Proces in Dachau duurt en duurt..
.Zestien landen zenden
427 deelnemers
Droom van de nieuwe auto!
Van Mook geeft overzicht
van de situatie
Ilse Koch was de beul veel
te slim af
De inwoners wisten
van niets
Hij kon het niet laten
DeHollandseMolen
De enkelspelen
domineren
Nederland lootte
gelukkig
De wereld van morgen
Strijd van traditie
en vooruitgang
Iets voor U?
„Optreden bleek
gerechtvaardigd"
Zet 'm op, Dirk!
Donderdag 21 Augustus 1947
(Van een bijzondere medewerker)
Een paar kilometer buiten Mün-
chen ligt hot vredige, rustieke
dorpje Dachau: een apotheek, een
„Bratibaus", de kerk compleet met
dorpsplein en even vredig- en idyl
lisch als het dorp lijken de mannen
en vrouwen, die hier door de enkele
straten wandelen.
Zoals heden, op deze veel te hete
zomerdag 1947, hebben z\j daar ge
wandeld in 1933. En zij hebben er
net zo onbewogen gewandeld, toen
het concentratiekamp Dachau werd
gebouwd en toen er in de loop der
jaren enkele honderdduizenden wer
den vermoord. Zy hebben er niets
van geweien!
Natuurlijk niet, want niemand
wil er nu iets van geweten hebben
*- en de Dachauërs kunnen er zelfs op
wyzen, dat „hun" kamp buiten het
dorp ligt, en de transporten nooit
langs hun vredige huizen kwamen.
En voor de rest: het waren toch ze
ker 6!echts onverbeterlijke schurken
en volksvijanden, dïc „daar" her
opgevoed werden.
„Daar", een paar kilometer ver
der, is een dorp, neen, een stad op
zichzelf. Een stad, waar duizenden
en duizenden gevangenen op elkaar
gedrongen wachtten, welke nieuwe
wanhoop elke nieuwe dag voor hen
zou inhouden, War tienduizenden
hoopten op de dood. die verlossing
zou brengen van de kwelling, de
marteling en systematische jacht,
die de SS dagelijks op hen maakte,
waar tienduizenden dan ook de
Eerste rij v.l.n.r. Josus Fürst zu
Waldeck. SS-commandant, Otto
Barnewatd, administratieve chef
van Buchenwald, dr. Augustus Ben-
der, kam paris. Anion Bé&gmeier,
bunkerbewaker, Arthur Dteizsch.
capo. Tweede rij v.l.n.rG us tav
Hei gel, (nauwelijks zichtbaar) be
waker, Hermann Helbig, chef cre
matorium, Edwin Etlenbogen, arts,
joscf Kestd, blokleiderUse Koch,
commandante, Richard Koehler,
kampleider, Hubert Krautwurst,
buitencommando. Hans Merbach,
SS-adjudant. Derde rij v.l.n.r.: Emil
Pleissner, blokleider. Helmut
Roscher (nauwelijks z.ichtbaar).
blokleiderMax Schobertkamplei-
der, Albert Schwartz, werklcidcr.
Walter Wendt. buitencommando
Leipzig-Thekla.
zit al twee jaar zwanger te wor
den en de Amerikanen zullen geen
wangere vrouw terechtstellen.
Daarom ook troont de commandeu-
ze op dit moment onaangedaan te
midden van de lagere goden, die
zich minder veilig voelen. Overigens
heeft zij ook tijdens de verhoren
vinnig van zich afgebeten.
Het Hof komt terug, de sigaret
ten verdwijnen, de Amerikaanse
MP zorgt voor de nodige stilte en
het verhoor gaat verder. Een ver
hoor. dat nu al wekenlang duurt,
cn dat ons zo overbodig lijkt, ge
zien al wat gebeurde in Buchcn-
walde en Dachau. Want enkele mi
nuten achter het gebouw van de
War Crimes Court zijn binnen een
omheining crematorium en gaska
mer, galg en folterkamer te vinden
pal naast de bloedhondenkennel,
die overtuigend bewijs zouden moe
ten zijn voor de onmenselijkheid,
die hier ter Verantwoording geroe
pen wordt.
Er is nog steeds een deel van het
concentratiekamp m werking; hoge
nazi's en SS-lui zitten er nu; af en
toe marcheren ze in kleine groepjes
door 't kamp, bewaakt door Poolse
troepen, naar een of ander werk
toe. In een reeks gebouwen ratelen
de schrijfmachines: hier worden
nieuwe processen voorbereid. Auto's
rijden af en aan: zj) brengen rech
ters, verdedigers en ook wel eens
toeschouwers voor de processen.
Maar grote belangstelImg heerst er
niet meer voor. Daarvoor maalt de
ze molen te langzaam en wordt de
eeuwige herhaling van dezelfde
gruwelen te „vervelend". De mens
heid stompt nogal gauw af.
