. Hij heeft een taal nodig, die geschikt is voor een veelheid van bedoelingen. Hij is in staat tot lyrische hoogten of diep ten, geeft meermalen blijk van een zeldzame vertedering over leven en schepsels, inaar h(i is tevens en-te gelijkertijd critisch, satyrisch, bit ter en honend, Men is in het alge meen wel bereid, om mèt een schrij ver of schilder te bewonderen, te protesteren, te grinniken of zich te vertederen, maar men heeft ge woonlijk moeite om' al deze dingen tegelijkertijd te doen. Dat eist Picasso iJü wel. Hij tracht, de scheidingen op te heffen en volledig te reageren: sol y som bra, verheerlijkend en protesterend, zali^sprekend en blasphemerend te- In al zQn experimenten'herkent men deze gemeenschappelijke trek: hij zoekt naar een vorm voor zijn gecompliceerde bedoelingen, hij zoekt naar een vereenvoudiging, die de bedoelingen intact laat en de rest overboord gooit. H« ontleedt niet alleen zichzelf, maar ook zjjn object. Hij schept een eigen anato mie, .zoals de medicus voor andere doeleinden de zg'ne maakt. Hij spreidt de ogen, de neuzen en de botten naast elkaar uit, zoals de aardrijkskundige, een land op een andere schaal projecteert en uit strijkt op een plat vlak. En zoals deze de steden door cirkeltjes,, de ri vieren door blauwe lijntjes aan duidt, zo heeft Picasso zijn eigen symbolen voor. de vaste punten in zijn wereld. Het-resultaat.is bekend: Wonder lijke, groteske en vaak afstotelijke vertekeningen, die sommigen in vervoering brengen (de snobs mee gerekend), die velen als een per soonlijke belediging ondergaan; die anderen er toe brengen te zeggen, dat hij de mensen voor de gek houdt.; Men kan Picasso moeilijk anders dan even complex zien als hij de wereld ziet. Sol y sombra, ergerlijk, en bewonderenswaardig, mooi en af schuwelijk,- subliem en absurd, maar altijd, krachtig, altijd fascinerend, altijd eén -groot' schilder. En. al schijnt in zijn constructies menig maal het menselijke aan een bizar plastisch experiment opgeofferd, bg nader inzien, bij een grotere ver trouwdheid met zijn grammitica, viqdt men dat menselijke vaak weer terug, minder verwrongen, en vertekend dan men verwachten zou. Thans: vooral zon In. Antibes is Picasso de vorige winter aan zijn .nieuwste période begonnen. Er zijn 16 grote en kleine schilderijen en een meer dan mans hoog drieluik. Enkele zijn op lin nen en op houten panelen, maar de meeste zijn op fibrociment (eter- niet) geschilderd. Na een lange pe riode van schaduw en verbitterd thans een bruikbare raadszaal wérd verkregen. Aan'de door de omstan digheden ontstane decentralisatie van de diverse instanties viel niets te veranderen. Voor het Bevolkings register en de Burgerlijke Stand werd eên deel van de dierentuin, Artis vrijgemaakt en officiële ont vangsten worden; vaak in verschil lende andere gebouwen gehouden. Waiarmoet het .nieuwe raadhuis komen? Die vraag heeft ons eerst het Paleis-Raadhuis vraagstuk op geleverd. B. en W. en de gemeente raad, meende men, moesten in ieder geval op de Dam zetelen en de trouwkoetsen moestén zeker voor de hoofdingang van het Paleis kun nen voorrijden. Het Paleis blijkt zelfs daar niet bruikbaar voor te maken en het plan werd als onuit voerbaar afgewezen. Intussen kwam de plaats van het voormalige Paleis van Volksvlijt op het Frede- riksplein vrij en met een prijsvraag werd het voorstel tot het bouwen van een stadhuis op die open plek over te gaan beëindigd. Over de be kroning van de inzendingen op die prijsvraag is naderhand nog lang gediscussieerd en ten slotte werden twee paar architecten uitgenodigd om verder hun ontwerpen uit te werken. Toen kwam de oorlog. Na ruim twee jaar komt eensklaps een totaal nieuw voorstel: Een raadhuis aan de Amstei in de voormalige Jo denbuurt. Dat betekent nieuwe te keningen, nieuwe lange- uiteenzet