1
Zeiljacht Alk in de Rode Zee vergaan
Hitler ontsnapte tal van keren aan
zeker schijnende dood
Bij nacht en ontij op een
rif gelopen
De Schouwburg een dansfeest
De democratie in gevaar
N
Opvarenden veilig
igm*
HEBT EEN NIEUWE FIETS?
Sadler's Wells ballet
veroverde. Rotterdam
WONING RUILEN?
EEN KOERIERSTER
BRENGT WBTUWEHST
Zeg jongen!
Zeg meisje!
De Circusjongen
door
SPOPT
eaSPEit
l door mr. dr. A. A. van Rhijn
Te velen namen deel aan complotten
tegen de Führer
Interview met één
die meedeed
Nederlands B-elftal vooi
Londen
Zij hebben er nog niet
„genoeg van.
'In Indonesië geen
CPN-propaganda
4
Vrijdag 19 Maart 1948
..DE ALK" EEN WEEK VOOJ?
HET VERTREK, focn ry nog in I
dc Jachthaven fe Rotterdam tag,
Gistermiddag bereikte ons het ontstellend bericht- dat het teil-
Jacht Alk -onze lezers welbekend! waarmee kapitein A van
Nieuwkoop nis een moderne Olivier van Xoort een reis rond de
de Wereld onderneemt, in de nacht van Vr^dag op Zaterdag: tydrns
hevig stormweer op een rif Js gelopen en wrak geslagen. De drie op
varenden, kapitein A_ van Nieuwkoop, stuurman W, Hoogstratc en
W. var» Grevenstein hebben veilig en wel de wal kunnen bereiken.
Mevrouw Hoogstrate stelde ons
in Kennis va* dit bericht, dat even
later bevestigd werd door een laco
niek telegram van Lloyd's uit Lon
den, meldende, dat volgens een uit
Ras Gharib afgezonden kabeltele
gram het Nederlandse iaeht Alk ts j
wrak geslagen on een rif ten Noord
westen van de vuurtoren Ashrafi j
op 13 Maart des morgens om 4 uur. j
Het schip is een totaal verlies, al-
dus eindigt dit telegram De Ash-
rati-vuurt oren ligt op de plek waar j
de Rodo 2ee zich sterk vernauwt, j
ongeveer 180 zeemijlen. ten Zuid-
oosten van Suez of gerekend naar i
de snelheid van de Alk co ongeveer
twee dagen varen van deze haven
verwilderd
Het lot heeft gewild, dat dit on-
geluksberieht iulst moest binnenko
men op de dag, dat de acht en
twintigste var. een serie reisbrieven
waarin stuurman Hoogst rate zo
gemoedelijk en humoristisch over
de avonturen der drie wereldreizi
gers aan onze lezers vertelt, in on
ze krant stoml gepubliceerd
„Een moeiliik traject ligt vóór
ons. de Rode Zee. waarin we.
in het tweede gedeelte vooral,
op.een stijve tegenwind zullen
moeten rekenen." aldus schreef
ML ..Ditmaal onthouden we ons
beslist van voorspellingeni om
trent de reisduur en zeggen dus
maar; Tot eind Maart, in Suez;
Da's veilig!'.." I
Het is alsof stuur' Hoogstrate j
een voorgevoel had. dat de Alk de.
volgende bestemmingshaven niet
zou bereiken. In ieder geval was bij
zich terdege bewust van de moei
lijkheden. die nog. voor de boeg la
gen: storm, donkere nacht, gevaar
lijk vaarwater; zij zijn de Alk. on
danks haar zeewaardigheid, on
danks cJë kundigheid van haar be
manning. noodlottig geworden'
De opgave zich gesteld mét een
noted op je in twee jaren tijds rónd
de wereld te varen, moge dm niet
meer te verwezenlijken ziïn. het
neemt toch niet weg. dat de drie
moedige zeelieden een prestatie
'r cd er weerga hebben geleverd. Zii
waren bijna in Suez, dat wil zee-
gen, dat van het enorme traject
van 40.000 zeemijlen verreweg het
grootste deel was afgelegd, want
nog geen 4000 zeemijlen scheidden
^de Alk van haar punt van uitgang,
Schiedam. t
Schip en bemanning
Onze lezers hebben uitvoerig
kunnen vernemen van de avontuur
lijke reis van kapitein Van Nieuw
koop en zijn makkers.'met talrijke
feestelijke ontvangsten in vele' ha
vens, soms op plaatsenwaar nog
geen Nederlands schip was geweest
als bijv. de Markiezen-eilanden in
de Grote Oceaan. Kapitein A. van
Nieuwkoop, eén zeeman van grote
ervaring, die meer dan een kwart
eeuw de Oceanen bevaren heeft,
vatte reeds in 1939 het plan od
met een zeiljacht'een wereldreis te
ondernemen. De oorlog kwam tus
senbeide doch na de bevrijding
kwam het toch tot de uitvoering
van het stoutmoedig. Plan. Op 1 Juli
1946 was eindelijk het omvangrijke
voorbereidende wérk achter de rug
en lag het stalèn zeil jacht Alk. ont
worpen en gebouwd door. W. van
Grevenstein, eigenaar van een
scheepswerf in IJsselmonde. in de
Jachthaven van Schiedam gereed
voor het vertrek. Kapitein Van
Nieuwkoop en zfin neef W. Hoog
strate waren de nautische mensen
aan boord. Van Grevenstein ging
mee om zón schepping in het bui
tenland, vooral in Amerika, waar
men zweert bij houten zeiljachten,
te propageren.
