Van der Waals als baron v. Lynden
naar Zweden
FILM VARIA
Nederland vooraan bij bouwen van
televisie-ontvangers
DE VOSSENKETTING houtwurm
Zaterdag 3 April 1948
SPIONNAGE IN NEDERLAND
Pogingen om nieuwe radio
verbinding te scheppen
FAMILIERELATIES
VAN DE BARON
Voetbal'programina
Korfbaiprogramma
Geheime agenten
worden posthuum
onderscheiden
ési
FOPRAADSELTJES
(D&- Jwopmcw mi (palujA
Philips maakt een beter toestel dan
Jeugdpuzzle
Komt het gauw?
Proces-Rauter
Veertig Nederlanders vielen door
Silbertanne-acties
Grote mogelijkheden
SCHOONMAAK
DE
4
OP 10 SEPTEMBER
1943 vertrekt Anton
van der Waals in opdracht
van Schreieder naar Zwe
den. Hij moet onder de
naam Baron van
contact opnemen met con
sul-generaal Adriaan de
Jonge en diens medewer
kers, teneinde, nu het Eng
land-Spiel door de vlucht
der beide agenten groot ge
vaar begint te lopen, een
nieuwe mogelijkheid voor
rechtstreeks contact met
Londen te scheppen.
Van der Waals reist met
de kustvaarder „Excelsior"
uit Delfzijl, welker kapitein
de beruchte S-D.-agcnt Jos
Aben is.
Delfzijl was tot Juli 1943 het
brandpunt van veel illegale activi
teit, omdat er het hoofdkwartier
was van de groep-,,Zwaantje", die
onder leiding stond ran dokter Oos
terhuis. De graëp bad vaste verbin
dingen met Zweden door middel van
kustvaarders, die ook in de oorlogs
jaren de zee waren trouw gebleven.
Veel spïonnagemateriaal uit het ge
hele land ging langs deze lijn naar
Engeland en van tijd tot tijd werden
op deze wijze ook Engelandvaarders
weggeholpen. Het ié bekend dat via
Delfzijl en Zweden om. de heren
Gevers Deynoot, mr. C. H. J. T. van
Houten, L. Pot jhr. Six, en jhr Van
Wijk naar Londen gingen. Met na
me kapitein Eossien van de JSoI-
1 an dia" verwierf zich op dit gebied
grote verdiensten.
Door aanwijzingen van Aben was
echter de S.D. de illegale groep
„Zwaantje" op het spoor gekomen.
Er werd een zeer geraffineerd spel
opgezet, waarin de kapitein van de
„Excelsior" een uiterst smerige rol
speelde. Niet- minder dan 49 perso
nen werden gevangen en in Vught
opgesloten. Zij werden voor het me
rendeel ter dood veroordeeld, doch
hebben er, wonderlijkerwijs. voor
het overgrote deel het leven afge
bracht. Zeven zijn er door ellende
omgekomn in de kampen; zeven an
deren zijn teruggekeerd als th.c.-
patienten. Dokter Oosterhuis en zijn
medewerkers hebben zich de onver
gankelijke eer verworven, dat zij
hoéwei in de spionnage volkomen
amateurs, een "internationale ver
bindingslijn hebben opgebouwd en
•daarvan veelvuldig een nuttig ge
bruik wisten te maken.
Vals speler
Jos Aben was in dit gevaarlijke
spel een sinistere vals-speler. Hij
had zich,.door van tijd tot tijd spion-
nagemateriaal en goedé Nederlan
ders mee te nemen, in Zweden een
uitstekende naam verworven. Men
zag hem aan voor een dappere ver
zetsman. Maar in feite was hij een
agent van de SD., die zich grote be
dragen liet betalen voor vuig ver
raad,
Met deze: man gaat Van der Waals
in September 1943 naar Stockholm.
De beide boeven krijgen onderweg
ruzie over het ruilen van een gou
den'sigarettenkoker en een ring,
maar Aben levert niettemin zijn
passagier, te bestemder plaatse af.
,3aron van Lynden" zoekt zodra
hij in Stockholm is gearriveerd,
contact met de heer Llndenburg.
een hoofdingenieur, van. de Rijks
waterstaat. die uit Voorburg is ge
vlucht op het ogenblik dat de S.D.
aan zijn voordeur belde. Hij was
medewerker van de door het gehele
land werkende "groep Zwaantje en
is in de vroege morgen van 31 Mei
Om het kampioenschap van Ne
derland: Haarlem.Edo (Olym
pisch stadion); HeerenveenGc-
Ahead; BW-PSV.
