v:
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Gepensionneerden krijgen toeslag
vóór Kerstmis
Van der Giessen's voor
Bijz. Gerechtshof
wmmm
ÉÉH
Besprekingen in Batavia zijn
goed gevorderd
Blum krijgt opdracht, nieuw
kabinet te vormen
Bij Maassluis gedood en
uitgeplunderd
Benzine gaat een kwartje
per liter kosten
„Ik was volkomen fout"
zegt jongste directeur
Nauwkeurige reconstructie van de
moord op Globus
h
Meisje aangerand en
zwaar gewond
Weerbericht
Red. en A dm. Lange Haven. 141, Schiedam
teL 69300
Abonnementspriji per week 31 cent, per
kv -rtaal 4,—, losse nummers 0,09
DE SCHIEDAMMER
Uitgave Stichting ..Het Parool" Postgiro
398644 Bankier: Amsterdamsche Eank
te Rotterdam PI. Directeur: B. de Vries
PL Hoofdredacteur: Th. Ramaker
Vrijdag 21 November 1947
Vrij. onverveerd
Zevende jaargang, No. 272
(Van onze parlementaire redacteur)
Het debuut van mr Witteraan als minister van Binnenlandse
Zaken, heeft, toen hij gisteren in de Tweede Kamer de sprekers
beantwoordde, die over zijn begroting het woord hadden ge
voerd - tezamen meer dan twee dozijn - in vele opzichten vol
doening gewekt. Het dankbaarst zullen ongetwijfeld de ge
pensionneerden zijn, omdat hij de knoop heeft doorgehakt en
maatregelen heeft genomen, om hun alsnog over 1947 een toe
slag van 25 procent op het pensioen te geven, als voorschot op
de te verwachten wettelijke verhoging der pensioenen, en deze
nog vóór Kerstmis te doen uitbetalen. Tot deze maatregel is be
sloten. omdat de wijziging van de Pensioenwet niet eerder dan
in het-komend voorjaar haar beslag zal hebben gekregen.
Teleurstelling zal echter onge
twijfeld' zijn mededeling wekken
dat hoewel de Regering toe
geeft, dat In gezinnen van ambte
naren en rïjkswerklieden armoede
heerst, van een salarisverbetering
over de gehele linie geen sprake
zal kunnen zijn. Langs de weg van
incidentele verbeteringen zal ge-
PARÖLOSCOOP
Koningskwestie
laatste faze?
E Belgische regering is voor-
nemens, zo gaat het gerucht,
om op korte termijn tot een conclu
sie te komen in de koningskwestie,
die nog altijd de beide regerings
partijen (Socialisten en Katholie
ken) en daarmee België verdeeld
houdt. Naar de wijze waarop kan
men slechts gissen (het zal wel op
een volksstemming neerkomen) en
zelfs dit niet naar het vermoedelij
ke resultaat, al schijnen de libera
len zich op het ogenblik tot de ko
ningsgezinde partij te gaan beke
ren.
Tot dusver had de regering het
probleem onaangeroerd gelaten. De
regeringspartijen waren de coalitie
aangegaan met een afspraak in. die
richting eh het strijdtoneel had zich
zich dus verplaatst buiten 't .parle
ment: een rapport yan da door de.
- konin g -ingestelde - wonderlij ke fi
guur!) commissie-Servais, .een arti
kelenserie waarin de toenmalige
premier Pierlot zijn hart luchtte
(in „Le Soir"), een rapport van
ex-minister De Vleesehauwer, een
antwoord (opnieuw op verzoek van
de koning) van de commissie- Ser-
vais aan Pierlot en dan de nodige
demonstraties, vooral op 's konings
verjaardag de vorige week, daar
tussendoor.
De indruk die men van deze, zich
dikwijls in details verkerende rap
porten krijgt, is dat de koning, niet
tevreden is met de rol die de con
stitutionele monarchie hem heeft
toebedeeld, bezield was met het
verlangen zijn land in de tijd van
nood daadwerkelijk leiding te ge
ven en op het .beslissende ogen
blik heeft gefaald. Maar dit ïs niet
alles.
