jfoéfaoê
HOESIDRUIYEiV
Duizendjarig vlees voor de
Alk-bemanning
Twintig jaar geëist tegen
sadistische knuppeiaar
Federalistisch symposium
Scheepskat komt aan boord
Ontmoeting met de
Nordkaperen
„DE ALK"
J. Jansse Wzn.
Met de „Alk" rondde
wereld (XXIV)
Radio-programma
„Erger dan de S.S."
Stefan Askenase solist in Mozart
en Frokofieff
Meesterlijk pianospel
Het Duitse vraagstuk
PMüiec&thtec
Eis: vijftien jaar
HULSTKAMP
nog
BOEDDHISTISCHE KUNST IN
ROTTERDAM
Museum voor Land- en Volkenkunde
toont Japanse prenten
Dinsdag 6 Januari 1948
3
WIE schetst mün verbazing, toen ik terugkomende van een
tochtje langs de havens, daar de „Nordkaperen" netjes langszij
van de Alk gemeerd zag liggen. Ik haastte me aan boord om onze
Deense vrienden te begroeten en te horen hoe l»et hen vergaan was,
sedert ive elkaar in het schone Tahiti (de enige plaats, waar z\j,
evenals wU« licht- cn bakengelden, hadden moeten betalen) goede
reis hadden toegewenst.
Toen ik per ongeluk vroeg, waar
om ze niet naar Bora-Bora waren
gekomen, kreeg ik de wind van vo
ren. Wij hadden nl. hun kaart van
dat eiland gekregen, omdat ze er
niet heen zouden gaan (waar ze
later spijt van hadden!) Hun reis
ging overigens veel Zuidelijker, via
de Fidzji-grocp, Suva en naar Au
stralië, waar ze Cairns aandeden.
De reis naar Torresstraat zetten ze
voort aan de binnenzijde van bet
Barrière-rif, een moeilijke maar
prachtige tocht, waarmee deze drie
zeilers getoond hebben dat ze wat
aandurven.
Het aantal koppen aan boord
was inmiddels uitgebreid. Vanuit
een boekenkastje lag een vinnige
grijze kattekop my met haar
spleetoogjes op te nemen: een ge
schenk uit Suva,
Op z'n Chinees
Des avonds werden wij uitgeno
digd om eens echt-Chinees te gaan
eten. Het begon al excentriek: een
dampend hete handdoek, heerlijk
geparfumeerd, werd door aardige
jongedames aangeboden en diende
om gezicht en handen mee te be
werken, waardoor we ons inder
daad nog hongeriger voelden dan
voorheen.
Ja, die Chinese restaurateur, Jan
Hin geheten, wist wel wat hij
deed! Voor ons was het niet direct
nodig geweest: toen we 's middags
aan de kaakjes van onze vriend
Jansse uit Rotterdam zaten, had
den we er al een beetje mee gere-
"kend! Na gelei-achtige soep van
echte vogelnestjes, duizendjarig
vlees, croquant gebakken, binnen
ste buiten gekeerde vis (een kunst
stukje en ongelooflijk lekker!) en
de rest achtte men de tijd geko
men ons nbg een warme handdoek
te brengen, maar we konden toch
echt niets meer hebben!
Ook een katje
Vijftien November, s morgens
cm 6 uur, maakten we los van de
Nordkaperen, waar slaperige ge
zichten boven de schuifkap ver-
Ingezonden mededeling
werd mede geprovian
deerd door de
N.V. Bakkerijen J. Jansse Wzn.
Op SABANG worden
thans 1 jaar na haar
vertrek aan boord, nog
KOEKJES en
BESCHUIT van
JANSSE genuttigd.
Een bewijs van de prima
kwaliteit van de produc
ten der N.V, Bakkerijen
Oranjeboomstraat 149
Rotterdam.
Nor een eetparfijtje in Singapore.
O aar „duizendjarig vleet" op tafel
Aicrd getirai i>t, nadat de appetijt
wae opgewekt met hete, geparfu
meerde handdoeken), en a« Alk zet
koers naar Sabang, dat wonder
mooie tropische el i and je, waar de
vers uil 't moederland kantenden
voor 't eerd Iets van In die „proe-
vrn". !>p AJk beeft een nieuwe
passagier opgedaan, een zwart katje,
in navolging: van de „Nordkapc r«n",
het iets grotere, bevriende Oeense
jachtje, dat dezelfde reisroute volgt
en missrhlen tegelijk met de Alk
ergens ut het vaderland (Rotterdam
of Schiedam zal meren. Het volgen
de reisdoel op weg naar huls is
Colombo.
