Zeeuwsch-Vlaanderen gaat ten gronde
aan ambtelijke besluiteloosheid
Averechtse invloed van de
Delftse school
Zaterdag opent Lustrijkra
Rotterdam heeft een moderne
luchthaven nodig
Bouwmaterialen blijven
ongebruikt liggen
Kralmgen vroeger,
nu en later
Invasie van luchtstrijdkrachten in
diergaarde Blijdorp
Interessante show met
liefdadig' doel
Figaro op zijn best
Activering dezer gedachte op de
tentoonstelling in Blijdorp
Vliegveld Idlewild
als voorbeeld
UITWIJZING DUITSERS
VOORLOPIG STOP
p.atUUc&tUte-c
HERMAN BOUBER'S JUBILEUM
Ook Rotterdam gaat de pionier
van het volkstoneel huldigen
H
Pi GELUKSVOGEL
Woensdag 15 October 1947
3
De taak, die Minister Neher op zich genomen heeft, is stellig
niet benijdenswaardig. De wederopbouw van ons land plaatst
hem voor schier onoverkomelijke moeilijkheden. Er is gebrek
aan materiaal en er is gebrek aan geschoolde arbeidskrachten.
Indien wij, in weerwil van onze bewondering voor de energie,
waarmee de minister de wederopbouw ter hand neemt, niette
min plaats verlenen aan onderstaande kritiek op hetgeen er in
Zeeuws-Vlaanderen gebeurt respectief niet gebeurt, doen wij
dat, omdat het dagblad de taak heeft in het openbaar op deze
misstanden te wjizen.
Zeeuws-Vlaanderen wordt
door de bewoners van deze
landstreek met enig zelfbeklag
wel genoemd, de „Overzeese
Gebiedsdelen", waarmee men
uiting wil geven aan de soms
grote afstand, die Zeeuws-
Vlaanderen van Den Haag
scheidt. Een bewoner van deze
gebiedsdelen, die met de plaat
selijke toestanden voortreffelijk
op de hoogte is, schrijft ons het
volgende:
Bij de Wederopbouw op het plat
teland blijven materialen lang on
gebruikt liggen, Het is alleen maar
jammer, dat ze met in Zeeuws
Vlaanderen, blijven liggen, want wij
zouden ze wel gebruiken, maar eer
wij aan de beurt zijn. zijn er mis
schien geen materialen meer. want
iedere andere ztreek van ons land
schijnt eerder kans te hebben op
Wederopbouw dan Zeeuws Vlaande
ren, waar de bouwkosten hoger ziin
dan elders. De oorzaken hiervan zijn
de hoge kosten voor vervoer en de
hogere arbeidslonen. De arbeiders
immers, moeten uit overig Neder
land of uit België komen. De Belgen
mogen 25 pet. meer verdienen en de
Nederlanders werken hoogstens 44
uur per week voor hetzelfde loon als
hun collega's elders in 43 uur ont
vangen.
Het gevolg hiervan is, dat van
het toegestane contingent wo
ningwet-woningen, dat 1340 be
droeg er slechts 500 in aanbouw
zijn. In plaats van de omstreeks
2500 totaal verwoeste woningen
zijn 1000 nood-wonincen geko-
fiurgeineester Oud berijdt
een stokpaardje
Tot en met Zaterdag is er in Kra-
hngse Volkshuis aan de Hofiaan een
kleine maar interessante tentoonstel
ling te zien, waar vooral oud-Rot
terdammers hun hart aan zullen op
halen. Zij draagt de naam: „Kralin-
gen, vroeger, nu en later" en is ge
organiseerd door het bestuur van de
wijk Kralingen der Rotterdamse Ge
meenschap. Wij zien er afbeeldingen
van de Hofiaan, de Oude Dyk, de
Avenue Concordia, zoals deze in de
vorige eeuw waren, een aardige
prent van de oude glasblazerij aan
de Honingerdijk, een foto van de
vroegere tol aan de Hofiaan Mooie
buitenplaatsen kende het oude Kra
lmgen en mooie molens. Ook typi
sche Kralmgse figuren als de politie
agent Nobel (1880'90) met zijn ver
vaarlijke knevel ontbreken niet. Van
Kralingen, zoals het nu is. geven
een aantal zeer goede foto's een
beeld, aan diverse inzenders werd
een prijs toegekend.
Kralingen heeft een mooi zwem
bad en een strandbad, maar er be
staat een dringende behoefte aan lo
kaliteiten, en ook telt het nog geen
consultatiebureau, geen kleuterbe
waarplaats, geen goede speeltuin.
