MMK
D£ KlIYPER 5
Kunstsprokkelingen
met een „rode" K
IÏÏET EER
IR EER HOEKJE
r~
Waarin GIJSBERT uit een
flesje snoept
Rotterdamse huisvrouwen
35 jaar verenigd
IS!
fCHEFAROX
Wat gebeurt er achter
het ijzeren gordijn?
v.
BETER DAN VORIG
JAAR!
Kunstenaarskalender!
SFEER IN DONKERSTE MAAND
Oudste van meer dan honderd dochters
Huisvrouw 'n roeping
en een vak
DE WARE MADAME SANS GENE
"O,
Het spookt in Zweden
cjijneJukzumv?
Zaterdag 13 December 1947
ZOALS ook in het hoofd van dit artikel aangeduid wordt, de
hieronder volgende bloemlezing van cultureel nieuws uit Rus
land en Polen heeft geenszins de pretenties van een gerichte be
schouwing over de recente ontwikkeling van kunst en cultuur in die
landen. Het zij verre van ons om op deze plaats het door velen zo
geestdriftig gehanteerde spook van een stalen vitrage op te roepen,
uit het karakter van de hier gegeven berichten zal blijken, dat het
ÏVest-Europese venster op het Oosten nog zeer beslagen is èn
omgekeerd.
Het is met het berichtenverkeer met
Oost-Europa weinig anders gesteld dan
rret het politieke contact; het nieuws
v ordt mondjesmaat gedistribueerd en
in die geringe hoeveelheid dient men
dan nog een aanzienlijk quantum aan
gelengde inspiratie te verdisconteren.
Veelzeggend is ook do hartstochtelijk
heid, waarmee reizigers naar die verre
oorden bij hun terugkomst worden uit
gevraagd en geïnterviewd, als waren zij
verloren gewaande zendelingen, die eni
ge jaren hebben doorgebracht onder
koppensncllende primitieven.
Geen geflirt met het Westen!
T N DE TIMES lazen we, dat een de-
creet van het presidium van het
centrale Sovjetvakverbond in de meest
scherpe bewoordingen de „flirt" met de
Westerse bourgeols-cultuur hekelt,
waaraan sommige Russische Intellec
tuelen zich te buiten zouden gaan.
Het decreet wijst deze afvalligen op
de dure plicht zich verre te houden
van elke Westerse invloed en contact
en zonder aflaten de ideeën van Sovjet-
patriottisme te propageren, de ge
weldige verrichtingen van de Sovjet
staat te populariserenen de supe
rioriteit van het Sovjet-systeem over
het kapitalistische uit te leggen.
Bedreigingen worden geuit tegen
een zeker zwak deel van de intel
ligentsia, die zoals de satirist Zo-
schenko. „een kruiperige, slaafse
verering koesteren voor de bedor
ven, decadente, reactionnaire cul
tuur van het Westen." Sovjet uit
vinders en schrijvers, die in de om
gang met buitenlanders toch at niet
CULTUUR
in Rusland en Polen
bijzonder loslippig zijn. worden er
van beschuldigd „in hun zucht naar
buitenlandse lof cn gedreven door
kleinzielige persoonlij ke roemzucht,
ir den vreemde artikelen te publi
ceren over hun werk, dat in wer
kelijk bezit is van de Sovjet staat."
Best sellers
|-<^EN ANDER GELUID vernamen we
van Joseph Mc. Leod, de Britse
ex-radio omroeper, die op zijn tocht
door Rusland een levendige belangstel
ling had ontmoet voor sommige En
gelse schrijvers, terwijl zich een ware
Snakospeare-cultuur had ontwikkeld.
z,o lezen we, dat onder de 863 OöO ver
schillende boeken in 10S talen van de
b.u.. die do Russische uitgeverijen
sinds de instelling, ongeveer 30 jaar
geleden, hebben uitgegeven, ook vele
vertaalde werken, zijn, o.m van De
Maupassant, Diderot, Goethe èn Balzac.