Een passagier van de busdienst
RotterdamGouda rookte in de
wagen cn trachtte zijn sigaar
voor een in de bus zittende
wachtmeester te verbergen. Het
gevolg was, dat de mantel van
een dame schroeide en net kus
sen begon te smeulen. Met een
emmer water doofde de chauf
feur het vuur. De wachtmeester
was echter Onverbiddelijk en
maakte proces-verbaal op tegen
de vurige roker.
ïn het proces te Dacbau zijn
de vonnissen gevallen. Twee eu
twintig nazileiders gaan naar dc
galg, maar Ilse Koeb, de blonde
weduwe van dc kampcomman
dant, komt cr met levenslange
gevangenisstraf af. Een onzer
medewerkers schetst de stem
ming tijdens het proces.
dood vonden in gaskamers en aan
de galg, voor het vuurpeloton of
door de hand der Duitse „Über
menschen"
In een der gebouwen van het
kamp zetelt nu de Amerikaanse
militaire rechtbank, de "War Crimes
Court.
Het lijkt niet zoveel op een recht
bank als wij binnenkomen: de
nlaatsen achter de lange rechter-
tafel zijn leeg, want het is pauze.
De openbare aanklagers hebben
hun plaatsen eveneens verlaten en
zelfs in de ruimte, bestemd voor
toeschouwers, zit slechts een klem
hoopje vrouwen, met een enkele
Amerikaanse uniform er tussen,
Het zijn de vrouwen en verloofden
van de kampdokters, bewakers en
ieiders van het concentratiekamp
Buchenwalde, die zelf links vooraan
bij de rechter tafel op een hoopje
bijeen zitten en de pauze besteden
met een gezellig kletspraatje onder
ling.
Hun sigaretten branden, uit hun
Diipen kringelt de rook en de heren
zijn evengoed geluimd als in de tijd.
toen zij heer en meester waren van
het kamp, waarvan aan dc andere
kant van de zaal een grote kaart
hangt. Tussen de bijna vijf en der
tig beklaagden, waarvan prins zu
Waldeck als Oborgruppenführer
tmd General der Waffen-SS de eer
heeft het bord met de grote „een"
om zijn nek te dragen, zit in be
trekkelijke eenzaamheid Ilse Koch,
de weduwe van de vroegere kamp
commandant. Er zitten een paar
dokters bij. Bender, Greunuss, Kat-
Op do derde etage van „de Bijen
korf" is Dinsdagmorgen een aller
aardigste tentoonstelling geopend,
die er in zijn bescheidenheid zeker
toe zal bijdragen, de belangstelling
voor de Hollandse molen te verle
vendigen en de bezoekers op te wek
ken, eens een kijkje te gaan nemen
in een van die weinige molens, die
onze stad en haar omgeving nog
maar telt als voorbeelden noe
men wij de Krahngse Snuifmolen en
die aan het Oostplein. Het bijeen
gebrachte is ingezonden door musea,
het gemeente-archief, de gemeente
bibliotheek, de Atlas van ütolk en
particulieren. Direct bij de ingang
ziet men een model van een paltrok-
molen, zo geheten naar de kleding
van de om geloofsredenen uit hun
land gevluchte Pfalz-bewoners, die
zich in de Zaanstreek vestigden (in
1596 deed deze houtzaagmolen daar
zijn intree). De oudste molen in ons
land aldus de heer Visser, tech
nisch adviseur van de vereniging
„De Hollandse Molen", die de geno
digden o.w. burgemeester Oud, rond
leidde is de zgn. standaard molen,
du al in de 11c eeuw in ons land
wordt aangetroffen. De eerste wip
molen werd in 1420 nabij Schoon
hoven gebouwd i.v.m. de droogleg
ging. Men vindt er in die buurt nog
vele. In het midden van de 16e eeuw
doet de achtkante watermolen zijn
intree, in de loop der 17e eeuw ge
volgd door de zgn. stelling-molens.
- Van de 18e eeuwse walmolens
(hogere molens) is er nog een ïn
Schiedam te zien. De komst van de
stoommachine, en nog meer de ver
vanging door electromotoren heeft
de molens veel kwaad gedaan, maar
nog steeds zijn er gevallen, waar de
ouderwetse molen voordeliger of
even voordelig kan werken. En in
deze gevallen wil de in 1923 opge
richte vereniging „De Hollandse
Molen" ingrijpen om haar onder
gang te behoeden.
zenellenbogen. Joodse kampgevan
gene, getrouwd met een Amerikaan
se vrouw, een paar Capo's" cn
zelfs een stelletje ex-gevangenen,
die zich geleend hebben tot 'steun
aan de SS.
Blonde Ilse
Maar al deze smalle en brede,
blonde en grijze mannenkoppen ver
dwijnen op de achtergrond voor het
blonde Gretehenhoofd van <le „com-
mandeuze" Ilse Koch. Commamleu-
ze cn Lagerkoningin. die door bet
kamp placht tc rijden met een
zwerm gevangenen achter haar
paard, die spiegels droegen, waarin
Ilse haar figuur bewonderen kon.
