Op de drempel van een nieuwe wereld Dat is Rotterdam....
Puin en nog eens puin,
armoe en zwarte handel
Goede bedrijfsresultaten
bij de H.A.L.
Atoom-energie in dienst van medicijnen,
landbouw en industrie
Kunstmatige zon
aan de Pool
Nederland wint landen
wedstrijd
....dat iê Holland
Kort bestek IV
Een reisje langs
de Rijn
Kaartverkoop voor
Stadionspel
Van Scheltinga verliest
Paliétecedtiee
Zet 'm op, Dirk!
Sterke uitbreiding
van de vloot
Woensdag 30 Juli 1947
3
Ar l v.-i sOgS?
/^\TTO LII-.IENTHAL, pionier en eerste wetenschappelijke onderzoe-
V* ker van de luchtvaart aan het eind van de vorige eeuw, was ervan
overtuigd, dat hat ogenblik, waarop de mens zich als een vogel in de
lucht kon verheffen, het begin zou betebenen van een nieuwe cultuur
periode voor de mensheid. Ztfn profetie is bewaarheid, het vliegtuig
bracht inderdaad een omwenteling teweeg, zjj het gelijk zovele uitvin
dingen, zowel ten goede als ten kwade. Thans staat de wereld wederom
op de drempel van een nieuwe periode. De eemvig speurende mqns ont
dekte e'en manier om de ontzaglijke krachten opeengehoopt lp de stof
de atoom-energie, vr(j te maken. Omstandigheden noopten hem ze eerst
als een ongekend vernietigende kracht belichaamd in de atoom-bom
ongekende vooruitgang in de wereld. Dc mogelijkheden, die het vliegtuig
bracht zullen kinderspel zijn vergeleken b(J het geen de wereld bij een
voortschrijdende ontwikkeling In da toepassing van de atoom-energie
te wachten slaat.
striële basis, moeten wij natuur
lijk rekening houden met de enor
me opeenhoping van latente eper-
gte in kleine hoeveelheden van
zuivere uranium of plutonium. Om
een. voorbeeld te geven, een pond
uranium in gespleten loestaml,
verwekt dezelfde warmte als CÖOO
vaten olie; 10.000 ton uranium zou
derhalve gelijk staan met 120 mi!-"
Hard vaten olie, oftewel ongeveer
6 maal de bekende olie reserves
in de Verenigde Staten;
Op basis van de tegenwoordige
prijzen heeft een pond onafgeschei-
den uranium 235 dat 250.kost,
een hoeveelheid verwarmingsenergie
gelijkstaande aan die van steenkool
ter waarde van S 8.00Q.—Aan de
technische methode om uranium 235
en plutonium af te scheiden wordt
nog steeds gewerkt, en van het
succes van deze onderzoekingen zal
de uiteindelijke prijs afhangen. Met
goedkope atoomenergie zal het eco
nomisch mogelijk zijn de mijnen in
de bergen te ontginnen en zelfs in
de zee, aangezien er zich velerlei
chemicaliën in het zeewater in op
geloste vorm bevinden. Door mid
del van atoomontpioffingen kunnen
wij naar water zoeken in de Sahara
en het naar de oppervlakte pompen
om kunstmatige oases aan te leggen.
Wij kunnen kanalen dwars door et
land graven en we kunnen zelfs de
vorm van de aarde wijzigen naar
gelang wij zulks nodig achten.
Een groot voordeel van uranium
elementen zal zijn dat zij bunnen
dienen als ovens voor bijzonder ho
ge temperaturen, met het oog op de
sterke opeenhoping van energie op
oen betrekkelijk kleine oppervlakte.
Chemische omze' dngen waarmede
thans in gewone ovens dagen en
weken gemoeid gaan zullen zich
binnen enkele seconden kunnen vol
trekken in doelmatig gebouwde
atoomovens. Men verwacht ook dat
volkomen nieuwe reacties zullen
worden geconstateerd bij deze toe
passing van atoomenergie.
De uiteindelijk^ resultaten van de
huidige onderzoekingen zijn onbere
kenbaar en bijgevolg niet te voor
spellen. doch zekere algemene moge
lijkheden mogen worden opgesomd
zonder de grenzen van de weten
schappelijke voorzichtigheid te over
schrijden.
In de eerste plaats is atoom-energie
een onbeperkte Kracht, zo goedkoop,
dat ze practiseh gratis is en die in
elk gedeelte van de wereld beschik
baar kan zijn onafhankelijk van
natuurlijke hulpbronnen of klimaat.
Onbeperkte hoeveelheden van alle
soorten goederen met inbegrip van
die, welke uit duizenden nieuwe
materiaalsoorten vervaardigd wor
den. zullen eveneens beschikbaar
komen tegen prijzen welke ongeloof
lijk laag zijn iq vergelijking met de
thans geldende maatstaven.