Het zeiljacht Alk was weliswaar
klein, itiaar niettemin uiterst zee
waardig gebouwd de velé stor
men, die het op de lange reis met
glans doorstond vormen Jiet bewijs t
en tvas verrassend comfortabel
ingericht. wat_ te danken was aan
een zeer practische indeling van de
uiteraard geringe beschikbare
ruimte. Het schip was 12.60 meter
lang en 3.60, meter breed met drie
waterdichte afdelingen en speciale
versterkingen. Het bevatte o.m. een
volledige kaartenkamer en een keu
kentje. zo aardig en handig inge
richt. dat iedere huisvrouw er ja
loers op moest zijn. Het vaartuig
was verder zogenaamd Ketch-ze-
tuigd. wat zeggen wil, dat de tui
gage uit niet te grote, dus gemak
kelijk te hanteren zeilen bestond.
Voorts was een 60 P.K. Kromhout-
Diesel ingebouwd, bedoeld om te
gebruiken voor het in- en uitvaren
van havens, doch die ook gedurende
iance trajecten met ongunstige
winden of stromingen - bijv. op
de lastige oversteek van Colombo
naar Aden uitstekende diensten
I bewezen heeft.
_Dc reis
Wanneer we tenslotte nog even
nagaan welk een afstand de Alk i"
bijna twee jaren heeft afgelegd,
realiseren, wij ons eerst goed welk
een onderneming deze tocht is ge
weest. Zie maar eens. Od 2 Juli
1916. met een dag vertraging, door
dat men vergat het schip uit te kla
ren. vertrok de Alk uit de Nieuwe
Waterweg. Het schio liep zo zn
gangetje van een 100 zeemijlen per
etmaal en arriveerde behouden m
Las Palm as Op 1 Augustus werd
de reis voortgezet via de Kaap Ver-
dische eilanden (.17 Augustus i. Per-
nambueo 121 September) naar Pa
ramaribo. waar de bemanning bij
aankomst o» 5 October een grootse
ontvangst ten deel viel. Op 31 Octo
ber ging het via Curasao en het
Panama ka naai do cgpte Oceaan od.
Od 22 Januari 194., na ruim zes
weken niets anders dan zee en
lucht te hebber, gezien, arriveerden
de wereldreizigers op de Marfcie-
zencilanden. Na bovendien de Zuid-
zee-eilander. Tahiti. Bora Bora en
Samoa te hebben aangedaan werd
eind Juni Por; Moresbv op Nieuw
Guinea bereikt, vol ede een opont
houd van oen maand om te dokken
te Timor, waarna op 9 Augustus dc
Alk haar feestelijke intocht hield in
Batavia. Na Batavia volgden Bil-
II ton. Singapore en Colombo. De
overtocht van Colombo naar Aden,
die niet minder dan 35 dagen duur
de. was buitengewoon zwaar, doch
verliep zonder, ongevallen. Op 14
Februari van dit jaar vertrok dp
Alk van Aden naar Suez, de haven,
die zii nimmer zou bereiken.
- Jammer van de pech. die de dm?
moedige zeevaarders toch nog heeft
achterhaald! Gelukkig echter, dat
zii er het leven hebben afgebracht.
Zó zullen, nu met een groot schip,
naar het vaderland terugkeren,
waar ze wij twijfelen daaraan
niet! ondanks dié pech hartelilk
en feestelijk ontvangen zullen wor
den. Zij. hebben dat verdiend.
Advertentie I. St.
IVeest dan verstandig en verzekert
deze tegen diefstal. Premie slechts
5 G van de waarde. Vraagt inl.
telef. of schriftelijk. Assurantiekan
toor Vink. Provenierssingel 16, Rot
terdam, teL 44146, na kantoortijd
47682.,
Het exclusieve dam festijn, waarop het Sadler's Wells ballet een naar
rato exclusief .Schouwburgpubliek onthaalde, heeft regelrecht naar het
doel geleid, dat de leidster Ninette dc Valais zich bij dit Nederlandse
optreden heeft gesteld. En meer dan dat.