Sabang, dat prachtige tropische eilandje met zijn palmen, wit zand en diep
blauwe zee
schonen om ons een „tot ziens ;n
Sabang* 'toe te roepen, want onze
reisroutes zijn verder eender. Een
zwart katje stak nieuwsgierig zijn
kop boven de schuifkap van de
Alk, V/ij kunnen nu eenmaal niet
minder! We voeren weg op de mo
tor en bleven tuffen, bijna de hele
ïoute tot Sabang toe. Viif dagen
ploeterden we, afwisselend mèt en
zonder motor, maar we vorderden
r,og het meest in de nacht, als het
wat stiller was. Het weer was
buiig: regen, wind, omveer, Aan
a)le kanten bliksemde het. Daarna
stoven we onder vol tuig, om toch
nog in acht dagen naar het eiland
Wé, waarop Sabang ligt, te lopen.
Het was Zondagmiddag 2 uur, de
hele bevolking lag op één oor, tocu
we aan de Marinesteiger meerden.
Sabang
Sabang, de eerste kennismaking
met Indie van degenen, die per
boot vers uit het Moederland ko
men. Een fraai, tropisch eilandje,
geheel begroeid met loofbomen en
palmen, hier en daar een mooi
strandje met wit zand, schelpen bij
duizenden en cocospalmen, die met
hun wortels als 't ware in zee
staan. Een prachtige blauwe lucht
boven een diepblauwe zee, af
vloeiend tot heel licht groen, daar,
waar het koraal aan de oppervlak
te komt.
Als haven is Sabang niet meer
70 belangrijk dan voorheen. De
olie heeft voor een groot gedeelte
de kolen verdrongen en men komt
hier slechts om water te laden of
de „jongens" de benen te laten
strekken na de lange overtocht.
De jonge militairen lopen door
het plaatsje te flaneren, aan elke
vinger een tros groene bananen
of eEn cocosnoot, tegen fantasti
sche prijzen van de handige Chi
nezen. gekocht. Wie niet afdingt,
verklaart de Chinees inwendig
voor gek'.
DINSDAG 6 JANUARI 1948
Avon d-programma
HIHffiHSUM I 19.— Nws; 19.15
'nternationale Chansons Enny Mols-
'ie Leeuwe; 19.30 Radiogenes; 19.45
Reg. uit2; 20.Nws; 20.05 Gewone
man; 20.12 Liefde, listen, lagen, vro
lijk zangspel; 22.0? Actualiteiten;
22.15 Avondgebed; 22.30 Nws; 22 50
Hemrich Schlusnus; 23.Hong.
Strijkkwartet: 23.45 Symph, orkest.
HILVERSUM II 29.— Klokje
van 7 uur; 19.05 Tom Poes; 19.15 Be
roemde üederenreeksen; 19.45 Radio
krant voor werkende vrouwen; 20.—
Nws; 20.05 J. H. Venema: Theosophl-
sche beweging; 20.15 Bonte Dins-
dagavondtrein; 21.30 Contact; 22.15
Buitenl. overzicht: 22.30 Beroemde
üederenreeksen; 23.— Nws; 23.15
Gr.platen.
WOENSDAG 1 JANUARI 1948
Ochtend-programma
7.— Nws; 7.15 Gymn; 7.30 Orgel;
7.45 "Woord voor de dag; 8.— Nws;
8,15 Ned. Herv. kerkkoor; 8.30 Mo
zart; 9.Ziekenbezoek; 9.30 Vro
lijke morgenklanken; 10.Zangre
cital 10.30 Morgendienst; 11.Ka-
mermuz; 11.15 Straat Magelhaens;
12.15 Stafmuziekcorps; 12.30 Weer;
13.-— Nws; 13.15 Programmatische
muz; 13.45 Lichte orgel ki an ken; 14.
Continental quintet; 14 30 Gem. om
roepkoor: 15.Minneapolis Sym
phonic ork; 15.15 Ens. Donaukian-
ken; 15.45' Voorlezen voor kleuters;
10.Postzegelverzamelaars; 16.15
Meisjes en kinderklasse; 16 45 Bij
belvertelling: 17.30 Ned. Volksher
stel; 17.35 Amatitrio; 18.Harm,
vereniging; 13 30 Reg. uitz.
HILVERSUM ÏI 7.— Nws; 7.15
Muziek bij het ontbijt; 8.Nws; 8.18
Selecties uit Operettes; 8.50 Voor de
huisvrouw; 9.Praags radio ork;
9.30 Waterst; 9.35 Lener strijkkwar
tet» 10.— Morgenwijding; 10.20 Onze
keuken; 10.35 Berl. operaork; 10.45
Ubordr; 11.— Pop. non-stop progr;
12.— Carlo Carcassola; 12 30 Weer,
platteland, Küima Hawaiians; 13
Nws; 23-20 Vmcentino; 13.50 Grpl;
14.Gesproken portretten: 14.15
Jeugdconc: 15.— Luisterspel voor de
jeugd; 15.30 Roodborstjes; 15,45 Re
genboog: 1615 Vragen staat vrij;
16,45 Stond in de krant; 17.15 Muzi
kale favorieten uit de Sowjet Unie;
17.45 Rijk overzee; 18.Nws; 18.20
Ramblers; 18.45 Beginselprogram
van de P v d A.