Een van haar andere hobbies eu
zij had vele was haar boeken te
laten binden in menselijke huid, zo
als zü ook haar Jampekapnen uit
huid In het kamp „bestelde".
Ilse is dc beul te slim af geweest:
op miraculeuze wijze heeft zij het
klaargespeeld m de gevangenis zij
HET KAMP BUCHENWALD
.„.achter prikkeldraad vonden de
misdaden tegen de mensheid plaats,
die thans worden berecht.
Europese zwemkampioenschapp.en
Niet minder dan 16 landen zenden begin September hun vertegen
woordigers naar de Europese zwemkampioenschappen te Monaco. In
totaal zijn 437 deelnemers genoteerd, van wie 137 dames. De volgende
landen hebben definitief ingeschreven: Groot Brittannië, Italië, Tsjeeho-
slowakye, Portugal. Frankrijk, Denemarken, Finland, IJsland, Grieken
land, Zwitserland, Zweden, Zuid-Slavië, België Oostenrijk, Hongarije en
Nederland.
ly (Hongarij'e). Op de 200 meter
schoolslag zijn drie series samenge
steld. In de eerste serie zwemt o.m.
Grete Soenesen en Yvonne van de
Kerckhove, in de tweede Jannie de
Groot, in de derde Nel van Vliet
tegen weinig beleende zwemsters.
Maar juist in dat feit schuilt een
gevaar, want men onderschatte de
ze onbekende krachten niet. In de
tweede serie 4x100 meter borst-
crawl dames zitten Nederland en
Denemarken beide, maar 3 ploe.
gen komen uit deze. serie in de
finale.
Tenslotte zal Groetje Galliard
het niet gemakkelijk krijgen op de
100 meter rugcrawl. In haar serie
komen o.m. uit (in totaal zeven
zwerm ters), Monique Berlioux en
Margretc Karen Harup. Twee zwem
sters kunnen zich voor de eindstrijd
plaatsen. Irene Koster—rVan Feg- -
gelen heeft het gemakkelijker in de
tweede serie.
Haasman neemt deel, zowel aan
het^ schoonspringen. als het toren-
springen. terwijl Coby Floor by de
dames (met dertien deelneemsteiis)
als zevende haar sprongen zal moe
ten maken.
Mej. Rollin Couquerque in
halve eindstrijd
altijd (iommeraa de enlïelepe-
ion in de Nederlandse tenniskam
pioenschappen. Men is er reeds tot
de laatste acht gevorderd en in het
dames-enkelspel zelfs tot de laatste
vier. Het is de zoveei-malige kam
pioene mej- Rollin Couquerque. die
reeds de halve eindstrijd bereikt
heeft en zij heeft dit gedaan op een
v> ijze, die toont, dat zij nog immer
de speelster is met de meest vari
ërende tactiek.
In het lieren-enkelspel veel afwis
seling! Tonjes was dc „giant-kiUer".
Hij sloeg Knottenbelt met 6—1 6—3,
hoewel hij qua stijl zeker niet de be
tere was!
Verrassend was voorts het spel
van Lijs en. die eeret Keuls in twee
sets sloeg en daarna de geplaatste
Dehnerfc, door liötig manoeuvreren
en fouten uitlokken 63 6—0! En
een pluim verdient Taminiau, die
ondanks een auto-ongeluk twee ron
den achtereen won. Em P. Beernink
speelde het beste spel van de dag,
helaas slechts-jéén set. tegen Borren.
Een eet echter met belofte.
Heren-enkelspel. Derde ronde:
Adema v. Seheltema sl. Linck 63
164; H. Beernink sl. Fabius 5—7
G— 2 64: Tönjes sl. Knottenbelt
g_3 6l; Lijson sl. Keuls 6—3 6—2;
i Taminiau sl. Lissauer 6—2 63:
Ketjen sl. d. Roy v. Zuidewijn 3—6
G4 6—4; Bosschaart sl. Stas 64
t_6 6—4.
Geplaatste spelers tegen winnaars
derde ronde: A.» Borren sl. F. Beer-
t nink 3—6 6—4 6—2: Rinkel sl. Ket
jen 61 75: Karsten sl. Bos
schaart 62 64: Krijt sI. Tdnjes
5—7 6—1 64; Lijsen sl. Dehnert
6—3 6—0.
Dames-enkelspel, geplaatste speel
sters tegen winnaressen tweede ron
de: mej. Grosveld sl. mej. Eggers-
man 6—1 3—6 62; mevr. Koop-
mans sl. mej. Kielt 6 G2: mevr.
Lubbers sl. mevr. v. Berltel 26
03 63; mej. Hermeen sl. mevr.
van Haagen 61 61; mevr.
Schmier sl. mej. Broes se v. Groen ou
75 6-4.
Kwart-eindsgüd: mej. Rollin Cou-
querquë~snhevT.,Scholten"6i 6—3.
