Vissersvloot is verouderd, en
de Noordzee is leeg!
Osendarp athleet en S.D.-er
Prachtig plan van drs.Hildebrandt,
maar wie financiert het?
Op de vismarkt is het stil
Radio-programma
De „President Jan Leis"
heeft niéuwe motoren
Regering kent Saar Bessem een prijs
toe voor „Zwaan kleef aan"
„Belasting op vermaak
verantwoord"
Eis luidt 15 jaar
HOEDT U VOOR KWAKZALVERS!
Men wil zo graag in wonderen
blijven geloven
Vrijdag 23 Januari 1948
3
Huisvrouwen vragen: Waar blijft de vis?"
Dé laatste weken is het merkwaardig stil op de vismarkt. Hier en
tiaar staat een mand of bist buiten; alleen wat snoekbaars en, mosseleiü
Waar blUft de zeevis? In'zée, voor ïover zy daar nog la. Want het.is
droevig gesteld met de zeevisserij. In deUmalder haven liggen at vijftien
treil er s stil en als do toestand" niet verbetert varen ook de binnen
lopende schepen niet mger uit. -
se rij van het Landbouw. Econo
misch Instituut, heeft een onder
zoek ingesteld naar oorzaken Van
do dreigende ondergang onzer zee
visserij. Hp ontwierp een plan tot
vernieuwing van de vloot. „Wy
hebben moderne, grote trellers: no
dig, die de vis achtervolgen tot diep
In de Oceaan en naar; de Pool
streken. Wil moeten nieuwste
bedrijfsmethoden toepassen - diep-,
vries voor de vis, die ver weg ge
vangen wordt, andera is ze bedor
ven voor zil op de afslag'komt
wij hebben een fabrieksBchlp nodig,
dat de vissersschepen ontlast van
de moeizame bewerking en hot in
vriezen. Maar vooral: het is nodig,
dat de kleine, bijna permanent
noodlijdende kleine rederijen ver
dwijnen, dat,er een concentratie
plaats vindt van alle. die,£lch mot
de visserij bezig houden."
„Geen gek plan", zegt men op
het departement van Landbouw.
Visserij, en Voedselvoorziening,
„Maar drs. Hildebrandt heeft becij
ferd dat de uitvoering ongeveer
60.000.000 kost. Een deel daarvan
moeten.de reders zelf neertellen, de
rest moet komen van subsidies en
leningen van een nieuw op te rich
ten Visserijbank. Maar welke parti
culier steekt, geld ln een failliete
boedel Het Rijk zal dus over de
Onwil by de redersj omdat
winsten te laag 2ifn? Neen, on
macht, omdat de moesten met ver
lies-'werken'. Wy hebben de cijfers
gezien. De gemiddelde kosten voor
een tocht met een z.g. kuattreiler
die alleen op de Noordzee en op de
gronden in de buurt van Denemar
ken visten zijn 73U0.—De
besommingen blijven daar dikwijls
ver onder: één treller maakte in
de tweede helft, van het vorige jaar
zeven reizén. totale besomming
SO.OÜO, per reis 'ruim 4000.
Enkele getallen, van andere treilers
twaalf reizen, 58.000; - twaalf
vangsten, 1 76.000 (dat was de bes
te, per reis plm. 6500.—.negen
reizen, 52.000: negen tochten,
36.000; tien vangsten 55.000. Er
zijn treilers. die terugkeren mot
een partij via, dfe 1400.— op-'
brengt. De reders zeggen: „Zo kan
het niet langer." En zü hebben ge
lijk!
Noordzee is leegt
Er zijn vele oorzakpen voor deze
teleurstellende stand van zaken aan
te wijzen. Eén der belangrijkste is
deze: de Noordzee is bijna leegge
vist. Voor. de oorlog waa dat reeds
het geval, ook toen werd de zee
visserij door een catastrofe be
dreigd. Zonder steun van de rege
ring ging het niet meer.De oorlog
bracht, voor de vissen, een adem
pauze. Na de bevrijding haastten
de reders zich hun schenen de zee
op te "sturen: Nederland had voed
sel nodig, eii veel! Doch niet alleen
Nederland. Ook de Engelsen. Fran
sen. Denen. Belgen en de Noren
trokken ter vangst. De vissen had
den meer vrede toen het oorlog
■was. De treilers kwamen terug,
boordevol! De winkels puilden uit.
de viimarkt was het bedrijvigste
hoekje van de stad. Maar de vis-
aers vingen te veel! De Noordzee
is-bijna leeg.
Onze vissersvloot !s hopeloos
verouderd. We hebben twee
treilers, die jonger zön dan 15
jaar, vier tussen de 18 en de
20 jaar, vier tussen 21 en 30,
vjjf tussen 31 en 40, het over
grote deel. n.l. 23 heeft de 41-
jarige leeftijd overschreden. In
heel Nederland staat geen enr
enkel nieuwe treller op stapel,
terwiU: Engeland, België öh
Frankrijk in een snel tempo
hun vissersvloot vernieuwen;':?'
De Noordzee-„leegtef' dwingt de
vissers, het steeds verder te zoe
ken. De Fngelsen varen naar de
Ierse- en. de Barendszee. zij vissen
bij IJsland en de Faroër-landen,
langs de Noorse kust en hij de Lo-
foden, zij zoeken de vis op in de
buurt van Spitsbergen en de Beren-
eilanden," ze steken zelfs de Oceaan
over en gooien: hun netten uit bii
Newfoundland. De Noren, Fransen.