Van de klassieke Russische schrij
vers is Gorki de meest geliefde, dan
volgen Poesjktn, Tolstoi, Tsjechof,
Toergenlef en Gogolj. De moderne
best seller is MIchail SJolokof's: En
rustig vloeit de Don, dat een oplage
Verleden jaar zyn de jonge Rot
terdamse kunstenaars Jan Goed
hart, Charles Kemper, Kapper en
Jaap Visser met een kloeke kalen
der voor de dag gekomen, een ka
lender van vier bladen die onder
scheidenlijk een paar stoere grond
werkers het moeras achter Luxor
en Central, het geweld van een
groep elevators en het gewapend-
betonnen duikerwerk in de hoek
Blaak-Sehieda.mse Dijk weergaven.
Thans komen zes jonge schilder-
tekenaars met een kalender van
zes bladen, die misschien wel iets
kleiner van omvang is, maar waar
aan, zo mogelijk, nog meer zorg is
besteed, want hier en daar heeft de
vakkundige drukker met twee tin
ten gewerkt en de voorstellingen
zijn meer een teken van herleven
dan van vernield, of, gestorven
Rotterdam geworden.
Blad 1 is van. Jaap Visser,
die een moot brok Waalhaver, over
heeft gevonden, dat als door een
gebroken poort uitzicht gaf op een
lossende koopvaarder; een forse,
innemende plaat.
Blad 2 bood aan Louis de
R o o d e gelegenheid om roman
tisch en hoog het Noordereiland in
de richting van het Prinsenhoofd
af te zien en van de Boompjes te
stomen als ware er nooit oorlog ge
weest; een Heen en Weertje stoomt
dwars, onder de horizon langs,
naar de Leuvehavenmond; 'n mooi
stuk werk.
Blad 3 bevreemdt op het eerste
gezicht, maar wint en overtuigt bij
langduriger beschouwing; als met
Franse, grafische ogen heeft Char
les Kemper een „kale, nuch
tere" hoek bij de Oostmaaslaan be
keken en hij vond er een zeer frisse,
moderne constructie in.
Blad 4: Van der Zanden is
naar Rotterdam - aan - Zee, naar
Hoek van Holland getogen, om iets
van zijn gading te vinden. Een
bouwsel van geweldige bunkers
heeft hy aan de vergetelheid ont
trokken daarnaast ziet men nog
even de suggestieve eenzaamheid
van strand en branding.
Blad 5 is van Jan Goedhart,
een bijzonder geslaagde visie op de
grondverzetterij in de hoek van
Witte de Withstraat en Schied&nv
sesingel, waarbovenuit de weduw-
achtige bevreemding van oude, ver
ouderde, huiverende huizen.
Blad 6 spant de kroon. A r. J.
Cornelia is afgeweken van het
beproefde; hij ontwierp 'n mozaïek-
gobelinachtig ontwerp voor Weder-
opbouwsymboliek. Het enkele hui-
zenvormen en andere weergeefbare
dingen laat hij uw 'blik overglijden
naar allerlei styleringen, die teza
men een lijnenspel en een vlakvul
ling geven, waarvan men niet moe
wordt ernaar te kijken.
Moge deze goedkoop-gehouden,
aparte, luxe-kalender aan menige
wand prijken!
J, W« de B,
van 16 mlllloen bereikte, een record
dat slechts overtroffen wordt door
Korte Historie van de communis
tische partij van Stalin (33 mlllloen),
wiens verzamelde werken in dertien
talen thans ter perse gaan.
De werken van Marx, Engels cn Le
nin zijn in dc laatste dertig jaar in
meer dan 720 rmlliocn exemplaren uit
gegeven. De uitgave van litteraire boe
ken is in vergelijking tot het vorig jaar
bijna verdubbetd. De moderne boekon
rijn zeer patriottistisch getint en behan
delen vaak de strijd der partisanen.
Het meest populaire toneelstuk, dat in
Moskou reeds maanden achtereen loopt
is Het Russische Vraagstuk van Sem-
jonov, dat een felle aanklacht vormt
tegen de Amerikaanse politiek, in
Duitsland.
Tenslotte nog een kunstbericht over
Rusland, echter uit enigszins andere
hoek; in Ottawa is een ploeg filmers
uit Hollywood aangekomen om voor
bereidingen te treffen voor de opna
men van scènes voor de spionnagefilm
„Het IJzeren Gordijn", die gebaseerd
is op het onderzoek naar het Sovjet
spionnagenet over Canada,
Behalve de mensen uit "Hollywood Is
er nog Iemand bij de productie betrok
ken; de Russische ex-legatiesecrctafis
in Ottawa, die de relaties met het
Oostelijke Moedertje verbroken heeft.