Twintig jaar, de zwaarste straf in gevallen van deze aard van
toepassing, eiste Maandagmiddag de advocaat-fiscaal bij het By zon
der Gerechtshof, mr. Donker, tegen de 34-jange ex-vlaswerkcr
Johannes Jacobus Bouwmeester, bijgenaamd „roore Jan", wegens
zijn aan het waanzinnig grenzend sadistisch gedrag als Kapo m het
Duitge concentratiekamp Husum. Zelfs zijn raadsman weet geen
verdediging aan te voeren voor deze beestmens, die hij bestempelt
als „een egoïst, en wel in krankzinnige mate."
graven. (In dit kamp stierven van
2300 gevangenen binnen enkele
weken 1600). Daar kon hïf toch
nooit zo hard mee rfaan. Deze men
sen koesteren tegen hem alleen
wraakgevoelens omdat ze in het
kamp niet zoveel te vertellen had
den als hij. Wanneer lui maar niet
aan geheugenverlies leed, kon hu
mensen oproepen, die gunstig over
hem oordelen.
„Ilc was banger voor hem dan
voor de S S." zegt de een. „Ik zoek
nog steeds naar de overtreffende
trap van sadisme." zegt de ander.
De eerste getuige, die van zeer na
bij getuide is geweest van het vpr-
moorden van Zwanenburg, sist hem
in het voorbijgaan hoe: .Huftcr.
schooier, rooie boef."
Uitspraak over veertien dagen.
Concentratie in occulte
bewegingen
Als bewijs van een nieuwe geest
in de occulte cn mystieke bewegin
gen te Rotterdam en met de be
doeling het publiek beter te kunnen
dienen, hebben dc Rotterdamse af
delingen van: Het Theosofisch Ge
nootschap, The Rosicrucsan Fellow
ship (Max Heindel), De Arcane
school (Mrs Bailey), De Theoso
fische Vereniging (R'damse Afü.),
besloten van 1 Januari 1948 af in
gecoördineerd verband te werken.
In verband hiermede zullen er
publieke voordrachten van boven
staande bewegingen van die datum
af voor gemeenschappelijk gehoor
plaatsvinden.
De R'damse afdeling van de
Theosofische Vereniging heeft voor
dit doel haar lokaliteit aan de Beu-
kelsdjjk 19 ter beschikking gesteld,
waar voortaan elke Dinsdagavond
een publieke lezing, uitgaande van
de vier samenwerkende organisa
ties, zal plaats vinden.
„Rooie Jan", een tameliik kleine
en gedrongen rossige man met on
betrouwbare ogen en een stem. die
hn tracht onschuldig te doen klin
ken, wordt geconfronteerd met vier
ex-mede-gevangenen. De blikken
vol haat en de opmerkingen, die zii
met kunnen nalaten hem toe te
werpen, spreken boekdelen.
Jan dc Knuppelaar ranselde waar
en wie hij maar kon -raken, het
deed er niet toe of men al dan met
werkte. Een zekere Zwanenburg
holde uit de latrine, zijn kleren nog
niet in orde, maar kwam, toch iets
te iaat op het appèl. Jan ranselde
hem, geassisteerd door twee ande
ren, bewusteloos. Des nachts is het
slachtoffer bezweken aan zijn won
den. Ken aantal gevangenen had
gesnoept uit de S.S.-keuken. Zij
werden ingedeeld in. een Strafkom-
mando. Jan nam onmiddellijk het
Kapo-schap waar. Een van de stak
kerds trachtte zelfmoord te plegen,
liep weg tijdens het werk, kwam
buiten de wachtposten. „Terug",
schreeuwden de andere gevangenen
bang voor een dodelijk schot. De
man kwam terug... om door Jan de
dood ingeknuppeld te worden. Er
werd een tankgracht gegraven.
Baantje, een goede Kapo. hield aan
de linkerkant toezicht. Jan rechts.
„Jongens, daar heb ie S.S.". zei
Daantje; „werken" en hij gaf ze
voor de vorm een klap. Jan liep
door de tankgracht heen naar het
terrein van Daantje om daar te
ranselen.
Ben van de getuigen had Jan een
zwerende voet getoond, die hem. het
werken belette. Jan schopte hem in
een diepe tankval.
„Hoe kan dat nou?" zegt ver
dachte op' vriendelijke toon- .Als ic
niet kon werken had 1e wel een
briefje van de kamparts gehad."
(Hilariteit in de zaal).
Alle getuigen bevestigen dat ver
dachte een voorliefde had voor het
slaan met schoppesteien. Zelf ont
kent hij er ooit een gehad te heb
ben. Hii droeg alleen een maatlat
bij zich voor het opmeten van de
G P een symposium in Hotel du Passage te Den Haag heeft bet kader
van de Esweging van Europese Federalisten zich beziggehouaervmet
„Het Duitse Vraagstuk." Inleidingen werden gehouden door mr. A M.
