Met koetsier Van Zijl een
praatje op de bok
Zeiiers vóór
Dienst genomen bij WaffenSS
om zijn vader te redden?
Hedel krijgt wereldreizigers
op bezoek
Hindernissen op luchtweg
naar Batavia
hsdrn ik
Nederlands jeugdorkest gaat
naar Praag -
„En toch zal het rijtuig nooit geheel
verdwijnen
H
Oorlogsvliegers
met een missie
Uitspraken Bijzonder
Gerechtshof
Nel van Vliet op dreef
in Amerika
Achtergrond van de moeilijkheden
met India
Nalatigheid heeft
gevolgen
S j ahrir teN ewY ork
Prestaties zijn.
opmerkelijk
Dinsdag 12 Augustus 1947
3
I*> OTTERDAM had vóór 1840 heel
wat „havens" en straten waar
zoete en pikante geuren de bewo*
rers en voorbijgangers voortdurend
herinnerden aan de producten, die
er in de oude pakhuizen waren op
geslagen.
Maar met de oude binnenstad zijn
ook de typische geurtjes verdwenen.
Niet helemaal zeggen de bewo
ners van de Gouvernestraat terecht.
Want in hun straatje snuiven ze
dag in dag uit de zoete lucht van
een koekfabriek op. Maar wanneer
ze daar genoeg van krijgen (welke
ïechtgeaarde man zou dat1 niet!},
kunnen ze b.v. even langs no. 20 lo
pen. waar uit een donkere diepte
overdag een pikante geur naar bui
ten dringt. Er zijn er (vooral onder
het zwakke geslacht), die met van
de ammoniaklucht van een paarden
stal houden. „Foei, wat vies", zeg
gen ze en trekken hun neus op om
even verder als vanzelfsprekend de
kwalijke dampen van benzineve-
hicles in te ademen.
wy daarentegen snoven met een
ietwat perverse behaaglijkheid de
penetrante geur op die ons daar zo
ongeneerd uit die ..Gouvernse" stal
houderij tegemoet stroomt Ze p-ik-
kelde onze verbeelding Wij zagen
eensklaps weer een Rotterdam zoals
het vele jaren geleden was; geen
lawaaiende auto's en trams in de
straten maar slechts koetsjes, lan
dauers. équipages en mailcoaches.
-voorthobbclend over het ongelijke
plaveisel achter de bruinen, de
zwarten en de vossen.
Herinneringen
Als een schakpl tussen een schim
mig verleden en de nuchtere wer
kelijkheid fungeerde oude koetsier
Van Zijl, die op de bok van eon
koetsje bezig was, do lantaarns op
te poetsen. Begon als palfreniertje
van veertien jaar; keek snel de
kunst van het mennen af cn sleet
toen do jaren op de bok...
•Hij kent nog de tijd toen de pa-
triarchische Rotterdammers équi
pages hielden en de dokters koets
jes. Hij weet nog te vertellen van
de burger-fa mil ics die 's zomers
een" landauer huurden en zich eens
heerlijk een dagje naar buiten, b.v.
naar Krailngscheveer lieten toeren:
mevrouw heel deftig met haar pa
rasol (entoucas heetten die dingen)
cn de kinderen met veel kant cn
strikjes op hun zomerse plunje.
In zijn tijd waren er wel 40 snor-
koetsjes in de stad, waarvan er nu
nog maar een enkele over is.
Rijtuigen hebben een lang leven.
De auto's veranderden in de loop
der jaren voortdurend van uiterlijk
maar de koetsjes, die nu rijden
hebben nog precies dezelfde vorm
als 50 jaar geleden. Alleen om de
ijzeren wielbanden zijn nu gummi
stroken togen bet schokken aange
bracht.
Lijkwagens zijn moeilijk to krij
gen. Soms op veilingen, maar dan
zijn "het dikwijls, zoals koetsier Van
Zijl ons argeloos in zijn vakjargon
vertelde, ..achterlaiers", terwijl in*
de .grote stad „zijleggers" worden
gebruikt.
De ene zijn dood...
,,'t Is op het ogenblik slap in be
grafenissen", zei Van Zijl en hij
krabde daarbij nadenkelijk zijn grij
zend achterhoofd, „Het zit hem i"
het lage sterflecyfer", verklaarde
hij.
Te veel ouden van dagen zijn in
de hongerwinter gestorven. Toen.
waren er begrafenissen aan de lo
pende band. Geen auto's en te wei
nig paarden én rijtuigen. Alles hol
der de bolder, zonder staatsie. Wat
is staatsie?
Stapvoets rijden vólgens Van Zijl.
