1
„Hilveréumse Draadloze Omroep"
begon in een hutje op de hei
Hilversum!
Proefverkiezing geeft, winst
.voor WD - en CHIJ
I i
Bedrijfsorganisatie naar
wettélijke regeling
Prins Bemhard bezocht de
Hoeksche Waard
Si
Een kwart eeuw AVRO
Omroeper kreeg stoel cadeau
omdat oude zo kraakte!
Radio-programma
Bakker en Ackerman
leggen het loodje
lil It
8
De Rotterdamse tennis
kampioenschappen
Samenwerking in de
plaats van strijd
Mr. dr. A. A. van Rliijn
Jacht „Kortenaer" won
nachtwedstrijd
HotUiecuhtec
HINESE
PAPEGAAI
Ondanks regen feestelijke tocht
Kleurig schouwspel
Dinsdag 6 Juli 1943
(Van een eigen verslaggever)
fpR Is na de oorlog veel geredetwist over het Omroep-
El/ bestel in Nederland. „Geef ons één grote, Nationale
Omroep" luidde het verlangen van de ene partij
„Nee", zeiden de anderen, de oude omroepverenigingen
moeten blijven bestaan. De voornaamste groeperingen
van ons volk zijn daarin vertegenwoordigd, zodat er
geen betere Nationale Omroepdenkbaar is dan die w*
altijd hadden. Nu, ruim. drie jaar na de bevrydinp, it
er nog steeds geen beslissing gevallen. En inmiddef-
volt nu het jubileum van de oudste omroepver
eniging in Nederland. Donderdag, 8 Juli, bestaat d<
A.V.R.O. vijf en twintig jaar. En of men nu vóór- rd
tegenstander is van 'n Nationale Omroepiedere radio
luisteraar in Nederland zal de grote verdiensten van
de A.V.R.O. in vele opzichten erkennen en een geluk
wens op zijn plaats achten.
WIE het tegenwoordige om-
roeppaleis van de AVRO aan
de 's-Gravelandseweg te Hilver
sum heeft bezichtigd, begrijpt pas
goed welk een snelle vlucht de ra
dio in de afgelopen kwart eeuw
maakte, 'als hij hoort hoe vijf-en-
twintig jaar geleden gewerkt werd.
Een hut op de hei, achter de Ne
derlandse Seintoestellen Fabriek,
was als „studio" ingericht.
Deze studio was nog niet ge
luidsdicht; en evenmin water
dicht. Als. het regende moest
de omroeper een parapluie op
steken, want het water sijpel
de bij straaltjes door het dak
heen. De AVRO heette toen
nog Hilversumse Draadloze
Omroep. Van dat „draadloze"
begreep de buitenstaander
eigenlijk niet veel, want de
zender bestond uit niet veel
meer dan een ravage van ko
perdraad.
Luisteraars waren in het -jaar
1923 nóg maar dun gezaaid. Maar
het handjevol amateurs, dat voor
namelijk naar de BBC luisterde,
■BBCTOSM!>W®WWB.JW;,:v
Ci?'5Sp7g:*-y!:TSf .;'i' r-:
STUDIO I, dee:':
van het tegen
woordige AVRO-
paleis", geluids
dicht en ook wa
terdicht!
breidde zich snel uit toen de HDO
eenmaal op geregelde tijden <van
8 tot 10, 's-Zaterdags van 2 tot 5
uur) in de lucht was. De NSF zag
wel het belang in van een Neder
landse radio-omroep, maar gaf
slechts 'n kleine financiële bijdrage.
Als er geen geld meer was, gingen
de eigenlijke promotors, van de
HDO, de omroeper, de heer Willem
Vogt, de latere administrateur van
de AVRO,, wijlui .de, heer F. C...W.
van der Woord en de bouwer van
de eerste zender, de- Engelse inge
nieur White, ten einde raad in Hil
versum langs de huizen om steun
voor „hun" omroep te-vragen. En
ze werden niet teleurgesteld.
Later stortten ook dé luisteraars
hun vrijwillige., bijdragen. Zelfs
•bood een. groepje van hen de om
roeper een nieuwe .stoel aan, om
dat de oude zo kraakte!
Van hut naar paleis
De naam AVRO ontstond pas
eind 1927 toen de Algemene
Nederlandse Radio Omroep
(ANRO) met de Nederlandse
Omroep Vereniging (NOV) fu
seerde. De behoefte aan stu
dio-ruimte nam steeds meer
•toe. Van het Hutje op de hei
Verhuisde men -naar een villa
san. de Wittep. Eullweg en
vandaar in 1828 naar een veel 1
groter perceel aan de Ouden
Engweg. Het AVRC-bedrijf
bleef echter groeien.
Het bestuur maakte plannen voor
de bouw van een éigen studio. 'Het
zou iets héél bijzonders worden.
Er moest genoeg ruimte zijn, ook
vóór het geval het bedrijf in de
toekomst nogmaals1 sterk zou uit
breiden. De studioruimten zouden
aan de strengste eisen.'van geluids
dichtheid moeten voldoen. In Juli
1936 kon de .nieuwe AVRO-studio
aan de 's-Gravelandseweg, ontwor
pen door de architecten Merkel-
bach en Karsten in gebruik wor-
den genomen. Honderdduizenden
„luistervinken", kwamen kijken
naar het gebouw, waarvan zij allen
een steentje hadden bekostigd.
