mer kik
DEENSE ATMOSFEER I
Veertig jaar geleden botste er een
„dondersteen" op de aarde
Als de zon weer schijnt
in KO HOEKJE
enspm
Val van reuzenkomeet in Siberië
bleef 13 jaar een mysterie
$PO&T ->*
Weestop Uwhoede!
Moderne rattenvangerij gestuurd
„Weense" zingjongens oorspronkelijk
een Nederlandse instelling*
4
"Vrijdag 2 Juli 1943
WIE een ster ziet vatten, mag
een wens doen, zegt de volks
mond, Maar de „ster" die op 30
Juni 1303 is gevallen dat is nu
veertig jaar geleden heeft nie
mand gezien. Gelukkisr maar, want
juist a!a hjj in een dichtbevolkte
streek was waargenomen, zou hij
d&ar wellicht ook ergens in botsing
met onze planeet aiin gekomen, on
telbare slachtoffers hebben veroor
zaakt, geweldige schade hebben
aangericht en do vervulling van Ge
geuite wensen illusoir hebben ge
maakt,..—
Ster so noemen wij, met uit
zondering van de maan. alles wat
wij 's nachts aan de hemel zien
twinkelen. Toch is die benaming
niet juist. Op de titel ster kunnen
alleen de vaste hemellichamen aan
spraak maken. Eén van die 'vhste
hemellichamen is onze zon en zo
zijn er, od grotere afstand, nog on
telbare sterren meer. maar even
min ais de planeten Venus en Mars
van ons zonnestelsel dus „sterren"
in de eigenlijke betekenis van het
woord mogen worden genoemd,
mogen wij «ie kometen die naam
geven. Een komeet is een. niet tot
een bestaand sterrestelsei behorend
stuk ster, een verzameling brok
stukken, omgeven, door gaswolken.
Zo'n brok zwerft in de ruimte van
het heelal rond.
In bet algemeen is de leans, dat
zo'n- rondzwervend brok komeet
met onze aarde in aanraking komt,
uiterst klein. Een ramp althans &l3
die welke in Juni 1908 in Siberië
is gebeurd, is voorzover men kan
nagaan, in historische tijden maar
tweemaal voorkomen.
EEN ramp. ja, zo kan men een
dergelijke gebeurtenis gerust
betitelen. Wanneer toevallig een
dichtbewoonde streek de plaats was
geweest, waar de komeet van 1903
cp onze aarde was geploft, aan zou
er heel wat meer (letterlijk en fi
guurlijk) stof zijn opgewaaid
meer. oneindig veel meer dan van
5e atoombombardementen op Hi-
rosjima en Nagasaki in 1945. Nu
echter heeft het maar liefst der
tien jaar geduurd, eer men er
achter was wat 'er op die gedenk
waardige dag was gebeurd, daar in
Siberië. Wel werden in talrijke
streken ook in West-Europa
talrjike zonderlinge verschijnselen
■waargenomen. Zo werd het bijvoor
beeld 's avonds om elf uur. in
plaats van donker, licht. Zo bieef
het tot één uur 'nachts, toen werd
de hemel nog lichter, alsof de vol
gende dag reeds was aangebroken.
Ook de daaropvolgende nacht was
veel lichter dan normaal. Maar de
ware toedracht werd pas bekend
toen in 1S21 de Sovjetgeleerde Ku-
lik een expeditie naar dit gebied
maakte en uit de mond van de be
woners vernam, wat er fn 2908 ge
beurd was. De komeet die daar was
terechtgekomen, bad een streek
van ongeveer 1200 vierkante kilo
meter totaal verwoest. De meteoor
is zelf uiteengevallen in een aan-
tal brokken, die evenzovele kraters
TEGENOVER DE NEW LOOK
staat in Amerika de mode, nan het
strand die de lange broek sinds
lang heeft afgeschaft. Maar grote
zakken Com verlegen, handen in
weg te bergen?) zijn tegenwoordig
onmisbaar.
Radio-programma
VRrJDAG 2 JULI
HILVERSUM Ir 19 00 Nieuws: 19.15
Surir.amehetdenking: 19.30 Verktezlnas-
rede; 19.45 Cpr. Middenstandsbond; 20.-
•Nienws; 20 05 Projrr.. pro!: 20.15 Kon.
Militaire Kapel: 21.00 Cello en piano;
21.30 Nieuwe ordenini? voor Indlë; 21.50
Melacrinostrlnes; 22.00 Vragen aan
voorbijgangers; 2220 Negro Spirituals*.
22.45 Avondoverdenking: 23 00 Nieuws:
23J5 CJr.p!.: 23.4524 00 Hobo en striik-
HILVERSUM n: 10.00 Denk om de
bocht: 15.13 Reg. uit*.: 19-SO Vrijheid
en vroomheid; 19.45 Verklerinpsrede:
20.00 Nieuws: 20 05 Eer. zomerdag ir. dc
hoofdstad: 21.00 Men vraagt en
draaier: 21.30 De Duedalf: 2150 On
vleuglen van muziek; 22.00 Bulten3.
weekoverzicht door dr. C. D. J. Brandt:
22.15 Swing and sweet; 22.40 Vandaag;
22.45 AvondW'ijding; 23.00 Nieuws; 23.15
t—24,00 Symoh. concert.