Denen en Belgen volgen hun kiel
zog. De Nederlanders bleven in de
Noordzee, omdat hun schepen niet
verder kunnen varen. En de Noord
pee is leeg!-
En juist nu, nu er geen'ex
tra-vleesbonn en meer worden'
verstrekt, de peulvruchten
uitermate schaars zijn, nu. ons
volk een tekort aan elwit-hou-
dend voedsel heeft, liggen 15
treilers in de Umulder haven
en komen er misschien binnen
enkele dagen nog ,meer by.
Moderne trawlers nodigl
Natuurlijk wordt aan deze kwaal
druk gedokterd. Drs, A. G. IX. Hil
debrandt, chef van de afdeling Vis-
VRIJDAG 23 JANUARI 1948
Avond-programma
-HILVERSUM I: 19.— Nieuws;
19.15 Alle hens aan dek; 19.30 Oude
en, nieuwe-tunes; 20,-— Nieuws: 20.05
De gewone man; 20.12 De .Zilver
vloot; 20.45 De drie landen; 21.
Zigeunerorkest; 21.15Concert; 21.50
Uit de schatkamer van het oude tes
tament; 22.37 Actualiteiten; 23.
Nieuws; 23.20—24.— Soiree dan
sante.
HILVERSUM H: 19.— Denk om
de bocht; 19,15 Reg. uitzending:-19.22
Gr. muziek; 19.30 Het geloof der
oude kerk; 19.50 Tien voor acht;
20.Nieuws; 20.05 Zang en piano;
20.30 Midden in de wereld; 21.
Men vraagt. en wij draaien; 21.30
Radiorakel; 21.50 Op vleugTen van
muziek; ,22.— Buitenl. 'weekover
zicht; 22,15 Swing and sweet van
Hollywood; 22.40 Vandaag; 22.45
Avondwijding; 23.Nieuws; 23.15—
24.'Vrijdagavond-concert.
ZATERDAG 24 JANUARI 1948
HILVERSUM I: 7.— Nws; 7.15
Gymn.; 7.30 Morgengebed; 7.45 Ma
ria ter ere; 8.Nws; 8.15 Pluk de
dag; 9.Voor de vrouw; 9.05 En
gelse kamerork. muz.; 10.— -Klein,
klein kleutertje; 10.15 Werken van
Franck en d'Indy; 11.— Zonne
bloem; 11.45 Gutaar;32.Angelus;
12.03 Arthur Schnabel; 12.30 Weer;
12.33Lunchconc.; 12.55 Zonnewij
zer; 13.— Reg- uitzending: 13.30
Lunchconc.; 13.50 Film, toneel; 14.10
Gr.pl.;-;: 14.30 Omroep kamerorkest;
15.15 Concert der Jongeren;. 15.45
Kiosk'; 16.Musique de France;
16.20 De Braille bibliotheek; 16.30,
Gregoriaans; 17.— Wigwam; 18.—
Negro .spirituals; 18.15 Journalistiek
weekoverzicht; 18.30 Reg. uitz.
HILVERSUM II: 7.— Nieuws; 7.25
Gr.pl.; 8.— Nws; 8.18 Gr.pl.; 8.35
Morgenklanken: 9.30 Waterstanden;
9.15 'Licht orkestconc.; 10.-,— -Mor
genwijding; 10.20 Radiofeuilleton:
10.35 Russische liederen; 11.Arb.
in Continubedrijven12.— Koor
zang; 12.30 Weer; 12.33 Orgelspel;
13.— Nws; 13.15 Kalender; 13.20 Mil
ler-sextet; 13.50 Musette klanken;
14.Ned. 'lied; 14.15 Kon. militaire
kapel; 15.Organisatie van het on
derwijs; 15.16 Pop. discomatinee:
16.— Het recht en de mensen; 16.15
Amateurs: 16.45 Artistieke staal
kaart; 17.15 Volksconcert; 18.
Nws; 18.15 Sport; 18.30 Om en nabij
de twintig.
brug moeten komen, maar ook het
RUk is nog niet enthousiast. Ten
eerste: het heeft geen geld. natuur
lijk niet! Ten tweede: rijn deze
nieuwe treilers, la dit fabriekssohip
{een soort zujter van de „Willem
Earendsz"} exploitabel te maken?
In Engeland neemt men op het
ogenblik een proef met zö'n schuit
Voor zover wif. weten zün ze daar
ook nog niet irt een hiep-hiep-hoera»
stemming. Wij wachten dus voor
lopig af. Trouwens, zou 't zin'heb
ber? als dit goede plan slechte,
resultaten opleverdej— zestig mU-
lioen letterlijk in het water te
gbOien?" .7;
Het' is geen opgewekt perspec
tief- dat wii de huismoeders kunnen
bieden, Zeker, tegen het voorjaar
en de "Zomer komt er we! weer een
beetje schol en schelvis «p de
markt, maar zit blijft duur. Zy
vyordt waarschijnlijk duurder dan
enkele weken geleden, want" wil
vernamen dat er eer. prijsverhoging
van 15%: in de pen is. om da reders
een beetje te steunen. Maar deze
zeggen: „Daarmee zijn- we niet ge
baat!" v - :,v.