Voor het oolotoumooi hebben elf
Zanden zich gemeld. Twee poules
van vier lahdcn en 1 poule van drie
zullen worden gevormd. Aan het
hoofd van elk dezer poules staman
Hongarije Nederland en België, vol
gens het klassement van de Euro
pese kampioenschappen van 1938.
Over het algemeen hebben de Ne
derlandse zwemmers en zwemsters
gelukkig geloot. Een uitzondering
vormt Sindorf op dc 100 meter
borstcrawl, waarin hij in de eerste
serie o.m. tegen Jany, de Zweed
ülsson en de Hongaar Szatmary
moet starten.
De Europese titelhouder in dit
nummer, Kees Hoving, heeft het in
de derde serie heel wat gemakke
lijker. Ook dc loting op de 4 x 200
meter heren estafette was voor
Nederland weinig gelukkig. In de
eerste serie komen Zuidslavie, Hon
garije, Zweden, Frankrijk en Neder
land in deze baanvolgorde tegen el
kander uit en slechts drie ploegen
komen uit deze serie in de eind
strijd.
Op de 100 meter borstcrawl ko-
111611 I? eersto serie der dames
o.m. Fritzi Nathansen, Irma Schu
macher, Marie van der Brande aan
de start, in dc tweede serie weinig
bekende zwemsters en in de derde
serie Femande Caroen, Hannie Ter-
meulen (op haan 3) en Eva Szeke-
Kleyn in vorm
Vaandrig Jan Kleyn, onze nationale
sprmtkampioen, heeft tijdens de na
tionale militaire kampioenschappen,
die op het landgoed „Te Werve" in
Den Haag verwerkt werden, bewezen
In goede vorm te zijn Oorspronkelijk
lag het in de bedoeling, dat htj alleen
de 200 m. zou lopen en zijn rivaal Lam-
mers ae 100 m. voor zijn rekening zou
nemen. Door het lange wachten de
200 m werd eerst laat In de middag
gelopen voelde Kleyn zich loom wor
den en "besloot toch maar een serie
100 m. mee te lopen. Zonder ook maar
enige tegenstand te ondervinden maak
te htj de sshitterende tijd van 10 5 ses
Met een lichte wind. in de rug op
advies van Jan Blankers. de trainer
vah de nationale ploeg, liep hij de
nale 200 meter op volle kracht Hoewel
Kleyn de ongunstige buitenbaan geloot
had. en dus geheel alleen moest open.
trok hij zo hard weg, dat zijn tijd. 21,7
sec., tevens de snelste van dit Jaar werd.
Ook Lammers verrichtte met 10 3 sec.
op de 100 m. een uitstekende prestal te.
Geeft iemantf, die dag in dag uif
de moderne iuxe-sleeen ziet, er zich
nog wel eens rekenschap van, dat
slechts enkele tientallen jaren ge
leden, een auto een vehikel was, dat
de lachlust opwekte? Ziehier enke
le modellen uit het jaar 1899: hnks
een vierwielige Benz, rechts de
Century een driewieler)i'eel la
waai, veel rook, weinig of geen snel
heidl Kom daar nu eens
Tn alle autofabrieken ter wereld
x vindt gc steeds het „laatste
nlemve" model, waarin alle tot nu
toe niet uitgewerkte Ideeën zijn sa
mengevat. De tekeningen liggen er
gens in een bureau van een der
ontwerpers, die echter en in
Detroit, het Mekka der Amerikaan
se auto-industrie is dat zeker het
geval al weer bezig is met een
verbetering, die hij zo juist heeft
uitgedacht.
In hef kgdertjp hieronder wordt iets
verteld over de plannen voor de
auto \an morgen. Ge moet de klok
dan zelf stoutmoedig vooruitdraak n,
minstens tien jaar, om de auto Uwer
dromen te aanschouwen en er op re
kenen, dat er hartstochtelijk gede
batteerd wordt tussen de ingenieurs:
over de voordelen ^an de motor
voorin en achterin, o^er ftrotere of
kleinere wielen, over de maat der
banden en hun levensduur. Sommige
experts rekenen er op banden te
maken, die zo'n 190.000 km mee
gaan, anderen verzekeren U. dat
hinnenkort de niromer lek wordende
band in het groot vervaardigd zal
v orden men beroemt zich reed's
op gedaagde proeven! en 70 gaat
het dag in. dag uit. totdat men roet
het onbekende vertrouwd i* geraakl,\
ook met de eeuwige strijd tussen
traditie en vooruitgang, welke in de
Amerikaanse auto-industrie ont
brand is. Nergens toch treedt de le
enstelling tuspen sleur en vernieu
wing 7.0 aan de dag als juist in dit
bedrijf. En het nublïek is scheids
rechter. telt de slagen, betaalt en...
profiteert van deze eeuwigdurende
strijd.