Promotie 2e klasse: District I: K
FC—RFC; District II: SW—Em
ma.
Promotie derde klasse: District
H: VIOS—Leerdam; HBO—ONA;
VCSEB OH; BEC—BMT.
Promotie vierde klasse:*HPSV—
ASC; LugdunumRoodenburg;
Moordrecht—Poortugaal; Naald
wijk—-Hillesluis; DRIi—Martinit;
DinduaTonegido.
Om de beker: DCVXerxes;.
Overmaas—Fey enoord; Fortuna
Nepftmus; CVVSparta; VFC
Coal; FlakkeeHIONTransvalia
DHZ; Saturnus—Steeds. Hoger;
DHSRising Hope; FSV Pretoria^—
Helievoetsluis; FlorissantNHS;
De Mussen—SMV; DDCAeolus;
KillegersbergVOC; Het Noorden.
Excelsior; BarendrechtHOV
DEHLeonidas; HermandadSt.
Volharden; Sunrise—Pechvogels;
BVS—DZB; UrsusFSC; DHZ—
Siod.
Kon. Ned.Korfbalbond. Eerste
klas: Achilles—Het Zuiden; Victm
OrientisOns. Eibernest. Tweedê
klas: A. Zwervers—Gvmnaslasten
2; B-: Die Haghe—Het Zuiden 2;
Achilles 2Ons Eibernest 2. Derde
klas: A. TOV 2—Gyrnn. 3: B. Mer-
wedeRood Wit; C.: Rozenburg 2
—Algemene 2.
Rotterdamse Korfbalbcnd._ Kam
pioenschap eerste 'klas: Unicum—
Poortugaal. Eerste klas A: Het
Zuiden 4De Spartaan 2; B,: Ac
tief 2Spangen 3. Derde klas: A:
Wlon 4—Varkenoord: Charlois 2-
Rozenburg 4; B.: Succes 3—Actief
4; Sperwers 4—Avanti 2; Overkan-
ters 3—OSCR 4. Na-competitie:
Eerste klas: Ons Huls 2-—'Trekvo
gels 2: Rozenburg 3—Succe3 2, 3e
klas: Unicum 2—Overkantexs 2.
wet de ISO-ton metende „Hollan-
dia" uit Delfzijl naar Zweden ge
varen. De heer Lindenburg verte
genwoordigt te Stockholm het Bu.
reau Inlichtingen en derhalve is
Van der Waals bij hem aan het
juiste adres.
Van der Waals heeft grote plan
nen. Hij wil een Duits munitiedepot
in Schcyeningen opblazen, hij wil
een sluis in Bom laten springen.
Daarvoor heeft hij springstoffen
nodig, die Engeland hem moet zen
den. Voorts heeft hij adressen nodig
van mensen in Nederland, die be
reid zouden zijn met hem samen te
werken. Zulke adressen kent men
zeker wel in Stockholm? En dan
heeft hij een zender nodig om van
Nederland uit contact te onderhou
den met Londen. En om bij zijn
nieuwe medewerkers vertrouwen
te verwerven moet hij een bericht
hebben via Radio-Oranje. Het be.
richt moet luiden: „Voor Cort
het is in orde".
Als dat allemaal gebeurt, kan de
groep van Baron van Lynden héél
yeel doen in het belang van het va
derland. daarvan kan mijnheer Lin-
denburg zich ten volle overtuigd
houdenEen ganse avond praat
hindenburg met Baron van Lynden
en als hij radiografisch verslag uit
brengt aan Engeland seint kolonel
Somen van B. I. hem. dat hij maar
met ..Baron van Lynden" naar Lon
den moet komen. De baron heeft
echter tot zijn spijt geen tijd voor
een reis naar Engeland.... Daarorrr
vertrekt de heer Lindenburg alléén
per vliegtuig om instructies te ha.
Ion en hij brengt tevoren ..Van Lyn
den" onderdak'bij jhr Van Rijcke-
vorsel, die in de diplomatieke
dienst is. De Nederlandse gezant
wordt zorgvuldig overal buiten ge
houden teneinde internationale ver
wikkelingen te voorkomen^
's Avonds praten jhr Van Rijcke-
vorsel en Baron Van Lynden uit
voerig over de toestanden in Neder
land. Van der Waals doet het weer
voorkomen, alsof hij de chef is van
een actieve sabotagegroep.
