Dordts scWldersfestijn
Rijkswerkplaats kon tempo
wederopbouw stimuleren
r
Doordraaien van groenten
Verraad om een mooie kamer
3
Geconcentreerd ambachtsonderwijs
schept nieuwe mogelijkheden
Op
de maat van
een gong
Pictura viert 175 j.
bestaan
Als De Bilt eens gelijk krijgt.
V.
Vooren én.Krever de
eerste kampioenen
Weth. A. Hogeweg doet
beroep op de handel
Beperk de winsten
vrijwillig"
Tien jaar geëist
Tweede Volksconcert
Beethovenavond 1
Dinsdag 15 Juli 1947
DE wederopbouw van Rotterdam wordt thans in de eerste plaats ver
traagd door het gebrek aan arbeidskrachten. De afbouw van het
nieuwe pand voor de „Nationale" aan de Schlekade b.v., schiet niet op
door het gebrek aan metselaars. Nog jaren zal de vraag naar geschoolde
bouwvakarbeiders het aanbod verre overtreffen. De R(jkswcrkplaats aan
de Krekelstraat biedt de mogelijkheid, oudere arbeidskrachten volgens
geheel nieuwe methoden in korte tijd om te scholen of op te lelden tot
bruikbare timmerlui en metselaars. Voor het snel aanleren van de grond
beginselen van het timmer- of metselaarsvak worden in de Rijkswerk-
plaats sinds September 1946, rhythmische oefeningen toegepast, waar
mede in Amerika veel succes behaald tó.
Gedurende 15 dagen worden de
cursisten elke dag een uur op deze
wijze geoefend. De methode om
typen te leren met behulp van gra-
mofoonmtiziek is reeds overbekend.
Maar nieuw was voor ons dë aan
blik van een viertal jonge kerels,
die in een lokaaltje van de Rqks-
werkplaats aan de Krekelstraat, op
de rhythmische klanken van een
gong, ieder een dikke sptfker in een
lange balk moesten meppen binnen
een vastgestelde tijd.
Na de hameroefèning werd ge
zaagd, geschaafd, gebeiteld, schroe
ven in en uitgedraaid,-alles op de
maat van gongslagen, waarvan het
tempo geleidelijk door de leraar-
timmeren werd opgevoerd.
Ook de metselaars Ieren op deze
vriJze snel en bjjtta spelenderwijs, de
grondbeginselen van hun vak: de
twee- en vierslag met de troffel,
het omwerpen van een-baksteen of
van de troffel in de hand, het af
hakken van de steen en'tenslotte
het metselen zelf. 1
Kwaliteit en tempo
De rhythmiscbe oefeningen vor
men een belarigrijk "onderdeel, maar
zijn t tevens de inleiding van de cur
sussen, die e$k een bjapaidd aantal
Hier Is een leerling van de mette-
laarscursus in de Centrale Rijks-
werkplaats bezig met het laatste
werkstuk: het maken van een zgn.
muurvlechting.
werkstukken omvatten. Reeds bij
het eerste nog eenvoudige werk
stuk, waarmede op elk willekeurig
tijdstip kar. begonnen worden krijgt
de leerling een werktekening met
een werkbnefje. Hierop staat de
tjjd aangegeven die voor het te ma
ken stuk is vastgesteld. Voor de
kwaliteit en het tempo worden door
de leraar op het werkbriefje cqfers
ingevuld. Ligt het gezamenlijk pun-
tenaantal hiervan boven de 1000
dan ontvangt de cursist, wanneer
hll een week lang boven dit mini
mum presteert, een rijksdaalder
prestatietoeslag op zijn loon.
De werkstukken zijn van 18
voor timmerlui en metselaars geluk
opdat ze van elkanders vak althans
met de grondbeginselen enigszins
op de hoogte zftn.
In de grote werkplaats zagen w«
de adspirant-timmerlui vol animo
bezig met het uitvoeren van da
werkstukken. Kr komt heel wat ku
iten voordat men een goed timmer
man is. U zou de ingewikkelde te
keningen eens moeten zien, aan de
hand waarvan de cursisten hier de
laatste en moeilijkste werkstukken
van de cursus uitvoeren, b v. het
stellen van profielen en kozijnen op
een gemetseld muurtje of het uit
slaan van dakspantent
Maar ze spelen het klaar en dik
wijls b inn einde vastgestelde tijden,
verzekerde dè heer Kok.