„Maar nu we dat weer kunnen is er
weinig animo bij de mensen voor
koetsjes. Ze geven Se voorkeur aan
auto's, zowel bij trouwpartijen als
bij begrafenissen. Bovendien behoe
ven bij de laatste de bedienaars niet
naar het kerkhof te lopen, hetgeen
hen stellig doet hopen op een lan
ger leven."
Nu staan veertien paarden vaak
4 h 5 dagen van de week op stal.
I
Tot onze verwondering zagen wij
daar, dat de paarden niet zwart zijn
zoals het hoort, maar donkerbruin.
„Die verschieten 'n beetje in de zo
mer", zei Van Zijl, „maar van de
winter zij ze weer mooi zwart."
Toch nog veel mensen, volgens do
oude koetsier, die be-slist de voor
keur geven, aan-koetsjes en paarden
met mooi glimmend tuig boven za-,
kelijke auto's.
In Gouda en Dordrecht zou zelfs
een verbod zijn om te trouwen in
auto's
Zou het v/aar zijn? Van Zijl be
weerde het en hij kan het weten!
Afscheid van hem genomen zon
der „goed zaken" te wensen, ten
minste wat betreft de afdeling
zwarte tuigen, omfloerste lampen
en zwarte kleden
In de week van 1724 Aug. zal de
..Nederlandse Vereniging van Kust-
zeilcrs" te Amsterdam, met mede
werking van de „Watersportvereni
ging Schiedam" een kruistocht hou
den door de Zuid-Hollandse en
Zeeuwse wateren.
De tocht zal gaan van Schiedam
vin Hellevoetsluis en Dintelsas naar
Zicrikzee, daarna een dag varen op
de Roompot, die dit ja%r voor het
eerst weder mitnenvrn verklaard is
en vervolgens via Zype en Brouwers
haven naar Dordrecht.
De laatste twee dagen worden zeil
wedstrijden gehouden en wel Zater
dag 23 Aug. van de Zeehaven te
Dordrecht (start plm. 11 uur) naar
Hellevoetsluis en Zondag 24 Aug.
van Hellevoetsluis (start plm- 7 uur)
via Spui en Oude Maas naar de Spij-
konisse-brug.
De wedstrijden zijn_ opengesteld
voor kruis er jachten die een water
lijnlengte hebben, van max 915 M.
en gemeten zi|n volgens de voor
schriften der R.O.R.C. (Royal Ocean
Racing Club).
De deelnemers zullen Zondag 17
Aug. te 20 uur worden ontvangen
in hot herstelde clublokaal der W.S.
V. „Schiedam" alwaar op 24 Aug. te
19 uur de prijsuitreiking zal geschie
den.
Voorlopig Nederlands elf
tal speelt tegen Mill Wall
Op 10 September zal het vnorlo-
piff Nederlands elftal een wedstrijd
-.polen tegen do Engelse rlub Mill
Wall, op het Sparta terrein te Rot
terdam.
De een prutst graag met 'n tang aan 'n automotor. Koetsier Van Zijl
roskamt liever 'n „ouwe trouwe merrie'.
Bijzonder Gerechtshof
Gij* bert Ken er, kellnpr van be
roep. than1; 23 jaar oud, werd in
October '42 opgeroepen, door het
Gewestelijk Arbeidsbureau om in
Duits]and ie paan «eiken. Hij heeft
zich daar op 1 Augustus '43 aange
meld bij de Waffen SS cn aan ver
schillende fronten gevochte^ waar
voor hom tal van onderscheidingen
zijn uitgereikt. Hij zegt, dit niet
vrijwillig gedaan te hebben. In Mei
'43 zou hij ontboden 7.(in op het
hoofdbureau van de Gestapo te Ber
lijn, waar Mi vooj de keus werd ge
steld: of dienst nemen bij de Waf i en
SS of zijn vader, die ais politiek ge.
va neen e in een der DuiKe concen
tratiekampen zat hij werd in No
vember '42 verooi decU tot 10 jaar
internering blootsteilen aan fu
sil Ierjng. Hij koos het eerste. De va
der cn een mede-ex-politiek gevan
gene, benevens een kamergenoot
van de jonge Kerver kwamen diens
verweer bevestigen, doch de advo
caat-fiscaal trok de waai beid hier
van in twijfel en eiste drie jaar ge
vangenisstraf met aftrek en ontzet
ting uit de kiesrechten voor het
leven.
Johannes Henricus van der Lin
den. kantoorbediende, 34 jaar oud,
werden velschillende feiten ten
laste gelegd: hij zou dienst geno-
W-i&H.ï
r
„Doe het op je gemakt Mot die
zinspreuk; zijn de voormalige P«°-
iften uit het Amerikaanse leger Ge
orge Truman en Clifford Evans
hun tocht om de wereld begonnen.