In het nauw
Aan het eind van het gesprek
brengt de beer Van Rijckevorsel
familierelaties ter sprake. HU kent
de familie Van Lynden oppervlak
kig en plotseling verrast hij Van
der Waals met de vraag, tot welke,
tak van de familie behoort U eigen
lijk?
Van der Waals heeft overal op
gerekend, behalve op deze vraag.
Wat weet een Rotterdamse eiectro-
technïcus van de takken ener adel
lijke familie? Hij praat er een beet
je op ïos, verwart zich in zijn eigen
betoog en zegt tenslotte dat hij ver
moeid Is en slapen wil.
Jhr Van Rijckevorsel wijst hem
zijn kamer en zegt tot zichzelf: hij
mag wezen wie hij wil,, maar een
Baron Van Lynden is hij in ieder
geval niet
De volgendedag neemt Van der
Waals zijn intrek in een. hotel. Daar
is hij* gevrijwaard, voor vragen, haar
familierelaties, die niet bestaan....
Eigen bericht)
Wy nerTtemen, dat het kapittel van
de Militaire Willemsorde dezer
dagen zijn eender ingenomen afwij
zend standpunt nopens het verlenen
van mihtaire onderscheidingen aan
de cocc MJ.D. en BJ. gedropte
agenten heeft herzien.
Het staat thans vastdat in ieder
geval de omgekomzn agenten zullen
uforden onderscheiden met Militaire
Willemsorde, bronzen leeuw of
bronzen kruisgelijk dat met hef
merendeel der agenten van J3J3.0.
reeds is geschied.
Hoewel wij het betreuren, dat het
voorjaar 194S moest "'worden, alvo
rens men zich en dan nop na
publiekelijk profest tot deze
zienswijze bekeerde, spreken wij er
toch onze grote voldoening over
uit, dat thans eindelijk aan de na-
gedachtenis van zoveledappere
mannen recht zal wedervaren.
het vuur zou willen steken voor
Aben, vertrouwt de leider van B. I.
die kustvaartkapitein niet in het
minst. En daarom beschouwt hij
.Baron Van Lynden" eveneens als
een- verdacht persoon, die hij graag
in Londen wil zien.
De heer Lindenburg vertrekt weer
ïter vliegtuig uit Engeland om via
Schotland naar Zweden te gaan. Hij
heeft de opdracht bij zich. tot iedere
prijs Baron van Lynden naar Enge
land te brengen en hem stellig geen
adressen, of enig materiaal te geven.
In Schotland maakt het vliegtuig
een tussenlanding. En eer het weer
kan opstijgen, legt een dikke mist
alle luchtverkeer volkomen lam.
Twee weken zit de vertegenwoor
diger van B. L gevangen op het
Schotse vliegveld en als hij einde'
lijk weer in Zweden arriveert, is
Van der Waals, na een verblijf van
tien dagen, reeds naar Nederland
vertrokken!
pN intussen heeft er te Londen
Jeen emstie gesprek plaats tus
sen kolonel Som er en de fceer Lin
denburg, Ondanks het feit, dat con
sul-generaal De Jonge zijn hand in
Met kge handen
Hjj heeft een brief achtergelaten
voor B. I. in Londen, waarin hij zich
bitter beklaagt over de koele be-
'handeling, -die hem. de leider van
een sabotagegroep, is ten deel ge
vallen. Voorts vraagt hij nogmaals
om de boodschap van Radio-Oranje,
die hij nodig heeft voor zijn werk,
de boodschap ,die luiden moet:
„Voor. Cort het is ip orde"
Kolonel Somer denkt er eenvou
dig niet aan ztük een boodschap af
te geven. Hij wil anderzijds niet
botweg bet spel beëindigen en laat
derhalve omroepen: „Voor het te
gengestelde Van Lang-1u hebt met
goede mensen te doen".'
En daarmee is Van der Waals
volkomen overtroefd. Want aan dit
bericht heeft hij. niets! Het bete
kent voor hem het begin van het
einde. Binnen weinige weken zul
len Ubblnk en Deurlein in Londen
arriverenEn het England-Spiel
zal een einde nemen, zonder dat de
S.D. er in geslaagd is zich. via Zwe
den van een nieuwe verbinding te
verzekeren. Voor. bet éérst komt
Van der Waals bij zijn chef terug
met ledige handen!