ZATERDAG 3 JULI
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws; 7.15
.Ochtendgymnastiek; 7.39 Maria ter ere:
7.45 Morgengebed; 8.00 Nieuws; 8.15
Pluk de dag: 8.55 Hoogmis: 10.15 Klein,
klein kleutertje: 10.30 Fragmenten uit
opera's: 11.00 De Zonnebloem; 1L45
Schoolradio: 1?.. 15 Hongaarse zigeuner-
rouziek; 12.30 We er overzicht; 12.33 KL
van Beeck; 12.55 Zonnewijzer; 13.C0
Heg. Uttz-; 13.30 Klaas van Eeeck; 13 50
Film en Toneel: 14.10 Radio Symph.
orkest; 15.15 Jonge kunstenaars stellen
"zich voor: 15.45 Gram.muz.; 16.00 Ar-
"thur Young and bis swingtette; 16.20
Opbouwende arbeid: 16.30 De schoon
heid van het Gregoriaans; 17.00 De
"Wigwam; 13.00-The Elskamp Brothers;
18.15 Journalistiek weekoverzicht; 18.30
Beg. uitzending,
HILVERSUM IX: 7.00 Nieuws 7.15
Victor Silvester; 8.(10 Nieuws; 8.18 Mor
genklanken; 9.30 Waterstanden; 9-35
Handel gr. pl.J 10.00 Morgenwijding:
10.20 Badiofeuilleton; 10-35 Viool en cel-
le: 11.00 Voor de arbeiders; 12.00 Lunch
concert; 12-30 Weerpraatje: 12.33 Franse
volksliederen; 13 eo Nieuws, 13.15 Ka
lender; 1320 Stafmuziekcorps; 14.00 Als
een bonte vogelvlucht: 14.15 Pop. pla
ten; 15.00 Het N.V.V. spreekt een
woordje mee; 15.15 Radio -Phil, ork.t
16.00 Congres arb. esperantisten.; 16.15
Filmmuziek 16.45 Sportpraatje; 17,00
Hawaiian muz.; 17-30 Om en nabij de
twintig: 18.00 Nieuvrs; 18.15 U.S.A. -caba-
ret; 18.45 Veel kan worden bereikt door
samenwerking.
van tien tot vijftig motor doorsne-.
de in de grond hebben geslagen, Xn
eert cirkei rondom deze t>lek heen
met een middellijn van 30 tot 40
kilometer! zijn alle bomen ver
brand, ontworteld of op zijn minst
ontbladerd.
Geen mens
MENSEN zijn voorzover men
weet. bij deze ramp niet om
gekomen. maar wel zün rendier
kudden in dit gebied getroffen. Hoe
g;root de kracht van de ontploffing
was. blijkt uit het feit, dat de
enorme slag, waarmee het Ln de
lucht reeds in stukken gesprongen
stuk komeet op de grond terecht
kwam, or 1400 km, afstand te ho
ren moet zjjn geweest. Van een fa
briek die op SO km. afstand las:,
werden alle vensters vernield en de
■deuren uit hun voegen gerukt. Wel
werden in enkele seisinojrrafische
stations, onder andere te Potsdam,
aardbevingen geregistreerd. maar
men kwam er op die dertigste Juni
niet achter, wat de oorzaak van de
uitwijking der seismografen was
geweest.
Pas veel tater zoals gezegd -
werd men gewaar. welk een drama
zich daar in de Siberische jungle
had afgespeeld.
In een tijd waarin de atomen-
splitsende mens al te licht dreigt te
neigen naar de overtuiging dat hij
ie natuur nu geheel onder de knie
heeft, is het goed te bedenken, dat
diezelfde natuur ons van tijd tot
tiiri toont, hoe klein cn nietig wij
zijn. wanneer zii haar krachten laat
spreken, zoals co 30 Juni 1908.
Proces-Kravchenko tot
October uitgesteld
Uie is Sim Thomas?
Zoals algemeen verwacht werd, Is
het proces-Kravchenko, dat Dinsdag
voor dg rechtbank te Parijs een
aanvang nam. uitgesteld tot 18 Octo
ber. Het eerste getuigenverhoor zal
vermoedelijk pas in December
plaats vinden.
Kravchenko, schrijver van de best
seller ,,Ik verkoos de vrijheid",
heeft een aanklacht wegens laster
ingediend tegen het blad Les Lettres
Francaises, tegen de uitgever Clau
de Morgan en de schrijver van het
geïncrimineerde artikel „Sim Tho
mas".
Bij het begin van het proces kwam
de vraag aan de orde naar de iden
titeit van „Sim Thomas". „Thomas"
antwoordde niet op twee oproepen
om ie verschijnen, volgens Georges
Izard. Kravchenko's advocaat. Hij
voegde hieraan toe, dat het daarom
twijfelachtig ts, of hij wc! bestaat en
dat de uitgever Morgan volgens de
wet ontheven moet'worden van zijn
beroepsgeheim, zodat hij kan ont
hullen. wie zich achter dit pseudo
niem verschuilt
„Wij weten oiet, wie ..Sim Tho
mas" is en kennen evenmin zijn
adres", antwoordde Joc Ordman. de
advocaat van Les Lettres Francaises.
