EHMM
mmmm
Originele Franse film
Draak voor de betere stand
Beroering in de toneelwereld
Maurice en Johnny
Vierduizend duiven
in Rivièrahal
heöen
Zaterdag 22 Növemher 1947
3
Boule de Suif in Cineac
Twee novellen van de Franse
naturalistische schrijver Guy de
Maupassant zijn door Henri Jean-
son en Louis d'Hee samengevoegd
tot het scenario van de Him Boule
de Suif, welke vertelling de Mau
passant in 1880 meteen beroemd
heeft gemaakt.
Zo'n aanslag op een litterair
meesterwerk blijft natuurlijk niet
ongewroken en hoewel de regis
seur Christian-Jacque) een uit
stekende filmische lijmsoort heeft
gebezigd, de voeg tussen het ver
haal van de vaderlandslievende
cocotte en de vertelling van de
beestachtige Duitse officier blijft
zichtbaar. Zichtbaar in zoverre, dat
er een leegte is tussen de verbeten
strijd van de franctireurs en de
repressailles van de Duitse bezet
ters enerzijds en de op zichzelf al
leraardigst en geestig uitgebeelde,
maar geheel onbelangrijke lotge
vallen van het voorname reisgezel
schap anderzijds.
Dat is dan. de enige bedenking,
die tegen deze film, die in het ver
slagen Frankrijk van 1870 speelt,
kan rijzen, want overigens bezit
Boule de Suif alle eigenschappen,
Elizabeth Doussct (boule de suif), de
patriottische vrouw van lichte zeden,
'n sterke creatie van Micheline Ptcslc.
(Ingezonden mededeling)
l V..
Wij beleven thans
moeilijke jaren
Het motto is „Werken
en Sparen"
Graag doe ik mijn
plicht
Al valt het niet licht,
Maar mijn „TIP" die
laat ik niet varen.
Inz, Hr. M. O., A'dam. on tv. 1 fles TIP-
die haar tot een origineel gecom
poneerde en goed opgezette film
stempelen.
De cameraman blijkt zijn man
netje te staan, zowel in het open
veld als in de buitengewoon raak
getroffen situatiebeeïden en close-
ups in postkoets, herberg en voor
al in de zwaar aangezette scènes
met de Duitsers.
De bezetting, die zonder uitzon
dering uitstekend is, geeft aan de
film felle beweeglijkheid en vaart,
die door de regie krachtig wordt
ondersteund, 20dat bijv. een litte
rair juweeltje als de dialoog in de
koels, absoluut niet verveelt.
In het journaalprogramma
draait een reportage van de huwe
lijksplechtigheid in Londen. Bin
nenkort verwacht Cineac een kleu
renfilm hiervan met een duur van
20 minuten,
Capitol
„Zonen der Zuidzee"
Aangenomen, dat de oorlog tus
sen Amerika en Japan van de
Zuidzee-eiland-romantiek maar
,een bitter schijntje heeft bewaard,
'heeft zelfs Hollywood het niet aan
gedurfd, ons deze romantiek nog
als een begeerlijke realiteit voor
ogen te draaien. Wellicht daarom,
dat de Edward-Small Filmproduc
tie ons in de film „Zonen 'der
Zuidzee", verplaatst naar om
streeks 1880, toen de blanke drank
en revolverhelden van dark-town
Singapore al evenmin van Radar,
vliegtuigen en atoombommen wis
ten als de kinderlijk-naïeve inboor
lingen van de Zuidzee-eilandjes.
De Yankees van toen zochten daar
geen steunpunten maar.... parels.
Om parels draait de hele film;
wofden mensen zonder omhaal uit
de weg geruimd en de mannelijke
bevolking van een idyllisch Zuid-
zeé-eiland handig uitgebuit door
een troepje blanke piraten, (Vic
tor McLaglen e.a.), dat langs duis
tere wegen beslag gelegd heeft op
een rijke pareloester-bank in de
nabijheid van het eiland.
Prachtig zijn de opnamen van de
in het doorschijnende water als
vissen tussen vissen naar parel
oesters duikende inboorlingen. Hun
zeker niet denkbeeldige strijd
tegen duikerziekte en onderwater-
monsters, zoals de reuzen-mossel
schelp met haar geweldige „kaken"
vormt een brok film-realiteit, die
aangenaam aandoet in de omlijs
ting van typische Hollywood-ro-
mantiek.
Gelukkig is er een verkwikken
de en goed gefilmde vechtpartij
tussen inboorlingen en blanken tot
besluit.
Op het toneel zingt Eddy Canzo-
ni Italiaanse liedjes.