DENNY KA YE ZET SCHIPHOL
OP STELTEN
Een half uur lang heeft Maan
dagmiddag de volkomen dwaasheid
op Schiphol geheerst. Niemand
was er op verdacht geweest, nie
mand had er enig vermoeden van
gehad, toen uit de voorjaarshemel
het Flagship „America" van A.O.A.
uit Francfort op het vliegveld
neerstreek. Passagiers stegen uit en
begaven zich naar het restaurant.
Onder die passagiers bevond zich
een roodblonde en biamv-ogige,
hardnekkig kamvgummi kauwende
jongeman. Niemand zou nog aan
dacht aan hem. hebben geschonken,
indien iemand plotseling niet dat
toverwoord had gefluisterd, dat
iedereen in de buurt electriseerde:
„Denny Kaye
Penny Kaye, Amerïka's populair
ste grappenmaker, hier in Neder
land reeds populair geworden door
een enkele film: Wonderman!
-Een stewardess gaat plotseling
op hem af en zegt verrukt: „Ik'heb
li in Londen gezien!"
In minder'dan geen tijd was hij
het middelpunt van de kleine res
taurantbevolking. Denny had het
hard ie verduren.
„Waar komt U vandaan?"
„Uit Frankfort", zei Dennj».
„Wat heeft U daar gedaan?"
„Ges pionne er d".
„Ging dat gemakkelijk?"
„No troubles at all".
„Is U getrouwd?"
„Oh yes!"
„Met een filmster?"
„Oh nol! Ik zou nooit een vrouw
willen hebben, die filmster is.
„Hoe vindt U de Hollandse je
never?"
„Strong and dangerous".
„Wat is de beste film, die U ooit
gezien hebt?"
„De Beste Jaren van ons Leven".
„Waar gaat U nu heen?"
„Rechtstreeks naar New" York
met 160 pakjes snoep".
Denny Kaye heeft een half uur
op ons degelijke internationale
Schiphol getoefd, 's Werelds Won
derman. En toen de vliegmachine
weer gestart was en reeds in 7de
richting van de Noordzee ver
dween, drong hét eigenlijk pas
goed tot iedereen door, dat dit het
raarste halfuurtje was geweest, dat
zij ooit hadden meegemaakt.
„De mensén moeten meer la
chen", heeft Denny gezegd, „want
het is al droevig genoeg in de we
reld,..-, Heeft hij geen gelijk?
IN TELEVISIE schuilen gro
te industriële mogelijkheden,
vooral voor de toekomst. Er Is
nog nimmer een technische
nieuwigheid geweest, die het op
de duur niet won van verouder
de denkbeelden. De spoorweg
heeft het geworinen van de trek
schuit, de electrische tram van
de paardentram, het „duivels-
instrument" de telefoon is ge
meengoed geworden, zo ral ook
de televisie er komen. En als zij
eenmaal een behoefte-element
is geworden, zoals de radio het
Hu is, zal het fabriceren van
tele visieoni vangers aan duizen
den mensen werk geven. Philips
kan het oude werelddeel in de
industriële fabricage de leiding
geven, zoals blijkt uit* onder
staand artikel.
Cameraman en omroepster nemen vlak voor de uitzending nog even
het programma door.
Het lage, bijna vierkante halsje en de
sterk ingertmpelde pofmouwen geven
dit eenvoudige zomerjurkje iets aparts.
Z/1 EN houtworm zat. in een
fceufcensfoeZ
en at en af... een heleboel1
En op de stoel zat tante Mien
ze had.d^ houtworm nooit gezien,
die at maar door
en at maar door
totdat het krikte en krakte
en tante Mien
otn kwart voor tién
pardoes door de stoel heenzakte.
Waarom hipt een mus over de
spoorrails?
Welke ziekte heerst in geen
enkel land?
Niet kijken voordat je zeker
weet, dat je het niet. weet. Als je
Jt niet kunt bedenken, mag je de
krant omdraaien, en onderaan
kijken.
•apppraaz
'imt uadoi
lapi na jdjq Rq qapmo.
een Indianenkamp er om dat niemand zijn iet open fn hem 'm zijn Aeus,. En die
doet want dan-zal de ketting patste vos vergat helemaal dat
breken en we vallen allemaal." hij zijn hekmiet mocht opendoen.