..Hij is een Amerikaanse journalist,
die in zijn eigen land terstond voor
de rechter gesleept zou worden we
gens on-Amerikaanse activiteit,
wanneer men wist,, dat hij de schrij
ver van het artikel was".
BIJ H/1AK REGERINGSJUBILEUM krijgt dc Koningin het schilderij
Wapenbroedersten geschenkeDit dock is gemaakt door de Pool
prof. Christo Stzianoffdie als illegaal in Duitse handen geraakte. Het
doek stelt voor een Pools soldaax van de pantserdivisie viet een lid
van de Nederlandse B.S, in de stryd om Neerlöuds vrijheid
door-
Door Frankrijk trekt weer die grillige stoet van wielrenners, waarvan
wy mede door de weinig spectaculaire bezetting van de gemengd Neder
landsLuxemburgse ploeg niet onderstboven zullen raken, maar Frankrijk,
België en Italië Wel. Dat het rijden van de Tour de France niet alleen
een sportieve, maar ook een lucratieve bezigheid kan zijn bewezen de
pryien. die beschikbaar zjih gesteld. De rerstaankomende te Parijs ont
vangt 500.000 francs, terwijl bovendien de drager van de gele trni voor
elke dag, dat hij haar om de schouders heeft nog 10.060 francs extra ont
vangt» De prijzen per rit zijn: 2-0.000. 15.000, 12.000. 8,000. 7.006.6000 enz. tot
1500 francs toe voor de eerst aankomenden. In de algemene rangschik
king A. per ploeg aan de le 600.000. 2e 400.000, 3e 200.900 fr. en-individueel;
600.000, -400.000 enz. tot IS prijzen van 10.000 fr.
Nu de KNLTB en de Belgische
LTB om het andere jaar interna
tionale kampioenschappen organi
seren, heeft de Internationale club
yan Nederland het initiatief geno
men tot een wedstrijd in andere
vorm, een halve competitie tussen
de sterkste ploegen van verschil
lende landen. Van 1318 Juli zul
len te Noordwijk spelers van we
reldklasse bij elkaar komen, o,a.
Bromwich, Sturgess, Harper, Bo-
rotra. Cochet en Brugnon. Enige
weken geleden hébben wij u iets
verteld over de actie, die in Ame
rika op touw is gezét om Neder
land aan honkbalmateriaal te hel
pen. Zaterdag a.s. zal de symboli
sche overdracht plaats vinden in
het Ajax-stadion te Amsterdam
door de Amerikaanse ambassadeur,
de heer 3aruch, voor de aanvang
van de stedenwedstrijd Amsterdam
Haarlem.
ANWB 65 jaar
Op 22 April van 1833 namen
Haarlemse en Haagse vélccipedis-
tcn. die in het Hilicgomse koffie
huis .Het Wapen van Friesland"
uitrustten van de gigantische tocht
naar het bloemenóorp het initiatief
om een vélocipedistenbond op te
richten. Dat is 't begin geweest van
de ANWB, die nu al 65 jaar be
staat. Altijd leuk om te weten.
Zaterdag gaan 15.000 postduiven
por skymastcr naar Chatcauroux
óm vandaar over een afstand van
600 kilometer terug naar Holland
te vliegen. Dit zal de eerste keer
zijn, dat de duiven heen en terug
vliegen.
De Wijkraad van Hillegersberg
en Schiebroek heeft een sympa
thiek besluit genomen, n.l. om te
proberen van rje Wilgc-nplas weer
een zwembad te maken. Zoals de
toestand nu is, is zij ook te dwaas.
Daar ligt een prachtig water en het
zijn alleen maar een paar vissers,
die ervan mogen profiteren. Als dit
initiatief zou slagen, zouden vele
Schiebroekenaren de wijkraad
dankbaar zijn.
Zondag zijn er weer eens wirtd-
hondenrennen op het RFC-terrein.
Een nieuwtje voor Rotterdam zijn
de hinderaisrennen voor grey,
hounds.
De Rotterdamse Doven Zwem-
club organiseert Zondagmiddag in
't Oostelijk zwembad een interna
tionale wedstrijd, met Belgische en
Deense gasten, 's Avonds is er een
feestje in de Aula van het Doof-
siommerünstituut.
NIETS in ons kleine landje is zo
wispelturig als het weer. lit
schrijf dit terwijl golven water uit
de lucht vallen en misschien is dat
juist de reden, dat ik het vandaag
met U over de zon wil hebben.
Vanmiddag, morgenochtend kan
"het weer warm zijn en als het
warm is, gaan we natuurlijk weer
zonnebaden. Er is over de zonne
warmte al een heleboel gesproken
en geschreven; er zijn waarschu
wingen de wereld ingezonden, doch
dit alles heeft niet kunnen verhin
deren, dat de secte der zonaanbid-
ders is blijven bestaan. Vooral de
dames zitten uren in de hete zon te
smoren. Er is erg veel veranderd.