Onder enkele bogen van het oude
viaduct bil de gasfabriek, is de
werkplaats voor metselaars inge
richt. Er is reeds ruimte tekort
maar er bestaat oen goede hoop,
dat de directie van de gasfabriek
DINSDAG 15 JULI. --Wanneer
zich in de stam van een oude boom
een gat of een hol e bevindtdan
kan daarin een rottingsproces ont
staan, waaraan de boom onherroe
pelijk tc gronde gaat. Reeds vele
jaren geleden beg-n een Ameri
kaan, John Davy, ziek daarvoor te
interesseren. Bij verwijderde uit de
gaten of holten het ende hout en
vulde deze geheet met cement. Bel
was dezelfde methode als de vulling
van een holle hiesDe resultaten
waren vtrassend. Doo de zuivering
en vulling der grote wonden was
hel rottingsproces tot sdlstand ge
bracht en bovendien ontwikkelde
zich rondom en over de wonde
weer een nieuwe, gezonde bast. Al
dus zijn in Amerika duizenden een-
wrioude bomen van ouderdoms-
A? Men gered. Ze kregen weer nieu
we levenskracht Vit werd het le
venswerk van John DaVy. Bier- te
lande wom deze methöde ook wel
toegepast.
nog enkele viaduct-bogen zal af
staan.
Metselen is een moetlïik vak. Het
is maar niet eenvoudig speentje pp
steentje stapelen met een laagje
specie er tussen. Zelfs een simpel
muurtje metselen is nog een kunst,
die eerst geleerd moet worden.
Maar dan is er nog een hemels
breed verschil tussen het maken
van een eenvoudig muurtje en het
metselen van een ingewikkelde
muurvlechting voor een topgevel!
Dit is het 33ste en laatste werkstuk
dat de leerling-metselaar na onge
veer zes maanden moet kunnen ma
ken.
In een apart lokaaltje krijgen de
cursisten, zowel timmerlui als met
selaars, dagelijks les in het lezen
van plantekeningen. Volgens de
heer Kok zijn er heel wat vaklui,
ook al zijn ze reeds-laren practisch
werkzaam, die nog niet eens be
hoorlijk een bouwtekening kunnen
lezen. Geleidelijk wordt dit moeilij
ke vak-onderdeel de cursisten in de
Rif ka werkplaats bijgebracht. Ook
hier weer het svsteem van eenvou
dige tot ingewikkelde werkstukken,
waarvan de uitvoering beoordeeld
wordt op kwaliteit en tempo.
En de resultaten van deze oplei
ding?
Reeds zijn tal van cursisten voor
een half jaar in de praktijk ge
plaatst. Zq zouden daar goed vol
doen!
Waarom dan, niet meer bekend
heid en uitbreiding gegeven aan de
ze moderne cursussen? Het bedrag,
dat hiervoor uitgetrokken worde, is
tenslotte goed besteed!
Verkeersbeveiliging op de
Marathoaweg
Op de Marathonj eg te Rotterdam
zal op verzoek van de ANWB wor
den overgegaan tot bpt plaatsen
van een drietal waarschuwlnge bor
den („algemeen ge va1- met het
onderschrift „tegenliggers". Het
betreft hier het gedeelte, van het
stadion in de richting Dordrecht,
dat nog slechtB uit éên rijbaan be-
De ANWB verneemt, dat het fn
de bedoeling van het g®1*.. ntebe-
stuur ligt, nog deze zomer de twee-
Je rijbaan, benevens rijwielpaden
aan te leggen.
pE EERSTE HOLLANDSE EIEREN SEDERT DE BEVRIJDING
zijn per s.s. Llngesiroom in Engeland gearriveerd, In totaal worden er
90 milliocn eieren verzondenLust U ook zo graag een eitje?
In drie zalen van* Pictura laten de
nepotenvan Roeland Larij. Reus,
Kennedy, e.a., zien wat zij tn 1947
kunnen. Het zijn er achttien, en zij
hebben, als m een generale repetitie,
105 werken samengebracht, want
over 2 jaar viert pictura, het oudste
schildergenootschap van ons land, z'n
175-jarig bestaan
„Daverends" vonden wij er niet. en
ook niet veel van het karakteristieke,
waardoor de oude Merwestad zeive
uitmunt, maar wel veel stalen van
degelijke, bescheiden, beschaafde, ge
ijkte kunst.