Onze balletomancn wilde zij op
de hoogte brengen van dc stijl fn
de groei van een eigen-Engelse
school. Heeft de uitvoering van
gisteravond elke onzekerheid daar
over zo die bü sommigen nog
bestond In een wervel van voor
treffelijke prestaties weggevaagd
ze heeft ons bovendien geleerd,
dat we beter doen Ie spreken van
een ballet-h ogeschool. Een
hogeschool, waar op de grondslag
van dc klassieke propaedeuse een
eigen stijl opgebouwdwordt, die
door haar grote elasticiteit kan na
deren tot zeer moderne opvattin
gen en het „vrije" dansen, zoals in.
..Miracle in the Gorbals", het ge
danste mirakelspel van de Austra
liër Robert Helpmann,
Dit mypterie speelt zich af in het
bonte milieu van een achterbuurt
in Glasgow, bewoond door een
rau*w en lichtschuw volkje. Michael
Somes danst de Vreemdeling, een
moderne Christus, die op instiga
tie van de Officiaal (een, gods
diens tdr ij ver) gedood wordt en de
gespannen beheersing, waarmee hij
z'n betrekkelijk simpele figuren
danst, geeft volkomen de verhe
venheid, nodig om zijn plaats
boven het plebs te accentueren.
De muziek van Arthur Bliss is
levendig, op het gewaagde af
(jazz-motievcn), de voortdurende
beweging cn verdeling van de mas
sa over het toneel is knap choreo
grafisch werk, maar aangrijpend is
in dit ballet toch bovenal de dans
van het juist uit de dood opgewek
te meisje (Julia Farron), zó licht
en naïef blij, alsof ze al een stukje
van de hemel heeft mogen zien.
rrrr
rrrrr
rrrr
Er zijn 26 klasken in Rotterdam
waar U Uw „Koerierster" kunt
afgeven. Ook de bezorgers (sters).
CJw boekhandel en de Adv. Bur.
nemen ze gaarne voor U aan.
Wij noteren telefonisch 25 430
Scène u;'f ..The Rake's Progress
Was het de realistische vorm van
het ballet, dat het applaus na dit
eerste nummer niet helemaal van
harte kwam? In Pas de Trois uit
Le Lac des Cygnes van Tsjaikows-
ky was men meer geheel op klas-
sieke basis teruggekeerd; prachtig
solo- en ensemblewerk van Marga
ret Dale John Field (2ijn spron
gen!) Paulina Clay den, vol
maakte techniek, ja, maar een be
heersing ervan, dat ze gemakkelijk
verdween achter een waas van ijle
lyriek.
Variations symphoniques
Het hoogtgpunt was ongetwijfeld
de choreografische vertolking van
César Franck's Variations Sympho-
niques, een ballet eveneens zonder
„scenario", maar zo volkomen in
trinsiek dansen, dat de verhouding
bijna omgekeerd wordt; het ensem
ble danst muziek, het geluid volgt
meer uit de beweging, dan dat het
zestal de muziek interpreteert.
Frederick Ashlon heeft hierin wel
zeer hoge choreografische troeven
uitgespeeld: klassieke elementen
verbonden tot een nieuw geheel en
Margot Fpnteyn, de première dan
seuse van Sadler's (en Engeland)
heeft dit in volmaakt afgestemd
samenspel met Michael Somes,
Pamela May, Alexander Grant.
Moira Shearer en-John Hart, waar
genaakt op een wijze, die met.
/.subliem1' zwak is geschetst.
Dat deze ballerina prima inter
pares was, is overigens kenmer
kend voor het peil van het gehele
ballet; sterren, in wier verblinden
de glans de andere medewerken
den totaal verbleken, worden niet
opvallend naar voren geschoven.
Het gevolg is een evenwicht in de
verhoudingen,' dat aan de ballet
ten grote stabiliteit geeft.
In het grote ballet van Gavin
Gordon „The Rake's Progress" zes
taferelen naar Hogarth's zedepren-
ten uit.de 18e eeuw, valt een aan
leg voor gedetailleerde typering te
constateren, die de ontwerpster van
de choreografie Ninette de Valois
ook in ander werk toont te bezit
ten. De schildering van de losbol-
Jerij van de verkwistende jongeling
verdraagt die tendenz uitstekend,
in het laatste-deel met het lugube
re gekkenhuis, de maniakken ach
ter tralies, is er een lichte neiging
tot pantomime; er valt een caesuur
na dé humoristische vorm van het
eerste deel en de overgang .naar
het tragisch slot wordt niet aanne-
inelijk*
Harold Turner danst een prach
tige Rake en nogmaals viel Julia
Farron te' bewonderen, nu als het
brave Bedrógen Meisje.