Gymnastieklokalen, grote winkets,
dit alles mist deze mooie stadswijk
nog, wij kunnen het op de tentoon
stelling zien,
Wat de toekomst voor Kralingen
in. haar schoot verborgen houdt,
daarvan geeft de maquette van het
bebouwingeplan een beeld.
Burgemeester Oud, zelf een inwo
ner van Kralingen, opende Dinsdag
avond in tegenwoordigheid van zijn
echtgenote de tentoonstelling
wees in zijn korte speech op de be
langrijkheid van de wijkgedachte,
die gemeenschapszin aankweekt.
Vermeld moet nog worden, dat het
meeste van het bijeengebrachte voor
deze gelegenheid is afgestaan, door
Kralingenaren.
DONDERDAG IS OCTOBER. -
Jaarlijks komen een ze°r groot aan
tal nieuwe variëteiten van a Hert ei
bloemgewassen, bomenheesters,
vruchten en groenten in de handel.
Zowel in de prijscouranten als in de
vakpers ziet men ze met al hun
deugdelijke hoedanigheden gean
nonceerd.
Ongetwijfeld zijn er bij deze nieu
wigheden vele, die zeer goede kwa
liteiten bezitten. De certificatendie
bij de beoordeling door een deskun
dige jury ver den verleend, vormen
daarvan reeds een bewijs, In hoe
verre een nieuwigheid, een blijvende
verbetering is, zal de tijd moeten
leren. Bet i$ menigmaal gebeurd,
dai ze ha enkele jaren al weer ver
dween. Daarom doet :ien verstan
dig om als amateur de goede, be
proefde soorten te kiezen. S. L
men. Particuliere woningbouw
is tot nu toe vrijwel onmogelijk
geweest: in geheel West-Zeeuws
Vlaanderen zijn nauwelijks tien
nieuwe huizen door particulie
ren gebouwd. De particulieren
willen wel bouwen, maar ztj
kunnen niet, zelfs niet zij. bij
wie de nood zo dringt, dat zij het
tot elke prijs zouden willen
doen. ook bij de "huidige totaal
onvoldoende financiële regeling.
Zij kunnen niet veel meer doen,
dan van de ene instantie naar de
andere lopen, soms maanden
lang.
Van nog geen enkele gemeente is
het herbouwplan definitief vastge
steld. Eerst moest men eindeloos
wachten op de stedebouwkundige,
daarna mogen de inwoners met hun
bezwaren komen, doch door al dit
neen en weer gepraat gaan er maan
den voorbij, indien tenslotte de ste
debouwkundige en de gemeentena
ren het eens geworden zijn, gaat het
plan naar Den Haag en daar blijft
het dan weer maanden liggen. Wij
vragen ons allemaal af hoe lang nog
en waarom?
Wanneer iemand een slukj'e grond
heeft waarop hil waarschijnlijk wel
zou mogen herbouwen en hij laat
door een architect een plan opstel
len, dan begint een lijdensweg langs
talloze instanties. De supervisor is
vrijwel oppermachtig en stelt eisen,
die ra.i. in vele gevallen funest zijn.
De gevel b.v. moet dan namaak zo
veelste eeuw worden.
Vooral de richting van Granpré
Molière (Delftse School) schijnt zeer
geliefd te zt?n. De mensen, die deze
richting aanhangen wilen tot elke
prijs alles in de oude stijl herstel
len. ook al gaat dat ten koste van
de bewoonbaarheid. Voor hulsvrou
wen is dit om razend te worden.
Het schijnt of men alles wat op het
gebied van goed wonen bereikt is.
weer teniet wil doen. Sommige
mensen lopen het risico huizen te
krijgen, waarin zij moeten leren als
in krotten, zonder behoorlijk, licht en
lucht: zonder fatsoenlijk sanitair,
omdat, daarvoor geen ruimte is. Het
enige waar het op aan schijnt te
komen, is, of de gevel wel mooi
oud-Hollands is,
Het schijnt te zijn voorgekomen,
dat de supervisor alleen maar naar
de gevel keek, maar niet lette op
wat er achter die gevel zou komen.
Architecten van andere opvattingen
hebben tot dusver geen schijn van
kans gekregen om naar hun inzicht
te bouwen. Niet alleen de streek-
aesthetica maar de persoonlijke
smaak van een supervisor schijnt te
prevaleren. Dit betekent: namaak-
antiek, hoge smalle geveltjes met
kleine vaampjes. Balkons worden
vrijwel nergens toegestaan, met de
belangen van de huisvrouw of de
leefwijze van het gezin wordt geen
rekening gehouden.
Het is broodnodig, dat hier in
gegrepen wordt, want de toe
komst van onze gezinnen en van
ons volk hangt toch ook af van
het huis en dat moet aangepast
worden aan de eisen van deze
tijd.