Veertig jaar geleden wandelden
onze dames weliswaar in dezelfde
kledij als tegenwoordig, maar toen
droegen ze altijd een parasol om
toch vooral maar geen bruin of ge
spikkeld gezicht te krijgen. Thans
wil iedereen bruin zijn. Vooropge
steld zij, dat de zon inderdaad ge
zond is. De warmte en de ultra
violette stralen doen het lichaam
goed. Doch men overdrijft. Men
blijft zitten tot men vuurrood ge
worden is (zonder het te beseffen),
men krijgt blaren en men kan niet
meer slapen. Dan moet de dokter
er aan te pas komen met poeders
en zalf en. dan is Leiden in last.
Als U nu naar mijn goede raad
wilt luisteren: blijf niet langer dan
een half uur achter elkaar in de
zon en ga niet in een houding zit
ten. Als ge U beweegt is er veel
minder kans op onaangename ge
volgen. Vooral blonde mensen met
een lichte huidskleur ze weten
het zelf wel moeten erg oppas
sen en dan U kunt een bruine
huidskleur mooi vinden een teken
van gezondheid is ze niet.
Ze werden op-
naar New
in Amerika' va.af- hy ce5s ean En'Moore ging ver-
(«riKtcii,™ rat had horen schreeu- der met zijn jasht, Hij
wen, die verward zat trok door de stad en
in een vliegenvanger, toen die practisch rat-
Dat gebeurde op de joog was, ging hij naar
boerderij van zijn va- andera plaatsen. Men
der en men had da- zag hem gaarne komen
geniang geen rat ge- -
zien. Alleen de buren
klaagden steen, en
been. De ratten waren
gevlucht.
De Amerikanen heb
ben een nieuwe me
thode gevonden om
ratten, te vangen. Le
vend nog wel en soms
met 500 tegelijk. De
uitvinder van deze
nieuwe methode is
George Moore uit Ca-
nandaiga. Hij is daar
conservator aan het
Deze wetenschap ging
Landbouwmuseum. In Moore benutten: hij
zijn vrije tijd vangt hij legde vliegenvangers
nu ratten en stuurt in zijn tuin en in de
die op naar het Ro- schuur en werkelijk
chester-instituut te de ratten verdwenen
New York, waar men een paar dagen. Toen
hem zeer dankbaar is begon hij zijn grote
en die dankbaarheid actie: overal in de om-
ook uitdrukt in- dol
lars. m
Moore is begonnen hing hij vliegen van -
met rattenvangen toen. gers. Alleen in één ga-
hij een advertentie in rage, waarvan 'hij de
de krant las van het deuren wijd open zet-
Rochester-instituut te to, legde hij niets.
New York, waarin zo Die nacht hoorde
spoedig mogelijk 25.000 men overal ratten
levende rattenwerden schreeuwen,
gevraagd. Men heeft ze Moore de
men stond hem
graag een garage of
schuur af. Moore be
waarde intussen zorg
vuldig zijn geheim.
Be zaken gingen
goed. In New York
vroeg roen om steeds
meer ratten en Moore
moest personeel in
dienst nemen om aan
de vraag te voldoen.
Zijn helpers moesten
echter bedoven het
geving, op elk spoor vangersgeheim niet te
der ratten legde of verraden. Maar één
van hen heeft geen
woord gehouden en zo
doende kon men on
langs in. de revue
„True" alle bijzonder
heden lezen.
Het gaat de moderne
Toen rattenvanger evenwel
volgende nog steeds voor de
daar nodig voor de be- morgen in de garage wind en het gemeente-
studenng van de in- ging kijken vond hij bestuur van zijn woon-
werking van gamma- niet minder dan 500 plaats koestert zelfs
stralen op levende cel- ratten, die zich gemak- plannen hem era-bur-
■ten. kelijk in de daartoe ger van Canandaiga te
Moore herinnerde zich bestemde kooien lieten maken.
We hebben nog niet veel mooi
weer gehad en toch heb ik al weer
verscheidene patiënten gehad met
een zonnesteek. Ze waren met
warme kleding aan en met ontbloot
hoofd in de zon gaan zitten. Ze
klaagden over hoofdpijn» misselijk
heid, moe- en slapheid en „het
flakkerde hun voor de ogen". Er
was er een met hoge koorts en een
storing in de ademhaling. Tot be
wusteloosheid, tot verlammingen
en aanvallen van razernij „deli
rium" was het nog niet gekomen.
De praktijk heeft bewezen, dat ook
dit, mogelijk is, ja, dat voor kinde
ren de. zonnesteek zelfs dodelijk
was.
Als U er straks aan het strand
getuige van mocht zijn, dat iemand
bewusteloos geraakt door de
warmte, maak dan wel zijn kleren
los, maar voorkom plotselinge af
koeling. En als hij bewusteloos
mocht zijn, alstublieft geen water
of iets dergelijks geven. Een be
wusteloze kan niet slikken, zodat
de vloeistof in de luchtpijp kan
komen met alle gevolgen van dien.