Hoe ruim de opzet van deze stu
dio ook was, .toch bleek zij na en
kele jaren nog fe klein. In 1938
werd besloten tot het bouwen van
studio II, die door een tunnel ver
bonden is mét studio I, Sinds begin
1940 vormen de AVRO-studio's nu
een hypermodern omroepcomplex,
dat een sieraad is voor de gemeen
te Hilversum.
Feestprogramma
Het spreekt van zelf, dat het
zilveren Jubileum van de A.V.R.O.
voor radio-luisterend Nederland
niet ongemerkt voorbij zal gaan.
De A.V.R.O feestweek is inmiddels
al begonnen. Zondagavond was er
het bijzondere concert dat het Con
certgebouw-Orkest de jubllaresse
eanbaod, een uitzending uit het
Concertgebouw te Amsterdam, dte
door leden van de AVRO werd bij-;
gewoond. De kaarten, die gratis ter
beschikking waren gesteld, werden
verleden week Maandag'in de tijd
van één uur uitgegeven.
Nog een greep uit het feestprogram
ma: Dr. Frieder Welsmann (Duitser van
geboorte, thans Amerikaan), die in de
jaren '33 tot '40 regelmatig als gast
dirigeerde, kv.-am uit
het
omroeporkest dirigeerde, kvram uit de
Verenigde Staten over om verschillende
concerten te leiden waarin - als solisten
optreden: Kathleen Ferrier. alt, Nicho
las Roth, viool, en Pierre Palla, piano.
Verder klankbeelden over de' omroep
in de afgelopen 25 Jaar, het radio-
muziekjoumaal met een feestuitgave,
een extra Radloscoop-programma. een
bijzonder concert van het koor „Pro
Musica" o.Lv. Lex Karsemeyer, „De
AVRO wat zij is en wat zij doet" (met
o.a. Inspecteur Vlijmscherp),, een spe
ciaal eigen opnamenprogramma uit
vroeger jaren (met o.a. Hélène Cals),
„Mnsica Antiqua" met Laurens Bogt-
man, The Swinging Nightingales met
Scttolte en Van t Zelfde.
Snip en Snap
Een tweede greepTJ hoort door.
Uw luidspreker het carrillon van.
Den Bosch, bespeeld door Toon van
Balkom, de Koninklijke Mannen-
zangvereniging ,,Apollo'\ o.l.v. Fred.
Roeske, de Franse chansonnière
Lys Gautle. die zingt met. de. „Ro-
maneers".
In de tweede feestweek, die op 11
Juli begint. Is er weer •dr. Frieder
WeLsmanh, als dirigent van een Johsn
Strauss-programma en als dirigent van
het omroep-orkest m.m.v. Luctor Fonse.
U> hoort een zomer-Bonte Dinsdag-
avondtreln met Snip en Snap. een
speciaal voor de AVRO geschreven
hoorspel. Annie Woud, de gevierde alt
zangeres, Theater Plezier van Floris
Meslier met Toon Hermans en Wleaje
Bouwmeester en nog veel meer dat de
moeite waard is- De AVRO Jubelt deze
week. Het klinkt door in de aetber.
P.v.d.A. en dë communisten worden geacht minderr
stemmen te vergaren
DINSDAG G JULI
Avondprogramma.
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws! 19.13
Vaudeville-orkest; 19.30 Vcrktezlngsre-
dö; 19.45 Reg. Ultz.; 20.00 Nieuws; 20.05
De gewone man: 20.12 Radio PhLlh. ork.;
22.00 Ontwikkeling Pianokwartet 22.30
Elisabeth Schumann;. 22.37 Actualitei
ten; 22,45 Avondgebed: 23.C0 Nieuws;
23.15^-24.00 Russisch vocaal kwartet.
HILVERSUM II;
19.01) Bezoek bij Grade Fields! 19.13
Verkiezingsrede; 19.30 Koorver. „Pro
Musica"; 20.00 Nieuws; 20.05 Radios-
coop; 22.15 Buitenl.' overzicht; 22,30 Mu-
Ziekmozalek; 23.00 Nieuws; 23.15—24.00
Robert Schuman-concert.
WOENSDAG 7. JULI 1948
Ochtend- en middagprogramma
HILVERSUM Ir. 7.— Nws: 7.15 Och
tendgymnastiek; .7.30 Reveille: 7.45
Woord voor de dag: 8-— Nws; 8.15 Ge
wijde muziek; 8.30 Gr.pl.;Ochtend
bezoek bij zieken; O.aO Mendelssohn en
Tsjatkofsky; 10.30 Morgendienst: 11.—
Pianorecital: 11,30 Gram. muz.: 12.—An-
cora-trio; 12 30 Weeroverz.; 12.33 Chr.