Radio-programma I een nieuw orgaan
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1947
Avond-programma
HILVERSUM I: 19.André Na
varro viool; 19.30. Ik schreef een
brief; 10.*4C 'Jeugdnws; 19.45 Uitz.
voor Nedr itr Duitsland; 20.— Nws;
20.08 Dingen- van de dag; 20.15 En
nu oké; 21.15 Soc. commentaar; 21.30
Weekend ork.; 22.— Luisterspel Oom
Fred; 22.35 Ramblers; 23.— Nws;
23.15 Hobby hoek; 23.30 Lest best
HILVERSUM II: 19.Nws. weer;
19,30 Bioscooporgel; 19.45 'Klank
beeld; Banden die binden; 19.55 Mar
sen van Sousja;. 20.— Nws; 20.05
Actualiteiten; 20.12 Gewone man;
20.20 Wie; weet hoe deze plaat heet;
20.30 Lichtbaken; 21.En. morgen is
het Zpnüag; 21.40 Lof van St. Cae-
cilia; 22.Franse dansen; 22.10
Weekend-serenade; 22.40 v. Rooyens;
22.45 Gebed; 23.—'Nws; 23.15 U.S.O-
ZONDAG 23 NOVEMBER 1947
HILVERSUM I; 8.— Nws; 8.18
Zingende torens; 8.30 Platteland; 8.40
Ens. Barcarolle, 9.12 Sport; 9.15 Men
vraagt; 9.45 Geest, leven; 10.Zon
dagshalfuur; 10,30 Kerkdienst; 11.45
Causerie mr. G. J. Salm; 12.— Harm
korps; 12.30 Zondagsclub; 12.40 Am
sterdams Vrouwenkoor: 13.Nws;
13.15 Les gars de Paris: 13.50 Spoor
wegen; 14.— NBC Symph ork; 14.05
Boekenhalfuur; 14.30 Concertgeb.
ork; 16.30 Sport; 17.Gesprekken m
luisteraars; 17.20 Een gedicht; 17.30
Avonturen van Ome Keesje; 17.50
Sport; 18.— Nws: 18.15 USA disco
parade; 18,30 Strijdkrachten; 19.
Radiolympus; 19.30 Stradiva-sextet;
20.Nws*. 20.10 Speeldoos; 21.10
Ffragm. uit De Parelvissers, 22,25
Cabaret Chiel de Boer; 23 Nws;
23.15 Reportage uit Johannesburg;
23.25 Eilmmel.
HILVERSUM XI: 8.— Nws; 8.15
Kamerork; 8.30 Kerkdnst; 9.30 Nws;
waterst; 9.45 Yehudi Menuhin; 10.
Hoogmis; 11.30 Trio; 12.Angelus,
Lucienne Boyer, Tino Rossi; 12.15 In
't Boeckhuys; 12.30 Lunchconc; 12.55
Zonnewijzer; 13.Nws; 13.15 Welk
boek? 13.20 Lunchconc; 13.30 Grpl;
13.40 Apologie; 14.Gooise kring;
15.45 Grpl; 16.Vespers; 16.40 Muz
Tombola; 17.Kerkdienst; 18.30 Na
de kerkdienst: 19-Ned Kamerkoor:
19.15 Ds Straatsma; 19.30 Nws, weer;
19.45 Ork Berlijns Operahuis; 19.55
Sport; 20.12 Gewone man; 20.20 Zil
vervloot; 21.10 Luisterspel; Dit is de
dag van het recht; 21.55 Piano; 22.10
Van Rooyens; 22.15 Avondgebed;
22.30 Nws; 22.50 Cone USO.
MAANDAG 24 NOVEMBER 1947
HILVERSUM I: 7.— Nws; 7.15
Gymn; 7.30 Grpl; 8.— Nws; 8.15 Grpl;
8,45 Piano werken; 9.15 Morgenwij
ding; 9.30 Grpl; 9.45 Arb vit; 10.30
Voor de vrouw; 10.35 Spaanse en
Franse duetjes: 11.— Leven in de
herfstnatuur; 11.45 Conc orgel en
tenor: 12.15 Opera ork Covent Gar
den; 12.30 Weer; 12.33 In 't spionne
tje; 12.38 Staf muz corps; 13.— Nws;
13.50 Uit Eng operettes; 14.20 "Wat
gaat er om in de wereld? 14.35 Zang,
piano: 15.— Bonbonnièro; 15.50 De
meneer en de kioskjuffrouw; 16.—
Piano; 16.30 Hoogtepunten in de
opera; 17.15 Orgel: 17.30 Hoort zegt
het voort; 17.45 Rijk overzee; 18.15
Band of H. M. Grenadiers Guards;
18.30 Strijdkrachten.
HILVERSUM II: 7.— Nws; 7.15
Reveille; 7.45 Woord voor de dag;
8.Nws; 8.15 Sionsliederen; 9.