Wordt drs. Hildebrandt» pian
verwezenlijkt dan bestaat dé kans
dat er. - maar dan pas over enige
jaren, goedkoop diepvries-kabel-
jauw op de markt komt.- Het ia
wel zeker, dat alle platvis luie
WUft.
Gaat het plan niét door, dan mo
gen we alleen de veel te. dure IJs
landse visfilets in de winkels ver
wachten. Want onze handelsmissie
heeft' vyf millioen kilo daarvan ge*
kocht tegen het zachte prijsje van
zes millioen en negen honderd-dui
zend gulden. Niet minder dan ƒ,1.38
per kilt». Daar komt bovenop de
winsten van grossiers en winkeliers,
dus de prijs zal niet ver onder één
gulden n.er pond komen
„DEMOB.-SPELD"
VOOR SOLDATEN
Aan piihtairen- van de landmacht
en de luchtstrijdkrachten, die ten
minste drie 'maanden in Indonesië
hebben vertoefd en hunplicht naar
behoren hebben vervuld, wordt bij
aankomst in Nederland in. het de
mobilisatie-centrum Huis ter Hei
de een demobilisatie-speld uitge
reikt, die zij alleen op hun burgerr
kleding mogen dragen.
De speld gaat vergezeld van een
op naam gestelde en door de mi-!
nister van Oorlog ondertekende
oorkonde. Bij de koninklijke Be
geer te Voorschoten wordt deze
speld geslagen van wit metaal. Zij
is ongeveer 12 mm groot en stelt
voor een helm met: daarachter ge
kruist een kort zwaard en een
palmtak.
Het bureau demobilisatie' van
het ministerie van Marine geeft
demobiiisati^speldje en een
demobilisatie-insigne aan demobi-'
liserende militairen van onze^zee-
'macht. Het demobilisatiespèldje,
uitbeeldend een onklaar anker met
kroon/gedragen door twee palm
takken, is vervaardigd van verguld'
metaal. Alleen, zij, die in het tijd
vak 10 Mei 1940-1 November 1945,
gedurende tenminste 6 maanden
werkelijke «dienst hebben verricht
bjj de Koninklijke Marine en kun
nen terugzien op óen goede Staat
van .dienst, krijger; dit speldje bij
hun demobilisatie tezamen met een
fraai certificaat. ,Difc laatste alleen,
wanneer zij actief aan de tweede
wereldoorlog hebben deelgenomen.
Onder dezelfde voorwaarden wordt
dit speldje aan het personeel" van
de gouvernements-marine uitge
reikt. Het demobilisatie-insigne
van .verguld metaal vervaardigden
Uitbeeldende een onklaar anker,
geflankeerd door twee palmbomen,
wordt met een certificaat bij de
mobilisatie uitgereikt aan die mili
tairen van de Koninklijke marine,
die in hei tijdvak, gelegen tussen
15 Augustus 1945 tot een nader te
jaepalen datum, gedurende tenmin
ste 6 maanden op goede wijze hun
plicht hebben vervuld in Indone
sië. Indien een militair in aanmer
king, komt voor een. demobilisatie
speldje zaï hem het demobilisatie-
insigne niet worden uitgereikt,
tenzij hjj er de voorkeur aan geeft
dit laatste inplaatsvan het eerste
te ontvangen:
Filmster in luiers
Een baby van nóg geen
uur oud ketft, overeenkomstig een
nog voor haar geboorte met haar
ouders gesloten overccnfromjf, haar
gemaakt 1 voor' dc film. Men
had namelijk voor de film ..Oliver
Twist", naar het werk van Dickens,
een jonge Oliver nodig voor de
scène, waarin hij ..na enkele moei-
itjke ogenblikken, ademde, niesde, en
aan de-bewoners van het werkhuis
begon kenbaar te maken, dat de ge~
meente een nieuwe last wps opge
legd". Ten behoeve van de opname
was een kamer in het huis, waar de
baby geboren werd. tot werkhuis-
Interieur omgetoverd en in die nood'
studio speelde de baby haar rol. De
enige fliöetl'jkheid werd opgeleverd
door héi feit. dat de jongt filmster
pertinent weigerde te nieten. De op
nameleider stapte echter luchthartig
over deze tegenslag.heen met de op~
metkihgt' „wel^tve. zullen de nies
maar vergeten
Woensdag' ie de motorreddings
boot „President Jan Leis" van
Hoek vari Holland Uitgevaren, dit
maal niet Voor een moeilijke red
ding maar doodgewoon, voor een
technische proefvaart. Zé heeft n.l.
twee nieuwe motoren van „General
Motors", ieder van 110 pk. gekre-;
gen. Totnutoe kon de boot acht
mjjl halen, maar dank zjj de nieuwe
uitrusting zijn er drie mijl aan de
snelheid toegevoegd.
Die grotere snelheid la een eerste
voordeel, een tweede is, dat de mo
toren nu niet meer Vier vijf minu
ten voorverwarmd behoeven te
worden, Voordat ze te. gebruiken
zün.
De Zuidhollandse My. tot Tedding
van schipbreukelingen is voorne
mens het met de verbetering niet
by de „President Jan Leis" te laten.