Grote Vos begon. Hij daalde Hij dééd zijn bek epen om naar
van de steile rots voorzichtig de mier te happen. De ketting
ER was
aan de voet van een steile
rots in h?t dal. De Indianen had
den ma is verzameld en kippen,
en nog andere lekkere dingen om
te eten. En nu waren ze vrolijk
en tevreden en dansten rondom
hun kampvuur. En boven op de
rots stond een Grote Vos, Hij
keek naar beneden en zag de In
dianen dansen. Hij zag de mais
en de kipper en begon luid te
janken en te huilen om de ande
re vossen te waarschuwen.
Er kwamen gele vossen uit het
Noorden en rode vossen uit het
Zuiden en zwarte uit het Oosten
en grijze ui- het Westen. Er wa
ren hele drommen vossen.
„Broeders", ze' Grote Vos „De
Indianen hebben mais én kippen
en nog andere lekkere dingen om
te eten. Nu dansen ze. Ze hebben
het druk met dansen, ze zullen
ons niét zien en horen. Laten we
naar beneden gaan en al datetèn
wegnemen."
„Maar hoe kunnen we langs
deze steile rots naar beneden ko
men", zei een kleine grijze vos.
Grote Vos antwoordde: „We
zuilen een ketting maken. Ik ga
eerst naar beneden. De volgende
vos neemt mijn. staart fn zijn bek
en houdt die vast tussen, zijn tan
den. Iedere vos moet de staart
van de vorige in zijn bek vast
houden. Lan' klimmen we naar
beneden langs de rots. Maar denk
naar beneden. De volgende nam
de staart van Grote Vos stevig
tussen zijn tanden. En elke vol
gende vos hield de staart van
zijn voorganger tussen zijn tan
den.
Zo vormden ze een ketting len en kwamen hard
van vossen, die naar beneden En ze waren blij
brak en daar vielen "alle voSsen
van de rots af naar beneden, be
halve die ene laatste, die hard
wegliep.
-De Indianen inhet dal zagen
opeens een hele rjj --vossen val-
aa nlopen,
gelukkig,
klom langs de wand van de steile1 'want nu waren alle vossen uit de
berg. Het ging erg-goed, maar. omgeving, dood en konden nooit,
toen gebeurde er iets. Boven op meer mais en-kippen stelen. En
de top van de berg liep een mier. ze danstenom hun kampvuur
Hij klom tegen de laatste vos op nóg vrolijker dan vroeger.
Een heel oud
spelletje
Je speelt het met
z'n tweëen. Een js de
koopman, de ander
is de klant.
De koopman zegt:
lk ben een koopman
uit ParijsVerkoop
van alles voor elke
prijs. Je mag niet zeg
gen: ja je mag niet
zeggen; nee je mag niet
zeggen: wit óf zwart
Dames en Heten, wie
koopt et wat.
Nu gaat het ver
kopen beginnen en
de klant mag niet
zeggen ja en niet nee
en niet wit en niet
zwart maar de koop
man moet heel listig
proberen zijn klant
toch een van die
woorden- te laten
zeggen. Het gaat dan
b.v. zo:
Klant; Heb je groene
wok koopman?
Koopman: Nee, wel
witte, mag het witte
zijn?
Klant denkt: Laat ik
nu niet „Nee" zeg
gen dus zegt: Witte
mag het niet zjjn.
Dan zegt de koop
man triomfantelijk'.
Je hebt wit gezegd.
En dan ruilen ze
om: De koopman-
wqröt klant en om
gekeerd.
(Van onza speciale verslaggever) Waay fgy WBYeld!
NEW YORK telt op het ogenblik
750.000 mensen met een tele
visie-ontvanger. In Londen waren
eind 1947 reeds 32.700 mensen aan
gesloten bij de televisie-dienst van
de B.B.C. In Nederland is nog
steeds geen televisie te zien.
En toch, toch is Nederland thans
verder met de oplossing van de
televisie-problemen dan Engeland
en Amerika en kan Philips betere
televisie-óntvanrers bouwen dan
beide genoemde landen. Ze zullen
erheen zelfs binnenkort geëxpor
teerd worden.