Het Residentie orkest, dat o.l.v.
Hugo Rignold en Geoffrey Corbett
meewerkte, gaf als tussenspel de
ouverture „The Power of Music"
van William Boyce (bew. Constant
Lambert), een 18e eeuwse organist
en componist, die zich in het bij
zonder toegelegd heeft op de ver-
Advertentie I. M.
Jij gaat toch ook in de Paas
vakantie naar de feestelijke film
voorstellingen van „Het Roticr-
flamsch ParcoF en de Ketel-
binkiekrant?
"Wat zeg je? Heb je nogt geen
kaart? Er zijn al duizenden kaar
ten verkocht! Je mag dus 'wel
voortmaken, want anders kom je
te laat.
Als hoofdfilm wordt vertoond dc
geheel nieuwe, door kinderen
gespeelde, spannende rolprent
En... uitgebreid voorprogramma,
met leuke, 'gekleurde tekenfilm.
In de pauze komt Ketelbinkie
met een verrassing.
Entree slechts 0.40
Kaarten verkrijgbaar bij de be
zorgers van „Het RoUerdamsch
Parool" cn aan het kantoor:
Schiedamsesinge] 42.
Voor Schiedam: Lange Haven 141
Tot de Paasvacantic!
Ketelbinkie
zameling van oude Engelse kerk
muziek. De voorstelling, die o.a.
door de burgemeesters van Rotter
dam en Amsterdam werd bijge
woond, vond zeer grote bijval. De
kans is niet uitgesloten, dat het
ballet 2ijn optreden in onze stad
zal herhalen, wellicht Zaterdag.
H. F. Reedijk.
t- v 'ft jï-si
Opgericht de Bedrijfsklgverjas
Vereniging van de fa. K.
Hulst-Zakkenhandel. Secretaris C.
Lagerwaard, Putselaan 128, Rot
terdam.
EEN FEESTAVOND
Zaterdag 13 Maart hield de R.V.
A.V, „G.L.Z een feestavond in
dc zaal van het Dcofstomlneninsti-
tuüt aan de Ammanstraat ter ge
Tegenheid van het 18-jarig bestaan
der vereniging cn het behalen van
het kampioenschap der 2e klasse b
van de Afdeling Rotterdam. Het'
was een zeer geanimeerde avond,
die geheel deor eigen leden werd
verzorgd en tot slot was er een
gezellig bal o.l.v» The Three Happy
Boys, dat de aanwezigen tot 3 uur
bijeen hield. Een zeer geslaagde
feestavond.
SPORTIEF
U herinnert u de geschiedenis
van het voetbalkoffertje dat een
Sparla-junior in lijn 16 was zoek
geraakt. Ja, inderdaad; zoekge
raakt, want nu'Kris-Krasser alle
feiten kent, blijkt er van diefstal
geen sprake te zijn geweest. Het
koffertje is van het stuurapparaat
op het achterbalkon gevallen
Iemand uit de tram heeft het onder
zijn hoede genomen. De vinder
de eerlOke vinder wel te verstaan,
is nu, om zfjn stukjes, een beetje
De gebeurtenissen in de Wereld
volgen elkaar met verbijsterde snel
heid op. Het feit, dat Tsjecho-Slo
wakije thans ook van de demo
cratie in "de dictatuur is vervallen,
heeft .velen in ons land diep ge
schokt. Daarvoor is alle reden.
Tsjecho-SIowaktje was een bolwerk
der democratie. Het feit, dat de
communistische vloed uit het Oos
ten in staat is geweest ook dit
bolwerk weg te spoelen, doet de be
angstigende vraag rfc'zen wat het
einde van dit alles zal zijn.
Het Nederlandse volk wil in over
grote meerderheid de democratie
trouw blijven, Dat staat wel vast
Daarvoor is evenwel nodig ons tel
kens opnieuw op de betekenis der
democratie te bezinnen. Om de j
democratie te verdedigen, moet zy
strijdbaar zyn. De beste verdedi
ging is ook hier de aanval. Daarom
moet z# in het offensief gaan en
duidelijk doen uitkomen het vol
strekt verwerpelijke van iedere
dictatuur, W^j willen, daartoe op
drie punten wijzen.