Al haar overige reddingboten wor
den van. dit type motoren voorzien,
waarby zelfs gedacht is aan bet op
voeren van dé pk. 'tot 250.
Jubileum Pierre Balledux
Pierre Balledux, de leider van
het Zuid-Nederlands toneel is na
afloop van de opvoering van Tim
mermans' Boerenpsalm in de Ko
ninklijke Schouwburg, gehuldigd-
ter gelegenheid van zijn 25-jarig
toneel jubileum. Toespraken zijn
gehouden door weth. ir.'L. J. M,
Feber. de heer Th. de Groen als
voorzitter van de huldigingscom-
missió; An toon fooien en Bob van
Leersum namens de Haagse Co-
,mëdie; v.v:
Ravelmuseum.
Er bestaan plannen om te Mont-
fort l'Amaury een R&velmuseum te
stichten in het buis waar de over
leden componist ;heeft gewoond.
JÖe Regering beéchiict over gelden voor het toekennen" van prijzen aan
Nederlandse componisten als blijk van waardering voor hun, werk en le
vert* aanmoediging daarvan.". -7-
Aldus luidt de aönhef van: hen
officieel .schrijven waarmede dé Rot
terdamse componiste en zongpseda-
gogé Sa Ar Bessem dezer dagen. Werd
verblijd. Want dit betekent,tevens
dat' het Ministerie van Onderwijs
Kunsten en Wetenschappen baar een
prijs The^ft toegekend van 150Ó.—
•voor leugüopérÈi „Zwaan kleef
aan,-' die veriédbn Jaar .October hier
een eerBtd "opvoering beleefde tér
gelegenheid van het tienjarig, be
steen van het. Lyceum voor Montes-
sorllcerllngem We hebben toen - in
déze kolommen dé. aandacht op dit
werk gevestigd en hét geken*
.schetst als: een compositie van één
zeer sterk én oorspronkelijk talent,
Saar ;Bèssém.-' vërdlebt déze onfièr-
scheldina. dan. ook. ten volle. Zij is
een vruchtbaar compömstè, dié reeds
heel wat werken Oil 1939 wérd reeds
eên jeugdopera -..De Nieuwe kleren
van. de Keizer" opgevoerd) op baar
naam heeft staan. Na „Zwaan kleef
aan" is zij direct aan hét ié»npóne-
rert van een jéügdballet begonnen,
Waarvan dè tnuZièk is gedacht voör
twee piano's. Binnenkort zöl er een
deel van, worden uitgevoerd op èen
lerarencbncert van het Toonkunst
Conservatorium.
De kunstenares houdt "zich thans
ernstig bèzig met plahfien tot het
schrijven van een opera voor volwas
senen. Ze wacht slechts op een aar
dig, origineel gegeven. De tekst
schrijft zij dan, zoals dit ook bij.
haar beide jeugdöpera's bét geval
was, zelf.
Aan militairen van-de-landmacht en dt
luchtstrijdkrachten, die tenminste' drie
maanden en aan militairen van de ma-
rine; die tenminste zes maanden in
Indonesië hebben dienst gedaan en hun
plicht naar behoren hebban vervuld,
wordtbij demobilisatie 'in Nederland
een speldje uitgereikt, dat alleen op de
burgerkleding mag worden gedragen
Qp dè foto: het marinespeldjeen het
marine-insigne. Het eerste wordt uiige-
reikt aan hén, die in het tijdvak 10 Met
ipd0—I iVovem&er 1945 zes maanden
werkelijke dienst hebben verricht.
In een circulaire, gericht aan de
gemeente-besturen, hebben de mi
nisters .van Financiën en Binnen
landse Zaken. hun standpunt t.a,v.
de 'vermakelijkheidsbelasting ge
preciseerd.
Voor bioscóop-voorstellïngen
wordt een percentage van 45% in
het algemeen verantwoord, geacht.
Echter;kan in "de belasting-veror
dening de bepaling worden opge
nomen, dat' de belasting 35% be
draagt voor elke voorstelling,
'waarin naast'andere films Neder
lands journaal en/of culturele en
wetenschappelijke films worden
vertoond tot een gezamenlijke
lengte van tenminste 500 meter.
Aan de exploitant, zal 'de be
voegdheid worden gegeven, de ver-
makelijkhedenbelasting, voor. zo
ver deze meer dan 20% bedraagt,
op het publiek te verhalen. Dit be
tekent, dat voor de voorstellingen,
waarvoor 35% belasting .verschul
digd is, de prijs voor het publiek
ongeveer gelijk" blijft.
(Ingezonden mededeling)
Linnen
edge werkt metgek
sluiting
diverse
kleuren
SAAR BESSEM
Uiterlijk onbewogen, met een ge
zicht alsof de aanklacht een ander
"betrof, zat gisteren de athleet
Tinus Osendarp in de verdachten-
bank van het Bijzonder Gerechts
hof te Den Haag, Toen de president,
jhp. nir. van Leeuwen het woord
gaf aan de advocaat-fiscaal, mr. de
Gruyter voor het voorlezen van de
dagvaardïging stond* Osendarp op,
de lampen van de vele persfotogra
fen flitsten en Osendarp keek even
om naar de tot de laatste plaats
bezette publieke tribune.