Nieuw Pools toneel
l-'OLEN, het tweede land, waarvan
x hier enkele uit rood hout gesneden
sprokke.ingen volgen, heeft bij het her
stel van zyn cultureel leven zwaar te
kampen met de persoonlijke en mate
riele verliezen, die vijf fare- D""-~
onderdrukking het hebben toegebracht.
De lijsten van vermoorde, doodgemar
telde componisten, musici, toneelspe
lers. schrijvers, professoren zijn einde
loos lang. Ontstellend groot is het aan
tal verwoeste schouwburgen, bibliothe
ken, verzamelingen, instrumenten. De
opera's vart Warschau en Poznan, zijn
leeggeplunderd. Zwaar moesten het
ook ontgelden de Warschause philhar-
monie, het Chopin instituut. Toch is
men weer aan het werk gegaan, waar
bij de decentralisatie opvalt. Het voor
oorlogse Polen had twee opera's in
Warschau en Poznan. thans zijn ook
Wroclaw, Krakau en Opper-Silezië er
één rijk. Loeblm en Gdansk staan op
de nominatie.
Tegen drie philharmomsche orkesten
van vroeger staan er thans acht Waar
liet toneel betreft, nauwelijks had de
bezetter zijn hielen gelicht, of de voor
stellingen begonnen al. Warschau telt
al weer 7 theaters, een niet gering per
centage van de 34 Poolse schouwburgen.
Behalve met moeilijkheden op
het gebied van de uitrusting, had
men aanvankelijk met de aard van
het repertoire te kampen. Velen
meenden, dat er een zekere incon
gruentie bestond tussen het gewel
dige tijdsgebeuren en de inhoud
van de opgevoerde stukken, waar
van sommige enigszins naar het
frivole lonkten.
In bezettingstijd hadden enigen reeds
plannen ontworpen voor het nieuwe
toneel cn overlevenden van deze groep
hebben een Opperste Theaterraad ge
vormd, die geschikte personen heeft
uitgezocht om het Poolse toneelleven
krachtig, nieuw leven in te blazen. Met
de keuze van Leo Schiller, aldus het
orgaan NederlandPolen, waaraan we
deze gegevens ontlenen, schijnt men
een goede slag geslagen te hebben,
want dc opvoering van „Faschen" van
Otwinowski, een stuk over de ghetto-
opstand ln Warschau, onder zijn regie
heeft een overweldigende indruk ge
maakt. Van de buitenlandse toneel
schrijvers is ook hier Shakespeare fa
voriet. Er is grote behoefte aan. wer
ken uit de klassieke oudheid en naast
de Fransman Anouilh (Antigone) schijnt
de Pool Wyspianski een der zeer weini
gen te zijn. die erin geslaagd zijn de
klassieke schoonheid van het Griekse
drama in moderne transcriptie weer op
te roepen.
Musicerende Russen en Russinne-
tjes in hun karakteristieke kleder
dracht.
Een fraaie tafelversiering verhoogt de
feestelijke stemming
DECEMBER brengt een speciale
sfeer mee: feestelijk, een tik
je weemoedig, zelfs plechtig voe
len wij ons, als het jaar ten einde
gaat en wij hebben dan eigenlijk
allemaal behoefte, niet alleen te
zijn. „Zouden we die en die vra
gen?" zegt de vrouw en ze denkt
speciaal aan de „loslopenden" on
der familieleden en kennissen, die
op zulke feestdagen het gemis van
een eigen haard dubbel voelen.
Maar nu beginnen de problemen
voor de gastvrouw. Er moet heel
Mesjes en vorkje uit de 16e ccuiw. In
ons tand duurde het nog tweehonderd
jaarvoor de vork a gemeen gebruikt
werd.
(Ontleend aan catalogus „De
gedekte tafel". Gemeente Mu
seum, Den Haag 1928),
wat verzet worden alvorens de
feestelijk versierde Kerst- of Oud-
jaarstafel de genodigden uitbundi
ge „ah"s en „oh"s ontlokken gaat!..
Een mooi aangerichte tafel werkt
gunstig op de appetijt, onze voor
ouders wisten dit ook al. Die tafel
zag er enkele eeuwen geleden heel
anders uit. In de vijftiende en zes
tiende eeuw was het tafelkleed nog
niet algemeen in gebruik, maar als
het er was.mochten de gasten
er rustig hun handen aan afvegen!