mandoline-ork.; 13.— Nwsr 13.15 Cello
en orgel; 13.45 Halle-ork.: 14.— Mezzo
sopraan, viool enpiano; 14.30 Ensemble
„Bagatelle"; 15.—. Kerkelijke muziek;
15.30 Dolf v. d. Linden; 16.— postzegel
verzamelaars; 16.15 Voor onze jongens
en meisjes; 17 30 Ned. ver. v. Maat-
schapp. werk; 17:35 Sweellnckkwartet;
18.— Chr. Harmonie; 18,30 Reg. uite,
HILVERSUM II: 7.— Nws: .7,15 Gr.pl.;
8.— Nws; 8.18 Gr.pl algewisseld met
pianospel; 8.50 Voor de "huisvrouw;
9.— NIR-ork,; 9.30 Waterstanden; 9.35
Altviool en cella; 10.— Morgenwijding;
10.20 Onze keuken: 10.30 Als de stofzui
ger zwijgt; 11 Pop. non-stpp pxogr.;
12- Frans Wouters en Ork.;. 12.30 Weer-
praatje; 12.33 Voor het platteland; 12.38
Zwitserse jodelelub; 13.— Nws; 13-15
Kalender; 13.20 VaudeviUe-örk.: .14-—
Gesproken portretten; 14.15 Omroep-
kamerork.; 15.Luisterspel; 15:30 Re
genboog; 16:— Roodborstjes: 16.15 Re
portage in Blijdorp; 18.45 Vragen staat
vrij; 17.15 Studle-ork, van Beromun-
ster; 17.45 Reg. uttz.; .18.— Nws; 18-15
Varia; 1B.21) Hammond-klanken; 18.30
Lering door dr Fetter,
PRECIES een week geleden zijn
de enquêteurs en enquétrices
van het Nederlands Instituut voor
de Publieke Opinie klaar gekomen
met het ondervragen van een
steekproef uit het stemgerechtigd,
publiek. Zij stelden aan honderden
arbeiders en arbeidersvrouwen,
boeren, middenstanders, kantoor
bedienden, welgestelden, stedelin
gen en dorpsbewoners in één
woord aan een,representatief deel
van het stemgerechtigd publiek
de vraag;
„Op welke partij denkt U op
Woensdag, 7 Juli a.s. te zullen
stemmen?"
Dit zijn de voornemens van het
publiek een week voor de verkie
zingen:
Laatste week Verkiezingen
2e Kamer
van Juni 3948 17 Mei 1946
K.V.p. 30% 30.8%
Partij v. d, Arbeid 25% 28,3%
Anti-Rev. 12% 12.9%
C.F.N. 0% 10,6%
Chr. Histor. Unie 10% 7,8%
V.V.D. 8% €.4%
Staatk. .Geref. 2% 2,1%
Andere partijen 4% 1.1%
Wanneer het publiek overmorgen
dus net zo stemt als het een week
geleden dacht te doen, zullen de
Partij van de Arbeid én de C.P.N.
minder stemmen krijgen dan bij de
Kamerverkiezingen van twee jaar
geledenDe Christelijk-Historische
Unie en de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie (toen Partij
van de Vrijheid) meer. De rege
ringspartijen, die in 1946 samen
59der stemmen op zich ver
enigden, kregen in deze GaUup-en-
quète van een week geleden samen
55%..
Wat er de laatste maanden
veranderde.
Vergeleken met N.LP.O^s proef
verkiezingen van April en Mei van
dit jaar is de Katholieke Volkspar
tij" gedaald en zijn de „andere par
tijen" gestegen. Dit zijn de resul
taten van de drie laatste proefver
kiezingen.
Mei aangekondigd, dat zij aan de
verkiezingen zouden deelnemen.
De grootste van deze partijen in de
Juni-peiling is 'de lijst Welter; die
li/2 van de stemmen op zich
verenigde: Het heeft er dus alle
schijn van, dat Weiter zeker is van
tenminste een zetel bij de komende
verkiezingen. De overige partijen
blijven onder dé .1 in deze pei
ling.
Nederlands Instituut voor de
Publieke Opinie.
Tour de Franse:
de rónde
dte van de ronde
48 is gisteren, nu
afgesloten. Zes
K.V.P.
P.v.d.A.
A JR.
C.H.U.
C.F.N.
V.V.D.
Staatk. Geref
Andere
l Mei Juai
1% 2%
Groot zijn de veranderingen in
de laatste drie maanden niet ge
weest. Over het algemeen zijn
waar het hier een steekproef her
treft - de verschillen van weinig
of geen betekenis. Dat geldt b.v.
voor de cijfers van de P.v.d.A. Wel
van betekenis is echter de stijging
van het percentage van de „andere
partijen". Deze zijn 1 in April
gestegen tot 2 in Mei en 4
in Juni.
De andere partijen, dat zijn de
lijst Weiter, de Middenstandspartij,
de Onafhankelijke Nationale Groep
(Feuilletau de Bruyn), de Vooruit
strevende Partij voor Wereldrege
ring (Oude SJD.A.F.) en de Rev.
Communistische Partij. De meeste
Advertentie t. M.
Woeteu en Wentelen van Rtieuma-
tische pijn- Heel de lange nacht...
omdat die pijnen U het slapen onmoRc-
IJJk maken.-Om nog niet te spreken van
dat geradbraakte gevoel omdat ge
steeds nachtrust te kort'komt..,.
Neem toch Krusehen Salts? Daarmee
drijft ge Uw pijnen het lichaam uit.
iedere morgen maar wel regelmatig
de minimale dagelijkse dosis. Proeven
doet ge bet nauwelijks maar voe
len doet ge de weldadige werking al
gauw; door al Uw nu. zd pijnlijke lede
maten'. Kruschen's. aansporende 'werking
op lever, nieren en ingewanden draagt
alles bij om Uw bloed te zuiveren van
de schadelijke zuren.'-die de verwekkers
zén van Uw pijn. Uw stramheid en
ongemak. Een heerlijk middel, een uit
komst reeds voor milltaenen lijders aan
Rheumatische pijnen: Krusehen Salts,
Vraag het bij'Uw' Apotheker o£ Drogist.
Het eerste gedeelte
van Frankrijk 1948
Riarrïtz is- bereikt, a_
etappes zijn afgelegd en, na een
rustdag, die heden, in de beroemde
badplaats zal worden genoten, gaat
het op de Pyreneeën af.