Opgevallen zijn.ons, door hun tech
niek, Petri (vooral m „Lamplicht
84, „Interieur" 89, en het zeer mooi
geschilderde „Meisje" 83, hij is de
mmst-gezapige der Dordtenaren;
S a a t h o f, die een dromerig „Rivier
gezicht" weet weer te geven met al
de mysterieuze rust die men soms
langs de Merwede en het Hollands
Diep beleeft; ntaar- water ligt hem
beter dan steenDI c k e, die 'n veel
zijdige, gevoelige ontvankelijkheid
paart aan raakheid en vlotheid „Baby
schetsen", „In de Pieterman");
K r a u s, die met -z'n „Vallei" net tus
sen Chabot en' Permeke doorkoerst,
maar voorgrond en linkerbovenhoek
verwaarloost om alles op het cen
trum te kunnen concentreren; met z'n
„Maasje bij Sedan" geeft hij blijk de
Fransman Dufy begrepen te hebben;
en vérder, last not least, vader en
dochter Adamse; de vader weet
„Veldbloemen" (beide nrs. 4) te
schikken err te treffen, buitengewoon
toon-2uiver en pieus; ook bezit zijn
portretwerk kwaliteit (nr. 2, ogen die
op hun hoede- zijn; jonge moeders
kunnen zo kijken); dochter Adam
se ontworstelt zich loffelijk aan het
TT\E BILT heeft voorspeld, dat
X/ JuB kouder dan normaal
zal worden. Nu is een normale
Nederlandse Julimaand al niet
erg warm, dus de vooruitzichten
voor talrijke vzcantlegangers zijn
nogal somber.
Een Nederlandse vacantlegar-
derobe moet altijd nogal uitge
breid zijn, omdaf wij ons zowel
op hittegolven hls op herfststor
men moeten voorbereiden. En
aangezien wij, als De Bilt gelijk
krijgt, deze maand een tekort
aan zomerse dagen zullen heb
ben, geven wij een afbeelding
van een kledij, die geschikt is
voor kille dagen, wanneer een
lange strandwandeling het zonne
bad moet vervangen en een tocht
door bos en heide aanlokkelijker
is dan het rusten onder het
groen."
Een lange broek bezitten te
genwoordig de meeste vrouwen,
lenzij haar figuur dit niet ver-
draagt. In dht geval is ook in de
vacant ie een wollen rok te pre
fereren De blouse met veel
kleurige, dwarse strependie
hierbij wordt gedragen, is op het
ogenblik in Belgie en Frankrijk
het nieuwste van het nieuwste.
Voor de warmte wordt hierover
heen een heel wijd vest met lan
ge mouwen gedragen van stevige
wollen stof, dat geïnspireerd te
op de zeemurtskleding.
Zo'n vest, dat heel gemakke
lijk i$ te maken veel model
zit er niet in kan tn de vacan-
tie uitnemende diensten bewij
zen, en wanneer wij een enigs
zins neutrale kleur kiezen kan
het met allerlei jurken, jumpers
en. rokken worden gecombineerd.
Zometsloffen zijn toch haast
niet te krijgen, dus koopt u in
plaats daarvan een wollehlap -
die wel te koop is om het<kle-
dtngstuk te maken^dat u voo»
een vacantie fh ons kille vader
land nodig heeftl
schoolse en openbaart een opmerke
lijk talent om gevoelige kinderpor
tretten te maken (nr. 8).
Er zijn maar twee stalen van beeld
houwkunst, beide goed; het ene is
van Petri, het andere van T o o s
Neger; allebei een jongevrouwen-
kop.
Nogmaals rondgaande noteren wij
in het talent van Beekman het
illustratieve, bij Bczemer nr. 17,
bij Ten Bosch het tere-voorzich-
tige, van G e r r i t s e nr. 39, de mo-
numentaal-geziene „Spoorbrug bij
Baanhoek", de „Wilgen" van Heek,
de poging van Van Herwijnen
om Raoul Hynckes kleurig na te vol
gen zonder echter zijn kille vastheid
te benaderen, de „Twee Kruikjes"
van MlihIhaus, Noltee m een
jongemannenportret en een „Merwe-
degezicht" waarin hij zijn neiging
voor het sombere heeft overwonnen,
en de verliefdheid van W ij n h o v e n
op het werk van Corot(l), hoewel
erkend moet worden, dat hij m z'n
groenen (nr. 102) zeer persoonlijk en
Hollands is geblevpn.
Moge de grote tentoonstelling van
1949 van driekwart der hiergenoem-
den tjjdsbewuster werk te genieten
geven- J, W. de Boer
Bijzondere Rechtspleging
in liquidatie
Naar wij vernemen zal waar
schijnlijk reeds in September het
wetsontwerp der liquidatie van de
bijzondere Rechtspleging- by de Sta-
ten-Generaal worden ingediend.