En als U mij raad vraagt voor de
ongetwijfeld nog komende warme
dagen: kies luchtige kleding en be-
dek het hoofd. Zorg in besloten
ruimten voor voldoende ventilatie.
Bij mars of wandeling in formatie,
neem wat afstand van elkaar. Ge
bruik van alcohol bij warmte kan
gevaarlijk zijn. Het lijkt mij wel
haast onnodig er op te wijzen, dat
inzonderheid patiënten en wel in
het bijzonder t.b.c. lijders zêer
voorzichtig moeten zijn met de zon,
doch dit geldt in het algemeen.
Gebruik het zonlicht, maar mis
bruik het niet. Denk er aan, dat
ook Uw ogen onder het felle zon
licht lijden, zodat zonnebrillen niet
alleen voor het mooi dienen te
worden gedragen. En ten slotte
nog dit. Ga niet zonnebaden - met
een volle maag of als U zich erg
moe hebt gemaakt.
Tot het volgende spreekuur!
MEDICUS.
Globetrotters geworden
uit noodzaak
T EDEREEN heeft wel eens kennis
-1 gemaakt met de „Wiener San-
gerknaben", dat jongenskoor in
matrozenpakken, die met engel
achtige stemmen de moeilijkste
composities van kerkelijke muziek
zonder enige begeleiding ten beste
gaven, om even later als statige
jonkers en dametjes verkleed speel
se Mozart opera's op te voeren, met
een elegance en een vanzelfspre
kendheid, waarvan de grote opera
helden soms nog konden leren.
Toch zijn er slechts weinigen, die
weten, dat de jongens uit bittere
noodzaak globetrotters geworden
zijn.
Om dit te kunnen begrijpen,
eerst wat geschiedenis.
Maximiliaans decreet
Het koor .werd in het leven ge
roepen door een decreet van Keizer
Maxirrüliaan I (1490-1519), die zelf
veel in de lage landen had ge
reisd en door zijn vrouw Maria van
Bourgondië een „Westerse" in
vloed had ondergaan. Wij waren in
die tijden nog toonaangevende na
tie op muzikaal gebied en daarom
luidt ook het keizerlijk bevel: „voor
zijn hofkapel een koor samen te
stellen van knapen uit de Neder
landen en toe te zien, dat deze
knapen iedere dag „ayn Ambt" (H.
Mis) zongen,"
Hans Harrasser, ook een Zuid-
Nederlander van geboorte, werd be
last met het onderricht en de op
voeding van de jongens.
De eerste honderd jaar van het
bestaan van het koor kwam het
ergrote deel van de zangers uit
onze lage landen.
Tot het eind van de zestiende
eeuw bl jef de leiding van het koor
in handen, van geestelijken, daarna
werd ze overgedragen aan wereld
lijke kapelmeesters, die van de
keizer een jaarlijks stipendium ont
vingen, waaruit zij de opvoeding en
kleding van de jongens en tevens
hun eigen levensonderhoud moes-
en bestrijden, daardoor wordt het
begrijpelijk, dat de koorknapen het
in die tijden niet gemakkelijk had
den, ofschoon daar ook spoedig
weer een keizerlijke instructie op
volgde, waarin verlangd werd, dat
de knapen „goede spijzen be
komen en tenminste driemaal
per week gebraden vlees, ver
der rijkelijk goede wijn en sta-
telijke kledij".
Schubert
ïn de Fiaristenkerk, die nog
steeds in het centrum van Wenen
te vinden is, diende de meest be
roemde onder de „Wiener Sanger-
knaben", Frans Schubert (Hof-
sangerknabe van 1808 tot 1813). Er
zijn nog verschillende schriftstuk
ken bewaard gebleven uit die tijd,
c.a. een rapport van schoei waarin
Franz „voor zijn buit enge wur-.e mu
zikale talenten en voor het compo
neren van verdienstelijke muziek
stukken" door zijn leraar kapel
meester Salieri geprezen wordt, en
toch „voor zijn noten voor Latijn en
mathesis in.de tweede klas moet
blijven zitten."
Zolang de Oostenrijks-Hongaar
se monarchie bleef voortbestaan,
leefde het koor voort onder de lei
ding van de Fiaristen op het jaar
lijkse, keizerlijke stipendium. Toen
de monarchie echter in 1918 in
eenstortte, verdween met de Kei
zer tevens de financiële basis* van
het koor, zodat het zónder veel
plichtplegingen werd opgeheven.
Het zou zeker niet zijn 450-jarig
jubileum vieren, wanneer niet in
die dagen een man als Rector
Schmitt was opgestaan.
Hij verkocht, om te beginneu zijn
bezittingen, plus zjjn ouderlijke
erfenis en begon met 15 jongens op
nieuw. In 1924 waren het er al 62
en woonde hij met de koorknapen
in een vleugel van het vroegere
keizerlijke paleis.
In het begin werden de tekorten
door welwillende donateurs gedekt,
maar omdat bet nu eenmaal niet
eenvoudig is, 62 jongensmonden te
vullen, werd een financiële cata
strophe bijna onvermijdelijk.