Zij aten met de vingers, want het
duurde nog tot de achttiende eeuw,
voor bij ons de vorken algemeen in
zwang waren. Messen waren er
wèl, met soms prachtig versierde
heften.
Een snede ongerezen zwart brood
deed dienst als bord» maar werd
door het houten bord vervangen,
dat zich naast de tinnen borden
tot in de zeventiende eeuw hand
haafde.
Mooi zal zo'n vroeg zeventiende
eeuwse tafel er hebben uitgezien!
Een tafellaken van. prachtig damast,
waarin wapens, jachttaferelen,
bloemen en zelfs afbeeldingen van
spijzen werden geweven. Daarop
platte borden, diepe schalen, kroe
zen en schenkkannen, alles van tin.
Aan het eind van diezelfde eeuw
hadden blauw en wit porselein of
ons eigen Delfts aardewerk het tin
vervangen. Daartussen stonden de
prachtig gegraveerde glazen roe
mers. de kunstig bewerkte zilveren
kandelaars, peper-, zout- en mos
terdvaatjes
Maar ook in onze tijd en speciaal
in ons land weet men van een tafel
iets te maken, al ziet die er heel
wat soberder uit. De bloemenver
siering is een groter rol gaan spe
len dan vroeger en er worden
prachtige effecten mee bereikt.
Het hoeft heus niet per se kristal,
zilver en porselein te zijn, ook de
huisvrouw met bescheiden midde
len kan haar tafel een feestelijk
aanzien geven, waardoor de stem
ming aanmerkelijk wordt ver
hoogd! Hierover een volgende keer.
"A,
Amerika s nieuwste zcsmcfor!gc straal bommenwerper, dc Boeing KB. 47, is
als eerste vltegtuig uitgerust met raketten gemonteerd in dc romp, negen
aan elke zijde, waarmee het toestel een extra-duwtje krijgt bij het Afarten.
Honderd en drie afdelingen heeft de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen, die voor de oorlog 37.000 leden over het hele land telde.
De oudste dochter is de Rotterdamse, die 19 December 35 jaar wordt
en ter gelegenheid daarvan 16 December 's avonds feest gaat vieren
in „Ons Huis". Vrijdag 19 December recipieert het bestuur van drie
tot vijf uur in „Het Vlot", Heemraadssingel 191.
Huisvrouw zfc'n is een roeping,
maar ook een vak, dat net als elk
ander bekwaamheid vereist en voor
verbetering vatbaar is. In dit
laatste zagen de initiatiefneemsters
Anna Polak en Marie Heinen, resp.
directrice en adjunct-directrice van
het Nationaal Bureau voor Vrou
wenarbeid in 1912 het doel van een
huisvrouwenvereniging, zoals die
reeds in Zwitserland bestond. Hier
aan kunnen nog worden toegevoegd
de woorden van Anna de Savomin
Lohman in een vorig jubileum
nummer: „Wij hebben zo nu en dan
behoefte aan een korte verpozing
om niet onder te gaan in de sleur
van alle dag". En zo kwam nog in
datzelfde jaar 1912, op 19 Decem
ber, als eerste een Rotterdamse
Afdeling van de Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen tot
stand, (De heren der schepping
bezigden wel eens de benaming:
„vereniging- van uithuizige vrou
wen"!
Raad en daad
Het dienstboden- en woningvraag
stuk, het huishoudbudget, het kie
zen van de juiste hulpmiddelen voor
de huishouding waren ook toen pro
blemen, die de huisvrouw dagelijks
bezig hielden. De hulp van het ad
viesbureau o.l.v. mej. Loos werd
dan ook vaak ingeroepen. Het in
stituut tot voorlichting by huishou-
delyke arbeid gaf menige huis
vrouw raad bg het aanschaffen van
(Ingezonden mededtlina)
IS
GEZOND
artikelen. Fabrikanten konden er
hun producten aan een keuring on
derwerpen en een keurmerk der
vereniging krijgen. Het bureau
„tijdclyke hulp" bracht huisvrou
wen en werkneemsters tot elkaar.
Mevrouw van der Giesen-Korteweg
organiseerde in samenwerking met
dc Rotterdamse Huishoudschool 15
d rie maandel y kse spoedcu rsussen,
waar meer dan 200 meisjes werden
opgeleid tot hulp In de huishouding.