Ecu grootmacht
In de ..States" is de auto-indurir e
een grootmacht, dc koningin van
de productie aan do lopende band.
Drie en cmi half milliard dollar werd
ir, Amerika omgezet, terwijl men
gemiddeld 900 dolla per auto neer
telde. Voor de oorlog verlieten
3.500.000 luxe wagens per jaar dc
fabrieken, alsmede 600 000 \rachf-
auto's, In de oorlog werd het laatste
cijfer zo opgevoprd. dat het een ge
hoon mens duizelt.
Ik wil niemand vervelen met een
opsomming van de betrekkelijk wei
nige modellen, waarover de Ameri
kaanse fabrieken beschikten, omdat
men nu eenmaal graag dezelfde on
derdelen voor diverse typen ge
bruikt. Alleen wil ik dit zeggen, dat
Europa wil men daar de produc
tie verhogen zal moeten norma
liseren en.... samenwerken, anders
zal men steeds meer achterop gera
ken!
Reeds neemt Detroit proeM>n mot
mengsels van staal, vanadium,
chroom, molybdeen. mangaan on be
ryllium. Het laatse. familie van alu
minium en magnesium, is sterker
dan staal, alleen brozer. Met koper
gemengd kan een staafje, ter dikte
van anderhalve cm, 29 ton torsen.
Staal verdraagt nog net 3 miliiocn
trillingen zonder tc verzwakken.
Koper met beryllium brengt
bet tot een miliard. Thans zoekt men
naar de menging van beryllium en
aluminium: een ideaal mengsel om
zuiger* tp maken, liet wat hten is
ilau op rlc combinatie berjllium-
magneriiini om welhaast onvers oeri-
bare motoren te produceren.
In Detroit, vraar Ik de Fordfa
brieken en andere grote auto-indus
trieën bezocht, had Ik een vreemde
droom: Sk zag de nieuwe auto rij
den, doorzichtig, laag. sneller dan
snel. Over enkele jaren is deze
droomauto werkelijkheid- Dat hoor
de ik, niet één maar we! honderd
keer verzekeren.
ANDRE LABARTJTE
Bunt heeft de leiding
Van de vijfde ronde vat
■wedstrijden van de K.N S.I
uitslagen in de hoofdgroep:
Kok-Stumpeis 0—1, Wolthuis-Vmken
01; Hertneberke-van Mindert o J->;
Brouwer-Buut 0—1: afgebroken partijen
uit de vierde ronde: Henneberke-Stum-
pcis Vi: van Minden o-Wolthuts
'j'J. Na de vijlde ronde luidt de
stand In deze groep: I. Bunt 5 p.; 2.
Brouwer 3 p.: 3 Hennebqrke 2'^ plus
een afgebr. partij; 4. Kok 2(4 p.; 6 en
7 Vinken, van Mmdeno en Stumpers 2
p8. Wolthuis 1 p. plus eer» afgebr.
de bonds-
1, luiden de
i'imsttandeö
Het tanige baasje, dat met efA
stokje prikkend, de zaal binnen*
strompelt, ziet er in z'a blauwe
boezeroen, een strohoed in de hand;
bijzonder oppassend uit. Z'11 rug,
gekromd door een leven van ploe
teren, is haast Dubbelgevouwen on
der de last van een loodzware
schuld.
Ach, 't spijt iae zo, dat mö
dat nou nog op m'n ouwe dag
moest overkomen, jammert
Adnaan, die twee-en-zeventig js»
eentonig. Vijftig jaar lang ben ik
'n eerlijke visventer geweest eu
nooit iets gehad met de politie.
En dat had Adriaan nu nog kun*
nen zijn, als hij z'n zakemnstincfe
maar beperkt had tot z'n schelle*
vis en hanng-ais-salUlum.
Z'n zoon, d:e ook opgeroepen is,
had vandaag geen tijd om te ko
men, Pa haalde toch ook altijd de
bonkaarten voor hem, dus had ie da
dagvaarding maar aan 'm meegege
ven. Gaat in één moeite door,
had-ie gezegd.
Ach, ach, klaagt Adriaan
weer gesmoord, ik zei nog tegen me
zoontje, ach jongen zeg ik, as ju
me maar niet nwweneert.
Uit z'n moeizaam gestamel ver
nemen we, dat 't zoontje bij een
tandtechnicus werkte.
In 't veen kijkt men niet op
een turfje, dacht deze en elk»
weck bracht hij honderden kunst
tanden en -kiezen mee naar huis.
Niet om 't brokkelige bekje van
Pa mee te restaureren'. Die waren
voor verkoop bestemd en Pa met
z'n handelstalent moest ze aan de
man brengen, tegen tien of vijftien
ceüt per stuk.
Maar liefst vijfduizend wist
Adnaan te plaatsen bij tandartsen
en -technici. Een vooruitziende
boerin met tien kinderen kocht
twee gros.
Goed wat in voorraad te heb
ben, als ze groot zijn, had die ge
zegd.