EEN vergelijking met Nederland
dringt zich op. Beide landen
kwamen in de oorlog als gevolg
van (dus ondanks) hun neutrali
teitspolitiek: zij vochten niet aan de
kant van de verdedigers van de
vrijheid, maar aan de kant van de
tegenstanders van de invaller
een principieel onderscheid, al
komt het op hetzelfde neer. Beide
landen hebben in de oorlog moeten
leren dat neutraliteit een voos be
ginsel was, en hun politiek moeten
omschakelen.
Maar hier komt het verschil. Bij
ons was het de koningin die op het
kritieke ogenblik aan de tegenstand
leiding gaf en een deel der minis
ters die faalden, in België was het
andersom.
Wij hebben met ons verleden af
gerekend. Het vonnis tegen De
Geer had voornamelijk deze syboli-
sche betekenis. Kan men in België
nu werkelijk een koning weer de
troon laten bezetten, wiens
„schuld", in dit licht gezien, ten
naaste bij dezelfde is als die van
onze ex-minister-president?
DIT niet te willen inzien is de
grootste fout van de koning.
Had hij in '45 afstand gedaan ten
behoeve van prins Boudewijn, dan
was alles in der minne opgelost. In
de plaats daarvan blijft hij in Zwit
serland zitten mokken, houdt het
land in tweestrijd en verbiedt de
inmiddels meerderjarig geworden
Boudewijn in België te gaan wo
nen.
Het grootste verzet tegen de ko
ning heeft echter nog een andere
overweging. Zij is, dat een vorst,
die door de helft (of zelfs een be
duidende minderheid) van het volk
onaanvaardbaar wordt geacht, dan
ook totaal onaanvaardbaar is, want
hij mag. niet als een minister steu
nen op enkele politieke partijen,
maar op het hele volk. Dat hij deze
conclusie niet trekt, en dus solt met
het koninklijk gezag, maakt zijn
vasthoudendheid nog eenmaal te
bedenkelijker.
Maar het kan zijn het is zelfs
waarschijnlijk dat Leopold min
der het herstel van zijn waardig
heid zocht dan wel eerherstel. Mis
schien dat men in die richting nu
een oplossing zal kunnen vinden
voor deze onverkwikkelijke ge
schiedenis.
Ad Interim,
tracht worden de ergste spannin
gen op te heffen.
Een uitnemende indruk maakte
hetgeen de minister zeide naar
aanleiding van de klachten over de
Zondagsheiliging en ever zeden
verwildering en excessen op het
gebied der kleding. Zijn criterium
was, dat men in een land, dat een
zo gemengde bevolking telt, zijn
eigen mening niet te veel aan an
deren moet opdringen. Hier ligt al
lereerst een taak voor opvoeders,
kerken en verenigingen en meer
dan de centrale overheid kan de
plaatselijke overheid op deze ter
reinen optreden.-Doch in het alge
meen pleitte hij voor verdraag
zaamheid.
Wat de trage .afhandeling van
raadsbesluiten op het gebied van
het onderwijs betreft, wees de mi
nister erop, dat zaken, die over
twee departementen lopen trager
worden afgehandeld: dan onder
werpen, waarbij slechts één depar
tement' is betrokken. Óp het gebied
van samenvoeging van gemeenten
is de minister niet dogmatisch; er
zal van geval tot geval moeten
worden geoordeeld. Als aangetoond
kan worden, dat samenvoeging van
gemeenten in de bezettingstijd on
juist is geweest, zal de vroegere
toestand hersteld moeten worden.
Wat de burgmeestersbenoemin-'
gen betreft, erkende hij, dat de
P.v.d.A, hierbij nog een grote ach
terstand heeft. Wat speciaal de
burgemeestersbenoeming te Haar
lem aangaat, meende hij, dat in
een gemeente met een gemengde
bevolking niet noodzakelijk een
burgemeester behoeft te worden
opgevolgd door iemand van dezelf
de politieke overtuiging.
Bij het Centraal Stembureau is
een wetsontwerp in voorbereiding,
waardoor het mogelijk zal worden
gemaakt, dat de militairen in In
donesië aan de verkiezing deelne
men. De oplossing wordt gezocht in
het stemmen bij volmacht. Een
wijziging van de Begrafeniswet
achtte de minister niet urgent. Het
oprichten van crematoria door par
ticulieren kan hij niét verbieden.