Ook nu nog bestaat dit bureau,
waar een teken des tijds!
maar weinig werkneemsters zich
komen melden!
Epn gloriepunt was In 1925 de
grote tentoonstelling in de oude
Diergaarde met stands van fabri
kanten en winkeliers, die 400
nieuwe leden en een flink batig
saldo opbracht.
Weer 1000 leden
In de oorlog staakte de vereni
ging haar werk, maar na de bevrij
ding richtte zü zich weer op en het
ledental van de Rotterdamse afde-
Schone schijn en tcerkelijkheid
nss-jüss
^3, dame „5,
Marie Therèse. Figueur, marketenster, soldaat,
vrouw enmoeder
FRANKRIJK'S strenge maar- Millioenen hebben zich sindsdien
schalk Francois Joseph Lefè- geamuseerd met het komische type
bre had al langer dan een halve dat Sardou in de resolute Madame
eeuw weerstand geboden aan alle ten tonele voerde en waarbij hem
moeders, die poogden de krijgsman de vrouw van maarschalk Lefèbre,
tot schoonzoon
te bombarderen,
toen hij de 18-
jarige, buitenge
woon aantrek
kelijke en bui
tengewoon vro
lijke Catharina
Hübsch - What's
a a name? -
markentenster
bij de "„Armée"
ontmoette.
Toen bezweek
het krijgsmans-
hart en konden
de soldaten een
nieuw verhaal
voegen bij de
vele anecdoten,
die de ronde de
den omtrent de
schone, niet op
haar mondje ge
vallen - en daai'-
om hoog vereer
de - maar
schalksgade. Het
zou echter nog
90 jaar duren
over wie zoveel
grappige historie
de ronde deden
\;oor ogen stond.
En toch is dc
marketenster van
18 jaar, toch
is Catharina
Hübsch, die een
maarschalk huw
de, niet de ware,
de echte Madame
Sans Gene.
Die eer komt
n.l. loe aan Marie
Therèse Figueur,
in 1774 als doch
ter van een boer
in Talmay gebo
ren, die op ne
genjarige leeftijd
wees werd en tot
haar 18e jaar in
'n klooster werd
opgevoed.
Toen werd de
levenslustige
Marie m arketen-
ster. Maar ook
eer de Franse dit baantje bevredigde haar niet.
dichter, Victorien Sardou, zijn blij- Zij borrelde over van energie, zo-
Hct gezellig ingerichte eigen home.
Middensteiger 12, dat in Mei '40 werd
verwoest. Men ts aan het sparen voor
een nieuwe behuizing.
ling, dat eens de 2500 gehaald
heeft, loopt nu alweer naar de 1000.
Net als vroeger biedt de ver
eniging haar leden lezingen en
excursies op velerlei gebied,
voordrachts- en bridge-midda-
gen, er is een leesgezelschap en
zelfs een huis vrouwenkoor.
Nog steeds wordt aan trouwe
assistenten der huisvrouw na
Ja, Gijsbert was een echt konijn,
dat was duidelijk. Hij kon lopen, op
zijn achterpoten zitten en piep zeg
gen, net als een speelgoedbeest.
Het duurde niet lang of alle Kin
deren. van het ziekenhuis waren dol
op hem en gaven hem slablaadjes
en wortels te eten, zodat Mi er in
een paar dagen dik en rond werd
en er bijna weer zo mooi uitzag als
in die lang vervlogen dagen, toen
hij op de konijnententoonstelling
een eerste prijs won.
Er was veel nieuws te zien in het
kinderziekenhuis en aangezien hij
een konijn was. dat altyd goed uit
zijn kraaiogen keek, merkte hg. dat
alle kinderen iets te drinken kregen
uit kleine flesjes, die by hun bedjes
stonden. Dat waren drankjes en
omdat drankjes dingen zijn, die
zieke kinderen gauw beter maken,
werden ze iedere dag aan de pa
tiëntjes gegeven. Niet dat dat al
tijd zo gemakkelijk ging! Vooral
het jongetje Valentyn Drop had er
moeite mee. „Kom Valentijn", zei
de zuster iedere keer, „hier is een
heerlijk lepeltje levertraan" en dan
barstte Valetyn op slag in een irjse-
lijk geween uit, want hij vond le
vertraan niet lekker. Güsbert vond
dit leed ellendig om aan te zien en
dan sprong bij op Valentjjns bed,
kroop troostend tegen hem aan en
dacht heel wijs: „Dit zijn zeker le
vertranen, kinderenbeul".