Van liet kastje
naar de muur
Stel eens, dat iemand die genood
zaakt is. zo spoedig mogelijk voor
een eigen huis te zorgen, eindelijk
maar heeft toegegeven aan de eisen
van de supervisor. Dat heeft hem al
veel geld gekost, want daarvoor
heeft hij soms een andere architect
moeten nemen, hetgeen hem dub
bele kosten veroorzaakt. Goed. dan
gaat dat plan in zee via liet streek-
bureau. het prijzenbureau voor on
roerende goederen en het bureau
voor de vaststelling van de grondbe
lasting om tenslotte in Den Haag'te
recht te komen voor de financiële
regeling. Weken, nee maanden gaan
voorbij. Men kan informeren zoveel
als men wil, iedereen is even vrien
delijk. men loopt van het ene bu
reau naar het andere, maar niemand
durft definitief ja of nee te zsggen.
Men kan vriendelijk' blijven of boos
worden, het plan blijft in D>en Haag
tot men tenslotte verneemt, dat offi
cieus alles in orde is en de architect
het plan hestedingsklaar kan maken.
Opnieuw begint een periode van
wachten, die maanden kan duren.
T'-A
Noodwoning in Slufs, De geal
lieerden gebruikten fiidens de
oorlog deze constructiewaar-
van het dak uit gegolfd plaat
ijzer bestaat.
Alles is nu klaar voor de aanbeste
ding en wacht nog slechts op de
officiële regeling uit Den Haag. Dan
krfjgt men plotseling de laconieke
mededeling „U zult een nieuw plan
moeten laten maken, want er is nu
een nieuwe regeling gekomen, waar-,
bij woonruimte en bedrijfsruimte
(die tot nog toe onder een dak moch
ten komen) gescheiden moeten wor
den", Dat betekent een nieuw plan
opstellen, weer architecten honore
ren en weer de lange lijdensweg van
de ene instantie naar de andere. In
Den. Haag hoort men wel eens ver
tellen. dat de betrokken instanties
met de materialen moeten leuren.
Ik vraag aan wie de schuld?
Wij, hier in Zeeuws Vlaanderen
willen graag bouwen wjj hunkeren
naar materialen. Ik ken iemand, die
nu precies twee jaar bezig 13 met
Den Haag om een huis te laten bou
wen. De vorige maand is hij aan het
derde plan begonnen. Tot dusver
heeft hij 4000.— moeten uitgeven
aan architecten, kosten voor gereed
gemaakte plannen en bestekken.
Laat ik mijn klaaglied eindigen. Het
is bedroevend, dat het Nederlandse
volk zo weinig beseft hoe groot het
onrecht is, dat hier de oorlogsslacht
offers wordt aangedaan. Indien er
geen betere regelingen, komen, gaat
West-Zeeuws Vlaanderen te gronde".
De tentoonstelling „Nederlands
Nieuwe Kerken", welke op 7 No
vember in Amsterdam zou worden
gehouden is met het daaraan ver
bonden. tweedaags congres over
kerkbouw uitgesteld tot 7 Mei 1943.
Dit uitstel is een gevolg van de wens
op de tentoonstelling zoveel moge
lijk representatieve ontwerpen te
brengen.
Hedenochtend zijn de eerste trans
porten, in Blijdorp gearriveerd,
bestemd voor de grote lucht
strijdkrachten tentoonste Uin g die
Zaterdagmiddag zal worden ge
opend. Zware 10-tonners, kraanwa
gens en z.g. Queen Mary's" bleven
af en aan rijden om de grote hoe
veelheid materiaal, waaronder vlieg
tuigen, radarapparaten en tal van
andere voorwerpen bij de militaire
luchtvaart in gebruik op het ter
rein van de Diergaarde af te leve
ren.. Zoals men weet is Lustrijkra
'41 georganiseerd met een tweele
dig doel; enerzijds geven de lucht
strijdkrachten een indruk van wat
zij doen, anderzijds hoopt men met
doze expositie het Van Weerden
Poelman-fonds een gedegen finan
ciële basis te kunnen verschaffen.
De stichting die dit fonds beheerst
staat onder bese.herming van Prins
Bernhard en beoogt de ondersteu
ning van de nagelaten betrekkingen
van het gevallen luchtvaartperso-
neel.