Mr. de Gruyter gaf slechts een
kort uittreksel van de lange ten
laste légging. Osendarp wordt er
van beschuldigd aan de vijand hulp
te hebben verleend door van
Augustus 1941 tot 1944 dienst ge
daan te hebben bij de Sicherheits-
polizei en van October 1944 tot de
bevrijding voor een Einsatzkom-
mando van de Sicherheitsdierist
„In deze werkkring heeft hij. vele
invallen, huiszoekingen en arresta
ties verricht, waardoor een groot
aantal mensen niet uit de Duitse
concentratiekampen zijn terugge
keerd, ook heeft hij niet ge
schroomd op vluchtelingen tè schie
ten", besloot de advocaat-fiscaal.
Uit een kort exposé van het le
ven van Osendarp blijkt, dat de
vader van Osendarp reeds voor de
oorlog lid;van'de NSB was, zelf
werd OsepdaSp pas lid in 1941.
In October 1943 meldde hij zich
voor de Germaanse. S.S.
„Wist/U dat Uw taak was het
opsparen van politieke tegenstan
ders?" vroeg de president
„En roofovervallen, ja!" kwam
het korte antwoord.
Président: „Erkent U de feiten?"
Osendarp: „Alle, jawel"
De president las vervolgens de
getuigenverklaringen voor, een
lange reeks van arrestaties werden
besproken, en Osendarp gaf vrijwel
alles toe, slechts enkele onderdelen
ontkende hij.
Uit een voorgelezen verklaring
van de. voorzitter van de Eindho-
vense Athletiek Vereniging FSV
bleek, dat Osendarp .in het begin
van de oorlog zeer, anti-Duits was,
en zelfs zijn vader, NSB-er, meer
malen voor landverrader uitschold.
Hij was volgens hem doe. het
NSB-millem het verkeerde pad op
gegaan.
De voorzitter, van de KNAU, ir.
A. Paulen, die getuige'décharge
gehoord werd, was eveneens van
mening dat Osendarp dóór zijn om
geving en door .de sociale omstan
digheden beïnvloed is.
Pas tijdens deze verklaringen
vertoonde Osendarp tekenen van
nervositeit. Ir Paulen was verder
van mening, dat de Duitsers op
listige' wijze Osendarp hebben in
gepalmd en misbruikt als propa-
ganda-paard.
Als laatste getuige décharge
verscheen Kommissar Mundt die
een lange brief aan het. Hof heeft
gestuurd, waarin hij een pleidooi
houdt voor zijn voormalige mede
werkers.
„U, vergeet, dat het Nederlan
ders zijn', merkte de president op.
In dé middagzïtting eiste de ad
vocaat-fiscaal mr. de Gruytèr, na
'n kort requisitoir een gevangenis
straf van 15 jaar met aftrek.
Die de mooiste wand
ontwierpen
Op de behangsel-ontwerpen prijs
vraag: Wie ontwerpt de mooiste
wand?- uitgeschreven door de N.V.
Rath en Doodeheeiver te Araster-
zijn 894 inzendingen binnenge-,
komen.
In tegenstelling tot èen Soortgelijk
experiment 20 jaar geleden onder
nomen, is uit déze prijsvraag géén
uitgesproken nieuwe richting, op het
gebied van de wandversiering te
voorschijn getreden. -
Aan het jury-rapport, dat de be
langrijkste inzendingen aan-een be
schouwing onderwerpt, ontleiien wij,
dat ïn de groep „Backgrounds!' de
eerste prijs toegekend is aan mèj. j.
Bottema voor baar ontwerp'„Riet".
Tweede prijs- mevr. J. W. van Kra
nendonk, derde prijs de heer B.-C.
Jonge] an, vierde prijs de heer G.
Poldervaart; eervolle vermeldingen;
de heren G. Rietveld, H. Carlier,
Ph. van Romondt en B. van Wijk.
In de groep „Décoratieve Behang
sels" was geen der ontwerpen Van
zodanig formaat, dat een ..eerste
'prijs (f 1000) gerechtvaardigd was.
De jury heeft de'twèede prijs (ver
hoogd tot f1800) toegekend aan de
heren P. Koorstra voor het ontwerp
„Brasil", Ph. ten Klooster en G.
Kerkhcff. Derde prijs de heer Pb.
ten Klooster, vierde prijs mej. Moo-
lènschot Eervolle vermeldingen:
mej. R. Kooyman en de heren F.
•Wichard en H. van Benthem.
In de R. en D. toonzalen, Prinsen
gracht 730-736, Amsterdam is. Maan
dag een tentoonstelling geopend van
de ingediende ontwerpen.