Voordat de behandeling der be
groting van Binnenlandse Zaken
hervat werd is het .wetsontwerp
tot verhoging van het bizonder in
voerrecht op benzine, waardoor de
prijs tot 25 cent per liter wordt
verhoogd, z.h:s. aangenoömen.
De brand op de Brastagi
Blijkens informatie, van de Rot
terdamse Lloyd, die eigenares is
van de „Brastagi", is de brand op
deze sleepbootuitgebroken op de
brug en in de ruimen één en twee.
De „Zwarte Zee" van L, Smit en
Co's internationalesleepdienst is
in de. nabijheid. Voor de hernam*
ning van de „Brastagi" bestaat
geen gevaar. Men- weet nog niet,
hoe.het vuur kon ontstaan.
Opnieuw heeft de directie van een bekende scheepswerf verantwoord
ding moeten afleggen voor haar daden gedurende de bezetting. \oor
i de Rotterdamse Kamer van liet Haagse Bijzonder Gerechtshof stonden
I vanmorgen terecht de heren Pieter Oomclis en Cornells van der Giessen.
I van de firma C. van tier Giessen en Zonen's Scheepswerf te Krimpen a, dl.
IJssel. Hun werd ten laste gelegd, van September 1944 tot Mei 1945
te Driebergen en Utrecht, alsmede in anclere plaatsen in Nederland, In
dienst van „Laiulwehr Nederland" de vijand hulp te hebben verleend.
De verdedigers zijn de mrs. Ane-
Gczeten in de Ierse statiekoets verlaat prinses Elizabeth het koninklijk pa
leis op weg naar Wesfminstcc Abbey, Een gedeelte van de prachtige tiara
en van het rijke borduursel der bruids- japon zijn zichtbaar.
MILITAIRE COMMUNIQUE'S AFGESCHAFT
De commissie van goede diensten heeft Donderdagavond mee
gedeeld, dat te Batavia degelijke voortgang is gemaakt bij de
besprekingen tussen de Nederlandse en Indonesische technische
commissies over de uitvoering van de „cease fire"-order. Er zijn
in goede verstandhouding vriendschappelijke besprekingen ge
voerd, zo zegt de commissie.
De technische commissie en de commissie van drie. 2ijn van
daag naar Djógja vertrokken om de besprekingen in Kaloerang,
nabij de Republikeinse hoofdstad, voort te :etten.
Luitenant Philip Mountbatten. thans Hertog van Edinburgh, en zijn jonge
bruid, prinses Elizabeth, op het balcon van Buckingham Palace, kort na de
voltrekking van hun huwelijk.
GEDEELTE DER LICHTING 1947 ONDER DE
WAPENEN GEROEPEN
(Van onze correspondent)
PARIJS, 21 November. De
socialistenleider Leon Blum die de
opdracht heeft gekregen een rege
ring te vormen, zal zijn programma
vanmiddag voorleggen aan dc Na
tionale Vergadering. Eerst nadat hij
door dit college tot mïnister-presi-
-dent is biwoemd. kaiv hy met de sa
menstelling van zijn kabinet begin
nen. Blum is er niet in geslaagd te
voren de meerderheid 'van 310
stemmen bijeen te brengen. Zijn.
besprekingen met dé politieke lei
ders waren zelfs zo onbevredigend,
dat hij van plan geweest schijnt te
zijn de opdracht te weigeren. Pre
sident. Vincent Auriol heeft hem
echter tot aanvaarden kunnen be-:
wegen.
Of Blum dus het vereiste stem-
menaantal zal krijgen hangt'af van
het programma dat hij zal schetsen
en van.de overtuigingskracht van
zijn rede. Wie het Franse volk
enigszins kent mag echter wel voor
spellen dat in de. ernstige situatie
waarin het land verkeert, 'n herts-
tochtelijk beroep -van de erijze
staatsman op de nationale saamho
righeid niet zonder uitwerking zal
blijven. Van groot belang is de ont
wikkeling van de verschillende sta
kingen. President Auriol heeft een
beroep gedaan op de arbeiders om
hét wérk te hervatten en op de
journalisten .om alarmerende be
richtgeving te vermijden.
Op de verschillende fabrieken
waar het werk was neergelegd op
bevel van de communistenleiders,
is nu een geheime stemming gehou
den. In al dc?.e gevallen heeft een.
meerderheid van de arbeiders zich
voor de hervatting van het werk
.uitgesproken. In de grote fabrieken
van Citroen was 77% voor de her
vatting.