tingen en commentaren, nieuwe de batten In. en buiten dé Raad en de oude vraag of het werkelijk tot een nieuw'Stadhuis zal komen. Het Rijksmuseum te Amsterdam herbergt een zeer bijzondere ten toonstelling va» Weense Kunst schatten. Niet minder dan twaalf Titiaans zijn in te zien, eenschat aan Kunstnijverheid en Italiaanse bronzen. Er zijn Vlaamse primitie ven, hoogrenaïssancisten. Titiaah en Tintoretto, drie zelfportretten" van Rembrandt,, diens beeltenis van Tito en Vermeers „De schilder in het atelier". Voorts Velasqüez cn dan manuscripten, wandtapijten, ivoren sieraden, paramenten cn. dit alles van een onovertroffen schoon heid. Enige tijd geleden berichten wij, dat Pablo Picasso vorige winter ih Antibes aan de Góte d'Azur vele Schilderijen zou heb ben gemaakt, die hij zorgvuldig achter slot en .grendel hield. Sommige beridJen spraken vari een muurschildering, andere van- vijftig schilderijen. Onze Parijse correspondent heeft zich tót hét geheimzinnige lokaal toegang weten te verschaffen en geeft hierbij, behalve zijn indrukken,: tevens enige foto'sdie hij bij deze gelegenheid wist te nemen. protest is hfj tot de volle zon terug gekeerd. De taal Is dezelfde geble ven. Hij heeff zich gehouden aan de fèstyieerde, synthetische anatomie, ie men van hem kent. Maar in zijn nieuwe sol y sombra overweegt de sol. Zijn kleur is licht en joyeus, veel geel en blauw, de atmosfeer is die van eén heideriB feest aan de Mid dellandse Zee. Dansende vróuwen, huppelende geitjes, fluitende satyrs en centauren met blauwe zeeën en lichte zeilen daarachter. Er is een onweerstaanbare vrolijkheid. Zjjn idioom blijkt een taai kn lenig voertuig, even. geschikt voor de dionysische „sombra" van gisteren als. voor de apolJinische ^sol" van vandaag. Er is een geitje, dat even krach tig als aandoenlijk teder ia. Er is, als rechterluik van het grote eter- nieten tryptiek. een kostelijke cen taur met drietand, die in afwjjking van de meeste zijner soortgenoten twee buiken heeft, een ménsenbuik en een beestenbuik. Op tafel staan nog de potjes met de kwasten, de flesjes en de zakjes ■oeder, waaruit de schilder zijn verf eeft gemengd. Er ligt een verza meling geglazuurde tegelscherfjes, afkomstig van een oud mozaïek, waarnaar h\j met minutieuze zorg vuldigheid zbn kleuren heeft ga- maakt. Er Jiggen een paar afge trapte espadrilles. Picasso heeft hier enige maanden lang van 's och tends vroeg tot 's avonds laat ge werkt. Door de vensters ziet men, evenals op sommige van zijn „rare" schilderijen, de blauwe, blinkende Middellandse Zee. II se moque des gens? Ik geloof er geen woord van. Goüidkoori# Zo'n halve of hele wand met boe ken in'ja'kamer staat weï. Je komt wel-eens een mannetje tegen dat je maar zo zo vindt, maar zodra je die. hier in zijn kamer voor zijn enorme boekenkast ziet staan ijjkt hij nog zo dom niet. 7 Graag en vaak neus ik in boeken kasten. Bij de meeste mensen staan de boeken van wijsheid en schoon heid, en die met mooie of voorname banden, op een makkelijk voor het oog te ontdekken plaats. Maar bij na niemand bezit alleen .maar boe ken die hem" eer aan doen?; eén massa ..lectuur" is er ook altijd'bij en die tref je dan aan de kanten, achter de een beetje toegescho ven gordijnen aan. Of, zoals bij mij thuis, heef" hoog, op de bovenste planken en helemaal onder op. Jaren gaan er soms voorbü dat je ■die leesrommel niet aanraakt. Vrou wen weten dat precies op de duur, als ze lange tüd je geestelijk leven bespied hebben. Ik heb -vel eens gehoord dat zij haar clandestiene minnebriefje^, verstoppen in die boeken-óp-doocf- spoor. De mijne zie ik er. niet voor aan. Die is niet zo onnozel om com promitterende bewijsstukken te be waren, of misschien wel trouw, maar dat weet men nooit zeker. Want hoe weinig kent men zijn naaste. Zo heb ik