Volgens de reeds eerder bekend ge
maakte plannen van minister van
Maarsevecn, zal deze liquidatie aan
het einde van dit jaar haar beslag
moeten hebben gekregen. Voorts
vernemen wij jaog dat bet in de be
doeling Tigt; van dit wetsontwerp
gebruik te maken om tevens voor te
stellen dat de wettelijk vastgestelde
tijd, welke de veroordeelden hun
straf moeten hebben uitgezeten, al
vorens zq in aanmerking komen
voor voorlopige in vrijheidsstelling,
zal worden verminderd. Thans moe
ten de veroordeelden 2/8 van hun
.straf uitgezeten hebben alvorens zij
voor in vrijheïdsstelling in aanmer
king komen. Deze termijn wil men
verlagen, doch men deelde ons
mede dat het niet in de bedoeling
ligt om deze iermijn .tot 1/3 van de
opgelegde straf terug te brengen,
zoals op de jüristenvergadering is
medegedeeld.
EL) de Nederlandse wielerkam
pioenschappen gehouden op de
baan van "het Olympisch Stadion
te Amsterdam behaalde Zaterdag
avond Krever de titel op het num
mer 50 km. zonder gangmakmg
voor amateurs,
Zondag reden de profs dezelfde
rif en hier was het Ane Vooren
uit. Beverwijk die de kampiocns-
trui aap mocht trekken. Tweede
werd Pellenaars. De favoriet
Gernt Schulte eindigde als veei-
tlonde.
De laatste dag van do Ilülegers-
hergse Zeihveek werd begunstigd
door goed weer, a.l was de wind
aan de flauwe kant Koos de Jong
eindigde ale eerste in de Olvm-
pia-jollen klasse A en zitn rivaal
den Outer In Sunrise werd twee-
do. Frans Daniels bracht ook nu
weer m de VI voels lollen klasse A
zijn „mistral" als eeiete door de
finish B. Huizenaai* zegevierde
hij de B. M -klasse.
Het vernietigen van groenten is
geen verschijnsel van de laatste
tijd. Reeds in de jaren '3340 wor
stelde de Nederlandse tuinbouw met
dit probleem, dat ook nu weer bij de
wanorde op het gebied van de inter
nationale distributie, de overheicf
grote zorgen baart. Aldus de heer
A. Hogeweg, wethouder van volks
gezondheid, in een verklaring over
het doordraaien van groenten op de
veilingen.
Ideaal zou zqn een verdeling, die
de tuinbouwproducten brengt op de
plaatsen, waar ze horen, zonder dat
vernietiging of beschikbaarstelling
als veevoeder nodig is. Het streven
naar zo'n evenwichtige verdeling
wordt echter telkens weer doorkruist
door de overproductie en het is dui
delijk, dat een teveel van het product
slechts afdoende kan worden weg
gewerkt door een maximale export.
De uitvoer van Nederlandse tuin
bouwproducten naar België, die in
een handelsovereenkomst was vast
gelegd, is Stopgezet, aangezien de
prijzen, daar lager Itggen dan in
Nederland.
De enige exportmogelykheid biedt
thans Duitsland en er 13 goede hoop,
dat pogingen in deze richting bin
nenkort met succes zullen worden
bekroond.
Stemmen zijn opgegaan om de
vernietiging van groenten te ver
hinderen, door deze gratis beschik
baar te stellen aan het minder
draagkrachtige deel der bevolking.
De ervaringen te Amsterdam met
deze politiek opgedaan, hebben uit
gewezen, dat men geen stap nader
kwam tot de oplossing van het
groentcnprobleem.
Immers de kooplust van het
publiek vermindert, de handel, die
zich. een deel van zijn afzetgebied
zie on vallen, verkeert nog meer in
't onzekere, met als gevolg nog voor.
zichtiger inkoop en weer meer door-
draaien.
Grotere consumptie
Eén mogelijkheid slechts is er, die
het gebruik van groenten zou kun
nen stimuleren, in 'l bijzonder door
de minst draagkrachtigen, namelijk
wanneer de handel voor genoemde
producten genoegen zou nemen met
een minimale winstmarge.
WetS. Hogeweg was van mening,
dat de distributiediensten door de
handel, die de producten vaak tegen
het dubbele of meer van de vgiling--
prjjs aan de consument levert, goed
koper zouden kunnen worden ver
leend.
Het standpunt van. de handel, zo
als dat in het vakorgaan wordt be
licht en dat laat uitkomen, dat het
de handel met te doen is om maxi
male omzet, maar om de jaarreke
ning zo batig mogelijk te doen slui.
ten, noemde hij a-sociaal. Hq deed
een beroep op de handel om mee te
werken aan de volksgezondheid, door
zijn winsten vrijwillig te beperken.