New Londen Strijkork; 9.15 Och
tendbezoek bij onze jonge zieken;
9.30 Waterst; 9.35 Lichte morgen
klanken; 10.05 Tsjaikofsky; 10.30
Morgendienst; II.Piano; 11.15 v.
oude en nieuwe schrijvers; 11.35
Zang ree; 12.Philadelphia Symph
ork; 12.15 Orgelconc; 12.30 Weer;
13.— Nws; 13.15 Dolf van der Linden,
34,— Radio-uitz voor scholen; 14.30
Mandolinata; 15.Piano; 15.30 Ge
mengd koor Apollo: 16.Bijbelle
zing; 16.45 Empire strijkork; 17.
Kleuterklokje klingelt; 17.15 Lichte
orgelklanken: 17.30 Marinierskapcl:
18.15 Sportrubriek; 18.30 Varianten.
- Omstreeks begin December ver
schijnt bij de uitgeverij drukkerij
Dijkman te Delft het eerste num
mer van „Film" onafhankelijk or
gaan voor filmbeschouwing onder
auspiciën van de Nederlandse fede
ratie van filmkringen. De redactie
is samengesteld uit: E. Brumsteede,
dr. J. de Leeuwe, Harm a Meerburg,
dr. K. F. Proost en J. A. Wiersma.
Per jaar verschijnen zeven num
mers elk tellende 64 pagina's.
MrPa iïus in klein Odeon (Z)
Dit zijn Maurice en Johnny, de tap
pende Belgen in Lutusca. Maurice en
Johnny, maar evengoed Johnny en
Maurice want al zullen er natuurlijk
lezeressen zijn, die in de physiono-
micèn van beide heren op dit plaatje
markante verschillen ontdekken, voor
ons lijken ze op elkaar als twee drup
pelen water en diezelfde congruentie
betrachten zij in hun gesynchroni
seerde verrichtingen op het toneel-
Wc gingen zelfs twijfelen of het wer
kelijk 'n kopje koffie was, dat wij
tevoren genuttigd' hadden en roef een
pittiger drankje, dat het dubbel-zien
bevordert, zó uniform en mechanisch-
precies schudden de tappers hun rof
fels uit de hakken en buitelden ze over
dc vloer,
Met onze smaaJc is het blijkbaar zeer
primitief gesteld; zo'n act steunt op
dezelfde effecten als een parade van
soldaten't Is altijd een vreemde sen
satie levende wezens te zien bewegen
als robots.
VOOR de politie- tiebte arbeider het gan-
rechter te Londen se Britse wereldrijk te
heeft William Shake- schande:
speare terechtgestaan. »Wie ïs dat? mfor-*
Het was geen kwestie meerde hij in zijn rein-
van auteursrechten en ste onschuld,
het proces berustte niet _oeïl was de rechter
op juridische spitsvefF-N*4"4
was,
Op aanwijzing van
winkelbe diende
What's in a
rt/rmp?"
,K.O.
dïgheden. De zaak
dat een arbeider, dié
William Shakespeare ee'n"
gedoopt was, zijn illus
tere naam geen eer
had aangedaan. Hij had
zich n.l. te verantwoor
den wegens openbare
dronkenschap en ge
weldpleging en hij
werd veroordeeld tot
2'A shilling boete. De
zittingen van dc poli
tierechter plegen niet
zonder humor te ver- heeft de Haagse politie
lopen, al is het vaak in een café aan dc He-
ecn humor met een rengracht de dame ge-
wat schrijnende kant. arresteerd, die enige
De zittingen van de weken geleden in de
Britse politierechter juwelierszaak van de
vormen op deze regel firma J, S. aan het
geen uitzondering. De Noordeinde een pla-
rechter wilde ook'deze tina-ring, bezet met 20
zaak niet beëindigen, briljanten, ter waarde
zonder tenminste een van. 1200 gulden, had
goedmoedige toespeling gestolen. Op weg naar
te maken op de merk- het politiebureau,
waardige overeenkomst waarheen zij onder ge-
„U kunt er niet zo leide van twee rechcr-
goed tegen als Uw be- cheurs werd overge-
roemde naamgenoot", bracht, zag zij kans. dc
aldus de magistraat. gestolen ring, die zij
En daarop maakte de aan een der vingers
van. dronkenschap be- droeg, in de mond te
brengen en door te
slikken. De dame, die
tot een bemiddelde
Haagse familie behoort
is in arrest gehouden.
Met het oog op de ring
zal zij onder strenge
bewaking worden ge
steld."