Menselijke arbeid zal zo sterk
verminderd worden, dat een van de
voornaamste problemen van de we
reld waarschijnlijk za] worden de
psychologische aanpassing nap de
nieuwe eeuw van vrije tijd.
Verbazingwekkende vorderingen
tenslotte zullen worden gemaakt
en zijn inderdaad reeds gemaakt
bjj zuiver, wetenschappelijke onder-
Zoekingen on velerlei gebied, in de
medicijnen, landbouw en industrie.
Professor Enrico Fermi van de
universiteit van Chicago een van
da voornaamste geleerden b(j de
onderzoekingen welke tot het split-
pen van atomen heoft geleid gaf
onlangs in een rapport een aan-
trekkelijk beeld vjm het tegenwoor
dige en toekomstige gebruik van
atoom-energie voor doeleinden wel
ke niet op vernietiging zijn gericht.
Dr. Fermi wees erop dat electrl-
pche elementen met ketting reactie
„waarin energie wordt opgewekt In
een gemakkelijk onder controle tor
houden mate, reeds ruim drlo jaren
in bedrijf zijn. Hjj verwacht dat er
In de toekomst „grote centrale In
stallaties zullen zijn waarin geer
grote hoeveelheden energie zullen
worden opgewekt en In elcctrische
energie of stoom voor plaatselijk
energiegebruik zullen worden om
gezet.
Uranium elementen zouden ge
voegelijk kunnen worden gebruikt
voor do verwarming van steden,
voor de aflevering aan fabrieken en
particuliere woningen van de beno
digde hoeveelheid warmte. Een be
langrijk punt ten gunste van atoom
energi» is dat hiervoor geen zuur
stof nodig is, dat geen rook, stoom
of generlei gassen afgescheiden
worden." Een stad waarvan de ver
warming op deze geschiedt
zou zich kunnen verheugen in een
berrljjke Itelderc atwosphccr.
Een belangrijke cn voor dc hand
liggende methode cm otoomenergte
to© to passen is door gebruikmaking
van dc enorme warmte welke wordt
voortgebracht. De grote hoeveelhe
den warmte verkregen uit atoom
splitsing kunncr. benut worden om
stoom te leveren voor een stoom
machine of om dc drijfkracht te le
veren voor motoren of generatoren-
Er is zelfs sprake van om atoom
energie tc benutten voor automo
bielen, vliegtuigen of locomotieven.
Het lijkt wel niet waarschijnlijk dat
atoomenergie op deze wijze zal
worden benut, tenminste 7.0 Jong de
productie van atoomenergie in het
hu id! go stadium blijft staan. Het zou
practiseh niet mogelijk zijn, niet
alleen omdat kleine eenheden r.ie:
economisch verantwoord kunnen
werken, maar ook met het oog op
het gewicht vnn het Isolerende ma
teriaal dat onmisbaar is om een
werende laag te vormen tegen uit
straling- Er valt evenwel grote tech
nologische vooruitgang te bespeuren
bij liet perfectionneren van betere,
lichtere en compactere afscherming
tegen uitstraling in Installaties voor
atoomenergie.
Het voordeel verbonden aan het
gebruik van atoomenergie voor vcr-
warmingsduelcmdcn u£ als drijf
kracht zullen zich in het bijzonder
openbaren in verafgelegen oorden
waar de transportkosten het gebruik
van gewone 2ware brandstoffen
practiseh onmogelijk zou maken.
Het ;s wellicht iels te voorbarig om
nu reeds vergelijkingen te makén
ten opzichte van de kosten voor
atoomenergie, steenkool, benzine en
electrischc energie, doch het is een
vaststaand elt dat radio actieve
energie belangrijk goedkoper zal
zijn dan welke andere energie ooku
het kap niet in twijfel worden ge
trokken dat dergelijke plannen voor
verwezenlijking vatbaar z(Jn zodra
alle technische moeilijkheden, zoals
de .samenstelling van een materiaal
dat in staat is de enorme geconcen
treerde hitte cn uitstraling door liet
clement veroorzaakt te weerstaan,
zijn opgelost.
Terwijl wij de mogelijkheden cn
dc plannen opsommen welke in de
toepassing van uranium besloten
liggen, zou er enige twfifel kunnen
rijzer, omtrent de beschikbaarheid
van deze kostbare brandstof.
Er blijft ever.wol genoeg uranium
ter beschikking om zelfs nog meer
te kunnen bereiken. De hoeveelheid
uranium in de bekende vindplaatsen
is tamelijk groot, en ongetwijfeld
kan er nog meer gevonden worden
indien de onderzoekingen worden
uitgebreid, De allerbelangrijkste
bron is evenwel de uranium die
zich in alle ertsen der wereld be
vindt.