b.v. nooit geweten dat mijn vrouw een geheime snaar- manie had. Van .de week heb ik het ontdekt. Ik had een film gezien, die naar een griezelverhaal was ge maakt. Ik herinnerde me dat ik het boek bezat helemaal boven in de kast natuurlijk.1 Laat ik nu in dat boek, bii 'het doorbladeren, drie brief jes van viif en twintig guldeii vinden. Ik wist zeker dat ik ze er zelf niet had in gestopt. Dat kan eenvoudig niet: zóveel zakgeld h<L ik nooit gekregen. Mijn gade dus op deze wonderlijke wijze "aan het sparen geslagen z\in. En nu zou ik wet eens willen we ten of het doodgewone vulgaire goudkoorts, is geweest, die mij een nacht deed opblijven om alle boe ken secuur te onderzoeken, in wol ken van stof gehuld, of dat de her innering aan die minnebriefjes ver stoppende dames mit heimelijk par ken speelde. Verachtelijk was het in iéder ge val, wat ilc deed. Gevonden heb ik niets meergeen cent en geen lieve letter. En nu schaam ik me zo tegenover 'mijn goede boeken: Wat moeten zü wel niet denken van m'n gesteUik le ven. DEÖIDERIUS DE Duitsers, die alles roofden, nat zfl voor hun oorlogsmachine kon den gebruiken, hadden het ook op onze bronzen klokken voorzien.. Een "paar mannen sprongen in de bres. Z\J vervalsten inventarislijsten, lieten klokken onderduiken en slechts aan enkele ingewijden was bekend, wat er-met ons klokkenbezit gebeurde. Na de bevrijding werden de klok ken, die nog niet in de Duitse smeltkroezen waren verdwenen, opge spoord. Na een zorgvuldig onderzoek vond men een methode, om ge schonden klokken te herstellen. Zo kon bijna 50% van de Nederlandse klokken worden gered. Al voor de oorlog had de Neder landse Regering een lijst laten samenstellen van de klokken van monumentale waarde, die ons land rijk wasNWanneer onze Regering in geval van oorlog behoefte zou krö- gen aan brons, zouden deze klokken voor de smeltkroes gespaard blij ven. Zij kregen een certificaat en werden gemerkt met een „M". Troi de Duitsers in het kader van hun „metaalvordering" de klok ken uit de torens haalden, kreeg de Inspectie Kunstbescherming van hen gedaan, dat de „M"-klakken uit het Westen des lands konden wor den opgeslagen onder hoede en ver antwoordelijkheid van deze Inspec tie. Onder allerlei voorwendsels wist men de Duitsers er toe te bewegen, nog een aantal klokken van kunst historische waarde in ons land te laten. Wel stelde de Duitsers de voorwaarde, dat deze door Duit se deskundigen zouden- worden „nachgeprilft" z'tf werden met een „P" gemerkt maar intussen is het hierdoor toch gelukt, een be trekkelijk groot aantal waardevolle klokken aan de metaalroof te ont trekken. - Nasporingen De vrede was nog geen maand oud, toen een commissie van de Rijksinspectie Kunstbescherming zich op weg begaf naar Duitsland, om nasporingen te doen naar ons geroofd klokkenbezit. De hoop, dat een belangrijke partij klokken nog niet versmolten zou zijn, is'fldeï ge bleken, Een klein aantal werd terug gevonden; de rest was al geofferd aan Duitslands „totaler Krieg". Toch. dank z|| de sabotage en de activiteit van de verantwoor delijke mensen is op deze wijze bijna de helft van ons klokken- materiaal gered, w.o. al het his- storlsch waardevolle. Het transport van de klokken door Craig Rice - Vertaald door Ada Campers, 141) „Zit me niet te jagen", zei April. „Zulk soort operaties kun nen soms uren duren". Ze peuterde de kogel eruit, stopte hem m het zakje van haar blousje en plakte hem vast met een uitgekouwd stukje kauwgom. Toen. keek ze critisch naar het portret „Hij ziet ér vreselijk gek uit met dat ene oog En bovendien moestenwe de politie^eigenlijk Iets geven waar ze over kunnen piekeren1'. Op de tafel in dé bibliotheek-stond "eén: half verdorde ge ranium. April plukte er een bloem af en zette die in Oorrt Herbert's linkeroog. Toen wendde ze zich tot