Waards der persoonlijkheid
De dictatuur knevelt de mens
in allerlei vormen,-Geestelijk wordt
hij. mishandeld, omdat hem dé gele
genheid Wordt ontnomen om zich in
vrijheid aan wetenschap, cultuur,
arbeid en ontspanning te wijden.
Hij heeft in dit alles te doen wat
de dictator zegt. En wie niet blin
delings gehoorzaamt wordt langs
de weg van het concentratiekamp
tot gewilligheid gebracht. Wat dat
betreft verschillen de methoden
van het communisme in wezen niet
van die van het nationaal-socia-
lis me. Wrj hebben gedurende de
'oorlog ervaren wat dat betekent.
De democraat richt tegen dit
alles zijn vlammend protest. Want
hij ziet de menselijke persoonlijk
heid door de dictatuur vertrapt. En
hij pleit juist voor de ontwikkeling
en de ontplooiing van de mens in
de vele vormen, waarin deze moge
lijk is. Voor de Christen geldt hier
de <?pvatting, die nog dieper graaft,
nJ. dat de mens in gehoorzaamheid
aan God heeft te leven. Hjj eist
daarom voor zich op het recht om
God te dienen naar d£ eis van zijn
geweten. Humanisten en Christe-
Een Duitse edelman, die drie malen te vergeefs heeft getracht Hitier
te doden, verdient heden ten dage zijn brood met het verdedigen van
Duitse oorlogsmisdadigers.
Deze medeplichtige aan drie aanslagen op de Duitse tyran, is de 40-
jarige Fabian von Sdilabrendorff, die nu als advocaat pleit voor volge
lingen van Hitler die voor het denazifïcatiéhof moeten verschijnen;
Volgens officieren van de Amerikaanse Intelligence Service is hij een
van de weinige overlevende kopstukken van de mislukte aanslag van
20 Juli 1944. Als gevolg van de toen doorgevoerde zuiveringsactie heb
ben duizenden Duitsers het leven verloren. Von Schlabrendörff was
voordien reeds betrokken bij twee andere aanslagen, die eveneens mis
lukt zijn.
Daarom heeft hij gemeend er
goed aan te doen, vrijwillig onge
veer een derde van zïjn tijd be
schikbaar te stellen voor het ver
dedigen van de aanhangers van de
man, die hij verschillende malen
heeft trachten te doden.
Von Schlabrendörff erkent, dat
bij zijn leven te danken heeft aan
de dwaasheid van de Duitsers, alje
personen te executeren, die er van
op de hoogte waren, dat hij bij de
aanslagen was betrokken. Pas
daarna werd hij voor het beruchte
volksgerechtshof in Berlijn .ge
bracht.
Na vier, malen te zijn verhoord,
werd hij ten slotte bjj. gebrek aan
bewijs in vrijheid gesteld. De
Gestapo gaf niettemin opdracht,
hem voor een executiepeloton te
plaatsen.
Refu voor doodvonnis
„Terwijl ik in de gevangenis zat,
dwong men mij, een ontvangstbe
wijs te tekenen voor mijn doodvon
nis", deelde de in Pruisen geboren
advocaat laconiek mede.
Eer zijn doodvonnis echter kon
worden voltrokken, werd hij, te
In een Interview met United
Press vertelde Von Schlabrendörff,
die de indruk maakt van een zeer
bezadigde geleerde, het een en an
der over die pogingen om de Füh
rer uit de weg te ruimen. Hit zijn
relaas blijkt, hoe'*die pogingen door
toeval en slechte voorbereiding
mislukten.
X7on Schlabrendörff raakt échter
pas in vuur wanneer hij begint mét
zijn critiek op het volkomen ver
keerde systeem van denazificatie
dat door de Amerikanen wordt toe
gepast. Hij verklaarde, dat dit zo
langzamerhand was uitgelopen op
„bernazificatïe".
Terwijl hij met zijn, gebogen,
enige 'decimeters, lange pijp druk
gesticuleert om kracht bij te zetten
aan .zijn woorden, beweert Von
Schlabrendörff, dat de Amerikanen
met hun politieke zuivering veel te
ver zijn gegaan. „Het is niet juist,
al dié. kleine nazi-aanhangers te
vervolgen", meent hij.
ïnnsbriick door de Amerikanen be
vrijd. Men had hem inmiddels van
het ene naar het andere concentra
tiekamp gesleept
Von Schlabrendörff, die ten tijde
van het complot dienst deed als
koerier tussen het Russischs front
en Berlijn, had veel critiek op de
wijze waarop de aanslag van de 20e
Juli 1944 werd uitgevoerd. Of
schoon de bewuste bom Hitier bij
na uit zijn hoofdkwartier in Oost-
Pruisen blies was Von Schlabren
dörff van oordeel, dat de aanslag
slecht was voorbereid. Naar zijn
mening waren er te veel mensen
bij betrokken geweest om goi
resultaten te waarborgen. Nu
sprak hij smalend over de aanslag
legende, die zich in Duitsland heeft
gevormd, „Ongeveer de helft wan
alle Duitsers, beweert, aan de aan
slagen op Hitier te hebben deelge
nomen", aldus beweerde Von
Schlabrendörff misprijzend.