De verloven van een half contin
gent van de lichting 1947 zijn in
getrokken en deze manschappen
zijn onmiddellijk onder de wape
nen geroepen. Ook zijn troepen
concentraties in de omgeving van
Parijs tot stand gebracht. Stellen
de arbeiders zich enerzijds tegen
het communistisch drijven te weer,
met het gevolg dat een aantal sta
kingen wordt opgeheven, ander
zijds is de greep van de communis
ten op de arbeiders nog zo sterk,
dat de stakingèn zich over de ge
hele linie dreigen uit te breiden.
Omstreeks Juli 1944 zou P. C. 1
van der G. te Krimpen a. d. IJssci
twee arbeiders. Adriaan de Joode.
16 jaar on Huibert J. Seip, toen IS
jaar, beiden in dienst van dc
schc cos werf, waarvan verdachte
directeur was. bij d.e ..Riistungs-
inspektion" aan de Heemraadsincel
te hebben gemeld, omdat de jon
gens hadden gesaboteerd. (Beide
jongens kregen zes weken Amers
foort).
Verder zou de werf van Mei 1940
tot September 1944 hebben ge
bouwd en afgeleverd aan de Duitse
Kriegsmarine:
5 mijnenvegers. 2 zgn. Torpedo-
Fangboote, 4 stoom treiters. 1 zgn.
Fahrpramv. 1 zgn. Siebd-Beiboot
en een aantal zgn. Siebel-Endschif-
fe.
De werf zou hebben gebouwd en
afgeleverd, althans op stapel gezet:
de „Gelderland" ee.n oorlogsschip,
oorspronkelijk van de Kon. Neder
landse Marine, dit hebben verbouwd
tot drijvende luehtafweerbatterii en
aldus afgeleverd;
een marinetanker, oorspronkelijk
in aanbouw en bestemd voor :1e
Kon. Nederlandse Marine, hebben
afgebouwd en afgeleverd aan de
Kriegsmarine
diverse koopvaardijschepen heb
ben gebouwd en afgeleverd, althans
op stapel hebben gezet;
Reparaties aan verschillende
schepen hebben verricht en op som
mige mijnenvegers geschut en an
dere bewapening hebben aange
bracht.
De gedaagde. P. C. van der Gies
sen. was meer in het bijzonder be
last met cle technische leiding van
de scheepswerf.
Als getuigen zijn gedagvaard: A.
de Joode en H. J. Seip te Capelie
a. d. IJssel, N. Holdermans te
Ouderkerk a. d. IJssel; ir. M. C.
Pannévis te Krimpen a. d. IJssel en
D. de Kluyver te Capelie a. d. IJs
sel.
Het staat thans vrijwel vast, dat de Rotterdamse taxichauffeur A. G.
•Clobus niet op de Rijksweg onder Sassenheim, maar dicht bij Maassluis
door een revolverschot in de nek is gedood en vervolgens uitgeplunderd.
Tot deze conclusie is de politic gekomen,, nadat dc dokter uit Sassenheim
vastgesteld had, dat de moord óp Clobus minstens een uur voor het
ongeval met de taxi op de Rijksweg was gepleegd.
Volgens de getallen op de taxi
meter en de kilometerteller zouden
de daders circa 72 kilometer met
de auto hebben afgelegd voordat
zij hiermee tegen de wegopbreking
reden en over de kop sloegen.
Een collega-chauffeur van Clo
bus heeft, verklaard dat hij het
portier van de taxi waarmee Clo
bus Dinsdagavond van het D.P.-
stalion met drie passagiers vertrok,
heeft gesloten. Hij hoorde toen dat
Clobus opdracht kreeg om zijn
passagiers naar Maassluis te bren
gen. Hier is vermoedelijk een van
de drie mannen uitgestapt, waarna
de twee anderen in de richting
Den HaagAmsterdam verder re-
dén, Nog -in de buurt van Maas
sluis hééft.'een van hen onverhoeds
en van achteren een revolver op
de nietsvermoedende chauffeur af
gevuurd.'