EiizaDetn
„Een Engels schrift,
kundige had enige re
gels schrift bestudeerd,
met o.m. de woorden
..Elizabeth. November
llth 1937".
De expert niet
wetende, dat het het
schrift was van prinses
Elizabeth vei-klaarde
dat deze handtekening,
o.a. getuigde van vast
beradenheid en grote
toewijding voor fami
lierelaties. Vooral de
energieke Z kon de
expert bekoren. „Deze
kordaat neergeschreven
letter duidt op een
kind' van geest", zo
verklaarde hij.
Rechts houden!
„Als je nagaat, hoe
het is cn hoe veilig
tevens om altijd en
vooral in bochten zo
veel mogelijk rechts tc
houden, sta je ervan
versteld, dat cr nog
mensen zijn. die het
anders doen!"
„De Adelaar met
twee koppen"
Het kan niet altijd raak zijn.
Met „Veel leven om niets" en
„Mjjn zoons" schoot Rotterdams
Toneel raak. Gisteravond was het
mis, absoluut mis. Hoogstens was
het-interessant te constateren hoe
Jean Cocteau, de handige, de ge
niale ijdeltuit, zijn dichterlijke
gaven misbruikte om de glashard
bedachte geschiedenis van „De
Adelaar met twee koppen" hier en
daar met een poëtisch dansje te
overgieten, en wel zó geraffineerd,
dat de arme geëpateerde burger
dan op zulke momenten helemaal
niet meer wist waar hij het zoe
ken moest, geslingerd als hij werd
tussen afgrijzen en het plotseling
bewonderend luisteren naar een
onmiskenbaar dichterlijke stem.
Het experiment van Cocteau:
alle ingrediënten van de draak te
gebruiken (en hoè te gebruiken!)
en hoogmoedig te vertrouwen op
de kracht van zijn dichterlijke
flitsen, die zelfs de grootste bom
bast verteerbaar zou kunnen ma
ken., is grandioos mislukt en leidt
slechts tot satanisch gesol met de
toeschouwers. Als dat de bedoeling
van ée heer Cocteau is geweest,
dan is zijn opzet inderdaad ge
slaagd!
Het zou allemaal niet zo erg zijn,
als het niet jammer was van de
verknoeide mogelijkheid tot het
vervaardigen van een uitstekend
stuk.
De auteur stelde zich nl. voor,
twee tegenovergestelde ideeën te
noodzaken zich te belichamen.
Een koningin met een anarchis
tische ziel en een anarchist met
een koninklijke ziel laat hij op el
kaar reageren.
Dr. Koningin, wier bruidegom
op de trouwdag werd vermoord,
koestert haar smart al tien jaar in
een volkomen irreëel geleid leven.
Als zij op de tiende verjaardag van
zijn sterven, soupeert met de schim
van haar echtgenoot, en wel in de
kamer waar het onberoerd geble
ven bruidsbed nog immer van de
tragiek zijner overbodigheid ge
tuigt, komt de jonge anarchist
door het raam gesprongen om de
koningin te dode.».
Twee mensen, bevangen ïn waan
voorstellingen, staan nu tegenover
elkaar, maai* in stede van elkaar
te doden gaan zij elkander genezen
van hun wanen. De anarchistische
verdelger van het z.i. schadelijke
en ondeelbare koningschap wordt
spoedig een koninklijk minnaar
van de lieftallige koningin, en, ge
holpen door zijn sprekende gelij
kenis met de gestorven echtgenoot,
gelukt het de dichterlijke anarchist
de koningin te genezen van. haar
waan als zou haar lijfelijk bestaan
met de dood van haar man een
einde hebben genomen. In haar
liefde herstelt de koningin zich
volkomen. Zij wil de regering weer
ter hand nemen, zij zal de intri
gerende hofkliek zuiveren, alles
schijnt zich ten goede te zullen
keren, maar de arme koningin
moet dood van Cocteau, want hij
heeft zich geïnspireerd op de tra
gedie van koningin Elisabeth van
Oostenrijk, die door een anarchist
met een dolksteek werd vermoord.
Twintig passen liep het slachtoffer
nog met de dolk in de rug en die
lijdensweg heeft ook R,e Gilhuys
af te leggen met het enge mes in
de rugnaad van haar zwarte ama
zonejurk en zij viel, zoals zij de on
mogelijke rol gespeeld had: vlot en
eenvoudig, maar met te weinig
nuance.
Ko van Dijk, de anarchist, die
ook al dood moest, viel nóg vlot
ter, boven van de trap, toen het gif
zijn werk deed. De rol ligt hem
niet, maar hij maakte er van wat
er van. te maken was.