De advocaat meende, dat de aan
slag van 13 Maart 1943 beter was
voorbereid. Er, was een veel klei
nere groep bij betrokken. Hij mis
lukte echter door een ongelukkige
samenloop van omstandigheden.
Twee Brits^ tijdbommen, ingenieus
verborgen in cognacfléssen, ont
ploften niet toen Hitler Van een
inspectietocht per vliegtuig naar
zijn hoofdkwartier terugkeerde.
Von Schlabrendörff, die toen lui
tenant was in het Duitse leger, had
de 'flesbommen zelf in het vlieg
tuig geplaatst. Hij overhandigde
de flessen aan een zekere kolonel
Brandt, een der adjudanten van
Hitler, die met Hitier naar diens
hoofdkwartier te Rastenburg in
Oost-Pruisen zou 'vliegen. Het tyd-
mechanisme was zo ingesteld, dat
de bommen zouden moeten, ont
ploffen wanneer, het vliegtuig zich
ongeveer boven Minsk bevond.
Von Schlabrendörff, die de bom
men zelf gereed had gemaakt, zei
per abuis slechts één ontsteking te
hebben gebruikt. Later vertelden
de Engelsen'hem, dat hij twee ont
stekingen per flesbom had moeten
gebruiken.
Een fout
Toen de militaire zenders meld
den', dat Hitler in zijn hoofdkwar
tier was gearriveerd, besefte Von
Schlabrendörff, een fout te hebben
gemaakt. Hij en. zijn medeplichti
gen sloeg de schrik om het hart.
Zij verloren echter hun hoofd niet,
maar telefoneerden kolonel Brandt
in "koelen bloede, dat zij de ver
keerde flessen hadden meegegeven
Von Schlabrendörff vloog de vol
gende dag naar Hitiers hoofdkwar
tier en verwisselde de beide fles
sen, die nog onaangeroerd in een
kartonnen doos ergens in sn hoek
stonden, voor twee flessen prima
cognac.
Door deze mislukking echter niet
ontmoedigd begon men spoedig
daarna weer met het opstellen van
een nieuw plan. Hitier moest uit de
weg geruimd worden. Ook Von
Schlabrendörff was i weer in het
complot betrokken. Hij vertrok
naaj Berlijn met enkele bommen
en overhandigde die aan een van
zijn vrienden, kolonel Rudolf von
Gerstdorff. Door een toeval ont
snapte Hitier aan de dood. Tijdens
een rouwplechtigheid ter ere van
de gevallenen verliet Hitier een
uur voor het vastgestelde tijdstip
de plaats waar de plechtigheid
werd gehouden. Daardoor kreeg
Von Geretdorff geen gelegenheid
de bom, die hij onder zijp overjas
verborgen had, naar Hitier te slin
geren.
Von Schlabrendörff is "nu geheel
in zijn advocatenpraktijk inge
voerd. De samenzweerdersperiode
ligt ver achter hem. Het mikpunt
van hun samenzweringen is ver
dwenen, Von Schlabrendörff zei:
„Ik ben er vast van overtuigd dat
Hitier werkelijk dood is",
nen kunnen dus in de verdediging
van de democratie hand in hand
gaan. Het is ook nodig, dat zij
samenwerken, want de afweer van
het gevaar der communistische dic
tatuur vraagt een verenigde
krachtsinspanning van allen, die op
geestelijke gronden de dictatuur
verwerpen en voor de democratie
willen strijden.
Staatkundige democratie
In een dictatuur bepaalt de dic
tator het staatkundig beleid. Het
volk wordt als onmondig be
schouwd, Hec verkeert in een toe
stand van politieke alaygmy. Men
late zich hierbQ niet verblinden
door listige methoden, welke do
dictatuur toepast om naar buiten
de indruk te vestigen, dat de weg
der democratie nog wordt gevolgd.
F o r m e e 1 gesproken is Hitier
destyda op regelmatige weg aan
het bewind gekomen. De'omwente
ling in Tsjecho-Slawakije is for
meel ook zonder revolutie tot
stand gebracht. Maar de vorm ts
hier schijn en alleen het wezen
biedt de werkelijkheid. Het volk
heeft in belde gevallen onvoorwaar
delijk en. volkomen afstand moeten
doen van het recht om de richting
van het staatkundig beleid te be
palen.