Nederlandse Prix de Rome
In overeenstemming met de ad
viezen van de commissie van toe
zicht op de rijksacademie van beel-
dendë kunsten" van 4 December
1940 en van II November 1942 is
bij K. B. aan A. A. van der Weyden,
bekroonde in de wedstrijd van 1940
in de monumentale en versierende
schilderkunst, en aan J. Roozen-
daal, bekroonde in de wedstrijd
van "1942 in de vrije schilderkunst,
van f 1200 verleend,
FEUILLETON
wandelstok had, en nog iets..,, ja, faij is zeer de chauffeurs die nog uit hun raampjes achterom
tyngevoelig.juist.... doet U mi} een ple- keken. Peter dacht eraan, dat hij afscheid moest
zaer en ik meen het, het is van zeer groot be- nemen van Juffrouw Spoor en Fridolin, En hU
lang. Gaat U zo snel mogelijk na, wat U over maakte het zich moeilijk door na te gaan, waar-
KUDeiin^kunt te weten komen. Zijn loopbaan, om hij er tegen opzag Ffidolin weer te ont-
noe hij bij de UNO is gekomen en wat hjj pre-, moeten. Hij knipte eens met de vingers en nam
cies in Nederland doetjuist;... dag mijn- toen toch maar de tram naar het station. En
neer cressiks. O, tussen haakjes, nog wat ge- zowaar moest hij nog hard lopen Om die tram
■leerd uitde muziekboeken?.Niets, dacht ik te balen.
wel, t_zit ergen3 anders, vertel ik U nog wel „Dan maar zonder pyama en tandenborstel".
„Toen ik hierheen, kwam," vertelde Peter
nu, „had ik juist een opgewonden "man asn de
telefoon. U moet hem ook gesproken hebben;
eens. En hier komt dan mijn goede gastheer
vóorU."'
mijnheer Cressiks .van de Inlichtingendienst. Hij
vroeg me, wat ik nu weer voor'waanzinnigs
had uitgehaald. Kubelin is een belangrijke func
tionaris bij de' U.N.O. en hij logeert hier en
kele vyeken in Amsterdam. Die advertentie vond
men een verschrikking. Maar zodra ik de man
zag, kreeg ik een weerzin tegen hem en ik
voelde, dat dit een heel moeilijk onderhoud zou
worden. En wat zou ik hem ook hebben moeten
zei hij .en de Conducteur, die het hoorde,, vroeg
met een knipoog:
„Enkele reis zeker?"
Van het station verzond Peter een telegram
naar juffrouw Spoor:
„Naar Axen vertrokken stop logeer bij
"mijn vriênd stop zeg niemand alleen, wan
neer dringend en na overleg met Fridolin
Stop Munnik."
Hij wist zich haar achternaam 'niét meer te
herinneren en hij trok even de wenkbrauwen op.
toen hij Fridolin zo dicht naast Munnik geschre-
het woord ..juffrouw" ervoor? Dat
Peter reikte de telefoon over en schudde
meteen de ander de hand^ ten afscheid.
«.Zeer bedankt," zei hü nog „en spoedde rich
£°®F i.j?1 Schouw'., uit, .naar ae recherche. Daar
had hij een langdurig onderhoud met de heer
Lever, die juist dedienst van Spek waarnam.
Peter vertelde, dé rechercheur van zijn onder
houd met Kubelfn, zei, dat hü in. een van de
f1??.? hotels moest logeren, en dat het gemak-
zou ik nem oor neooen moeten wLisS 'iïS ÊaTan' oï 7en ,w^k5 ven zag
vragen. En'wat te zeggen, wanneer hij vroeg, "tSete? wS h'andi z'ou weereen dubbeltje duurder sijn, overwoog
wat tk van hem walde weten? Een kans was er. wist handig op zyn gemoed te spe- },ii -en daarom liet hij het maar zo
om de zaak te vereenvoudigen,' om de. man ^por hem voor ogen te houden dat „Den ölj-en qaarom uex mj net maar zo.
boos te maken, hem uit zijn tent te lokken, dat rekening hield met, da werke- HOOFDSTUK IX
hij een ogeiibïik zou vergeten, dat hij bier als HJ^heia, waartegenover de gewone politieman Waarin Peter mét Kees Hommes vecht
een onkwetsbaar geacht UNO-man zat.": f?» !nT»enneI vsn ,')®0êP was en die Ku- - M - ctmmndid,. Ppto d# rinvtorfomnin»
„En dat was door hèm in ziin edelheid aap.te belin pp^het eerste gezicht op zyn zwarte lijst Moeizaam strompelde.Peter_ de dokterswoning
grijpen U deed het ^k XronLbhe^ 2ou Plaatsen' Lever werd vertederd door het .^nnem aan zijn lange benen hingen, twee kmde-
S moet zeggen mctkucces'' kleurige licht, waarin Peter hem.en zyn colle- ren: links Barbara en in de .rechter was kleine
J ré nrfmitl.f W énXbesioot tenslotte sells maar eens f«'tr a's kaJ opgekiommen H« vond Karm
„Ja. zei. Peter. „D:e Kubelin is een primitief ;i(Iia8;r die snuiter te gaan kijken." in de keuken.
SngiSa?g Maee&^ten tSoSïïa?k mo!t Fluitend verliet Peter het politiebureau, vol- -Httr.Ujó die eilendelingen van je," begroette
de bleer CressSs hï.ben te^ooeren moe daan over rijn raken. Nu had hü zijn handen^ .JüJwar. ^.Ik^ond^ze m £^he|,_wa^r ze eerzame
„Komt goed uit. ik had hem beloofd hem na vrij om weer naar Axen té gaan.