Voor ondergang behoed
Toen greep Rector Schmitt naar
het laatste redmiddel; h(j begon
met openbare concerten, eerst in
Wenen, Laxenburg en Salzburg,
waarop al spoedig ook buitenland
se reizen volgden. Sindsdien zijn de
„Wie ner-S anger knaben" verschei
dene malen en met steeds groter
succes de wereld rondgetrokken.
Er werden op het laatst drie koren
gevormd, waarvan er twee steeds in
Wenen bleven en uitsluitend voor
de Hoogmissen in de Hofkapel
dienst deden, terwijl het derde
steeds op reis was en op die manier
het geld voor het noodzakelijke le
vensonderhoud .binnenbracht.
In de loop van de jaren kon zelfs
het slot Wilhelminaburg, een heer-
lij'k buiten op een van de heuvels
in de directe omgeving van We
nen, worden gehuurd, waar de
„Wiener Sangerknaben" tot 1945
gehuisvest waren. Zij hadden daar
bun eigen school, met speeltuin,
zwembad, voetbalveld enz.
Na de oorlog werd het slot Wil-
belminenburg door de gemeente
Wenen teruggeëist, om het tot kin
dersanatorium in te richten.
Rector Schmitt, die door de Duit
sers in 1938 afgezet was, bracht de
jongens, na zijn terugkomst, voor
lopig weer in. het ex-keizerlijke
paleis onder
De voorlopige Amerikaanse
zwemploeg heeft al vast twee we
reldrecords gebroken: n.l. dc 4
maal 100 m. estafette. De eerste 100
meter werd door Alan Ford ge
zwommen in de tijd van 55.4 sec.,
een halve seconde beter dan het
record, dat hij in '44 op de 100 m.
vestigde.
Deze ongecompliceerde hoed van
gehaakt stroo met êen guirlande
van blauwe Franse rozen is sfellip
peen. „dernier cri", maar De anno.
Durbtn staat het wel eu zelf schijnt
zij er ook zo over te denken
Hörsholm, 24 Juni
IN Denemarken komt men in een
i
De beknopte biografieën over
beroemde musici, die de Sym-
ph on ia-Reeks uitgeeft (een
serie bijdragen tot de kennis der
muziekgeschiedenis) kunnen de
toets der criliek ruimschoots door
staan, zodat wij met genoegen de
laatste drie verschenen deeltjes in
deze reeks aankondigen.
Beethoven
Wouter Paap schetst het
leven van Beethoven en geeft
daarbij korte aantekeningen over
de belangrijkste werken, In dit,
zoals de schrijver zelf zegt „uiter
aard niet essayistische doch infor
matieve geschrift, vindt men
slechts de voornaamste feiten
bijeen. Meer dan een inleidend ka
rakter kan het boekje niet dragen.
Aloge het toch als zodanig de be
langstelling activeren, niet alleen
voor Beethoven's leven, maar voor
al" voor zijn werk, waarmede men
een leven lang kan omgaan, om er
steeds weer nieuwe kanten aan te
ontdekken," aldus beëindigt de
schrijver zijn inleiding.
Als zodanig is dit boekje uitste
kend geslaagd en verdient warme
aanbeveling.
Hector Berlioz
Een voor zulk een beknopt be
stek de schrijvers staan slechts
een zestigtal pagina's ter- beschik
king uitstekend gedocumenteer
de levensbeschrijving van Hector
Berlioz levert John Daniskas.
Bijzonder lezenswaard bijvoorbeeld
is de inleiding die ondanks haar
beknoptheid nochtans de lezer een
helder, historisch beeld geeft van
veel minder diep is dan bij ons. Om
nog even op de pers terug te komen;
ook hier wordt de papierverstrekr
king nu bekrompen; de journalisten
klagen. Naast mij ligt de Berlingske
Tïdende. Bit blad moet zich in de
nieuwe atmosfeer, hoe van ouds
vertrouwd ook het land voor mij is
waarin ik eens, in een ver teruglig- -
gende jeugd per fiets van streek tot
streek reisde, om de merkwaardige £5 het bijzonder te bevinden. Het werd een krakend daarin voort. De Nederlandse pers laatste tijd beoerken'tot Ifi"kloeke
bijzonderheden van een aantal Deen- 5^ vrouwen.Maar dit was het schandaal, dat het einde van de on- overtrof die van alle andere tweede bladzijden voor ziin ochtendblad en
se dialecten te bestuderen. De land- sarmge van de stormachtige discus- grondwettige toestand zeker ver- rangs staten, ook die van'Zweden en-maar 8 bladziiden voor ziin avond-
eigenaren en keuterboertjes, wier f.1? ^et feest uitlokte: Beide par- sneld heeft. Met het openbare leven van Zwitserland, in kwaliteit en om- blad! De provincfebladen ziin er
gastvrijheid ik afwisselend genoot, tyen hadden leut m de strijd. Het van de minister was het op eens ge- vang van buitenlandse voorlichting, vee! slechter aan toe Maar dat het
zijn, vrijwel zonder uitzondering, ivas zeer merkbaar dat men dank- daan. Maar van dat ogenblik af Nu wordt deze traditie van hoger- volk tenminste door de srote infor-
reeds lang ter ziele. Namen, die toen was,voor het sappige gegeven, sprak men gaarne over hem, om de hand vermoord, uit gebrek aan be- matlebJaden met eisen buitenlandse
hoog in aanzien stonden of een op- in het bijzonder ae bladen, ook de vele wonderlijke invallen en geestig- sef voor een zo geestelijk belang. De diensten uit Deens ooamint wordt