Dijckhoff en ir, J. C, Kaars Sypesteyn, industriëlen, door
de schrijver Je i La s t, de journalist A. ?doz er en dr. H, D. Sahr.ger,
welke heren zich door recente reizen in Duitsland op de hoogte heb-
kunnen stellen vsn de toestanden aldaar.
Na vele jaren van afwezigheid
was de pianist Stefan Askenase
gisteravond weer solist on het Fhil-
harmomsch concert. Reeds dadeliik
in het concert in c (K.V. 491} van
.Mozart hoorde men een kunstenaar
wiens zeer groot technisch kunnen
slechts midclel is en geen doel.
Askenase's interpretatie van dit
concert was dgn ook artistiek voor
naam, getuigde van een volkomen
muzikaal begrip. De beide boekde
len spoelde hij strak van Inn, rhyth-
iisch markant, hetgeen het karak
ter van dit concert stellig ver
draagt, Juist daardoor werd tevens
het teder zingende Larghetto een
boeiende tegenstelling, die zeker
rog meer aan uitbeeldingskracht
had kunnen winnen als het orkest,
ditmaal onder Piet van Mever, de
begeleiding, die ook in het eerste en.
het laatste deel niet altijd overeen
stemde met de bedoelingen van de
solist, doorzichtiger en minder ge
prononceerder zou zijn geweest.
Een eveneens meesterlijke presta
tie .was de yertolking van Proko-
fieff's derde pianoconcert in C gr. t.
Dit werk verraadt compositaire ze
ker invloeden van Strawinsky. Toch.
bezit het anderzijds sterk persoon
lijke accenten, die zich zowel in de
melodiek, de harmoniek als in de
behandeling van de solopartij op
vallend manifesteren. Mede door de
rhythmische vaart en dc gecompri
meerde verwerking van de muzi
kale stof houdt het de toehoorder
van de eerste tot de laatste noot
gevangen in een klankidioom die in
hoge mate aantrekkelijk is. En ze
ker wanneer het zo suggestief, zo
virtuoos wordt voorgedragen als
Askenase dit deed. Begrijpelijker
wijze viel de kunstenaar langdurige
toejuichingen ten. deel. waarin hij
terécht dirigent en orkest het de
len.
Aan dit concert ging het driede
lig concertino Pastorale* van de
Engelse componist John Ireland
vooraf. Van Mever en de zijnen
speelden deze muziek, die een min
of meer eenzelvig, doch nochtans
een zeer fijnzinnig eigen karakter
draagt, mooi van klank en met veel
muzikaal begrip.
Het concert werd geopend met
het spelen van enige fragmenten
uit Willem Landré's aangrijpend
Symphonïsch Requiem „In Memo
riaal Matris", ter nagedachtenis
van deze componist, wiens compo
sities van 1931 af door het orkest
regelmatig werden uitgevoerd.
Herman van Born,
Mr. Dijckhoff die de Russi
sche zóne bezocht en daarbij ken
nis had gemaakt met enige treffen
de staaltjes van (lees: gebrek aan)
Russische „organisatie," hing een
weinig bemoedigend beeld op van
het leven der bevolking, die zich m
haar persoonlijke vrijheid en veilig
heid voortdurend bedreigd voelt
door de bezettende macht. Maar al
te veel herinnert het Russische regi
me aan dat, waaronder Nederland
vijf jaar heeft gezucht; deportaties
van, ingenieurs en technici, atv den
ten, vrouwelijke arbeidskrachten;
opsluiting van politieke gevangenen
m concentratiekampen. Spr. somde
hiervan een aantal op, sommige
reeds berucht door vroegere „exploi
tatie," maar ook nieuwe^ namen. Ge
middeld zouden zich in de kam
pen 209 000 personen bevinden: het
sterftecijfer is schrikbarend hoog
geweest: 400 per dag.
Ook op ander terrein, jeugdzorg,
vrije meningsuiting, wordt de inmen
ging van de bezetter als 'n zware
druk ondervonden. Spr. zag als eer
ste voorwaarden tot een oplossing
van de huidige moeilijkheden, ver
betering van stoffelijke en geestelij
ke levensomstandigheden
Maar voor een werkelijk Reveil
behoeft bet T». volk hulp van buiten,
het egocentrische, sterk geïsoleerde
Duitsland moet Europees, Ja „we
relds" gaan denken.
De jeugd
De aanleiding van het bezoek van
Jef Last was geweest bet interna
tionaal jeugdcongres te Mn notion,
georganiseerd door Echo der Woche,
De schuldvraag interesseerde de
heer Last minder dan dc kwestie Of
en in hoeverre de Duitse jeugd po
sitieve kwaliteiten bezit om mee te
bouwen aan de toekomst en wat dit
laatste betreft, sor. was optimis
tisch gestemd. Hn was zeer onder
de indruk geraakt van de tragiek
van de zwervende bunker jeugd, ook
van het ontzaglijke verlangen naai
en de enorme interesse voor contact
met de vrije wereld. Een diepe
kloof scheidt hen. die nog iets be
zitten van de „habenïchts."