Na de moord liclaben dc mannen
Clobus beroofd van zijn porte
feuille met een bedrag van enkele
honderden guldens, zijn gouden
armbandhorloge en dito vulpotlood,
zijn .vulpenhouder en voorts zijn
rijbewijs en andere papieren.
Met grote snelheid reden de da
ders met liet lijk in de richting van
Den Haag, waar zij zoals reeds be
kend onderSassenheim op de
rijksweg met hun wagen over de
kop geslagen zijn.
De automobilist, die hen later
naar Amsterdam heeft gelift, ver
klaarde naderhand, dat hem de
auto met de twee mannen gepas
seerd was. Hem was toen opgeval
len. dat de taxi met een snelheid
van 120 tot 130 k.m. had gereden.
Verondersteld wordt tlat het de
bedoeling vim de daders Is geweest"
hun slachtoffer te doen verdwij
nen. De rijkspolitie te Sassenheim
beeft namelijk behalve een hoed en
een shawl ook drie zware stenen
achter in de taxi gevonden. Van do
daders ontbreekt tot nu toe elk
spoor.
Hot stoffelijk overschot van de
zo tragisch om het leven gekomen
chauffeur Clobus. zal vandaag wor
den opgebaard in de aula aan de
Hoflaan.
VOOR HET ALT AAP}. Een lofo van het plcchtigste moment in de
Westminster Abbey, het Engelse bruidspaar, luisterend naar de aartsbis
schop van Canterbury, die dc troutv[ormulc voorleest. Links van prinses
Elizabeth staat ha&r "-vader, koning George. Aan de rechterhand van lui
tenant 'Philip Mountbatten, die door dc koning tot Hertog van Edinburgh
verheven is, staat zijn getuige, dc markies van. Mif[ord Haven.
Beide partijen kwamen tot we?
derzijds begrip ten aanzien van de
volgende punten:
1. Het achterwege laten van ra
dio-uitzendingen of enige andere
vorm van propaganda met het doei
te provoceren of onrust te verwek
ken onder troepen en burgers.
2. Het onmiddellijk staken van
publicatie der dagelijkse militaire
communiqué's betreffende de opera
ties, tenzij na wederzijdse schrifte
lijke overeenstemming. Uitgezon
derd zijn de wekelijkse publicaties
van de verlieslijsten mét ramen,
iegernummers en thuisadressen.
3. Volledige gelegenheid zal ge
geven worden voor waarnemingen
aan de adviseurs der commissie van
goede diensten.
4. Ingesteld worden radio-uitzen
dingen en andere soortgéHike maat
regelen om alle troepen en burgers
ot> de hoogte te stellen van de deli
cate situatie. Voor dit doel zijn hei
de partijen overeengekomen, alle
geschikte middelen, het uitwerpen
van pamfletten en het gebruikma
ken van mobiele radiowagens inbe
grepen, te benutten. De commissie
van goede diensten heeft zich oe-
schikbaar gesteld om toe te zien,
dat de voorlichting over de huidige
situatie zo wild mogeliik wordt ver
spreid.
Ingrijpen op Madoera?
Het Nederlands-Indische gou
vernement heeft in een commu
niqué erkend, dat de Neder
landse troepen sinds enkele da
gen het gehele eiland Madoera
onder hun controle hebben. Het
eiland was op 4 Augustus on
geveer voor de helft bezet.
Setyadiit noemde dit een aparte
schending van de resolutie van de
Veiligheidsraad. Hij voegde er aan
toe dat hij de kwestie terstond zal
voorleggen aan de commissie van
drie.
Nederlandse verliezen van 20
November: een gesneuvelde, vijf
gewonden, een vermiste.
lil- v— «-
mmmimwi i
I f v
ma en Kranenburg. De jongste der
beide gedaagde neven. P. C. v. d.
G., 56 jaar, is gedetineerd in de
cellenbarakken te Scheveningea; C.
v. d. G., 5S jaar, bleef op vrije voe
ten. Na het voorlezen van de dag
vaarding door de procureur-fiscaal,
mr. Hollander, begint de president
met dc behandeing van de eerste
twee punten van de tenlastelegging
tegen P. C. v. d. G., n.l. afin deel
uitmaken van de landmacht en het
aanbrengen van de twee ..sabote
rende" arbeiders bii de Duitsers.
Verdachte sloot zich kort na de
oorlog bij de N.S.B. aan. De presi
dent vraagt naar verdachte's mo
tieven.