Deze laatste dag op het vlakke
(BordeauxBiarritz, 244 km), is on
danks de sterke tegenwind, in een
geweldig tempo gereden. Nog
meer dan Zondag hadden de renners
de wind tegen gehad en zodoende
was het gevaarlijk, om, om de een
of andere reden af te stappen of
zich een ogenblik te laten afzakken,
want het bleek dan al spoedig. dat
het nagenoeg ondoenlijk was om,
alleen rijdend, het peloton weer in
te halen.
De Nederlands—Luxamburgse
ploeg heeft gisteren twee leden ver
loren, Bakker en Ackerman. zyn uit
de koers genomendoordat zij bei
den met meer dan lfl% achterstand
op de winnaar te Biarritz aankwa-
men. Zij hebben met veel pech te
kampen gehad en bovendien heeft
de sterke wind hen duidelijk par
ten. gespeeld. Ook Pauwels neemt
een. gevaarlijke plaats in het alge
meen klassement in, maar De Hoog,
Francken, De Ruiter en Janssen
hebben zich tot nu. toe uitstekend
geweerd en bet ziet ernaar uit dal
zij zich, althans voorlopig, kunnen
handhaven. Daarbij -ontvangen zij
goede steun van Kirchen en Kemp,
de beste luxemburgers.
Impanis, de leider van de Belgi
sche A-ploeg, die beschouwd wordt
als een van de favorieten, heeft
thans besloten, helemaal niet' meer
over zijn kansen-en die van de an
deren te praten Ramon. Declerq en
Merteos zien erg tegen de berg
etappes op, „Het is. een prachtig
land, maar die bergen moesten er
niet zijn", vinden zij.
De zesde etappe werd gewonnen
door Bobet (Fr.) 6 uur 27 min. 12
sec; Muller (N.-Q. Ile de France)
Marie (W.-Fr.)
In'een groep renners, die de 60e
t.xn. 77e plaats bezetten waren Jans
sen en Kemp van de Ned.—Luxem
burgse ploeg. 84 t.m. 95 een groep
met de Nederlander Franken. 96
Biever (Ned,—Lux.); 98 Pauwels
(Ned;—Lux:); 101 en 102 Bakker en
Ackerman. Deze beide renners
arriveerden met meer dan 10%
achterstand op de eerste aankomen,
de.
Het algemeenklassement van de
ronde van Frankrijk luidt na de 6e
etappe; Bobet (Fr.) 38.50.06; Lam-
breeht (Internat.): Sciardis (Inter
nat).
Het ploegenklassement luidt. 1.
Internationale ploeg; 2. Frankrijk; 3
België A; .10. Nederland—Luxem
burg.
Het samenvallen met andere wed
strijden is oorzaak geworden dat
enkele, sterke spelers van Rotter
dam niet aan de kampioenschappen
van het district op het Tennispark,
hebben deelgenomen.
De uitslagen der laatste ronden
waren
Heren-enkelspel, halve eïndstrij-
-dsn;:-Fv Dehnert sL. A. van Reekum
6-4 0-3r J. van Oort si. J. Stum-
phius 6-1.6-1.'Eindstrijd; Dehnert
sl, van Oort 9-7 4-6 6-4..
Dames-enkelspel, halve eindstrij
den: mej. A. v. d. Torre sï. mevr.
L. Kunze 6-16-1; mevr. G. de Boer
sï; mevr. Raat 6-0 6-3. Eindstrijd:
mej. v. d. Torre si. mevr. de Boer
6-2 6-3,
Gemengd dubbelspel, halve eind
strijden: mej. v. d. Torre en Swar-
te sl. mévr. Kunze en v. Oort 6-3
6-0; mej. v, Kuijk en Dehnert sl.
mej. Jam in en ir. Pasteur 4-5 6-2
6-3. Eindstrijd: mej. v. Kuijk .en
Dehnert sl. méj. v. d. Torre en
Swarte 8-6 6-4.
Herendubbelspel; halve eind
strijden: Swarte en Dehnert sl. van
Schaardenburg en Veltenaar 3-6
6-2 7-5; de Haas en Wielenga sl.
van Reekum en Pasteur 6-4 3-6
6-3. Eindstrijd: Swarte en Dehnert
sl. de,Haas en Wielenga 6-8 6-0
6-0.
Damesdubbelspel, eindstrijd:
mej. v. d. Torre en mej. v. Kuijk
slaan gez, Jamin 6-1 6-1.
SCHUTTERSVELD-VOETBAL
De wedstrijd FSV-LSC eindigde
in een puntloos gelijkspel, terwijl
CSC met 4-l Faas' Vrienden klopte.
Maandagmiddag omstreeks twee
uur ia aan boord van het s.s. „Aats-
dijk" van de H.A.L.. liggende aan
de Lekhaven, een begin van brand
ontstaan, Ds damp van een parttü
zwavel had vlam gevat. De beman
ning van het schip bluste het vuur
met één straal. De uitgerukte mo
torspuit van de brandweer behoefde
geen dienst te doen.
Het vraagstuk der Bedrijfsorgani-
satie is al een halve eeuw aan de
orde. Vooral na de vorige; wereld
oorlog trad het sterk op de voor
grond, doordat van Rooms-Katho-
lieke zijde een .uitvoerig-^program
werd gepubliceerd. In 1925 volgden
het N.V.V. én de S,D.A.P.;'met een
rapport óvèr Bedrijfsorganisatie en
Medezeggenschap. Een wettelijke
regeling van dit onderwerp bracht
de Bedrijfsradenwet van 1933.