Het enige perspectief, dat wij aan
de Duitse jeugd te bieden hebben, is
een gelijkgerechtigde plaats in een
Verenigd Europa, Verzuimen wij
deze laatste kans. dan zal het woord
van Hitier triomferen. Dan wordt
Duitsland de infectiehaard van
Europa, een centrum niet van poli
tieke résistance, maar van het meest
barbaarse gangsterdom.
De heer Kaars Sypesteyn
bezag de economische zijde van het
Duitse probleem. Geld is een fictie,
het economische leven een chaos.
Spr. verwachtte veel van het plan-
Marshall. Het zou de Europese sa
menwerking ten goede komen, als
men met Amerika tot dc afspraak
kon komen: geen hulp aan elk land
afzonderlijk, maar in één sora aan
Europa als een totaal. De verdeling
van de bedragen zou door een voor
lopige economische raad dienen te
geschieden, zodat geen der bij de
hulp betrokken landen bedelaartje
zou behoeven te spelen tegenover de
v.s.
De heer M o z e r tenslotte, ont
wierp een schets van het politieke
partijleven in Duitsland De Duitse
partijen zijn niet meer dan kristal
lisatiepunten van politieke stromin
gen. reële macht ontberen ze. Alleen
heropvedmg kan het Duitse volk
van de ondergang redden, maar wat
de bezetters tot nu toe op dit ge
bied gepresteerd hebben is uiterst
geschikt om de Duitsers het laatste
sprankje hoop te ontnemen De oor
log is militair verloren door Killer,
economisch en politiek door Europa,
Van hei stel kan geen sprake zun.
zolang men alleen naar Rusland of
Amerika kijkt. Het Duitse probleem
is dat der „Europese bewustwor
ding" van ons allemaal.
Vijftigste Jaarbeurs
De 50ste Jaarbeurs, de Jubi-
leumbeurs, zal worden gehouden
van 6 tot en met 15 April XÖ48;
de Najaarsbeurs in dat jjiar zal
plaats vinden van 7 tot en met 16
September.
De buitenlandse deelneming zal
wederom een belangrijke plaats in
nemen. Behalve dat zoals ge
woonlijk talrijke individuele
firma's uit verschillende landen
hun goederen te Utrecht aan de
markt zullen brengen, staat het
thans reeds vast, dat collectieve
inzendingen uit zes landen ter
beurze de aandacht zullen vragen,
t.w. België, Frankrijk, Zwitserland,
Tsjecho-Slowakye, Zuid-Afrïka en
Mysore. Met enige andere landen
lopen nog onderhandelingen over
collectieve deelneming.
Jan de Hartog verbiedt
weldadigheidsvoorstelling
Jan dc Hartog heeft telegrafisch
een weldadigheidsvoorstelling* van
zijn toneelspel „Schipper naast
God", te New York, afgelast, daar
de opbrengst door de hoofdrolspeler
John Garfield, een aanhanger van
de In*a van Ben Hecht voor een
vrij Palestina, aan deze liga zou
worden afgedragen. De Hartog wil
niet, dat het stuk voor anti-Britse
propaganda wordt gebruikt en hij
ziet de liga als een anti-Britse or
ganisatie.
De grote litteraire prijs van de
stad Parijs, ter waarde van 100.000
fr„ is, hedenmorgen toegewezen
aan. André Suarez voor zijn werk
„La Nef dans la Cité".
(Ingezonden mededeling)
Hinder Uzell en anderen nietl
Stop die biaifioest onmiddellijk mei
tegen
„verdrukte onschuld"
Het ging rauw toe, tijdens de ver
horen in de landwachtkazerne aan
de Schietbaanlaan, waar de thans
45-jarige Hendrik v. d. Dool hoofd-
dienstleider was van de Alarmcom-
pagnic, belast met het opsporen
van Joden en illegale werkers en
het verrichten van huiszoekingen.
De leiders van het verhoor, meestal
onder da invloed van sterke drank,
ontzagen zich niet te schoppen, te
slaan en te tieren. Een arrestant
getuigt hiervan schriftelijk. Ge
boeid werd hij in een kleine cel ge
zet 0)3 een plaat, die waarschijnlijk
onder stroom stond, want hy moest
het uitschreeuwen van de pijn, ver
oorzaakt door prikkeling aan de
voeten. Toen h<j niet de gezochte
persoon bleek te zfon. kreeg hij te
horen, dat hij van geluk mocht
spreken, want „h(j was beslist dood
geschoten". Dit gc-beurde met drie
mannen uit Schiedam, die bij huis
zoeking in het be2it bleken van ille
gale blaadjes. V, d. Dool had de
vrijheid zelf te beslissen of een ge
val moest worden doorgegeven aan
de S.D, Hij deed dit; de mannen
zijn op de Schietbaan aan de Kra-
lingseweg geëxecuteerd,
In het Francïscusgasthuis heeft
v. d. Dool ongeveer 15 illegale wer
kers gearresteerd en aan de S.D.