Voortreffelijk was Joan Rem-
melts als de intrigerende graaf von
Thön en hij stelde al zijn talenten
in dienst van de banale text. Zijn
regie had ook grote verdiensten.
Stine Lerou als lectrice der ko
ningin, Eli Blom (heel zwak als
Felix von Willensteirt) en Jan
Velzeboer als doofstomme neger
vervulden de bijrollen.
Het décor van ir. A. Viergever
was smaakvol en doelmatig.
Langdurig applaus beloonde de
zwaar beproefde spelers.
D. Roodenburg Vermaat.
Eerste grote expositie na
de oorlog
Ze terdag en Zondag staat de Ri
vièrahal van diergaarde BHjdorp In
het teken van de postduivensport.
Door de Nederlandse Tentoonste!-
üngsclub „de Postduif" wordt hier
in samenwerking met de Rotter
damse Postduiven boitp de eerste
grote tentoonstelling van na de
oorlog georganiseerd.
De inschrijving was zo overwel
digend groot, dat diverse postdui-
venliefhebbers moesten worden te
leurgesteld. En nu zijn zoals
aanvankelijk werd verondersteld
de Belgen nog niet eens gekomen.
In totaal staan hier, op lange
schragen, 3956 duiven, waarvan
2106 uit Rotterdam en 1850 uit het
land. Op een aparte tafel, met
guirlandes omkranst, stonden de
kampioenen, welke in volgorde toe
behoren aan de heren R. Timmer
mans, R. Discfa, D. Huisman, Ba-
ruch, L. J. Smits en H. van Oers.
Prijswinnaars zijn: Prijsvliegers
hondsconcours Chateauroux (600
km.) Duivinnen: le pr. P. de
Waard; Doffers: le pr. M. Kruithof
Prijsvliegers bondsconcours Or
leans (540 km.) Duivinnen: le pr.
H. Scharf; Doffers: le pr. A. Riet-
velt.
Prijsvliegers Noyon jonge duiven
(280 km.): le pr. A. v. d. Sman en
J. Versnel.
Schoonste duivin van het geheel:
H. Oudenhuizen. Schoonste doffer
van het geheel A. v. d. Sman.
Schoonste uit de 600 km. klasse: C.
v. d. Bos, winnaar van de medaille
van het Gemeentebestuur Rotter
dam.
WATERPOLO UITSLAGEN
Rokocent-bcker K.N.Z.B. Dames:
RotterdamG.Z.C. 20.
Uitslagen Z.R.O.; Dames Afd. A.
O.D.Z.Menvede 41: Afd. B.
V.Z.C.—O.D.Z II 3—2; Heren Afd.
A V.Z.C, I—S.ZC I 1—1. Afd. D.
R III—V.Z.C. II 1—4.
Het Rotterdams elftal zal op
tweede Kerstdag een wedstrijd
spelen tegen De Zwaluwen in het
stadion Feyenoord.
(Ingezonden mededeling)
Waarom zou die
Sint zo kwaad zijn?
Luchtkastelen
In de Carnissebuurt kijken rijen
nieuwe, onbewoonde woningen U
aan. Vele, vele snakkers naar eigen
levensruimte drentelen begerig door
die verse wijk en lonken door cle
open vensters de knusse Kajners
toe. Weinigen helaas, zullen uitver
koren worden daar hun intrek te
nemen, maar wie cr naar gedongen
heeft maakt plannen, geluk ik geen
lot kan kopen of ik stel mij heime
lijk voor, welk gezicht ik zetten zal
als een heer mij thuis de honderd
duizend zal komen overhandigen.
De familie, die ik gisteren één
dier nieuwe lege huizen zag binnen
sluipen, had kennelijk nog geen
vastigheid van huur. Zij Ucp daar
nog veel te bedeesd in de voorka
mer rond om als a.s. bewoners te
gelden. Die doen anders: die stap
pen inbezitnemerig over de kale
planken, trekken gedecideerd kas
ten open en draaien aan het kraan
tje van het fonteintje in de W.C.
Deze man en vrouw keken schuch
ter naar muren en ramen, maten
de ruimte met hun blik, maar al
lengs kreeg de droom hen te pak
ken en gingen zu voorzichtig tot
daden over. De vrouw nam een zak
doek uit haar tas en hield die tegen
het raam om de maat der gordijnen
te nemen.
Misschien zullen die gordijnen
daar nimmer hangen, goed, maar
wie kon haar de vreugde der ver
beelde stoffering ontnemen, dacht
ik, steeds meer plezier krijgend m
die spelende en fantaserende men
sen. Want nu nara de vrouw de
ceintuur van haar mantel en ver
zocht haar man. hiermede de lengte
en breedte der kamer op te meten.
Echte huur Iers komen natuurlijk
met gevelde duimstok op.
