HET ROTTERDAMSCH PAROOL
OOK S0EKARN0 BEVEELT
„STAAKT HET VUREN"
I
Sjarifoeddin wil arbitrage
Vakarbeiders in de kampen
luchten hun hart
Massapersonenvervoer naar
en van Indonesië
f
Vrij, onverveerd
„Linggadjati niet
meer vait kracht"
Republiek niet
onafhankelijk
Olie-productie weldra
weer op volle toeren
Laatste acties
Saparoea in ballast naar
Amsterdam
Douane-unie van 16
landen in Europa?
120 millioen dollars
voor Europa?
Duitse partijleiders in
Londen
Asuncion omsingeld
Waarom krijgen wij geen vacantiegeld
Speciale KLM-vlucht
naar Michigan
Honger dreigt in
vele landen
Rapport van Trygve Lie
Weer geluks
telegrammen
Elandsfontein naar het
vaderland
Gen. Spoor spreekt
vanavond
Omvangrijk transportscherna met
troepenschepen ten uitvoer gelegd
Bezoek aan de
„Kota Baroe"
Gen. Spoor dankt het
leger
Cor Wals in cassatie
Twaalf jaar geëist
M
i
Bed en A dm. Lange Haven MI, Schiedam
lei 69300
Abonnemenlsprijj pei week 31 cent, per
kwartaal loese nummer» 0,09
DE SCHIEDAMMER
Uitgave Stichting „Het Parool** Postgiro
398644 BankierAmsterdamsche Bank
te Rotterdam PL Dlrecteun B. de Vries
PL Hoofdredacteur! Th. Ramaker
Dinsdag 5 Augustus 1947.
Zevende jaargang, No, 180
Soekarno beeft gisteravond in een radiorede bevel
gegeven de vijandelijkheden te middernacht te
staken.
Sjarifoeddin, die na hem voor de microfoon kwam, viel in een
scherpe politieke rede opnieuw de Nederlandse houding aan. De
Nederlanders verklaren thans, dat zij voor orde en rust zullen
zorgen in de door hen bezette gebieden. Dit moet onder ons volk
wraakgevoelens wekken, aldus Sjarifoeddin.
In het bezette gebied vechten nog vele strijdorganisaties, die
moeilijk bereikbaar zijn. Hoe kunnen wij ben op tijd bereiken,
terwijl ons pas heden het telegram bereikte?
Wij moeten ons thans houden
aan de beslissing van de Veilig
heidsraad, zo ging Sjarifoeddin
verder. Aan Linggadjati zijn wij
niet meer gebonden, want de
Nederlanders hebben opnieuw
Linggadjati ge^rhonden door
Banka, Billiton, 'en Riouw on
afhankelijkheid te geven.
Wtf willen het conflict op
vreedzame iv|jze oplossen, maar
op een geheel nieuwe basis. W|j
wensen arbitrage door een der
de. Wapenstilstand betekent
voor ons dat de pemoeda's wor
den vrijgelaten en de Neder-
PAROLOSCOOP
Herstel van vertrouwen
jV/j EN HOOPT nu maar, dat de
J-v-1 officiële^ tekst van de resolutie
van de Veiligheidsraad inmiddels
Djocja heeft bereikt en dat omge
keerd het republikeinse bevel om
het vuren te staken nog bijtijds is
doorgedrongen tot de verste onder
delen op de vier Indonesische fron
ten. Want als zulks niet het geval is,
of als een ondercommandant weigert
de Djoejase aanwijzingen op te vol
gen, komt men voor nieuwe
moeilijkheden te staan. Dat komt
men trouwen^ toch. Want de Neder
landers "nemen op het ogenblik een
heel andere positie in op Java en
Sumatra dan., toen de politie-actie
begon. Veertien dagen geleden zaten
- de Nederlanders op een paar To-
broekaebtige punten (Batavia, Ban
doeng, Semarang en SoerabajaU
thans hebben"" zij geheel West- en
Oost-Java van Midden-Java afge
sneden. langs de noordkust alle be
langrijke, en aan de zuidkust de
enige haven, in handen; ook voor
Sumatra geldt zo'n beeld. Als deze
militaire toestand gehandhaafd blijft
zijn de rollen- feitelijk omgekeerd,
want men kan in hes van alles ver
stoken Djocja zelf een Indonesisch
Tobroek gaan zien.