overgeleverd. Een aantal werd vrij
gelaten cn de rest is gelukkig uit
het Haagseveer bevrjjd. Later is
verd. naar het Oosten gegaan als
chef van een Eahnschutzkomman-
do. Van Januari '45 tot de bevrij
ding was h(j hoofd van de bewa
kingsdienst der politieke gevange
nen op het Haagseveer,
Verdachte speelt de rol van de
verdrukte onschuld, de „enige fat
soenlijke kerel bij de landwacht",
hetgeen mr. Donker er niet van
weerhoudt 15 jaar met ontzetting
uit de kiesrechten te vragen.
Uitspraak over veertien dagen.
(Ingezonden mededeling)
Zeer Oude Gcmvir,
Likeuren
Dry Gin
Öngeïukskind
U moet maar eens uit mijn
mond horen dat ik U een misdadig
mens vmd, sprak de Officier tot
een kleins vrouw, ccn meisje om zo
te zien, cea kind met piekharen en
wollen sokjes aan de armetierige
beentjes, maar dat kindmensje was
al moeder van vier spruiten. De
oudste was vier jaar, zei het
vrouwtje, die moat al opletten als
ik niet thuis ben, want ik ben al
zeven maanden alleen. Als mijn
man niet m de bak zit is hij op stap
met andere vrouwen en ik heb
werkelijk nog he ver steun dan dat
m'n man thuis is. want dan moet
ik maar zien hoe ik wat centen van
hem los krijg.
Terwijl de moeder zo sprak stiet
de baby op haar arm allerlei ge
luidjes uit, zoals baby's van een
maand of tien doen, ongeacht of zij
in een zjjden wieg tussen zilveren
kruikjes liggen of voor het hekje
der beklaagden op moeders arm
worden geschud, gedurig geschud
zodat het kopje aan een stuk door
wippende beweginkjes maakt. Een
poging om te gaan huilen wordt
met nog sterker schudden bedwon
gen, maar het speentje waaraan
het kind lurkt glipt uit het mondje
en valt onder de groene tafel op de
grond. De moeder merkt het niet,
die tracht de heren uit te leggen
hoe men tot rare en slechte dingen
kan komen als de armoe maar
lang genoeg grijnst en tart en trei
tert en men zo jong al met drie
schaapjes zit en de vierde is op
komst. De moeder heeft er ook
helemaal geen erg in dat er *uit da
wollen luier een helder straaltje
begint te stromen en zij praat m^ar
argeloos door met het glinsterende
plasje aan haar voeten. De handjes
van baby spelen met de bovenkant
van het hekje. Zullen deze handen,
eenmaal volwassen zijnde, dit hout,
ditzelfde zondaarsbalkje weer om
klemmen, denken wij met weemoed.
Wie zal de handen van een^telg uit
zo'n slecht nest verhinderen, naar
het kwade te grepen? Vader regel
matig in de nor en voor moeder zal
het thans ook de eerste maal niet
zijn, want een paar jaar geleden is
het ai mis geweest met het valse
lijk aangeven van een boreling, toen
draaiden pa en ma allebei de kast
in en er is nog meer fout geweest,
laten we'het maar niet allemaal"
opnoemen.
Vandaag gaat het over het stelen
van bonkaarten. Van een. inwonen
de huisgenoot heeft het vrouwtje
de kaarten achterovergedrukt en er
geld voor gemaakt. Moest wel, zei
ze gelaten tegen de rechter, m'n
vierde was op komst en ik had niks,
helemaal niks en alles is zo duur,
nietwaar. De Officier eist zes
maanden en wil de vrouw onmid
dellijk gevangen laten nemexa Vier
geeft de rechter, maar dat'onmid
dellijk gevangen zetten vindt hjj
toch wel erg ijzig, als htf aan die
drie hummeltjes bij de vrouw thuis
denkt, waarover de vierjarige oud
ste nu aan het opletten is. De
vrouw mag naar huis gaan. We
zien haar vertrekken, een kind nog
haast, een ongelukskind. De vol
gende beklaagde staat alweer voor
de tafel. Midden in baby's plasje
schuifelen onrustig zjjn voeten......
FEUILLETON
maar dat kwam, omdat de vrouw van zijn col
lega het beertje geweigerd had en Peter in groot.
de deur van Tridolins kamer. Nu liet hij goed
merken, dat hij was thuisgekomen en stommel-
Peter koos de weg van de minste weerstand en
besloot tot een roemloze aftocht. Hij was door
het gebeurde op de courant plotseling bewust
geworden, dat zijn onzalige advertentie wel eens
de oorzaak kon worden van meer verwikkelingen
en die had hij juist door zijn vertrek uit Axcn
willen ontlopen. Hij verwenste zijn nieuwsgierig
heid, welke hem verleid had de foto van de
kleine man in de courant te plaatsen, doch nu
hij eenmaal A had gezegd wilde hij ook alle let
ters van het alfabet afwerken, zij het ook met
meer overleg en behoedzamer.