Het organisatiecomité heeft met
velerlei middelen" getracht het be
zoek aan de tentoonstelling zo at
tractief 'mogelijk te maken. Daarbij
ondervond liet van de directie van
de Diergaarde, van officiële instan
ties en van de Rotterdamse zaken
mensen alle medewerking: een
straatestafette, concerten door de
Koninklijke Militaire Kapel, „Her
mandad en de Marinierskapel, een
nieuwe revue van Fred. Fagcl, le
zingen met film, een cabaretavond
en een boksavond' Voorts is er een
grote fancy fair, uiteraard ook ten
bate van het fonds, met eeldpry2en,
retourvluchten van de K.L.M. en
een grote hoeveelheid luxe- en ge
bruiksvoorwerpen, afgestaan door
de Rotterdamse middenstand.
Bij ontstentenis van Prins Bern
hard zal de tentoonstelling worden
geopend door generaal-majoor C.
Giebel, waarna om half vijf ,.Lu-
strykra" voor het publiek toeganke
lijk zal zijn.
Op het kappersconcourf, dat
Zondag en Maandag in öe Eurzaal
te Scheveningen ife gehouden, be
haalde de Rotterdamse kapper, de
heer Th. Böterraans de titel Euro
pees kampioen in de afdeling fan-
tasie-herenkapper^ en de tweede
prijs in de afdeling gedekt model.
De Rotrerdamoiers Gijswijt en Di-
rirkx werden resp. derde en vier
de, de da mes kapper Goverts te Rot
terdam twéé de (afd. watergolf) en
derde (afd. ijzerondulatie).
MEDISCHE NOOD IN OOST
EN WEST
Ten bate van de medische nood
in Indonesië en Wqst-Indië zal a.s.
Donderdagavond "half 8 een Zen
dingsavond worden gehouden in de
Hoilaankerk aan de Oude Dijk.
Sprekers zijn ds. P. M. Legêne en
dra A. Bonebakker. Medewerking
wordt verleend door de Kralingse
Orkestvereniging en Kraiingse
koorvereniging, dir. F. van Gooi.
Deze avond is belegd door de cen
trale zendingscommisaie der Her
vormde Kerk Kralingen.
■-> fi-.
IN DE IVITTE SALON VAN BUCKINGHAM PALACE.,,.. Prinses
Elisabeth van Engeland en haar verloofde, luitenant Philip Mountbai-
ten, voor wier huwelijkdat op 20 November voltrokken zal worden
allerwegen voorberei dingen worden getroffen.
HET VLIEGENDE OOG' DER A RTILLERIE. In Engeland worden
officieren van de Ariiilerieschool opgeleid ah bestuurder van een héli-
copière. Tijdens leger manoeuvres werden aan de manschappen van
kanonnen en tanks aanwijzingen gegeven cfoor een in de lucht zweven,
de hélicopfèce, van waaruit het slagveldis te overzien
Rotterdam heeft een vliegveld nodig! Nü meer dan ooit: Rotterdam
wacht er op en hoopt niet te lang te moeten wachten. En nu Zaterdag
In de Rivièrahal van de Diergaarde Blijdorp een tentoonstelling van de
Luchtstrjjdkrachtpn de „Lustrljkra" haar poorten gaat openen, is
het goed, héél goed zelfs» bijzondere aandacht te vragen voor een vre-
dcselement op deze expositie, de inzending van het gewestelijk comité
„Vliegveld Rotterdam."
van een dergelijke constructie en
ieder belangrijk nieuw vliegveld-
project gaat van hetzelfde principe
uit. Het heeft vrije startbanen in
alle windrichtingen en biedt daar
door de motrehikheid van gelijktij
dig dalen er. starten van verschil
lende toestellen.
Wanneer zullen we boven Rot
terdam de vele vliegtuigen zien, die
straks in Blijdorp uit het dak van
de Rivièrahal op „ons vliegveld"
neerdalen Daarom eindigen we
waarmee wtf zijn begonnen: Rotter
dam heeft een vliegveld nodig I Nu,
meer dan ooit! Rotterdam wacht er
op en hoopt niet te lang te moeten
wachten.
De gedachte, dat een gewest met
een zo grote bevolking, een zo veel
zijdige nijverheid, handel en haven
beweging. het in de toekomst zon
der vliegveld zou moeten stellen, is
zo ongerijmd, dat discussie hierover
overbodig is. Ook dc regering heeft
ingezien dat er voor Rotterdam en
aangrenzende gebieden „iets ge
daan moest worden" en zij heeft op
de begroting gen bedrag uitgetrok
ken, bestemd voor de voorbeteiding
van een vliegveld, dat het gewest
Rotterdam en omstreken van dienst
zal zjjn.
Maar nu het belangrijkste. De
vraag namelijk «aar, wanneer en
hoe. Vertegenwoordigers uit alle
lagen van'Industrie, handel cn ver
keer, die zitting hebben In het reeds
genoemde comité, hebben zich óók
met deze vragen bezig gehouden.