Men moet nu. in weerwil hiervan
Djocja vertrouwen toewensen. Want,
als men daar persisteert bij de eis.
dat de toestand van October '46
wordt hersteld, vóór er verder wordr
gepraat, dan komt men voor allerlei
pijnlijks dat in de afgelopen veer
tien dagen is ontstaan. Er zijn bijv.
weer civiele besturen ingesteld, zo
als te Salatiga, en wedono's hebben
onder Nederlandse leiding herstel
en wederopbouw ter band genomen
(Ambarawa); met bepaalde voorra
den is de handel heropend en de
vorming van een nieuwe Suma-
traanse staat heeft zich kenbaar ge
maakt. Moet dat alles weer onge
daan worden gemaakt?; zo ja, hoe?
Kan het 2elfs wel ongedaan worden
gemaakt? ook op hongerleidend
Madoera?
De Amerikaanse bemiddelaars
zullen al problemen genoeg te ver
werken krijgen; als zij nu menen,
dat orde, en rust en handelsberstel
bij -de huidige stand van zaken een
groter mate van zekerheid bieden
dan wanneer de posities van Octo
ber '46 weer worden ingenomen,
dan zullen zij op de Djoejase ver
langens niet ingaan, temeer daar de
•Nederlandse troepen zich toch eens
zullen terugtrekken op grond van
de inhoud en de bedoelingen van
Linggadjati.
Het gaat in de komende dagen om
goed vertrouwen, Wii moeten het
wekken, én-te Lake Success èn by
de mannen van Djocja, cn Djocja
moet er naar toe willen groeien. Het
is thans om een soort westers» spor
tiviteit te doen, waarbij-voor oud-
Oosterse prestige-dingen zoals „ver
lies van gezicht" en behoud van ge
zicht" geen plaats is. Zit er soms
voor Diocja geen ..herstel van ge
zicht" in. als het bedenkt, dat Lake
Success .tot on zekere hoogte z'n
soiivpreiniteit beeft erkend?
Niet alleen Dmcia en Den Haac.
ook de Veiligheidsraad - en
Washington hebben bplang bij een
gn«»d-«Dortief verlnoo van allps. om
dat een voorbeeld nodig is, dat
„s+rekt".
F«n voorbeeld voor de hele we
reld.
landse troepen weer achter de
demarcatielijnen worden terug
getrokken.
Voor Djogja's besluit om de vijan
delijkheden te staken viel, waren
nog enige moeilijkheden op te los
sen met betrekking tot het voor de
Republiek bestemde telegram van
de Veiligheidsraad. Gani, zo blijkt
achteraf, had geweigerd vooi de
overbrenging te zorgen, omdat hij
geen kans zag op tijd Djogja te be
reiken, en de indruk wilde voorko
men dat de Republikeinse regering
treuzelde met de afkondiging van
het „cease five". Het telegram was
overigens al van Zaterdag 12 tot
Zondag 8 uur in handen van de Ne
derlands-Indische regering. Men
overwoog vertegenwoordigers van
de U.N.O. of van een vreemde mo
gendheid om bemiddeling te vragen,
maar om tijdverlies te voorkomen
werd het telegram tenslotte voor de
zender Batavia voorgelezen en later
uit een vliegtuig boven Djogja neer
gelaten.
Bij de opening van de zitting van
de Veiligheidsraad deelde gistermid
dag de voorzitter, Faris al Choery. I
mee dat MJ bericht had ontvangen
van de minister-president van de
Indonesische Republiek, waarin de
ontvangst van het telegram van de
Veiligheidsraad bevestigd werd,
maar waarin geen mededeling werd
gedaan van de voornemens der re
publiek. Al Choery, blijkbaar Sjari
foeddin met Gani verwarrend, zei
verder, dat Sjarifoeddin uit gevan
genschap ontslagen was. Ook van
Nederland was de bevestiging ont
vangen vgn de ontvangst van het
telegram. Hoewel België een discus
sie zonder de aanwezigheid van Ne
derland en India wilde voorkomen,
kreeg toch Hodgson (Australië)
het woord, Hodgson beschuldigde
öeNederlandse regéririg ervan, dat"
z|j het telegram van de Veiligheids
raad voor Djogia langer heeft op
gehouden dan nodig was. Hij stelde
voor een officiële afgevaardigde van
de U.N.O. naar Indonesië te zenden,
om de Veiligheidsraad op de hoogte
te houden. De voorzitter zou hier
over het secretariaat raadplegen.