Zeilen
Kunstmatige z-on
De elementen zullen niet alleen
kunnen worden gebruikt als bitte-
bron. Ook de sterke uitstraling kan
dienstbaar worden gemaakt, Laten
wij aannemen dat wij deze bron van
uitstraling zouden kunnen omringen
met een scherm van lichtgevend,
materiaal dat licht afgeeft met elk
gewenst spectrum zodra "het aan een.
intensieve bestraling wordt bloot
gesteld.
Wy zouden dit het beste kunnen
vergelijken met een kunstmatige
miniatuur zon, welke indien zij b.v.
in het leven zou worden geroepen
in de onherbergzame oorden van
clq Fooistreken door geheel dc lange
donkere winter ccn nieuwe bloeien
de plantengroei teweeg zou kunnen
brengen 011 een gedeelte van de we
reld voor de mens zou kunnen open
leggen dat tot ddsverré als onbe
woonbaar werd beschouwd. Voor
het ogenblik Js dit slechts een op
timistische veronderstelling, doch
Op het buiten-IJ en het IJssel-
mecr werd Dinsdag het eerste ge
deelte van de jubileum Holland-
week besloten met de laatste races
voor de internationale groepswed
strijden en de Hollancl-België wed
strijd voor Olymplajollen. Het waa
wel een dag met typisch Hollands
weer, De3 morgens vroeg joeg een
harde wind witte koppen op de gol
ven, maar toen de eerste start
schiedde, was het volkomen blad
stil. Enige strijd ontbralc hierdoor
totdat na het middaguur een sterke
westenwind de deelnemers plotse
ling verraste. In de Holland-België
wedstrijd had George Buyase op dat
moment de leiding en handig ge
bruik makend van zijn positievoor
deel wist hij de race op zijn naam te
brengen. Dit was de eerste over
winning van een buitenlander In
deze jubileum Holland weelt. Stap
werd tweede. Kagchellapd derde.
Daar de middagrace wegens de te
harde wind afgelast moest worden,
wonnen de Hollanders de 3anden
wedstrijd met 18.2 punten tegen
België 12,1 p. op de eerste dag had
den de Nederlanders reeds de lei
ding genomen met 13.2 7 p, In de
drakenklasse zegevierde het team
van de Z. V. Braasseme rmeer met
de Tijl Uilenspiegel van van Wijk en
de Trim van Proper. Me c een totaal
aantal punten van 75 in vier wed
strijden was van Wijk de meest suc
cesvolle deelnemer, gevolgd door
zijn teamgenoot Proper, die in to
taal 69.2 p. behaalde. Voor hun
fraaie overwinning ontvingen
een zilveren beker, die H.M. de Ko
ningin, voor bet, „winnende team
de drakenklasse beschikbaar bad
gesteld.
Op 16 en 17 Augustus wordt te
Heerlen eon internationaal concours
georganiseerd, waaraan verbonden
hef Nederlands kampioenschap
jachtpaarden.
Zo halen de arbeiders in He bergen,
100 mijlen noordelijk van Adelaide
in Australië, hei urcmium-eris, be
langrijke factor in de aanwending
vut de atoomkracht, uit dc bede nu
Wanneer wfl een beschouwing
geven over de economische kant
van atoomenergie op een indu-
WORÏÏSÜAÜ 31 JULI, Sommi
ge bladgroenten als Spinazie, snljsla
en raapstelen, die ooornamdijk in
het voorjaar worden geoogst, zijn
ook wel'gescnikt om as nateelt nog
in Augustus en Sot ember te wor
den gezaaid. In de felle zomerzon
gevoelen zich echter niet thuis.
Ook moei men er rekening mee hou
den, dat deze bladgroenten een
vochtige gropa vrag u. Vanneer da-
grond in' deze nazonië n ritxle kurk
droog is, dan icordf hel eeji misluk
king. Daarom moet d" aarde in tij
der, van droogt* goed vochtig worp
den gehouden. Indien nodig, kan
te varen ook nog tpel wai snelwer
kende stikstofvwat ionh JcaUcsalpe
ter worden toegediend. Aldus kan
men daze snakelijke bladgroenten
ook nog als nateelt oogsten. S. L,
DUF eens vit een de Haas, Inplaafs ven in uw achierfum of- kamer.
Na gedane arbeid op een warme dag is bet er goed rusien, Als de
zware wolkenluchten en het waior van de Maas de laatste zonnestralen
opvangen cn kranen, Ioodsen, gehouwen, langzaam aan iot zuivere silhouet
ten veranderen. Als daar zo'n sleepbootje een zilveren baan trekt in al dat
goud en perlemoer, Dan weet je waf het waard is in Rotterdam te wonen.
NADAT de Nederlandse Douane
tenslotte de schepen heeft vrij
gegeven, wordt het anker gelicht en
stoomt de sleep het Niemandsland
binnen. Direct zien we eon heel an
der beeld op de walkant, een aspect
dat herinnert aan de angstige dagen
van weleer, toen de Geallieerden in
het voorjaar van 1945 tot de Rijttbar-
rière doordrongen, met hun machti-
-ge tankspitsen huis en stad neer-
maaiden en diverse pogingen onder
namen om de brede snelvlietende
stroom te passeren.