Deze mannen sdin Vrijdagmiddag
In Teterboro In Now Jersey opge
stegen en landdén Zondag in Pres-
qué-He in de staat Maine. Ztf doen
dat met een vaartje van 160 km.
per licit* over Groenland, IJsland,
Engeland, Europa, Egypte, India,
Birma, China, Japan en de Aleoe-
ten in 30 tot 45 dagen!
Nederland zullen zij ook aandoen.
En speciaal voor Hedel zal 14 Au
gustus een. grote dag zqn.
Beide oorlogsvüegers zullen de
tocht onderbreken om een bezoek
te brengen aan een plekje ver
schroeide aarde ergens in .Neder
land, waar cen3 het dorpje Hedel
lag. Hedel heeft zwaar van de oor
log geleden. Waar eens zindelijke
boerderijen stonden, vindt ge nu
tientallen witgepleisterde noodwo
ningen, waarbinnen de Geldersen
leven die terugkwamen voor de we
deropbouw van hun grond en hun
land. In één van die huizen woont
de landbouwer Dirk van den Bo-
gaert. „Wij weten zelf nergens van,
maar wij hebben het van het "Raad
huis gehoord", zegt zijn vrouw, die
wars is van het gerucht dat Hedel
in beroering heeft gebracht.
„Ja; maar, je hebt hem toch
zelf uitgenodigd om eens per
vliegtuig hierheen te komen".
„Och ja, dat' heb ik zo wel
eens geschreven, maar ik heb
hem nog nooit gezien". „Was
hjj dan niet bij TJ ingekwar
tierd bij de bevrijding?" „Wel
neen, hij is nooit hier ge
weest".
En dan komt langzaam de ophelde-
rijdf-- '-
ring. Na de bevrijding hebben wij
allemaal een lijst ingevuld om te
corresponderen met militairen in
Amerika. Zo kwamen wij met Evans
in aanraking. Uit zijn brieven weten
wij nu dat hij als oorlogsvlicger zo
wat over alle landen van de wereld
heeft gevlogen. Hij stuurt ons nu cn
dan wat.
Hoe het contact tussen Hedel on
Amerika tot stand gekomen is? Toen
in Juni 1945 nog pas enkele boeren
waren teruggekeerd in hun verwoes
te bezittingen, kwam een Ameri
kaans predikant van Nederlandse af
komst naar Hedel. Teruggekeerd m
zijn Presbyteriaanse gemeente in
Washington vertelde hij het drama
van Hedel ón de Presbyterianen
adopteerden de Hervormden van
Hedel en zonden geld en kisten vol
met kleding. Nu is een schenking in
geld onderweg om de gehavende
Hervormde kerk te restaureren. Men
is van plan Evans en Truman echt
Gelders in te halen op een Gelderse
boerenkar en met het koper dat de
leden van de dorpsfanfare 'uit de
ruines hebben gered. Het zal voor
beide partijen een grote dag zijn, op
14 Augustus, als alles goed gaat,
FANNY KOENecu
sportfenomeen
De Franse pefs is goed te soreken
over de landenwedstrvjd Frankrijk-
Nederland (dames) te Straatsburg
die door „France Soir" een „model-
ontmoeting" wordt genoemd. Men
is tevreden over do prestaties der
eigen athletcn en zwaait lof toe aan
de Nederlandse dames, speciaal wat
betreft mevr. BlankereKoen en
mej. Koudijs, deze laatste de „hoop
van Nederland voor de naaste toe
komst". „Twee Nederlandse dames
hebben dertien Frangaises versla
gen". zegt „Paris Presse", en wijst
er dan op dat Fanny Blankere'
Koen met drie overwinningen voor
15 van de 51 punten gezorgd heeft
welke de Nederlandse ploeg in to
taal behaalde. Het blad „Ce Soir"
noemt haar een wezenlijk pheno-
meen van de sport en zegt dat de
vrouwelijke athletiek nooit eerder
een zo alzijdig ontwikkeld athlete
gekend heeft.
men hebben bij het NSKK. is chauf
feur geweest bij de Oitskomman-
dantur, heeft in de SD-garage in
de Volmarijnstra.it gewerkt, is por
tier geweest bij de ?D en heeft in
Apiil *45 mannen, die weermachts
pa Jen omzaagden doen arresteren
en uitleveren aan de SD, hetgeen
vrijheidsberoving ten gevolge had.
Eis: vier jaar en zes maanden met
aftiek.
Uitspraak over twee weken.