Kubelins vertrek terug tè zullen bellen „Dat orgel, dat órgel!" mompelde hij; hard-op
Peter kreeg Cressiks vlug aan de telefoon. en eensklaps bleef hij met een verbeten trek om
.Hier Munnik," zei hij, „Ja, ik heb juist meti zijn mondhoekenmidden op -straat staan; èn-
Kubelin gesprokeninteressante man.... kele auto's met knarsende remmen en'slippende
neen, hij is kwaad weggelopenik kon'er wielen konden nog juist langs hem. scheren,
niets aan doen; zei alleen, dat hij zo'n mooie doch Péter zag de woedende gezichten niet van
'voorbijgangers aan het schrikken maakten door
„boe" te roepen."
De kinderen schreeuwden van plezier. Peter
haalde twee guldens uit zijn zak en overhan
digde die met een plechtstatig gebaar aan Bar
bara:
(Wordt vervolgd)
Diep adem halca l
Ik bert vyftïèn Jaêt .gèiutótig.
getrouwd geweèst edelachthére en
by ons in hülö ié éf nóóit d^t voor
gevallen^ eprak de maniielrfke helft
van het verdachte echtpaar, maar
de narigheid begön al tóen m'n
vrouw voorstelde ai vast "vrijwillig
een paar ménsen in hüis tè nemén.
We zyn maar Saïneh, zei ge en die
kamers bovèn- worden vanda&g
of morgen toch gevorderd. Laten,
we nou Jan en Riek daar laten won
nen. dan weet je tenminste wie je
in Ituis hebt en suiders moet je
maar afwachten wie je krijut.
Ik waS er. tegen, edelachtbare, ik
_jg: vrouw, weet, wat je döèt, wat
kénnen we die Jan. en Riek nou
eigenJiik, een. avóndjè kaarten gaat
allicht, maar als je iedere dag met
mekaar te maken hebt wordt het
anders.
Ik probeerde het nóg zolang mó
gelijk tegen te houden,, maar m'n
vróuw bleef maar aandringen. We
kregen er ruzie om, ik kan wel
zéggen voor het eerst vari ons te
ven.
Nou, ze zijn dan gekomen. Jan
en Riek.
De eerste Weèk ging het best:
wel twee avonden hebben 7we mét
ons vieren geklaverjast. Zie je nou
Wél, zèi m'n vrouw, maar ik zeg:
afwachten, moeder je ken d'r In.'fc
begin nög weinig van zeggen. En
óf lk gelgk kreeg, dat wist ik em
mers web
Op een Zaterdagavond kwam Jan
dronken thuis en begon zo tegen
ziln vfouw op té. spelen en te schel
den, dat ik naar boven ben gegaan.
Ik zeg: Jan, zeg ik, dat ziin we in
mijn huis niet gewend, jongen, zo'ri
heibel kennen we hier niet hebben,
dat mot niét meer beuren of je
sodem...... maar op, vader. Töen
was de aardigheid er eigenlijk al af,
edelachtbare, want daarna begon
Riek rot te doen tegen m'n vrouw,
Vooral in de keuken. Nou dfe keu
ken mócht; je vroeger bekijken, al
zeg ik het. zelf,, je kon d'r van de
grond eten, edelachtbare, maar met
dié Riek erbp was het in. no tttóe
een zóotjé, alles liet dat mens ach
ter d'r gat staan en als m'n Vrouw-;
er dan wat van zei, dan was hét:
zeg, ik'betaal er toch voor, 'k ben
je diensbode niet; 7
Met Jan had ik weinig last, die 7
ontliep me geregeld, maar op een
avond wachtte ik jm op en ik zeg:
Jan, zeg ik. dat gaat zo niét met 7
die Riek in dè keuken, die meld
verziekt daar de hefe.böel, ;zemaakt
er een varkenshok van. ,'k Heb hét
nog niet gezegd of daar hoor lk
uit 'de keuken een gegil komen'en
jawel: de dames zijn aan 't knok
ken. Nou, ïk er tussen en toen heb
ik mé zó kwaad gemaakt/edelacht
bare, dat ik eerst die Riek een
schop onder d'ï achterste hebgé-
geven en toen Jan een paar flinke
opdoffers, ik was door 't dolle heen
edelachtbare en ik schiéeuv/de
maar: en nou d'r uit, 7
Ik begrijp het, ik begrijp het, 7
zei de rechter met een "wijze zucht,
maar -toclr;kalm -zien 7 te. blijven,
nooit schoppen, nóóit gaan -slaan,
daar wordt het nog. maar erger
van,' dat ziet hu weer: Uw vrouw
zal ik vijf gulden boete geven en U
een tientje. Ik .weet het:samemvo-
nen valt'niet mee, Voortaan eerst
driemaal diep ademhalen als je je
driftig voelt worden, dat wil wel
eens helpen.
Het zwaar beproefde echtpaar
kijkt de rechter aan of Thet zeggen
>i tt ftf •moaVF TT
een jaargeld ----- rr--
tèn einde hen in staat te stellen wil: meent U dat nou. of maakt U
zich in hüh kunst te volmaken. 'er een lolletje van..
ALTIJD hebben de mensen
aan wonderen geloofd en
fot op de dag van heden is daar
aan niets veranderd. Wat wij
met onze kennis niet kunnen
bevatten, noemen we een won
der. Meent U, dat wy, verlichte
20e eemvers. niet aan wonderen
geloven? Laat ons dan eens pra
ten over dc geneeskunde.