Daar komt Emmerik, vermorzeld
door het Engels geschut, verbrand
door de stormtroepers en airbornes.
die hipr het mes op de Duitse keel
zetten. Op de zandbedding liggen
nog resten van Baileybruggen, ver
wrongen en verroest, als verloren
stukken uit de grote geallieerde Mec
canodoos. Talrijke pantserwagens
liggen ondersteboven, nog niet op
geruimd. Op een dukw, zo'n water
land voertuig is een kalfje geklau
terd en loert met glazige ogen naar
de schepen in de diepte. De stuur
man wijst mij twee grasgroene plat
forms. de fundamenten van de olie-
leiding Pluto,die destijds op deze
plaats de Rijn overspande en millioe-
nen liters benzine het stuiptrekkende
Derde Rijk inpompte,
Duitse douane aan bqord
De Douane komt aan boord. Even
gaat er een rilling door de leden
van hem, die voor het eerst na dc
oorlof weer een Duitser ontmoet. Hij
draagt het hardgroene uniform, met
de dofgroene kraag, dc zilverachtige
schouderpassanten, en de iets plat
gedrukte hoerapet. Helm. geweer en
adelaar ontbreken, anders stond
daar weer een S.D, agent. De doua
nier, die de aarzeling opmerkt,
treodt glimlachend toe. spreekt be
leefd en hoffelijk „Bitte. was ist
los?", De verslaggever komt cr
by en even later hepft hij een
gezellig babbeltje met de Hol-
steiner, die slechts aarzelend
een sigaretje accepteert, omdat de
Engelse chefs, die op dc snelle boten
meevaren, streng toekijken, dat de
verslagenen niets krijgen toegestopt.
Hij vertelt, dat hij 180 Mark per
me and verdient en. dat hij er niet
mee kan rondkomen. Want wie op
de bonnen leeft, gaat langzaam maar
zeker naar het graf. Men moet
i.schwarz tun" of naar familieleden
op het platte land reizen. Textiel en
schoenen krijgt men zeer spora
disch op speciale vergunningen cn
huishoudelijke zaken, luxe artikelen
pn uitstapjes kosten te veel. De toe
komst ziet er donker uit, men leeft
hij de dag en slaapt wanneer men
vrij is. Dan verteert men niets en
vergeet de zorgen.
Over het Britse beleid wil hij niet
ontevreden zijn, al moot het gezegd
worden, dat het dc Duitsers liever
was -r-i on dit -wordt mij tijdens de-
reis telkenmale verteld als do
Britten strenger optraden. De Fran
sen, zo spreken zij, „prügeln" tenmin
ste. als ze iets zien, wat hen niet be
valt. De Engelsen geven hoogstens
een terechtwijzing aan do Duitse in
stanties en bemoeien 2ich verder niet
met de afloop. Ze zijn te mild cn
houden niet van razzia's. Wel voeren
ze constant „de denazificatie door cn
slaan noht op een loyale houding der
verslagenen, maar verder laat het
hun blijkbaar koud, of de ene Duit
ser de ander uitzuigt, naar het leven
staat en obstructie voert, zolang het
kwaad het Engelse bezettingsappa
raat niet schaadt. Zelden ziet men op
straat Engelse soldaten. Ze blijven,
in hun kampen en komen slechts nu
en dan op openbare' plaatsen. Velen
van hen zijn dan in burger om niet
te worden lastig gevallen. Ze zijn
bescheiden en betrachten de nodige
sportiviteit ten aanzien van hun vroe
gere vijanden. En dat ligt de door-
snee-Duitser nog niet. No 25 jaar aan
dc leiband te hebben gelegen, ken
nen ze de vreugde van de vrijheid
niet en weten met hup figuur geen
raad.
Na de vlotte afwikkeling der for
maliteiten (waar Lobith een lesje
aan kan nemen! jagen de moderne
douaneboton (ook Jets voor Lobith)
naar de wol en zwoegt de sleep zich
moeizaam weer op gang.
We krijgen een z.g.n. „voorspan".
Een Duitse sleepboot, met Engelse
vlag en registratielettars komt nu
een strangetje helpen. Zo gaat het
met 5-kilometervaart verder, langs
kanten, waarvan we alleen wat sta
ketsels zien boven de dijk. om dan
even boven de kapotte brug bij We
zel tegen bet vallen van de avond
voor anker te gaan.
Wezel - 'ti kolossale
puinhoop
In Wezel stappen wij aan wal. Te
passagieren, valt er niet veel, want
zelden zag ik zo'n kolossale puin
hoop als daar. Veel heeft men over
de kapotte steden geschreven en ge
lezen en dat veel „plat" ligt, weet
men zo langzamerhand, maar nog al
tijd overtreft de barre werkelijkheid
elke voorstelling van zaken.