Daardoor zouden de groenten, die
op de veiling vrijwel niets opbren
gen, in de winkels tegen een zo
gering bedrag verkrijgbaar kunnen
worden gesteld, dat de bevolking
voor hetzelfde bedrag, dat nu wordt
besteed, een dubbel kwantum
kunnen afnemen.
Verkeerde mentaliteit
Onze land bouw-r cd acteur tekent
hlerbjj aan: Of de groentehandel
voor dit beroep ontvankelijk zal
rijn, wagen wij te betwijfelen. In
het orgaan van de Nederlandse
Tuinbouw, Groente en Fruit troffen
wij over dit probleem de volgende
bchartenswaardige opmerkingen
aan,
„De afgelopen weken hebben
weer een ontstellend tafereel te
aanschouwen gegeven. Sla, andijvie,
spinazie, bloemkool, postelein, spits
kool en tuinbonen waren meerma
len onverkoopbaar of gingen tegen
bespottelijke prqzen uit handen van
de telers in die van de koopman
over. Hier en daar verminderde de
aanvoer van de veilingen omdat de
tuinders de kosten van entfden,
veipakken en vervoeieit niet meer
wilacn maken en de voorkeur ga
ven om. om tc schoffelen of onder
te spitten en wie hier nu tegen
werpt dat het grote publiek dan
tenminste m de gelegenheid is ge
weest voldoende groente te kopen
tegen geringe prijzen, vergist zich
zeer.
De prjjzen in de kleinhandel wa
ren over het algemeen van die aard
dat zo goecl als nergens tegen uil-
gesproken lage prijzën kon worden
gekocht. Een enkele maal stond een
bepaald product wel eens laag ge-
prqsd, maar prompt werd hiertegen
m het „Centraal Orgaan" (het
weekblad van de groentehandel)
bezwaar gemaakt.
Over het gehele land, zo
schreef dit blad, zyn in alle
plaatsen weer collega's bezig
om hun eigen boterham en die
van huh collega's kapot te ma
ken. Deze mensen denken nog
altqd dat zij, als zn maar fhnk
geld beuren, waarbij de gros
sier en de veiling de grote
koopman kunnen uithangen, er
dan wel komen. Zij zetten om
om de omzet! En 2ij moeten
omzetten om de netto-winst!
Dat is een hemelsbreed ver
schil. Het gaat uiteindelijk niet
om de vraag hoe groot zal mijn
omzet zijn, maar hoeveel zal ik
„netto" verdiend hebben, als op
Oudejaarsavond de klok haar
12 slagen begint".
Deze mentaliteit is funest! De re
gering streeft er met kracht naar
de spanning tussen lonen en ptyzen
te breken. De tuinbouw is In staat
grote hoeveelheden kosteltfk voed
sel tegen minimale prijzen aan de
raarkt te brengen, maar de handel
wenst geen grote omzet, hjj wenst
slechts grote winst en die kan ai-
leen worden verkregen als een
kunstmatige schaarste in de hand
wordt gewerkt.
De Fin lillkonen werd Zaterdag
avond winnaar van de Internationa
le fyarathonloop Twente in de
prachtige tijd van 2 itur 44 min.' en
23 seconden.
52 bananen
Het werd niet duidelqk of Jans
vrouw enigermate dan wel geheel
op de hoogte was van haar mans
vergfyp. Zq' was als toehoorster
meegekomen naar de rechtszaal,
mocht het proces zittend bijwonen
omdat ze op alle dag liep en men
hoorde haar tydens de behandeling
van Jans zaak vele malen gedempt
doch goed verstaanbaar verzuch
ten* hoe bestdAt het.
Het was met na te gaan waar
deze gevleugelde woorden op sloe
gen, want zq plaatste ze kris kras,
te pas en te onpas tussen de dialo
gen van de rechter en haar Jan,
maar bij het horen van. het vonnis
sprak rij zo luid en bijna veront
waardigd uit, want die Jan kreeg
acht weken om op te knappen en
werd ter zitting gevangen geno
men, zodat het jonge vrouwtje daar
in eens voor alle zorgen van de eer
ste boreling alleen stond.
De officier had 4 maanden ge-
oist en zelfs toen de rechter er de
helft afdeed en 8 weken straf be
val, kreet de vrouw dat „hoe be
staat het!", hetgeen betekende, hoo
is het mogelqk dat myn Jan zo'n
zware straf krijgt voor die paar ba
nanen die hq meenam van ecu heel
schip vol. Maar ja, havendiefstot1
len worden nu eenmaal flink aan
gepakt, een eerlqke haven is «est
prestigekwestie voor Rotterdam,
niet waar, en. die Jan was toch
eigenlijk wel tamelijk gerafrlneen*
te werk gegaan en met voorbe
dachte rade, want om maar goed
wat bananen, te kunnen stouwen,
had hb over z'n sokken een paar
dameskousen aangetrokken om ze
helemaal vol te proppen met bana
nen, veilig onder zijn broek. Zijn
broodzakje had hq ook geheel met
die vruchten gevuld, 52 stuks dacht
hq zo achterover te kunnen druk
ken, maar toen hij z'n brood2akje
met de plsangen over de schutting
wierp, kregen ze 'm in de gaten en
hq hing.