Maar je moest toch weten,
dat je gestolen goed verkocht, pro
beert dé politierechter nog emstigr
te doen.
Ach. ach, begint Adriaan weer.
klaaglijk en omdat het moeilijk is^
boos te doen tegen zo'n boetvaar
dig manneke, omdat ie zo oud is en
misschien ook wel, omdat de zon
zo warm schijnt, maakt de rechter
er mot een kleine boete een eind»
aan.
Maar opgepast hoor, boemant
de officier, de gevangenisdeuren
staan wijd open.
Alsjeblief niet. kreunt d»
oude, ik zal heus weer eerlijk vis-
sies gaan vente!
De auto van morgen? Hier is
se: een canossei ie van licht
taal en plastic (gewichtsmmin
dering van enkele honderden kg),
kleinere motor, die op vliegtuig-
benzine toont": automatische
versnelling; stroomlijn; laag mo
del; staartvinnen schuifdeuren in
plaats van portieren: ruimere zit
plaatsen (achterin een „slaap
bank"); glaswol als bekleding
beter nitzïch. beter licht: con
stante temperatuur; doorschijnend
dak, dat de infra-rode stralen
(zonnesteek) weert en dc ultra
violette stral doorlaat
Ten Zuiden van de spoorweg
overgang in Gennep is gistermiddag
brand uitgebroken in laag struikge
was op de heide. Op deze plaats
lga nog een mijn verborgen en deze
explodeerde door het vuur. Twee
politiemannen die bij de brand aan
wezig waren werden hierdoor zwaar
gewond. 1
BRwTdWOR
KAZeRNf
KAZERNE
Dr. Van Mook heeft gistermiddag
oen radiorede gehouden, die door
alle zenders in de Archipel en ook
in Nederland werd uitgezonden. Hij
heeft in deze rede nog eens in grote
trekken een overzicht gegeven van
de gebeurtenissen, aanvangend in
de oorlogsjaren, toen in Ned. Indië
op grote schaal interneringen wer
den uitgevoerd. De uitroeping van
de Republiek geschiedde ondet sti
mulering van Japan en de langza
me bevrijding bracht allerlei ellen
dige gevolgen met zich mee. Daar
door ook kwam een groot aantal
wapenen in hei bezit van Indonesi
sche groeperingen, die het sterkst
door dc Japanners waren beïnvloed.
Het was voor Nederland duidelijk,
dat de vorming van een Indonesi
sche staat het doel moest zijn van
het na-oorlogse beleid. Door de Re
publikeinse propaganda is echter
het wantrouwen levendig gehouden.
Nadat door het optreden van het
eerste kabinet-Sjahrir de Republi
keinse organen van grote collabo
rateurs waren gezuiverd was het
Nederlandse doel het verdere Ja
panse gif kwijt te raken. Dit kon
echter niet verwezenlijkt worden.
De oorzaak daarvan was, dat de
Japanse wapenen terecht waren ge
komen niet alleen bij het" officiële
gezagsapparaat, maar ook voor een
groot gedeelte in handen waren ge
komen van minstens drie politieke
groepen, waaruit de jeugd tijdens
de bezetting werd ingeschakeld in
het Japanse militaire apparaat. De
ze groepen zijn in staat gebleken
milhoenen door vrees in bedwang
te houden. Zo ging de ondermijnen
de werking door. Bij dit alles kwam
nog, dat op Java en Sumatra een
kostbaar productieapparaat be
stond. dat de wereld zeer nodig
had. Velen hebben daar met begeri
ge ogen naar gekeken, met het ge
volg dat een levendige smokkelhan
del ontstond, waardoor land en
volk bestolen werden en Indonesië
enorm verarmde.
Zo is con toestand ontstaan,
waarop wij bij de uitwerking van
Lïnggadjati zijn gestuit. Herhaalde-
75)
door Craig Riee
Vertaald door Ada Campers.
Tenslotte troffen zij elkaar bij de schoolbus. Dinah zat bij
Pete en Joclla, die probeerden allebei tegelijk tegen haar
te praten. April was omringd door een schare bewonderaars
van dertien tot vijftien jaar en Archie was op de vloer van
de bus aan 't plukharen met Flashlight tot groot ongerief van
de buschauffeur, die het toch al moeilijk genoeg had. Maar
Dinah slaagde er toch in April een teken te geven, dat zo
veel wilde zeggen als: „Heb je 't voor elkaar gekregen?" en
April seinde terug: „In orde".
Bij de laatste bushalt- voor ze thuis waren kwamen ze
tenslotte by elkaar te zitten.
„Ik heb alles voor elkaar gekregen", rapporteerde April.
„Estelle zal haar de manicure van zeven vijftig geven cn
Mrs. Howard zal zelf haar gezicht behandelen. Ik heb ze uit
gelegd, dat we morgenavond een partijtje geven om haar te
verrassen. Dus...."