De Verenigde Staten erken
nen de Indonesische Republiek
niet als een afzonderlijke natie,
aldus deelt het Amerikaanse de
partement van buitenlandse
ken mede.
In April 1947 werd de Republiek
de facto erkend: Dit is het uiterste,
wat de Verenigde Staten onder
soortgelijke omstandigheden kun
nen doen, omdat Indonesië niet een
volledige onafhankelijke natie is,
krachtens de overeenkomsten met
de Nederlanders. (A.P.)
De grote olievelden van Zuid-
Oost Sumatra en de daarbij beho
rende raffinaderijen zullen spoedig
genoeg olie opleveren, om in de be
hoefte van geheel Zuid-Oost Azië
te voorzien, aldus verklaren Neder
landse ambtenaren.
Volgens berichten uit Palembang
waren er slechts enkele petroleum-"
bronnen in brand gestoken door de
terugtrekkende Indonesiërs. Alle
branden waren geblust en vele an
dere olievelden waren onbeschadigd.
De raffinaderij van de Royal
Dutch Shell, die betrekkelijk wei
nig beschadigd was in 1942, zat deze
zomer weer op volle toeren draaien.
De raffinaderij Soengi Gerong
van de Standard Vacum wordt vol
komen gereconstrueerd en zal tegen
October weer vliegtuig-benzine pro
duceren.
Legerbericht van heden:
De Nederlandse troepen, heb
ben in de nacht van 4 op 5
Augustus om 24 uur plaatselijke
tijd de opmars gestaakt ingevol
ge opdracht van de legercom
mandant Van dit tijdstip af zul
len slechts maatregelen worden
uitgevoerd voor het vestigen en.
handhaven van recht en veilig
heid in de thans bezette gebie
den, zo wordt in het Neder
landse legerbericht van heden
gemeld.
Uit nagekomen berichten blijkt,
dat het totaal aantal gesneuvelden
volgens tot dusver ontvangen gege
vens 74, het aantal vermisten 16 en
het aantal gewonden 178 bedraagt.
Over de acties van Maandag zegt
het legercommuniqué:
W e s t-J ava en Midden-
Java; Zuiveringsacties en afron
dingsacties zijn 4 Augustus voort
gezet, In verband met berichten be
treffende terreur tegen daar wonen
de Chinezen is Gombon, 30 kilome
ter ten Oosten van. Banjoemas, be
zet,
Oost-Java: Grissee, 15 kilome
ter ten noordwesten, van Soerabaja,
is bezet Op "Madoera werden de be
veiligingsmaatregelen en zuive
ringsacties voortgezet. Boven Ka-
mal is een. „firefly" door luchtaf
weergeschut neergeschoten.
Noord-Sumatra: de maat
regelen voor het herstel van recht
en veiligheid werden voortgezet.
Kisaran, Tandjoengbalaï en Oelak-
Medan (resp. 150, 190 en 180 kilo
meter ten zuidoosten van Medan)
en Aaer Saöeli b|j het Togomeer
werden bezet.
M i d d e n-S umatra: De bezet
ting van. Loeboek Aïoeng bleek
noodzakelijk in verband met de ter
reur tegen de bevolking. De zuive
ringsacties op Zuid-Sumatra gingen
gepaard met enige schermutselin
gen, o.a, ten Noorden van Batoe-
radja.
Het 6000 ton metende Nederlandse
schip „Saparoea" is uit Southamp
ton naar Amsterdam vertrokken.
Het scbip liet Engelse surplus oor-
logsvoorraden achter, welke, toen
het verbod van de Engelse regering
op de uitvoer van oorlogsmateriaal
naar Indonesië werd afgekondigd,
nog met ingescheept waren. De la
ding, welke reeds aan boord was
voordat het verbod was bekend ge
maakt, mocht aan boord blijven.
Uit welingelichte kringen te Pa
rijs wordt vernomen, dat de vor
ming van een douane-unie door 16
landen van11 de commissie voor
Europese economische samenwer-
kingi die gevormd is In verband
met het plan van Marshall, weldra
op de agenda van de commissie zal
worden geplaatst.
De commissie zaj zïcb beperken
tot het toestemmen in een derge
lijke unie en zal een bijzonderhe
den uitwerken, \iaar de commissie
op bet ogenblik nog slechts vier
weken tijd heeft om het uitgebreide
programma te voltooien.