Noodkabols verzorgen het licht
van hen die in dit doodsbed nog in
kelders wonen of in opgelapte ruines,
gei'mproviserde woninkjes saamge-
hokt ziften. Er is geen kroeg, geen
bioscoop, geen kerk een bizar
doolhof :s Wezel, dat zelfs een ge
allieerd bezoeker, die genoeg Iped
ondervond van de Duitsers, toch stil
maakt.
We komen aan do praat met eon
postbode, die ons zijn woning vnn 2
kubieks meter openzet, Êijn oudste
zoon was bij de Kriegsmarine en
zwierf in alle landen, misschien ook
wel op alle zeeën, al was dat niet
de gewoonte. Zijn huis. dat achter
dc noodwoning staat ligt zwaar ge
bavend op herstel tc wachten. Maar
een week geleden ontstal men hem
nog do vluchtig aangebrachte nood-
deur, De criminaliteit is nl. ontstel
lend groot, al meent men, dat zc iets
afneemt.
De oude postbode spreekt In
platduits, dat het Hollands zeer na
bij komt, over do schoonheid van
zijn goede stad, wnnr vele Neder
landse toeristen en schippers de denr
open vonden, „We moeten ons weer
verbroederen", zo spreekt hij lei ter-
lijk. „Wat door dc nazi's werd ver
nield, moet door ons weer worden
opgebouwd. We houden van Holland,
omdat het destijds van Wezel hield".
Ik heb de prettige stemming niet
willen bederven, door over annexa
tie tc beginnen, »vant hoeveel puin
cn tranen dc Duitse bodem ook. be
dekken: Dculsch blelbt Deutsch- Dat
is mij op de hele tocht gebleken.
Des avonds laat stappen we weer
aan boord, nn onder de verzakte
Montgomery-baileybrug te zijn
doorgevaren, zo zeer verzakt dat
toestemming is gegeven de oude
brug,, die nu in het water ligt weer
to herstellen: het enige dat er wordt
gebouwd in heel Wezel,
Bij Het Rotterdarosch
Parool verkrijgbaar
Op 30 Augustus cn 1 September
zal, zoals wij reeds schreven, in het
Feyenoord Stadion een grootse natio
nale manifestatie worden gehouden
onder algemene en artistieke leiding
van Care! Briete.
Den Doolaard schreej de tekst voor
dit stadionspel, dat wordt opgevoerd
ander de titel ,,De Waterweg her
overd",
Plaatskaarten zijn verkrijgbaar van
4 Augustus af aan de volgende ver
koopkantoren;
Rotterdam Centrum: Nvv. Binnen
weg 284. Kortenaerstraat I, Sehie-
datnschesinge! 1, Staten weg 118.
Witte de Withstraat 30. Schiedam-
schesingei 42; Rotterdam-Z: Beyer-
landselaan 180 Hilledijk 253. Mijns-
lieercnlaan S3. Polderlaan 44; Rotter
dam-N: Kleiweg 24. Zaagmolenstraat
47; Rotterdam-U: Schoutenstraat 145
Rotterdam-W: Heemraadssingel 183;
Vlaardingen: Smalle Havenstraat 2;
Schiedam: Broersvest 3; Qerrit Ver
boomstraat 17St. Udu in astrant l;
Secretariaat: Coolsingel (naast Stad
huis).
Doordat Van Scheltinga zijn partij
in het Zone-tournooi te Hilversum
tegen Trïfunovic verloor cn Q'KclIy
het tegen Max Blau niet verder dan
remise bracht, kon Pachinan door
een zege on Szabo weer aan de kop
komen.
De uitslagen van de 12e ronde
luiden:
Tzvetcoff (Bulgarije) tegen Doer-
ner (Luxemburg) Vz-^-Yz', Paelunan
(Tsjech o-Sluwakije) tegen Szabo
(Hongarijn) 1—-U; Van Scheltinga
(Nc-d.) tegen Trifunuvic (.locgu-sla-
vië) 0—1; Kossolimo (Frankrijk) te
gen Castaldi (Italië) l—O; Plater
(Polen) tegen Alexander (Engeland)
VlVzÖ'SulHvan Herland) tegen
Foerder (Palestina) Ul: Max Blau
(Zwitserland) tegen O'Kellv (Bel-
gic) Vl—'A-
Door deze resultaten is de stand
thans na dc 32e ronde als volgt:
1 en 2 Padumm (Tsjech«-Slowa
kije) en O'Kelly (België) 9JA uit 12:
3^ en 4 Van Scheltinga (Netl.) en
Trifunovic (Jocgo-slavië) ,9 uit 12;
5 en 6 Szubo (Hongarije^ en Alexan
der (Kngcland) 'öVz uit 12; 7 cn 8
Max Blau (Zwitserland) en Rosso-
limo (Frankrijk) d uit 32: 9 Castaldi
(Italië) SYz uit 12; 10 cn H Tzvet
coff (Bulgarije) en Poerdcr (Pales
tina) 41 uit 12; 12 Plater (Polen)
4 uit 12: 13 Docmer (Luxemburg)
3 uit 12; 14 O'Sullivan (Ierland)
V2 uit 32.