„Een verrassing zal bet zeker zijn", zei Dinah somber. „Hoe
moeten we haar uitleggen, dat Bill Smith morgen komt
eten?"
„Dat moet jij haar vertellen", zei Archie schril, „April
heeft hèm gevraagd".
April keek naar Dinah's benauwd gezicht en zei: „Zit daar
maar niet over in. Ik zal het wel uitleggen. Daar ben ik sterk
in. Laten we nu even naar Luke rennen voor we naar huis
gaan".
„Er is nog coca-cola in de ijskast", zei Dinah.
„Ik moet een krant hebben", zei ApriL
Dinah cn Archie keken haar stomverbaasd aan. „Waarom?"
„Om te lezen", zei April bedaard. „En stel me geen idiote
vragen, dan hoef ik jullie geen idiote antwoorden te geven".
Ze liep de straat uit naar Luke. Dinah en Archie volgden.
„Hé", zei Archie, „we hebben al een krant gehad. Van
morgen".
„Die heb ik al gezien", zei April.
„Wel alle mensen", zei Dinah. „En het avondblad wordt
tegen, etenstijd bezorgd".
„Daar kan ik niet op wachten", zei April zo tergend moge
lijk.
„O mispunt toch" .bromde Archie. „Ik heb hönger!"
April 2weeg even en keek hem aan. „Hoor's. Als ik Luke
kaii ompraten om ons drie moutbier te poffen, wil jij ze dan
betalen als je je zakgeld krijgt?"
„Nou.zei Archie April was cje enige van de drie, die
Luke kon ompraten ze nog langer crediet te geven. „Nou
goed dan",.
„Fijn", zei April. „Dan kunnen we voor niets de krant le
zen, terwijl we op het moutbier wachten. Dat spaart ons een
stuiver uit".
Zij ging eerst naar binnen en confereerde met Luke. Toen
beduidde ze Archie en Dinah binnen te komen. Daarna nam
ze de laatste editie van de krant, glimlachte tegen Luke en
zei. terwijl ze de krant op de toonbank uitspreidde: „Het mag
wel he?"
„Ga je gang", zei Luke, terwijl hij een extra mop ijs op het
moutbier deed.
„Het moet op de voorpagina stfean", zei ApriL
Het stond er. Een foto en een artikel van twee kotommen.
HOOFDGETUIGE IN DE MOORDZAAK
SANFORD ONTVOERD
„Oh!" zei Dinah en April siste: „Hupou jupe gupezupicht",
„Hé", zei Archie. „La 's kijken, la 's kijken, la 's kijken".
„Nou k 13 k dan", zei April uit haar humeur. „En lig niet
aan m'n hoofd te zaniken. Ik léés".
Luke serveerde met een zwierig gebaar het moutbier en
zei: „Mors niet op die.krant of jullie zullen hem moeten be
talen".
De drie kleine Carstairs schoven automatisch hun glazen
moutbier van de krant weg, staken de rietjes hr hun mond
en lazen verder.
Er stond, dat Folly Walker, die het lijk van Mrs Sanford
had gevonden, uit haar kamers in Hollywood was ontvoerd.
„Hier niet praten", fluisterde April tegen Dinah en Archie,
die plechtig knikten.
Volgens het meisje van Miss Walker was er om ongeveer
kwart over twaalf naar Miss Walker opgebeld. Een vrou
wenstem had gezegd, dat het een. dringende boodschap was.
Miss Walker was aan het toestel gekomen en toen het ge
sprek uit was. had ze er heel ongerust uitgezien. Ze had zich
dadelijk aangekleed en was uitgegaan, nadat ze de garage
van het hotel had opgebeld cn order had gegeven haar auto
voor te brengen.
Volgens de portier was Miss Walker naar huiten gekomen
en het trottoir opgelopen. Toen was een auto, die aan de
overkant van de straat had gestaan, plotseling gedraaid en
naar die kant van de straat gereden, waar het verboden was
te parkeren. Een gemaskerde man met een revolver had Miss
Walker gedwongen in de auto te stappen, die onmiddellijk
daarop de straat uit was gereden.
Toen volgde een résumé van de moordzaak Sanford. waar
in de nadruk werd gelegd op het feit. dat Polly Walker het
lyk had ontdekt. Daarop volgde een korte levensbeschrijving
van Polly Walker, die, nadat ze haar diploma had behaald,
had gevochten voor een klein rolletje op Broadway en van
af dat tijdstip was gerezen tot de hoogte van een ster. Het
feit, dat Polly Walker nooit een belangrijke rol in eon be
langrijke film bad vervuld, was voor het verhaal van geen
betekenis. Ze was ontvoerd, en daarom was ze een ster.
April zoog het laatste restje van haar moutbier op. keek
naar de klok boven de toonbank van Luke en zei: „Hé, we
moeten hem smeren! Vlug!"
Ze schoof haar glas weg en vouwde de krant op. „Bedankt,
Luke". Ze zette de krant weer in het rek. Dinah en Archie
dronken hun moutbier op en volgden haar naar buiten.