In welingelichte kringen is men
van mening, dat het gehele voorstel
staat of valt met de houding van
Engeland. In verband met de impe
riale preferenties^ is het voor En
geland moeilijk zicb bij een derge
lijke unie aan to sluiten, terwij! het
volgens de leden van de Engelse
delegatie niet waarschijnlijk is, dat
de landen van het empire zich wen
sen aan te sluiten bij een zuiver
Europese douane-unie. De aangele
genheid is reeds besproken met de
Amerikaanse autoriteiten, die te
kennen gaven, dat een dergelijke
douane-unie bun goedkeuring zou
Het ms. „Johan de Witt", dat be
halve 851 uit Indonesië komende re-
patriërenden, in Southampton nog
241 repatriërenden afkomstig uit
Australië en behorende tot de ko
ninklijke marine aan boord heeft
genomen, zou vandaag te Amster
dam aankomen.
Het Amerikaanse en het Britse mi
litaire bestuur in Duitsland proberen
Noord en Oost Europese landen, die
onder Russische invloed staan te win
nen voor een stelsel van vr|je n one-
talre handel in plaats van ruilhandel.
Het plan van de Westelijke geal
lieerden werd officieel bekend ge
maakt door de financiële adviseur
van gen. Clay, Bennett.
Bennett zei, dat het plan was tus
sen de Brits-Amerikaanse zóne er
Europese landen, handelsovereen
komsten af te sluiten, welke voorzien
in betaling van de goederen en dien-
Sten in dollars of harde valuta's.
De 120 millioen dollars, welke ver
kregen worden bij de verkoop van
de Duitse export, zullen in Europa
gebruikt worden voor de aankoop
van goederen van de Duitse nabuur-
staten.
Het jopgste succes binnen het ka
der van dit plan was, de onderteke
ning van een accoord met Tsjecho-
Slowakije.
Verder zijn onderhandelingen be
gonnen met een Finse delegatie voor
een dergelijke overeenkomst. Spoe
dig zullen er conferenties volgen, met
Hongarije, Zweden en Denemarken.
(A.F.)
Een delegatie' van twaalf Duitse
politieke leiders, behorende tot alle
partijen, zijn uit d8 Britse zóne voor
een vierdaags bezoek te Londen aan
gekomen, Zij zullen studie maken
van het Britse plaatselijke bestuur
en de parlementaire organisatie.
Max Brauei, de sociaal-democra
tische burgemeester van Hamburg
en leider der groep, verklaarde, dat
men vooral belang; stelde in de eco
nomische toestand van Engeland.
„Alles, wat ww eerste-mintster in de
volgende paar dagen zegt, 2al voor
ons van vitaal belang zijn, want
Dultslands toekomst is nauw met de
iiwe verbonden." De delegatie be
slaat o.m. uit vertegenwoordigers
van sociaal-democraten, communis
ten en centrumpartij.
Volgens mededelingen van Para-
guese vluchtelingen, die aan de
Argentijnse grens zijn aangekomen,
hebben de opstandelingen thans de
hoofdstad van Paraguay, Asuncion,
omsingeld. De tweede legergroep,
die in het week-end inderhaast door
de Paraguese regering is satnenge-
.£tejd n voor het.grontsta,. deel _U't
gewapendeburgers bestaat, is on
der leiding van generaaj Villsboa,
de minister van openbare werken,
in een hevige strijd gewikkeld met
de „opstandelingen" in 'de nabij
heid van Asuncion.
Met haar beminnelijkste glimlach
stapte een 22-jarig Amerikaans
meisje uit Texas te Schiphol els
laatste uit het toestel van de Ame
rican Overseas Airlines uit Frank
furt. De schoonheidskoningin der
Amerikaanse luchtvaarttroepen in
Europa! Zij werd gekozen uit 27
meisjes, die elk -een luchtvaarten-
derdeet in Europa vertegenwoordi
gen. Veertien maanden werkt Vir
ginia nu bij de luchtmacht in Wies-
baden en miss is ze ook niet meer
7.e heeft haar hart geschonden aan
een jonge Amerikaan, ook uit
Tëxas. met wie ze nu ruim een jaar
getrouwd is. Als beloning voor haar
schoonheid mag ze nu drie dagen in
Holland doorbrengen, wat ze most
lovely" vindt!
Weerbericht
- HIER EN DAAR ONWEER
Weersverwachting, gel
dig tot Woensdagavond,
Meest zwaar "bewolkt
met regen, hier en daar
met onweer, later ln het
Westen wat opklarend.
Zwakke tot matige wind
tussen Zuid en West. Jets
lagere temperaturen dan
vandaag.