Goed. misschien zullen dat lino
leum en dat karpet die vloer daar
nimmer bedekken en het bankstel,
hot theeemeubel en de radiokast,
die de vrouw over de rug van haar
metende man daar staat neer te
toveren, net zo min als ik ooit een
plechtig en gegoed gezicht hoef te
trekken als die heer mij de hon
derdduizend zal komen overhandi
gen, maar wie zal ons de vreugde
van deze droom en dit verlangen
ontnemen?
Hoogstens de werkelijkheid en da
bevrediging, maar dat wéten wij:
die zijn er immers om berucht.
DESIDERIUS
Verhoogde subsidie in gevaar gebracht
door klachten uit de provincie
Omdst Piet vergeten had.
dat je schoenen en pantof
fels in een vertrouwde raak
moet kopen 1 Zo'n zaak i»
Nw. Slnncnwvg 379
Gr. HUI.dijk 262 26*
Put.cW..n 230-234
(Ingezonden mededeling)
A L T IJ D,
VERS
t/A/v Sas£lc£a/&£~JSG
Was het alles maar verbeelding? Ik weet het
niet Ik was bang. Opeens, zonder een wijsbare
reden, Graaf Paul liep voor mij uit. en riep:
„Dadelijk breekt het los. Vlug nu!" Ik liep, of
liever, draafde achter hem aan. Een gierende
windvlaag stoof plotseling over de vlakte; zand
en prikkende kleine plantendeeltjes-vlogen ons
in 't gezicht; de warme, zoete cactusgeur was
weggevaagd, ik rilde en toch droop er zweet in
mijn nek.
Maar het was niet de dreigende storm, die mij
deze beklemmende angst aanjoeg. Ik wist niet
waarom ik bang was. Het scheen me als was
de vlakte nu pas tot leven gekomen, als dansten
de cactussen een heksendans, hun grimmige,
klauwaebtige bladen als armen bewegend. Maar
dat was natuurlijk onzin! Ik wist dat het onzin
was! Waarom was ik dan bang? Ik wist het niet,
en juist daarom, omdat ik het niet wist, groeide
mijn angst met elke stap, kneep mijn keel teza
men en hing loodzwaar aan mijn voeten. Als
hing mijn leven er van af, zó rende ik achter
graaf Paul aan, haalde hem in, en ik schreeuwde
de woorden, met geweld uit mijn keel stotend;
„Graaf Paul! Graaf Paul!"
Ik voelde dat bij mij tegen zich aandrukte.
„Wat is er, jongen, wat scheelt er?'1
„Ik, ik weet het niet", stamelde ik onzeker,
heen en weer gesleurd door angst en schaamte.
Ik, chlaten we naar het pad teruggaan,
graaf Paul"'. Opeens wist ik het. alsof iemand
anders het mij had gezegd. Dat was het: we wa
ren niet op het goede pad. We waren van het
paadje afgedwaald dat we gevolgd hadden. Daór
schuilde het gevaar. We moesten terug. Ik trok
graaf Paul aan z'n arm. „We moeten het pad
weer vinden."
Graaf Paul's spottend lachje klonk boven het
tumult van de opkomende storm uit. „Kom, kom,
géén malligheden. Ik weet de weg wel! Zo is het
korter". Hij liep al weer verder, nog roepend:
„Volg mij maar! Opschieten..., anders komen
we dadelijk als een paar natte katten thuis".
Ik volgde met een hart, dat van opwinding
bonsde. De maan scheen opeens weer door de wol
kenmassa heen. De vlakte baadde zich in het
kille licht ik zag graaf Paul cn de lange scha
duw. die hem op de voeten volgde, als was het
een wezen met een eigen leven. En toen wist
ik het: Zó was het in mijn droom geweest.
Op dat ogenblik verdween mijn angst voor het
wonderlijke gevoel dat ik dit alles al eens eerder
had meegemaakt. Iedereen heeft dat gevoel wel
eens gehad; het overvalt je soms op de meest
onverwachte ogenblikken als je met iets onno
zels, iets schijnbaar onbeduidends, bezig bent; als
je een of ander plekje ziet. en je zegt: „Hé, hier
ben ik al eens geweest; hier heb ik al eens ge
staan ofschoon je wéét dat het niet waar kan
zijn.
Dit gevoel duurde nu echter merkwaardig lang.
Het was als een bevrijding. Mijn verbazing, om
op deze manier als 't ware de toeschouwer van
mijzelf tc zijn, was zo groot, dat ik mijn angst
vergat Hier was het noodlot, het onafwendbare
in het spel. Ik bewoog mij nog slechts als een
automaat.