Zi] hebben daarbij gesteund op het
gerechtvaardigde verlangen het
door de Duitsers verwoeste Waal
haven zij het dan op een andere
plaats .te herbouwen.
Dat er aan een dringende be
hoefte voldaan moet worden is dui
delijk als men bedenkt, dat op basis
van de toeneming van het lucht
verkeer na de oorlog naar verwach
ting 50.000 luchtpassagiers, van wie
20.000 In transito, van dit vliegveld
gebruik zullen maken. Nog afge
zien van het voortdurend toene
mend goederenvervoer door de
lucht, dat moet worden verwerkt
zonder voorafgaand langdurig
transport met andere middelen.
Last not least onze haven, die haaf
passagiers de faciliteiten zal moe
ten bieden, welke nu eenmaal nood
zakelijk zijn voor de grootste haven
van het Europese vasteland.
Model luchthaven
Het is daarom dat het comité de
architect Rem Fledderus opdracht
heeft gegeven de gedachte aan deze
noodzaak voor Rotterdam en de
verdere belangenrayons te active
ren In een stand, die enig idee geeft
Van wat een modern vliegveld
eigenlijk is. Zo prijkt in het hart
van de stand, die het comité op de
„Lustrjjkra" heeft ingericht, de ma
quette van de modernste luchthaven
Europa, een vliegveld ter
grootte els het rayon behoeft. Niet
dat dit plan de weergave is van de
plannen, die op het ogenblik een
onderwerp van bespreking uitma
ken tussen het gemeentebestuur
van Rotterdam en de regering. VrU
laconiek wordt hieromtrent van de
zijde van het comité opgemerkt,
dat het praematuur zou zijn de on
derhandelingen op dit moment met
een dergeliike mededeling te ver
storen... Wat het comité wil duide
lijk maken is de noodzaak dat Rot
terdam en omgeving een vliegveld
krijgt. Daarom deze stand en deze
maquette, die menig toeschouwer
zal doen zeggen: hê, is dat zoi Lig
gen by moderne vliegvelden de sta-
tionsgebomven en parkeerterreinen
midden op het veld en zijn de start
banen er omheen gegroepeerd? In
derdaad! Het is nog nergens ter
wereld op grote schaal vertoond,
maar het nieuwe vliegveld Idlewild.
dat het Laguardiafield bij New
York zal gaan vervangen, wordt
(Van onze Haagse redacteur)
Binnenkort zal de uitwijzing
van ongewenste Duitser» uit Ne
derland worden stopgezet. De re
gering hepft dit besluit genomen
uit overweging van rnenslie\end-
heid- in verband met de koude in
ue kampen wordt een uitwijzing
tijdens dc wintermaanden niet ge
wenst geaclit. Nadien zal tiet ver
wijderen der Duitsers echter weer
hervat worden. De clicf \an de
rijks vreemdelingen dienst, de heer
J. G re vel ink, bee ff daarover reeds
besprekingen met de geallieerde
autoriteiten in Berlijn gc\ocrd.
Pietertje
Het was de blonde, stoere, ge
scheiden jonge vrouw Pietertje wel
aan te zien, dat zij met tot het sen
timentele type behoorde. Niet dat
ze er als een Kenau uitzag, o, je
nee, als vrouw mocht Pietertje er
best wezen, maar ze had dat gede
cideerde van dames die veel gevoel
voor de werkelijkheid hebben, en
weinig voor zich uit zitten te sta-
ren.
Pietertje had kennis aan een En
gelsman. Aan meerdere Engels
mannen, stookten en roddelden een
getuige en het slachtoffer van Pie-
tertjes kordaatheid. Nee, zei Pie
tertje, beslist maar één Engelsman
cn daar zat ze dan wel eens mee
bij andere Engelsmannen, die graag
met die éne Engelsman van Pieter
tje een praatje maakten en een
glaasje dronken in een café. Dat
werd dan wel eens een beetje luid
ruchtig, als cr zo'n troepje Engelse
zeelieden bjj elkaar zat te passa
gieren en dan kon Pietertje aardig
meedoen, dan was ze ook lang niet
van de kalms ten en dan kon het
inderdaad wel eens lijken of die
meid aan al die Engelsmannen ken
nis had, want wie houdt dat uit
mekaar: zo'n enkele blonde vroltjka
Pietertje tussen al die Engelss
hoofden en armen en benen.
Ze kwamen nogal eens vaak In
hetzelfde café, Zodat de kastelein,
ging denken: nou, die Pietertje is
een vlotte tante, een goedgezinde
meid, daar kun je wel eens een ge
waagd grapje tegen verkopen.