En toch, hebben wij bi]
Eindhoven de wereldpremière
beleefd van een televisie-voor-
stelling. Want het was voor de
eerste keer dat Philips een te
levisie-u Itaending gaf met een
industrieel gefabriceerd pro
jectie-systeem, werkend met
567 beeldlijnen en 25 beelden
per seconde, een systeem dat
beter is dan het Amerikaanse
en veel beter dan het in En
geland toegepaste.
De beelden, die we bü deze uit
zending zagen waren van vogr-
treffelijke kwaliteit. Zij waren
scherp, het „sneeuwen." zoals het
heet, het ineenstorten van het
beeld,, de vertekening, het ver
moeiende geschitterwaren geheel
Beste jongens en meisjes.
Ziezo, nu zit de Paasvacantie er
weer op en gaan'jullie, op school
weer met frisse moed aan de slag
voor het overgangsrapport.
Hieronder volgt weer een. serie
raadseltjes.
1. Ik besta uit twee delen; Wof-
den ze van elkaar gescheiden, dan
beslaan ze de gehele 'wereldbol.
Met elkaar verenigd vormen ze
slechts een provincie van Neder
land. Welke?
2. Wat voor raad heeft zelfs de
beste huisvrouw steeds nodig?
3. Welk dier wórdt een jongen,
als men het nog een kop en hals
erbij geeft?
Onder de inzenders van de juiste
oplossing worden drie boeken ver
loot;
Inzendingen vóór Vrijdag fl April
aan de redactie van Het Rotter-
,damsch Parool; op de enveloppe
vermelden: Jeugdpuzzle.
De oplossing van onze raadsel
tjes van 20 Maart is als volgt:
Haring; 2. De kachel; 3. Op de kop
(van de spijker natuurlijk.),-
Na loting werd een boek gewon
nen door: Siem Groenenboom,
Kruisdijk 51, Poorhigaal; H. Kragt,
Warande 42, Schiedam, en Kees
Vreeze, Oude Raadhuislaan 15b,
Rotterdam-Noord.
verdwenen. Men kan, van een be
hoorlijke afstand, rustig naar de
beelden kijken en genieten van de
combinatie ran beeld en geluid.
Het Philips laboratorium Leeft
in Eindhoven een 5 kilowatt tele
visiezender in bedrijf gesteld, die
voorlopig gedurende vier uur per
week diverse programma's- en-
films zal uitzenden-, Dezé uitzen
dingen dragen nog een experimen
teel karakter. Eindhoven en
omgeving zal een beperkt aantal
ontvangtoestellen worden geplaatst
bij technici van Philips, die de uit
zendingen zullen bestuderen en zo
doende hoopt men voldoende erva
ring op tt doen, teneinde uitzen
ding en ontvangst zo te verbeteren,
dat men een vrijwel volmaakte
ontvangst kan verzekeren, zodra
het -mogelijk is,1 de ontvangers aan
het publiek te verkopen.
KOMT er gauw televisie In Ne
derland? In wezen is zij er ah
De zender is er cn nieuwe zenders
bunnen worden gebouwd. De ont
vangers kunnen snel gefabriceerd
worden, zodra er een afzetgebied
voor is; het wachten is slechts op
de instantie, of de combinatie van
instanties, dio het Initiatief zal ne
men om met de uitzendingen te be
ginnen.
De prijs van de ontvangtoestel
len zal naar schatting ongeveer die
zijn van ae tegenwoordige dure
radiotoestellen, maar de mening
van Philips is,, dat er een begin
moet wcfrden gemaakt, opdat de
televisie zich ook in Nederland kan
inburgeren, zoals zij dat reeds in
Londen en New York heeft gedaan.
En er ka:-" nu een'begin gemaakt
worden, omdat de beeldkwaliteit,
welke thans bereikt is, als een eco
nomisch optimum moet worden be
schouwd. Beter dan de beelden^ die
we bij de première zagen, zal het
voorlopig niet kunnen, want met
zulke televisie-beelden zou Neder
land zich eensklaps, vooraan in* de
rfj der televisie-uitzendende lan
den hebben geplaatst.
Heeft het zin in Nederland met
televisie, te beginnen? Naar onze
mening stellig. Er zullen weliswaar
allerlei wèerstanden overwonnen
moeten worden, wellicht die Van
de radio-verenigingen; er zullen
financiële moeilijkheden overwon
nen moeten worden, want men kan
bij'televisie niet volstaan met één
zender, doch er zouden in verschei
dene bevolkingscentra zenders ge
plaatst moeten worden, omdat de
actieradius van een televisie-zen-
der ongeveer 30 km bedraagt.