Wat nu volgde verbaasde mij niet, hoe vreemd
het dan ook was. Ik had het immers al beleefd,
In een droom. Droom of werkelijkheid? Op de
maan verlichte vlakte van Chinuumcjuira waren
deze begrippen met meer aan elkaar tegengesteld.
Ik zag dat Graaf Paul met een ruk stilstond en
terugdeinsde voor iets. Ik zag zijn opgeheven
arm scherp afgetekend tegen de dreigende wol
kenlucht: „Terug Jonska, Terug".
Hij kwam struikelend op mij af cn greep mij' bij
mijn schouder. Ik hoorde ccn geluid als maakte
iemand een prop van ccn krant, „Terug, in Gods
naam!"
Weer op het pad dat wij verlaten hadden, het
graaf Paul zich op de grond zakken. Het was
weer donker; ik boog mij over hem heen. „Wat
is er? Graaf Paul!" Mijn stem klonk als een schor
gelluister.
„Een ratelslang!.... Ik ben gebeten!...." Zijn
stem klonk vreemd, als sprak hij met op elkaar
geklemde kakenGa de dokter halen, Jonska.
Weet je do richting?.... Recht op die grote ster
aaneen beetje links".
Een ratelslang!
Het geluid als van kreukelend papier!.... Hij
had graaf Paul gebeten! Als een flits hooc ie ik
Luis' cynische stem: „Als jc door een W .lang
bent gebeten, heb je nog nèt tijd om ie eigen graf
te graven maar niet erg diep.
(Wordt vervolgd)
Het nieuwe toneelseizoen is nog
maar drie maanden aan de gang en
nu al dreigt de huidige constellatie
van het Nederlandse beroepstoneel
in gevaar te komen. Minister Gie-
icn wil de subsidie voor 1948 met
f 80.000 verlagen De gecoördineerde
gezelschappen hebben in een rap
port aan Regering en Kamerleden
aangetoond, dat deze subsidieverla-
gmg moet leiden tot zeer onge
wenste gevolgen voor het toneelle
ven in Nederland; salarisverminde-
ring of kleinere gezelschappen.
Terwijl nu de Kamers over de voor
gestelde subsidieverlaging nog geen
beslissing hebben genomen en er
dus een redelijke kans is, dat het
voorstel van de Minister wordt
verworpen, is er een ander rapport
samengesteld op verzoek van
Minister Giclen dat ernstige
klachten over het beleid van de
gesubsidieerde toneelgezeischappen
aan het licht brengt.
Het rapport is afkomstig van
drie Bredase culturele verenigingen
die de toneelgezelschappen venvil
ten, dat de kwaliteit van de ver
toonde stukken niet aan de ver
wachtingen heeft beantwoord. Een
ongezonde rivaliteit der regisseurs,
een te gering aantal nieuwe stuk
ken, die bovendien voor een groot
deel met aantrekkelijk genoeg wa
ren en soms een twijfelachtige mo
raal demonstreren, vormen dc voor
naamste klachten, Voorts maakt
men bezwaar tegen de hoge uit
koopsommen, waardoor de „provin
cie" niet profiteren zou van dc
Rijkssubsidie. Tenslotte zouden dc
stukken vaak zo groots gemopleerd
zijn, dat zij met deze entourage
slechts in enkele plaatsen gespeeld
kunnen worden eu men is ontevre
den over de indeling van de tour-
nées.
Protest
De N.R.Ct., die in haar editie van
Maandag melding maakte van dit
rapport, heeft naar aanleiding hier
van met enkele insiders uit het be
roepstoneel gesproken, waarbij
bleek, dat deze gang van zalven dei
ning in de toneelwereld heeft ver
oorzaakt.
Men is teleurgesteld, dat deze
klachten openbaar gemaakt
zjfn. terwijl het nieuwe seizoen
nog geen drie maanden oud is.
„Waarom," zo vraagt men zich
af, „heeft minister Gielen geen
onderzoek ingesteld naar dc
stemming in het gche'e land?
Waarom moest dit Bredase rap
port juist nu worden gepubli
ceerd, nu de Kamers nog moe
ten beslissen over de door de
Minister voorgestelde subsidie-
verlaging?"
Het aantal nieuwe stukken kan
wel eens te klein lijken ten opzich
te van de vraag uit de provincie,
maar wanneer een gezelschap die
vertoningen kan aanbieden en in
een aantal plaatsen wenst op tc
treden op dezelfde datum, is de
keus uiteraard beperkt. In verschei
dene plaatsen (o.a. Breda) was op
voering in volledige montering mo
gelijk; in enkele kleine schouw
burgen moest het decor worden in
gekrompen.