Wegens het vrijwillig in Duitse
krijgsdienst treden werden Bastiaan
Rosbergen, expeditieknecht. 24 jaar
oud, veroordeeld tot vijf jaar gevan
genisstraf met aftrek; Maarten Berg,
timmerman, 33 jaar. tot ree jaar m.
aftrek en recht tot cassatie; F. V, v.
d. Wal. machinetekenaar, 29 jaar,
tot 3 jaar en 6 maanden m. aftr.; P.
II. Hagesteyn, kantoorbediende. 23
jaar, tot 7 jaar ni. aftr. en recht tot
cassatie en Barend Smit, kantoorbe
diende, 25 j„ tot. acht jaar m. aftr.
on recht tot cassatie. De zaak tegen
Jan iiozetna, kantoorbediende, 25
jaar, werd voor onbepaalde tijd
geschorst. Roosje van Vel zen, 38
gescheiden huisvrouw van T. V.
hoorde zich wegens blootstellen aan
opsporing veroordelen tot 1 j. en 3
maanden m. aftr. en ontzetting uit
de kiesrechten voor do tijd van 10
jaar.
Bij de eerste start van Nel van
Vlic, te New York bij Lido Beach
Clubs in een open bad van 55 yards
lengte niet zout water, heeft onze we-
rcldrecordhoudstcr niet minder dan
vier Amerikaanse records verbeterd.
Op de 220- yards sloeg zij met een
voorsprong van 40 yards Dorothy
Yinglmg. Haar tijd was 2 min. 56-3
soc. De 110 yards bracht zij van 1
min. 29.8 sec. op 1 min. 23.8 sec. Hei
220 yards record van Katherine
Raw is stond op 3 min. 13.6 sec. Ook
Iet Koster—Van Feggelen boekte op
de 110 yards rug&lag succes door in
1 min, 20.2 sec. Betty Shields te
slaan.
Onder de toeschouwers bevond zich
de Nederlandse consul in New York,
dr. Van 8 winderen.
Zaterdag zal let van Feggelen op
de 100 meter rugslav uo strijd aan
binden roet de kampioene van de
staat Michigan. Voorts zal Nel van
Vliet in oen handicap-wedstrijd over
100 meter, do beste zwemsters van
Michigan ontmoeten, onder wie de
houdster van het kampioenschap van
die staat.
S\ÏI-jeugdploeg wint
in Tilburg
Dc jeugdgroep van S.V.H. is uit
gekomen in het Waterpolo tour nooi
te Tilburg, waaraan deelnamen de
zeventallen van D.W.T., T.Z.V.,
Bell Telefoon (Antwerpen) en S.V.
H. dc wedstrijd van de Hillcgers-
bergenaren tegen D.W.T. werd na
verlenging door S.V.H. met 5—4
gewonnen. Dc uitslag van de wed
strijd T.Z.V.Bell Telefoon was
3—2, in de finale versloeg S.V.H.
de Tilburgse Zwemvereniging met
5_3. De T-Z.V.-wa ter polo beker
kwam voor dit jaar in het bezit van
S.V.H.
(Van onze luchtvaaitmedewerker.)
Dagelijks verschijnen vage berichten over de moeilijkheden, welke de
K.L.ftj. ondervindt bij het in stand houden van haar luchtverbiading met
Java, Het is zelfs enige tijd zo geweest, dat de maatschappij zelf niet
precies wist, wat te geloven van de gepubliceerde maatregelen door de
Brits-Indische regering. Zy nam het onzekere dan maar voor het zekere
en stuurde ondanks drgeruchten de vliegtuigen toch maar op weg,
in de hoop dat wanneer zij eenmaal in Karachi zouden aankomen, de
lucht daar reeds „gezuiverd" zou zijn en de route weer op normale
wijze gevlogen kon worden.
Gestrande passagiers vrij
spoedig naar huis?
(\«an onze Haagse redacteur).
Dc passagiers van liet eerste
K.L.M.-vliegtuig, dat op het vlieg
veld v«m Karachi werd vastgehou
den, hebben telegrafisch m Den Haag
aangedrongen op maatregelen die
hen uit hun halve gevangenschap
moeten verlossen. De regering van
India heeft nJ. lot nu toe ook ver
boden dat deze passagiers hun reis
op andere wijze zouden voortzetten
dan per K.L.M. Gisteren vernamen
wij echter, dat India deze bezwaren
waarschijnlijk binnenkort zal laten
vallen en de kans dat de gestrande
passagiers dezer dagen met vliegtui
gen van andere maatschappijen hun
icis zullen kunnen vervolgen, wordt
hier vru groot geacht.