Zo hipte hy van bedje tot bedje,
aaide de zieke kinderen in hun ge
zicht en likte vol deernis hun zoute
tranen op als zii verdrietig waren.
Hij vond tranen ook niet lekker,
maar hij deed het toch om dat hij
medelijden met ze had. Zo was Gys-
bert.
Op een dag was hy de gang op-
gehipt en daar stond een tafeltje
met allerlei flesjes er op en verder
was er niemand. „Wat zou er toch
wel in die flesjes zitten", dacht hy
want hy was niet nieuwsgierig
maar hij wilde wel graag alles
weten. „Ik wil ook wel eens uit
flesjes drinken, net als de kinde
ren" en hy sprong op het tafeltje
en besnuffelde ze. Een beviel hem
erg goed en hy besloot er van te
gaan proeven. Hij peuterde de dop
er af. Een wonderlijke lucht steeg
op. „Geestig luchtje", zei hij goed
keurend en stak zijn tong er zo diep
_in, dat het ding bijna uit zjin bek
viel. Het smaakte branderig. „Niet
kwaad, niet kwaad", zei Gysbert
Konijn en likte ijverig verder. Hij
zou zeker de hele fles hebben leeg-
gelikt, als er niet ergens een deur
was open gegaan. Gauw sprong hy
op de grond, bleef er onschuldig
bijzitten, maar er kwam niks. „Ja-
jarenlange dienst de ere
medaille namens het Hoofdbe
stuur op de borst gespeld.
De afdeling heeft vele behuizin
gen gekend: de „pijpenla" van
Louis Seize op de Nieuwe Binnen
weg (waar de gérant, de heer Mar-
tinot bij de thee die heerlijke slag
roomwafels serveerde!), Coolsingel
105, het Notarishuis, Grote Markt
6a en eindelijk Middensteiger 12.
En hier komt na de vele „ups" een
grote „down": dit huis vici met in
ventaris en archief ten offer aan
het bombardement van Mei '40. Nu
worden de bijeenkomsten belegd in
„Het Vlot" en het Vrouwencen-
trum, maar men is druk aan het
sparen voor een eigen home!
wel iets. hii saf ineens een Erote
hik. Zomaar. „Wie hikt daar
sprak hij in het algemeen en daar
bij had hy ineens het gevoel, dat hij
vier oren, twee tongen en wel zes
en twintig poten had. Dat was zo
gek, dat hij daar erg om moest gi-
chelen. Hij zette zich in beweging
om te gaan wandelen, maar be
halve dat al die poten van hem wel
aan de grond vastgeplakt leken,
was er nog iets geks. „Welke gang
zal ik nemen", vroeg hii verward,
want hij zag er twee, „en zal ik die
of die deur doorgaan..." „Wat een
grappig drankje", grinnikte hij „Ik
voel mij geflest... Zou dit aan het
drankje zijn?" en hij vond zich zelf
ineens zo geweldig, dat hij heel
hard „Joooeeepieieie" riep en een
raar dansje ging doen m al die
gangen en vooral die deuren die hij
zag.
Het was wel duidelijk, dat Gijs-
bert maar liever niet uit het flesje
had moeten snoepen, want het was
echt niets voor konijnen en andere
onbevoegden. „Zouden kinderen ook
zo rari§r worden van drankjes"
sprak hii met dubbele tong. want
dat krijg je als je uit onbekende
flesjes snoept. „Ik ga een knoop in
mijn oren leggen, dót is leuk",
maar hoewel hij er erg zijn best
voor deed. wilde het maar niet luk
ken en dat kwam omdat Gijsbert
uit een fles met alcohol gelikt had
en daarvan was hij een beetje
dronken geworden. „Ik krijg
zo'n slaap" wauwelde hij" hik... ik
ga een dutje... dddoen. hik..." en
toen viel hij om en zo vqnden de
zusters hem... Marian Smeets
(Wordt vervolgd)
Vyf Zweedse geestelijken verkla
ren, dat het spookt in een oud ver
vallen gebouw aan de rand van de
bossen in de provincie Jamtland.