„Ik geloof in Musserfc"
Verdachte; lk dacht dat de NSB
de grootst mogelijke zelfstandigheid
voor ons land zou brengen. Ik
hechtte geloof aan de beloften van
Mussert,
Pres.Dat kan ik me van tal van
kleine mannetjes begrijpen, maar
die beloften kunnen voor u geen
motief geweest zijn.
Verdachte: Ik erken volkomen,
dat ik fout geweest ben. Jk ver
wachtte sociale verbetering voor de
arbeiders. Verdachte ontkent dat
hij zich vrijwillig voor de land
macht meldde. Hij werd uit de trein
gehaald bij een massavlucht der
N.S.B.-ers. Omdat hij nog geen 60
jaar was, moest hij bii de land
wacht. Bij stukjes en beetjes geeft
verdachte toe, dat hij propaganda
maakte voor de landwacht en ala
landwachter bewakin gsdienste»
deed. Hü hield ook zgn. bedriifa-
appèls.
Het aanbrengen van de jonge ar
beiders De Joode en Seip (nu bei
den in Indonesië) kan verdachte
moeilijk ontkennen, want de presi
dent leest de belastende brief, ge
adresseerd aan de „Rüstungsin-
spektion" ter zitting voor. Ver
dachte vroeg hierin om strenge
maatregelen tegen de jongens. Deze
werden, zonder verhoord te zijn, zea
weken naar het kamp Amersfoort
geatuurdalZk) had-verdachte het ech
ter met bedoeld. Hij heeft er veel
spijt van gehad en beweert de S.D.
opgebeld te hebben om dit onge
daan te maken.
Adv.-fisc.: „Uw ogen zijn geloof
ik pas open gegaan, toen u zelf
eens 4 dagen in Amersfoort kwam
te zitten, toen u wilde afzwaaien
van de landwacht?"
Beide verdachten moeten zich
vervolgens verantwoorden voor het
bouwen van de schepen voor de
Kriegsmarine.
Het verbouwen van de „Gelder
land" geven zij toe. „Het geschut is
er echter niet door ons bedrijf op
gemonteerd" aldus C. v. rl. G. „Wjj
hebben deze werkzaamheden boven
dien niet vrijwillig verricht, de or*
ders werden ons opgedrongen."
Met de verbouwing van. cle „Gel
derland" zijn enkele millioenen gul
dens gemoeid geweest.
(De zitting duurt voort).
Een twintig jarige Amsterdams»
typiste, die Donderdagavond om
kwart voor negen uit de tram stap
te en de Baarsjesweg opliep, werd
door twee tot nu toe onbekende
mannen aangerand. Volgens vage
verklaringen van ooggetuigen zou
den de beide mannen het meisje
eerst een eindweegs begeleid heb
ben, waarna de onverlaten, haar
beetgrepen en over een punthekje
in'ccn twee meter diepe kelder
wierpen.
Met een schedelbasisfraciuur
andere ernstige kwetsuren werd
zij naar het Wilhelminagasthuïs
overgebracht. In verband met deze
aanslag heeft de Amsterdamse po
litie twee mannen gearresteerd van.
resp. 24 en 52 jaar. Na een aan
vankelijke bekentenis, ontkenden
zij later iets met de aanranding te
maken te hebben.
Textielkaarten ongeldig
verklaard
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de textielkaarten
VA, VB, VC, VD, VE en VF 605
met ingang van 1 Jan. 1948 komen
te vervallen. De van deze kaarten
geldig verklaarde nummer- en
letterbonnen verliezen derhalve
met ingang van genoemde datum
hun geldigheid. De geldig ver
klaarde bonnen van de thans in
gebruik zijnde textielkaarten VA
705 blijven tot nader aankondiging
hun geldigheid behouden.
Weersverwachting,
geldig van Vrijdag
avond tot Zater
dagavond:
Zwaar bewolkt met I
enkele opklarin
gen, Overwegend
droog weer. Mati
ge, vooral aan de
kust tijdelijk
krachtige wind
tussen Zuidwest en
Ziiiu. Zeer zacht voor dc tijd van het
jaar.
22 Nov.: Zon op 8.10 uur. onder 10.41
ut. Maan op 14.43 uur, onder 0.40 uur.