Op ccn kwade avond, toen er al
weer een lekker glaasje bier ge
dronken was in Pietertjes kring
van Engelsmannen, nam de kaste
lein de jonge vrouw even terzijde
en vroeg haar iets, waaruit duide
lijk Week dat hjj Pietertje voor een
vrouw hield tegen wie je alles maar
kon zeggen, omdat ze wel van
wanten wist.
Nou, dat viel hem lelijk tegen.
Pietertje bloosde en woendend riep
ze uit: Vraag dat maar aan j©
wijf, schoft!" De ruzie liep zo hoog,
dat de kastelein" Pietertje verzocht
maar op te krassen. Dat deed ze,
maar een poos later, toen ze in een
paar andere kroegjes zich eerst nog
wat moed had ingedronken, kwam
ze weer do zaak binnen.
D'r uit asjeblieft, we gaan
sluiten", riep de kastelein en hij ge-
bood de keliner Pietertje naar bui
ten te werken. Maar toen kwam
dat gedecideerde bij Pietertje in
eens sterk naar voren. Zij verzette
rich als een vent, doch het gelukte
de ober tóch haar op straat te krij
gen.
Maar Pietertje bleef daar als eea
furie te keer gaan. Hoe meer ztt
zich opwond hoe sterker ze werd
en op een gegeven moment gaf ze
de arme cafébediende zó'n treffer,
dat-ie vierkant door de café-ruit
vloog. Daar hoort politie bij en zo
komt het dat we de sterke vrouw,
de ober (met een grote pleister nog
op z'n voorhoofd) en de kastelein
hier bij de politierechter te zien
krijgen: de mannen rustig en kalm
als renteniers en Pietertje ook vrij
tam. maar toch geladen.
Als je de officier hoorde, zag het
cr slecht voor d'r uit. want die
wilde haar maar eventjes drie we
ken iaten brommen, maar de rech
ter nam het niet zo zwaar op en
vond 20.boete welletjes.
Bij het vertrek lieten de mannen
Pietertje netjes vóór gaan door da
deur. Een gebaar zo geloven*wif
veeleer door een zeker respecc
dan door beleefdheid ingegeven.
als we daar in de zomervacantie waren. Van het staat hier wel het begrip „tijd"?
strand naar de boerderij; dat was zo ongeveer het „Manama pora manama'1 morgen zorgt voor
«fat ill- on -Ti*. j„iu~J --j_ J
^JO/f/v KA/v 5 A/Si. L EA/B G
- - „V v...- ..V.
neste wat ik op dit gebied ooit gepresteerd had, morgen en is er niet altijd een morgen
nn nu zat ik op één van de twee beste paarden in Mexico?
Mexico; en wat hadden we voor de boeg? Graaf
Paul had mij nog niets verteld, maar het zou wel
licht een hele rit Worden. Maar ach in zo'n
heerlijk zadel.en samen met graaf Paul. Neen,
ik maakte mij daar helemaal geen zorg over. Ilt
vond het heel wat leuker en avontuurlijker dan
lopen vooral leuker dan dat sjouwen met een
guitaar, zo zwaar als een kist vol boeken.
De koop was gesloten. Twee lachende Mexi-
Het duurde een poosje voor senor Pscheco
werd binnengelaten. Het scheen dat de transactie ^uxi-
met al te vlot verliep; ik hoorde stemmen die caanse gezichten blonken in het meanllcht Senor m°#elük. In Jalapa had graaf Paul aan een vriend
Het doel van onze reis kende ik niet. Tenmin
ste niet precies. „Ergens tussen Vera en Puebla"
had graaf Paul vrienden. Daar zouden we heen
gaan als alles tenminste goed ging, Goed gaan
dat betekende: geen last krijgen van Zwendas-
ky. Nu, daarover hadden wij ons niet te beklagen.
Achtervolgde hij ons of niet? Was hU op een
dwaalspoor gebracht? Dat laatste was niet on
heftig disputeerden. Ik vreesde bijna dat het op
een vechtpartij zou uitlopen. Maar opeens ver
scheen senor Pacheeo met zijn vriend, wees naar
ons, lachte en klopte de ander op de rug. De
vriend verdween in de richting van de Hacienda.
Pacheeo kwam op ons toe. „Nu is alles in orde",
zei hij. „Even wachten". Hij sloeg zijn deken om
zich heen en ging op de grond zitten.
Graaf Paul ging naast hem zitten; zacht, muzi
kaal klonken hun gedempte stemmen in de nacht.