Kassian
Ik begrijp het zo best. Lientje,
dat je je niet goed kon houden
toen de parketwachter je meenam
naar berieden, naar dc cel. Die
kreet van. jo, die hartverscheurende
krampsmk wil maar niet uit m'n
oren. Builen straalde de zomer.
Nog maar een kwartier geleden
was je in jc dunne jurk over de
zonnige straten gegaan en dit koele
gebouw binnen gestapt am, zoals je
dacht, even voor te korp^n.
Als jc weër buiten komt zal het
29 November zyn en misschien
vriezen, pic hele mpoie maand
Augustus, de liefelijke September
en dc prachtige October zul j© dit
jaar niet beleven, dat alles is voor
bij als je naar huis mag gaan. Vier
maanden lang auHeij je twee klein®
kinderen niet begrijpen waar moe
der blflft en als je ze weer ziet, zul
len ze al ©en heel stuk gegroeid
zijn.
Ik wert wel dat het niet fraai ia,
wat je uitgehaald hebt, Lijntje, 011
je was zeh'fl wel eens meer met de
rechter in aanraking geweest, maar
dat dit zou gebeuren, dat je hier
onmiddellijk na je veroordeling ge
vangen genomen zou worden, waa
niet bij je opgekomen, niet waar,
Lientje; bij ons trouwens ook riiet.
Wij met die blocnootjes schrok-
l?en or haast even erg van als jij en
in eens dachten we aan hot mooie
weer buiten cn aan die donkere cel.
Je had het wel erg bont gemaakt,
Lientje. maar j© zag er zo hele
maal niet misdadig' uit. Voel eer
leek het ons dat je wat luchtig
dacht over goed en kwaad, over
wat geoorloofd i» en. wat men per
se niet moet doen.
Je had het ze3«r niet mogea
doen, dat bedriegen van verschil
lende ambtenaren met dc stam
kaart van een vriendin cn een be-
wüsjc van een vroedvrouw, ora
ha by-toe wijzingen van de distribu
tie los te krijgen. Het waa je ge
lukt ook cn toep jc dc bonnen te
pakken had ging je ze verkopen en
het geld dat ze opbrachten (f 35,
gaf je aan je vriendin, opdat se zou
zorgen dat je niet langer in positie
7.014 Zijn van je "derde kina. Je
vreesde, dat men je twee kinderen
zou afnemen als het cjerde binnen
de 300 dagen na je scheiding gebo
ren werd. Je eërstc man had jou
heel slecht behandeld, niet waar,
en daarom had je al gauw troost
gezocht b(j een ander,
De officier was heel boos over je
gedrag, Lientje. en daar waa wel
een beetje reden voor ook, maar dat
hij eiste dat jo terstond zou worden
opgesloten hadden we niet gedacht
en j(j ook niet hè, Lientje en daar
om huilde jc zo hartverscheurend
toen de parketwachter op 30 af
kwam om je meo te nomen, zo
maar. zonder afscheid van je klein
tjesen van de zomer. Kassian,
Lientjei
Naar het verslag over de ja
ren 1949 tot en met 194G bUjkt,
7.1jii de bedrijfsresultaten b(| de
JtoJInndApicriicnlün over (loze
zevenjarige periode plot onbe
vredigend geweest. De totale
bruto winst na do nodige reser
vering bedraagt j 32.483.845,
Iliorvan is een bedrag van
7.7GL345.88 in mindering ge-
bracht voor een storting ten
behoove van dc Stichting Pen
sioenfonds 1937. De afschrijvin
gen vorderen over 19401046
ld.8S8.8S5.Ter verdeling
hlj|ft dan beschikbaar ccn som
van 7.883.694,32, waaruit een
dividend van 5 procpnt per Jaar
ter beschikking kan wieden
gesteld.
Do vloot van de maatschappij
heeft sinds de bevrijding eon sterke
uitbreiding ondergaan. De passa-
Vla de zoutziederij Rheinberg be-1 glersschcpen Veendam, Noordam
reiken we de volgende dag de Riihr.en Westerdam 7,fjn weer ln de vaart
58)
door Crfug Rice
Vertaald door Ada Campers.
„Trek het je niet aan", zei Archie, troostend, terwijl hij de
laatste druppel pudding van zijn lepel likte. „Nu hoef je de
pan niet om te wagsen".
Dinah zette de worteltjes op. Toen keerde ze zich van het
fornuis af en zei: „Weet jullie, ik vraag me af. met wat voor
soort revolver die man, die Frankie Rdey doodgeschoten is".