Deze wet opende de mogelijkheid,
dat in iedere bedrijfstak door de
Kroon een bedrüfsraad zou worden
ingesteld, bestaande uit vertegen
woordigers van de organisaties van
werkgevers en arbeiders in de be
trokken bedrijfstak. De wet werd
geen succes. Weliswaar werden on
geveer 20 bedrijfsraden ingesteld,
maar de resultaten van hun arbeid
waren miniem. Dit is vooral een ge-
volg van de geringe bevoegdheden,
waarover de bedrijfsraden beschik
ten, waardoor men hen. nauwelijks
de moeiti» waard achtte.
Zo bleef de bedrijfsorganisatie een
behoorlijke wettelijke regeling vra
gen. Het is daarom voor ons land
een grote gebeurtenis, dat de Rege
ring dezer dagen een geheel nieuw
plan aan de Volksvertegenwoordi
ging heeft voorgelegd. Intussen biedt
dit wetsontwerp nog niet meer dan
een Raamwet. Dit betekent, dat
voor het instellen van ieder be
drijfsorgaan nog weer een afzonder
lijke wet nodïg zal rijn. In een der
gelijke instellingswet zullen nog al
lerlei belangrijke aangelegenheden
nader moeien worden geregeld.
Men kan dus helaas omtrent het
tempo, waarin de bedrijfsorganen
ook nadat de Raamwet is tot
stand gekomen per bedrijfstak
zullen worden geboren, nog niet te
optimistisch zijn.' Zo zal over da
vraag wat de taak van het bedrijfs
orgaan zal zijn, gemakkelijk, ver-
schil van mening rijzen. De Com
missie, die het ontwerp voorbe
reidde, had een opsomming opge
nomen van de onderwerpen, welke
een bedrijfsorgaan zou kunnen be
handelen, (artikel 91). Genoemd
werden c.a. regelen inzake de voort
brenging, afzet en verdeling, betref,
fende de mededinging, betreffende
mechanisatie en rationalisatie, be
treffende de lonen en andere ar
beidsvoorwaarden,. betreffende ver
ruiming vande werkgelegenheid,
enz. Maar deze handleiding heeft
het ontwerp niet overgenomen,
waardoor, naar wij vrezen, bij de
voorbereiding van iedere instellings.
wet verschil van mening zal rijzen
of een onderwerp wel of niet voor
opname in aanmerking komt.
Gevaren
De bedrijfsorganisatie is het resul
taat van een-zeer gelukkige ontwik
keling, welke er toe heeft geleid,
dat de strijd tussen de werkgevers
en arbeiders steeds meer plaats
maakt voor samenwerking. Het aan
tal arbeidsconflicten is daardoor
geringer dan vroeger. Na de vorige
wereldoorlog gingen in 1920
2.300.000 arbeidsdagen door staking
verloren; in 1947 waren het er
slechts 1/10 van dit aantal.
Hoe verheugend deze ontwik-
keking ook is, zy heeft geleid tot
het .gevaar, dat de tegenstelling
werkgever en arbeider wordt ver
vangen door een nieuwe tegen
stelling,' nl. die' van producent en
consument. .Vooral'op dit ogenblik
is dit gevaar aanwezig. De werk
gevers zijn. bereid, hógere lonen
te betalen, wanneer zij maar de
gelegenheid hebben deze op het
publiek/ te verhalen. Daardoor
rijst de mogelijkheid, dat de ver
bunker te veel betaalt en wordt
uitgebuit. Het is de Overheid,
welke tot taak heeft, hier ter be
scherming van de, nu eenmaal
niet door een sterke organisatie
beschermde, verbruiker op te tre
den.
Geeft het ontwerp een voldoende
controle aan de Overheid terbe
scherming der gemeenschap? Het
antwoord is niet met zekerheid te
geven. Er. zijn allerlei bepalingen,
welke in een gunstige richting wij
zen. Zo heeft de Overheid een be
langrijke invloed op de benoeming
van de voorzitter van het bedrijfs
orgaan" (artikelen 77 en 78). Voorts
heeft de Overheid aan zich gehou
den de benoeming van een derde
deel van de leden van de Sociaal-
Economische Raad, een. toporgaan,
dat de uitvoering der bedrijöorga--
nisatïe. moet controleren (artikel 4).
•Verder heeft de Overheid, het recht
van schorsing of vernietiging van de
besluiten der bedrijfsorganen (arti
kel 124). Daar de Minister de gele
genheid beeft een waarnemer naar
de vergadering te zenden, kan hij
voldoende op de hoogte jzipi van
hetgeen zich in het bedrijfsorgaan
afspeelt.: Wanneer dez-e en andere
bepalingen op de juiste wijze wor
den gehanteerd, dan zal voldoende
voor de positie van de verbruiker
kunnen worden gewaakt.
Onze tegenwoordige maatschappij
vertoont nog allerlei ernstige leem
ten. waarin een voorziening drin
gend nodig is. Met name moet wor
den gestreefd naar 1. een ruimere
productie van de goederen voor de
£rote massa. 2. een meer rechtvaar
dige verdeling, waardoor de tegen
stellingen meer worden overbrugd
én 3. éen voorkomen, althans ver
zachten, een crisis en massawerk
loosheid.
Om deze doeleinden te bereiken,
zal de gemeenschap een grotere in
vloed moeten kunnen uitoefenen op
de sleutelposities van voortbrenging
en verdeling. De Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie is daarvoor een
nuttig instrument. Artikel 94 van
het ontwerp bepaalt dat de bedrijfs
organen verplicht zijn mede te wer
ken aan de uitvoering van bijof
krachtens een wet tot stand ge
brachte regelingen. Deze mogelijk
heden zijn natuurlijk nog groten
deels toekomstmuziek. Maar dat zij
er zijn, motiveert een gunstig oor-
déél.