In oude .tijden was de priester
tegelijkertijd ook "arts en om de ge
neeskunde was een waas van to-
vernij. Dat is bij beschaafde volken
anders geworden, maar toch hangt
er voor velen nog een geheimzinnige
sfeer om alle medische zaken. Moei
lijke gevallen in de geneeskunde
geven patiënten soms aanleiding
toevlucht te zoeken tot wonderdoe
ners. Mpn glimlacht wel, wanneer
men hoort, dat onder wilde volken
tovenaars met geheimzinnige for
mules ziekten bezweren, doch men
schrikt er in 1948 in ons land niet
voor terug naar een waterkijker of
naar een helderziende te lopen, naar
iemand ook, die uit foto's een diag
nose beweert te kunnen stellen. En
als men sceptisch tegenover zulke
wonderdoeners staat, dan worden
allerlei bewijzen rangevoerd, dat er
toch inderdaad wonderen zijn ge
beurd en dat die kwakzalvers de
geneeskundigen hebben overtroffen.
Hoe staat het in werkelijkheid
met deze dingen? Het is een bekend
feit, dat de zielstoestand van een
patiënt ook bij een lichamelijke
kwaal van grote Invloed kan zijn.
De wil om gezond te worden is even
noodzakelijk als de kundige behan
deling door een dokter. ^Evenzeer
noodzakelijk is een goede verstand
houding tussen arts en patiënt., Hoe
dikwijls immers brengt niet een op
wekkend woord van de dokter reeds
verlichting. Daarom past de moder
ne geneeskunde bepaalde psychische
methoden toe. die de genezing van
lichamelijke ziekten bevorderen. Tal
van. lichamelijke afwijkingen hebben
een psychische grondslag en hét
spreekt vanzelf, dat in dit geval een
Dsychische methode tot succes kan
leiden.' Dit nu zijn de patiënten, die
een enkele keer ook wel bij een
kwakzalver (waterkijker, magneti-,
seur. helderziende) genezing kunnen
vinden. f' .;7.:-..
Genezen!
Wanneer Iemand met een hyste
rische verlamming terecht komt bij
een kwakzalver, op, wie hij blind
vertrouwt, dan heeft hij kans. dat
hij ogenblikkelijk weer knn iopen om-
dathij in wezen nooit verlamd is ge
weest. Het grote publiek, nu hoort
alleen van deze zeldzame gevallen,
maar niet van de vele duizenden,
die niét geholpen werden. En wat.
noE erger is,; rij vernemen evenmin
iets van de patiënten, die .rich;' aan
een kwakzalver toevertrouwden,
wier gevaarlijke ziekte niet werd
vastgesteld en die een ontijdige dood"
stierven. Wat moeten, wij, artsen,
met patiënten beginnen, die, nadat
zij door een kwakzalver verknoeid
zijn. veel' te laatonze hulp' inroe
pen? Het is begrijpelijk; dat iemand,
dïe aan een ongeneeslijke .ziekte
lijdt, elke hulp aanvaardt Nochtans
moet tegen de kwakzalverij opge
treden worden, hoe zij. zich - ook
■noemt. .--■." -7'
Nog maar kort geleden konden
wij in onze kranten een bericht le
zen over een kwakzalver, die het
overlijden, van een patiënt op rijn
geweten had.: Het is mij, bekend,
aat velen ook artsen verwijten kun
nen maken, dat zij de schuld hadden
aan de dood van één-hunner pa
tiënten. Natuurlijk, Ook artsen ma
ken fouten. Als U in. een autobus
rijdt, wilt echter een echte chauf
feur mét vakkennis achter het stuur
hebben en als U een huis laat bou
wen, laat U dit niet doen door een
leek, die een paar boeken over wo
ningbouw heeft gelezen. Zoudt U
dan Uw lichaam aan een leek wil
len toevertrouwen? De geneeskunde
is een zo. ingewikkelde zaak, dat
alleen de vakman kan helpen. Dat
heeft hü ook altijd gedaan. Bewijs:
het verdwijnen der epidemieën'uit
dé beschaafde landen, het terug
lopen der sterftecijfers bij zuigelin
gen en volwassenen en het bedwin
gen -van vele gevaarlijke ziekten,
onder andere syphilis, longontste
king en rheer. 7<
Een sprekend teken is, dat wij,
artsen, de kwakzalvers als patiën
ten krijgen. Ik mag U dus wel aan
bevelen naar de arts te gaan, maar
ik moet U tegelijkertijd vragen al
leen dan een dokter te consulteren; 7
als er gegronde reden voor bestaat.'
Veelal wordt de wachtkamer gevuld
door mensen, die liever, bij de dok
ter zitten, dan op huri werk. 7
Tot het;vólgend spreekuur!
7 Medicus
24 JANUARI. Door toepassing van
het systeem - van opeenvolgende teel
ten kunnen van eenzelfde stuk grond
inde moestuin In eenzelfde jaar wél
drie opeenvolgende oogsten worden
verkregen. 'Dit systeem betekent ech
ter. dat er hoge eisen aan de grond
[worden gesteld. Wil men ruime oog
sten winnen, dan vraagt uw tuin de
nodige bemesting. De- grand 7 moet
stikstof. fosforzuur en kali hebben.
Voor de toediening van deze stoffen
komen zowel natuurmest als kunst
mest in aanmerking.