Wat de K.L.M -dienst betreft, ver
nemen wij, dat. nu verschillende
vliegtuigen via Sjarja. Colombo en
Bangkok hun reis hebben kunnen
volbrengen, de achterstand bij het
verzende van dc post vrijwel opga
heven is. Op beperkte schaal ten ge
volge van de grote hoeveelheden
benzine, welke op de lange zee-tra
jecten moeten worden meegenomen,
zal men thans ook de passagiers
weer gaan vervoeren.
Intussen voert ambassadeur Lam
ping nog besprekingen in India om
de regering aldaar tot andere ge
dachten te brengen.
Vergadering Nïgoco
In de Maandag gehouden alge
mene vergadering van aandeelhou
ders der Van Nietvelt, Goudriaan
Go's Stoomvaart Maatschappij
N.V. werd het verslag over de ja
ren 19401916 voor kennisgeving
aangenomen en de balansen cn re
sultatenrekeningen per 31 Decem
ber 1945 en 31 December 1946
goedgekeurd.
Hdt dividend werd mitsdien be
paald op 187c over de jaren 1940—
1915 en 8fó over het jaar 1946.
Tot commissaris werd benoemd de
heer J. C. Smalt.
Toch is dit niet steeds uitgeko
men. Gezagvoerder Van Hulzen
heeft tenminste de grote spiong
over geheel India moeten, maken,
zonder ergens de pootjes van zijn
Constellation aan de grond ie zet
ten. Hij wipte zomaar van Ceylon
over Voor-Indië naar Basra en dat
was voorwaar geen kleinigheid.
Alleen moet New Delhi nu niet
zeggen, dat wij hiermede bewezen
hebben hel zonder India te kunnen
stellen en dus voortaan dat land
maar geheel moeten mijden. Dat zou
onze luchtvaart schatten kosten,
want voor die grote sprongen moet
zoveel benzine aan boord worden
meegenomen, dat een groot aantal
passagiers achterblijft.
Wij weten thans, dat het deels
onze eigen schuld is, dat wij hin
dernissen ontmoet hebben op de
Brits-Indische vliegvelden. Op 31
Mei immers liep hel luchtvaartcon
tract tussen de Nederlandse regering
en New Delhi af. Dat wil zeggen,
het verdrag omtrent het onderhou
den van 1 lichtdiensten, niet door de
KL.M., doch door de N.G.A.T., de
Nederlandse Gouvernements Lucht-
dienst, waarvoor de KL.M. als ver-
voerscontractant optrad.
Op die fatale vervaldatum
had onze gehele organisatie met
een omgeschakeld moeten wor
den op de K.L.M. Dat zou heb
ben ingehouden, dat een nieuwe
overeenkomst tussen Tndia en
Nederland gesloten zou zijn,
doch uitsluitend over door de
K.L M. te onderhouden lucht ver
bindingen. Ons ambtelijke appa
raat had niet voorzien in een
plotselinge toespitsing van de
politieke verhouding van India
tegenover Nederland, zodat op
dit ogenblik de omschakeling
van N.GAT. op K.LM. nog
steeds niet de jure geschied is.
En van deze zwakke situaties,
waarin wij rechtens eigenlijk een
weinig „in de lucht hangen", heeft
de Brits-Indische regering gebruik
gemaakt Wanneer te rechter lijd de
nieuwe K L.M.-o ver eenkomst geslo
ten zou 2ijn, hadderr onze vliegtui
gen regelmatig doorgevlogen. Nu
moet er weer een diplomatiek spel
gespeeld worden in New Dchli om
de zaken als vroeger te laten func-
Uonnercn.
Wedstrijd Mills-Goffaux?
Do bekende promotor Jack Salo
mons stelt pogingen in het werk
om op 8 September in de Harringay
Arena een wedstrijd te organiseren
om het Europese kampioenschap
zwaargewicht tussen Freddie Mills
en de Belg Pol G of faux. Mills, die
niet meer is uitgekomen na 2ijn
nederlaag tegen de Amerikaan
LJoyd Marshall, heeft zich bereid
verklaard om de Belg te ontmoeten.
Het Criterium van Charleroi,
een internationale wedstrijd over
91) km waaraan twintig bekende
beroepsrenners deelnamen, is ge
wonnen door dc Belg van den
Doorcn in 2 uur 30 min. daarna
kwamen Bartali (It.) op 5 secon
den, Impanis (B) op ccn lengte,
en vervolgens tviel aan wiel Ma-
Ihleu (B), Pirmez (R) dc Pauw
(B), Ronconi (It) cn Klabinsky
U'L).
Dag Deaidcrlus!