De waarde der democratie schuilt
juist hierin, dat niet de dictator,
maar het volk over- de staatkun
dige koere des lands beslist. Wan
neer wy straks in Juli in. "Neder
land opnieuw verkiezingen hebben,
dan is dat om het volk opnieuw de
gelegenheid te geven zich over het
Regeringsbeleid uit te spreken. Het
Nederlandse volk is een mondig-
volk. Dót wil natuurlijk niet zeg
gen, dat iedere Nederlander, stuk
voor stuk, de wil en de kennis heeft
om de vele staatkundige problemen
van de dag te kunnen beoordelen,
Maar het betekent we], dat 'btf de
verkiezingen aan een uitspraak van
het Nederlandse volk beslissende
betekenis omtrent het toekomstig
Regeringsbeleid kan eii moet wor
den toegekend. Dit voorrecht mo
gen vrij ons als mondig volk -door
een dictator t nooit laten ontroven.
Maatschappelijke democratie
Naast de staatkundige democra
tie staat de maatschappelijke demo-r-
cratie. Hierbij denken wij dan in
het bijzonder aan het economische
en het sociale terrein. De dictatuur
gebruikt zowel de werkgever als de
arbeider voor het doel, dat de dic
tator uit eigen aandrift nastreeft,
Zij zijn slechts de pionnen in zijn
handen en wee hem die medewer
king weigert!
De democraat streeft hier naar
geheel andere idealen. Zijn verlan
gen gaat uit naar bedriijfsdemocra-
tie. In de bedrijfsdemocratle wordt
aan de vertegenwoordigers van
-werkgevers en arbeiders, onder
toezicht van de Overheid, een ruime
mogelijkheid gelaten om de eigen
zaken in eigen kring te regelen.
Hier geen centralisatie van de
alleenheerser aan de top, maar
decentralisatie en Ver
antwoordelijkheid der
bedrijfsgenoten voor wat
er in de betrokken bedrijfstak ge
beurt Een goede bedryfsdemócra-
tie ziet niet alleen naar de bedrijfs
tak, maar ook naar iedere onderne
ming van die bedrijfstak, ©ok hier
heeft de democratie .een eigen op
lossing. Het doel moet zijn om de
arbeiders het gevoel bij té brengen,
dat zfj niet zfjn een klein radertje
in de grote economische machine,
maar mannen met verantwoorde
lijkheid voor de hun toevertrouwd*
taak. In dit licht moet ook worden
bezien het wetsontwerp op de On
dernemingsraden, dat enige maan
den geledeR is gepubliceerd en in
ruime mate de aandacht .heeft ge
trokken.
Zo opent de democratie een per
spectief van hogere geestelijke cul
tuur en maatschappelijke gereefc.
tigheid. De dictatuur daarentegen
leidt naar het knekelhuis. Moge di
val van Tsjecho-Slowakqe het Ne
derlandse volk met enthousiasme
bezielen in de strjjd voor de demo
cratie.
Mijnramp in Joegoslavië
Een explosie in de Hasj a-kolen
mijnen in Istrië heeft aan zestig ar
beiders het leven, gekost, Tien mijn
werkers zijn in. de mijn opgesloten
en moeten waarschijnlijk eveneens
als omgekomen worden beschouwd.
KIEVITSEI GEVONDEN
In de omgeving-van Varsseveld is
gistermiddag een kievitsei gevonden.
Het zal de Koningin worden aan
geboden.
bons op Kris-Krasser cn hU betwij
felt het of Ik sportief genoeg zal
zijn om aan de lezers te vertellen
hoe dc vork In de steel zit. Waarom
niet?
DE PUGILISTEN
Maandag, 22 Maart, weer Hol
land—België, maar nu binnen de
touwen van de Rivièrahal. Het pro
gramma is: Verwijk, de kampioen
van Z.-Holland tegen Dicky, de
kampioen van België in het vlieg-
gewicht. - Bantam: Maas—Cabo;
veder: P, KleinheerenbrmkPlens;
licht: Wolters—Dqbrieux; weiter:
Van KempenVcrstraete; midden:
DiessenFrancois; halfzwaar: Hoi
Oosterbaan; Zwaar: de Lange
Rogiers. De Zuid-Hollandse „ka
nonnen" tégen de Belgische.
OP EEN OOR NA...
Kris-Kraaser heeft voor verschil
lende lezers geïnformeerd of er
voor FeycnoorcI—E.D.O.. Zondag in
het Olympisch. Stadion tc Amster
dam nog kaarten te krijgen zón.