Toen Peter dan eindelijk hijgend in een rtauw
straatje belandde, dat het „Gebed zonder Einde"
heette, was er geen bolhoed meer te bekennen,
en voelde hij zich voor het ogenblik weer een
vrije burger. Hij stond er op een steenworp af
stand van liet universiteitsgebouw en besloot
zich daar even te vertonen. Dat „even" bleek een
rekbaar begrip: de boekenstalletjes werden voor
de nacht al ingepakt toen hij weer buiten kwam,
met een schoenendoos onder zijn arm, waarin
een konijn een tijdelijk verblijf was opgedron
gen. Dit konijn een zeer bijzonder exem
plaar was hem voor één nacht toevertrouwd
door een zonderlinge collega, die nog een_ late
trein voor een ver oord moest halen en zolang
met Peter over onwaarschijnlijke zaken gespro
ken bad, dat hem geen tijd meer overbleef Op
weg naar het station het konijn bij zich thuis
onder te brengen. Peter had een dergelijk geval
spraak verklaarde, dat „bij hem thuis" gemak- de overbodig hard, toen hij de trap wilde op-
lcelijker over dergelijke zaken gedacht werd. Nu
was het maar een konijn en daarmede zou juf
frouw Spoor stellig eerder verzoend zijn.
Opgewekt liep Peter naar huis. verfrist door
het plezierige weerzien van zijn vriend, de Axen- Zijn geliefd beeldje van de Egyptische koningin
se affaire volkomen vergeten. Totdat hij dicht bij
huis langs zijn. clxclxémaker kwam, en er in een
plotseling opkomende achterdocht aanbelde.
De oude baas deed zelf open, zijn avondmaal
met gedruis herkauwend,
„Wel, wel," kraakte zijn stem. „Als je over de
duvel spreekt,..."
„Wat zeiden jullie," viel Peter in de rede.
„Wel, ik zei legen dc vrouw, dat die man, die
naar het adres van meneer Munnik vroeg, vast
cn zeker geen Hollander was.''
„Bliksem!", zei Peter. „Vertel op; wie vroeg
hoe en wanneer, waarom en wat precies!"
En Peter kreeg te horen, dat vroeg in de mid
dag een telefoonstem geïnformeerd bad naar
naam en adres van de man, die het bewuste cli
ché voor de advertentie had laten maken. En om
dat de courant gezegd had, wie de clichémaker
geweest was, meende die ook, dat er geen be
zwaar bestond om het adres van de heer Mun
nik te noemen.
Peter verwenste zijn kortzichtigheid. Nu had
hij wel de courant geboden zijn naam te verzwij
gen, doch er niet aan gedacht, dat een ijverige
speurder hem ook nog via de clichémaker zou
kunnen vinden.
Zuchtend ging Peter weer verder en zijn voor
gevoel groeide, dat voor hem het sein op onvei
lig stond. Het konijn deed verder nog een aan
slag op zijn zenuwen door steeds beweeglijker in
de doos te worden, naarmate zijn drager dich
ter bij huis kwam. Peter bedacht, dat juffrouw
Spoor haar wekelijkse avand-uit had naar haar
gaan, naar zijn verdieping. Daar riep Fridolin
hem. Het was, of haar stem onzeker klonk, maar
in twee stappen was Peter al terug, deed de deur
open en het eerste wat hy zag was,Nefretete!
'dje van de Egy.
Nefretete hier in een vreemde kamer van een on
bekende. die Fridolin heette en aanmatigende
brieven 'schreef.
„Hoe komt zij hier?" riep Peter verontwaar
digd, zijn ogen nu afwendend van het beeld van
de schone cn fascinerende Nefretete. Nu eerst zag
hij Fridolin in een starre houding op een bank
gezeten. Die bank stond tegen de lage boeken
kast, waarop Nefretete pronkte. Tegelijk sprak
een stem uit een hoek van de kamer:
„Hande hoch!"
Peter was nng tczeer onder de indruk van de
beeldenroof,- dat hij niet terstond volgens de re
gelen van het spel reageerde op het bevel. Ver
wonderd keerde hij zich tot de spreker en schrok,
toen hy daar zyn advertentie zag zitten, een
pistool rustig op hem richtend.
„Doe dat ding weg!", riep Peter nerveus. Maar
de ander verroerde zich niet en in het besef
van zijn onbetwistbare heerschappij van dit
ogenblik sprak nog eens nadrukkelijk:
„Hande ft och!"