Ik liep heen en weer, want het werd koud. Ik
werd ongeduldig en wilde verder gaan: zo ver
mogelijk van Zwendasky en zijn bende. Eindelijk
kwam de vriend weer opdagen. Hij bracht „de
twee beste paarden in Mexico". Het was te don
ker om over hun kwaliteit te kunnen oordelen. 0„v
Graal Paul scheen tevreden en ik klom op de rug Het was natuurlijk prachtig zo, en men moet.
van het kleinste paard, of liever in het zadel, de toekomst van de kinderen denkenAdios!
het was zo'n heerlijk, breed Mexicaans zadel, je Dat God U op uw reis beschermer „Gracias....
zat erin als in een schommelstoel» zo gemakke- Adios, Don Alfero!"
lijk. „Heb je wel eens paard gereden?" vroeg Langzaam reden we weg in de stille maannacht,
graaf Paul. Het was duidelijk dat hij daar niet HOOFDSTUK XVII
aan gedachtjbad. Dwars door Mexjco
„O zeker, In Holland", stelde ik hem genist. Ik Hoe lang duurde onze tocht, onze „vlucht"?
zei er maar niet bij, dat het op het boerenpaard Waren het twee weken, of drie? Ik telde de da- zo'n gek idee." dat „op zijn Mexicaans" gekleed
van mijn vrienden in Oostvoorne was geweest gen niet. Wie denkt kdaar nu aan in Mexico. Be- gaan. Heerlijk koel! (Wordt vervolgd)
Pacheeo nam afscheid. De weg naar Jalapa lag m Mexico City geschreven, die er voor zou zor-
voor ons. vandaar, moesten we de rivier maar gen dat er zekere geruchten zouden worden
volgqn. Veel meer dan 100 kilometers was het r°Mgestrooid. Volgens die geruchten zouden wij
niet. Drie dagen langer zouden we er zeker Port Acama een vissersboot naar Salma Cruz
niet over doen.... En nu wilde hij nog een dmg Jcbben genomen, om vandaar Panama te berei-
vragen: zouden we hem nooit vergeten, en er al- ^en'
tijd om denken: alp er een vriend nodig was: Al- Het leek mij anders moeilijk om ons op het
iero Pacheeo stond gereed. Vergeet dat nooit! Jij spoor te komen. Wij vermeden de grote wegen en
ook niet kleme.en.o, ja het geld voor Xa- de dorpen en steden; als wij ergens onderdak
vier s lossen waar was dat te vinden? Hij vroegen, dan was het in de hut van een eenvou-
moest telefoneren en vragen naar wie? dige „peon"*1) die ons zeker niet zou verraden.
„Naar Vaas antwoordde graaf Paul. „Dokter Meestal sliepen we 's nachts in het open veld, in
V3f? onze warme Mexicaanse deken gewikkeld. De
„Dokter Vaas. Ja, hij begreep het al. Vaas twee kleurige sarape waren nog souvenirs \'cm
dat was leuk bedacht. Nu, al had de graaf geen Don Alfero. Met de sarape over onze schouder
cent gehad, hyt zou hem toch hebben geholpen, en de grote sombrero op het hoofd wie zou
ons voor iets anders dan twee volbloed Mexica
nen aanzien? En onze blanke o? liever gezegd,
door de zon gebruinde, met s»of bedekte, gezich
ten heten wij zo mm mogelijk zien Dat bruine
goedje hadden we met veel moeite en met be
hulp van zeep en zand van onze gezichten ge
schuurd; we waren dus twee recmdelineen in
Mexicaans? kledij, die 't land doorkruisten. Niet
prettig luisteren naar
iemand die eenvoudig en gezellig
vertelt en des le aangenamer nog.
als de verteller een mooie, sonore
spreekstem heeft
Herman Bouber, die tegenover om
zit, heeft zo'n stem. Wie die stem hoort,
weet al genoeg, dat is het geluid van
een fyne kerel, een gevoelig én beschei
den mens. een idealist We weten trou
wens al tientallen van jaren wie Her
man Bouber is. de onver veerde „dra-
ken"-dodcr, de schepper van het ge
zonde sentiment in het Volkstoneel,
schrijver van een lange reeks taferelen
van lief en leed, die v perklank vonden
bij het volk en waarin het zich zelf
herkende: acteur van sterke persoon
lij kheid, een natuurtalent
Bouber gaat jubileren. Wij gaan hem
huldigen en danken voor zijn 40-jarige
„trouwe dienst" op de planken en voor
de onvoorstelbare schat aan emoties,
die hij aan niet te tellen harten schonk.
„Ik ga door"
Ja. zegt Bouber. dat Is al weer 40
jaar geleden, dat ik m'n schüdersluet
uittrok ik ben huis- en decoratie
schilder geweest en acteur werd.