Wie geluk heeft kan misschien bü
de bekende verkoopadressen nos
wel een plaatsje bemachtigen, maar
heel veel succes durven wil hem
niet te beloven.
NAAR BELGIë
De Rotterdamse motorrenners
Zijlaard, Rietveld en Van EJxel.zijn
uitgenodigd om op 9 Mei te Brus
sel in een internationale wegrace
te starten.
De openstelling van het Neder
lands B-elftal, dat 28, 27 en 29 Mrt
a.s. in het drielandentouraooi te
Londen uitkomt is hetzelfde geble
ven als die van het elftal voor de
oefenwedstrijd tegen de Zwaluwen.
Het elftal ziet er dus als volgt uit:
'Dc Munck (Sittardse Boys)Spel
(D^S) en Van Bun (MTO; Fanger
(DWS), Beenhakkers (NAC) en
Temming (DOS);' C. v.d. Tuyn (H
DVS), Schaap (Gooi). Roozenbur-g
(Neptunia), Rijvers (NAC) en Cla-
van (ADO).
Reserves: Landman (Neptuaus)
Bak (Gooi), Sehwenke (HBS) «n
Engelsman (Quick),
Be Quick uit Groningen en Xer
xes uit Rotterdam, die sbeide al
tweede zijn geëindigd in hun dis
trict, hebben het plan opgevat om
te komen tot een „competitie der
tweeden" Reeds hebben Quick uit
Nijmegen, wanneer deze ploeg ten
minste als tweede zou eindigen en
het Bredase NAC zich bereid, ver
klaard, aan een eventuele com
petitie te zullen deelnemen.
Zondag a.s. wordt reeds de wed
strijd Be QuickXerxeS' te Gro
ningen gespeeld--
(Van onze parlementaire
redacteur)
Onder de wetsontwerpen, welke
de Eerste Kamer gisteren behandel
de was ook de wijziging Van de
Kieswet, welkè het mogelijk maakt,
dat by de Kamerverkiezingen van
dit jaar in Indonesië verblijvende
militairen, die kiesgerechtigd zifn,
hun stem bij volmacht kunnen uit-
.brengen. In het belang van een al
zijdigs voorlichting van de militai
ren pleitte de heer Van- Santen
(CPN) voor het toelaten van „De
Waarheid", welke zoals men weet
voor militairen verboden is, .in het
leger in Indonesië en voor het geven
van gelegenheid aan communisten
om voor de zender PCJ verkiezings-
redevoeringen te houden.
Bij minister Fiévez, die de verde
diging van het wetsontwerp had
overgenomen van minister Witte-
man, die ongesteld was, kwam hjj
daarmede aan het verkeerde adres.
De regering denkt er niet aan,- al
dus de bewindsman, om het verbod
van „De Waarheid" op te heffen.
Bovendien is zij ook niet van plan
om politieke propaganda over de
PCJ-zender toe te staan. In:het al
gemeen staat de Regering afwij
zend tegen politieke propaganda in
het-leger, doch zij ziet in, dat een
minimum Van voorlichting niet ont
beerd kan worden. Die voorlichting
zal echter moéten blijven binnen
het kader van de krijgstucht en van
de militaire omstandigheden. Waar
schijnlijk zullen de politieke partijen
in de gelegenheid gesteld worden
om doormiddel van artikelen 'in
„Het Lichtspoor", de soldatenkrant,
de gewenste voorlichting té geven.
Toen de heer Van Santen daarop
de minister de vraag stelde, of de
CPN hiervan ook gebruik zou kun
nen maken, volstond deze met mede
te delen, dat het antwoord óp die
vraag ontkennend luidde.
Het wetsontwerp, alsmede dat
betreffende enkele technische wij
zigingen der Kieswet werd zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd
en hetzelfde geschiedde' na- enig de
bat met het wetsontwerp, dat de
Regering machtigt tot het aangaan
van cönversieleningen ter aflossing
van uitstaande schuld.
Jaarvergademig graan-
siudieclub
In het Beursgebouw hield deze
week de Rotterdamse Graanstudié-
club haar jaarlijkse algemene ver
gadering onder leiding van de 'heer
J Eroudelet. Nadat de jaarstukken
waren goedgekeurd werden de be
stuursleden, die aan de beurt van
aftreden waren, bij acclamatie her-'
kozen. In de plaats van <ie heer D,
J, van Es, die zich niet herkiesbaar
had gesteld, werd de heer A. v. d.
Pol tot bestuurslid benoemd. De
voorzitter heeft enige hartelijke
woorden van dank tot de scheiden
de penningmeester gericht.
- Na afloop vande vergadering
werden er vy'f interessante- films
vertoond, die ter beschikking waren
gesteld door dB U.S. Information
Service,