windende klank hadden in het land, verontwaardigd cntiserende bladen, heden die men van hem kon. vertel- bladen wordt hét papier onthouden voorgelicht schijnt de Deense rege-
zijn óf vergeten óf onder de histori- Om de buitenwereld bekommerde Ien- "'J stierf als een niet vergeten voor het plaatsen niet enkel van ring altijd nog van belang te achten
l™,'~TN_ T*>"' voorlichtende beschouwingen door Een atmosfeer die als nieuw aan-'
door
Dr. M. v. Bïankenstein
beoordelaars ter plaatse maar zelfs doet omdat zij zo oud is, is die van
voor vermelding van het volledige neutraliteit. Zü slaat mfj tegemoet,
nieuws. De buitenlandse diensten der Juist vanmorgen staan de resultaten
bladen worden financieel beperkt in van een volkspeiling in de krant. On
een hiate, die geen tak van het .eco- middellijk na de Tsjechische cata-
nomï5che leven zou kunnen worden strophe was er een grote meerder-
opgelegd. Ons buitenlands beleid is heid onder het publiek voor aan
een ander onsje geworden van wei- sluiting aan een westelijk blok. Ein-
niger niet eens constitutioneel ver- de Maart was dat weer aan het ver
antwoordelijke mensen, over wier lopen, Op het ogenblik is de meer-
bedoeling men niet twisten derheid even groot voor neutraliteit
sche begrippen opgenomen. De De- men zich niet al te zeer. Dat er een
nen zijn, ondanks de beproevingen buitenland bestond vernam men
van de oorlog die ook hun tenslotte hoofdzakelijk doordat trouw in de
niet bespaard bleven, een opgewekt krant kwam wanneer „Director Zo
aandoend volk. In het begin van de- enZo", of „Etadsraad Zo-en Zo", op
ze eeuw waren zij een vrolijk volk, een buitenlandse reis vertrokken of
in Hollandse ogen ernstig, maar zo ervan terugkeerden, „Een groot on
hartverkwikkend onernstig. Ik her- geluk op Sicilië'! aan een polltïe-
inner mij een van mijn eerste erva- ke gebeurtenis dacht hij helemaal en nationaal gerespecteerd landheer-
ringen. Holger Drachman, de lyricus niet „is voor ons blad niet zo be- in-ruste.
der luchthartigheid, de avonturier in langrijk als de ziekte van een Etads-
leven, wereld en litteratuur werd 60 raad m Kopenhagen" zei mij eens de TA ENEMARKEN werd opgewekt - -
jaar. Naar aanleiding daarvan werd hoofdredacteur van Politieken, die X—uit zijn agrarische lethargie en kan, maar waarvan sommigen, hoe en tegen aansluiting bij het Westen,
hij op het stadhuis van Kopenhagen van het blad een commercieel sue- de verstijving van de kleine landar- bekwaam ook op hun speciaal ge- Opmerkelijk is dat de neutraliteits-
met een feest officieel gehuldigd. Het ces heeft gemaakt. beider en geraakte dank zij een stei- bjed, stuntelaars zyn in de interna- liefde toeneemt van recht naar links,
was een avondfeest dat, volkomen m Locale sensatie was wat de open- le landbouwkundige opgang tot wel- tionale politiek, welke zij voor ons De communisten zijn het volstrektst
styi met ae genuiatgde, m vrolijke bare belangstelling boeide. Denemar- vaart en sterk geïntensiveerd geeste- bepalen. Wie echter kan hun in de voor neutraliteiten (3lechts spora-
benevelmg en aanstoolgevenaeurede- j.en was (oen nog siechts weinige ja- lijk leven, in het bijzonder op het kaart kijken? 'Dat gaat, dank zij on- disch voor oostelijke aansluiting), de
voeringen en vertoningen eincugae. ren een -werkelijk constitutionele platte land. En toen, kwam de eerste re perspolitiek, de staatsburger niets socialisten zijn het in grote meerder-
Drachman zelf maakte het, ra de monarchie. Jaren lang was het land wereldoorlog die het de ogen opende meer aan. Zodoende wordt ook de heid, onder de conservatieven is de
ogen van zijn degelijker-medebur- geregeerd door koninklijke kabinet- voor het opdringerig bestaan van toekomst geschaad. Want hoe kan westelijke oriëntatie het sterkst,
gers en me de burgeressen heel erg, ten, tegen, bet verzet in van de steeds een buitenwereld. De belangstelling een jonge Nederlandse generatie van Men droomt hier noc dromen van
door in zijn dankrede op zijn beurt terugkerende, grote meerderheden voor de buitenwereld echter is, tot internationale journalisten, die een
de vrouwen van Kopenhagen te hul- in de volksvertegenwoordiging. Een de tweede wereldoorlog nooit zo tot „lóst generation" moet vervangen, een neutraal blijven m nieuwe strijd,
digen. ,Alie grote steden der wereld minister, krachtfiguur van een aris- ontwikkeling gekomen als hier te ervaring opdoen, de vreemde leren zoals men dat bij ons toen inder-
heb ik bezocht", zo sprak hij ïn sa- tocraat was bijzonder onpopulair, 'lande. Ik weet, dat ook in Nederland kennen, wanneer hun uitzwermen daad gedwongen in 1939 heeft ge-
turnische geestvervoering, „maar Zelfs 2ijn grote en geestige gevatheid velen zich beklagen over te weinig en hun productie worden vesmoord? 1,.