Maar ik wil dat jubileum niet beschou
wen als een eindstreep I k ben
pas 62 en 1 k ga door.
En dan vertelt de jubilaris van de
eerste jaren: reizen en trekken met ge
zelschappen die in tenten op de ker
missen speelden Het was toen zo, dat
de grote gezelschappen hun successtuk
ken afstonden aan een troepje dat er de
provincie mee bereisde. Dat was de tijd
van: „De Big". „De onbekende Va
der". ,,'t Café'tje" en draken als „De
twee Wezen", „De Gebochelde" enz.
Daarna kwam de periode onder di
rectie van Delmonte cn de Vrlendt in
het Amsterdamse Frascati.
In 1916 schreef hij zijn eerste stuk:
..Mooie Ne el", i» IP17 volgde „Bleke
Bet" en in 1918 „Oranje Hein"
Toen kwam de grote mijlpaal: de
stichting \*sn zitn „Volkstoneel" (samen
met Jac. Sluytersj in 1920. Hij betrok
de Plantage-Schouwburg. Dat werd een
grote tijd. Eerst met „De Jantjes".
Schrijf eens een schets uit het matro-
zenleven. zeiden 2e tegen'Bouber. en
zo ontstond „De Jantjes".
Veertien maanden achter elkaar liep
het stuk. Als Je twee dagen te voren
plaatsen bestelde, keek de bureaulist
je medelij tiend aan Minstens een weck
vooruit moest je bespreken. Louis
Davids, die met Margie Morris de
liedjes maakte, was pas uit Inchè terug
en als „deskundige" werd bij geraad
pleegd voor de Indische taferelen.
Ook tegenwind
Je moet niet denken dat alles al
tijd maar van een leien dakje ging,
zegt Bouber, We hadden wel eens een
sof ook. B.v. dat stuk van me „De
Clown", dat ging er niet in, het vlei
als een baksteen. Gek. je kunt nooit
vooruit zeggen of een stuk het doen
zal. ik ben er nóg niet achter waar 'm
dat soms m zit. „De Jantjes" b.v. liep
ln 't begin ook niet zo geweldig
In 132B- begon het succes ook een
beetje te tanen Toen schreef ik in 14
dagen „Zeemansvrouwen" en we wa
ren er weer boven op.
„De Jcrdaan", naar het boek van Is.
Quérido, was ool^ zes weken uitver
kocht, maar toen de mensen die het
boek gelezen hadden, geweest waren.
was het afgelopen, want de Jordanet*
zelf herkenden zich niet m Quéridö's
personages,
In 1930 krijgen we dan het „Groot
Volkstoneel", de stichting van da
V.A.R.A. en het Instituut voor Arbei
dersontwikkeling. We speelden o.a.
„Frank van Wezel", door A. M, da
/ong zelf bewerkt naar zijn roman.
In 1932 komt het „Ensemble Bouber"
met „Het Kind van de buurvrouw",
„Kromme Lindert" en „De Commen
saal", het stuk waar we nu mee jubi
leren. In '34 ben ik me erg voor de film
gaan interesseren, maar in '35 waren
we alweer terug in de Plantage-
Schouwburg.
Zonder eigen ï^tüs
Toen in '38 die schouwburg voor
f 35 000 verkocht werd waren we ge
dwongen de boer op te gaan en het la
heisas nog steeds niet zo ver dat we
een eigen huis hebben.
In de provincie spelen we op 't ogen
blik „Buster" van Ted Wills, de ge
schiedenis van een Engels gezin in oor
logstijd.
Boubers nieuwste werk heet; .Baan
vak Assen—Beiion" en heeft „Wester-
bork" tot. achtergrond. En dan zal men
binnenkort komen met een experi
ment. een stuk van Hans Tlemeyer,
waarbij de toeschouwer betrokken zal
worden in de oplossing der gestelde
problemen.
\f OLGENDE week, 22 October, tal
Rotterdam in de gelegenheid zijn
de grote pionier van het Volkstoneel
te huldigen in de schouwburg, bij da
vertoning van „De Commensaal".
In het Comité, onder ere-voorzitter-
schap van burgemeester Oud, hebben
zitting genomen de heren: Mr K. P.
an de Mandele, A. J. v. d Vlerk, L.
V Schmidt, Mr H. Villemse. J. van
Mechclen. Dr J. Drost. Dr J. P, H.
Backx, August Reitsma. Mr E. F.
Bonjer. J. Schraver, Prof. dr Houwing,
de voorzitters der studentenorganisa
ties. Ko Arnoldi, Anton Burgdorfer cn
C. A. 't Hart (secretaris).
HERMAN BOUBER: J
„Dif jubileum geert eindstreep,
I '--ik ga doorr