6 Aug.; Zon 'op 5.08 uur, onder 20.23
uur. Maan onder 9.38 uur, op 22.20 uur.
Waterstanden Rotterdam: le tij - 7.12
uur. 2e tjj 19.10 uur.
(3
(Van onze speciale verslaggever)
„Kunt u ons nou vertellen, hoe het komt, dat wij nog nooit fietsban
den hebben gekregen?".
„Weet u wel, dat er hier metselaars zijn, die in een kort broekje op
de steiger staan, omdat ze geen werkbroek meer hebben?"
Vindt u het geen schandaal, dat we strak? in onze vacantieweek
nog niet eens met een weekloon thuis komenMet een beetje geluk
krijgen we 30.uitbetaald, en daar* kunnen we niet eens van leven,
laat staan dat we met vacantia zouden kunnen gaan. Die vacantie
week wordt voor ons een smartweek".
„Meneer, wij worden als bouw
arbeiders niet gewaardeerd. Ieder
een krijgt fietsbanden, iedereen
krijgt werkkleding. Wij niet Wy
zijn deze winter 13 weken uitgevro-
ren geweest. We hebben toen geen
vacantiebonnen ontvangen. Nu gaan
we in de vacantieweek naar huis
met een week steun, in plaats van
Gebrek aan waardering
Het was tijdens de pauze van een
culturele avond in het arbeiders
kamp te Randwijk, dat wy dit
kruisvuur van vragen moesten door
staan. Het gezelschap „Theo Pater-
notte" bracht daar een gevarieerd
muzikaal programma, waarnaar ook
minister Neher, die behaaglijk aan
zijn pijpje trekkend, op de eerste ry
zat, met genoegen luisterde. Verder
waren daar aanwezig het kamerlid
Mr. A. M. Joekes, die voorzitter is
van de centrale commissie voor cul
tureel werk in de arbeiderskampen.
Het was een aardige avond, en de
arbeiders genoten volop, maar hun
aandacht werd enigszins afgeleid
door de aanwezigheid van vele jour
nalisten.- Blijkbaar verlangden zy er
naar, hun hart eens te luchten, en
in de pauze kregen ze daartoe alle
gelegenheid.
Deze 'welbespraakte, rasechte Am
sterdammers, toegerust met een
flinke dosis humor, maar ook met
een scherp onderscheidingsvermo
gen, maakten van hun hart geen
moordkuil. Maar het merkwaardige
feit deed zich voor, dat ze over het
kamp zelf, over hun lichamelijke en
geestelijke verzorging, vrijwel geen
klachten hadden. Hun bezwaren
gingen veel veraer.
met een normaal weekloon, plus een
toeslag."
Wij konden hen die avond ln
Randwijk niet helpen, maar wel
zegden wy toe, hun bezwaren te
publiceren. Hetgeen wy by deze
doen.
Cultureel werk in
de kampen
Een enkel woord dienen wij nog
te wijden aan een hoogst belangrijk
onderdeel ■'•an het werk in de kam
pen zelf: de zorg voor het geestelijk
welzijn van de arbeiders. Mr. Joekes
heeft ons daar een en ander van
verteld. Er is een brede organisatie
opgezet van plaatselijke commissies
en provinciale commissies, die haar
overkoepeling vinden in de centrale
commissie. Vertegenwoordigers van
de departementen, van de vakbon
den en van de kerken hebben in de
centrale en in de provinciale com
missies zitting. In de plaatselijke
commissies vindt men ook afgevaar
digden van de burgerij en van de
arbeiders uit het kamp zelf.
„Onze zorg strekt zich uit van de
voetbal tot aan de kerk", zo schetste
Mr. Joekes het arbeidsveld der cul
turele organisaties. Aan sport wordt
veel aandacht besteed, en dan onder
deskundige leiding. Voor Zeeland en
Gelderland zijn al sportleraren be
noemd. In de cantines wordt gezorgd
voor behoorlijke'lectuur, kranten en
periodieken; verder worden, er cur
sussen gegeven, de eigen werkzaam
heid van de arbeiders wordt be
vorderd, en ten slotte zijn daar dan
nog de ontspanningsavonden, die
een bonte verscheidenheid bieden
van: toneel, cabaret, film, muziek
en sprekers over interessante onder
werpen. -
Voor toneel, film en cabaret be
stond vrywel 100 belangstelling
onder de arbeiders, voor - de spre
kers 60 tot 75 voor de lichte mu
ziek 100 en voor het zwaardere
genre 60 7a. Aan de vak- en ontwik
kelingscursussen' nam ongeveer 30%
van de arbeiders deeL
Op deze wijze wordt er naar ge
streefd, de arbeiders in hun vrye
tijd verstrooiing en ontspanning te
brengen. Het zal wel nooit gelukken,
de huiselijke sfeer geheel te vervan
gen, maar er wordt in dit opzicht
serieus en. loffelijk werk gedaan.