„Waarom heb je zo'n haast?" vroeg Dinah.
„Ik heb een afspraakje", zei April vrolijk. „Wij hebben
een afspraakje".
„Hé, hé, hé", riep Archie. „Wacht even op mij!"
„Nee", zei April. „Dit was absoluut het werk van één man".
„Maar April, wacht nou 's even", zei Dinah. „Het kan nooit
het werk van een man zijn geweest".
„O ja, toch wel", zei April.
Ze liepen de straat in, waar de Carstairs woonden.
.April", zei Dinal, „het was een gemaskerde man, die
haar dwong in de auto te stappen. Maar door de telefoon
klonk een vrouwenstem. Het is duidelijk, dat die stem haar
een verzonnen boodschap gaf om haar naar buiten te lok
ken, zodat ze vandaar kon worden ontvoerd".
(Wordt vervolgd.)
lijk is gezegd, dat wil het bestand
zouden hebben geschpnden, maar,
in het groot gezien, moet het voor
iedereen duidelijk zijn geweest, dat
het ons ernst was en dat wij ons
op betrekkelijk klein gebied hebben
laten opsluiten en blokkeren door,
gewapende benden.
Dr. Van Mook wees op de rede
van Soedirman. na de wapenstil
stand en op andere, opruiende uitin
gen uit het Republikeinse kamp. De
uitwerking van Lïnggadjati heeft
aangetoond, dat de Republikeinse
regering de politieke aspecten van
de overeenkomst niet heeft kunnen
verwezenlijken. Op zichzelf heeft
men bij de besprekingen stéfeds
weer kunnen constateren, dat onze
voorstellen voor redelijk denkende
Indonesiërs aanvaardbaar waren,
maai' dat het steeds mis ging na
contact met Djogja.
Het is duidelijk geworden, dat de 1
Republiek het 'grote wantrouwen
naar voren heeft geschoven om een
grote schoonmaak in eigen milieu
te voorkomen. Wanneer gebleken
zou zijn, dat de Republikeinse rege
ling zelf haar apparaat zou saneren
had het de vraag moeten zijn. of
men nog niet, langer met een actie"
had moeten wachten. Maar er was
geen sprake van dat de vijand-,
schap algemeen was of dat er iets
van een verbetering viel te bespeu
ren. Steeds weer werden competen-'
te mensen in de Republiek op zij
gezet. Intussen werd er een terreur
uitgeoefend tegen Indonesiërs diö
de toestand moede waren.
1 'it alles vormt de oorzaak vart.
het politiële, dat in werkelijkheid'
een politieel karakter had. Öpj
5 Augustus hebben wij onze actie,
gestaakt om onze bereidwilligheid
te tonen maar de Republiek hand el j
de niet desgelijks. Olie-installatie^
worden vernield en in as gelegd en
duizenden burgers dak- en brode-*
loos gemaakt, ontvoering en moord
waren aan de orde van de dag.
Dit lean niet voortduren. In
de gebieden, welke" onder onze
controle staan, zal zo snel mo-
gelijk de overeenkomst van
Lïnggadjati worden "verwezen-
lykt.
Het Japanse ziekteproces
moet worden uitgeroeid cn hoe
zeer ook te betreuren, onze actie
was noodzakelijk. -
De resolutie van de Veiligheids-a
raad geeft de Republiek nog een
kans haar standpunt te herzien. Er;
moet een einde komen aan de vjj-a
andschap niet alleen tegen onze
troepen, maar ook tegen vreedzame
burgers. Er moet een einde komen
aan terreur en sabotage en aan de
bedreiging tegen hen die met ons
samenwerken. Tot nog toe is daar*
van echter weinig gebleken.
Dr. Van Mook onderstreepte ver<a
volgons nog eens ten overvloede da
oprechte bedoelingen, welke Neder
land gehad heeft ten opzichte varf
het bestand. De resolutie van da
Veiligheidsraad geeft de Republiek
een laatste kans haar standpunt ta
herzien en een samenwerking met
Nederland opnieuw te ondernemen.
Nederland is hiertoe nog steeds bej
reid, maar dan moet er ook een
einde komen aan de verwoestingen
in het Republikeins gebied en de
terreur en intimidatie.
Als voorbeeld van terreur noenw
de dr. Van Mook het feit, dat en«
keïe dagen geleden de olie-installa
ties in Fankalanbrandan in de as
werden gelegd, waarbij meer dan
duizend weerloze burgers, wederom
merendeels Chinezen, dak- en brow
deloos werden gemaakt. De Neder-
land se regering kan de verantwoord
gelijkheid voor een dergelijke situa
tie niet blpven dragen.
Dr. Van Mook kondigde ten slot
te aan, dat het in de bedoeling ligt
7-°t spoedig mogelijk over te gaan
tot het samenstellen en instellen
van de ontworpen ïnterimregerina?
voor geheel Indonesië.