April vergat de puddingpan. en zei: „Dat vraag ik me ook
af. Als het dezelfde is geweest...."
„Laat dat maar aan mij over", zei Archie vol vertrouwen.
„Ik wed met je om negen millioen dollar, dat ik het mor
gen te weten kan komen".
„Ik wed met je om hetzelfde bedrag, dat je dat niet kunt",
zei April.
Archie keek haar berekenend aan. „Waarmee wed je eer
lijk en echt?"
„Met een kwartje", zei April prompt.
„Hu-hu", zei Archie. „O nee! Wasst als ik dan d© wedden
schap win, dan leen jij het geld van mij om het mij te be
talen. Ik wed niet meer met jou om geld".
April zuchtte. „Nupou, gupoed. Zog het dan maar".
„Als. Archie zweeg en daelit na. „Als ik er mor
gen "achter kom, met-wat voor soort revolver1 die Meneer
Frankie Rfley werd doodgeschoten, dan hoef ik een hele
week het vuilnisvat niet naar beneden te'brengen".
„Maak er vier dagen van", zei April.
„Nee niks ervan, een hele week",
„Nou goed dan. voor elkaar".
„Nou zeg, a!s jullie klaar zijn met dat flauwq spelletje,
luister dan eens naar mij", zoi Dinah streng,
;t,Ja heer", zei April en neeg diep.
„Wij gehoorzamen", zei Archie heel plechtig.
„We weten nu zo'n beetje, wat voor Invloed Mrs. Sanford
op die arme Dir. Sanford heeft gehad", zei Dinah, hun klas
sieke .beleefdheidsvormen negerend. „We weten, waarom hij
na de moord is weggelopen, cn waarom hij hier heeft rond
gehangen om tc proberen in dat huis te komen. Omdat wij
datgene tc pakken hebben gekregen, waarom hij in het huis
wou".
„Misschien", zei April, „zou het het beste zijn, als wc hem
gauw gingen vertellen, dat'wij het hebben cn dat we het op
con veilige plaats zullen bewaren, tot dc echte moordenaar
Is gevonden en dat wa het dan aan hem terug zullen geven
of het verbranden. Dat moet zijn zorg een beetje verlichten".
Dinah keek schoolmeesterachtig, „En dan moesten we hem
meteen maar vragen, wat hij weet over de ontvoering van
Bette LeMoe. Misschien kan hij ons iets vertellen, dat ons
een belangrijke aanwijzing geeft".
„Genie!" zei April bewonderend.
„Mat»:? als hij nu eens niet wil spreken?" vroeg Archie.
„Wo zullen hem wel aan 't praten krijgen", zei Dinah. „Nu
hebber» wij macht over hem".
„En als hij nu eens leugens vertelt?" zei Arqhie vast
houdend.
„Archic", zei Dinah, „je hebt te veel praatjes. Als je met
ons mee wilt, dan ipoet je je mond houden".
Vanaf de veranda aan de achterkant van het hui? keken ze
voorzichtig rond om te 2icn, pf niemand ze bespjonneerde.
Toen renden ze naar het speelhuisje. Toen ze om dc struiken
heen stormden, bleef Dinah ineens stokstijf staan cn zei:
„Allemachtig!"
Het speelhuisje was loeg. Dc dekens logen keurig opge
vouwen aan het hoofdeinde van de bank. De borden stonden
netjes pp een stapeltje op de tafel en da- tijdschriften lagen
er keurig gerangschikt naast. Het ochtendblad lag bovenop
de dekens, maar de foto van Frankie Riley, die op de voor
pagina gestaan bad, en het artikol, dot erbij hoorde, waren
zorgvuldig uitgescheurd. En er was nergens een Fpoor van
"Wallie Sanford.
HOOFDSTUK 16
Het was nog niet goed en wel licht of Archic bonsde al op
hun deur.
„Hé, wordt 's wakker", riep hij zachtjes, „Hé, wordt 's
wakker. Het is Moederdag".
„Kom maar binnen", riep April slaperig.
De deur werd zachtjes opengedaan en Archie, al gewas-
pen Ch aangekleed, kwam op zijn tenen naar binnen.
Dinah ging overeind zitten, wreef haar ogen uit en zoi:
„Als hij zich bij de politic heeft gemeld, den staat het nu in
do kraijt. En als hij dat niet gedaan heeft...,"
April geeuwde qn zei; „Ik hob eon theorie Ik heb er over
nagedacht, voor ik gisteravond ging slapen. Gesteld, dat die
Bette LcMoe een vriend had-..."
„Die had ze", zei Dinah. „Walli© Sanford. William Sander
son v/as hij'toen", Za greep haar badjas,
„Dat bedoel ik helemaal niet", zei April tegen haar. „Ik
bedoel pen échte vriend, iemand, die dol op haar was zoals
Bete op jou".