Bisschop Torsten Abohlin, de
hoogste geestelijke van de Lutherse
staatskerk in het diocees Harno-
sand, gelooft er ook in.
De tegenwoordige bewoner van
het huis en vier andere geeste
lijken, die er in gewoond hebben,
verklaren dat een „in het grijs ge
klede vrouw" bij volle maan door
gesloten deuren zweeft, dat zo nu
en dan drie vrouwelijke spookver
schijningen in ouderwetse kledij op
een canapé zitten te breien, dat de
bezoekers, die in een oude schom
melstoel willen gaan zitten daar
geen kans toe krijgen, daar de ze
tel met een plotselinge ruk achter
uitgetrokken wordt en dat er
spookachtig op deuren wordt ge
klopt en dat er onverklaarbare flik
ker endo lichten worden gezien.
De bisschop heeft de geestelijken
geadviseerd hun rapporten voor
wetenschappelijk onderzoek ter be
schikking te stellen.
flnüezonden rnededeline
(^rétjeiimalt]
naar
Marie Thercse Figueur, dc „ware"
Madame «Sans Géne, marketenster
en.soldaat.
spel „Madame Sans Gêne" schreef!
Hebben zij werkelijk
geleefd?
i Grote geesten hebben, in romans,
opera':;, toneelstukken hun heldin
nen en helden wereldberoemd ge
maakt, Maarwas het leven,
dat beschreven werd, ooercenfcom-
stig de werkelijkheid?
Al te vaak is de fantasie van de
schrijver op hol geslagen, maakte
bij figuren populair, die in werke
lijkheid Onze medewerker, F.
Coppersmith, sal in een tiental bij
dragen iets vertellen van de hoofd
figuren van onsterfelijke werken
die inderdaad bestonden, maar
wier leven zich niet in zulk een
romantische vorm afspeelde als
men ons wil laten geloven.
Hij opent deze serie korte arti
kelen met de „echte" Madame
Sans Géne!
dat zij weldra de rok van marke-
tenster verwisselde voor die van
soldaat. Ja, Marie Figueur
werd dragonder of dragonderse?
in het 15e regiment, streed in
Spanje, vocht in Italië, was ook op
het slagveld van Waterloo en Aus-
terlitz. Iedereen kende haar en.
vreesde haar scherpe tong, totdat
zij ir 1815 het leger verliet, haar
humoristische belevenissen aan een
Parijse journalist vertelde, die
prompt onder haar naam een boek
liet verschijnen, waarvan „tout Pa
ris" smulde.
En Marie Therèse? Zij ontmoet
te een brave borst, trad rnet hem
in het huwelijk en schonk hem 12
kinderen. Op 87-jarige leeftijd
stierf zij in Issy.
Dat was de ware „Madame Sans
Gêne": niet de vrouw van een
maarschalk, wèl een voormalige
marketenster, die als soldaat haar
land diende en in haar latere le
ven haar plichten als vrouw en
moeder op niet minder energieke
wijze nakwam.
„MIJN OORLOGSDAGBOEK"
Uitgave Ad. Donker
Dr. H. Mees, rustend geneesheer
te Rotterdam, heeft van de eerste
tot de laatste dag van de oorlog
een journaal bijgehouden en
blijkbaar onder de druk van fami
lie en vrienden is dit „Mijn oor
logsdagboek" verschenen in
prachtband en 641 bladzijden dik.
Eerst waren er slechts 140 exem
plaren van in omloop; de tweede
druk bestaat uil 900. Zoals dc
schrijver zelf al zegt heeft dit boek
geen literaire of andere pi'etenties,
Het werd geschreven als een te
gengif voor het geval de oorlog
anders verlopen ware. Dat is niet
geschied en hiermee was dit Dag
boek eigenlijk overbodig. Nochtans ^J.sboktoren
zullen, vooral Rotterdammers, als sters' aoKtoren
zij van dag tot dag gevoerd worden
langs de moeilijkheden die ook zij
hebben gekend, menigmaal getrof
fen worden, ook al deelt men de
mening van de schrijver op vele
punten niet. Ons exemplaar bevat
te helaas vele onleesbare bladzij
den wegens misdruk.
boeken? (geschreven door een
vrouw, over een specifieke vrou
wenhistorie, en bewerkt door een
vrouw). Wij geloven van niet.