V hebt het vernomen, Dcsiderius
is m. een drietonner dc wijde we
reld ingegaan, met de belofte, dat
hij in September weerkeert. Bemin
nelijk man als hij is, verzuimde hij
in het uur van zrjn hoogste lift»
nood niet, zijn vele vrienden eea
vaarwel toe te roepen.
U wist het niet, zijn pennebroe-
ders wisten wèl dat hij en hoe hy
vertrekken ging. Zij hebben zich de
gelegenheid niet laten ontgaan, nu
eindelyk eens een blik te werpen op
de familieverhoudingen waarin deze
populaire figuur leeft. In de loop
der jaren heeft onze Dcsiderius
in tegenstelling tot zyn grote voor
naamgenoot een schare van
dierbaren om zich heen verzameld.
Hij heeft zijn gade Desidena aan
TJ voorgesteld, spoedig gevolgd
door tal van Desidenusjes en De
siderata's, doch er bleef een myste
rieus waas hangen over de omvang
en de verhoudingen in het Eras
miaans gezin. Helemaal duidelijk ia
het de achterblijvers nog niet ge
worden, maar Desiderata is werke-
lyk èi en inderdaad leidde Dcside
rius persoonlijk een kudde de val
reep van een drietonner op.
Dag Desiderius! hebben wij
achter de bomen van het Kraling-
se Bos opgesteld de vacantie-
gangers nageroepen, maar zy hoor
den het al niet meer, vermits juist
de vele paardekrachten van de
vrachtwagen in werking traden en
Dcsiderius zelf trouwens alle aan
dacht nodig had om zijn allerjong
ste editie, pas uit de vulpen gerold,
op de schokkende auto te houden.
Aan mij thans de taak. moeiltf-
ker dan die van de invaller-confe»
rencier-humorist-filosoof. Zijn le
zers een flauw afgietsel te ver
schaffen van wat zij gewend zijn.
Doch, heden ik....» morgen hij.
TIRO.
Sjahrir heeft, na zijn aankomst te
New York. een scherpe anti-Neder
landse rede gehouden, waarin hij
het uit de laatste dagen bekend-
geworden Djogjase standpunt toe
lichtte. Hij maakte van ieder Ne
derlands ja een neen, en omgekeerd.
Ook zeide hij, dat Djogja het Oost-
Indonesië van Sockawati en het
"West-Borneo van sultan Hamid II
niet erkent en omtrent Linggadjati
zei hij: „Ik verlang niet terug naar
die sfeer van rozengeur en mane
schijn". De politie-aetie noemde hij
een grondig voorbereide en gron-
dig-uitgevoerde oorlog.
Nederland heeft een jeugdorkest.
Het is als het Wfe uit de lucht ko
men vallen: begin Juli was er nog
niets cn thans spelen 65 meer dan
en tlions'aste jongemensen onder lei
ding van Hein Jordans de Londense
symphonie van ïlaydn, Roemeenss
dansen van Bartok en andere mees
terwerken op een wijze, dis do
niets vermoedende toehoorder, die
argeloos eens naar Nederlands nieu
we jeugdorkest is komen luisteren,
ongelovig deze uitvoeringen doen
aanhoren. Men behoeft slechts 002e
eerste dirigent, van liet Concertge
bouworkest, Eduard van Bei nu m, in
do arm to nemen om de waarheid
ran deze woorden bevestigd te krij-
Iict Nederlandse jeugdorkest tij
dens de generale repetitie In het
Concertgebouw,
TERUG NAAR 1914—'18...,. In het
najaar zijn we met dit japonnetje
op en top modieus. Het is opval
lend, hoe de mode terug gaat grij
pen naar modellen - uit de eerste
decennia onzer eeuw. De middag-
japonnen woeden Zanger, de avond-
robes^korter gedragen dan het vorig
jaar.
door Craig Rfce
Vertaald door Ada Campers.
67)
„Hallo daar!"
April sprong op, slaakte een gilletje en bleef stokstijf staan.
Toen keek ze hem aan. Hij was niet van plan, haar te ver
moorden. Hij had waarschijnlijk niemand vermoord. Daar
was hij een veel te aardige jonge man voor, met zijn ge
bruinde gezicht en zijn blauwe ogen. Ze was helemaal niet
hang meer, maar ze "was nog steeds woedend. „U hebt ma
aan 't schrikken gemaakt", zei ze,
„Dat spijt me", zei hij. „Dat was niet mijn bedoeling". Hij
grijnsde tegen haar.
April besloot niet terug te grijnzen. Ze keek hem koud aan
en zei:.„Wat toevallig, U hier te ontmoeten". Dat was een
zin, die ze Moeder eens had horen gebruiken tegen iemand,
die ze niet graag mocht.