De kans van slagen
Zal bet nieuwe plan slagen? Veel
ral hier afhangen van de afloop var
verkiezingen. Een der leden van de
Commissie van voorbereiding, de
heer A, Borst Pzn.. Voorzitter van
het Verbond van Protestants-Chris
telijke Werkgevers, heeft bet ont
werp blijkens een afzonderlijk door
hem ingediende nota afgewezen.
Zelfs dit voorzichtige ontwerp gaat
hem nog te ver. In 1947 is over de
bedrijfsorganisatie een A.R.-rapDort
verschenen, waaraan de kopstukken
der partij hebben medegewerkt.
Ook dit rapport is weinig moedge
vend. Het Christelijk Nationaal Vak
verbond veroordeelde het met de
woorden: „een mat en negatief rap
port". Destijds hebben bij de behan
deling van de Bedrijfsradenwet van
1933 alle C.H,-kamerleden zelfs
i»gen deze simpele wet gestemd.
Het jé dus zeer wel mogelijk, dat
dit veel- verdergaande ontwerp in
die kring ook op bezwaren zal stui
ten. Een toenemende A.R.-.en C.H.-
invloed op het staatsbestel bete
kent daarom voor de bedrijfsorgani
satie weinig goéds, Zou de Partij
van de Arbeid versterkt uit. de ver-
keizingsstrijd te voorschijn treden,
dan heeft een betekenisvolle Pu
bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie
een goede kans op verwezenlijking.
Circa 25 jachten startten Zaterdag
avond tussen 5 en 6 uur bij fort Pam
pus voor de nachtwedstrijd van'de
Kon. Ned. Zeil- en Roeivereniging
over het IJsseimeer. De uitslagen lui
den: Klasse 1: (met bijzeilen); 1.
Kortenaer (strm. J. P. Eesteren,
Schiedam); 2. Tromp II (strm. A. E,
Dudok van Heel, KNZ en RV); 3.
Havik (strm. C. Bruynzeel jr. ZaanL
Z.V.).
Huiselijk tafercel
Ook als men met z'n allen, waar
van sommigen dan in onduidelijk
familieverband, op een kleine étagre
ademt, leeft, lieft en lijdt, in "volle
vrede en harmonie. denk eens
aan: gezellig en eensgezind, zo
maar onder elkaar op een paar vier
kante meter ook dan is hef niet
uitgesloten.dat men bij de politie
rechter ontboden wordt, zoals deze
kleine kolonie, die eendrachtig het
kwaad beoefend had.
In volgorde van binnenkomen
stellen wii u voor: ome Gerrit. in
wonende bh de weduwe Sjaan. da
weduwe persoonlijk. haar a.s.
schoondochter, zwaar op alledag
met de oudste van een maand of
tien, lekker speentje lurkend, op da
arm; ome Gerrit z'n vrouw. Betie,
en de 1eune premier van hei gezel
schap:, Jan-met-de-slag-in-ziin-
haar. Zoon van de weduwe en va-*
der van dat dotje van een baby
daar op moeders arm.Netjes op
een rfj staan ze voor het' hekje:
midden In: ome Gerrit. die alS vOud-t
ste en meest welbespraakte het
woord doet
Hét is heiemaal niet zo belang
rijk of interessant wat die mensen
uitgehaald hebben: gewoon gas af
getapt buiten de meter om. Ome
Gerrit én Jan samen hadden de
zaak voor mekaar geprutst en de
vrouwen lekker voor niks potje ge
kookt en meilekie voor. de kleine.
Hebben we hier al 2eker -wel hom*
derd keer meegemaakt, zo'n zaakje
en wij zouden er vast geen melding:
van hebben gemaakt als er niéts
leukers van deze affaire te vertel
len viel. Het begon pas aardig te
worden toen die kleine lurkerd haar
speentje uit d'r mondje Het vallen.
Ome Gerrit stond net druk te ore
ren tegen de rechter Uil had het
er over dat een mens toch niet zon
der vuur ken leven de meter was -
wegens een mankement aan de be
taling afgesloten, ziet u vooral
niet als er een klein kind in huis Is
dat op z'n tijd een flesie moet heb
ben. Ja, die ome Gerrit stond net
te pleiten als een ouwe reus van
een advocaat, toen dat lekkers
kindie d'r speen verloor en aan het
en s^0e^- Die speen viel on da
stoffige grond en ,de moeder had
groot gelijk, dat zo het. vieze ding
niet meer in troelties bekkie wildo
steken. Ssst, suste ze, stil maar,
én ze liet de baby krachtig op haar
arm winnen, maar die bleef maar
door pruttelen en ome Geirit stond
net zo mooi z'n prevelementle te
maken. Dat kon niet die mond
moest gestort worden.
- Jan. riep de vrouw Ineens te
gen haar aanstaande man, die afl
het hoekje stond. Jan. geef de fles
's effe en zii gebaarde naar Jan z'n
oinnenzak. Jan hoorde het wel. sü-
Hcbri want'wii hoorden het op een
afstandje Zelfs.'maar bH deed ofVn
neus bloédde, die Jan. hij geneerde
zich een beetle óver het huiselhk
tafereel. Nog even siste en ge
baarde de vrouw heftig tegen Jan
en toer» hijri ch vari. de dom me bleef
houden! stapte zekordaat on hem
af. deed een g-eep ;in isiin. binnen-,
zak én tro k er dp: vólTé flë^ uit.. En
terwijl de officier ging staan ts-
eisen. .sabbelde bahv zo roet als één
zoet kind aan het fleasie en bloosde!
vader Jan tot onder zijn boordle.