Mannen d e eerlijk erkennen, dat
De Vrouw nog menige duistere
spelonk heeft in de ondoordringba
re hoeken van haar wezen, zullen
ze voortdurend aanleiding tot ver- °°k Mar boeken grijpen. Om
gelijking Men zou de diep-bekla- 'f emetn, dat het ztvakke ge-
genswaardige Virginia Cunning- slacht inderdaad fijnbesnaarder is
ham uit De Slangenkuil een ge- grove „heren der schep-
neesheer toewensen als de psy- Pin5 wel vermoeden,
chiater Jacquith die Charlotte De vertaling (c.q. bewerking) is
Vane uit Boston (in Licfde's Te- van Jet de Boer van Stricn, zij
derheid) tot het gewone leven, dat heeft zich verdienstelijk van de
overal en altijd veel kracht vergt, moeilijke taak gekweten,
terugvoert.
Helaas: Virginia Cunningham c ae.ï„1c
hoewel zij aan het slot van De 9
Slangenkuil bevrijd wordt blijft „Zeven stippen en het geluk",
een kasplant en dat is aan Juniper honderdvijfenzeventig bladzijden
Hill met z'n ouderwetse opvattin- vol proza van Jan Heil en 120
gen te wijten, Juniper Hill waar aardige tekeningen in zwart en
men over te weinig ruimte voor kleur van Corina. In dit oorspron-
z'n vrouwelijke patiënten beschikt kelijke verhaal wordt de hoofdrol
en waar men gebukt gaat onder vervuld door.een lieveheers
een tekort aan inzicht, verpleeg- beestje, genaamd' Stippelman. Deze
materiaal op Stippelman heeft met zijn vriend,
ieder gebied. de eekhoorn, een weddenschap
Niet alleen omdat het de vinger aangegaan, dat hij het in zijn
legt op een sociaal-beurse plek is macht heeft, de mensen het geluk
De Slangenkuil nog steeds in de te brengen. Hij zal zich in hun \ve-
Verenigde Staten een best seller, reld begeven en wanneer hij het
doch ook, omdat het op een onge- bewijs kan krijgen, dat hij ergens
woon-fijne wijze alle roerselen der werkelijk geluk heeft gebracht, zal
vrouwenziel openbaart en de ele- hij als winnaar van de wedden-
menten bevat van „een waar acht i- schap naar zijn vriend terugkeren.
Tere zenuwen»
A, J. G. Strengholt heeft twee
zeer verscheiden romans doen ver
schijnen in zijn serie van boeiende
buitenlandse romans. De ene is
Liefdes Tederheid van Olive Hig-
gins Prouty, de andere Dc Slan
genkuil van Mary Jane Ward. Het
laatste is zo suggestief, dat het ge
acht kan worden voor zeer sterke
zenuwen geschreven te zijn, terwijl
het eerste gewijd is aan de zeer
menselijke, en in veel opzichten:
benijdenswaardige wijze waarop
een nog jonge vrouw haar nerveu
ze lusteloosheid weet te overwin
nen. Hoewel beide boeken niets
anders gemeen hebben dan een ge
val van geschokte zenuwen, geven
ge vriend" te worden voor hen die
in de diepten des levens hebben
mogen schouwen, zonder te duize
len.
ii
'n Teer hart,
Liefde's Tederheid ie veel
Slippelman beleeft vele avontu
ren onder de mensen en stoutmoe
dig tracht hij het bewijs van zij'n
bijzondere gave het brepgen
van geluk te vinden; het gelukt
hem niet. Beschaamd keert hij
terug naar het bos van waar h{j
als een romantisch interessant ee~ gekomen is en net als de mensen,
val behandeld, hier en daar met fiaat Stippelman dan zelf op zoek
een filmische inslag. Zelfs de en- "aarhet geluk! (Uitg. A. J. G.
tourage, van een pleizierboot-reis Strengholt, Amsterdam)
naar de Middellandse Zee, wentt
in alle opzichten mede, om het lo
gisch te maken, dat er geen beter
heelmeesteres voor jonge mensen
is dan de simpele liefde die op
dapperheid en aanvaarding een
beroep doet.
Zijn nu De Slangenkuil en Lief
de's Tederheid typische vrouwen-
(7neezonden mededeling)
•beschermt 'uw-.maag,.vormt .vj
géén rtieu.W maagzuur. 4