Op 11 Augustus a.s. zal de K.L.M.
een vlucht Amsterdam—Grand Ra
pids (Michigan) uitvoeren, waar
van gebruik gemaakt kan worden
voor het vervoer van philatelistische
stukken.
De stukken, die men met deze
vlucht mede wil geven moeten ge
adresseerd zijn aan het post office
Holland (Michigan) en de aandui
ding dragen „per extra K.L.M.-
vlucht Amsterdam—Grand Rapids.
11 Augustus 1347." De terugzending
geschiedt gratis; hiervoor behoeft
geen antwoord-coupon te worden
ingesloten.. De K.LM. heeft voor dit
doel 10.000 speciale enveloppen doen
vervaardigen.
Trygve Lie, secretaris-generaal van
de UNO heeft in een te Lake Success
gepubliceerd rapport aangedrongen op
onmiddellijke actie om verschillende
landen, die binnen de komende twee
maanden voor weinig minder dan een
hongersnood zouden staan, te hulp te
Hij somde de volgende landen in dit
verband op: Polen zou zijn reeds
schaarse rantsoenen graan, vlees en
tot de helft moeten inkrimpen, tenzij dc
voorraden door invoer werden aange
vuld. Polen zou naar schatting 500.000
ton graan voor de komende drie maan
den nodig hebben.
In joego-Slavië hadden vele gebie
den die aan de rand van de hongers
nood stonden, dringend behoefte aan
graaa totdat de nieuwe oogst zou zijn
binnengehaald.
Griekenland zou geheel afhankelijk
zijn van de invoer van graan tijdens
de maand Augustus. Italië had finan
ciële steun nodig om het door de inter
nationale noodvoedselraad toegewezen
kwantum vet op te kunnen nemen.
Hongarije kwam graan tekort, terwijl
het tekort aan vlees steeds groter werd,
Oostenrijk had een tekort aan essen
tiële voedingsmiddelen. De nieuwe
oogst zou naar verwachting de brood
crisis in deze landen slechts voor een
paar maanden kunnen verlichten. Van
deze landen zou waarschijnlijk alleen
Hongarije na de oogst een graanover
schot hebben.
Met ingang van. 1 October a.s. zaj
het wederom mogelijk zijn, tele
grammen te verzenden, die geluk
wensen of rouwbeklag inhouden.
Ook telegrammen op luxe-formu
lieren zullen weer met ingang van
die datum gebruikt kunnen worden.
De „Elandsfontein" is op 2 Augus
tus van Dan^ig naar Nederland op
weg gegaan. Zoals bekend, is dit
schip van de „Verenigde Neder
landse Scheepvaartmaatschappij"
tijdens de oorlog gebouwd op de
werf van Schickau te Dao^ig,
Luitenant-generaal Spoor zal he
denavond een toespraak houden
tot de familieleden van de Neder
landse strijdkrachten in Nederland
en Indië, die zal worden uitgezonden
in de radiouitzending voor de Ne
derlandse Strijdkrachten van 18.30
tot ,19.00 uur in'het programma van
Hilversum 1 op golflengte 301 me
ter, I
Het aflopen van de oorlog tegen
Japan stelde de Nederlandse over
heid vrijwel onmiddellijk voor het
feit een oplossing te vinden voor
het uiterst moeilijke probleem hoe
tienduizenden mannen, vrouwen en
kinderen in de kortst mogelijke tijd
van Indonesië naar Nederland te
krijgen en tevens een omvangrijke
legermacht naar de Oost te bren
gen. Het gebruik van normale pas
sagiersschepen was uitgesloten om
de eenvoudige reden, dat ze er met
waren. Deze wijze van vervoer zou
trouwens ook te duur en tijdrovend
geweest zijn. Het enige middel, dat
een radicale oplossing bracht, was
het troepentransportschip. dat in dc
oorlog zulk een onschatbare dien
sten aan de geallieerde oorlogsvoe
ring bewezen heeft. Van deze
„troopcarriers" had Nederland er
tijdens het einde van de oorlog te
gen Japan 22 beschikbaar en zij
werden onmiddellijk o.m. op de
route NederlandIndonesië
dienst gesteld. Door deze schepen,
waarvan er intussen door verbou
wing tot hun oorspronkelijke be
stemming een aantal afvielen, wer
den tot dusver 100.000 evacué's
naar Nederland gebracht en onge
veer evenveel soldaten naar Indo
nesië vervoerd. Tevens werd een
aantal bijzondere transporten ver
zorgd als het vervoer van emigran
ten, vacantiereizen van kinderen,
vervoer van vrouwen en kinderen in
het kader der gezinshereniging, enz.