Dc klacht, dat de provincie geen
profijt zou hebben van de subsidie,
wordt wei ai doende weerlegd door
het feit, dat de gesubsidiëerde ge
zelschappen in het vorig seizoen
350-000 ontvingen, terwijl de kos
ten van vervoer buiten de stand
plaats 420.000 hebben bedragen.
Dc morele bezwaren betreffen de
opvoeringen van „Dc roep van de
tortel" en „Pe reiziger zonder ba
gage". Vorige maand maakte „Ka
tholiek Leven" te Breda ook bezwa
ren tegen „Glazen Speelgoed"
opvoering van „Glazen Speelgoed*
niets wilde weten, hield C omedia
extra-repetition om de opvoering
van een blyspcl tr verv roegen. Toen
bleek, dat in het Westen „Glazen
Speelgoed" een gunstige critlek
had, Imam van de bewuste stad
het verzoek, toch maar dit toneel
werk op tc voeren
De provincie bedenke tenslotte,
dat in de grote steden meer dan
eens geklaagd wordt, dat het eigen
gezelschap (soms ook met gemeen-
tesubsidie!) zo veel op reis is.
Het Centraal Coördinatiebureau
voor de gesubsidiëerde toneclgezel-"
schappen hoeft zijn rapport nog
niet openbaar gemaakt, maar d©
N.R.Ct. verneemt, dat. er uit blijkt,
dat het toneel zich misdeeld acht.
Men had gehoopt op subsidieverho
ging en nu dreigt verlaging, terwijl
het tekort over het vorig seizoen
(toen de subsidie 80.000 lager was
dan dit jaar) 170.000 bedroeg.
Gedenkt hen,
die voorgingen'
Mag clat wel?
De toneelgezelschappen hebben
belang bij de provincie. Maar geeft
dit de provincie het recht, vastge
stelde data te annuleren of op an
dere wijze het dc gezelschappen
moeilijk te maken?
Comcdia moest een vertoning ge
ven in een stad in het Oosten van
het land en omdat men cr van een
MORGEN, Zondag 23 Novem
ber, eindigt het kerkjaar
1947. De wereld gaat nog ruim een
maand door, eindigt het jaar pas
als de donkerste dag voorbij is, als
de dagen al weer merkbaar gaan
lengen na de win ter-zonnestilstand.
Dat is practisch. De wereld is prac-
tisch. Je kunt beter eindigen als er
de zekerheid is van een nieuw en
bei er begin. De kerk heet on prac
tisch. Men zegt dat zij altijd ach
teraan komt. Vaak is dat zo. Be
halve hierin. Terwijl de zon van
haar karige acht uren al meer ver
liest aan de duisternis, die soms
midden op de dag overmachtig ons
tot kunstlicht dwingt, terwijl de
donkore dagen, voor Kerstmis nog
moeten komen, staat de kerk, haar
jaar beëindigend, stil en ziet om.
Zij gedenkt de gestorvenen. Zij ziet
evenals wij het steeds bleker wor
dend licht waarin de ons ontval
lenen in levens zomertij ons omga
ven.
Het licht der herinnering is mild.
Het valt liever niet op het wit-hou-
ten kruis aan de rand van de Cool-
singel of in de berm van een Ach-
terhoekse dorpsweg. Het vermijdt
de kruisen-rij van Amersfoort en
de grafstenen van Crooswjjk. Het
beschijnt niet de aardhopen van
Dachau of de grafheuveltjes in
roerloze regimenten op Java. Het
doet een lief gezicht weer glanzen,
het straalt uit een paar ogen, die
nooit meer open gaan. De kerk
denkt daaraan. Zij gaat daar niet
langs heen met een vrome dood
doener van berusten: „je moet erin
berusten". Neen, zij gedenkt hen,
die voorgingen. Maar behalve het
minderend herinneringslicht, ziet
zij dat andere licht, dat niet wijkt
voor het kruis, dat niets milder of
mooier maakt dan het is, dat alles
vereenzaming, verdriet, ja de dood
zelf, zet in de alverwinnende stra
ling van Pasen. Zij vielen niet
vergeefs, zij gingen niet naamloos
onder, zij stierven niet zinloos weg,
zij die op hun manier Christus ken
den en dienden, zij werden bevor
derd tot heerlijkheid. Zij gingen
vóór. Zij gingen ons voor, de licht
cirkel binnen van Hem, die spreekt:
Ik ben de Opstanding en het Le
ven, die in mij gelooft, zal leven, al
ware hij ook gestorven".
Gelooft u Hem, dan gedenkt tt
met de kerk en kunt, ook in het
diepste donker, met haar meezin
gen:
't Is al volbracht,
geen rouw of nacht
heeft in Gods Konim.vijk meer
macht.
Oberman.