Dinah, Laten we de vingerafdrukken van da£ mesafwassen", stelde ze voor. „En dannou, ik vind, dat de politie wei-eens wat kan dóén voor de kost". Dinah staarde haar1 aan. en. zei: i,Lieve Hemel, wat,oh o ja!" Ze waste het mes af en April liep naar boven om een lippenstift te halen; „Kom ermiet met Je handen aan", zei ApriL „Neem een keukenhanddoek, zo ja". Op het lemmet van het mes schreef ze met grote,'rode letters: „Een waarschuwing", Toen pakte ze het voorzichtig, met de handdoek, beet en zette het op de schoorsteen, met de punt naar de geranium gericht. „Zie zo", zei ze, „en la ten we hem nou als de wind smeren". Ze gingen door de keukendeur naar buiten en liepen de, achtertuin door. In dc struiken aan de voorkant van het huis klonk een. geluid van, zware; stappen. Van heel ver kwam het zwakke, naargeestigegeluid van: een sirene. Ze waren nog niet goed én wel in hun eigen tuin, ófApril stak een-- vinger in haar mond en liet de horderoep weerklinken. Het volgende ogenblik kwam Archie. de tuintrap opstormen, naar hen toe. Vr \-x' •Archie", zei April, „roep er een paar van de Bende hier, VlUg!" „Opbellen?"; vroeg Archie, ;,Nee, alarmsignaal". „Upin upordupe", zei Archie. Hij:stak twee vingers in zijn mond, en liet een serie lange en korte fluittonen horen. Di rect kwamen er andere fluittonen als antwoord. „Ze komen d'r aan ".rapporteerde Archie. Het geluid van,de sirene kwam steeds-dichter bij. Maar de Bende was er eerder dan de overvalwagen. Tenminste, het grootste deel'ervan. April inspecteerde ze, smerige broe ken, gescheurde truien, ragebollen. Ze leken allemaal min of meer op- elkaar, en ze leken allemaal op Archie. Ze legde hen uit, wat ze doen moesten. De Bende had hetdirect door. v •l Ze liepèn met de kleine Carstairs mee tot achter het huis. Ze waren er net, toen- het geluid van de sirene wegstierf en de overvalwagen aan de voorkant van het huis stopte. Dinah deed zeepvlokken en heet water in een kopjesteiltje en April haalde de borden van tafel, zette ze op het aanrecht en greep een theedoek. Archie en de Bende begonnen in de achtertuin haastig een potje te knijekeren. Het duurde ongeveer tien minuten, voor, ze zware voet- stappen en boze stemmen op het pad haast het huis hoorden. ik zeg jé," zei de stem van Bill Smith, hees-van kwaadheid, „dat-het de plek is, waar ik in die satanse val kuil gevallen ben. Dat was weer een streek van die...." „Maar al die. struiken Jagen plat", zei-dé stem van McCaf- ferty. „Dat heb ik gedaan", zei-Bill Smith. „Ik ben erop geval len". - De stem van het agentje klonk verslagen, toen.bö"zei: „Ja, maar het zag er toch net uit «lsof..,. en dat jongetje •zei,-.'.," Toen klonk de zwaxe stem van O "Hare: „Hoor-'s McCaffer- ty, als je er negen van jezelf hebt grootgebracht...." Op dat moment bonsde Bill Smith op de achterdeur. De twee meisjes kwamen naar buiten. Dinah met zeephanden en April met een bord en een theedoek. - „Morgen!" sjilpte April. „We liepen net over U te denken. Wilt U niet binnenkomen en een kopje koffie drinken?" „Nee, dank je", zei Bill Smith. Hij zag er spinnijdig uit, „Luister eens. Ik wi], dat jullie me vertellen. JPssssst", zei-brigadier O'Hare fluisterend,, maar tóch Ötd- delijk verstaanbaar. „Laat mij dat maar opknappen. Tenslotte heb ikHij schraapte zijn keel en zei: „Goede morgen, jongedamél" „Commissaris O'Hare!" zei April opgewekt. „Wat leuk! „Hoe maakt U het?" „Alleen maar brigadier", zei O'Hare. „Ik maak het uitste- - kend, en jij?" „O, best", zei ApriL „U ziet er goed uit!" „Jy ziet er aardig uitl" zei de brigadier. „Ja hoor 's, fluisterde Bill Smith, „als ik nou naar een toneelvoorstelling wou gaan O'Hare stootte hem aan en zei: „Jongedame, ik heb je'een heel belangrijke vraag te doen, en ik weet, dat je de waar heid zult zeggen, omdat niemand er door