Het spreekt vanzelf, dat het rei
zen met een schip bij wijze van oor
logsmaatregel ingericht voor massa
transport, ongemakken met zich
brengt, ongemakken, die des te
zwaarder wegen als de reis vier
ken moet duren als op het traject
van Rotterdam of Amsterdam naar
de Indische archipel. Naar aanlei
ding van klachten, die hierover in
verschillende dagbladen zyn ver
schenen, heeft de Rotterdamse
Lloyd in samenwerking met het Di
rectoraat-Generaal van Scheepvaart
Maandagmiddag een persbijeen
komst belegd aan t—>rd van het
motorschip „Kota Baroe" van deze
rederij-
De Kota Baroe
De Kota Baroe was oorspronke
lijk een vrachtboot met accomodatie
voor 30 passagiers. In Juli 1943
werd het schip in Amerika, waar
men op dit terrein veel deskundig
heid en ervaring had opgedaan, om
gebouwd tot troepentransportschip.
In de ruimen werden op de verschil
lende tussendekken de z.g. standies,
opklapbare bedden aangebracht. De
oorspronkelijk reeds ruime koelcel
len werden nog belangrijk uitge
breid. door het aanbrengen van
grote koelkamers met eigen koel
machines. Het gehele schip werd
voorzien van een groot aantal ven-
tilatie-eenheden. zowel voor natuur
lijke als mechanische ventilatie, die
de lucht in alle trocpenverblijven
verversen. Over de verschillende
verbliiven verdeeld werden 33 koel
waterkranen aangebracht. Per dag
kan 80 ton drinkwater worden ge
bruikt. daar het schip in totaal 2000"
ton kan meenemen.
In oorlogstijd vervoerde de „Kota
Baroe" ca. 2000 man; na de oorlog
als troepenschip 1700 man en als
evacuaticschin 800 personen. In
September 1946 is een keer met
1900 man naar Indonesië gevaren.
Op haar laatste reis vertrok de
„Kota Baroe", die wat inrichting
betreft vrijwel gelijk is aan de
„troopcarrier" Kota Inten eveneens
van dc Lloyd, met 1400 soldaten
naar Pal enibangri vier en Batavia.
Volgens rapporten van gezagvoer
der en mededelingen van verschil
lende leden van de bemanning was
de stemming gedurende de gehele
reis uitstekend.
De heer Corbijn van 'Willens-
waard. sprekende namens het Di
rectoraat-Generaal van Scheep
vaart, wees er in z|jn uiteenzetting
o.m. op, dat het succes van het ver
voer in grote mate afhangt van de
Geen nobel prijs voor
Maria Brökker
Enige dagen geleden meldde ra
dio Stockholm dat de Noorse
schrijfster Maria Brökker de Nobel
prijs had verworven. Het blijkt nu
dat dit bericht onjuist is geweest.
De toegekende onderscheiding is
n.J. de grote Skandinavische roman
prijs, dit jaar ten bedrage van
25000 Zweedse kronen. Deze prijs
kreeg Maria Brökker Lindigard,
wier werk geen belangrijke kwali
teiten bezit, voor haar boek „Moe
der Maria" dat zij onder het pseu
doniem Synnove Christensen
schreef.
WOENSDAG BIJZONDERE
KABINETSZITTIN G
(Van onze Haagse redacteur)
Naar ivjj vernemen zal de minis
terraad Woensdagmiddag ln een
buitengewone vergadering bijeenko
men. Aan het overleg zal door de
leden van de commissie-generaal'
worden deelgenomen.
In een ruim van het troepentrans»
port schip „Kola Raroe". De man
schappen slapen met vieren boven
elkaar in opklapbare bedden, z.g.
standies.
scheepsbemanningen der grote lijtt-
rederijen. Zij hebben gedurende de
oorlogsjaren een ruime ervaring
opgedaan met dergelijke transpor
ten en deze komt hun goed van pas
bij het omvangrijke transportsche
rna, dat thans moet worden afge
werkt.