„Het is geen toeval", zei hij vrolijk. „Ik ben hier gekomen
om jou te spreken. Onder dc gegeven omstandigheden wou
ik niet bij jullie aanbellen. Dus heb ik de wagen hier neer
gezet, in de hoop, dat je voorbij zou komen".
„Wat aardig van U", zei April. Ze hoopte, dat haar stem
vaster klonk, dan ze het aanvoelde. Ze stak haar kin in de
lucht en zei: „Dus V bent Rupert van Deusen!"
„Precies", zei de jonge man, met een nog bredere grijns.
„En jij bent dus de betrouwbare getuige! Ik stel voor, dat
we vrienden zullen worden!"
HOOFDSTUK 19 u
Pierre Desgranges legde zijn penseel neer en keek het
meisje naast hem ernstig aan. „Is er iets, ja?"
„Nee", zei Dinah. „Er is niets nee".
Ze probeerde het overtuigend te doen klinken, maar toen
ze haar eigen stem hoorde, wist ze dat het haar niet gelukt
was. Ze voelde zich bezorgd en door en door ellendig. Wat
moest ze die aardige Mr. Desgranges In vredesnaam vragen?
Dit was werk voor April geweest Of zelfs voor Archie. Nu
ze la deze situatie verkeerde, werd ze zich ineens bewust
dat ze, zoals Moeder al meer dan eens gezegd had, heslist
geen tact had.
Ze keek naar Mr. Desgranges, die keurend naar zijn ezel
zat te kijken. Hü zag er aardig en vriendelijk uit. Zeker met
als een moordenaar. Zijn grappige bruine baardje wipte op
en neer als hij van zijn ezel naar de zee en weer terug keek.
O hemeltje, ze wist niet, wat ze tegen hem moest zeggen!
En dus zei ze maar niets. Zc zat zwijgend cn ongelukkig naar
hem te kfjken, terwijl hij schilderde.
En Pierre Desgranges keek verscheidene keren schuins
naar haar. Je begint gewoon een gesprok met hem, had
April gezegd. En je brengt het onderwerp ter sprake, waar
je iets Over wilt te weten komen. Het klonk zo gemakkelijk.
April zou precies geweten hebben, wat zc moest doen. Waar
was April ergens? Wat was ze van plan? Dinah deed haar
mond open en weer dicht! Oh, verdraaid nog toe.
Ze móést iets zeggen, cn niet hier zitten alsof ze geen tien
kon tellen.
„O, Mr. Desgranges...."
Hij gtng door met schilderen en vermeed zorgvuldig haar
aan te kijken.
„Ja, mijn kleine vriendin?"
„Vertelt U 'sze slikte. „Waarom schildert U altijd
juist schilderijen van. de zee?"
Hij keek nadenkend naar zijn ezel. „Waarom maak jij te
keningen van huizen en mensen en paarden?"
„Nou", zei Dinah. „Omdat ik van huizen en mensen en.
paarden houd".
„Juist", zei hij. „Ik houd van de zee".
„O", zei ze. En toen: „Waarom?" Dat klmkt net als Archie
z'n atem, zei ze woedend tot zichzelf, alleen niet zo helder.
„Omdat hij mooi is", zei hij alleen.
Ze zou wel willen opstaan en zeggen: „Dag meneer, nou
moet ik naar huis", en hard naar huis lopen. En dit verder
aan April over laten. Maar als ze dat deed, dan zou April
nooit ophouden haar ermee te plagen.
„O", zei ze weer en stokte toen. Bedèpk iets, hield ze zich
zelf voor. „O, ik dacht dat het misschien was omdat U wou,
dat U op zee was".
Hij legde even zün penseel neer. „Op zee?"
Dinah knikte en voelde zich als een idioot. „Op een «chip".
„Ja natuurlijk op een schip. Zeg, waarom zou ik op zee
willen zijn, op een schip?"
„Nou", zei zc. „Tenslotte is TJw thuis in.... Ik bedoel....
nou, als U heimwee had cn U wou, dat U op een schip was
en dat U terugging naar Uw vaderland, dan zou U best daar
om schilderijen van de zee kunnen maken". Ze haalde vlug
adem.
Hij keek haar verrast aan. „Maar dit Is mijn thuis", zei
hij. „Dit is mijn land. Ik zou luer nooit weg willen".
Dinah zei voor de derde keer; „O" en zweeg. Daar was ze
geen stap verder mee gekomen.
Je begint eenvoudig een gesprek met hem. had April ge
zegd. Zc zou April krijgen als ze thuiskwam! Er volgde oen
lange stilte. Tenslotte zei Dinah: „Schildert U al lang schil
derijen?"