in moeilijkheden komt cn omdat je ons er mee kunt helpen". April keek hem met grote;ogen aan. /„Vertel me eens. jongedame", zei O'Hare met zijn vrien delijkste stem, „waar is je broertje het laatste uur ge weest?" „Archie?" zei ApriL Haar gezicht was een en al verrassing en 'stomme verbazing. Ze liet bijna de theedoek vallen. Toen zei ze onschuldig, overtuigend en volkomen naar waar heid: „Hij heeft ons geholpen en ging door met het bord af te drogen. Billé Smith duwde de brigadier op zij en zei: „Waarmee heeft hij jullie geholpen?" - Nu nam,Dinah het woord, opvallend manoeuvrerend met haar zeephanden en de natte vaatdoek, die ze nog steeds in haar handen had: „Ik weet wel, dat we het hem niet hadden moeten vragen, omdat hij een jongen is, en die behoren geen huishoudelijk werk te doen, maar er is zo'n hoop te doen: tafel afruimen, de vuilnisemmer Ieeggooien, de rommel uit de prullemand: verbranden, blikjes openmaken en mieren poeder op de vloer van de veranda strooien Bill Smith; staarde eerst haar en toen McCafferty aan, die helemaal ulj'het veld geslagen was. „Je hebt .toch soms geen angstige droom gehad?" zei hij yzig. McCafferty schudde zijn hoofd. „Ik zei U toch, dat ik dat huis bewaakte en deed wat mij opgedragen was", zei hij verdrietig. „En toen kwam dat jochie aanvliegen, helemaal overstuur, en gillend dat er een moord gepleegd was. Wat moest ik doen?" (Wordt vervolgd.) De bronzen kerkklok van de'Sf. Maartenskerk te Tiel, gewicht 1615 kg., werd electrisch gelast. Binnen kort zal haar sonore galm weer over Tiels: daken klinken. naar hun rechtmatige eigenaars i3 een heel karwei. „Kunstbescher ming" laat dit liever niet aan on bevoegden over en zorgt zelf voor het vervoer en voor de plaatsing. Wat onmogelijk leek Binnenkort zal dus een groot aan tal nieuwe Wokken moeten worden gegoten en men stelt er uiteraard prijs op, dan ook goede klokken te fabriceren. Om meer inzicht te krii- fen, hoe men goede klokken dient e vervaardigen, heeft men een uit gebreid onderzoek ingesteld naar het klankgehaltc. De geluidstechni sche dienst van het T.N.O. (Tech nisch Natuurkundig Onderzoek) werd. hiermee belast en het onder zoek leverde belangrijke resultaten op. Eén van de vraagpunten wam Is het mogelijk, gebroken of gebarsten klokken te herstellen? Tot dusver was men hierin nog niet geslaagd en ervaren klokkengieters beweer den, dat dit niet mogelijk zou zijn. Het bleek echter, dat, met het in acht nemen van grote zorgvuldig heid en het rekening houden met tal van physische factoren een ge schonden klok wel degelijk te repa reren was. Zelfs zeer grote klokken kunnen worden gelast en men is er in geslaagd, te voorkomen, dat de klank- van de klok na het - lassen achteruit gaat. - Nu warden btj de fa. Zimmer te Amsterdam, en bij de Rotter damse Droogdok'Maatschappij de geschonden klokken gerepareerd, ngeveer 50 klokken zijn nu gerè- Eareerd en men kan zeggen, dat het ezit van vóór 1800 geheel gered is. Rotterdam slachtoffer Zowel de maatregelen tijdens do bezetting als de nieuwe methode voor het herstel van de klokken hebben ertoe meegewerkt, dat Ne derland wat de klokkenroof betreft, er vrij. goed is afgekomen. Irn te genstelling tot België en Franrijk, waar veel meer dan de helft niet is teruggekeerd. Rotterdam heeft het 'zwaar ;te vérdurien gehad. De beschermde klokken van Rotterdam bevonden zich vrijwel alle In de binnenstad en zijn voor. het grootste deel in de brand verloren gegaan. De stadhuis- klokken, van het moderne Engelse carillon zijn geroofd. Alleen van de carUJottklokkcn van de St. Laurens is een gedeelte gered. Bjj de brand hebben deze veel geleden cn er rijn nog 38 Hemonyklokken, die na do restauratie weer in de toren kunnen worden gehangen. -

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1947 | | pagina 5