Waarom krijg ik nou straf,
klaagde Jan, ze doen het allemaal
en omdat ik nu gesnapt werd ben ik
de sigaar.
Hoe bestaat het, zuchtte de
vrouw voor de zoveelste keer.
Ja het bestaat, je ziet het maar,
vrouwtje, dachten we, maar we
vonden het allemaal toch wel erg
sneu: zo'n moeder op alle dag en
dan de eerste acht weken zonder
man
T N December 1942 was de 68 jarj-
x ge uitvoerder G. W. v. Ee bli de
beruchte rechercheur» van groep 10
Pikaar <<n TKitsch aangifte komen
doen, dat in een huls aan de Zwaer-
derroonstraat een ondergedoken
Jood een verhouding had met een
Christenmeisje. Omdat zjfn vriendin
die in hetzelfde pand woonde,
een minder mooie kamer had dan
de enderduiker, was hij naar het
Haagse Veer gelopen.
Do advocaat fiscaal bjf de Rot
terdamse kamer van het Bijzonder
Gerechtshof, legde In zijn requisi
toir er de nadruk op, dat verdachte
24 uur tqd had gehad om 't slacht
offer te waarschuwen. Hjj heeft dit
nagelaten, dc Jood Is gearresteerd
en niet uit het concentratiekamp
Dachau teruggekomen. Allea om 'n
mooie kamer.
Mr. Donker eiste 10 jaar gevan
genisstraf, opmerkende dat dit met
het oog op de leeftfld van verdachte
neerkomt op levenslang.
In Duitse dienst
Tegrn de 41-jarige schilder Die
trich Slooten. die dienst had geno
men bij de Waffen SS, voor zitn
verdiensten aan het front met on
derscheidingen was begiftigd en
tenslotte in dc Landstorm b{1 Tiel
tegen de geallieerden had gevoch
ten, eiste dc advocaat fiacaal mr.
Donker gistermiddag 12 jaar met
aftrek.
De eis tegen de 32-jarigo bakker
A. J. Vuyk, in de oorlog voorman
by liet gasbedrijf, die ongeveer het
zelfde op z'n kcifatok had, luidde
6 jaar.
Landwachter groot formaat
De naam van F. Schuitmaker,
machine-bouwkundige, die zlch-vus-
sen April en September 1644 heeft
doen kennen als één van dc ijverig
ste hulplandwachters van de post
Valkeniersweg, was de president
van het Bijzonder Gerechtshof al
van talloze andere zalten bekend.
Huiszoekingen, patrouilles, contro
lediensten, spoorwegbewaking en
nog veel meer stonden op het lijstje
Onder Barendrccht had hii met een
patrouille vier personen gearres
teerd, waarvan twee met uit Dults-
land zjn teruggekeerd. Verdachte
door Üratg Rice
Vertaald door Ada Carapera
43)
HOOFDSTUK 13
Ze deden de deur van hun kamer dicht en gooiden de in
houd van i" gele enveloppe op Dinah's bed. Brieven, papie
ren documenten, krantenknipsels April haalde er een wille
keurig knipsel uit en bekeek het „DinahKijk eens! Deze
fotö.
Het was de foto van een knappe man van middelbare leef
tijd, gekleed in uniform.
Er boven stond:
Schuldig gevonden door de krijgsraad.
Onder de foto stond de naam: Kolonel Charles Chandler
„Ik begrijp er niets van", zei Dinah. „Wie is kolonel Char
les Chandler?"
„Kijk nog eens naar die foto", zei April. „En stel je dat
gezicht dan eens voor met wit haar en een sikje".
Dmöh keek eii probeerde het zich voor te stellen. „Lieve
Hemel", zei ze. „Dat is Mr. Cherington!"
„Carleton Cherington III", zei April plechtig.
Dinah staarde haar aan. „Daar snap ik mets van. Wat heeft
hij gedaan?"
April las haastig het artikel door. „Hij heeft een masa geld
gestolen. 15.000 dollar. Dat is volgens de datum van bet knip
sel ongeveer vijf jaar geleden geweest. Eerst deed hij net, of
de safe in het kantoor van de kwartiermeester was openge
broken, maar ze hebben ontdekt, dat hij het gedaan had.