„Hu-hu-hu", schamperde Archie. „Waarom is Pete dan
gisteravond niet hier geweest?"
„Omdat hij met zijn grootmoeder naar de bioscoop moest",
zei Dinah met ijskoude waardigheid. „Ga verder, April".
„No 1", zei April dromerig, „die knaap was dol op haar.
Waarschijnlijk wou-je mot haar trouwen. Toen werd ze ont
voerd en vermoord. De politie is or nooit achter gekomen,
wie hei gedaan heeft, Maar die vriend van 'r wija er zijn
hele leven aan om ze op te sporen en wraak tc nemen".
„Dat heb je uit een van Moeders boeken", zei Dinah. „Uit
het Clark Cameron-boek. waar die knaap vijf-en-twintig jaar
zoek brengt met proberen uit te zoeken, wie zijn vriend heeft
vermoord en dan
„Natuurlijk heb ik dat uit Moedpr'p boek", zei April. „Maar
het past. Die vriend van Bette vindt tenslotte Mrs. Snnlord
cn krijgt het bewijs, dat zij cr bij betrokken was. Dus ver
moordt hij haar. Én dan duikt Frankie Riley op. Dezolfdo
knaap «duet hem-ook.dood". „En", voegde ze er ernstig ann
toe, „waarschijnlijk is hij op de hoogte met do affaire Wil
liam Sanderson-Wallie Sanford. En dus..;."
Dinah gaapte haar aan. „Ik hpop echt, dat hij zich bij de
politic gemeld heeft. Dan is hij veilig, Archic, ga als de wind
beneden de krant halen".
„Die klusjes altijd", bromdo Archie. „Ik moet èileg doen.
Ik heb honger".
„Schiet op", zei Dlnoh, „En ik zal wafel# voor het ontbijt
maken",
„Reuze!" zei Archie. Hij deed de deur open en stormde
naar de trap.
(Wordt vervolgd.) V
en de Nieuw Amsterdam volgt
spoedig1. Wat met ..et s.s. Volendam
dat nog steeds als troepen- en re-
patrieeringsschip dienst doet, gaat
gcbcumi. ie nog niet beslist. Over
het herstellen van dc zeer grote
moleBtschadc, die aan. hst m.s. Zui-
derdam werd toegebracht, worden,
met de regering onderhandelingen
gevoerd. Wanneer dit overleg" tot
een goed resultaat leidt, hoopt do
rederij dat dit passagiersschip eind
1948 vaarklaar zal zön<
In 1946 werden do volgende
vrachtschepen ln do vaart gebracht
Aalsd(jk, Amsteldljk en Arkeldijk
(alle drie Victory1»), Andjjk en.
Êemtl(jk (belde ruimte voor 12 pas
sagiers), Duivondijk (prijsschip ex-
Duitsc Vancouver). In 1947 werden
in dionst gesteld dc Vlctory-sche-
pen Aardijk, Abbedijk, Anxedjlk,
Avordijk cn Axeldyk en verder hot
6,8. Blijdendyk.
De oudere stoomschepen Blom-
mersdijk, Edam (100 passagiers)
en Leerdam (100 passagiers) on
dergaan thans een survey. Van de
belde vrachtschepen Damsterdjjk en
Drochtdyk, dio zwaar beschadigd
uit Duitsland tcrugkecsrdon, kan al
leen het eerstgenoemde nog wor
den gerepareerd. De DamaterdUk
kr(jgt een. geheel nieuwe opbouw,
nieuwe koellnriehtingen cn twee
Sulzermotoren, zodat Z(j na het ge
reed komen in het voorjaar van
1948 gelijkwaardig zal zijn aan een
nieuw gebouwd schip.
Omtrent de vaart Europa—Ame
rika deelt de directie mede, dat het
grote aanbod van lading tn Ooste
lijke richting het charteren van
schepen somtijds noodzakelijk
maakte, op welke reizen enige ma
len verlies geleden werd. I11 Weste
lijke richting is het aanbod van
lading helaas nog steeds onbevre
digend. Eenzelfde beeld vertoont de
JavaNow ïorkJljn, Ook hier over
treffen de ten vervoer aangeboden
hoeveelheden lading met bestem-
nUug Indonesië verre het vervoer
in omgekeerde richting.
Doordat ln de oorlog vela passa
giersschepen verloren gingen en an
dere nog steeds als troepenschip
gebruikt worden, ontstond een
groot tekort aan bedruimte hetgeen,
tot -gevoïg had, dat de sterk ver
minderde passagiersruimte, waar
over de rederij de beschikking
heeft, steeds geheel gevuld was.
Daar bovendien het reizen over de
Oceaan sterk toeneemt, is het de
reder(j «Kt mogelijk aan alle pas-
sageaHr.vrager. tc voldoen. Men
verwacht., dat het in dienst stellen
van dc Nieuw Amsterdam enige
verbetering zal brengen.