Hij knikte. „Al heel lang", zei hij ernstig.
Wat je ook doet, dacht Dinah, zeg niet weer „O".
Eindelijk zei ze: „Waar hebt U schilderijen geschilderd
voor U hier kwam?"
„In Parijs", zei Pierre Desgranges, terwijl hij een andere
penseel nam.
„Maar daar kon U dc zee niet schilderen", zei Dinah.
„Nee", gaf hij toe.
„Wat schilderde U dan?"
„Huizen en mensen en paarden. En soms bomen".
Juist bijtijds slikte ze een volgend: „O", in. „Maar houdt U
meer van de zee?" „Veel meer", zei hij.
- Bijna had ze weer: „Waarom?" gevraagd.
Het gesprek was precies in een kringetje rondgedraaid en
weer by hot uitgangspunt teruggekomen. Zo keek ongeluk
kig naar de klok op het huisje van de reddingsbrigade. Er
was al bijna een half uur om en ze was niets te weten geko
men, behalve dat Mr. Desgranges vroeger in Parijs had ge
woond cn dat hij de zee schilderde omdat hil die mooi vond.
Ze probeerde vragen te bedenken. Bijvoorbeeld: Waar was
U Woensdagmiddag tussen vier en vijf? Of: Hebt U ooit van
een man gehoord, die Armand van Hoehnc heette? Of mis
schien: Hebt U Mrs. Sanford goed gekend? Geen van die
vragen schee'n tactvol of bijzonder nuttig.
„Mr. Desgranges.
Deze keer legde hij zijn penseel neer, draaide zich om en
keek haar aan. „Ja kindje? wat is er?" Hü zei het haast
scherp, dacht ze. (Wordt vervolgd)
gen: „Het is werkelijk enorm. Be
heb het orkest nu na mijn reis ge
hoord en lief, resultaat van zeven da
gen onvermoeid werken is vorbluf-
fend."
In Praag op het jeugdfestival, zal
Nederland met dit jeugdorkest,
waarvan do jongste 16 cn de oudste
29 jaar is, een unicum brengen. Het
zat allang in de pen een dergelijk
orkest tot stand te brengen, doch de
uitnodiging die Nederland voor het
festival in Praag beeft gekregen,
heeft de doorslaggevende stoot ge
geven. Conservatoria en studenten»
orkesten in het pchele land werden
aangeschreven. 120 jonge mensen
liobben voorgespeeld. Hein. Jordan!
en onigo leden van het Concertge
bouworkest selecteerden en kozen er
65 uit. Drie dag*»n in Juli en vier
dagen in Augustus speelden zij-
Meer tijd is er niet: Dinsdag moest
In Praag geconcerteerd worden,
maar de promotors vaa het orkest
zyn niet bevreesd. Het grenst aan
hef wonderbaarlijko, wat In d$ze>
korte stonde tijds door de jongelui
is gepresteerd. Er is maar een op
lossing voor dit wonder zegt Eduard
van Beinum: „een geweldig enthou
siasme".
Het ligt in de bedoeling het or
kest ook na het festival in tact te
houden. Het kan een zeer goede
schooi worden voor orkestmueici,
waaruit de orkestleiders kunnen
putten. Het orlcest moet als het wa
re een springplank worden om itf
verschillendo orkesten te komen.
Eduard van Beinum is van mening,
dat het jeugdorkest vooral zo nut
tig is, omdat in Nederland nauwe-
lijks tijd on gelegenheid is om wer
kelijk orkestspol t0 beoefenen ent
men hier bovondiep oen grote mate
van orfcestdiolplme kan opdoen.
Geslaagd voor het examen hoofd-
acte: J. v, Noort, Rotterdam.
TUÏNKALENDER
DINSDAG 12 AUGUSTUS. Wan
neer zich aan de stam of takken itan
een appel- of perebocm opzwellingen
met open vonden en plaatselijke af
stervingen in het /muf vertonen en
de boom reeds rrocg zijn bladeren
laat vallen en slechts kleine vruch
ten vooi tbrengt, dan zijn dit ver
schijnselen van aantasting door da
vruchtboom/ranker. Deze ziekte
wordt veroorzaakt door de zwam
Nectria galligena, die door wonden
in de stam of takken in het gezonde
hout doordringt. Daarom is het
steeds raadzaam om dergelijke won
den tijdig met menie of andere mid
delen af te sluiten. Wanneer in het
beginstadium de aangetaste plek
met een mes wordt uitgesneden en
daarna mei een der kankerbestrlj-
dende middelen afgesloten, is een
boom soms nog to reddert' Dit laatste
is een kwestie van vatbaarhe><l cn
weerstandsvermogen S. L.