Maar het geld hebben ze nooit gevonden. Dus heeft de krijgs
raad hem uit het leger gejaagd." Ze gingen over tot een an
der knipsel, dat aan het eerste gehecht was.
„Hij werd gearresteerd en naar de gevangenis gestuurd.
Voor vier jaar. Er staat een heleboel over hem in.. Dat hy
naar het Westen ging en dat hq een held was in de wereld
oorlog en dat zyn vader officier in het leger geweest is en al
zo meer".
„Vier jaar", zei Dinah. „Maar ze wonen hier nu al drie
jaar".
„Even geduld", zei April Ze nam het derde en laatste knip
sel. Het was een heel klem berichtje. „Ze hebben hem voor
waardelijk vrijgelaten".
„O", zei Dinah. „En toen zijn ze hier gekomen en hebben
ze hun naam veranderd. Nou, ik moet zeggen, ze hebben
een mooie uitgezocht".
„Mts Carleton Cherington III", declameerde April. „Ik
wed, dat zq dat uitgezocht heeft. Maar het voornaamste as,
dat ze bij hem is gebJeven Ik vraag me af, wat hij met dat
geld gedaan heeft"
„Verkwist denk ik", zei Dinah
„Waaraan?" zei April verachtelijk. „Gebruik nou 's even
wat we zo beleefd zijn je hersens te noemen Direct na zijn
vrijlating zijn ze hier gekomenfSc hebben het geld vast niet
verkwist. Ik wed, dat ze nog geen twee duizend dollar per
jaar opmaken. Het Is een keurig klein huisje, ze koopt nooit
nieuwe kleren, ze hebben met eens een keer in de week een
werkster en hun enige vermaak is rozen kweken"
„Misschien", zei Dinah, „heeft hij het gebruikt om speel
schulden te betalen".
„Hql" zei April. „Mr. Cherington' Ik bedoel Kolonel
Chandler? Ziet hij er nou uit, alsof hij speelschulden heeft'"
„Nee, dat niet", gaf Dinah toe. „Verdraaid, ik weet niet,
wat hij er mee uitgevoerd heeft. Maar allemensen nog toe,
die goeie, ouwe heer1"
„Hij is niet zo oud", zei April „Kijk maar naar dit portret.
Vijf jaar geleden moet hij ongeveer vijftig geweest zya". Ze
kneep haar ogen half dicht
„Wat hq ook met dat geld gedaan heeft, Mrs Sanford pro
beerde chantage te plegen.
„Daar zit wat in", zei Dinah. Ze keek naar de verzameling
papieren en zei: „Opschieten April, we hebben niet de hele
dag de tijd".
Bovenaan de meeste bladzijden aantekeningen, brieven,
plaatjes en knipsels stond met blauwe inkt in een klem,
dicht in elkaar geschreven handschrift een naam geschre
ven.
Ineens zag April een kaartje met „Desgranges" erop en ze
greep er nieuwsgierig naar. Er was maar een kleine verza
meling onder de naam Desgranges. Ze bestond uit een serie
bneven, alleen ondertekend met „Jaa", met als opschrift:
„Beste Flora" en vol van onbetekenende persoonlijke mede-
dcilingcn en vragen, zoals* „Wat leuk weer eens iets van je
te horen" „Hoe vind je Califormfe?" „Herinner je je nog die
heerlijke Martini's bij Raviel?" „Ben je nog steeds gelukkig
in je huwelijk?" en „Zul je nooit die nacht vergeten, dat we
naar Coney Island gingen?"
Ze waxen geschreven op het postpapier van een New-
Vorkse krant
Het was niet moeilijk er dc zinnen uit te halen, die op
Piene Desgranges betrekking hadden Die zinnen waren
keurig onderstreept met blauwe inkt.
die geheimzinnige kunstenaar van jc beantwoordt
aan het signalement van een zekere Armnnd van Hoehna,
die een paar jaar geleden op illegale wyze de grens over gé-
komen is en die sindsdien steeds door dc politie gezocht is
Als h(3 die man zou zqn, dan fcou het me mets verwonderen,
als hq probeerde voor Fransman door te gaan Zijn moeder
was een Frangaise en. hq is in Frankrijk,opgevoede Wy heb
ben een heel dossier van hem tot bet moment, dat hij ver
dween. Bericht me, wat jij te weten bent gekomen; mis
schien kunnen we er een vqrhaal van maken
In de volgende brief stond: als die Desgranges wer
kelijk Von Hoehne is. dan houdt hij zich schuil uit vrees
voor de Intel legen ce Service Vijandelijke agenten hebben
sinds zqn verdwymng in dit land naar hem gezocht, met be
vel hem op staande voet neer te schieten. Als dit die man is,
dan is het geen wonder, dat hij zun baard heeft laten staan".