Verzorging
De heer G. J. M. Moussault, chef
van de Civiele Dienst van de Rot
terdamse Lloyd, gaf een overzicht
van de zorgen, die zijn personeel
aan de duizenden passagiers sol
daten of evacué's om het even
besteedt en wat er allemaal komt
kijken om de voedselvoorziening
zonder haperen te laten verlopen.
Ontzaglijke hoeveelheden levens
middelen bij een vol schip zijn,
b|jv. 2000 k.g. aardappelen per dag
nodig! moeten iedere reis weer
aan boord worden gebracht. De uit
reiking van drie maaltijden per dag
geschiedt op de Lloydschepen vol
gens het Amerikaanse systeem,
d.w.z. dat iedere opvarende met een
z.g. tray, een in vakken verdeeld
etensbord, zijn eigen maaltijd gaat
halen. Dit cafetaria-systeem geeft
de bemanning minder werk en func-
tionncert bijzonder snel.
Op de hygiëne aan boord wordt
zowel door de civiele dienst als door
de medische dienst aan boord scherp
toezicht gehouden. Uiterste rein
heid wordt betracht ten aanzien van
het beddegoed bijv. om ongedierte
te voorkomen. Gedurende de reis
zijn pompen in werking, die voor
een onafgebroken doorspoeling zorg
dragen der talrijke latrines die in
voor- cn achterschip in. doelmatig
ingerichte ruimten zijn onderge
bracht.
Generaal S. A. Spoor heeft in een
door de radio omgeroepen dagorder
de troepen bedankt voor de voortref
felijke wijze waarop zjj als militair
en als mens de gegeven opdrachten
in de afgelopen twee weken hebben,
uitgevoerd.
„Gelukkig heeft slechts een gering
aantal van onze makkers bij de thans
gevoerde actie het leven gelaten»
Met eerbied gedenken Wij deze man»
nen. Ook gedenk ik hen, die gedu
rende de operaties zijn gewond, als
mede enkelen, die nog als „vermist"
te boek staan".
De Nederlandse commandant van
de zeemacht in Indonesië, vice-admi-
raal A. S. Pinke, heeft in een dagor
der het volgende meegedeeld; „Zo
als gij uit de rede van de landvoogd
vernomen hebt, worden de militaire
operaties thans beëindigd. Het blijft
de plicht van de krijgsmacht, rust en
orde te handhaven in de onder onze
zorg staande gebieden. Tot het hand
haven van rust en orde blijft van
zelfsprekend behoren het tegengaan
van infiltrate ïn deze gebieden, het
tegengaan van de invoer van militai
re goederen en van de uitvoer van
producten der ondernemingen in dit
gebied, zodat de patrouiliediensten
gehandhaafd blijven.
Twaalf jaar eiste de procureur-
fiscaal gistermorgen tegen de vroe
gere kampioen-wielrenner Cor Wals,
die door het Bijzonder Gerechtshof
te Den Bosch tot vijftien jaar ge
vangenisstraf was veroordeeld.
In Mei 1941 had hij zich. bij de
Nederlandse Waff en SS aangemeld,
naar hij zeiöe, om het bolsjewisme
te bestrijden.
Hij erkent, dat hij verkeerd han
delde, door bij een wielerwedstrijd
te Amsterdam een Duitse SS-trui
aan te trekken.
In het bijzonder wordt hem ten
laste gelegd, dat hij, na tien maan
den aan het Russische front te heb
ben, gestaan, in Polen zijn zwager
Van Geloven als „slavendrijver" be
hulpzaam was bij een arbeidskamp
van de SS. ln die functie paste hij
strafmaatregelen toe als bunkerop-
sluiting, 's nachts laten doorwerken,
met zakken stenen laten marche
ren enz.
Zijn verdediger, mr. Nyst uit
Eindhoven, voerde hiertegenover
aan, dat verdachte uit idealistische
motieven lid van de SS is gewor
den en daarin is- teleurgesteld. Ver
dachte is van goeden wille; bij werkt
op het ogenblik als gedetineerde in
de mijnen en heeft verzocht zijn
straf in een ryks werkinrichting te
mogen uitzitten.
Uitspraak over vyf weken.
Begin September zal de Zeeuwse
middelbaar technische school te
yiissïngen haar poorten openen.
i% I