Maar de voordelen zijn groot; op
technisch gebied heeft Nederland
altijd vooraan gestaan; het was eeo
Tijdens de middagzitfing van gisteren In het proces tegen Rauter werd
begonnen met de behandeling van de zgn. Silbertanne-moorden, Ranters
agressieve houding scheen bU het langer worden van de lijst met door de
Duitsers vermoorde Nederlanders ineen te schrompelen en oDk zijn felheid
werd minder. Toen de president, die voor de eerste maal tijdens dit pro
ces fel werd, hem verweet: „U draait maar steeds om de zaak heen; U
hebt wel vijftig maal verzekerd dat U officier bent, maar geeft nooit een
rechtstreeks antwoord" was Ranter werkelijk 'beduusd.
Voor de Silbertanne-moorden
werd oorspronkelijk de term „op de
vlucht neergeschoten" gebruikt. De
naam Silbertanne zou heel toeval
lig ontstaan zijn en wel toen Rauter
een lijst met z.g. „Toteskandidaten"
voorgelegd werd waaruit hij enke
len moest aanwijzen, die als repre
saille „vermoord zouden worden".
Hij schijnt toen een denneboompfe
op de stukken getekend te hebben
waardoor toen in het vervolg dé
naam „Silbertanne" voor dergelijke
acties gekozen werd.
Na een langdurige woordenstrijd
tussen president en verdachte over
repressieve- en represaillemaatrege
len gaf Rauter toe, dat hij bevel
gegeven had tot de, executies in
Haarlem, Soest eri Amsterdam, die
hij repressieve maatregelen noemde.
Him mier woedend
Rauter vertelde, dat Himmler
buiten zich zelf van woede was.
toen hij hoorde, dat de N.S.B.-pro-
cureur-generaal lri Amsterdam was
neergeschoten. De door Himmler
geëiste maatregelen had hü weten
te verzachten vertelde verdachte.
Hij vond het echter geoorloofd
maatregelen te nemen, omdat de
procureur-generaal een ambtenaar
was, die mede in dienst van de
Duitsers stond.
Rauter vertelde,, dat hij door
Himmler naar Lindau in Oostenrijk
was geroepen, waar zij- spraken
over de toestand in Nederland.
Himmler zei Rauter daar, dat. de
toestand In Noorwegen en Dene
marken nog erger was en dat de
Führer daarom maatregelen over
woog om Germaanse nat.-socialis-
ten verlof te geven „terreur tegen
over, terreur" te plaatsen. Boven
dien'wist men dóór het England-
splel, dat er/vafiutt Engeland aan
wijzingen gegeven waren om een
aantal vooraanstaande NSB-ers te
deden. Daarvoor waren ook ma
chinepistolen „gedropped'-'.
Drie weken ivoor de eerste
Silbertannemoord, zo vervolgde
de verdachte, kwam het Euh-
rerbefehl" uit Berlijn, waardoor
aan aanslagen op nat.-socialis-
ten in Nederland tegenacties
^egen onschuldigen genomen
mochten worden.
Rauter zou na een. onderhoud met
Seyss Inquart besloteu hebben hier
geen gevolg aan te geven, Feld-
meyer. de voorman van de Neder
landse S.S., hoorde echter over dit
bevel in Berlijn 'spreken en kwam'
woedend naar Nederland om Rau
ter .te vragen, waarom hij dit bevel
niet had laten uitvoeren. Feldmeyer
maakte hierover zoveel lawaai, dat
Rauter, zogls hij meedeelde, ge
dwongen werd de Silbertanne-moor
den toe te staan.
De verbalisanten werd gevraagd,
hoeveel Silbertanne-moorden hier in
Nederland bedreven waren. Het
aantal 27, dat door hen genoemd
werd, verbeterde Rauter. HÖ gaf 40
gevallen op, •-
van de eerste landen, die met ge
regelde radio-uitzendingen begon
en, thans dreigt het met de uitzen
ding van televisie achterop te ge
raken, ofschoon het een eersle
plaats kon innemen. En als Neder
land, dat, wat de industriële fabri
cage van beeldonfvangers betreft,
$u weer baanbrekend werd heeft
verricht, in samenwerking met an
dere Europese landen tot een tele
visie-eenheid zou kunnen komen,
zou Nederland met West-Europa
ook hier de leiding in handen heb-,
ben enzou weer blijken, /waartoe
ons oude werelddeel in "staat is.