En dan: Ja, Von Hoehne moet geld hebben. Het is be
kend, dat hij de juwelen van zijn overleden moeder meenam,
toen hq uit Europa vluchtte".
En:ncc, er bestaat geen foto van Von Hoehne, maar
er is iets, waaraan je hem kunt herkennen. Daar mpet je
eens op letten. Hjj heeft eony litteken op zijn linkerarm, dit
hij heeft overgehouden van een snee, die hij bij een duel
heeft opgelopen, een litteken, dat schuin van zijn elleboog
tot aan zijn pols loopt. Je mqet maar eens khkcru Als het
mocht blijken, dat deze man werkelijk Von Hoehne is, laat
het me dan direct welen. Het zou een reuzhvoordeeltje voor
de krant zyn, als wij hem het eerst vonden",
(Wordt vervolgd).
kon zich dit alleB slecht herinneren,
hoewel hq dc rapporten niet kon
tegenspreken.
De advocaat-fiscaal noemde S.
een landwachter van groot formaat
die onnoemelijk groot leed heeft ee-
bracht over talloze Rotterdamse fa-
milies. H(J eiste 10 jaar met aftrek
en ontzetting uit de kiesrechten
Voor het leven.
Judaspenning
Agent-provocateur aldus beti
telde mr. Donker gistermiddag de
47-jarlge marinier 1ste klasse Chr.
Dlsv, die ln de zomer van '42 een
rechercheur van groep 10 had mee
gedeeld, dat de Joodse eigenaar van
een handel in twecde-hands-goede-
ren in de Oranje Nassaustroat zich
schuldig maakte aan zwarte han
del.
In gezelschap van twee recher
cheurs, van wie hij 35.— had ge
kregen, begaf hH zich naar de win
kel: zit bleven op een straathoek
wachten. Nadat hij voor 25 een
paar schoenen had gekocht, begaf
hjj zich weer naar de rechercheurs,
die prompt de Jood, twee aanwezi
ge Jodinnen en een kleurling arres
teerden. De eerste drie zfln in Duit
se kampen overleden. Voor dit ver
raad kreeg D. 10.- bloedgeld.
In Mei '40 was verdachte afge
zwaaid als marinier, maar toch had
hij zich in krijgsgevangenschap be
geven. Na dc bevrijding heeft hit
weer een nieuw dienstverband aan
gegaan. Mr. Donker reuulreerde 8
laar met aftrek, uitsluiting van het
recht om bü de gewapende macht
te dienen en ontzetting uit de beide
kiesrechten.
Meisje gevallen op de
vlucht
De 17-JarlEc J W. K„ die Zon
dagmorgen uit het meisjeshuis aan
de Lambertusstraat wilde ont
vluchten is bq een sprong van het*
ene plat achter 't gebouw op het
andere, vier meter lager, gevallen.
Met een vermoedelijke hersen
schudding en een pxjnlh'ke rug is
het meisje ln het Ziekenhuis aan de
Bergweg opgenomen.
Zijn tweede Pianoconcert schreef
Beethoven op 25-jarige lecftjjd, dutf
nog onder de invloed van zfln grote
voorgangers Haydn en Mozart.
Noch dc strijdende, noch de wijsge
rige, berustende Beethoven die de
werken na 1800 kenmerkt, hoort
men dan ook in geen der composi
ties die vóór die datum zqn ge
schreven. Niettemin zijn er, vooral
ui het eerste en tweede deel van
het tweede concert reeds vele mo
menten met een écht Beethoven's
accent, d.w.z, een subjectief accent,
dat, wanneer de solist het ln ziin
interpretatie tot uiting %veet te
brengen de aantrekkelnkheid van
het opus aanmerkelijk verhoogt,
Annie Ncderbragt, de soliste op
liet tweede Philharmomsche Volks
concert, heeft zich in haar interpre
tatie zeer ïuist weten tc realiseren.
Een goed ontwikkeld muzikaal be
grip gedragen door een uitstekende
techniek en een mooi toucher, stel
de haar in staat de Vertolking
steeds de gewenste spanning te ge
ven. Het succes dat deze voortref
felijke pianiste oogstte en waarin
ze terecht Piet van Mover en de
zijnen betrok was dan ook in alle
opzichten verdiend.
De ouverture Coriolan met en-
train gesneeld opende dit Beetho-
venprogramma dat met de Zeven do
werd besloten.
HERMAN VAN BORN,