nergens heb ik vrouwen gezien die kon dat niet verhelpen, hot hoog in meeleven. Ik kan echter getuigenAls wij een grief hebben tegen onze ton £,n men duizelt al.te zeer bu
in „ruglijn" de Kopenhaag se even- koers deze. eigenschap in Denemar- en. misschien mag ik mij' daartoe ge- pers is, dat zij zich dit al te gemak- de eenvoudige gedachte, dat de kans
aren". In die dagen waren de slanke ken ook mocht staan. Op een rechtigd gevoelen -dat geen volk kelijk laat welgevallen. op oorlog te geringer is, naarmate
lijn. en de jongensfiguur nog met m nacht werd deze minister hij was daarin het onze placht te overtref- 1 de schansen der westelijke wereld te
tel en het compliment was inderdaad toen minister van eredienst! in fcn. De traditie, geschapen door onze, TSJa deze verzuchting kom ik op Z
als een gloeiende hulde bedoeld.. Het overvroljjke toestand de deur uit ge- in elders ongekende vrijheid berich- Denemarken terug. Ik voel mij nunaer lacunes vertonen.
wekte wilde verontwaardiging in gooïd van een inrichting, waar een tende nieuwstijdingen, die zo gezag- ïn een nieuwe atmosfeer, omdat hier Volken zijn hardleers. Dat beperkt
een. groot gedeelte der pers en der fatsoenlijk burger zich niet diende hebbend waren voor Europa, leefde de kloof tussen verleden en heden, zich waarlijk niet tot de Duitsers.
de ontwikkelingsgang der muziek
van de 19e eeuw.
Ook de overige hoofdstukken
bieden ondanks hun gecompri
meerde vorm veel interessante bij
zonderheden over deze kunstenaar
met zijn vulcanisehe scheppings
drift, of zoals Rouget de Lisle-{de
componist van de in 1880 door
Berlioz geïnstrumenteerde Marseil
laise) het uitdrukte Votre
tête, monsieur Berlioz, parait étre
un vulcan toujours en eruption;...."
(bl. 31), „uw hoofd lijkt wel een
vulkaan-in-werking".
Een boekje, dat vele muziekmin
naars uitstekende diensten kan be
wijzen tot dieper begrip van de
muziek van deze grote romanticus.
Maurice Ravel
Ten slotte zij gewezen op de bio-
graphie over Maurice Ravel door
onze te Parijs wonende landgenoot
Frank Onnen.
Een uitgebreide minutieus gedo
cumenteerde literatuur over 'het
leven en de werken van deze grote
Fransman is niet uitgebreid, om de
eenvoudige reden, dat Ravel-zelf
nooit veel nagelaten heeft ter
oriëntatie van het oordeel over zijn
persoon en zijn muziek. In zijn
„Verantwoording" waarmede de
schrijver het geschrift inleidt zegt
hij dan ojti. verder: „Ravel heeft
nimmer de glorie gezocht en had
met Debussy althans een zelfde
Baudelairiaanse vrees „de uitdruk
king van zijn milieu te worden."
gem eenEr resteert du s voor
de muziekhistoricus de. taak op
eigen gelegenheid tot de definitie
van de mens en de kunstenaar te
komen".
Onnen heeft deze taak op prach
tige wijze volbracht.
Moge ook dit werkje een uitge
breide lezerskring bereiken.
Typographisch beschouwd ma
ken deze deeltjes een uitstekende
indruk. Zij zijn bovendien verlucht
met een aantal foto's en keurig ge-
drukte notenvoorbeelden.
H. v. B.
Onafhankelijkheidsdag:
der V.S.
De Amerikaanse ambassadeur in
Nederland, dr. Herman B. Baruch,
zal op 4 Juli a.s. ter gelegenheid
van de Amerikaanse onafhanke
lijkheidsdag van 17.00 tot 19.00 uur
een receptie houden, waartoe alle
in Nederland wonende'Amerikanen
worden uitgenodigd.
ONDERWIJZERS-EXAMEN
Aan de gemeentelijke kweek-
school aan de Vredehofweg 25zy n
geslaagd voor het examen onderwij
zeres de dames: A. M. Pakker, B.
Slooff, C Stok, P. A. Stokhof, A.
van Toledo en. voor onderwijzer
heren P. Baardse, W. Boom sluiter,
P. Grashoff. A. Kort, W. Kuperus,
J. S. M. F. van Lier en. P. Nikken.