Dat de vrouwen'yijf gulden kre
gen en. de mannen 25 plus een
maand voorwaardelijk, zal u. na dit
huiselijk Incident, maar matig be
lang inboezemen,
CEARL DERR BIGGEL
EEN CHARLIE CHAN-MYSTERJB
voort. „Maar ik reken op geheim
houding. Dit is geen persgesprek."
„Net zoals je wilt", antwoordde
Hotley, „Ik kan' een geheim bewa
ren, als het moet. Maar als je het
liever, niet vertelt'.
wanneer je.de paarlen bij je hebt,
zoals ik vermoed."
„Nu, in zekere zin heb ik ze. Die
Louie Wong kent u toch zeker?"
„Ja. En ik heb hem laatst op een
morgen aan het station gezien. Kijk
»Ik vertel het liever Wèl", zei de Eldorado Times van morgen eens
Eden. Hij deed het verhaal van in, daar staat de geschiedenis, onder
Madden's aankoop van de Pbilli- de persoonsberichten. „Onze geachte
more paarlen, zijn. verzoek om ze stadgenoot, de heer Louie Wong, is
in New York te leveren, en rijnWoensdag voor zaken naar San
daarop volgende draai naar de Francisco vertrokken."
woestijn. „Dat was, op zichzelf, wat „Woensdag, nietwaar? Wat voor
verontrustend", voegde hij er by. iemand is Louie?"
„Ja, vreemd", beaamde Holley. „Wel een gewone Chinees. Hij
„Maar dat was niet alles", ging is al lang hier. Sinds vijf jaar is hij
- - - op de ranch van
No. 23
De? wagen hotste voort, nu en dsn
steigerend, maar Holley's handen
hadden het stuur stevig vast. Hier
en daar strekte een Jozuöboom hon
gerige, zwarte armen ült, alsof hij
de nachtelijke reizigers .grijpen Bob voort, Mei weglating van Char- huisbewaarder
wilde, en ovêr. de-grauwe wóeétènij lie's aandeel In de zaak, wertelde hij Madden, het hele jaar door. Ik weet
wind, kil, scherp en snijdend, feob de hele geschiedenis het telefoon- niet veel van hem. Hij heeft hier
zette de kraag van zijn overjas op. gesprek uit de sigarenwinkel' in San nooit veel gepraat behalve met
kreunde voortdurend een klagende Francisco, dé hartelijke bezorgdheid de papegaai."
„Ik moet denken aan dat oude aan de.haven én daarna van de man „Wat voor papegaai?"
liedje?", zei hy. „U weet wel van met de donkere bril, de daarop ge- „Zyn enig gezelschap op de ranch,
die jongen, die. beloof de iemand lief volgde ontdekking dat het Slappe Een grijs. Australisch vogeltje, dat
té hebben „tot het woestijnzand Flip Maydorf was, en tenslotte het een of andere zeekapitein Madden
koud wordt," feit. dat Louie Wong van Madden'? jaren geleden gegeven heeft. Mad-
„Dat wasme de belofte wel!" ranch was weggeroepen door zijn den heeft de vogel hier gebracht
vond Holley. „Of htj hield haar voor bloedverwant in de Chinecenwijk voor de gezelligheid van de oude
de gek óf hij was nooit bij nacht Toen hij dit alles daar in de eenza- huisbewaarder. Hij. heet Tony een
in de woestijn geweest. Maar is me woestijn vertelde, kreeg het een ruwe klant is het. Tony hing vroe-
dit uw eerste kennismaking met dit nieuw er» onheilspellend aanzien, de ger in het volkslogies op een Austra-
land? Wat voor soort Californiër toekomst doemde dreigend en don- Iïsche boot; Zijn taal, toen bij pas
bent u eigenlijk?" ker op. Was die grote opening tus- kwam, was ver van 'netjes. Maar
„Merk: de Gouden Poort", glim- sen de heuvels in werkelijkheid de die Australische papegaaien zijn
lachte Bob. „Ja, ik ben nog nooit Poort naar het Avontuur geweest? knap. Deze heeft, door zijn samen-
hier geweest. Iets zegt mij, dat ik Zo scheen het wel. „Wat denkt u zijn met Louie. Chinees Ieren spre-
veel heb gemist." ervan?" besloot hij. ken."
„Dat hebt u zeker. Ik hoop, dat u „Ik?" zei Holley „Ik denk, dat ik „Och, niet zo verbazend als het
niet dadelijk, weer wegholt. Hoe dat persgesprek niet kryg." lijkt. Zo'n vogel herhaalt alles wat
lang'denkt u.hier te blijven?'.' „U gelooft niet, dat Madden op de hij hoort. Dus Tony ratelt in twee
„Dat weet ik niet",., antwoordde ranch is?" talen. Een echte taalkundige. De
Eden, Hij z%veeg even; zijn vriend „Zeker niet. Denk eens aan "wat ranchers in. de buurt noemen hem
had hem verteld, dat Holley 'te ver- Paula laatst heeft ondervonden, de Chinese papegaai," Zij hadden
trouwen was,, maar eigenlijk had hij Waarom kon zij hem niet spreken? nu een groep populieren en péper-
dic verzekering niet nodig. Eén blik Waarom hoorde hy haar niet aan bomen bereikt, die een mooi bakste-
in de viendelijke grijze ogen van de de deur, en kwam niet kijken wat nen huis beschutten een oase In
redacteur was voldoende." er te doen was? Omdat hij er niet de kale vlakte. „Hier 2ijn we bij
„Holley, laat ik maar vertellen was. Mijn jongen, ik ben blij, dat je Madden", zei Holley. „Maar«h
Sir" froTrninr>« Vipn" ffln« Viïi 4a tit at nllnnn "hokt Vnnrfl) Vrr«h 1— fPTr revrsJvpr?"