Peter keek aarzelend naar dc doos onder rij"
arm, bracht langzaam het karton met één hand
omhoog, maar toen maakte het konijn een ''«ver
wachte beweging. De doos deed een val van an
derhalve meter, plofte op de grond en meteen
sprong het konijn er verschrikt uit. De Hongaar
keek er naar met open mond en Fridolin slaak
te een gillende lach; als reactie op de grote span
ning, waarin zij alleen met haar bewaker had
L UiCIXECIJ. -Ic)- fc i J.du et-Li ULtfetlija v f J Oi - - t 1
eens meegemaakt, toen hij juffrouw Spoor zuster in Amstelveen en maakte daarom behoed- gezeten, in afwachting van Peters komst.
voor een nacht met een nog heel jonge Koala zaam cn geruisloos de voordeur open,
heer moest verrassen per taxi aangevoerd Tot zijn geruststelling scheen er hens onder
CWordt vervolgd)
TNe Voor-Indische Prins Siddharta,
die, stralend als een zon gebo
ren werd uit de zilde zijner moeder,
leerde pas het hjden cn de ver
gankelijkheid van het aardse ken
nen in zyn 29ste jaar.
Na zijn ontmoeting met Ouder
dom. Ziekte en Dood ontvlucht hij
zijn paleis en leidt gedurende zeven
jaren een asketisch leven om ver
lossing te vinden voor het trooste
loos bestaan van de mens.
Dan wordt hy Bodhisatlva (dra
ger van de bodlii het inzicht) en
tenslotte Boeddha (de Ontwaakte
de Verlichte). Hij predikt de ver
lossing tot aan zijn dood (480 v.
Chr,), waarschuwend zowel voor het
ijdeie gemeten, als voor te gestren
ge onthoudingen.
Een streng zedelijk leven, onbe
grensde naastenliefde en milddadig
heid kan reeds tijdons bet leven de
rust geven van het Ni wan a (verlos
sing van de individualiteit en het
gebonden zijn)
Van Voor-Indië (Nepal) werd
Boeddha's leer over byna geheel
Azië verspreid zy het dan met al
lerlei, soms zeer angnjpende, veran
deringen.
Ofschoon ac iconografie van UO
Bodhisatlva- en de Boeddhafiguur
reeds vroeg vastlag, is er toch een
rijke verscheidenheid aan expres
sie. Do bezoeker van de tentoonstel
ling Boeddhistische Kunst (Museum
voor Land cn Volkenkunde, Wil-
lemskade» kan zich hiervan over
tuigen. De overzichtelijkheid van
het tentoongestelde en dc aange
brachte toelichtingen bij alle voor
werpen. geeft ruime gelegenheid
kennis te maken met de Boeddhis
tische sculptuur.
Van de Bodhisattva's is een
prachtige houten Manjoeshri (uit
China) te noemen, God der Wijs
heid, met leeuw als verdry ver van
boze geesten, een koperen Maitreya
(uit Nepal), afbeelding van de toe
komstige Boeddha en een Japanse
Jizo („Schoot der Aarde"). Ik moge
de aandacht nog vestigen op de klei
nere sculpturen in de vitrines, waar
onder een. fraaie Sacasvati (uit
Tibet), godin vsn dichtkunst en
muziek.
In een der bovenzalen worden
Japanse prenten en kleinkunst ge
ëxposeerd. De ontwikkeling van de
houtsnede, de jongste der Japanse
kunsten, is aan de hand der prenten
zeer goed te volgen, mits men enigs
zins ter zake kundig is, De oudst
aanwezige (ccn zwartdruk) is uit de
l?de eeuw, toen de eerste prenten
vervaardigd werden door Ishikawa
Moronobu (1663—1729). Snel evolu
eerde zich de houtsnedetechniek tot
het schier-volmaakte, aehtkleurige
type (Nishiki-e. ongev. 1765) door
Suruki Harunobu voor het eerst
vervaardigd.
Wereldberoemde Japanse kunste
naars zijn in deze zaal vertegen-
„DE TOEKOMSTIGE BOEDDHA",
gedurende lange tijd het middelpunt
der Boeddhistische cultus in Azië
(Nepal) is tc zien in het Museum
voor Land-' en Volkenkunde.
woordigd, zoals Utamaro, Sharaku,
Hokusai en Hiroshige, die in. talrijke
prenten het Japanse leven in huis
en in de natuur hebhen vastgelegd.
Deze collectie, afgestaan door het
Rijksmuseum voor Volkenkunde te
Leiden, geeft de Rotterdammers een
geschikte gelegenheid zich te con
fronteren met een technisch en ar
tistiek volmaakte kunst, die haar
weerga niet heeft in dit ondermaan
se. Deze afdeling is aangevuld met
lakvoorwerpen in edele metalen, en
hout. Het verdient aanbeveling zich
te voorzien van een catalogus, als
men deze bijzonder goed verzorgde
tentoonstelling (tot 2 Februari) gaat
bezichtigen. B-n.