Hebben we niet de moed een be
gin tè maken, dan moeten we de
voorrang afstaan aan Arherika.
IN de televisie schuilen grote mo
gelijkheden, welke door geen
enkel ander apparaat kunnen wor
den verwezenlijkt. Men kan het
verslag van ee.i voetbalwedstrijd
niet alleen hpren, maar men kan
de wedstrijd thuis me>-beleven
doordat men hem ziet. En wil men
hem de volgende dag nog "eens
zien: welnu via de televisie kun
nen ook films worden uitgezonden,
zodat men een wedstrijd nog eens
kan nagenieten. Men kan het Con
certgebouw orkest niet alleen ho
ren, maar ook zien. spelen. Men
kan grote gebeurtenissen in zijn
huiskamer gadeslaan; we denken
bierbij b.v. aan het feit, dat de
trouwplechtigheid van prinses Eli
sabeth in Londen door vele duizen
den mensen, th 's en op de televi
sie-ontvangers, welke in restau
rants stonden opgesteld,werd ge
volgd. En dan spreken we nog niet
eens van de mogelijkheden, welke
in televisie schuilen vorr doelein
den van ónderwijs, chirurgie, van
de berichtgeving etc.
De wereldpremière van Philips,
waarvan het premièfo-karakter
school in het feit, dat hier voor het
eerst met dit moderne systeem van.
projectie-ontvangers, niet in het
laboratorium, maar industrieel ge
fabriceerd, én met het systeem van
§67 beeldlijnen, werd gewerkt,
heeft ons geleerd, dat de televisie
in Nederland in beginsel, een feit
is, en een eclatant feit, en dat het
slechts aankomt op-hen, die het
initiatief nemen om Nederland op
dit gebied "de achterstan 1 te doen
inhalen, welke het thans vergele
ken met lenden en New York
heeft.
E voorjaarswind vaart door
ons land. Bol blaast de frisse
bries ook door de smalste straten.
Er zit iéts in dat waaien, sterker
dan de'reuk van jong gras en op-
wekkender dan de geur van lente
bloemen. Iedere huisvrouw voelt
dat aan en menig huisvader kan er
van meespreken. Want voorjaars-
tijd is schoonmaaktijd. Nu ligt ons
kleine landje onder de wolkge
vaarten, die snel zeilen langs de
gewassen luchten. Nu wórden ook.
de huizen gewassen. Zij krijgen
'„de grote beurt".en daarmee hun
Hollands aanzien, dat hen van het
buitenland onderscheidt. Pront en
proper met vers geverfde gevels
wacht Nederland, wacht zelfs de
rokerige-werkstad de bewondering
van na-oorlogs vreemd bezoek.
Maar de mensen? Kregen zij ook
de grote beurt? Want het is-wel
prettig om in een schone kamer te
komen (vooral als alles weer op
z'n plaats terecht kwam) en het is
aangenaam om ?elfs stations in
staat van reinheid aan te treffen;
zoals het ook deugd doet om het
dikke winterspul zo zoetjes aan te
vervangen door luchtigèr kledij;
toch is dit alles alleen maar bui
tenkant. En als het Pasen geweest
is heeft juist de binnenkant, waar
uit heel het leven en bewegen, alle
handel en wandel van de mens
voortkomt, zijn goede, kans gekre
gen. Hoe is die kans benut? In
Prediker drie, het hoofdstuk waar
in alles 2ijn bestemde tijd heeft:
van het zó belangrijke geboren
worden en sterven af, tot het lan-
terfanterige steentjes gooien of het
noodzakelijke scheuren dichtnaaien
toe, zegt de Bijbei ook dit, waar
mee wij al schrobbend en.ragebol"
lend ons innerlijk voordeel kunnen
doen:
,Jk heb gezien de bezigheid, du
God aan de kindeten der menu
gegeven heeft om zichzelf-daar me
te bekomrheren.
Hij heeft ieder ding schoon fr'
maakt op zijn tijd: ook heeft Hij
eeuwigkeidsbehoefte in hun
gelegd*"
Er is een schoonmaak van L*et
hart, die er niet bij mag inschieUn.
En die Hij voor Zijn rekening
neemt. F.Oberman.