DE wieken vin de molens vertelden het, de vlaggen van de huizen:
én de zonnige gezichten van de mensen: Vandaag is. het feest in
de Hoeksche Waard! En al is er de hele dag geen zonnetje geweest, al
drensde 's middags de regen onsympathiek neer, zodat de vlaggedoeken
er slap van hingen: het kon de vreugde niet verstoren. Want wat nog
nooit gebéurd was In de geschiedenis van de Hockséhc Waard, gebeurde
gisteren: de Bcijcrlanders konden een !id van de Koninklijke familie
binnen hun dyken welkom heten. Zij hebben dit zo spontaan en to hljj
gedaan, dat Prins Bernhard b\j het afscheid In de raadzaal van Oud-
Beïjerland, burgemeester Diepenhorst ontroerd dankte. Deze dank gold
allen, dte gisteren meegevlagd, meegezongen en meegejuicht bobben.
En dat waren er duizenden!
mét hoge hoed en dan volgden en-
kele vrachtauto's met journalisten,:
fotografen, radio- en filmmensen
en ving een tocht aan door de ak
kers en langs de griendén van da
uitgestrekte heerlijkheid.
Het werd een- trieste tocht, want
de regen, die'de hele morgen, had
gedreigd, begon nu dreinerig door
te zetten en maakte ven .de land
wegen poelen van vette drek en
nattigheid. Toch was ieder vol be
langstelling voor de ultramoderne
landbouwmachines die gedemon-.
streerd werden: bulldozers', die
dijkjes oprij schuiven en .appara
ten, die met een vaart van 10 km.
per uur diepe greppels in de klei
trekken.
van deze partijen hebben eerst in waarom ik gekomen ben", ging hy je niet alleen gewaagd hebt. Vooral heb je een revolver?"
Om negen, uur gilde de sirene
van de' Barendrechlse brug. De
Prins, een witte anj er in zyn
knoopsgat, stapte uit zijn Cadillac.
De commissaris van, de Koningin,
mr. L. A. Kesper begroette hem en
op de brug werden alle burgemees
ters van het eiland aan hern voor
gesteld.
Toen ging de brug naarbovén
en op een hoogte van 45 m. boven
het water van de Oude Maas liet
de Prins zich inlichten over eiland,
over de brug en genoot hy van het
fraaie uitzicht, dat helaas wat be
lemmerd werd, omdat het zo drui
lerig was.
Vandaar begon de rondrit over
het eiland, die uren geduurd
heeft en een glorietocht is ge
worden. Want in alle dorpen
stonden de mensen rijen dife,
zwaaiende cn zingende mensen,
vol van geestdriftige hartelijk
heid. Xe stonden op kozijnen en
hingen uit dakramen, ze trot
seerden de regen en wachtten
geduldig cn waren tevreden als
zij, een paar minuten maar, de
hoge gast konden toejuichen. En
de Prins, eenvoudig, vriendelijk,
hartelijk, beantwoordde de blij
ken van aanhankelijkheid inne
mend en ongedwongen.
De suikerfabriek in Futtershoek
werd bezocht, in Zuid BeUerland
toonde de Prins grote belangstel
ling voor het aardappelsorteerbe-
drijf, In Piershil een fabriek van
watermolens. Alle overige dorpen
hadden op dc een of andere wijze
getoond, wat er in een bij uitstek
agrarisch gebied als de Hoeksche
Waard omgaat: landbouw, tuig
bouw, uit- en grindcultures.
„Uiteraard werd veel aandacht
besteed aan het grootste landbouw
bedrijf in Nederland; de Am
bachtsheerlijkheid „Cromstrijen"
in Numansdorp.
Onder de klanken die de muziek
vereniging ten gehore bracht, be
stegen de Prins en de Commissaris
de jeep van Rentmeester Vlielan-
der, er achter kwam nog een jeep,
waarin o.m. burgeon De Zeeuw
Toen stopten de auto's, ergens
midden in het binnenland en
klommen de Prins en de con?
missaris by de heer Vtiélander
Jn de weasel, een. amphiblevoer-
tulg. dat met getnak dwars over
de hoge dijk schoof en toen par
does zijn neus in de ondergelo
pen grienden stak. Gemoedelijk
tufte de watertank tussen het
riet door naar het Hollandsch
Diep. voer wat heen en weer,
maakte dc wilde eenden aan het
schrikken cn kroop toen de dijk
weer op. „Een exquis verdrijf
voor na de lunch", vond de
Commissaris en de Prins vertel
de, dat hy. ook In het bezit was
van een dergelijk apparaat, maar
dat hy het nog nooit gebruikt
had.
De grootste gemeente van het
eiland Oud Bcijerland, bood een
wel zeer kleurig schouwspel. Vlag
gen, vaandels en wimpels toverden
de mooie Vorstraat. waar het zwart
van de mensen stond, om in een
bonte feestzaal en de spontane hul
debetuigingen bereikten hier hun
hoogtepunt.
's Avonds om ongeveer zes -uur
heeft de Prins met zijn gevolg het
eiland verlaten. Hij liet een bevol
king achter, die dit vorstelijk be
zoek nog lang dankbaar zal geden
ken.
